Datum 23 oktober 2012 Status Definitief

Transcriptie

1 Datum 23 oktober 2012 Status Definitief Pagina 1 van 1

2 Octrooi informatie tour Welkom bij onze interactieve rondleiding over octrooien en octrooi-informatie. Deze rondleiding geeft u inzicht in de belangrijkste onderdelen van octrooibescherming en helpt u om octrooi-informatie op een praktische manier toe te passen. Kies een onderwerp: T1 (Thema 1) Wat is een octrooi? Ł Bekijk de video (duur ongeveer 2 minuten) Ł Interactieve trainingsmodules (duur: 3 tot 4 minuten per module) o H1 (Hoofdstuk 1) Algemene informatie over octrooien o H2 (Hoofdstuk 2) Voorwaarden voor verlening van een octrooi o H3 (Hoofdstuk 3) Uit het leven van een octrooi T2 (Thema 2) Algemene informatie over octrooien Ł Bekijk de video (duur ongeveer 2 minuten) Ł Interactieve training modules (duur: 3 tot 4 minuten per module) o H1 (Hoofdstuk 1) Octrooi-informatie in octrooidocumenten o H2 (Hoofdstuk 2) Meer over octrooi-informatie T3 (Thema 3) Waarom octrooi-informatie gebruiken? Ł Bekijk de video (duur ongeveer 2 minuten) Ł Interactieve training modules (duur: 6 tot 7 minuten per module) o H1 (Hoofdstuk 1) Classificatie o H2 (Hoofdstuk 2) Juridische gevolgen van octrooien o H3 (Hoofdstuk 3) Octrooifamilies T4 (Thema 4) Octrooi-informatie gebruiken in de praktijk Ł Bekijk de video (duur ongeveer 2 minuten) Ł Interactieve training modules (duur: 4 tot 5 minuten per module) o H1 (Hoofdstuk 1) Octrooi-informatie voor technische doeleinden o H2 (Hoofdstuk 2) Octrooi-informatie voor economische doeleinden o H3 (Hoofdstuk 3) Octrooi-informatie voor juridische doeleinden Pagina 2 van 81

3 Thema 1 video Thema 1: Octrooi en octrooi-informatie Interactieve cursussen Ł H1 (Hoofdstuk 1) Algemene informatie over octrooien Ł H2 (Hoofdstuk 2) Voorwaarden voor verlening van een octrooi Ł H3 (Hoofdstuk 3) Uit het leven van een octrooi Pagina 3 van 81

4 Thema 1 Hoofdstuk 1 Navigatie Algemene informatie over octrooien Stappen Inleiding Waarom octrooi-informatie gebruiken? Het ontstaan van het industriële eigendomsrecht Intellectuele eigendom Industriële eigendomsrechten Oefening 1 Wat is een octrooi? Oefening 2 Samenvatting Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 1 Leerdoelen U weet hoe en waarom een octrooi het intellectuele eigendom beschermt. U krijgt inzicht in het octrooi als overeenkomst tussen uitvinder en publiek. Duur 3 tot 4 minuten Begin! Ł Start interactieve cursus Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 2 Waarom gebruiken we octrooi-informatie? In octrooidocumenten vindt u zeer veel informatie over zowel nieuwe als bestaande technologieën. Octrooidocumenten geven ook inzicht in de zogenoemde stand van de techniek op alle denkbare terreinen. Verderop in deze cursus gaan we daar dieper op in. Daarnaast krijgt u een goed beeld van de actuele marktsituatie. Met octrooiinformatie kunt u er bijvoorbeeld achter komen welke ondernemingen actief zijn op nieuwe markten. Dat soort informatie is vaak niet te vinden in andere bronnen, of in elk geval niet zo gedetailleerd. Een aantal feiten en cijfers. De databanken van het Europees Octrooibureau bevatten meer dan 60 miljoen gepubliceerde octrooidocumenten uit de hele wereld. Elke minuut worden er wereldwijd drie octrooiaanvragen ingediend. Octrooidocumenten bevatten een groot deel van alle gepubliceerde technische informatie. In deze documenten zijn de onderwerpen van octrooien heel nauwkeurig geclassificeerd. Bovendien hebben ze in vrijwel alle landen dezelfde Pagina 4 van 81

5 documentopbouw. Daardoor zijn ze ook goed toegankelijk als u geen octrooispecialist bent. U kunt octrooidocumenten bekijken in verschillende online databanken. Vaak is dat gratis. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 3 Het ontstaan van het industriële eigendomsrecht Het industriële eigendomsrecht geldt al eeuwenlang als een beloning voor creativiteit. Al lang geleden was het bedoeld om uitvindingen te beschermen. Het oudste bewijs daarvan komt uit de Italiaanse stadstaten met florerende handel. In 1421 kreeg kunstenaar en architect Brunelleschi drie jaar lang het exclusieve recht om een schip te bouwen met een hijsinrichting voor het transport van marmer. Dit was het eerste eigendomsrecht voor een industriële uitvinding. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 4 Het ontstaan van het industriële eigendomsrecht Aan het einde van de achttiende eeuw begon de industriële revolutie. De natuurwetenschappen en technologie ontwikkelden zich steeds verder. Ook werd de handelsvrijheid geïntroduceerd. Die ontwikkelingen leidden tot het idee om intellectueel eigendom te beschermen met een octrooi. Het industriële eigendomsrecht had twee doelstellingen. Aan de ene kant moest het nieuwe technische ontwikkelingen stimuleren door uitvindingen te publiceren. Aan de andere kant moest het de nieuwe handelsvrijheid beschermen tegen misbruik. Wist u dat... de eerste industriële eigendomsrechten een opvallende bestemming hadden? Ze zijn vermoedelijk toegekend aan bijzonder verfijnde keukenrecepten. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 5 Intellectueel eigendom Uitvinders zijn slim en creatief. Als ze een goed idee hebben, zullen anderen dat snel imiteren. Om te garanderen dat de uitvinder zelf de vruchten van zijn idee kan plukken, zijn er rechten opgesteld om het zogenoemde intellectuele eigendom te beschermen. Intellectueel eigendom is dus wettelijk beschermde kennis. Het is een overkoepelende benaming voor industriële eigendomsrechten (waaronder octrooien) en het auteursrecht. U kunt dat zien in de grafiek hieronder. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 6 Intellectueel eigendom Een intellectueel eigendomsrecht is een juridisch recht om een voortbrengsel van de geest (een immaterieel eigendom) te beschermen. Een octrooi is zo n intellectueel eigendomsrecht. Het geeft de houder ervan het recht om onder bepaalde voorwaarden anderen te verbieden zijn intellectuele eigendom bedrijfsmatig toe te Pagina 5 van 81

6 passen, te verkopen of na te maken. Het intellectueel eigendomsrecht is een zogenoemd uitsluitend recht: het sluit anderen uit om het product dat onder het recht valt te gebruiken. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 7 Industriële eigendomsrechten Een uitvinder met een octrooi staat sterk: dankzij het octrooi kan hij voorkomen dat anderen commercieel profiteren van zijn uitvinding. Tegelijkertijd moet hij wel accepteren dat zijn uitvinding gepubliceerd wordt. Daardoor kunnen anderen zien wat hij heeft uitgevonden en hierop doorontwikkelen. De octrooihouder heeft het alleenrecht op de betreffende uitvinding. Zo kunnen we het alleenrecht zien als een beloning om die uitvinding te publiceren. Industriële eigendomsrechten zijn bedoeld om innovatie en creativiteit in een economie te bevorderen. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 8 Oefening 1 Welke industriële eigendomsrechten kent u? Zet onderstaande termen in de juiste kolom! Industrieel eigendomsrecht Geen industrieel eigendomsrecht Octrooi Knowhow Gebruiksmodel Auteursrecht Merkenrecht Chipsrecht Tekeningen- en modellenrecht Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 9 Wat is een octrooi? Een octrooi is een contract tussen een uitvinder en de overheid. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 10 Wat is een octrooi? Uitvinders die hun technische vindingen openbaar maken, verdienen een beloning. Zodra een uitvinding openbaar is, kunnen anderen deze immers gebruiken voor verdere industriële ontwikkeling. Die gedachte is altijd het idee achter het octrooi geweest en dat is het nog steeds: in ruil voor de openbaarmaking van hun uitvindingen, krijgen uitvinders een beschermingsrecht. Daarmee heeft een uitvinder binnen een bepaalde tijd en in één of meerdere landen het recht om als enige over zijn uitvinding te beschikken en gebruik door anderen te verbieden. Pagina 6 van 81

7 Een octrooi is een zogenoemd uitsluitingsrecht. Dat wil zeggen dat de octrooihouder anderen kan verbieden (uitsluiten) om het onderwerp van de uitvinding in of voor zijn bedrijf te produceren, gebruiken, verkopen, verhuren, importeren, in te voeren of in voorraad te hebben. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 11 Wat is een octrooi? De octrooihouder heeft het recht om commercieel gebruik van de beschermde uitvinding te verbieden. Hij heeft echter niet het recht om particulier gebruik te verbieden. Ook kan hij niet verbieden om de uitvinding te gebruiken voor onderzoek. Dit heet het onderzoeksprivilege. Samengevat kunnen we een octrooi als volgt beschrijven: Een octrooi is een eigendomsrecht dat een technische uitvinding beschermt tijdens een beperkte termijn. Het octrooi stelt de octrooihouder in staat te voorkomen dat anderen commercieel van de uitvinding profiteren op het grondgebied waarvoor het octrooi is verleend. Wist u dat... octrooihouders niet automatisch het recht hebben om hun eigen uitvindingen te gebruiken? Dat kan zelfs verboden zijn, bijvoorbeeld als de uitvinding in strijd is met de wet. Zo hebt u vaak een visvergunning nodig om een geoctrooieerde vishengel te mogen gebruiken. Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 12 Oefening 2 Hoe kan intellectuele eigendom beschermd worden? Zet de tekstkaartjes op de juiste plaats! Vormgeving: door tekeningen- en modellenrecht Nieuwe plantenvariëteiten: door kwekersrecht Technische oplossingen: door octrooi Vormgeving: door tekeningen- en modellenrecht Productnamen en logo s: door merkenrecht Technische oplossingen: door octrooi Vormgeving: door tekeningen- en modellenrecht Productnamen en logo s: door merkenrecht Technische oplossingen: door octrooi Pagina 7 van 81

8 Thema 1 Hoofdstuk 1 Pagina 13 Dit was Algemene informatie over octrooien Je voortgang: xx% (Herhaling aanbevolen) (Succesvol afgerond) Was deze interactieve cursus nuttig Ja o o o Nee Naar de volgende interactieve cursus Ł Voorwaarden voor verlening van een octrooi Terug Ł Naar overzicht van Thema 1: Wat is een octrooi? Ł Naar het hoofdoverzicht (home) Pagina 8 van 81

9 Thema 1 Hoofdstuk 2 Navigatie Voorwaarden voor verlening van een octrooi Stappen Inleiding Voorwaarden voor verlening van een octrooi Nieuwheid Stand van de techniek Inventieve bijdrage Industrieel toepasbaar Gebruiksmodellen Oefening 1 Wat kan niet beschermd worden? Oefening 2 Samenvatting Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 1 Openingspagina Voorwaarden voor verlening van een octrooi Leerdoelen U krijgt inzicht in de specifieke termen op het gebied van octrooiverlening. U ontdekt welke uitvindingen octrooi kunnen krijgen en welke niet. Duur 3 tot 4 minuten Begin! Ł Start interactieve cursus Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 2 Voorwaarden om een octrooi te verkrijgen Het octrooi is het belangrijkste eigendomsrecht om technische uitvindingen te beschermen. Daar zijn wel een aantal strenge voorwaarden aan verbonden. De eerste voorwaarde is dat de betreffende uitvinding absoluut nieuw, inventief en industrieel toepasbaar is. Een andere vereiste is behoorlijke openbaarmaking. Dat betekent dat de uitvinder zijn uitvinding zo duidelijk en volledig beschrijft, dat een deskundige de uitvinding kan toepassen. Wist u dat... Nederland sinds 1995 een registratiesysteem voor octrooien kent? Dit systeem houdt in dat een aanvrager altijd na achttien maanden octrooi krijgt. Dus ook als de uitvinding niet voldoet aan de genoemde voorwaarden. Bij octrooi-inbreuk Pagina 9 van 81

10 dus als iemand het octrooi schendt toetst een rechter achteraf of het octrooi wel verleend had mogen worden. Bij een Europees octrooi ligt dat anders. In dat geval toetst het Europees Octrooibureau van tevoren op de voorwaarden. De uitvinder krijgt dan alleen een octrooi als zijn uitvinding aan die voorwaarden voldoet. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 3 Nieuwheid Technische kennis wordt alleen verrijkt door iets wat nieuw is. Dat betekent dat ook alleen het nieuwe deel van industrieel eigendom bescherming verdient. Om octrooi te verkrijgen, is het dus essentieel dat de betreffende uitvinding nieuw is. De voorwaarde van nieuwheid is altijd en overal ter wereld van toepassing. Deze voorwaarde is niet beperkt tot een specifieke duur of een geografisch gebied. Een uitvinding die eerder is gepubliceerd in Papoea-Nieuw-Guinea, is in Europa niet nieuw meer. Een uitvinding wordt alleen als nieuw beschouwd, als deze op de dag van de octrooiaanvraag geen deel uitmaakt van de zogenoemde stand van de techniek. Hierna leggen we uit wat dat betekent. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 4 Stand van de techniek De stand van de techniek bestaat uit alles wat schriftelijk, mondeling of op een andere manier toegankelijk is gemaakt voor het publiek. De nieuwheid van een uitvinding vervalt dus niet alleen door octrooien die al zijn verleend of gepubliceerd. De nieuwheid vervalt ook door alle andere publicaties ook die van de uitvinder zelf van vóór de aanvraagdatum. Daarbij gaat het om publicaties op internet, in jaarverslagen, wetenschappelijke tijdschriften, publiekstijdschriften (zoals Donald Duck), lezingen tijdens congressen, workshops en conferenties, proefschriften en scripties enzovoort. Oude kennis Uitvindingen kunnen dus alleen octrooi krijgen als ze objectief gezien nieuw zijn en nog niet openbaar zijn gemaakt. Ook oude kennis die later weer opduikt, geldt niet als nieuw. Zelfs niet als die kennis volledig in de vergetelheid is geraakt, zoals bij een geneesmiddel dat in een mummie wordt gevonden. Wist u dat... de octrooibureaus over de hele wereld wel 180 octrooiaanvragen per uur ontvangen? Dat betekent dat de stand van de techniek in een duizelingwekkend tempo verandert. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 5 Inventieve stap Pagina 10 van 81

11 In de octrooiverlening staat het begrip uitvinding centraal. Een octrooi is pas rechtsgeldig als er sprake is van zogenoemde uitvinderswerkzaamheid, of anders gezegd: als de uitvinding inventief is. We zeggen daarom ook wel dat er sprake moet zijn van een inventieve stap. Simpele oplossingen, die voor de gemiddelde vakman voor de hand liggen en voortvloeien uit de stand van de techniek, komen niet in aanmerking voor een octrooi. We zeggen dan dat deze oplossingen geen uitvindingshoogte hebben. Wat is inventief? In de praktijk is het niet altijd even gemakkelijk om te beoordelen of er sprake is van inventiviteit. De vuistregel is dat een uitvinding inventief is, als deze een probleem uit de stand van de techniek oplost op een manier die niet voor de hand ligt. Verder is een uitvinding inventief als: een technische misvatting door de uitvinding wordt rechtgezet; het nieuwe principe een verrassingselement in zich heeft. Er is geen sprake van inventiviteit als: hetzelfde probleem binnen een kort tijdsbestek meerdere keren op dezelfde manier is opgelost. Gebruiksmodel Er zijn ook uitvindingen die niet de uitvindingshoogte hebben die nodig is voor een octrooi. In dat geval is het in sommige landen mogelijk bescherming te verkrijgen met een zogenoemd gebruiksmodel. Voor zo n gebruiksmodel is geen (of een beperkte) inventiviteit vereist. Nederland kent geen gebruiksmodellenwet. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 6 Industrieel toepasbaar Om octrooi te verkrijgen, moet een uitvinding industrieel toepasbaar zijn. Dat betekent dat de uitvinding kan worden geproduceerd of toegepast binnen de nijverheid (industrie). Nijverheid is daarbij een ruim begrip; ook de landbouw valt er bijvoorbeeld onder. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 7 Gebruiksmodellen Gebruiksmodellen worden vaak onbeduidend genoemd. Niet alle landen gebruiken ze en de eisen om er een te verkrijgen, kunnen per land verschillen. In Nederland werken we niet met gebruiksmodellen. Een aantal Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk, hanteren ze wel. Om een gebruiksmodel te verkrijgen, gelden meestal dezelfde eisen als voor octrooien. Vaak is het wel goedkoper en sneller om een gebruiksmodel te verkrijgen. De eis voor uitvindingshoogte is voor een gebruiksmodel lager dan voor een octrooi. Pagina 11 van 81

12 Modelrecht Het gebruiksmodel is iets anders dan het modelrecht. Het modelrecht beschermt alleen de uiterlijke vormgeving van een product en niet de technische kenmerken. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 8 Oefening 1 Welke definitie is juist? Klik op de juiste definitie! Stand van de techniek De stand van de techniek bestaat uit alle technologische vernieuwingen die in de vorm van schriftelijke of mondelinge beschrijvingen of op enige andere wijze voor het publiek toegankelijk zijn. G: Goed! De stand van de techniek bestaat uit alle reeds verleende octrooien en alle reeds gepubliceerde octrooiaanvragen. F: Sorry, dat is niet goed! De stand van de techniek bestaat niet alleen uit octrooien en octrooiaanvragen. De stand van de techniek omvat alle kennis die met een schriftelijke beschrijving openbaar toegankelijk is gemaakt. F: Sorry, dat is niet helemaal goed! Uitvindingen die alleen mondeling zijn beschreven of op een andere manier toegankelijk zijn gemaakt, maken ook deel uit van de stand van de techniek. Nieuwheid Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd indien deze op het moment van indiening van de aanvraag nog niet in enig land geoctrooieerd is. F: Dat is niet goed! Zelfs uitvindingen waarvoor geen octrooi is verleend, maken deel uit van de stand van de techniek als ze door middel van een schriftelijke of mondelinge beschrijving, door toepassing of op enige andere wijze voor het publiek toegankelijk zijn gemaakt. Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd indien zij op de dag van indiening van de aanvraag of op de voorrangsdatum geen deel uitmaakt van de stand van de techniek. G: Dat is goed! Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd indien zij op de dag waarop het octrooi wordt verleend geen deel uitmaakt van de stand van de techniek. F: Nee, dat is niet goed! Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd indien zij op de dag van indiening van de aanvraag of op de voorrangsdatum geen deel uitmaakt van de stand van de techniek. Inventieve stap Er is slechts sprake van een inventieve bijdrage indien er een oplossing is gevonden voor een technisch probleem. F: Dat is niet helemaal goed! Pagina 12 van 81

13 Indien kan worden verwacht dat iemand, die de gemiddelde kennis op dit technisch gebied heeft, op basis van de stand van de techniek ook deze oplossing had kunnen aandragen, zonder inventief te zijn, dan is er geen sprake van uitvindingshoogte en dan is er ook geen sprake van een inventieve bijdrage. Er is alleen sprake van een inventieve bijdrage indien de uitvinding op basis van de stand van de techniek niet voor de hand liggend is voor een deskundige. G: Dat is helemaal goed! Dat betekent dat er voldoende uitvindingshoogte is: iemand die de gemiddelde kennis op dit technisch gebied heeft, zou deze oplossing NIET bedacht kunnen hebben, zonder inventief te zijn. Er is sprake van een inventieve bijdrage als er een verschil bestaat tussen de uitvinding en de actuele stand van de techniek. F: Sorry, dat is niet goed! Daaruit blijkt alleen dat de uitvinding nieuw is. Nieuwheid en inventieve bijdrage zijn twee verschillende criteria. Er is niet automatisch sprake van een inventieve bijdrage als de uitvinding nieuw is. Industrieel toepasbaar De uitvinding is industrieel toepasbaar indien zij van nut is voor het algemene publiek. F: Alleen van nut is niet voldoende! Industriële toepasbaarheid hangt niet af van de waarde van de uitvinding, het economische succes ervan of de vraag of de uitvinding op enig moment echt gebruikt zal worden. Een uitvinding is industrieel toepasbaar indien zij kan worden vervaardigd of toegepast op enig gebied van de industrie of voor chirurgische ingrepen of geneeskundige behandeling. F: Sorry, dat is niet goed! Methodes voor chirurgische ingrepen of geneeskundige behandeling zijn niet vatbaar voor octrooi. Deze zijn door de Rijksoctrooiwet uitgesloten. Een uitvinding is industrieel toepasbaar indien zij kan worden vervaardigd of toegepast op enig gebied van de industrie, waaronder de landbouw. G: Dat is helemaal goed! Uitvindingen die duidelijk tegenstrijdig zijn met de natuurwetten zijn echter niet octrooieerbaar. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 9 Wat kan niet door een octrooi worden beschermd? Geneeskundige methoden Geneeskundige methoden kunnen geen octrooi krijgen omdat ze niet voor iedereen toegankelijk zijn. Het gaat bijvoorbeeld om chirurgische ingrepen, geneeskundige behandelingen en diagnosemethoden voor het menselijk of dierlijk lichaam. Deze bepaling geldt niet voor producten, met name stoffen of mengsels, die bij deze methoden worden gebruikt. Pagina 13 van 81

14 Ontdekkingen Ontdekkingen kunnen ook geen octrooi krijgen: de ontdekker vindt immers iets wat al bestond, maar nog niet bekend was. Natuurwetenschappelijke en wiskundige methoden Methoden verschillen van uitvindingen omdat er technische middelen nodig zijn om successen te behalen. Net als ontdekkingen vergroten ze wel de kennis van de vakman, maar er bestaan nog geen concrete toepassingen. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 10 Wat kan niet door een octrooi worden beschermd? Stelsels, regels en methoden Deze hebben een abstract of intellectueel karakter. Denk bijvoorbeeld aan een systeem om een taal te leren, een methode om een kruiswoordpuzzel op te lossen, een spel met vaste regels of een systeem om een evenement te organiseren. Esthetische vormgevingen Dit wil zeggen: de vorm van producten of creaties, zoals schilderijen of beelden, met aspecten die niet technisch van aard zijn. Computerprogramma's Software als zodanig kan geen octrooi krijgen. Dat ligt anders als de software wordt toegepast in een apparaat, zoals een verbrandingsmotor in auto s. In dat geval kan de combinatie motor-software wel bescherming krijgen. Een voorwaarde is dat de software samenwerkt met een apparaat. Het Europees Parlement discussieert nog over de inhoud van een nieuwe EG-softwarerichtlijn. Deze richtlijn wordt bepalend voor de mogelijkheden om octrooi voor software te verlenen. Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 11 Wat kan niet door een octrooi worden beschermd? Presentatie van gegevens Als de presentatie van gegevens alleen wordt bepaald door de inhoud van de informatie, kan de presentatie geen octrooi krijgen. Uitvindingen die in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden Een uitvinding wordt niet door een octrooi beschermd als de publicatie of commerciële toepassing ervan strijdig is met de openbare orde of goede zeden. Denk bijvoorbeeld aan de uitvinding van bombrieven en antipersoneelmijnen. Planten- en dierenrassen Planten- en dierenrassen kunnen geen octrooi krijgen. Dat geldt ook voor de werkwijzen om planten of dieren voort te brengen die van wezenlijk biologische aard zijn. Vooral als die volledig gebaseerd zijn op natuurlijke verschijnselen zoals kruising of selectie. Wist u dat... er in de VS ook octrooien worden verleend voor bedrijfsmodellen en software? Pagina 14 van 81

15 Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 12 Oefening 2 Wat kan wel en wat kan niet met een octrooi worden beschermd? Zet de volgende uitvindingen in de juiste kolom! Octrooibescherming kan voor: Een veiligheidsklep Een brandstofdrukregelaar Een nano-elektrodereeks Een optische transmitter Een methode voor het smeden van een titaniumlegering Octrooibescherming kan NIET voor: Een bombrief Een televisieprogramma Een rozenvariëteit De broncode van een computerprogramma Een schilderij Thema 1 Hoofdstuk 2 Pagina 13 Dit was Voorwaarden voor verlening van een octrooi Je voortgang: xx% (Herhaling aanbevolen) (Succesvol afgerond) Was deze interactieve cursus nuttig Ja o o o Nee Naar de volgende interactieve cursus Ł Uit het leven van een octrooi Terug Ł Naar overzicht van Thema 1: Wat is een octrooi? Ł Naar het hoofdoverzicht (home) Pagina 15 van 81

16 Thema 1 Hoofdstuk 3 Navigatie Uit het leven van een octrooi Stappen Inleiding Aanvraagstrategieën Oefening Waar moet de aanvraag worden ingediend? Het aanvragen van een octrooi Geografische uitbreiding van de bescherming Indiening van een aanvraag bij het Europees Octrooibureau Indiening van een aanvraag met behulp van de PCT-procedure Publicatie De verleningsprocedure Bescherming Het einde van de octrooibescherming Oefening Samenvatting Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 1 Openingspagina Leerdoelen U krijgt inzicht in de basisvolgorde van het hele proces van uitvinding tot octrooi. U krijgt inzicht in de organisatiestructuren, eenvoudige onderlinge verbanden en procedures bij de octrooiverlening. U leert hoe de procedures bij octrooiverlening verlopen. Duur 6 tot 7 minuten Begin! Ł Start interactieve cursus Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 2 Aanvraagstrategieën Octrooihouders hebben veel voordelen: zij kunnen ongeoorloofde commerciële toepassing van hun uitvindingen verbieden. Octrooien zijn echter niet geheim: als een uitvinder intellectuele eigendomsrechten wil claimen, dan moet hij zijn kennis delen met het publiek. De uitvinding geheimhouden? Natuurlijk is het mogelijk om een uitvinding geheim te houden. In dat geval is er echter altijd een risico dat iemand anders dezelfde uitvinding produceert. Er is dan geen manier meer om commerciële toepassing van de uitvinding te voorkomen. Pagina 16 van 81

17 Overigens is geheimhouding vrijwel onmogelijk voor een uitvinding die op de markt moet worden gebracht of waarvoor een licentie is vereist. Als een idee op de een of andere manier is gepubliceerd, is het te laat om er bescherming voor te krijgen. Is de uitvinding niet meer nieuw, dan kan iedereen deze namaken en de vruchten ervan plukken. Zo blijft de feitelijke uitvinder met lege handen achter. Daarom geldt de stalen wet: Eerst octrooi aanvragen, daarna pas praten over de uitvinding! Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 3 Oefening Welke beweringen over octrooien zijn waar of niet waar? Zet de volgende beweringen in de juiste kolom! Waar De octrooihouder kan voorkomen dat de uitvinding vervaardigd wordt. De octrooihouder kan voorkomen dat de uitvinding toegepast wordt. De octrooihouder kan voorkomen dat de uitvinding verkocht wordt. De octrooihouder kan het octrooi verkopen. De octrooihouder kan licentievergoedingen vragen voor de vervaardiging van zijn uitvinding. De octrooihouder deelt zijn kennis met het publiek. Niet waar Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 4 Waar kunt u een octrooiaanvraag indienen? De volgende vraag is: waar moet de uitvinding beschermd worden? Iedereen die octrooi in Nederland wil aanvragen, doet dat bij NL Octrooicentrum. Het octrooi beschermt een technische uitvinding dan in Nederland. Wilt u ook bescherming buiten Nederland? Dan kan dat alleen door ook octrooi aan te vragen in de desbetreffende landen. Octrooiverdragen Het Europees Octrooibureau verleent octrooien voor alle landen die lid zijn van het Europees Octrooiverdrag (EOV). Bij het EOV zijn bijna veertig landen aangesloten, waaronder alle landen van de EU. Ook Nederland is dus lid van het EOV. Nederland is ook aangesloten bij het internationale octrooisamenwerkingsverdrag PCT (Patent Cooperation Treaty). Inwoners van deze PTC-landen mogen een internationale octrooiaanvraag indienen. Dat betekent dat u maar één aanvraag hoeft in te dienen voor een octrooi in één, meer of alle PCT-landen tegelijk. Pagina 17 van 81

18 Wist u dat... er geen wereldwijde octrooien bestaan? Met één PCT-aanvraag kunt u een aanvraag indienen voor octrooien in ruim 130 landen; er is echter geen octrooiaanvraag mogelijk die via één verleningsprocedure werelddekking biedt. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 5 Octrooi aanvragen in Nederland. Wie octrooi wil aanvragen, doet dat meestal bij een nationaal octrooibureau. In Nederland is dat NL Octrooicentrum. U moet de aanvraag schriftelijk of online indienen. Daarbij moet de beschrijving van de uitvinding zodanig duidelijk en volledig zijn dat een deskundige de uitvinding kan toepassen. De aanvraag moet ook precies aangeven wat het octrooi moet beschermen. Dat noemen we de conclusies. Deze conclusies moeten duidelijk en beknopt zijn en ondersteund worden door de beschrijving. Een octrooiaanvraag bevat: een verzoek om octrooi te verlenen; de naam van de uitvinder; een beschrijving van de uitvinding; een of meer conclusies; tekeningen (als dat relevant is); een uittreksel. Om de uitvinding in een octrooiaanvraag te beschrijven, wordt meestal de hulp ingeroepen van een deskundige: de octrooigemachtigde. Dit is een deskundige die u kan helpen bij het schrijven en indienen van een octrooiaanvraag. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 6 Octrooi aanvragen in Nederland. Als u de aanvraag hebt ingediend en deze voldoet aan alle administratieve eisen, krijgt de aanvraag een aanvraagnummer. De datum van indiening geldt over het algemeen als de zogenoemde voorrangsdatum. Dat betekent dat deze datum ook geldt als indieningsdatum van alle volgende aanvragen voor dezelfde uitvinding. Bij de volgende stap krijgt u meer informatie over voorrang. Als u octrooi aanvraagt, moet u verschillende vergoedingen betalen. Deze noemen we ook wel taksen. Wist u dat... de voorrangsdatum ook de datum is waarop de stand van de techniek wordt bepaald? Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 7 Ook bescherming in andere landen? Pagina 18 van 81

19 Een nationaal octrooi beschermt een technische uitvinding alleen in het betreffende land. Als u ook bescherming wilt in andere landen, dan moet u ook in die landen octrooi aanvragen. Om aanvragers tijd te geven om daarover na te denken, werd in 1883 een verdrag gesloten: het Verdrag van Parijs tot bescherming van de industriële eigendom. Bijna alle landen ter wereld hebben dit verdrag ondertekend. Het verdrag geeft de aanvrager van een nationaal octrooi twaalf maanden de tijd om aanvragen in andere landen in te dienen. Deze twaalf maanden noemen we het voorrangsjaar. Als u het nationale octrooi indient in andere landen, dan vormt de oorspronkelijke aanvraag de basis. In het verdrag staat verder dat de datum van de eerste aanvraag ook geldt als indieningsdatum van alle volgende aanvragen. Daarom noemen we dit de voorrangsdatum. Als het voorrangsjaar voorbij is, kunt u geen beroep meer doen op de voorrangsdatum. Deze geldt dan dus niet meer als indieningsdatum voor volgende aanvragen. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 8 Ook bescherming in andere landen? Zowel de officiële taal als de octrooiwetgeving verschilt per land. Daarom is het meestal nodig om aanvragen voor andere landen te laten vertalen. Ook kan het nodig zijn om een beroep te doen op octrooigemachtigden in de betreffende landen. Dat kan behoorlijk duur zijn. Om deze kosten binnen de perken te houden, zijn er voor bepaalde groepen landen aanvraagprocedures opgesteld. Deze zijn opgenomen in verschillende verdragen. De twee bekendste zijn het Europees Octrooiverdrag (EOV) en het internationale octrooisamenwerkingsverdrag PTC (Patent Cooperation Treaty). Het doel van het EOV is een uniforme procedure om octrooien binnen Europa te verlenen. De PCT streeft naar een uniforme aanvraagprocedure in vrijwel alle landen ter wereld. Wist u dat het Verdrag van Parijs een van de oudste verdragen is die nu nog steeds van kracht zijn? Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 9 Een aanvraag indienen bij het Europees Octrooibureau U kunt een octrooiaanvraag rechtstreeks indienen bij het Europees Octrooibureau. Daar kunt u met één enkele aanvraag en procedure octrooibescherming krijgen in alle lidstaten van het Europees Octrooiverdrag (EOV). Als u een Europees octrooi hebt gekregen, kunt u zelf kiezen in welke lidstaten de uitvinding beschermd moet worden. Dat doet u door het Europese octrooi in te schrijven in het octrooiregister van het betreffende land. Bij het EOV zijn bijna veertig landen aangesloten, waaronder alle landen van de EU. Pagina 19 van 81

20 Een Europees octrooi is pas rendabel als u bescherming wilt in vier of meer landen. Bij minder dan vier landen is het meestal goedkoper om octrooi aan te vragen bij de nationale bureaus. De kosten om het octrooi te laten vertalen, spelen daarbij ook een rol. Die verschillen vaak per land of taal. Wist u dat... het Europees Octrooibureau (EOB) een onafhankelijke organisatie is? Het is dus geen organisatie van de Europese Unie (EU). Landen als Zwitserland en Turkije zijn wel lid van het EOB maar niet van de EU. Alle EU-landen zijn wel lid van het EOB. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 10 Octrooi aanvragen met de PCT-procedure De PCT (Patent Cooperation Treaty) is het internationale Octrooisamenwerkingsverdrag. Volgens dat verdrag kunt u met één aanvraag octrooi aanvragen in meerdere PCT-landen tegelijk. Vervolgens krijgt u niet één internationaal octrooi, maar een bundel octrooiaanvragen. De aanvragen uit deze bundel worden door elk PCT-land apart beoordeeld. Dit houdt in dat u weliswaar één aanvraag doet, maar te maken krijgt met verschillende nationale verleningsprocedures. Het Octrooisamenwerkingsverdrag geldt in vrijwel alle landen ter wereld. De lidstaten vindt u op de website van de Wereldorganisatie van Intellectueel Eigendom, de WIPO. Voordelen van PCT Bij een PCT-aanvraag hebt u tot dertig maanden de tijd om te besluiten in welke landen u eigendomsrechten wilt hebben. U hoeft dus pas later de kosten te betalen van octrooiaanvragen in andere landen. Bovendien kunnen de lidstaten van het Europees Octrooiverdrag (EOV) worden beschouwd als één staat. Dat betekent dat u met de PCT-procedure ook een Europees octrooi kunt aanvragen. Wilt u een octrooi voor Nederland via de PCT-procedure aanvragen? Dan kan dat alleen via een Europese octrooiverleningsprocedure. U kunt een internationale octrooiaanvraag indienen bij de nationale octrooibureaus (zoals NL Octrooicentrum), bij het Europees Octrooibureau en bij de WIPO (World Intellectual Property Organization). Wist u dat... de WIPO sinds 1974 een gespecialiseerd agentschap van de Verenigde Naties is? De WIPO is een intergouvernementele organisatie. Het hoofdbureau zit in Genève. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 11 Publicatie van een octrooiaanvraag In principe wordt een octrooiaanvraag uiterlijk achttien maanden na de indienings- of voorrangsdatum gepubliceerd. Pagina 20 van 81

21 De oorspronkelijke aanvraagdocumenten, waaronder de conclusies, worden samen met het eventuele onderzoeksrapport gepubliceerd. Een octrooiaanvraag wordt niet gepubliceerd als de aanvrager deze op tijd intrekt, of als het octrooibureau de aanvraag afwijst. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 12 Publicatie van een octrooiaanvraag Bij de meeste octrooibureaus kunt u het dossier van een octrooiaanvraag inzien zodra de aanvraag gepubliceerd is. Dat betekent dat iedereen de correspondentie tussen het bureau en de betrokken partijen kan inzien. Bij de meeste nationale octrooibureaus kunt u de dossiers gratis online bekijken. Bij NL Octrooicentrum kan dat via het Nederlands Octrooiregister. Wist u dat... de meeste documenten in octrooidatabanken octrooiaanvragen zijn? Dat komt doordat octrooiaanvragen al eerder worden gepubliceerd, los van de vraag of het octrooi later wel of niet wordt verleend. Wist u dat... een octrooiaanvraag niet wordt gepubliceerd als het gaat om een uitvinding die staatsgeheim is? Zo'n octrooi wordt een 'geheim octrooi' genoemd. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 13 De verleningsprocedure Als u in Nederland octrooi aanvraagt, is er sprake van een zogenoemd registratieoctrooi. Dat houdt in dat het octrooi uiterlijk achttien maanden na de aanvraag wordt gepubliceerd en daarmee automatisch wordt verleend. Nadat u de octrooiaanvraag heeft ingediend, doet het octrooibureau onderzoek naar de stand van de techniek. Aan de hand van het onderzoeksrapport kunt u de tekst van de aanvraag nog aanpassen. Als u geen wijzigingen aanbrengt, dan zal de publicatie van het octrooi hetzelfde zijn als de aanvraag. Nederland kent dan ook maar één publicatie: het verleende octrooi. Niet rechtsgeldig Een Nederlands octrooi wordt dus niet inhoudelijk getoetst op nieuwheid, inventiviteit en industriële toepasbaarheid. Dat een octrooi verleend is, betekent dan ook niet dat het ook rechtsgeldig is. Alleen als iemand daarom vraagt, of in het geval van octrooi-inbreuk, zal een rechter het octrooi achteraf definitief toetsen. In de periode tussen aanvraag en verlening kunt u in de meeste landen bezwaar indienen tegen de octrooiaanvraag of een gedeelte ervan. Dat kan zelfs als het octrooi al is verleend; dat noemen we oppositie. Nederland kent sinds 1995 geen oppositietermijn meer. Pagina 21 van 81

22 Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 14 De verleningsprocedure In het verleende octrooi staat precies beschreven welke delen van een uitvinding door het octrooi worden beschermd. Dat noemen we de beschermingsomvang. Om de definitieve beschermingsomvang vast te stellen, kijken we altijd naar de laatste versie van het octrooi. De beschermingsomvang kan in de loop van het verleningsproces, en zelfs daarna, immers nog gewijzigd zijn. U kunt de laatste status van een octrooi inzien in het Nederlands Octrooiregister. Wist u dat... u ook na de verlening van een octrooi bezwaar kunt maken tegen deze verlening? In Nederland kan dat alleen via een rechter. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 15 Bescherming Octrooihouders krijgen een zogenoemd verbodsrecht. Dat betekent dat alleen zij de uitvinding mogen produceren, aanbieden, verkopen of commercieel toepassen. Zij kunnen alle anderen dus verbieden (uitsluiten) dat te doen. De bescherming door het octrooi is beperkt wat betreft: omvang (niet meer dan wat in het octrooi is beschreven); geografisch gebieden (alleen in landen waar het octrooi is verleend); tijd (maximaal twintig jaar). Wanneer gaat de bescherming in? Bescherming van de uitvinding gaat in op de datum waarop u octrooi aanvraagt. Uw aanvraag moet dan natuurlijk wel daadwerkelijk leiden tot octrooiverlening. De bescherming geldt dan met terugwerkende kracht vanaf de datum van de aanvraag. Zodra uw aanvraag is gepubliceerd, kunt u optreden tegen schending van het octrooi (inbreuk). U hebt ook het recht om een redelijke vergoeding te eisen van iedereen die de uitvinding zonder uw toestemming gebruikt. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 16 Het einde van de octrooibescherming De maximale duur van een octrooi is twintig jaar vanaf de datum dat de aanvraag is ingediend. Sommige uitvindingen kunnen wel een aanvullend beschermingscertificaat een ABC krijgen. Daarmee wordt de duur van het octrooi met maximaal vijf jaar verlengd. Het gaat dan om uitvindingen die pas na lange procedures op de markt kunnen komen, zoals geneesmiddelen. Gedurende de looptijd van een octrooi moet de octrooihouder elk jaar een vergoeding betalen: de jaarlijkse instandhoudingstaks. Als hij daar niet aan voldoet, dan vervalt het octrooi: het is dan niet meer geldig. Dat gebeurt ook als de octrooihouder zelf afstand doet van het octrooi. Pagina 22 van 81

23 Aanpassing van de bescherming Het is mogelijk dat een onderdeel of de omvang van de octrooibescherming wordt gewijzigd, bijvoorbeeld als gevolg van: gerechtelijke procedures: via deze procedure maakt u via de rechtbank bezwaar tegen een octrooi oppositieprocedures: via deze procedure maakt u via de octrooiverlenende instantie bezwaar tegen de verlening van een octrooi. Nederland kent geen oppositieprocedures in de octrooiverleningsprocedures. In Nederland kan de octrooihouder zelf gedeeltelijk afstand doen van zijn octrooirecht. We noemen een aantal mogelijke redenen voor dergelijke procedures. De betreffende uitvinding voldoet niet aan de octrooiwet. De uitvinding is zodanig duidelijk en volledig beschreven, dat deze door een vakman kan worden nagewerkt. De aanvrager was niet bevoegd om een aanvraag in te dienen. De oorspronkelijke octrooiaanvraag werd ontoelaatbaar uitgebreid. De uitvinding is niet nieuw of inventief. Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 17 Oefening 2 Het leven van een octrooi. Leg de kaarten langs de tijdlijn! Octrooiverlening Uitvinding Octrooiaanvraag Bescherming uitbreiden naar andere landen Publicatie van de octrooiaanvraag In Nederland tevens verlening van het octrooi Aanvullend beschermingscertificaat Einde maximale duur octrooibescherming Thema 1 Hoofdstuk 3 Pagina 18 Eindpagina Dit was Uit het leven van een octrooi Je voortgang: xx% (Herhaling aanbevolen) (Succesvol afgerond) Pagina 23 van 81

24 Was deze interactieve cursus nuttig Ja o o o Nee Naar het overzicht voor het volgende thema Thema 2: Octrooi-informatie Terug Ł Naar overzicht van Thema 1: Wat is een octrooi? Ł Naar het hoofdoverzicht (home) Pagina 24 van 81

25 Thema 2 Wat is octrooi-informatie? video Thema 2: Octrooidocumenten onder de loep genomen Interactieve cursussen Ł H1 (Hoofdstuk 1)Octrooi-informatie in octrooidocumenten Ł H2 (Hoofdstuk 2) Meer over octrooi-informatie Pagina 25 van 81

26 Thema 2 Hoofdstuk 1 Navigatie Octrooi-informatie in octrooidocumenten Stappen Inleiding De indeling van octrooidocumenten Het voorblad INID-codes Bibliografische gegevens met INID-codes Oefening Publicatienummer Classificatie Voorrangsgegevens Beschrijving Conclusies Tekeningen Conclusie Samenvatting Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 1 Beginpagina 4. Octrooi-informatie in octrooidocumenten Leerdoelen U weet hoe u de weg vindt binnen octrooidocumenten. U krijgt inzicht in de betekenis van INID-codes. Duur 6 tot 7 minuten Begin! Ł Start interactieve cursus Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 2 De indeling van octrooidocumenten Octrooidocumenten bestaan uit meerdere pagina's, maar kunnen erg verschillen in omvang. Er zijn aanvragen van twee pagina's en er zijn aanvragen van honderden pagina's. Een octrooidocument bestaat uit: het voorblad de beschrijving de conclusies de tekeningen een rapport over de stand van de techniek Pagina 26 van 81

27 Al deze onderdelen zijn verplicht voor alle octrooidocumenten, met uitzondering van tekeningen en het rapport over de stand van de techniek. De tekeningen zijn alleen verplicht als die relevant zijn voor het onderwerp van de uitvinding. De octrooiverlenende instantie voegt het rapport over de stand van de techniek toe als dat beschikbaar is. Wist u dat... de omvang van octrooidocumenten kan verschillen door de technologie van de betreffende uitvinding? Zo bevatten documenten uit de mechanica meestal veel minder pagina s dan documenten op het gebied van de organische chemie, farmaceutica en gegevensverwerking. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 3 Het voorblad Het voorblad van een octrooidocument bevat een overzicht van het onderwerp van de uitvinding. Zo krijgt u snel een beeld of het document belangrijk voor u is. De informatie op deze pagina komt in grote lijnen overeen met de inhoud van de meeste octrooidatabanken. Op het voorblad van een octrooidocument staan: 1. de titel van de uitvinding; 2. de bibliografische gegevens; 3. een uittreksel met de belangrijkste technische informatie; 4. een illustratie van de uitvinding (als dat relevant is). Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 4 INID-codes Bijna alle gegevens op het voorblad zijn gemerkt met nummers. Met deze nummers kunt u belangrijke informatie in octrooidocumenten in andere talen terugvinden. Deze internationaal gestandaardiseerde identificatienummers noemen we INIDcodes. Welke gegevens krijgen een INID-code? Het gaat om: informatie om het document te kunnen identificeren; informatie over de gang van zaken in de procedure; informatie over de inhoud van de uitvinding; informatie over relevante documenten; informatie over mensen of bedrijven die betrokken zijn bij de aanvraagprocedure; aanvullende informatie over de gang van zaken in de procedure voor een Europese of internationale octrooiaanvraag. Wist u dat... een INID-code in octrooidocumenten altijd bestaat uit een tweecijferig nummer? Dit nummer staat tussen haakjes of het is omcirkeld. Meestal staat het nummer links voor de informatie waar het betrekking op heeft. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 5 Pagina 27 van 81

28 Bibliografische gegevens met INID-codes De bibliografische gegevens vindt u op het voorblad van het octrooidocument, samen met de (54) titel van de uitvinding en het (57) uittreksel. De belangrijkste bibliografische gegevens zijn: (10) of (11) het publicatienummer; aanvraaggegevens: o (19) het octrooibureau dat het document publiceert; o het aanvraagnummer; o de datum van indiening bij het octrooibureau dat het document publiceert; o (71) de aanvrager. (30) gegevens over voorrang: o het voorrangsnummer; o de voorrangsdatum (als er al eerder een aanvraag voor de uitvinding is ingediend bij een octrooibureau); (51) en (52) de classificatie; (72) de uitvinder. Klik voor meer informatie op de rode cijfers. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 6 Oefening INID-codes op een octrooidocument Zet de INID-codes op de juiste plek op het voorblad (11) Publicatienummer (19) Het octrooibureau dat het document publiceert (71) Aanvrager (51) Classificatie (30) Voorrangsnummer en voorrangsdatum (54) Titel van de uitvinding (57) Uittreksel Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 7 Publicatienummer Elk octrooidocument heeft zijn eigen publicatienummer. Daarmee kunnen we de desbetreffende uitvinding over de hele wereld duidelijk herkennen. Dit unieke nummer wordt toegekend als het octrooidocument gepubliceerd wordt. Het bestaat uit een landcode, gevolgd door een reeks cijfers en de code voor de publicatiestatus. Een lijst met deze zogenoemde kindcodes staat op de website van de Wereldorganisatie van Intellectueel Eigendom, de WIPO. Klik voor meer informatie op het rode nummer in de afbeelding. Pagina 28 van 81

29 Op de volgende pagina krijgt u meer uitleg over kindcodes. Wist u dat met de aanduiding octrooinummer altijd het publicatienummer wordt bedoeld? Het bestaat uit een landcode en een nummer. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 8 Publicatienummer Er zijn verschillende soorten octrooidocumenten, zoals aanvragen, octrooischriften en gebruiksmodellen. Om deze duidelijk van elkaar te onderscheiden, maken we gebruik van kindcodes. De Wereldorganisatie van Intellectueel Eigendom WIPO adviseert om gebruik te maken van kindcodes volgens de WIPO-norm. Deze codes bestaan uit een letter en vaak een cijfer. Elk publicerend octrooibureau beslist zelf hoe het de codes, met name de cijfers, definieert. Meestal wordt A gebruikt voor een octrooiaanvraag, B voor een octrooi dat verleend is, U voor een gebruiksmodel en T voor de publicatie van een vertaling. NL Octrooicentrum publiceert in principe alleen het verleende octrooi met kindcode C. Dit gebeurt normaal gesproken achttien maanden na de indiening van de octrooiaanvraag. Het is mogelijk dat dan nog niet alle procedurestappen zijn doorlopen, of dat de octrooiaanvraag al eerder moet worden gepubliceerd. In dat geval zal de octrooiaanvraag eerst worden gepubliceerd en krijgt deze kindcode A. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 9 Classificatie We gebruiken octrooiclassificaties om het onderwerp van een octrooi heel nauwkeurig te classificeren. Dat doen we aan de hand van technische criteria. Vrijwel alle landen ter wereld werken met het systeem van de internationale octrooiclassificatie IPC (International Patent Classification) [1]. Het Europees Octrooibureau heeft ook een classificatiesysteem: ECLA (European Classification System). Daarnaast werken sommige octrooibureaus ook met nationale octrooi-indelingen, zoals de Amerikaanse Octrooiclassificatie. Klik voor meer informatie op het rode nummer. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 10 Voorrangsgegevens Uitvindingen kunnen in meerdere landen octrooibescherming krijgen. Nadat u de oorspronkelijke aanvraag hebt ingediend, hebt u twaalf maanden de tijd om voor dezelfde uitvinding aanvragen in te dienen in andere landen. Gedurende deze periode kunt u een beroep doen op de zogenoemde voorrangsdatum. Dat betekent Pagina 29 van 81

30 dat de datum van de oorspronkelijke aanvraag ook geldt als indieningsdatum van alle volgende aanvragen. Een latere aanvraag bevat daarom specifieke informatie [1] over de aanvraag die tot voorrang heeft geleid (de oorspronkelijke aanvraag). Die informatie betreft: het voorrangsnummer: het aanvraagnummer van de oorspronkelijke aanvraag; het voorrangsland: het land waarin de oorspronkelijke aanvraag werd ingediend; de voorrangsdatum: de datum waarop de oorspronkelijke aanvraag werd ingediend. Klik voor meer informatie op het rode nummer. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 11 Beschrijving In de beschrijving staan alle aspecten van het onderwerp van de uitvinding. De Rijksoctrooiwet 1995 stelt dat de beschrijving zodanig duidelijk en volledig moet zijn, dat een deskundige de uitvinding kan toepassen. Door deze wettelijke voorschriften bestaan beschrijvingen vrijwel altijd uit dezelfde onderdelen: een beoordeling van de stand van de techniek waarop de uitvinding gebaseerd is; kritiek op deze stand van de techniek (nadelen, tekortkomingen, risico's); een beschrijving van het probleem dat met de uitvinding moet worden opgelost; een toelichting op de oplossingen; toepassingsvoorbeelden of uitvoeringsvormen van de uitvinding. De beschrijving heeft twee doelstellingen. Ten eerste krijgt het publiek informatie over een nieuwe technologie. Ten tweede helpt een beschrijving octrooihouders om hun rechten te verdedigen bij eventuele geschillen. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 12 Conclusies De conclusies die we ook wel claims noemen beschrijven de kenmerken van de desbetreffende uitvinding. De conclusies vormen als het ware de juridische kern en zijn daarmee het belangrijkste deel van het document. De aanvragers (of hun octrooigemachtigde) willen natuurlijk dat de beschermingsomvang van het octrooi zo groot mogelijk is. Daarom gebruiken zij vaak vage en abstracte beschrijvingen voor de technische inhoud van de conclusies. De formulering van de conclusies is van groot belang, omdat de conclusies bepalend zijn voor de beschermingsomvang van het octrooi. De beschrijving en tekeningen ondersteunen de interpretatie van de conclusies. Pagina 30 van 81

31 Opbouw van de conclusies Elke conclusie bestaat uit één zin, die weer uit twee delen bestaat. Het eerste is een algemeen omschrijvend deel, dat we ook wel de aanhef noemen. Het tweede is een kenmerkend deel. De beschrijving van het kenmerk wordt ingeleid met de woorden 'gekenmerkt door of 'met het kenmerk dat. De Engelse termen hiervoor zijn characterized in of comprising. De aanhef beschrijft de stand van de techniek die als bekend wordt verondersteld. Het kenmerkend deel beschrijft de technische oplossing die door octrooi beschermd zal worden. In Nederland is het overigens niet meer verplicht om een conclusie in deze vorm te formuleren. Het heeft echter wel de voorkeur, omdat hiermee duidelijk wordt wat het octrooi toevoegt aan de bestaande stand van de techniek. Meestal staan er in een octrooi meerdere conclusies. Latere conclusies kunnen ook weer terugverwijzen naar eerdere. Deze noemen we afhankelijke conclusies. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 13 Voorbeelden van conclusies 1. Slot voor het vastzetten van een tweewieler, welk slot is voorzien van een sluitpen die in een vergrendelstand is opgenomen in ten minste één opnamedeel en zich in die vergrendelstand tussen spaken van een wiel van de tweewieler uitstrekt, en is voorzien van vergrendelmiddelen voor het 5 vergrendelend verbinden van de sluitpen met een genoemd opnamedeel, met het kenmerk, dat de sluitpen losneembaar met het ten minste ene opnamedeel is verbonden en is voorzien van een flexibel vastzetelement, zoals bijvoorbeeld een kabel of een ketting. 2. Slot volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het slot is voorzien 10 van twee opnamedelen die aan weerszijden van een wiel van de tweewieler monteerbaar zijn, waarbij de sluitpen in de vergrendelstand aan beide opnamedelen is gekoppeld. 3. Slot volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat het ten minste ene opnamedeel monteerbaar is op een vork van de tweewieler. Thema 2 Hoofdstuk 1 Pagina 14 Tekeningen Bijna alle octrooipublicaties bevatten één of meer tekeningen. Dat zijn meestal zwart-witte lijntekeningen die vaak erg nuttig zijn om inzicht te krijgen in het idee achter de uitvinding. Met een voorbeeldtoepassing kunnen tekeningen ook laten zien hoe de kenmerken van de uitvinding met elkaar samenwerken. Pagina 31 van 81