Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO)

Transcriptie

1 Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO)

2 Inleiding: waarom groenbedekkers? Overzicht groenbedekkers Demonstratievelden 2009 Kostprijs: wat kost groenbedekking? Financiële stimulansen

3 Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden Erosiebestrijding Remming onkruidontwikkeling Bodemstructuurverbeterend Bestrijding van aaltjes N-vrijstelling voor volgteelt

4 Grasachtige groenbedekkers Bladrijke groenbedekkers Vlinderbloemige groenbedekkers

5 Raaigrassen Italiaans Engels Westerwolds Snijrogge Zomerhaver Japanse haver

6 Italiaans raaigras (Lolium multiflorum) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: Groei: tot (half) oktober (1) 2 cm (50) kg/ha snelle opkomst tragere bedekking in het begin, daarna blijvende bedekking sterk ontwikkeld wortelgestel, bovengronds minder explosief Zeer goede doorworteling van bouwvoor Niet-vorstgevoelig EOS: 1200 kg/ha 700 kg/ha Aaltjes: matige tot sterke toename van meeste aaltjes

7 Italiaans raaigras (Lolium multiflorum)

8 Snijrogge (Secale cereale) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: Groei: tot eind oktober 2-3 cm kg/ha snelle opkomst, zelfs bij droogte vlotte bedekking snelle groei boven- en ondergronds Goede doorworteling van de bouwvoor Niet-vorstgevoelig EOS: 850 kg/ha Aaltjes: matige tot sterke toename van meeste aaltjes

9 Snijrogge (Secale cereale)

10 Zomerhaver (Avena sativa) Zaaitijdstip: tot in oktober Zaaidiepte: 2 (3) cm Zaaidichtheid: (150) kg/ha Opkomst: snelle opkomst, ook bij droogte Bodembedekking: goede bedekking, iets trager in begin Groei: snelle groei bovengronds Goede doorworteling van bodem Zomergraangewas Matig vorstgevoelig EOS: 1300 kg/ha Aaltjes: weinig tot geen informatie, maar aanname dat matige tot sterke toename van meeste aaltjes

11 Zomerhaver (Avena sativa)

12 Japanse haver (Avena strigosa) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: Groei: tot in oktober 2 (3) cm kg/ha snelle opkomst, ook bij droogte snelle bedekking zeer snelle en massale bovengrondse groei Goede doorworteling van de bodem Matig vorstgevoelig EOS: 1500 kg/ha Aaltjes: reductie Pratylenchus penetrans, andere?

13 Japanse haver (Avena strigosa)

14 Gele mosterd (Sinapis Alba) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: Groei: tot begin september 2 cm (25) kg/ha snelle opkomst snelle bedekking snelle groei bovengronds, lijdt sterk onder structuurschade Niet verdikte penwortel Sterk vorstgevoelig EOS: 850 kg/ha Aaltjes: reductie bietencystenaaltje bij vroege zaai, andere aaltjes matige tot sterke toename Sterk vatbaar voor knolvoet > niet in rotatie met kolen

15 Gele Mosterd (Sinapis Alba)

16 Bladrammenas (Raphanus sativus) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: Groei: tot eind augustus 2 cm kg/ha snelle opkomst snelle bedekking snelle groei bovengronds maar trager dan gele mosterd Diepe penwortel Hergroei na maaien/toppen Vorstgevoelig, minder dan gele mosterd EOS: 850 kg/ha Aaltjes: reductie bietencystenaaltje bij vroege zaai Meloidogyne chitwoodi: neutraal andere aaltjes matige tot sterke toename

17 Bladrammenas (Raphanus sativus)

18 Facelia (Phacelia tanacetifolia) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: tot 20 (eind) augustus 1 cm (ondiep) 8 12 kg/ha vlotte kieming tragere beginontwikkeling, daarna sterke bedekking Groei: langzame start, vanaf 4- bladstadium zeer snelle groei, gevoelig aan structuur- en waterproblemen Intensieve doorworteling van bouwvoor Zeer sterk vorstgevoelig EOS: 850 kg/ha Aaltjes: Geen uitgesproken negatieve werking, behalve bij Pratylenchus penetrans sterke toename

19 Facelia (Phacelia tanacetifolia)

20 Nyger (Guizotia abyssinica) Zaaitijdstip: Zaaidiepte: Zaaidichtheid: Opkomst: Bodembedekking: tot eind augustus 1 cm 8 10 kg/ha trage opkomst, droogtegevoelig sterk wisselend afh. groei Groei: 2009 zeer slechte groei (droogtegevoelig) Zeer sterk vorstgevoelig Aaltjes: geen informatie

21 Nyger (Guizotia abyssinica)

22 Tagetes: Vlinderbloemigen:

23 !""# Aanleg 4 demonstratievelden groenbedekkers 3 Hooglede-Gits, 1 Beitem Verschillende voorteelten: 2 BK, 1bonen, 1 WT Verschillende zaaitijdstippen: 31/08, 13/8, 16/9 (2x) Op ieder veld Verschillende zaaidichtheden (lage hogere) Uittesten mengsels Meest courante groenbedekkers Doelstellingen Opvolgen opkomst, ontwikkeling, bedekkingsgraad, vorstgevoeligheid onder praktijkomstandigheden Opvolgen N-opname

24 !""# Beitem Inzaai: 31/8/2009

25 !""# Gits Inzaai: 13/8/2009 en 16/9/2009

26 !""# Gits

27 !""# Teeltomstandigheden: Uiterst droog (augustus, september, begin oktober) Na teelt bloemkool: droge bodem Bloemkoolresten ingefreesd en 1 grondbewerking Bevindingen: Grote verschillen in opkomst bij vroege zaai Japanse haver, Facelia, zomerhaver en snijrogge startten het best in de droge omstandigheden Startgroei bepalend voor totale groei

28 !""# Bevindingen: Bij vroege zaai kan de zaaidichtheid verlaagd worden Inzaaien van mengels: geen evidentie Gele mosterd bladrammenas: Gelijke zaadgrootte Snelgroeier sterk vorstgevoelig & forsere minder vorstgevoelig Zomerhaver facelia: Ongelijke zaadgrootte: ontmenging > ongelijke zaai Vorstgevoeligheid: nyger > facelia > gele mosterd > bladrammenas* > japanse haver > zomerhaver > snijrogge > it.raaigras

29 $ Wat kost het zaaien? Wat kost het zaaizaad?

30 $ Wat kost het zaaien? Bewerkingen Grondbewerking na oogst 45 /ha à 57 /u = 42 /ha Zaaien 95 /ha Inwerken voorjaar Frezen: 1u/ha à 70 /u = 70 /ha Spuiten: 50 /ha Kostprijs bewerkingen in loonwerk: vb. I.R.: 207 /ha facelia: 137 /ha

31 $ Wat kost het zaaizaad? Soort groenbedekker /kg zaaidichtheid /ha (kg/ha) gele mosterd 2, zomerhaver 0, Italiaans raaigras 1, snijrogge 0, nyger 5, bladrammenas 4, facelia 8, Japanse haver 1,

32 $ Totale kost: (via loonwerk) It. raaigras: 250 /ha Facelia: 205 /ha Gele mosterd: 160 /ha Wat krijg je hiervoor terug: OS > humusgehalte bodem N-nalevering volgteelt Bodemvruchtbaarheid N-opname najaar: nitraatresidu Erosiebestrijding Voedersnede Derogatie Conclusie: groenbedekker positief verhaal

33 Keuze groenbedekker afhankelijk Zaaitijdstip Teelten en teeltrotatie Voorteelt Nateelt Doel van de groenbedekker Grondsoort Kostprijs

34 Rundveebedrijf Gras maïs als hoofdteelten Italiaans raaigras Groeikracht (tetraploïd diploïd) Voederwaarde Engels raaigras: aanleg grasland Akkerbouwbedrijf Aard. Bieten granen Facelia Bladrammenas Gele mosterd Grasachtige Vollegrondsgroenten Tagetes Facelia Bladrammenas Grasachtige Zomerhaver Japanse Haver Italiaans raaigras

35 % Agromilieumaatregel groenbedekking: aflopend Gemeentelijke initiatieven Gemeenschappelijke marktordening groenten en fruit (GMO)

36 Europese Plattelandsverordening : 2 de pijler landbouwbeleid Vlaams PDPO (programmeringsdocument voor plattelandsontwikkeling), Hoofdstuk 6: agro-milieumaatregelen vergoeding voor maatregelen die bijdragen tot de verbetering van milieu, natuur, landschap, dierenwelzijn, genetische diversiteit PDPO II : geen maatregel groenbedekking Dus uitdovend: maximaal tot 2010

37 5-jarige verbintenis voor landbouwers op vrijwillige basis jaarlijkse subsidies de subsidie is vergoeding voor de extra gemaakte kosten inkomenssteun

38 Subsidie: 50 /ha Aanvraag via Verzamelaanvraag (21/04) Zaaien voor 1/11 en behouden tot 15/2 2010: laatste aanvraag jaar voor overeenkomsten gestart in 2006

39 & Aantal verbintenissen GB Aantal verbintenissen Oogstjaar

40 & Areaal GB Areaal (ha) Oogstjaar

41 Diverse gemeenten hebben een subsidiereglement voor groenbedekkers Belangrijk ikv erosiebeheersing, landschapsbeleving,. Gemeenten stimuleren hun landbouwers Vbn. in West-Vl.: Anzegem, Avelgem, Beernem, Hooglede, Ieper, Ingelmunster, Kortrijk, Lichtervelde, Meulebeke, Oostkamp, Tielt, Waregem, Wielsbeke en Zwevegem,

42 ' ( GMO-regelgeving Telersverenigingen mogelijkheid om acties op te nemen in programma Inzaai van groenbedekker Inzaai na groenteteelt 60 /ha in te brengen TV s: INGRO, Vegras, Inzaai van Tagetes Volledige zaaizaadkost in te brengen

43 Dank voor de aandacht! Vragen? 050/