Achteruitgang mobiliteit. Dr. Nathalie van der Velde Internist - Klinisch Geriater

Transcriptie

1 Achteruitgang mobiliteit Dr. Nathalie van der Velde Internist - Klinisch Geriater

2 Indeling Achtergrond mobiliteit / vallen Casus Meetschalen

3 Inleiding Gestoorde mobiliteit = atypische pres. ziekte Uiting = vallen, beperking zelfredzaamheid Vele risicofactoren Multifactorieel

4 Looppatroon bij veroudering Loopsnelheid neemt af Ritme/cadans blijft gelijk Duur van fase met 2 voeten aan de grond neemt toe Postuur verandert slechts licht Paslengte wordt korter Verkorting van de gewrichtsexcursies (enkel, heup, bekken, voet platter) Verkleining van de inspanningstolerantie. Armzwaai minder (minder destabilisatie?) Winter 1990 Kerrigan 1998

5 Effect bedrust gezonde ouderen Knie-sterkte: 13% Traplopen: 14% Maximale longcapaciteit: 12% = 10 jaar normale veroudering! Sterkere tijdens ziekte *Kortebein P. et al (2008) J Gerontol A Biol Sci Med Sci

6 Hoe kun je het beste ouderen met valrisico opsporen?

7 Valrisico screening Bent u in het afgelopen jaar gevallen? Eventueel aanvullend: Bent u bang om te vallen? Loopt u moeilijk of gebruikt u een hulpmiddel? Kunt u slecht zien? Is de patiënt onrustig, verward, onvoldoende inzicht beperkingen?

8 Identificatie hoog-risico patiënten ALLE Verzorgings- en Verpleeghuisbewoners Thuiswonenden: screenen

9 Welke valrisicofactoren ken je?

10 Valrisicofactoren Vrouwelijk geslacht Visus/gehoor Leeftijd Incontinentie Geheugen/stemming Mobiliteitsstoornis Omgevingsfactoren Angst voor een val Ziekte -zenuwstelsel -hart&vaten Medicatie Eerdere val

11 Casus SEH: Dhr A, 85 jr 2x gevallen, mobiliteit verslechterd VG : Myocardinfract 2x, hartfalen Totale heupprothese (2001) Cataract ODS Diabetes Mellitus

12 Welke valrisicofactoren herken je?

13 Casus SEH: valrisicofactoren VG Mobiliteit: THP Visus: cataract, diabetische retinopathie? Cardiovasculair: hartfalen, orthostase? Hypo- of hyperglycemieen? Medicatie?

14 Anamnese: welke vragen?

15 Anamnese Nooit bewusteloos geweest Voelt het niet aankomen, wel vlak na opstaan, niet licht in hoofd; ook bij inspanning Ziet slechter, ondanks operatie ivm staar Minder gelopen bij pijn in rug en linker knie Geen pijn op de borst meer, geen dyspneu Minder kracht in benen Loopt soms met rollator Woont zelfstandig, weduwnaar, 2 kinderen Osteoporose? ADL zelfstandig Niet somber, geheugen is goed

16 Welke LO: aandachtspunten?

17 Lichamelijk onderzoek Lengte 1.84, gewicht 75 kg, BMI 22 RR pols 76, na 1 min RR pols 78, herstelt rond 2 e minuut Cor: S1 S2 syst souffle III/VI, p.m niet duidelijk, uitstraling carotiden Longen: NAG, geen bijgeluiden Extremiteiten: slank Visus: OS 0,4 OD 0,3

18 Orthostase meten 5 (tot 15) minuten liggen RR, P meten liggend en na 1, 2, 3,(4,5) minuten staan Systolische daling 20 mmhg of Diastolische daling 10 mmhg Variatie over de dag, cerebraal bovenarm Klachtherkenning (bv duizeligheid)

19 Neurologisch onderzoek Kracht Sensibiliteit (voeten) Coördinatie Extrapyramidale stoornis Evenwicht

20 Dix-Hallpike Aantonen BPDD Vanuit zit achterover Hoofd licht gedraaid Nystagmus & duizeligheid

21 Verdere meetschalen en testen

22 Meten van mobiliteit Lopen Transfers Balans Spierkracht Conditie

23 Hoe kun je mobiliteit snel en goed testen?

24 Timed Up and Go Test Zo snel mogelijk, veilig: Opstaan uit stoel 3 meter lopen Omdraaien, teruglopen Weer gaan zitten > sec?

25 Testen balans Berg balans schaal / Tinetti Tandemstand Get up and go test Planklopen, proef van Romberg, koorddansersgang, hinkelen, op 1 been staan Chair-stand test Trendelenburg Postural sway

26 Testen van kracht Handknijpkracht Quadricepskracht Chair-stand test Trendelenburg (heupabductoren) (Berg balans schaal)

27 Testen lopen/transfers Get up and go test Beoordeling looppatroon Snelheid paslengte, grootte variatie Stops walking when talking

28 Beoordeling fysiotherapeut Beoordeling balans, kracht, conditie Beoordeling veiligheid transfers, lopen Beoordeling correct/wenselijk loophulpmiddelgebruik Advies mbt benodigde training

29 Welk AO: aandachtspunten?

30 Aanvullend onderzoek Laboratoriumonderzoek (CGA) ECG (op indicatie?) Rontgen foto (op indicatie?) CT-hersenen e.a. (op indicatie) Echo cor e.a. (op indicatie) Botdichtheidsmeting (op indicatie)

31

32 Aanvullend onderzoek ECG: bekend linker bundeltakblok Echo cor: matig-ernstige aortastenose X-LWK/X-TWK: 2 wervelinzakkingen

33 Eventueel: Kanteltafeltest Orthostase continue meten Vasovagale collaps testen (30 min staan) Sinus caroticus massage liggend en staande

34 Vragen?