nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen 2012-2013"

Transcriptie

1 nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen N A S C H O L I N G s b i j l a g e Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder nascholing vallen en waarvoor certificaten te behalen zijn. Bovendien zijn ze zeer betaalbaar voor scholen. Deze nascholing wordt vaak in samenwerking met de NVON georganiseerd en is goed afgestemd op de vraag van NVON-leden. In ieder geval zijn voor het volgende jaar de volgende conferenties gepland: ANW-ACTIVITEIT VOOR DOCENTEN EN TOA S (organisator NVON-bestuurscommissie anw) Datum: 5 oktober van uur tot uur Plaats: Museum Boerhaave, Leiden NVON TOA-CONGRES (organisator NVON-sectie toa) Datum: donderdag 8 november 2012 Onderwerp: bèta mentality Plaats: Hogeschool van Hall-Larenstein - Leeuwarden Info: toa-sectie@nvon.nl. Woudschoten Chemie (organisator: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht, Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht.) Datum en tijd: voorconferentie (dio s): vrijdag 2 november uur. Hoofdconferentie: vrijdag 2 november uur tot zaterdag 3 november uur. Plaats: Conferentieoord Woudschoten, Zeist Inlichtingen: secretariaat Chemiedidactiek, tel b.g.g science.scheik.conf@uu.nl. WOUDSCHOTEN NATUURKUNDEDIDACTIEK WND CONFERENTIE (Organisator: Werkgroep Natuurkunde-Didactiek (WND), Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht) Datum en tijd: Vrijdag 14 december uur tot zaterdag 15 december uur. Plaats: Conferentiecentrum NH Leeuwenhorst, Noordwijkerhout. Inlichtingen: Vanaf augustus 2012 beschikbaar op ONDERWIJSCONFERENTIE BIOLOGIE (organisator NVON - NIBI) Datum: 11 en 12 januari 2013 Thema: ecologie Locatie: de Werelt, Lunteren Contactpersoon: secretariaat NIBI: (030) REEHORSTCONFERENTIE BINASK ONDERBOUW EN VMBO (organisator APS) Datum: 12 maart 2013, afhankelijk van de locatie. Plaats: Ede Contactpersoon: APS Academie ( , academie@aps.nl NVON minicongres 2013 Datum: 15 april 2013 van uur tot uur Onderwerp: Hoofd en hart Plaats: ROC Midden Nederland te Utrecht Info: secretaris@nvon.nl NASCHOLING BINNEN DE KRINGEN Nascholing binnen kringverband is ook mogelijk. Regelmatig vindt op verzoek van leden van een kring nascholing plaats. Het voordeel daarvan is dat de nascholing afgestemd is op de NVON-leden en dat men niet ver hoeft te reizen. Let op de aankondigingen in NVOX en op de site: Marianne Offereins, secretaris Nascholing

2 CMA Bezoekadres: Van Leijenberghlaan 124, 1082 DB Amsterdam Website: Juni dit jaar bestaat CMA 25 jaar! We vieren dit o.a. een aanbieding voor nascholing: 25% korting op cursusboekingen die u dit schooljaar doet. Zie onze website voor de details. Voor aanmelding en de meest recente informatie over ons cursusaanbod: Naast onderstaande cursusdagen, biedt CMA ook geheel verzorgde cursussen op school. Bijvoorbeeld als invulling van een studiedag. Of voor training van het gehele bètateam, waarbij alle bètacollega s betrokken worden. Programma en omvang worden in overleg afgesproken. Wilt u meer informatie of een offerte aanvragen? Mail naar: nascholing@cma-science.nl. Daarnaast zijn er zgn. blended-formatcursussen waarbij u een middag langskomt en thuis verder werkt. DOE-DAG WERKEN MET COACH 6 voor scheikunde Doelgroep: Docenten en TOA s Sk. Prijs: 235,- Tijdens de cursusdag werkt u aan een aantal kant-en-klare practica voor scheikunde. U leert basisvaardigheden van Coach. U keert huiswaarts met een breed overzicht van de mogelijkheden die Coach te bieden heeft en met concrete aanknopingspunten en inspiratie om onderzoeksgerichte ICT in uw lessen toe te passen. Plaats, data Werken met Coach 6 voor Scheikunde Eindhoven ma 29/10/ u Eindhoven di 16/4/ u DOE-DAG WERKEN MET de MOLAB datalogger DOE-DAG WERKEN MET Coach 6 Doelgroep: Docenten en TOA s BiNaSk, NLT. Prijs: 235,-. In deze cursus werkt u met kant en klare practica. U voert metingen uit met de standaard hardware en software van CMA. U maakt kennis met de mogelijkheden van Coach voor onderzoekend leren. De nadruk ligt op leren aansluiten van opstellingen, gebruik en instellen van de sensoren, verwerken en analyseren en op het didactisch inzetten van de materialen. Doelgroep: Docenten en TOA s BiNaSk. Prijs: 235,- Dataloggers bieden de mogelijkheid om te meten op plaatsen waar je niet zo gemakkelijk met een computer naar toe gaat, of kunnen langdurige metingen overnemen zodat de computer voor andere zaken gebruikt kan worden. In deze cursus gaan we in op het gebruik van de MoLab datalogger. MoLab is een mobiel grafisch meetsysteem met een nieuwe lijn van digitale ML-sensoren. Op MoLab draait Coach 6 CE dat u bedient met het kleuren touchscreen. Naast het meten kunnen de meetgegevens ook op MoLab verwerkt worden. U voert ba- Plaats, data Doe-dag Werken met Coach 6 Amsterdam ma 12/11/ u Leeuwarden vr 16/11/ u Zwolle ma 21/1/ u Amsterdam vr 5/4/ u DOE-DAG LESSEN MAKEN MET COACH 6 Doelgroep: Doelgroep: Docenten BiNaSk, NLT en TOA s geïnteresseerd in maken van lesmateriaal met basiskennis Coach 6. Prijs: 235,- Vervolg op de Doe-dagen Werken met Coach 6 of Meten met de MoLab datalogger In deze cursus maakt u kennis met voorbeelden van lesmateriaal voor onderzoekend leren. Lesmaterialen waarin meten, modelleren, videometen en animaties gecombineerd worden tot een didactisch geheel. Vandaaruit gaat u zelf aan de slag om uw eigen lesmateriaal met Coach 6 te maken. U leert specifieke docentvaardigheden van Coach en hoe u materialen het beste aan leerlingen, in uw schoolsituatie, kunt aanbieden. Plaats, data Doe-dag Lessen maken met Coach 6 Amsterdam wo 21/11/ u Amsterdam vr 19/ 4/ u Nascholing

3 sispractica uit met de MoLab in standalone modus, maar ook de combinatie van Coach 6 voor de PC met MoLab komen aan de orde. Plaats, data Werken met Coach 6 voor Scheikunde Amsterdam vr 12/10/ u Amsterdam ma 25/3/ u TOA GEbruikersdagen Coach 6 Doelgroep: TOA s BiNaSk, NLT en techniek. Prijs: 95,- Op een TOA-dag krijgt u tips en trucs en nieuws over Coach 6 en bijbehorende hardware te horen. Er is volop gelegenheid voor uitwisselen van ervaringen, uitwerken van eigen Coach-activiteiten en het oplossen van specifieke problemen. Dit is geen cursus in de gewone zin, maar een dag waar u tijd hebt om bij ons aan uw eigen opstellingen met Coach te werken en waar hulp en collega s dichtbij zijn. U wordt van harte uitgenodigd uw eigen opstelling mee te nemen. Plaats data Amsterdam do 11/10/ u Amsterdam ma 3/6/ u Videometen voor beginners Doelgroep: Docenten/TOA s BiNaSk en Wi. Prijs: 235,- Videometen is populair bij leerlingen. Bij videometen wordt op basis van videobeelden onderzoek gedaan aan de werkelijkheid; onderzoek dat op andere wijze vaak niet mogelijk is. Bij videometen kunt u een hele klas aan het meten zetten, zonder dat daarvoor hardware nodig is. In deze cursus leert u handmatig en automatisch videometingen uit te voeren en instellingen te maken voor videometingen. U krijgt technische en didactische tips en u maakt opnames met webcam of digitale fotocamera, waarna aan de video gemeten kan worden. Plaats, data Videometen voor beginners Amsterdam ma 8/10/ u Amsterdam di 2/ 4/ u Videometen & hogesnelheidscamera Basiscursus ModelLeren Doelgroep: Docenten en TOA s BiNaSk, NLT. Prijs: 235,- Modellen spelen een zeer belangrijke rol bij onderzoek en begrip. Voor simulaties en hypothesetoetsing aan de hand van modellen biedt Coach 6 uitgebreide mogelijkheden. In deze cursus leert u de grondbeginselen van het modelleren zowel voor tekstmodellen als grafische modellen. Plaats, data Basiscursus modelleren Amsterdam di 30/10/ u Leeuwarden di 12/ 3/ u Amsterdam ma 18/3/ u Grafisch ModelLeren & ANimaties Doelgroep: Docenten en TOA s BiNaSk, NLT met basiskennis modelleren (in Coach 6). Prijs: 235,- In deze vervolgcursus leert u werken met de uitgebreide mogelijkheden van (m.n. grafisch) modelleren, zoals het gebruik van voorvallen, het aansturen van een variabele vanuit een grafiek, het proceselement, het gebruik van voorwaardelijke uitdrukkingen en het vergelijken van modelresultaten met experimentele gegevens. Animaties kunnen een modelactiviteit verrijken. Zo kunnen ook leerlingen in de onderbouw onderzoek doen aan modellen. U bouwt een aantal eenvoudige animaties. Plaats, data Grafisch modelleren & Animaties bouwen Amsterdam vr 23/11/ u Amsterdam ma 22/4/ u Doelgroep: Docenten/TOA s BiNaSk en Wi. Prijs: 235,- In deze vervolgcursus leert u werken met de uitgebreide mogelijkheden van Coach 6 voor meten aan videobeelden en foto s: traceren, perspectiefcorrectie, videobewerking, meten aan (stroboscopische) foto s. In deze vervolgcursus krijgt technische en didactische tips, u maakt opnames met webcam en digitale fotocamera, en zet deze klaar voor een meting in Coach 6. De hogesnelheidscamera s (tot 1000 fps) bieden een spectaculaire vergroting van de te onderzoeken onderwerpen. Plaats, data Videometen & Hogesnelheidscamera Zwolle ma 5/11/ u Amsterdam do 29/11/ u Amsterdam vr 26/4/ u STUREN, REGELEN & ROBOTICA Doelgroep: Docenten/TOA s Tk. Prijs: 235,- In deze cursus leert u de mogelijkheden van sturen en regelen. Robotica is daar een onderdeel van. Leerlingen vinden een opdracht om een meet- en regelsysteem te bouwen leuk en uitdagend: het doet een beroep op hun creativiteit en er zijn meerdere goede oplossingen mogelijk. In de cursus komen verschillende platforms aan de orde: Coach met CoachLab II+, of met de Lego NXT, en de nieuwe Moway robotjes. Kortom een cursus om uitgebreid aan de gang te gaan met deze uitdagende mogelijkheden! Plaats, data Sturen, Regelen & Robotica Amsterdam ma 3/12/ u Amsterdam di 26/3/ u Nascholing

4 FONTYS LERARENOPLEIDING TILBURG Professor Goossenslaan 1-01, 5022 DM, Tilburg NETHERLANDS BIOINFORMATICS CENTRE p/a 260 NBIC, Postbus 9101, 6500HB Nijmegen MASTER OF EDUCATION Doelgroep: docenten natuurkunde, scheikunde en biologie met een tweedegraads bevoegdheid Cursusomschrijving: De masteropleidingen van Fontys Lerarenopleiding Tilburg zijn gericht op het functioneren als professional binnen scholen voor voortgezet onderwijs. Als Master of Education speelt u op school een leidende rol op vakinhoudelijk en vakdidactisch gebied. Tijdens de opleiding besteden we aandacht aan een intensieve vakinhoudelijke en vakdidactische verdieping, algemene professionele vorming, de masterstage en praktijkonderzoek. Plaats: Fontys Lerarenopleiding Tilburg Datum: 5 september 2012 Studielast: 2520 uur (ca. 20 uur per week, gedurende drie jaar). Kosten: 1625, - wettelijk collegegeld masteropleiding deeltijd (Kosten zijn afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Het genoemde bedrag geldt indien u voor het eerst aan een masteropleiding Leraar begint en de Nederlandse nationaliteit bezit. Wilt u voor uw persoonlijke situatie uitrekenen wat de kosten zijn, ga dan naar Inlichtingen: Bedrijfsbureau onderwijszaken, telefoon Bioinformatica in de klas Doelgroep: docenten en leerlingen bovenbouw biologie Cursusomschrijving: Of het nu over ecologie, evolutie of celbiologie gaat; elke tak van biologisch onderzoek maakt tegenwoordig gebruik van genetische databanken en computerprogramma s om genen en eiwitten te vergelijken en weer te geven. Die software en data zijn in het onderwijs goed te benutten! Tijdens de cursus gaat u zelf aan de slag, en aan het einde van de dag heeft u een opzet gemaakt van een eigen bioinformatica-les. Plaats: UMC St. Radboud Nijmegen Datum: Vrijdag 5 oktober 2012, 09:30-16:45 Kosten: 75,- incl. lunch en lesmateriaal per deelnemer Aanmelding en meer informatie: via hienke.sminia@nbic.nl LEVE DNA! p/a 260 NBIC, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen Aanmelding: via de website studeren onderwijszakenflot@fontys.nl contractonderwijs - NIEUW! Doelgroep: docenten natuurkunde, scheikunde en biologie met een tweedegraads bevoegdheid Cursusomschrijving: Vanaf september 2012 kunt u bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg vakinhoudelijke cursussen van de masteropleiding volgen op contractbasis. Hiermee kunt u zich, in relatief korte tijd, op specifieke onderdelen laten bijscholen op masterniveau. U volgt de lessen samen met medestudenten van de masteropleiding. Aan het eind van de cursus kunt u desgewenst aan het tentamen deelnemen. Bij positieve beoordeling ontvangt u een deelcertificaat. Ga voor meer informatie naar onze website Plaats: Fontys Lerarenopleiding Tilburg Datum: De cursussen en data voor contractonderwijs vindt u op onze website. Studielast: variërend van 56 tot 168 uur Kosten: variërend van 290, ,- per cursus. Ga naar onze website voor meer informatie. Inlichtingen: Afdeling Professionaliseren, telefoon Aanmelding: via de website Leve dna! - nascholingsdag Doelgroep: biologiedocenten uit het VO en HLO-docenten, maar ook leerlingen uit het VO zijn zeer welkom. Cursusomschrijving: De complete dna-code van een mens lezen in een kwartier. Nog dit jaar wordt het mogelijk (Volkskrant, ).Hoe gaat dat? DNA is de basis van alles wat leeft. Wat kun je nog meer met DNA- technologie? Hoe worden de data met de computer geanalyseerd? Tijdens de cursus volgen we dezelfde lijn als modern DNA-onderzoek. We starten met een onderzoeksvraag, gaan vervolgens het laboratorium in, lezen DNA volgordes af en besluiten met de computeranalyse. Hierbij krijgt u onder andere een rondleiding door het Leiden Genomics Technology Center waar de DNA-sequencers staan te draaien. En mag u zelf een monster in zo n machine, de Ion Torrent, stoppen! Plaats: Leiden UMC Datum: vrijdag 16 november 2012, de hele dag Kosten: 75, - incl. lunch en lesmateriaal per deelnemer Inlichtingen: Hienke Sminia Netherlands Bioinformatics Centre Ken Kraaijeveld Leiden Genomics Technology Centre / LUMC Barbara Gravendeel NCB Naturalis Aanmelding en meer informatie: via hienke.sminia@nbic.nl professionaliserenflot@fontys.nl Nascholing

5 REIZENDE DNA-LABS p/a CSG, Postbus 9010, 6500GL Nijmegen LANDELIJKE DNA-LAB DAG Doelgroep: docenten en toa s biologie, scheikunde en NLT. Cursusomschrijving: De Reizende DNA-labs zijn al jarenlang een groot succes. Actueel onderzoek, studenten voor de klas, practica die u op school meestal niet kunt uitvoeren: honderden docenten en tienduizenden leerlingen kunnen er inmiddels over meepraten. Tijdens de vierde Landelijke DNA-lab dag wordt u door wetenschappers op de hoogte gebracht van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied. Daarnaast krijgt u ook een flinke lading direct in de klas toepasbare ideeën en materialen voorgeschoteld. Er zal een ruim aanbod zijn aan inhoudelijke, didactische en praktische workshops. De Landelijke DNA-lab dag wordt u aangeboden door acht genomics onderzoekscentra en zes universiteiten/umc s die betrokken zijn bij de Reizende DNA-labs. Datum en tijd: vrijdag 8 maart 2013, van uur. Plaats: Hogeschool Domstad, Utrecht. Inlichtingen: Caspar Geraedts, De Praktijk, tel. (020) , info@praktijk.nu VOORAANKONDIGING GENOMICS OP HET VMBO Doelgroep: biologiedocenten en toa`s die lesgeven op het vmbo Cursusomschrijving: In je genen ligt een schat aan informatie: je uiterlijke eigenschappen, aanleg voor bepaald gedrag en zelfs de risico`s op ziekten. Over slechts een paar jaar is het mogelijk om je hele genoom eenvoudig en goedkoop te sequencen (in kaart te brengen). Zou je je genen willen laten testen? Zou je je risico`s op bepaalde ziekten willen weten? Wat zeggen die genen eigenlijk over jou en je leven? Het genetisch testen is een voorbeeld van een ontwikkeling die voor iedereen van belang is. Hierover is, vanuit het Cancer Genomics Centre en het Freudenthal Institute for Science and Mathematics Education, lesmateriaal voor het vmbo ontwikkeld. In de nascholing is aandacht voor: belangrijke ontdekkingen en ontwikkelingen uit het genomicsonderzoek, toepassingen daarvan in het dagelijks leven en beroepspraktijken, lesmateriaal dat direct te gebruiken is in de klas. Inlichtingen: drs. Horst Wolter Aanmelding: Dit is een vooraankondiging is en de datum en locatie zijn nog niet bekend. U kunt wel alvast een plek reserveren. Inschrijven en meer informatie: h.h.wolter@uu.nl. Kosten: gratis Kosten: 90 euro (inclusief lunch en nascholingscertificaat). Aanmelding: vanaf 1 oktober 2012 via NIEUWE WEBSITE ALLES OVER DNA BRUG TUSSEN WETENSCHAP EN ONDERWIJS Speciaal voor leerlingen en docenten in de bovenbouw havo/vwo Lesmateriaal gratis geteste lesmodules met aandacht voor de vakinhoud en maatschappelijke context Ontwikkeld op basis van eisen en wensen uit het onderwijs Uitstekend te gebruiken op alle schermgroottes, van smartphone tot smartboard Speciaal beter leesbaar lettertype voor dyslectici Woordenboek Meer dan 100 begrippen helder uitgelegd met ani- maties van onder meer Bioplek Achtergrondinfo Actueel wetenschapsnieuws en achtergronden van Kennislink Oefentoetsen Online kennis van de stof te toetsen Examenvoorbereiding Samenvattingen van de examenstof en online te maken examenopgaven DNA195x123mm.indd :17 Nascholing

6 RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Erasmusplein HT Nijmegen Radboud pre-university college / Instituut voor Leraar en School Radboud Pre-University College of Science verzorgt in samenwerking met ILS-RU ook in weer nascholing voor: Nieuwe Biologie Nieuwe Natuurkunde Nieuwe Scheikunde Wiskunde Informatica Natuur Leven en Technologie Aanmelding: via de website na-en-bijscholing/ m.hofstede@science.ru.nl, s.vankempen@ils.ru.nl BÈTABREED STEUNPUNT BRAINPORT Den Dolech 2, 5612 AZ Eindhoven aandacht voor excellentie in de bètavakken Doelgroep: bètadocenten havo/vwo Cursusomschrijving: In de cursus worden theoretische achtergronden van het bevorderen van excellentie gecombineerd met de ervaringen van de deelnemende docenten. De deelnemer wordt uitgedaagd de nieuwe kennis meteen toe te passen op het excellentie-traject binnen de eigen school. De professionele ervaring van docenten wordt als uitgangspunt genomen; er is veel ruimte voor uitwisseling. Plaats: Technische Universiteit Eindhoven Datum: 7 bijeenkomsten (periode september 2012 april 2013) Studielast: ongeveer 90 uur Kosten: 950 Inlichtingen: dr. ir. M.M.E. (Miek) Scheffers Aanmelding: via de website tot 1 juli 2012 STICHTING THEORIE UIT EXPERIMENTEN Dieze 29, 5751 XE Deurne NASCHOLINGSCURSUS NIEUWE BÈTA- EXAMENPROGRAMMA S Doelgroep: Docenten die in de onderbouw lesmateriaal van Theorie uit Experimenten en/of in de bovenbouw de blauwe leerlijn van de Nieuwe Scheikunde volgen en natuurkunde-, biologie- en wiskundecollega s van genoemde doelgroepdocenten. Cursusomschrijving: In de cursus bespreken we de consequenties van de nieuwe examenprogramma s scheikunde, natuurkunde en biologie en de bijbehorende syllabi, die voor alle scholen gelden vanaf 2013 in het vierde leerjaar en voor pilotscholen mogelijk al eerder. We maken en bespreken, zo mogelijk vakoverstijgende, opgaven die passen bij de context-conceptbenadering van de nieuwe examenprogramma s. Plaats, datum en tijd Vier bijeenkomsten: (voorlopige planning:) maandag 17 september 2012, dinsdag 11 december 2012, woensdag 6 februari 2013 en donderdag 6 juni 2013 Telkens van: u op een van de scholen van de deelnemers. Definitieve plaatsen en data worden in overleg met de deelnemers vastgesteld. Kosten inclusief maaltijd: 275,- Inlichtingen en aanmelding Stichting Theorie uit Experimenten Dieze XE Deurne theorie.uit.experimenten@iae.nl of via de website: m.m.e.scheffers@tue.nl TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Den Dolech 2, 5612 AZ Eindhoven NINA-SCHOLING BÈTA BLACK BELT Doelgroep: docenten die gaan werken met Nieuwe Natuurkunde Cursusomschrijving: Het doel van Bèta Black Belt is het opfrissen van de benodigde vakinhoudelijke kennis over de NiNa-domeinen, voor zover die niet aanwezig is bij docenten. TU/e wetenschappers die werkzaam zijn in deze gebieden zullen u inleiden in het onderwerp én zorgen dat u beschikt over (meer dan) voldoende kennis om er in de les mee aan de slag te kunnen. Plaats: Technische Universiteit Eindhoven Data: in november t/m april, 6-8 bijeenkomsten van 6 uur Studielast: uur Kosten: 1200, - incl. diner per deelnemer Inlichtingen: Dhr. S. (Stefan) van Delft Aanmelding: voor 1 oktober 2012 via info@betablackbelt.nl Getting Practical Doelgroep: docenten en TOA s natuurkunde, scheikunde en biologie Cursusomschrijving: De docenten/toa s raken in eerste instantie vertrouwd met de werkwijze van Getting Practical en gaan daarna zelf met deze werkwijze aan de slag. In de laatste bijeenkomst komt aan bod: implementatie in de school. Plaats: Technische Universiteit Eindhoven Datum: 3 bijeenkomsten (periode december 2012 april 2013) Nascholing

7 Kosten: 300 Inlichtingen: dr. ir. M.M.E. (Miek) Scheffers of via Aanmelding: via de website tot 1 november vaksteunpuntscheikunde@betabreed.nl Ni-Nascholing ontwikkeling Doelgroep: Bovenbouwdocenten natuurkunde havo/vwo Cursusomschrijving: Docenten doen concrete ervaring op met de nieuwe onderwerpen uit het nieuwe natuurkunde examenprogramma door te werken in een docentenontwikkelteam (DOT). Doelgroep: eerstegraads natuurkundedocenten bovenbouw. Plaats: Technische Universiteit Eindhoven Datum: najaar 2012 Kosten: geen kosten Inlichtingen: drs. J. (Annemieke) Vennix of via Aanmelding: via de website tot 1 november vaksteunpuntnatuurkunde@betabreed.nl UNIVERSITEIT TWENTE ELAN, Instituut voor Lerarenopleiding, Wetenschaps- en techniekcommunicatie & Onderwijspraktijk. Drienerlolaan 5, 7522 NB Enschede DOCENTENONTWIKKELTEAMS (DOTs) Doelgroep: vo-docenten en TOA s Cursusomschrijving: DOTs bieden een platform voor docenten en TOA s om met de vernieuwing van het eigen schoolvak aan de slag te gaan. Samen met collega s van andere scholen uit de regio Oost, met ondersteuning vanuit vakdidactiek en experts, worden leermaterialen ontwikkeld en in de klas gebruikt. Elk DOT komt 10 keer per jaar op een vaste maandagmiddag in de maand bij elkaar van uur. Voor het schooljaar staan de volgende DOTs gepland: 1. Scheikunde Dit DOT is zeer geschikt als je erachter wil komen wat de context-concept benadering in de praktijk inhoudt. Door gezamenlijk bestaande module context-concept chemie te herontwerpen en vervolgens in de klas te gebruiken, maak je kennis met de vernieuwing en met de reactie van de leerlingen op deze vernieuwing. Behalve aandacht voor het ontwerpen van modules besteden we ook aandacht aan de leerprocessen van de leerlingen tijdens het gebruik van de modules in de klas. Inlichtingen: dr. Fer Coenders, fer.coenders@utwente.nl 2. Natuurkunde Voor het schoolvak natuurkunde wordt nieuwe natuurkunde binnenkort ingevoerd (2013). Nieuwe natuurkunde zorgt voor een meer op contexten gerichte benadering en beidt tegelijk vensters op enkele nieuwe meer recente vakinhouden. Dot vraagt van docenten grip op de context-concept benadering en hier en daar verdieping in de eigen vakinhoud. Bovenal geldt dat actieve betrokkenheid de kwaliteit van de invoering op de eigen school zal bevorderen. In onderling overleg wordt aan het begin afgesproken welke aspecten aangepakt zullen worden. Inlichtingen: dr. ir. Henk Pol, h.j.pol@utwente.nl 3. Biologie Kenmerk van het nieuwe biologieprogramma is het gebruik van concept-context didactiek. Voor veel docenten is deze werkwijze nieuw. Het voorbeeldmateriaal van de Nieuwe Biologie biedt voor enkele onderwerpen lessenseries, maar van een aantal thema s is nog helemaal geen materiaal ontwikkeld. In het DOT overbruggen we die leemte en vullen deze samen met lesontwerpen en practica. Doelstelling is de lessen te verbinden met expertise uit bedrijven en onderzoeksinstellingen om zo recente ontwikkelen in de eigen lessen te kunnen gebruiken. Inlichtingen: dr. Jan Jaap Wietsma, j.j.wietsma@utwente.nl 4. TOA ontwikkelteam De invoering van de nieuwe examenprogramma s voor scheikunde, natuurkunde en biologie, waarin de context-concept benadering centraal staat, heeft ook gevolgen voor het werk van TOA s. Experimenten die in de nieuwe programma s aan de orde zijn moeten worden uitgetest en nader worden beschreven, en deze activiteit staat daarom ook in dit DOT centraal. De resultaten kunnen aan elkaar worden gedemonstreerd in het Twente Academy Leerlingenlab, maar kijken ook bij elkaar op school om op deze manier expertise met elkaar te delen. Inlichtingen: Rianne Wanders MSc., r.r.wanders@utwente.nl 5. NLT: moduleontwikkeling Mens 2.0 Op allerlei manieren wordt gewerkt om de gezondheid van mensen te bevorderen en ziekte, handicaps en beperkingen te herstellen. De onderwerpen die in dit DOT uitgewerkt worden vallen binnen het toponderzoek van de Universiteit Twente. Hieronder vallen Tissue Regeneration (weefselherstel, transplantatie), Medische Beeldvorming, Biomedische Technologie (Robot-ondersteuning, operatietechnologie, revalidatietechniek), Mens-machine interfaces (neurochips voor aansturing van apparatuur). Voor dit DOT worden docenten gezocht die zich willen inzetten voor het schrijven van lesmaterialen. Hiervoor wordt een selectieprocedure gehanteerd en gekeken naar motivatie en geschiktheid. Inlichtingen: dr. Jan Jaap Wietsma, j.j.wietsma@utwente.nl 6. Natuur-Scheikunde onderbouw In de onderbouw moet een brede groep leerlingen enerzijds worden voorbereid op de bovenbouw en anderzijds op participatie in de samenleving waarin leerlingen en volwassenen nask onderwerpen tegenkomen en er mee moeten kunnen omgaan. Zowel de kiezers als de niet-kiezers moeten worden bediend. Leerlingen komen in de onderbouw in aanraking met leren onderzoeken, waarvan we weten dat het een complexe activiteit is. Vernieuwing van de bovenbouwprogramma s zal ook invloed hebben op de onderbouw. Reden genoeg voor een DOT, waarin de deelnemers net als in de andere DOTs zelf de agenda bepalen. Inlichtingen: dr. Fer Coenders, fer.coenders@utwente.nl Plaats: Universiteit Twente Datum: elke maandag van de maand, van uur (10 x in totaal) Studielast: 60 uur op jaarbasis Kosten: deelname voor kost 750,- Aanmelding: voor begin juli met het aanmeldingsformulier. Uitgebreide beschrijvingen en aanmeldingsformulier zijn te vinden op Nascholing

8 UNIVERSITEIT UTRECHT Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen Postbus , 3508 TA Utrecht Bevorderen van Excellentie in de Bètavakken Doelgroep: docenten /sectieleiders bètavakken havo/vwo Cursusomschrijving: In deze cursus combineren we theoretische achtergronden van het bevorderen van excellentie met de professionele ervaring van u als docent. Er is inbreng vanuit het Junior College Utrecht en zijn partnerscholen. Op de bijeenkomsten worden inleidingen en workshops gehouden door specialisten op het gebied van talentontwikkeling uit binnen- en buitenland. Vanaf het begin werkt u aan een talentontwikkelingsproject op de eigen school, waarin de theoretische inzichten uit de cursus zijn verwerkt. Door intensieve uitwisseling gaan we een community vormen. Locatie: Universiteit Utrecht Datum: vanaf okt. 5 dagbijeenkomsten en twee 24-uurs conferenties. Zie voor data: Studielast: 120 uur Kosten: 1950, - incl. lunches en logieskosten van de 24-uurs conferenties Inlichtingen: Ton van der Valk, A.E.vanderValk@uu.nl Aanmelding: voor 1 juli via de website UNIVERSITEIT UTRECHT Freudenthal Instituut/ Sectie Chemiedidactiek, Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht Woudschoten Chemie 2012 Thema: Chemistry 2 Chemistry Doelgroep: docenten, toa s en dio s scheikunde havo/vwo Cursusomschrijving: Tijdens deze tweedaagse conferentie, mèt een speciale voorconferentie voor docenten in opleiding, kunt u inspiratie opdoen om uw onderwijs nòg uitdagender te maken voor uw leerlingen. Zoals gebruikelijk kent de conferentie actieve en ontspannende onderdelen. In 2012 biedt het vrijdagmiddagprogramma door een opsplitsing in meerdere blokken meer keuzemogelijkheden. De deelnemer stelt zelf zijn programma samen. Uitvoerend instituut: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht, Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht. Plaats: Conferentieoord Woudschoten, Zeist Datum en tijd: Voorconferentie (dio s): vrijdag 2 november uur. Hoofdconferentie: vrijdag 2 november uur tot zaterdag 3 november uur. Kosten: 350, - incl. lunch op vrijdag Inlichtingen: secretariaat Chemiedidactiek, tel b.g.g Aanmelding: via de website vanaf 1 september science.scheik.conf@uu.nl UNIVERSITEIT UTRECHT Werkgroep Natuurkunde-Didactiek (WND), Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht WOUDSCHOTEN NATUURKUNDE-DIDACTIEK WND CONFERENTIE 2012 Doelgroep: Docenten natuurkunde in het voortgezet onderwijs, toa s, dio s en lerarenopleiders. Omschrijving: Jaarlijkse tweedaagse conferentie, dit jaar met als thema De Toets Getoetst over het vaststellen van de effectiviteit van het gegeven natuurkundeonderwijs op uiteenlopende tijdschalen: van een les tot het examen. Plaats: Conferentiecentrum NH Leeuwenhorst, Noordwijkerhout. Datum en tijd: Vrijdag 14 december uur tot zaterdag 15 december uur. Informatie: Informatie over kosten, programma en aanmelding komt vanaf augustus 2012 beschikbaar op de website van de WND: WAGENINGEN UNIVERSITY AND RESEARCH CENTRE De cursussen vinden plaats in het gebouw Forum (gebouwnummer 102), Droevendaalsesteeg 2, 6708 PB Wageningen, tenzij anders is aangegeven. Houdt onze website in de gaten voor de details; Nascholingscursus BIOLOGIE Titel: Cel- en ontwikkelingsbiologie van de plant, theorie en praktijk in de klas Doelgroep: docenten, technisch onderwijsassistenten en docenten in opleiding havo/vwo; docentenopleiders biologie; docenten hbo, mbo en vmbo groen Cursusomschrijving: Deze tweedaagse cursus behandelt nieuwe ontwikkelingen en technieken in de plantenbiologie. De cursus bevat praktische onderdelen die uitstekend in de klas kunnen worden uitgevoerd. Het accent ligt op organisatie en functies van plantencellen en -weefsels met betrekking tot opname, opslag, transport, beweging, stevigheid, assimilatie en regulatie. Ook komen veredeling, biotechnologie, teelt en commerciële vermeerdering aan bod. Na korte theoretische inleidingen gaat u steeds zelf praktisch aan de slag. Na afloop van de cursus krijgt u de cursusdocumentatie mee alsmede een CD-ROM met al het cursusmateriaal in digitaal formaat en materialen/planten om de proeven in uw eigen lessen op school uit te voeren. De verantwoordelijke docent is dr. André van Lammeren, Universitair Hoofddocent Celbiologie, Wageningen University. Datum en tijd: vrijdag 28 september en vrijdag 5 oktober, 2012 (telkens van tot uur) Kosten: 250, - incl. avondmaaltijden en cursusmateriaal Beoordeling: zeer lovende kritieken van eerdere participanten over vorm, inhoud en toepasbaarheid in de klas. Inlichtingen: Liesbeth Bouwman, tel Aanmelding via de website: of studieinfo.plant@wur.nl Nascholing

9 NASCHOLINGSCURSUS BIOLOGIE Titel: Immunologie en Ecologie: twee thema s centraal binnen het vak biologie Doelgroep: docenten biologie vwo Cursusomschrijving: Deze nascholing biedt hulp bij het behandelen van de thema s immunologie en ecologie binnen het vak biologie. Het nieuwe examenprogramma biologie zal een doorlopende leidraad zijn. Na een algemene opening is er een keuze tussen de twee thema s. Immunologie: In deze workshop wordt er dieper ingegaan op de invloed van externe factoren op onze weerstand. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de interactie tussen voeding en immuniteit. Hoe ontstaat bijvoorbeeld een allergie? Dit deel van de nascholing heeft betrekking op het subdomein B5: Afweer van het organisme. De verantwoordelijke docenten voor deze cursus zijn prof. dr. Huub Savelkoul en prof. dr. Harry Wichers, universitair docenten aan de vakgroep Cell Biology & Immunology, Wageningen University. Ecologiesimulatie: Vanaf september biedt Wageningen University geheel vernieuwd lesmateriaal aan in de vorm van een online simulatie voor gebruik in de klas. Binnen de simulatie wordt een metapopulatiemodel ingezet om de levensvatbaarheid van een papegaaiensoort op Bonaire te onderzoeken. Om goed voorbereid met dit lesmateriaal aan de slag te kunnen, bieden wij u deze workshop. U krijgt een lezing over het populatiemodel en het ontstaan van de simulatie, waarna u aan de hand van de lesmodule zelf aan de slag gaat. Termen die aan bod komen zijn o.a. (a) biotische factoren, predatoren, beperkende factor, draagkracht, populatie, populatiedichtheid, ecosysteem, (on)beperkte hulpbronnen, biologisch evenwicht, geboorte- en sterftecijfers, tolerantiegrenzen/gebied. Docenten: dr. J Verboom-Vasiljev (Wageningen UR) en Yuri Matteman (De Praktijk) Datum: woensdag 14 november 2012, van tot uur Nascholingscursus BIOLOGIE Titel: Seksualiteit van planten, de evolutionele context Doelgroep: docenten, technisch onderwijsassistenten en docenten in opleiding havo/vwo; docentenopleiders biologie; docenten hbo, mbo en vmbo groen. Cursusomschrijving: In deze intensieve tweedaagse cursus maakt u kennis met de seksualiteit van planten. Het gaat daarbij om ontwikkelingen in voortplantings- en verspreidingsstrategieën van mossen, varens en zaadplanten. Uitgaande van voortplanting en verspreiding zonder hulp van dieren, wordt samenwerking met dieren voor bestuiving en verspreiding essentieel. Ontwikkelingen in de bouw van de voortplantingsorganen zoals bloem en vrucht komen aan bod. U doet hands-on ervaring op met practica en experimenten die u rechtsreeks kunt toepassen in uw lessen en practica. Na afloop van de cursus krijgt u de cursusdocumentatie mee alsmede een interactieve CD-ROM met al het cursusmateriaal in digitaal formaat en materialen om de proeven in uw eigen lessen op school uit te voeren. De verantwoordelijke docent is dr. André van Lammeren, Universitair Hoofddocent Celbiologie, Wageningen University. Datum en tijd: vrijdag 8 en vrijdag 22 maart, 2013 (telkens van tot uur) Kosten: 250, - incl. avondmaaltijden en cursusmateriaal Beoordeling door cursist: Prima niveau van de stof, uitdagend, direct toepasbaar in de praktijk door de vele voorbeelden met goed verkrijgbare materialen. Inlichtingen: Liesbeth Bouwman, tel Aanmelding via de website: of studieinfo.plant@wur.nl nascholingscursus biologie en nlt Titel: Genetica in Beweging: toepassingen van actueel onderzoek in de klas. Doelgroep: vwo-docenten biologie en natuur, leven en technologie. Cursusomschrijving: De wetenschappelijke ontwikkelingen in de genetica van de laatste 10 jaar zijn enorm. Deze bijscholing besteed aandacht aan de nieuwste innovaties in de genetica. Drie casussen staan centraal. Hoe zorgen we voor een duurzame voedselvoorziening door genetische modificatie bij planten, hoe kunnen we onderzoek doen naar de genetische oorzaak van kanker en hoe kunnen we gebruik maken van kennis uit de populatiegenetica bij de veredeling van planten? De drie casussen bieden handvatten om genetische kernconcepten aan te kunnen leren. U krijgt de NVON uitgave genetica in beweging cadeau bij deelname aan deze dag. Datum: woensdag 3 april 2013, van tot uur NASCHOLINGSCURSUS Natuur leven en technologie Titel: NLT blijft actueel: nieuwe, gecertificeerde modules Doelgroep: vwo-docenten natuur leven en technologie Cursusomschrijving: NLT-modules geven een goed beeld van nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap. Deze bijscholing laat wat van die ontwikkelingen zien via workshops aansluitend aan een aantal nieuwe modules. In de nieuwe module Knock-Out kijken we naar de toepassing van gentechnologie bij karakteriseren van genen die betrokken zijn bij kanker. U gaat zelf actief aan de slag met het lesmateriaal en krijgt handvaten mee voor DNApractica in de klas. Ook diverse andere modules die recentelijk zijn gecertificeerd worden in deze cursus gepresenteerd. Houd de website in de gaten voor meer informatie over de programmering. Datum: woensdag 31 oktober 2012, van tot uur Nascholing

10 NASCHOLINGSCURSUS NATUURKUNDE Titel: Meteorologie: de natuurkunde achter weer en klimaat Doelgroep: vwo-docenten natuurkunde Cursusomschrijving: Deze nascholing heeft betrekking op het keuze subdomein G2: Geofysica van het vernieuwde examenprogramma natuurkunde. Behandeld worden fysische begrippen en processen die een rol spelen in de meteorologie. Aan de orde komen gas- en stromingswetten, de energie- en stralingsbalans van de aarde en andere verschijnselen die verband houden met de atmosfeer. Concrete handvatten worden aangereikt voor toepassing in het klaslokaal. Datum: 26 september 2012, van tot uur nascholingscursus natuurkunde Titel: Kwantummechanica: gedrag van materie en licht Doelgroep: vwo-docenten natuurkunde Cursusomschrijving: Deze nascholing heeft betrekking op het subdomein F1: Quantumwereld van het vernieuwde examenprogramma natuurkunde. Behandeld worden enkele contexten waarin de golf-deeltjedualiteit en de onbepaaldheidsrelatie van Heisenberg worden toegepast. Ook komt de kwantisatie van energieniveaus aan de orde aan de hand van eenvoudige kwantumfysische modellen. Concrete handvatten worden aangereikt voor toepassing in het klaslokaal. De cursus staat onder leiding van Frank Vergeldt, werkzaam als universitair docent en onderzoeker bij de leerstoelgroep Biofysica aan Wageningen University. Datum: woensdag 10 april 2013, van tot uur nascholingscursus scheikunde Titel: Biochemie: complexe chemische reacties in de levende cel Doelgroep: vwo-docenten scheikunde Cursusomschrijving: Cellen communiceren via eiwitten. De vakgroep Biochemie aan Wageningen University richt zich op het ontrafelen van de complexe relatie tussen structuur van eiwitten en hun functionaliteit. Onder leiding van prof. dr. Sacco de Vries, universitair hoofddocent biochemie worden de chemische processen in de cel nader bestudeerd. Concrete handvatten worden aangereikt voor toepassing in het klaslokaal. Deze nascholing pas binnen subdomein G1: Chemie van het leven van het vernieuwde examenprogramma scheikunde. Plaats: Wageningen University Datum: woensdag 12 december 2012, van tot uur NASCHOLINGSCURSUS SCHEIKUNDE Titel: Spectrometrie: toepassingen in nanotechnologie Doelgroep: vwo-docenten scheikunde Cursusomschrijving: Spectrometrie is een veel gebruikte analysemethode. In deze nascholing kijken we naar nanotechnologie en hoe spectrometrie binnen de lopende onderzoeken wordt toegepast. Met diverse soorten spectrometrie kunnen veranderingen op nanoschaal gemeten worden. Ten slotte wordt er besproken welke problemen wij wellicht in de toekomst met behulp van nanotechnologie aan kunnen pakken. Deze nascholing heeft betrekking op het vernieuwde examenprogramma scheikunde subdomein D1: Chemische vakmethodes en domein E: Innovatie en chemisch onderzoek. Datum: woensdag 30 januari 2013, van tot uur Nascholingscursus bètabreed Titel: Bezoek aan AlgaePARC Wageningen Doelgroep: toa s, docenten (mbo, havo en vwo) natuurkunde/ scheikunde/ biologie/ natuur, leven en technologie Cursusomschrijving: Deze studiemiddag is interessant voor alle bèta docenten en TOA s. U bezoekt AlgaePARC. Dit is een faciliteit voor onderzoek naar duurzame en economisch rendabele microalgenteeltsystemen. Het onderzoekscentrum op pilotschaal slaat een gewenste brug tussen het fundamentele onderzoek op laboratoriumschaal en de industriële productie van algen. De biomassa uit algenteelt is de basis voor biobrandstoffen en is een bron van eiwitten voor voedsel en chemicaliën. Excursie en presentatie. Datum: vrijdag 7 september 2012, van tot uur Studielast: 3 uur Kosten: 25,- Inlichtingen: Hermien Miltenburg Aanmelding: hermien.miltenburg@wur.nl Nascholing

11 Nascholingscursus bètabreed Titel: Bezoek aan proeflocatie Limburg. Doelgroep: toa s, docenten (mbo, havo, vwo) natuurkunde/ scheikunde/ biologie/ natuur, leven en technologie Cursusomschrijving: Op de proeflocatie leert u alles over schimmels, aaltjes en paddenstoelen. U ziet (aangetaste) gewassen en u krijgt presentaties. Plaats: Vredepeel, bij Venray Datum: vrijdag 21 september 2012, van tot uur Studielast: 3 uur Kosten: 25,- Inlichtingen: Hermien Miltenburg Aanmelding: hermien.miltenburg@wur.nl Nascholingscursus bètabreed Titel: Excursie naar ENZA zaden Enkhuizen Doelgroep: toa s, docenten (mbo, havo, vwo) natuurkunde/ scheikunde/ biologie/ natuur leven en technologie. Cursusomschrijving: Nederland is zeer sterk in het ontwikkelen van zaden. Een belangrijke speler op deze markt is Enza Zaden. Hun reputatie als producent van succesvolle groenterassen is door de jaren uitgegroeid tot een begrip op de Nederlandse en internationale markt. Overal ter wereld worden de producten van deze rassen gegeten en door consument, teler en handel gewaardeerd. Nascholingscursus bètabreed Titel: Bezoek aan Wageningen UR Livestock Research, Lelystad Doelgroep: toa s, docenten (mbo, havo, vwo) natuurkunde/ scheikunde/ biologie/ natuur, leven en technologie. Cursusomschrijving: Eieren, vlees- en zuivelproducten moeten natuurlijk gezond en lekker zijn. Maar ze moeten ook verantwoord geproduceerd zijn, met zorg voor dierenwelzijn en dierengezondheid. En dat is precies waar Wageningen UR Livestock Research voor staat: het ontwikkelen van kennis voor een duurzame en renderende veehouderij. Samen met onze klanten vertalen we onze wetenschappelijke kennis naar praktijkgerichte oplossingen op het gebied van veehouderijsystemen, voeding, genetica, welzijn en milieu-impact van landbouwhuisdieren. Zo bouwen we heel concreet aan veehouderijconcepten voor de 21e eeuw. Excursie en presentaties. Plaats: Lelystad Datum: vrijdag 5 april 2013, van tot uur Studielast: 3 uur Kosten: 25,- Inlichtingen: Hermien Miltenburg Aanmelding: hermien.miltenburg@wur.nl Plaats: Enkhuizen Datum: donderdag 7 maart 2013, van tot uur Studielast: 3 uur Kosten: 25,- Inlichtingen: Hermien Miltenburg Aanmelding: hermien.miltenburg@wur.nl Nascholing

12 Adressen Bestuur NVON DAGELIJKS BESTUUR Voorzitter Secretaris Penningmeester Algemeen lid BESTUURSCOMMISSIES Anw vacature Bovenbouw voorzitter Dhr. P.M. de Vries Communicatie & pr Hr. G. Bossenga Mw. M. Schouten secretariaat/ledenadministratie Hr. H. de Graaf, Renier Sniederslaan 6, 5582 ES Waalre (040) , Mw. M.I.C. Offereins, Jodichemdreef 40, 3984 JT Odijk (030) , Hr. J.Chr. Nolthenius, Hemweg 1, 1608 HL Wijdenes (0229) Hr. J.H. van Drooge, Lagedijk 300, 1544 BN Zaandijk, (075) , Hoofd NVON-bureau Hr. H. van Bergen, Krijtestraat 34, 5066 BH Moergestel (013) Bestuursmedewerker Mw. M. Schouten, Mecklenburg 12, 2171 DS Sassenheim (06) ALGEMEEN BESTUUR Het Algemeen Bestuur wordt gevormd door het Dagelijks Bestuur en de voorzitters van de sectiebesturen. Sectiebesturen SECTIE BIOLOGIE Voorzitter Hr. J. van Koppen, Molukkenstraat 12, 2612 EC Delft, (015) , Secretaris Mw. B. Lobregt, Coördinator reg. kringen vmbo [a.i.] Hr. J. van Koppen Coördinator reg. kringen havo/vwo Mw. B.Lobregt en Hr. J. Coenemans Itembank Hr. J.W. Noordenbos, Spijkert 25; 5641 NH Eindhoven, (040) , Leden Hr. J. Coenemans; Hr. A. Zwaan; SECTIE NATUURKUNDE Voorzitter Hr. D.J. van de Poppe, Paulus Potterstraat 13, 7462 BC Rijssen, (0548) , Secretaris Hr. R.C. Martens, Coördinator reg. kringen vwo/havo Hr. R.C. Martens Leden Hr. W. Allaerts, Hr. J.J. Dekker, Hr. J. Dorrepaal, (071) , Hr. G.F. Hermsen, SECTIE PABO-PO Voorzitter vacant Leden vacant SECTIE SCHEIKUNDE Voorzitter Hr. L. Donk, Bovenkerkseweg 38, 3381 KB Giessenburg, (0184) , Secretaris Hr. A. Niënkemper, Olieslager 40, 7463 DA Rijssen, (0548) , Coördinator reg. kringen vwo/havo vacant Coördinator reg. kringen vmbo Hr. A. Niënkemper Leden Hr. H.G. Slender, Bergenboulevard 126, 3825 AB Amersfoort, Mw. B. Russchen, Wiederhorsten 3, 8131 VK Wijhe, (0570) , Mw. A.C. Droogendijk, Dr. Van Stratenweg 168, 4205 LW Gorinchem, (0183) , Hr. H. Hofman, Boeroestraat 35, 3312 HA Dordrecht, (078) , Hr. F.M. Meindertsma, Hr. J.P. van Lune, SECTIE TOA SECTIE VMBO SECTIE NLT Voorzitter Hr. A. van der Vaart, (06) , Secretaris Mw. P. Ketelaar-van Gaalen, (055) , Leden Mw. L. Huge-Oostinjen, (0320) , Mw. D. de Boer, (0172) , Hr. G. Bossenga, (050) , Mw. M. Albers, Mw. I. Koldenhof, (055) , Hr. F. Mol, (0570) , Hr. A.P. Soldaat, (050) , Voorzitter Hr. J. Baas, Dwarsvaartweg 78, 8388 MN Oosterstreek, (056) , secretaris vacant Leden vacant Voorzitter Hr. P. Backer, Secretaris Hr. R.J.M. Zibret, Leden Mw. M. Albers, Hr. H. van Bergen, Mw. A.C. Cuiper-Pon, Mw. R. Janssen, Hr. N. Kerkhoven, Hr. E. Meijer, Hr. F. Mol, Hr. D. J. van de Poppe, Hr. R. Slender, Hr. H. Smit, Hr. E. E. Snabilié (afgevaardigde KNAG) Hr. J.J. Wietsma, NVON-reeks voorzitter Mw. H. Kramers-Pals Jonge leden vacant Vakbondsactiviteiten voorzitter Hr. L. Jansen Onderbouw voorzitter A. Niënkemper Verenigingsfinanciën Mw. G. Hensbergen Hr. W. van Bueren Hr. J. Nolthenius Mw. H. Tangenberg, Stationsweg 44, 7941 HE Meppel (0522) (maandag, dinsdag en donderdag); voor algemene vragen, voor aanmelding, opzegging, adreswijziging e.d. NVON-artikelen kunt u bestellen bij de ledenservice door overmaking van het bedrag o.v.v. het artikelnummer en uw adres. ING-rekeningnummer t.n.v. NVON te Meppel, ledenservice@nvon.nl Indien u problemen hebt met het invullen van het declaratieformulier of met de uitvoering van uw declaratie kunt u bellen op ma-vr van uur naar (0343) REDACTIE Hoofdredacteur Hr. W.T.W. Vis Ernst Casimirstraat 30, 2713 BG Zoetermeer (079) fax: (079) , hfdrd-nvox@nvon.nl Adjunct-hoofdredacteur Maarten Foeken Bredestraat Noord 23, 6674 MN Herveld tel: , adj.hfdrd-nvox@nvon.nl Redacteuren Hr. H. Bouma (030) , hans.bouma@wxs.nl Mw. M. Bruinvels m.bruinvels@gmail.nl Hr. H. Bruijnesteijn h.bruijnesteijn@aps.nl Hr. F. Pols (06) , jongnvon@gmail.com Biologie Mw. M. Domis-Hoos (eindredacteur) Tobias Asserlaan 104, 5056 VD Berkel-Enschot (013) , marijke.domisl@planet.nl Hr. J. Arts Scheikunde Hr. J. de Gruijter (eindredacteur) Oosterwijklaan 2, 5171 HD Kaatsheuvel (0416) , h.degruijter@fontys.nl Mw. P. Gubbels Hr. M. Metselaar Hr. T. Mortier (België) Mw. M. Vleugels Natuurkunde Hr. H. van Bemmel (eindredacteur) Griffioen 1, 2353 SH Leiderdorp (071) , h.vanbemmel@gymnasiumleiden.nl Mw. J.E. Frederik Hr. W. Sonneveld Hr. J.T. van der Veen Nlt Hr. H. Jorna (eindredacteur) Berkenlaan 108, 7064 HT Silvolde (0315) , harriejorna@hotmail.com Vmbo&onderbouw vacature Hr. P. Walravens (België) Anw Hr. A. Pollmann (eindredacteur) Ruisdaelstraat 42, 6521 LE Nijmegen, (024) , apollmann@kpnplanet.nl Hr. P. Eldering Toa Hr. W. Schuring (eindredacteur) Derkinderenstraat 44, 1062 BJ Amsterdam (020) , w.schuring@comeniuslyceum.nl Bureauredactie Mw. B. Lobo - van den Bos Stationsweg 44, 7941 HE Meppel (050) , redactie@nvon.nl Ledenservice NVON-ledenservice: Voor het bestellen van uitgaven en boeken ledenservice@nvon.nl ING rekeningnummer Nascholing

nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen 2011-2012

nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen 2011-2012 nederlandse vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen N A S C H O L I N G s b i j l a g e 2011-2012 Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties

Nadere informatie

Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder

Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder NASCHOLINGSBIJLAGE N 2009-2010 Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder nascholing vallen en waarvoor certificaten te behalen zijn. Bovendien zijn

Nadere informatie

Agenda. Het programma ziet er als volgt uit:

Agenda. Het programma ziet er als volgt uit: Nummer 25 l september 2013 Het Bètasteunpunt Utrecht wil een bijdrage leveren aan het enthousiasmeren van zowel docenten als scholieren voor bètatechnisch onderwijs. Het Bètasteunpunt Utrecht organiseert

Nadere informatie

U-Talent. Verrijking en verdieping van onderwijs

U-Talent. Verrijking en verdieping van onderwijs U-Talent Verrijking en verdieping van onderwijs U-Talent Binnen U-Talent werken de Universiteit Utrecht (UU), de Hogeschool Utrecht (HU) en meer dan 40 partnerscholen uit de regio Utrecht samen aan het

Nadere informatie

PRO-U: PROFESSIONALISERING IN HET ONDERWIJS JAARPROGRAMMA

PRO-U: PROFESSIONALISERING IN HET ONDERWIJS JAARPROGRAMMA EEN SAMENWERKING TUSSEN VAKGROEP ELAN EN PRE-UNIVERSITY VAN DE UNIVERSITEIT TWENTE PRO-U: PROFESSIONALISERING IN HET ONDERWIJS JAARPROGRAMMA 2018-2019 PRO-U: PROFESSIONALISERING IN HET ONDERWIJS Over Pro-U

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION LERARENOPLEIDING NATUURKUNDE, WISKUNDE, SCHEIKUNDE, INFORMATICA EN ONTWERPEN Heb jij een technische bachelor gevolgd

Nadere informatie

Brede Regionale Steunpunten. Programma. Brede regionale steunpunten. Jan Apotheker

Brede Regionale Steunpunten. Programma. Brede regionale steunpunten. Jan Apotheker Brede Regionale Steunpunten Jan Apotheker Programma Beschrijving BRSP( minuten) Wat kunt u in een BRSP ( 10 minuten) Voorbeeld sessie (0 minuten) Wat wilt u in een BRSP ( 10 minuten) Brede regionale steunpunten

Nadere informatie

We wensen u een hele fijne dag op het NVON TOA-congres, en hopen u ook in de toekomst regelmatig tegen te komen!

We wensen u een hele fijne dag op het NVON TOA-congres, en hopen u ook in de toekomst regelmatig tegen te komen! TOA congres 2014 De Radboud Universiteit vindt een goede samenwerking met het middelbaar onderwijs belangrijk. Gezamenlijk kunnen we zorgen voor een betere aansluiting tussen VO en WO en stellen we leerlingen

Nadere informatie

De VO - vakvernieuwing komt eraan

De VO - vakvernieuwing komt eraan De VO - vakvernieuwing komt eraan Keuzes maken! Marijn Meijer Wat gaan we doen? wat verandert er? beheersingsniveaus samenhang inrichting CE/SE en PTA keuzes maken: methodes of... en we houden het praktisch,

Nadere informatie

U-Talent Academie. Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit

U-Talent Academie. Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit Uitdaging in bèta en techniek voor vwo ers Zoek je meer uitdaging

Nadere informatie

Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Chemie tussen context en concept. Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen

Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Chemie tussen context en concept. Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen Tijdlijn Nieuwe Scheikunde 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Klassieke programma (1998) Aangepaste klassieke

Nadere informatie

Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie

Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;

Nadere informatie

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG Science Education and Communication Leraar vho maatschappijleer en maatschappijwetenschappen PRESENTATIE DIGITAAL www.utwente.nl/master/sec/powerpoint www.utwente.nl/master/lvhom/powerpoint

Nadere informatie

Inhoud Micro en nano fluidica, fotonica en elektronica. Lab on a Chip casus voor netwerkvorming UNIVERSITEIT TWENTE. UNIVERSITEIT TWENTE.

Inhoud Micro en nano fluidica, fotonica en elektronica. Lab on a Chip casus voor netwerkvorming UNIVERSITEIT TWENTE. UNIVERSITEIT TWENTE. Netwerken VO HO 30 maart 2017 Lab on a Chip casus voor netwerkvorming Dr. Jan Jaap Wietsma Universiteit Twente / Greijdanus Zwolle j.j.wietsma@utwente.nl Drs. Arjan van Basten Saxion a.vanbasten@saxion.nl

Nadere informatie

Colofon. Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede. Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890

Colofon. Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede. Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890 Colofon Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890 Deze brochure is een uitgave van ELAN - Twente Academy

Nadere informatie

Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra

Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra Programma Welkom De masteropleiding SEC Specialisatie Science Education (SE) SE, scheikunde Specialisatie Science Communication

Nadere informatie

Voorbereidingscursussen

Voorbereidingscursussen Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich

Nadere informatie

Verdieping in chemie met Coach

Verdieping in chemie met Coach Verdieping in chemie met Coach Woudschoten Chemie Conferentie 3 november 2017 Norbert van Veen (norbert@cma-science.nl) Even voorstellen Even voorstellen, inhoud Onderzoekend leren: wat en waarom? CMA

Nadere informatie

3 december 2015 Science. Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT.

3 december 2015 Science. Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT. 3 december 2015 Science Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT. Het doel Leerlingen voorbereiden op natuurwetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

DAS Conferentie Applied Science

DAS Conferentie Applied Science DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend

Nadere informatie

Science. De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen

Science. De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen Science De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen Waarom een brede natuurwetenschappelijke opleiding? Je krijgt een brede natuurwetenschappelijke basis met vakken uit de

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 Science Education and Communication Leraar vho maatschappijleer en maatschappijwetenschappen PROGRAMMA 3TU M-SEC: eerstegraads lerarenopleidingen

Nadere informatie

Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde

Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;

Nadere informatie

LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE

LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE 1. Welkom en voorstellen 2. Human Capital Chemie en Actielijn 2 3. Wat is er tot nu toe gedaan? 4. Relatie met Vaksteunpunten Natuur- en Scheikunde 5. Wat is coaching

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.

Nadere informatie

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde 'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:

Nadere informatie

Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo. Betaonderwijs

Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo. Betaonderwijs Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo Betaonderwijs 'Als je doet wat je altijd gedaan hebt, krijg je wat je altijd kreeg' Albert Einstein Wat is betaonderwijs? De bètarichting

Nadere informatie

Aansluiting op het actuele curriculum (2014)

Aansluiting op het actuele curriculum (2014) Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Hbo tweedegraadslerarenopleiding

Hbo tweedegraadslerarenopleiding Hbo tweedegraadslerarenopleiding Verkort traject www.saxionnext.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Een bijzondere opleiding 4 Opbouw 5 Toelating en inschrijving 7 Beste student, Je hebt een afgeronde hbo- of

Nadere informatie

PRO-U SAMEN PROFESSIONALISEREN INFORMATIEBIJEENKOMST 7 MEI 2019, UNIVERSITEIT TWENTE

PRO-U SAMEN PROFESSIONALISEREN INFORMATIEBIJEENKOMST 7 MEI 2019, UNIVERSITEIT TWENTE PRO-U SAMEN PROFESSIONALISEREN INFORMATIEBIJEENKOMST 7 MEI 2019, UNIVERSITEIT TWENTE WELKOM! WAT GAAN WE VANMIDDAG DOEN? Programma: 15:30-15:50: Presentatie: terugblik afgelopen jaar en plannen 2019-2020

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende

Nadere informatie

aansluitings menu vo wo 2012/2013

aansluitings menu vo wo 2012/2013 aansluitings menu vo wo 2012/2013 rug.nl/sciencelinx Bèta voor u... en uw leerlingen Science LinX is de voordeur van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen voor het VO. Leerlingen komen in het science

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Groeien in gezondheid door kennis Onze gezondheid is ons belangrijkste bezit. Daarom is het goed dat we ons er steeds meer van bewust worden dat

Nadere informatie

4 juni conferentie vakvernieuwingen

4 juni conferentie vakvernieuwingen 4 juni 2010 conferentie vakvernieuwingen doelen van de vernieuwing Maatschappelijke ontwikkelingen aandacht en ruimte voor actuele ontwikkelingen in wetenschap en technologie toename instroom in bèta-

Nadere informatie

Met deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte brengen van de activiteiten voor het schooljaar Vriendelijke groet,

Met deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte brengen van de activiteiten voor het schooljaar Vriendelijke groet, Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk. Ondertussen doet het Bètasteunpunt

Nadere informatie

Kom voor Taal Aanbod streektaal

Kom voor Taal Aanbod streektaal Kom voor Taal Aanbod streektaal 2017-2018 1 In deze brochure Welkom!... 3 Missie en visie... 4 Streektaal in de klas... 5 Ons onderwijs... 7 Aanbod 2017-2018... 9 Workshop... 10 Studiedag... 12 Cursus...

Nadere informatie

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017 Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom

Nadere informatie

β-clusterdag Maandag 19 december 2011

β-clusterdag Maandag 19 december 2011 β-clusterdag Maandag 19 december 2011 Ochtendprogramma 09:30 u.: Introductie NLT 10:00 u.: NLT-module bekijken adhv focusopdracht 11:30 u.: Forumdiscussie met ontwerper, docent en leerlingen 12:30 u.:

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling

Nadere informatie

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur TU/e Lerarenopleiding Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Opbouw presentatie Filmpje Tweedegraads lerarenopleiding Uitstroomprofiel 1e graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Doetinchem. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Doetinchem. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route Doe mee in onze groene wereld Doetinchem vmbo groen Het Groene Lyceum Vakman schaps route 2informatie vmbo groen 2017-2018 AOC Oost is jouw wereld. Een groene wereld die jij zelf mag invullen met jouw

Nadere informatie

Hogeschool Leiden/Cluster Techniek

Hogeschool Leiden/Cluster Techniek NVON TOA congres 2011 Wederom mogen wij je door middel van dit boekje informatie verschaffen over een nieuw TOA congres. De Hogeschool Leiden en het ROC stellen hun afdelingen laboratoriumtechniek ter

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende

Nadere informatie

stofomschrijving 2 021 po geografisch onderzoek in de eigen regio 1 3 n 4 013 tt 50 Katern Katern Systeem Aarde hoofdstuk 1 en 2 1 3 n

stofomschrijving 2 021 po geografisch onderzoek in de eigen regio 1 3 n 4 013 tt 50 Katern Katern Systeem Aarde hoofdstuk 1 en 2 1 3 n Vak: aardrijkskunde in min 0 tt 50 Katern Overleven in Europa Domein B3 en C SLU 50 3 j 2 02 po geografisch onderzoek in de eigen regio 3 n 3 02 tt 00 Katern Arm en Rijk Domein B en B2 SLU 70 3 j 4 03

Nadere informatie

Onderzoekend meten en procesmodellen in Coach 7. Docentendag RU Nijmegen 2016 Sander Habets sander@cma-science.nl. www.cma-science.

Onderzoekend meten en procesmodellen in Coach 7. Docentendag RU Nijmegen 2016 Sander Habets sander@cma-science.nl. www.cma-science. Onderzoekend meten en procesmodellen in Coach 7 Docentendag RU Nijmegen 2016 Sander Habets sander@cma-science.nl Even voorstellen Even voorstellen, inhoud Alle materialen beschikbaar via: https://we.tl/zbewzokhua

Nadere informatie

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Twello. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Twello. Het Groene Lyceum. Vakman schaps route Doe mee in onze groene wereld Twello vmbo groen Het Groene Lyceum Vakman schaps route 2informatie vmbo groen 2017-2018 AOC Oost is jouw wereld. Een groene wereld die jij zelf mag invullen met jouw talent

Nadere informatie

Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde

Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;

Nadere informatie

Speelruimte van betekenis

Speelruimte van betekenis Uitnodiging: Speelruimte van betekenis Conferentie voor opleiders levensbeschouwelijke, godsdienstige en morele vorming over de paradigmawisseling in hun vak Op 31 oktober en 1 november 2011 vindt de conferentie

Nadere informatie

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD)

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) N e d e r l a n d s I n s t i t u u t A t h e n e Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών Netherlands Institute at Athens NIA INTERUNIVERSITAIRE CURSUS GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) Nederlands Instituut in

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Worldschool Young European Specialists. Programma voor deelnemende leerlingen. YES! in het kort. YES! Young European Specialists

Worldschool Young European Specialists. Programma voor deelnemende leerlingen. YES! in het kort. YES! Young European Specialists Worldschool Young European Specialists YES! Young European Specialists Programma voor deelnemende leerlingen YES! is een speciaal onderwijsprogramma voor leerlingen van het VWO, vijfde leerjaar. Honderd

Nadere informatie

kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer

kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer Domein B1.1 Biologie leren Begripsontwikkeling en jargon Leren van biologische vaardigheden Verschillen

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

We hopen je te kunnen verwelkomen in Deventer bij het Saxion op 14 november!

We hopen je te kunnen verwelkomen in Deventer bij het Saxion op 14 november! 2 NVON TOA congres 2013 TOA congres 2013 Het onderwijs staat bol van de veranderingen en gezien de TOA congressen van de afgelopen jaren met de diverse thema s betreffende vernieuwingen en veranderend

Nadere informatie

BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken

BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken www.segment.nl BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken Investeren in uw persoonlijk vakmanschap 3 Samen studeren in een vaste groep 3 Persoonlijke benadering 3 Gemotiveerde studenten 3 Enthousiaste

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Voortgezet Onderwijs. Maatwerk bij certificaat leraar dalton VO incompany trainingen schoolbrede daltonontwikkeling dalton kort Nunspeet tweedaagse

Voortgezet Onderwijs. Maatwerk bij certificaat leraar dalton VO incompany trainingen schoolbrede daltonontwikkeling dalton kort Nunspeet tweedaagse Voortgezet Onderwijs Maatwerk bij certificaat leraar dalton VO incompany trainingen schoolbrede daltonontwikkeling dalton kort Nunspeet tweedaagse NDV-certificaat Leraar VO De afgelopen jaren hebben al

Nadere informatie

Kennis is de norm. KAM Opleidingen. ISO trainingen. Telefoon:

Kennis is de norm. KAM Opleidingen. ISO trainingen. Telefoon: KAM Opleidingen ISO 14001 trainingen Brochurewijzer Welkom bij KAM Opleidingen Waarom KAM Opleidingen Locaties InCompany training Training op maat Training on the job ISO 14001 opzetten en implementeren

Nadere informatie

U-talent programma USG

U-talent programma USG U-talent programma USG U-talent is een programma voor getalenteerde en gemotiveerde bèta-leerlingen. Het zwaartepunt van dit programma ligt in klas 5 en 6, maar ook in klas 1 t/m 4 vinden er U-talent activiteiten

Nadere informatie

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.

Nadere informatie

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Almelo. Het Groene Lyceum

Doe mee in onze. groene wereld. vmbo groen. Almelo. Het Groene Lyceum Doe mee in onze groene wereld Almelo vmbo groen Het Groene Lyceum 2informatie vmbo groen 2017-2018 AOC Oost is jouw wereld. Een groene wereld die jij zelf mag invullen met jouw talent en interesse. Zet

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

Doe mee in onze. groene wereld. open dag. vmbo groen. Enschede. Vakman schaps route. vrijdag 26 januari uur uur.

Doe mee in onze. groene wereld. open dag. vmbo groen. Enschede. Vakman schaps route. vrijdag 26 januari uur uur. Doe mee in onze groene wereld Enschede vmbo groen Vakman schaps route open dag vrijdag 26 januari 2018 15.30 uur - 20.30 uur www.aoc-oost.nl 2informatie vmbo groen 2018-2019 AOC Oost is jouw wereld. Een

Nadere informatie

Voorlichtingsavond ILO

Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 Didactief Special december 2016 3 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk eerstegraads

Nadere informatie

Kom voor Taal Aanbod meertaligheid

Kom voor Taal Aanbod meertaligheid Kom voor Taal Aanbod meertaligheid 2017-2018 1 In deze brochure Welkom!... 3 Missie en visie... 4 Taalsensibilisering en meertaligheid... 5 Ons onderwijs... 7 Aanbod 2017-2018... 9 Workshop... 10 Studiedag...

Nadere informatie

Workshops. voor groep 8 leerlingen. september-november Elke opleiding heeft zijn eigen schoolgebouw.

Workshops. voor groep 8 leerlingen. september-november Elke opleiding heeft zijn eigen schoolgebouw. voor groep 8 leerlingen september-november 2017 Aanmelden workshops Je kunt je aanmelden voor de workshops via e-mail: workshop@farelcollege.nl Beste bijna-brugklasser, Wat fijn dat je deze flyer leest

Nadere informatie

natuurkundeprogramma s vanaf 2013

natuurkundeprogramma s vanaf 2013 natuurkundeprogramma s vanaf 2013 Regionaal Steunpunt Zuid-Holland Delft, 16 januari 2013 Maarten Pieters uitgangspunten vernieuwingen bètavakken www.betanova.nl/documentatie/achtergrond (wetenschappelijke)

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons; flexible and positive Respons Respons omvat een pakket van diensten en producten om onderwijs en vechtsport met elkaar

Nadere informatie

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Op het Picasso Lyceum sta jij centraal. En de leraren doen er alles aan om jouw talenten verder te ontwikkelen. Daar staat natuurlijk

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations Programma Stichting Educatie Atrium Innovations Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding Hippocrates Groeien in gezondheid door kennis Gezondheid is een kostbaar bezit. Wij willen graag

Nadere informatie

stevige Vierdaagse training Vertrouwenswerk in het vo en mbo

stevige Vierdaagse training Vertrouwenswerk in het vo en mbo Een stevige basis Vierdaagse training Vertrouwenswerk in het vo en mbo Bent u vertrouwenspersoon en werkzaam in het voortgezet onderwijs of het middelbaar beroepsonderwijs? Dan is de vierdaagse training

Nadere informatie

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 3 Didactief Special december 2016 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk 5 eerstegraads

Nadere informatie

conferentie 2019 Programma 29 en 30 maart Vrijdag: Zaterdag:

conferentie 2019 Programma 29 en 30 maart Vrijdag: Zaterdag: conferentie 2019 Programma 29 en 30 maart Vrijdag: 16:00 Inloop en inschrijving 16:30-16:45 Opening van de conferentie 16:45-18:00 Openingslezing René Kneijber 18:15-19:45 Diner 20:00-21:30 Theatersport

Nadere informatie

Ruimte voor verschil: een model voor differentiatie in het vwo

Ruimte voor verschil: een model voor differentiatie in het vwo Ruimte voor verschil: een model voor differentiatie in het vwo Door drs. Sanne Tromp Een project van: 124 Het aantal scholieren dat na het vwo kiest voor een universitaire bèta- of techniekopleiding is

Nadere informatie

PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER. PM Academie

PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER. PM Academie PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER PM Academie PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER Na een succesvol voorjaarsprogramma,

Nadere informatie

Samenwerkende Lerarenopleidingen. pabo, 2 e en 1 e graads

Samenwerkende Lerarenopleidingen. pabo, 2 e en 1 e graads wiskunde rekenen Beste collega s, Samenwerkende Lerarenopleidingen pabo, 2 e en 1 e graads natuurwetenschappen techniek Op 15 maart j.l. kwam een grote vertegenwoordiging van betrokken hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

Een Training Die Een Stap Verder Gaat. Donderdag 16 januari 2014, Utrecht

Een Training Die Een Stap Verder Gaat. Donderdag 16 januari 2014, Utrecht Donderdag 16 januari 2014, Utrecht Intensieve Training Sociale Media voor marketing-en communicatie professionals in het onderwijs Met 2 interessante praktijkpresentaties van: Ingmar Volmer : Sociale Media

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

Van TechniekMavo. naar technologieroute

Van TechniekMavo. naar technologieroute Van TechniekMavo naar technologieroute Ambities 1. Meer jongeren naar techniek 2. Onderwijsvernieuwing 3. Samenwerking bedrijfsleven 4. Doorlopende leerlijn 5. LOB & technologie 6. Professionalisering

Nadere informatie

N 2006-2007 NASCHOLINGSBIJLAGE

N 2006-2007 NASCHOLINGSBIJLAGE NASCHOLINGSBIJLAGE N 2006-2007 Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder nascholing vallen en waarvoor certificaten te behalen zijn. Bovendien zijn

Nadere informatie

master leraar voortgezet onderwijs

master leraar voortgezet onderwijs DEEL JE KENNIS! master leraar voortgezet onderwijs JOUW PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP De master Leraar voortgezet onderwijs van de VU is een eenjarige master (voltijd*) waarin je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO

LANDSEXAMEN VWO Examenprogramma BIOLOGIE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van

Nadere informatie

Montessori Professionalisering Zuid-Nederland 2014-2015 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS. saxion.nl/apo

Montessori Professionalisering Zuid-Nederland 2014-2015 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS. saxion.nl/apo Montessori Professionalisering Zuid-Nederland 2014-2015 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Montessori Zuid-Nederland Professionele ontwikkeling 2014-2015 Het menselijke individu kan zich zonder

Nadere informatie

AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN

AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN ATHENEUM EN GYMNASIUM OP HET RIJSWIJKS LYCEUM MET AANDACHT VOOR HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN Onze school is een afspiegeling van de bevolking

Nadere informatie

Het vak biologie kennis MN001 Een biologische tekening maken praktijk MN005 Werken met een loep praktijk MN008

Het vak biologie kennis MN001 Een biologische tekening maken praktijk MN005 Werken met een loep praktijk MN008 Biologie Over Bloqs Wie is Bloqs? Bloqs is een educatieve uitgeverij die innovatieve producten en diensten aanbiedt. Bloqs staat voor bouwen aan leren. Onze visie is dat u als docent of school zelf het

Nadere informatie

NLT: een vak voor jou? Januari 2015 HWC AMSTELVEEN

NLT: een vak voor jou? Januari 2015 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Januari 2015 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Waarom deze voorlichting? NLT is een nieuw vak sinds 2005 NLT is een belangrijk (profiel)keuzevak NLT wát NLT wát Wat ga je doen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende

Nadere informatie