PILOOTPROJECT PROEFZORG

Transcriptie

1 PARKET GENT PILOOTPROJECT PROEFZORG Karlo Goethals Proefzorgmanager

2 BELEID Federale beleidsnota Drugs (Januari 2001) : t.a.v. problematische gebruikers hulpverlening, risicobeperking, reïntegratie hulpverlening i.p.v. straf strafrecht = ultimum remedium

3 WETSWIJZIGING 2003: aanpassing drugwetgeving casemanager justitie casemanager hulpverlening therapeutisch advies

4 PRIORITEIT VERVOLGINGSBELEID problematisch druggebruik aanpakken via hulpverlening (reïntegratie) voorkomen dat gebruikers in gevangenis terecht komen

5 REALISATIE? In afwachting van realisatie: praetoriaanse probatie rechtstreekse dagvaarding met oog op probatiemaatregelen

6 PRAETORIAANS Praetoriaanse probatie: vooral urinecontroles soms doorverwijzing naar hulpverlening via kantschriften aan politie (LRD)

7 PRAETORIAANS Probleem praetoriaanse probatie: ernstige overbelasting van LRD met taken die niet tot hun takenpakket behoren opvolging van doorverwijzing quasi onmogelijk

8 PROBATIE Probleem rechtstreekse dagvaarding met oog op probatiemaatregelen: specificiteit problematiek versus tijdsverloop hulpverlening wordt via probatie in laat stadium geactiveerd

9 IDEE PROEFZORG realisatie van casemanager justitie/hulpverlening bleek niet voor morgen via stuurgroep drugcoördinatie stad Gent contacten met Oostvlaamse hulpverlening concept pilootproject proefzorg eind 2004

10 FILOSOFIE Uitgangspunt: druggebruikers op niveau opsporing en vervolging oriënteren naar de hulpverlening zo snel en efficiënt mogelijk reïntegratie bevorderen recidive en druggerelateerde criminaliteit voorkomen

11 PROEFZORG Na afstemming tussen de actoren (9 maanden) Start 1 augustus 2005 Protocol tussen: Minister van Justitie Koepel drughulpverlening Oost-Vlaanderen: Netwerk zorgcircuit middelenmisbruik (Popovggz) Parket Gent

12 PRAETORIAANS Bij gebrek aan wetgevend kader binnen kader van praetoriaanse probatie

13 In protocol: STREVEN NAAR RECHTSZEKERHEID beleid gedetailleerd uitgeschreven bevordert uniformiteit tussen diverse bevoegde parketmagistraten filter via proefzorgmanager: bewaakt en koppelt terug daar waar nodig

14 BELEID Proefzorg is mogelijk: bij frequent of herhaald bezit van andere dan cannabisproducten bij problematisch gebruik bij verstoring van de openbare orde in geval van detailhandel enkel om persoonlijk gebruik te financieren bij (geringe) feiten ten aanzien van minderjarigen

15 BELEID In geval van criminaliteit die een rechtstreekse link vindt in een ziekteverschijnsel of een verslaving (drugs, alcohol, medicatie, gokken ) en waarbij geen slachtoffers gekend zijn middels proefzorg is de leemte na COL.8/99 (dossiers bis 216ter Sv: moeten bij voorkeur over een geïdentificeerd slachtoffer beschikken ) ingevuld.

16 BELEID Niet: inbreuken op drugwetgeving die voorheen geseponeerd werden (cfr bezit/invoer/teelt van geringe hoeveelheden voor persoonlijk gebruik) drugdealers uit louter winstbejag

17 OPTIES Proefzorg realiseert 2 alternatieven voor de vervolging: korte proefzorg lange proefzorg

18 PROEFZORG GUNSTIG Bij gunstige evaluatie proefzorg sepot

19 PROEFZORG CONCREET - Eenvoudig concept - Duidelijkheid voor elke actor - Respect voor elk zijn rol - Inspraak cliënt/verdachte - Verantwoordelijkheid bij cliënt/verdachte

20 CREATIE PROEFZORGMANAGER (PZM) nood van parketmagistraten: tussenpersoon die de doorverwijzing naar de hulpverlening realisteert brugfunctie tussen justitie en hulpverlening zijde justitie justitieassistent gedetacheerd vanuit het justitiehuis sinds 1/8/5, toegvoegd aan de drugsectie van het parket

21 SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE HULPVERLENING PZM M A G I S T R A T E N H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K

22 POSITIONERING PZM = MEDEWERKER PARKET invalshoek pzm = strafbaar feit verboden gedrag waarop de samenleving (alternatief) straft ter beveiliging en bevordering van het algemeen welzijn <=> invalshoek hulpverlener = psychosociaal probleem een individu met een individueel probleem helpen ter bevordering van diens persoonlijk welzijn

23 PZM ALS MEDEWERKER focus op controle VAN HET PARKET # met begeleidend mandaat (bvb. door justitieassistent) impliceert locatie in gerechtsgebouw nabij pdk = opdrachtgever waaraan pzm is toegevoegd - duidelijke profilering tav verdachte - directe communicatie met opdrachtgever (1 beleid & 1 instructie) - efficiëntie (bvb. voorleidingen)

24 STRAFBAAR FEIT strafbaar feit wordt gebruikt creatie van een (bijkomend) probleem Inspelen op balans van voor- en nadelen van gebruik gebruiken is niet langer een individueel gegeven maatschappij moeit zich, ondervindt last

25 CONTACTFASE moeilijkste onderdeel, 88 % daagt op brief herinneringsbrief telefonisch contactname met externe - ocmw - raadsman - - hulpverleningsnetwerk

26 CONTACTFASE Grootste uitval => 12 % Contactgegevens verzamelen, hoe meer hoe beter!! Verbalisanten bevragen coördinaten diepgaand Anticiperend op specificiteit doelgroep

27 EERSTE CONTACT PZM Verhaal verdachte Informeren justitiële situatie confrontatie: feiten ten laste mogelijke justitiële & andere consequentie Probleemstelling justitieel conflict responsabiliserend zijn probleem die hij dient op te lossen Onderhandelingssituatie niet-verlies onderhandeling win-win situatie

28 KORTE HETZIJ LANGE PROEFZORG Oriëntatie vanuit justitieel oogpunt primair: beleid (= protocol) secundair: zwaarwichtigheid feiten hetzij problematisch karakter gebruik

29 Oordeel gebruiker zelf PROBLEMATISCH maar na confrontatie met beschikbare gegevens Eerdere feiten Connectiecriminaliteit Overlast (derden) Disfunctie levensdomeinen Financiën, huisvesting, familiale en sociale contacten, tijdsbesteding, e.a. Gebruikersgegevens, vooral Soort middel(en), gebruiksmotieven, gebruiksgeschiedenis, gebruiksfrequentie, gebruikswijze, gebruiksomstandigheden

30 KORTE PROEFZORG Overeenkomst = 1 contact met hulpverleningsinstantie Bewijs sepot Functie kpz tav verdachte inwinnen begeleidingsadvies = vroeghulp Functie kpz parket afsluiten dossier nieuwe interventie is voorbereid => justitiële info werd gegeven => formele intentieverklaring verdachte => weg richting vrijwillige hulpverlening werd geduid

31 LANGE PROEFZORG EERSTE CONTACT PZM probleemstelling: justitieel conflict en hoe dit richting geven responsabiliserend niet-verlies onderhandeling

32 LANGE PROEFZORG EERSTE CONTACT PZM Verwijzing meldpunt hulpverlening ± 3 contacten met hulpverlener ± binnen 1 maand na het 1ste contact met pzm Doel: behandelvoorstel ontwikkelen voor komende ½ jaar inhoudelijk diverse programma s afwegen haalbaar versus verwachting van justitie gedragen voorstel versus opgelegd realistische termijn vanuit oogpunt gebruiker t is te doen voldoende termijn om externe, negatieve motivatie om te buigen naar interne, positieve motivatie Slaagkans traject stijgt!

33 SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE HULPVERLENING PZM Meldpunt HV M A G I S T R A T E N H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K

34 MELDPUNT HULPVERLENING Netwerk Zorgcircuit Middelenmisbruik Oost-Vlaanderen (Popovggz) centraal aanmeldpunt (te Gent in schoot van zowel De Kiem als De Sleutel) aanspreekpunt hulpverlening voor justitie zoekt in samenspraak met cliënt de meest geschikte hulpverleningsvorm gedeeltelijke subsidiëring via GAM

35 LANGE PROEFZORG TWEEDE CONTACT PZM behandelvoorstel in ruggenspraak met het meldpunt hulpverlening indien ongeloofwaardig terugkoppeling meldpunt hulpverlening indien geloofwaardig formalisering (proeftijd 6 maanden) maandelijks bewijs

36 LANGE PROEFZORG ANDERE VOORWAARDEN recidive regularisatie adresgegevens overeenkomst overtuigingsstuk overeenkomst vermogensvoordeel

37 LANGE PROEFZORG - TIJDSLIJN ± 1 m 6 m 5 jaar 1. Datum feiten 2. 1ste contact P2M 3. 2de contact P2M 4. Einde proeftijd 5. Einde verjaringstermijn

38 SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE HULPVERLENING PZM Meldpunt HV M A G I S T R A T E N H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K Beperkt en duidelijk afgesproken communicatiepatroon Verdachte Cliënt/patiënt wordt STRAFBAAR FEIT HULPVRAAG

39 BEROEPSGEHEIM HULPVERLENING concrete inhoud van behandeling = beroepsgeheim rapportage beperkt tot aanwezigheid en correcte houding t.a.v. begeleiding verantwoordelijkheid rapportage => verdachte

40 EFFECTEN Onderzoek (De Ruyver e.a., 2007) alternatieve afhandeling t.a.v. druggebruikers: merkbare vooruitgang in levensdomeinen recidivebeperking vroeginterventie rendeert recidivebeperkend effect neemt af naargelang het alternatief verder in de keten van de strafrechtsbedeling wordt opgelegd

41 AANBEVELINGEN ONDERZOEKERS verdere toepassing van alternatieve afhandeling handhaven doorverwijzingen naar hulpverlening op niveau parket vergroten kennis bij actoren hulpverleningjustitie

42 ANTICIPERENDE JUSTITIE zes fasen van verandering volgens Prochaska en Diclemente 1984

43 DYNAMIEK opleiding Drugs in 3D samenwerking tussen Opac, Popovggz, Fod Justitie bezoeken hulpverlening aan gerechtsgebouw buitenstage gerechtelijk stagiairs proefzorgdag parketmagistraten sectie drugs 3D-treffen

44 KWANTITEIT 1 augustus juli personen = oriëntatie proefzorg door pdk 88 % wordt bereikt 32 dossiers in voorbereiding d.d. 31/07/07 Wachtlijst nihil d.d. 31/07/ gebruikers = oriëntatie drughulpverlening Slaagkans traject = 82 % 40 % KPZ Slaagkans traject = 97 % 60 % LPZ Slaagkans traject = 64 %

45 Evaluatie Proefzorg: dossier van pdk nr pzm in in in in 2009 (extrapol.) 0 1

46 Evaluatie Proefzorg: dossier effectief opgestart door pzm in in in in 2009 (extrapol.)

47 Op te volgen personen Evolutie workload '06 '07 '08 '09 Jaar

48 % KPZ LPZ jaar

49 EVALUATIE aanbevelingen onderzoekers (DSB & IRCP, 2008) Creëren randvoorwaarden justitie: Implementatie justitiële casemanagers Creëren randvoorwaarden hulpverlening : - Gevarieerd en uitgebreid = afgestemd op de vraag & met capaciteit - Netwerksturing - Adequate financiering

50 CEL PROEFZORG Annemie Serlippens, Substituut procureur des Konings Tel Gsm Fax Ilse Vandenbroucke, Substituut procureur des Konings Tel Gsm Fax Wim Onderdonck, Substituut procureur des Konings Tel Gsm Fax Karlo Goethals, Proefzorgmanager Tel Gsm Fax Kelly Hellemonds, Medewerkster Tel Gsm Fax Parket van de procureur des Konings Opgeeistenlaan 401b, B-9000 GENT