MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek

Transcriptie

1 Provincie Noord Brabant MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek Bijlagenrapport F: Habitattoets, Soortenbeschermingstoets en Provinciale gebieden toets December 2005 Versie 11

2

3 Provincie Noord Brabant MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek Bijlagenrapport F: Habitattoets, Soortenbeschermingstoets en Provinciale gebieden toets dossier X registratienummer MD-WR versie 11 December 2005 V e r si e 11 DHV Ruimte en Mobiliteit BV Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV Ruimte en Mobiliteit BV, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV Ruimte en Mobiliteit BV is gecertificeerd volgens NEN-EN-ISO 9001.

4

5 INHOUD BLAD 1 INLEIDING 5 2 HABITATTOETS Toetsing aan Vogelrichtlijn & Habitatrichtlijn Gebieden met beschermde soorten en habitats Vogelrichtlijnsoorten Habitatrichtlijnsoorten Gevolgen voor de soorten van de Vogelrichtlijngebieden Verstoring door geluid van soorten in Vogelrichtlijngebieden Verstoring door licht van soorten in Vogelrichtlijngebieden Cumulatieve werking Conclusie Aanbeveling 32 3 SOORTENBESCHERMINGSTOETS Toetsing aan de Flora- en faunawet (soorten) De Flora- en faunawet Verstoring en vernietiging per soortgroep Effecten van uitvoering van het plan op volgens flora en faunawet beschermde soorten Conclusie 36 4 PROVINCIALE GEBIEDEN Toetsing aan provinciaal beleid (gebieden) Het provinciaal beleid Effecten Groene Hoofdstructuur Conclusies Compenseren 40 5 COLOFON 43 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

6

7 1 INLEIDING In het onderstaande worden zowel het Park Model (PM), het Meest Milieuvriendelijk Alternatief (MMA) als het Compacte Model (CM) met de nu beschikbare gegevens van voorkomende soorten getoetst aan de Natuurbeschermingswet en Vogel- en Habitatrichtlijn (habitattoets), aan de Flora- en Faunawet (soortenbeschermingstoets) en aan het provinciaal natuurbeleid. Het gaat hierbij om een onderbouwing voor een eventuele vergunningaanvraag. In oktober 2005 is de gewijzigde Natuurbeschermingswet 1998 in werking getreden. Dit betekent dat de Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn in nationale wetgeving verankerd. Het wettelijke kader voor de aanwijzing en bescherming van Natura gebieden is de (gewijzigde) Natuurbeschermingswet Om schade aan de natuurwaarden waarvoor Natura 2000-gebieden zijn aangewezen, te voorkomen, bepaalt deze wet dat projecten en andere handelingen die de kwaliteit van de habitats kunnen verslechteren of die een verstorend effect kunnen hebben op de soorten, niet mogen plaatsvinden zonder vergunning (artikel 19d, eerste lid). Ook plannen moeten getoetst worden op hun gevolgen voor de Natura 2000-gebieden (artikel 19j). Dit rapport is gebaseerd op het Park Model, aangezien bij dit alternatief de meeste effecten op de natuur op zullen treden. Er wordt dus uit gegaan van een worst-case. In beeld wordt gebracht of er aantasting is te verwachten en zo ja, hoe groot deze is. Dit geeft dus indirect ook een indicatie van de compensatieopgave. Met deze informatie kunnen de alternatieven verder geoptimaliseerd worden, zodat effecten beperkt kunnen worden. Bij het uiteindelijke voorkeursmodel zal opnieuw in beeld gebracht moeten worden of en zo ja hoe groot de aantasting is. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

8 2 HABITATTOETS 2.1 Toetsing aan Vogelrichtlijn & Habitatrichtlijn Moerdijkse Hoek grenst aan de Vogelrichtlijngebieden en Habitatrichtlijngebieden Hollands diep en Biesbosch (zie figuur 12.1). Het bedrijventerrein heeft mogelijk effecten op de habitats en soorten van het Vogelrichtlijngebied en Habitatrichtlijngebied. Daarom wordt een zogenaamde habitattoets uitgevoerd (art. 6 lid 3 van de Habitatrichtlijn). In de habitattoets staat de vraag centraal is er een kans op een significant negatief effect?. Daartoe verkennen we op basis van beschikbare gegevens en informatie over de ingreep de mogelijke effecten op de natuurwaarden van de Natura 2000 gebieden **. Voor de Natura 2000 gebieden geldt de volgende beschermingsformule: Lidstaten van de EU zijn verplicht passende maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in de speciale beschermingszones niet verslechtert en er geen storende factoren optreden voor de soorten waarvoor de zones zijn aangewezen. Voor elk plan of project dat niet direct verband houdt met of nodig is voor beheer van het gebied, maar afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor zo n gebied, geldt dat: een passende beoordeling moet worden gemaakt, rekening houdend met de instandhoudingsdoelstelling van het gebied; slechts toestemming verleend kan worden nadat zekerheid is verkregen dat de natuurlijke kenmerken waarvoor het gebied is aangewezen niet worden aangetast; bij een negatieve beoordeling alternatieve oplossingen worden gezocht. Bij een negatieve beoordeling en een gebrek aan alternatieve oplossing kan er alleen tot uitvoering worden overgegaan indien er sprake is van dwingende redenen van groot openbaar belang (inclusief sociale of economische redenen) en als alle nodige compenserende maatregelen genomen worden om te waarborgen dat de algehele samenhang van Natura 2000 bewaard blijft. Uit de aanwijzing vloeit de verplichting voort om passende maatregelen te nemen om de kwaliteit van het leefgebied van beschermde vogels, soorten en habitats niet te laten verslechteren. Nieuwe activiteiten in en rond het gebied dienen op eventuele effecten getoetst te worden. De aanleg een bedrijventerrein en de mogelijk daaruit voortkomende geluidsverstoring vinden deels plaats in het Vogel- en Habitatrichtlijngebied, daarom is het noodzakelijk om vooraf te beoordelen of het project Moerdijkse Hoek de instandhoudingsdoelstellingen van deze beschermde gebieden in gevaar brengt. Ingevolge de Natuurbeschermingswet dient deze beoordeling te worden overlegd bij een vergunningaanvraag in het kader van deze wet. ** Natura 2000 is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

9 2.1.1 Gebieden met beschermde soorten en habitats Als gevolg van de voorgenomen activiteit zijn er een aantal gebieden die mogelijk significante effecten door de voorgenomen activiteit ondervinden. Het gaat hierbij om de gebieden (zie figuur 1): Habitatrichtlijngebied: aan noordoever Hollands Diep, tegenover industrieterrein Moerdijk (357 ha) Vogelrichtlijngebied Hollands Diep (4065 ha) Habitatrichtlijngebied Biesbosch: zuidgrens is zuidoever Hollands Diep en Amer ten oosten van de spoorbrug (oppervlakte 9678 ha) Vogelrichtlijngebied Biesbosch (zuidgrens is zuidoever Hollands Diep tussen Lage Zwaluwe en de spoorbrug) (oppervlakte 8662 ha) Wieldrecht s- Gravendeel Wieldrecht s- Gravendeel Strijen Strijen Klundert Klundert Zevenbergen Terheijden Zevenbergen Terheijden Topografische Oudenbosch Dienst, Emmen Prinsenbeek Topografische Oudenbosch Dienst, Emmen Prinsenbeek Figuur 1 Vogelrichtlijngebieden resp. Habitatrichtlijngebieden. Om te kunnen beoordelen of de activiteit leidt tot mogelijk significante effecten, zal duidelijk moeten zijn voor welke soorten en habitats het Vogelrichtlijngebied en Habitatrichtlijngebied (Hollands Diep en Biesbosch) zijn aangewezen. In de onderstaande kaders zijn de kwalificerende soorten en habitats aangegeven. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

10 Habitatrichtlijngebied: aan noordoever Hollands Diep, tegenover industrieterrein Moerdijk (357 ha) Belangrijkste gebied voor: Habitattype: 91E0 *Alluviale bossen met Zwarte els (Alnus glutinosa) en Es (Fraxinus excelsior) (Alno- Padion, Alnion incanae, Salicion albae) Verder aangemeld voor: Soort: 1340 *Noordse woelmuis Vogelrichtlijngebied Hollands Diep (4065 ha): Aanwijzingsoorten: Grauwe gans Lepelaar Kolgans Brandgans Smient Wilde eend Kuifeend Het zijn vooral de oeverlanden en de ondiepwaterzones die fungeren als rustplaats, slaapplaats en voedselgebied voor de aangegeven soorten. Het gebied is ook aangewezen als watergebied van internationale betekenis onder de Wetlandsconventie vanwege het voorkomen van belangrijke aantallen watervogels. Habitatrichtlijngebied Biesbosch: zuidgrens is zuidoever Hollands Diep en Amer ten oosten van de spoorbrug (oppervlakte 9678 ha) Belangrijkste gebied voor: Habitattype: 3260 Submontane en laaglandrivieren met vegetaties behorend tot de Verbonden van Vlottende waterranonkel en/of Sterrekroos-Waterranonkel (Ranunculion fluitantis en Callitricho-Batrachion) 3270 Rivieren met slikoevers behorend tot de Rivierganzenvoetassociatie en/of het Moerasandijvie-verbond (Chenopodietum rubri p.p. en Bedention p.p.) 6120 *Kalkminnend grasland op dorre zandbodem 6430 Voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland en van montane en alpiene zones 6510 Laaggelegen schraal hooiland met Grote vossenstaart en/of Grote pimpernel (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) 91E0 *Alluviale bossen met Zwarte els (Alnus glutinosa) en Es (Fraxinus excelsior) (Alno- Padion, Alnion incanae, Salicion albae) Soort: 1145 Grote modderkruiper 1337 Bever 1340 *Noordse woelmuis 1387 Tonghaarmuts December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

11 Verder aangemeld voor: Soort: 1095 Zeeprik 1099 Rivierprik 1102 Elft 1103 Fint 1106 Zalm 1134 Bittervoorn 1149 Kleine modderkruiper 1163 Rivierdonderpad * Habitattypen en soorten die in de bijlagen van de Habitatrichtlijn als prioritair zijn aangemerkt Vogelrichtlijngebied Biesbosch (zuidgrens is zuidoever Hollands Diep tussen Lage Zwaluwe en de spoorbrug) (oppervlakte 8662 ha) Aanwijzingsoorten: Bruine kiekendief (broedend) Ijsvogel (broedend) Blauwborst (broedend) Lepelaar Kleine zwaan Kolgans Grauwe gans Brandgans Smient Krakeend Fuut Aalscholver (broedend) Aalscholver Wintertaling Pijlstaart Slobeend Tafeleend Kuifeend Nonnetje Grote Zaagbek Visarend Porseleinhoen (broedend) Meerkoet Grutto Snor (broedend) Het gebied is ook aangewezen als watergebied van internationale betekenis onder de Wetlandsconventie vanwege het voorkomen van belangrijke aantallen watervogels. Biesbosch en Hollands Diep zijn voorts opgenomen op de lijst van watergebieden van internationale betekenis als bedoeld in de overeenkomst van Ramsar (1971), de zogenoemde Wetlandsconventie. Uit opname op deze lijst komen geen directe rechtsgevolgen voort. Uit de verdragsverplichtingen van Ramsar is aanwijzing als Vogelrichtlijngebied met daaraan verbonden rechtsgevolgen voortgekomen. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

12 Voor alle aanwijzingsoorten zijn zogenaamde instandhoudingsdoelen opgesteld. Hierbij is gekeken wat de huidige staat van instandhouding is en wat het Natura 200 doel op landelijk niveau is. In onderstaande tabel is de huidige staat van instandhouding en de Natura 2000 doelen op landelijk niveau weergegeven. Deze gegevens worden gebruikt voor de beoordeling van de significantie van een effect. Aanwijzing Staat van instandhouding (oorzaak) Natura 2000 doelen op landelijk niveau soort (nietbroedvogels) Aalscholver Gunstig Behoud Brandgans Gunstig Behoud Fuut Matig ongunstig (populatie en leefgebied) Behoud (populatie), herstel ( omvang leefgebied en kwaliteit leefgebied) Grauwe Gans Gunstig Behoud Grote Zaagbek Zeer ongunstig (verspreiding, populatie, leefgebied en toekomst) Behoud (populatie), herstel ( omvang leefgebied en kwaliteit leefgebied) Grutto Zeer ongunstig (populatie, leefgebied en toekomst) Behoud (populatie), herstel ( omvang leefgebied en kwaliteit leefgebied) Kleine Zwaan Matig ongunstig (populatie, leefgebied en toekomst) Behoud Kolgans Gunstig Behoud Krakeend Gunstig Behoud Kuifeend Matig ongunstig (toekomst) Behoud Lepelaar Gunstig Behoud Meerkoet Matig ongunstig (populatie) Behoud Nonnetje Matig ongunstig (leefgebied en toekomst) Behoud (populatie), herstel ( omvang leefgebied en kwaliteit leefgebied) Pijlstaart Matig ongunstig (toekomst) Behoud Slobeend Gunstig Behoud Smient Gunstig Behoud Tafeleend Zeer ongunstig (populatie en toekomst) Herstel Visarend Gunstig Behoud Wilde Eend Gunstig Behoud Wintertaling Matig ongunstig (toekomst) Behoud Tabel 1 Staat van instandhouding en Natura 2000 doel op landelijk niveau van de aanwijzingsoorten (niet-broedvogels) van de Natura 2000 gebieden Hollands Diep en Biesbosch. Aanwijzing Staat van instandhouding (oorzaak) Natura 2000 doelen op landelijk niveau soort (broedvogels) Aalscholver Gunstig Behoud Bruine Gunstig Behoud kiekendief Blauwborst Gunstig Behoud December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

13 IJsvogel Gunstig Behoud Porseleinhoen Zeer ongunstig (populatie, leefgebied en toekomst) Herstel Snor Zeer ongunstig (verspreiding, populatie, leefgebied en Herstel toekomst) Tabel 2 Staat van instandhouding en Natura 2000 doel op landelijk niveau van de aanwijzingsoorten (broedvogels) van de Natura 2000 gebieden Hollands Diep en Biesbosch. Om na te gaan of deze soorten en habitats door Moerdijkse Hoek beïnvloed kunnen worden is de ruimtelijke verspreiding van de aanwijzingsoorten en habitats onderzocht Vogelrichtlijnsoorten Bij SOVON en de databank van de Biogeografisch Register Dordrecht (vogelwerkgroep Biesbosch) zijn verspreidingsgegevens van vogels van de SBZ opgevraagd. In de tabellen 1 en 2 is aangegeven welke kwalificerende en begrenzingsoorten van de Natura 2000 gebieden Hollands Diep en Biesbosch in het onderzoeksgebied van Moerdijkse Hoek voorkomen (zie figuur 2 voor onderzoeksgebied, bestaande uit het Hollands diep en de Biesbosch). Het onderzoeksgebied bestaat uit een ruimer gebied dan het plangebied omvat de effecten verder dan het plangebied zullen doorwerken. Het is namelijk één ecologisch systeem. Figuur 2 Onderzoeksgebied (alle rode gebieden). Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

14 Uit de tabellen blijkt dat alle aanwijzingsoorten (= kwalificerende + andere soorten waarvoor het Natura 2000 gebied is begrensd) in het onderzoeksgebied en de Natura 2000 gebieden voorkomen. Aanwijzingsoorten VRL Hollands Voorkomen van soort in het Voorkomen van soort in Diep onderzoeksgebied Natura 2000 gebied Grauwe gans Ja Ja Lepelaar Ja Ja Kolgans Ja Ja Brandgans Ja Ja Smient Ja Ja Wilde eend Ja Ja Kuifeend Ja Ja Tabel 3 Aanwijzingsoorten van de VRL Hollands Diep in het onderzoeksgebied van Moerdijkse Hoek. Aanwijzingsoorten VRL Biesbosch Voorkomen van soort in het onderzoeksgebied Bruine kiekendief (broedend) Ja Ja IJsvogel (broedend) Ja Ja Blauwborst (broedend) Ja Ja Lepelaar Ja Ja Kleine zwaan Ja Ja Kolgans Ja Ja Grauwe gans Ja Ja Brandgans Ja Ja Smient Ja Ja Krakeend Ja Ja Fuut Ja Ja Aalscholver (broedend) Ja Ja Aalscholver Ja Ja Wintertaling Ja Ja Pijlstaart Ja Ja Slobeend Ja Ja Tafeleend Ja Ja Kuifeend Ja Ja Nonnetje Ja Ja Grote Zaagbek Ja Ja Visarend Nee Nee Porseleinhoen (broedend) Nee Nee Voorkomen van soort in Natura 200 gebied December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

15 Meerkoet Ja Ja Grutto Ja Ja Snor (broedend) Nee Nee Tabel 4 Aanwijzingsoorten van VRL Biesbosch in het onderzoeksgebied van Moerdijkse Hoek. Inventarisatie (kern)populaties van de aanwijzingsoorten binnen geluidscontouren van Moerdijkse Hoek Als eerste is gekeken of de waargenomen aantallen van iedere soort van alle telgebieden binnen het onderzoeksgebied (zie 2 bestaande uit het Hollands Diep en de Biesbosch) bij elkaar opgeteld de 1% norm overschrijden. Daarna is gekeken of één telgebied afzonderlijk de 1% norm 1 overschrijdt of bijna overschrijdt. Populaties van soorten die aan deze criteria voldoen worden kernpopulaties genoemd. Tevens is gekeken of er telgebieden binnen het onderzoeksgebied belangrijk zijn voor de soort, maar niet de 1% norm overschrijden. Dit worden populaties genoemd. Populaties zijn aantallen van een soort, binnen één telgebied, die tenminste 5 % van het totale voorkomen van de soort binnen het onderzoeksgebied is. Als blijkt dat de grootste waargenomen aantallen van een soort niet voldoen aan de definities van kernpopulatie en populatie, wordt deze soort meegenomen als 'overigvoorkomen'. Individuele soorten zijn niet meegenomen, de bescherming van individuele soorten valt namelijk onder de flora- en faunawet. Je hebt dus kernpopulaties, populaties en overige populaties. Kernpopulatie = wanneer de aantallen van een soort binnen één telgebied afzonderlijk de 1% norm overschrijden of bijna overschrijden.. Populatie = populaties zijn aantallen van een soort, binnen één telgebied, die tenminste 5 % van het totale voorkomen van de soort binnen het onderzoeksgebied is. Overige voorkomen = Als blijkt dat de grootste waargenomen aantallen van een soort niet voldoen aan de definities van kernpopulatie en populatie, wordt deze soort meegenomen als 'overig voorkomen'. Aan de hand daarvan is gekeken in welke telgebieden (kern)populaties liggen en daarom extra belangrijk zijn voor de instandhoudingsdoelstellingen van de Natura 2000 gebieden. Vervolgens is gekeken of deze (kern)populaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek vallen. En of ze momenteel ook al binnen geluidscontouren vallen van industrieterrein Moerdijk of de Moerdijkbruggen. Deze telgebieden zijn in bijlage 1 opgenomen. Er is nu nog niet verstoord gebied. Dat ligt globaal ten oosten van de Moerdijkbruggen (alleen over het water). Dit gebied is nu niet echt stil er is hierlangs intensieve scheepvaart. Voor geluid van scheepvaartverkeer geldt geen zonering op grond van de Wet geluidshinder. Daarom zijn daarvan geen gegevens beschikbaar. Als laatste is gekeken of de soorten ook gevoelig zijn voor geluid (bron: 1 1% staat voor 1% van de biogeografische populatie (internationaal). Als er in een gebied meer dan 1% van de biogeografische populatie voorkomt en het gebied behoort tot 1 van de 5 belangrijkste gebieden voor een soort in Nederland, dan wordt het gebied als Speciale beschermingszone aangewezen. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

16 De tabel is gebaseerd op gegevens van SOVON. Gegevens van de Vogelwerkgroep zijn niet in de tabel weergegeven, omdat ze op een andere manier verzameld zijn. Namelijk per kilometerhok en niet per telgebied. Telgebieden beslaan meerdere km-hokken en/of delen van km-hokken. In bijlage 1 is het totaal aangetroffen aanwijzingsoorten in het onderzoeksgebied weergegeven. Daarbij zijn tevens de kernpopulaties en populaties gemarkeerd. Analyse Uit gegevens van SOVON blijkt dat een groot aantal van de aanwezen overwinterende soorten binnen de geluidscontouren (45 db(a) en hoger) van het Park Model van Moerdijkse Hoek voorkomen. Ook binnen huidige geluidscontouren van het bestaande industrieterrein Moerdijk en Moerdijkbruggen komen tevens veel aanwijzingsoorten voor. Echter komen er niet van alle aanwijzingsoorten (kern)populaties voor binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek. In tabel 12.4 is weergegeven of er (kern)populaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek vallen. Ook is weergegeven of deze binnen de huidige geluidscontouren van industrieterrein Moerdijk en het verkeer vallen of dat ze in nu nog stil gebied vallen. Voor deze soorten wordt gekeken of er significante effecten kunnen optreden door de aanleg van Moerdijkse hoek. Aangewezen broedvogels Aangewezen broedvogels komen binnen de SBZ voor, behalve de Snor, maar de soorten, Aalscholver, Blauwborst, Bruine kiekendief en Ijsvogel komen niet binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek voor. Omdat Moerdijkse Hoek geen andere effecten zou kunnen hebben op deze soorten dan verstoring van geluid zijn er dus geen significante effecten op de kwalificerende broedvogels. Aangewezen niet-broedvogels Uit de gegevens van SOVON blijkt dat de Visarend niet in het onderzoeksgebied voorkomt. Er zijn dus geen populaties en geen kernpopulaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek. Dit betekent dat de voorgenomen activiteiten niet tot effecten leidt voor deze soort, is er ook geen sprake van significante effecten voor deze soort. Deze soort is dan ook niet verder in de effectbeschrijving meegenomen. Voor de overige aanwijzingssoorten is nog niet uit te sluiten of er wel of geen effect, dan wel significant effect op de soort op zal treden. Dit wordt in 2.2 verder uitgewerkt Habitatrichtlijnsoorten De soorten waarvoor de habitatrichtlijngebieden Hollands Diep en Biesbosch zijn aangewezen staan vermeld in de kaders op de vorige pagina s. Het gaat vooral om vissen maar ook de Noordse woelmuis, Bever en Tonghaarmuts. Al deze soorten zijn of op het land of in de ondiepe wateren van de Biesbosch te vinden. Verstoring door geluid is niet relevant voor vissen (zoals Grote modderkruiper) en planten (Tonghaarmuts). De Noordse woelmuis en de Bever komen niet voor in de gedeelten van de richtlijngebieden die onder de geluidcontour vallen van Moerdijkse hoek. De geluidcontour ligt namelijk over het (diepe) water van het Hollands Diep en niet December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

17 over het landgedeelte. Er zijn daarom geen verstoringseffecten op deze kwalificerende soorten te verwachten. Verstoring door licht vanuit Moerdijkse hoek is ook niet te verwachten omdat de afstand te groot is tot de richtlijngebieden. 2.2 Gevolgen voor de soorten van de Vogelrichtlijngebieden Er is geen direct verlies van speciale beschermingszones omdat het plangebied volledig buiten de speciale beschermingszones valt. Wel kunnen activiteiten in het plangebied leiden tot licht en geluidhinder (externe werking). Zie fact sheets 5.1 en 5.2 van gedetailleerde beoordeling in bijlage XIII. Geluidhinder en lichthinder zijn in deze toets meegenomen. De huidige geluidscontouren zijn weergegeven in bijlage II figuren 1.9 t/m 11. De geluidscontouren van Moerdijkse Hoek zijn weergegeven in bijlage XIII, fact sheet 6.1. Overige effecten als direct ruimteverlies, verdroging, versnippering, etcetera (zie bijlage XIII fact sheets 5.1 en 5.1) van het PM en MMA zullen met zekerheid niet tot gevolgen voor de instandhoudingsdoelen leiden. Hieronder komen de volgende punten aan de orde: 1 verstoring door geluid 2 verstoring door licht Allereerst worden deze potentiële effecten op soorten binnen de Vogelrichtlijngebieden besproken, vervolgens voor soorten binnen de Habitatrichtlijngebieden Verstoring door geluid van soorten in Vogelrichtlijngebieden Gevoeligheid van vogelsoorten Bijlage 2 geeft een overzicht van gevoeligheid van kwalificerende en begrenzingsoorten voor diverse vormen van beïnvloeding. In de context van de voorgenomen activiteit zijn de volgende vormen van beïnvloeding uit deze tabel relevant: beïnvloeding door geluid: hiervoor zijn de Lepelaar, Grutto, Blauwborst, Bruine Kiekendief en Snor gevoelig, voor de overige soorten waarvoor de Biesbosch en Hollands Diep is begrensd wordt deze gevoeligheid niet geconstateerd; beïnvloeding door licht: voor geen van de betrokken soorten wordt deze gevoeligheid geconstateerd (zie verstoringstabel); Dit wordt gestaafd in door Alterra opgestelde tabellen met verstoringsgevoeligheid ( De verstoringsgevoeligheid is onderverdeeld in storende factoren en daarbij horende klassen bestaande uit niet gevoelig, gevoelig of zeer gevoelig. De genoemde soorten uit tabel 5 zijn bijna allemaal niet gevoelig voor verstoring door geluid. Behalve de Lepelaar en de Grutto. In de beoordeling is uitgegaan van een grens van 45dB(A) waarvoor de soorten niet gevoelig zijn voor geluid, behalve de Lepelaar en de Grutto. Wanneer de soorten binnen de 45 db(a) contouren voorkomen is er wellicht wel sprake van verstoring door geluid. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

18 Soort Aalscholver Brandgans Fuut Grauwe Gans Grote Zaagbek Grutto Kleine Zwaan Kolgans Krakeend Kuifeend Lepelaar Meerkoet Nonnetje Pijlstaart Slobeend Smient Tafeleend Visarend Wilde Eend Wintertaling Gevoelig voor geluid Nee Nee Nee Nee Nee Ja, gevoelig Nee Nee Nee Nee Ja, gevoelig Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Tabel 5 Geluidverstoringsgevoeligheid vogels Werkwijze De mogelijk effecten zijn onderzocht voor zowel de kwalificerende soorten als begrenzingssoorten Bij de beoordeling wegen kwalificerende soorten en begrenzingsoorten even zwaar. Om te beoordelen of de beoogde oprichting van Moerdijkse Hoek mogelijk significante gevolgen heeft, is per vogelsoort gekeken naar: de plaats van voorkomen de gevoeligheid voor de beoogde ingreep. Vervolgens zijn de voorgenomen activiteiten en de daaruit voortkomende veranderingen geconfronteerd met de bovengenoemde kenmerken. Daaruit komt naar voren het te verwachten effect voor de betreffende soort, en de mate waarin de betekenis van het Hollands diep en Biesbosch voor deze vogels verandert als gevolg van de voorgenomen activiteit. Vervolgens is bekeken of het geconstateerde effect significant is. Bij deze afweging zijn de volgende aspecten in beschouwing genomen: Hoe groot is het geconstateerde functieverlies in relatie tot de functie van Hollands Diep en Biesbosch als geheel? Wat is de populatieomvang van de soort? Hoe ontwikkelt de populatie zich de laatste circa 20 jaar in Hollands Diep en Biesbosch in Nederland? Wat is de staat van instandhouding van de soort? Wat zijn de instandinsgdoelen van de soort? December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

19 Daarmee is een voor deze situatie praktische vertaling gegeven van de algemene principes aan de hand waarvan bepaald kan worden of een effect significant is in het licht van de doelstelling van de vogel- en habitatrichtlijn. Deze algemene principes zijn gebaseerd op het principe van de gunstige staat van instandhouding van een soort (Europese Gemeenschappen, 2000). Voor de gunstige staat van instandhouding moet: uit populatiedynamische gegevens blijken dat de betrokken soort nog steeds een levensvatbare component is van het natuurlijke habitat waarin zij voorkomt, en dat vermoedelijk op lange termijn blijven; het natuurlijke verspreidingsgebied van die soort niet kleiner worden en binnen afzienbare tijd niet kleiner lijken te worden; een voldoende groot habitat bestaan om de populaties van die soort op lange termijn in stand te houden. Met andere woorden: elke gebeurtenis die bijdraagt tot de afname op lange termijn van de populatieomvang van de betrokken soort in het gebied, kan als een significante verstoring worden aangemerkt; elke gebeurtenis die ertoe bijdraagt dat het verspreidingsgebied van de soort in het gebied kleiner wordt of dreigt te worden, kan als een significante verstoring worden beschouwd; elke gebeurtenis die ertoe bijdraagt dat de omvang van de habitat van de soort in het gebied kleiner wordt, kan als een significante verstoring worden beschouwd. De effectbeschrijving van het Park Model per soort staat in de volgende alinea. Vervolgens wordt nagegaan in hoeverre deze effecten zich verhouden tot mogelijke effecten van overige ontwikkelingen in het Hollands Diep en Biesbosch. Cumulatie van effecten kan in principe ertoe leiden dat niet significante effecten alsnog als significant beoordeeld moeten worden. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

20 Tabel 6: Gehanteerde beslisregels over de ernst en omvang van effecten op aanwijzingsborden als gevolg van verstoring door geluid. Cumulatie geluid en binnen 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek zie boven Kernpopulatie Significant negatief effect, tenzij: - er meerdere kernpopulaties buiten de 45 db(a) contouren binnen het Natura 2000 gebied voorkomen. - het om een incidenteel voorkomen gaat Binnen 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek Significant negatief effect, tenzij: - er meerdere kernpopulaties buiten de 45 db(a) contouren binnen het Natura 2000 gebied voorkomen. - het om een incidenteel voorkomen gaat Buiten 45 db(a) geen verstoring door geluid Populatie Effect, maar niet significant, tenzij: - de populatie belangrijk is voor het Natura 2000 gebied - soort gevoelig is voor geluid - staat van instandhouding ongunstig is - Natura 2000 doel verhoging is Effect, maar niet significant, tenzij: - de populatie belangrijk is voor het Natura 2000 gebied - soort gevoelig is voor geluid - staat van instandhouding ongunstig is - Natura 2000 doel verhoging is geen verstoring door geluid Overige voorkomen effect, maar niet significant effect maar niet significant geen verstoring door geluid Effectbeschrijving per soort Er komen aanmerkelijke aantallen ((kern)populaties) soorten, Grauwe gans, Kolgans, Krakeend, Kuifeend, Lepelaar, Pijlstaart, Smient, Wilde eend en Wintertaling, binnen geluidscontouren van Moerdijkse Hoek voor. Een deel van de soorten (namelijk Grauwe gans, Kolgans, Lepelaar, Pijlstaart en Wilde eend) komen voor op plaatsen waar bestaande en nieuwe contouren (45dB(A)) cumuleren. Zij krijgen dus met een hogere December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

21 geluidsbelasting te maken dan nu. Hoe groot deze cumulatie is en wat de dosiseffectrelatie moeilijk vast te stellen, maar aangenomen kan worden dat er door cumulatie extra geluidsbelasting en daarmee geluidsverstoring op zal treden. Ook komt een deel van de soorten voor daar waar nu geen sprake is van > 45dB(A) geluidbelasting. De verdeling van het voorkomen van aanwijzingsoorten op basis van bovenstaand indeling (tabel 6) binnen/buiten bestaande en te verwachten nieuwe geluidscontouren is weergegeven in tabel 7. Tabel 7 : Verdeling van voorkomen van aanwijzingsoorten op basis van bovenstaande indeling binnen/ buiten bestaande en te verwachten nieuwe geluidcontouren. PM binnen 45 db(a) Binnen 45 db(a) contour Moerdijkse contour Moerdijkse Hoek, bovendien Hoek, huidig binnen gebied waar geluidniveau minder geluidbelasting nu al dan 45 db(a) boven 45 db(a) is Kernpopulatie Grauwe Gans Krakeend Kolgans (buiten VRL) Krakeend Populatie Aalscholver Aalscholver Brandgans (buiten Fuut VRL) Grauwe Gans Fuut Grutto Grauwe Gans Kuifeend Grote Zaagbek Meerkoet Grutto Smient Krakeend Tafeleend Kuifeend Wilde eend Lepelaar Wintertaling Nonnetje (buiten VRL) Pijlstaart Slobeend Slobeend (buiten VRL) Smient Tafeleend Tafeleend (buiten VRL) Wilde eend Wilde eend (buiten VRL) Wintertaling Overige n.v.t. n.v.t. n.v.t. voorkomen Buiten 45 db(a)- contour Grauwe Gans Krakeend Aalscholver Brandgans Fuut Grauwe Gans Grote Zaagbek Kleine Zwaan Kolgans Krakeend Kuifeend Lepelaar Meerkoet Nonnetje Pijlstaart Slobeend Smient Tafeleend Wilde eend Wintertaling * Op de kaarten in de bijlage staan zowel de huidige contouren van industrieterrein Moerdijk en het verkeer als de nieuwe situatie met Moerdijkse Hoek. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

22 Hieronder wordt per soort weergegeven of deze soorten wel of niet (significante) effecten als gevolg van de aanleg van Moerdijkse Hoek zullen ondervinden. Aalscholver Beschrijving effect De Aalscholver is niet gevoelig voor geluid. De Aalscholver heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Aalscholver komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Aalscholver zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Aalscholver binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Aalscholver niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Geconcludeerd kan worden dat er wellicht een effect is, maar zeker geen significant negatief effect. Brandgans Beschrijving effect De Brandgans is niet gevoelig voor geluid. De Brandgans heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Brandgans komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. De populatie die binnen de huidige geluidscontouren (45 db(a)) voorkomen, komt buiten het Natura 2000 gebied voor. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Brandgans zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Brandgans binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Tevens komt de populatie die binnen de huidige geluidscontouren (45 db(a)) voorkomt buiten het Natura December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

23 2000 gebied voor. Bovendien is de Brandgans niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Geconcludeerd kan worden dat er wellicht een effect is, maar zeker geen significant negatief effect. Fuut Beschrijving effect De Fuut is niet gevoelig voor geluid. De Fuut heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Fuut komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Fuut zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Fuut binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour) van Moerdijkse Hoek, waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Fuut niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is matig ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort zijn behoud van de populatie en herstel van de omvang van het leefgebied en de kwaliteit van het leefgebied. Het behoud van de populatie komt door de aanleg van Moerdijkse Hoek niet in het gedrang. De omvang van het leefgebied zal niet achter uitgaan, maar de kwaliteit van het leefgebied gaat rondom Moerdijkse Hoek achteruit. De Fuut is alleen in het gebied Biesbosch als aanwijzingsoort opgenomen. Aangezien er ca. 3,5% van het leefgebied van het totale Natura 2000 gebied de Biesbosch kwalitatief achteruit gaat, dit is relatief een kleine achteruitgang van het Natura 2000 gebied de Biesbsoch. Er kan aangenomen worden dat dit wel een effect is maar geen significant effect. Grauwe gans Beschrijving effect De Grauwe gans is niet gevoelig voor geluid. De Grauwe gans heeft zowel kernpopulaties als populaties in het onderzoeksgebied. Kernpopulaties komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Populaties van de Grauwe gans komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Aangezien er zowel kernpopulaties als populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten en wellicht significant negatieve effecten op de Grauwe gans zullen treden. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

24 Beoordeling significantie Aangezien er kernpopulaties en populaties van de Grauwe gans binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De kernpopulatie die binnen de huidige geluidscontouren voorkomen, is echter een incedenteel voorkomen in In kwamen er slechts 3 Grauwe gansen binnen het telgebied voor. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn wellicht belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Grauwe gans niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Geconcludeerd kan worden dat er wellicht een effect is, maar zeker geen significant negatief effect. Grote Zaagbek Beschrijving effect De Grote Zaagbek is niet gevoelig voor geluid. De Grote Zaagbek heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Grote Zaagbek komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Grote Zaagbek zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Grote Zaagbek binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour) van Moerdijkse Hoek, waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Grote Zaagbek niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is zeer ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort zijn behoud van de populatie en herstel van de omvang van het leefgebied en de kwaliteit van het leefgebied. Het behoud van de populatie komt door de aanleg van Moerdijkse Hoek niet in het gedrang. De omvang van het leefgebied zal niet achter uitgaan, maar de kwaliteit van het leefgebied gaat rondom Moerdijkse Hoek achteruit. De Grote Zaagbek is alleen in het gebied Biesbosch als aanwijzingsoort opgenomen. Aangezien er geen populaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek in de Biesbosch voorkomen, worden er geen significante effecten verwacht op de Grote Zaagbek in het Natura 2000 gebied de Biesbosch. Wel zal er een effect zijn op de Grote Zaagbek in het Hollands Diep door cumulatie van geluid van de snelwegen, Moerdijk I en Moerdijkse Hoek. Doordat de Grote Zaagbek geen aanwijzingsoort van het Hollands Diep is kan er kan aangenomen worden dat dit wel een effect is maar geen significant effect. December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

25 Grutto Beschrijving effect De Grutto is gevoelig voor geluid. De Grutto heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Grutto komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Grutto zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Grutto binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour) van Moerdijkse Hoek, waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Grutto niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is zeer ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort zijn behoud van de populatie en herstel van de omvang van het leefgebied en de kwaliteit van het leefgebied. Het behoud van de populatie komt door de aanleg van Moerdijkse Hoek niet in het gedrang. De omvang van het leefgebied zal niet achter uitgaan, maar de kwaliteit van het leefgebied gaat rondom Moerdijkse Hoek achteruit. De Grutto is alleen in het gebied Biesbosch als aanwijzingsoort opgenomen. Aangezien er geen populaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek in de Biesbosch voorkomen, worden er geen significante effecten verwacht op de Grutto in het Natura 2000 gebied de Biesbosch. Wel zal er een effect zijn op de Grutto in het Hollands Diep door cumulatie van geluid van de snelwegen, Moerdijk I en Moerdijkse Hoek. Doordat de Grutto geen aanwijzingsoort van het Hollands Diep is, kan aangenomen worden dat dit wel een effect is maar geen significant effect. Kleine Zwaan Beschrijving effect De Kleine Zwaan is niet gevoelig voor geluid. De Kleine Zwaan heeft populaties in het onderzoeksgebied buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek. Beoordeling significantie Aangezien de aanwezige populatie buiten de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomt en de Kleine Zwaan niet gevoelig is voor geluid, kan aangenomen worden dat er geen effecten op de Kleine Zwaan zullen treden. Kolgans De Kolgans is niet gevoelig voor geluid. De Kolgans heeft één kernpopulaties en één populatie in het onderzoeksgebied. De kernpopulaties komt binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Populatie Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

26 van de Kolgans komt alleen buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek voor. Aangezien de kernpopulatie latie binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten en wellicht significant negatieve effecten op de Kolgans zullen treden. Beoordeling significantie Er zullen zich geen effecten op de aanwezige populatie buiten de geluidscontouren (45dB(A)) voordoen, aangezien de soort niet gevoelig is voor geluid. Aangezien de kernpopulatie van de Kolgans binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomt zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De kernpopulatie die binnen de huidige geluidscontouren voorkomt, valt echter buiten het Natura 2000 gebied. De voorkomende kernpopulatie die effecten ondervindt is belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Kolgans niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Aangezien de kernpopulatie buiten het Natura 2000 gebied voorkomt, wordt geconcludeerd dat er wel een effect is, maar zeker geen significant negatief effect omdat de Natura 2000 doelen hier niet gelden. Krakeend Beschrijving effect De Krakeend is niet gevoelig voor geluid. De Krakeend heeft zowel kernpopulaties als populaties in het onderzoeksgebied. Kernpopulaties komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Populaties van de Krakeend komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Aangezien er zowel kernpopulaties als populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten en wellicht significant negatieve effecten op de Krakeend zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er kernpopulaties en populaties van de Krakeend binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De kernpopulatie die binnen de huidige geluidscontouren voorkomen zijn belangrijk voor het Natura 2000 gebied. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn minder belangrijk voor het Natura 2000 gebied. De krakeend is niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Vanwege het voorkomen van December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR

27 belangrijke kernpopulaties binnen het Natura 2000 gebied kan geconcludeerd worden dat er effecten zijn en wellicht significant negatieve effecten. Kuifeend Beschrijving effect De Kuifeend is niet gevoelig voor geluid. De Kuifeend heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Kuifeend komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, zowel binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a). Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Kuifeend zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Kuifeend binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, als huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn wellicht belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Kuifeend niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is matig ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Geconcludeerd kan worden dat er wellicht een effect is, maar zeker geen significant negatief effect. Lepelaar Beschrijving effect De Lepelaar is gevoelig voor geluid. De Lepelaar heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Lepelaar komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Lepelaar zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Lepelaar binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populatie die effecten ondervindt is belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Lepelaar gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is gunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Aangezien de Lepelaar gevoelig is voor geluid en de populatie die verstoord zal worden door de aanleg van Moerdijkse Hoek belangrijk is voor het Natura 2000 gebied is hier wellicht sprake van een significant negatief effect. Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek December 2005, versie 11 MD-WR

28 Meerkoet Beschrijving effect De Meerkoet is niet gevoelig voor geluid. De Meerkoet heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van de Meerkoet komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, in het gebied waar het huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) is. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op de Meerkoet zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van de Meerkoet binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour), waar het huidig geluidniveau minder dan 45 db(a) voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is de Meerkoet niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is matig ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort (handhaving) worden met deze activiteit niet buiten bereik gebracht. Geconcludeerd kan worden dat er wellicht een effect is, maar zeker geen significant negatief effect. Nonnetje Beschrijving effect Het Nonnetje is niet gevoelig voor geluid. Het Nonnetje heeft geen kernpopulaties in het onderzoeksgebied, maar wel populaties. Populaties van het Nonnetje komen zowel buiten de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek als binnen de 45 db(a) contour Moerdijkse Hoek, binnen gebied waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is. Aangezien er populaties binnen de geluidscontouren (45dB(A)) van Moerdijkse Hoek voorkomen, kan aangenomen worden dat er effecten op het Nonnetje zullen treden. Beoordeling significantie Aangezien er populaties van het Nonnetje binnen de geluidscontouren (45dB(A) contour) van Moerdijkse Hoek, waar geluidbelasting nu al boven 45 db(a) is, voorkomen zal er zich een effect voordoen als gevolg van geluidsverstoring. De voorkomende populaties die effecten ondervinden zijn echter niet belangrijk voor het Natura 2000 gebied. Bovendien is het Nonnetje niet gevoelig voor geluid. De staat van instandhouding van deze soort is matig ongunstig. De landelijke instandhoudingsdoelen voor deze soort zijn behoud van de populatie en herstel van de omvang van het leefgebied en de kwaliteit van het leefgebied. Het behoud van de populatie komt door de aanleg van Moerdijkse Hoek niet in het gedrang. De omvang van het leefgebied zal niet achter uitgaan, maar de kwaliteit van het leefgebied gaat rondom Moerdijkse Hoek achteruit. Het Nonnetje is alleen in het gebied Biesbosch als aanwijzingsoort opgenomen. Aangezien er geen populaties binnen de geluidscontouren van Moerdijkse Hoek in de Biesbosch voorkomen, December 2005, versie 11 Provincie Noord Brabant/MER Bedrijventerrein Moerdijkse Hoek MD-WR