Gynaecologie Verhoogd risico ovariumcarcinoom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gynaecologie Verhoogd risico ovariumcarcinoom"

Transcriptie

1 Gynaecologie Verhoogd risico ovariumcarcinoom

2 Inleiding Vrouwen met een mutatie in een BRCA1- of BRCA2 gen hebben, naast een verhoogd risico op borstkanker, een verhoogd risico op eierstokkanker. Screening op eierstokkanker is niet effectief. Om het risico op eierstokkanker te verlagen kunnen de gezonde eierstokken en de eileiders preventief worden verwijderd. Dit dient bij voorkeur te gebeuren voor het risico toeneemt, bij BRCA1 draagsters vanaf de leeftijd van jaar, bij BRCA2 draagsters vanaf jaar. Als gevolg van deze operatie treedt de overgang in. Jonge vrouwen die geen borstkanker hebben gehad kunnen kiezen voor vervangende hormonen om de overgangsklachten uit te stellen. Wat is eierstokkanker Eierstokkanker (ovariumcarcinoom) is een kwaadaardige aandoening die uitgaat van het bekledend weefsel van eierstok of eileider. Kankercellen kunnen loslaten en zich verspreiden door de buikholte. Ook kunnen kankercellen de lymfebanen of bloedvaten ingroeien, en op die manier uitzaaiingen in andere delen van het lichaam veroorzaken. Eierstokkanker geeft over het algemeen pas in een laat stadium klachten. Een vol, opgeblazen gevoel, en/of een dikkere buik kunnen klachten zijn die worden veroorzaakt door toename van vocht in de buikholte of door een grote zwelling (cyste) van een eierstok. Soms is er sprake van acute pijn als een eierstok zich om zijn as draait. Wanneer eierstokkanker (vaak bij toeval) in een vroeg stadium wordt ontdekt is de levensverwachting relatief gunstig. Maar omdat eierstokkanker in een vroeg stadium meestal weinig klachten geeft, wordt driekwart van de gevallen van eierstokkanker in een laat stadium ontdekt. De levensverwachting is dan veel minder gunstig. Risico op eierstokkanker Vrouwen met een BRCA1 genmutatie hebben een kans van 30-60% om in hun leven eierstokkanker te krijgen. Voor vrouwen met een BRCA2 genmutatie is deze kans 5-20%. Voor vrouwen zonder erfelijke aanleg is de kans om eierstokkanker te krijgen ruim 1 %. 2

3 Over het algemeen neemt het risico op eierstokkanker voor vrouwen met een BRCA1 genmutatie sterk toe vanaf het 40e levensjaar. Voor vrouwen met een BRCA2 mutatie is dat iets later, tussen het 40e en 50e levensjaar. Als bij u een mutatie is aangetoond, zal het preventief verwijderen van eierstokken en eileiders met u besproken worden. De timing van de operatie hangt af van uw persoonlijke situatie, gezinsvorming, kinderwens en dergelijke. Ook als de mutatie in uw familie niet is aangetoond, maar uit uw familiegeschiedenis duidelijk een verhoogd risico naar voren komt op borsten eierstokkanker, kan deze ingreep met u besproken worden. Het is dan misschien lastiger om te kiezen of u wel of geen preventieve operatie wilt ondergaan. De artsen op de polikliniek voor erfelijke tumoren kunnen u helpen om op grond van tabellen en risicoschattingen een keuze te maken. Controle Lange tijd is aan vrouwen met een (mogelijke) BRCA genmutatie controle van de eierstokken aangeboden, in de hoop daarmee een mogelijke kwaadaardige aandoening vroegtijdig te ontdekken. Dit gebeurde meestal door middel van jaarlijkse vaginale echo, en een bepaling van het CA125 gehalte in het bloed. Het CA125 is een tumormerkstof die verhoogd kan zijn bij eierstokkanker. De waarde van deze controles blijkt echter beperkt, omdat in meer dan 50% van de gevallen van een vroeg stadium van eierstokkanker het CA125 (nog) niet verhoogd is en de echoscopie niet gevoelig genoeg is. Het lukt daarom in veel gevallen niet om tijdig een kwaadaardigheid op het spoor te komen. Om die reden zijn veel artsen gestopt met deze controles. Het blijft belangrijk om zelf alert te zijn op eventuele symptomen van eierstokkanker, zoals een dikker wordende buik, een vol, opgeblazen gevoel en eventueel acute pijn. Preventieve operatie Om het risico op eierstokkanker te verlagen, moeten de gezonde eierstokken en de eileiders worden verwijderd op een leeftijd voordat het kankerrisico begint te stijgen. Dit preventief verwijderen van de eierstokken en de eileiders verlaagt het risico naar bijna, maar niet helemaal, nul. Het buikvlies 3

4 dat aan de binnenkant van de buik zit, is van oorsprong van hetzelfde type weefsel als de eierstokken. Daarom blijft er na een preventieve operatie een zeer klein risico op eierstokkanker bestaan. Om het risico zo klein mogelijk te houden is het belangrijk dat zowel eierstokken als eileiders worden verwijderd. De baarmoeder hoeft niet te worden verwijderd. De preventieve operatie wordt bij voorkeur uitgevoerd vóór de leeftijd waarop het risico sterk gaat toenemen. Over het algemeen wordt voor BRCA1 gen mutatiedragers een leeftijd van jaar voor de preventieve eierstokoperatie aangehouden, en voor BRCA2 gen mutatiedragers een leeftijd van jaar. Voor het overleg over het juiste moment voor een operatie wordt ook naar uw persoonlijke achtergrond en uw familiegeschiedenis gekeken. Omdat u na deze operatie definitief onvruchtbaar bent geworden is het belangrijk dat u geen kinderwens (meer) heeft. Een vrouwenarts (gynaecoloog) bespreekt met u van te voren de operatie en de mogelijke complicaties. Voor de ingreep vindt een bezoek aan het PreOperatiefSpreekuur (POS) plaats, waar de anesthesioloog het vooronderzoek doet met een algemeen lichamelijk onderzoek, soms aangevuld met bloedonderzoek, een longfoto en/of een hartfilmpje (ECG). De ingreep wordt meestal via een kijkoperatie (laparoscopie) verricht, tenzij dit bij u niet mogelijk is. De arts zal dit met u bespreken. De operatie gebeurt onder algehele verdoving (narcose). Meer informatie over deze operatie in de folder laparoscopische operatie. De gynaecoloog maakt meestal een sneetje van ongeveer 1 cm in de onderrand van de navel en brengt door dat sneetje een kijkbuis (laparoscoop) met camera in de buikholte. Via die buis wordt de buik gevuld met koolzuurgas. Zo ontstaat ruimte in de buik om de verschillende organen te zien. Daarna brengt de gynaecoloog via twee of drie sneetjes in de onderbuik nog twee of drie buisjes in de buik waardoor men operatie-instrumenten in de buik brengt. Via de schede (vagina) wordt soms een instrument in de baarmoederholte gebracht om de baarmoeder tijdens de operatie te kunnen bewegen. Eierstokken en eileiders worden via de instrumenten vrij geprepareerd en door middel van een speciaal zakje uit de buik gehaald. Dit gebeurt via hetzelfde sneetje als waar de instrumenten door naar binnen zijn gegaan. 4

5 Bij een laparoscopische operatie is de ziekenhuis opname meestal kort; de meeste mensen kunnen de volgende dag weer naar huis. De kans op een complicatie tijdens de operatie is erg klein. Wanneer de operatie goed verlopen is duurt het herstel thuis meestal 1-2 weken. De operatie wordt in vrijwel alle ziekenhuizen in Nederland uitgevoerd. Gevolgen van de operatie Bij de meeste vrouwen start de overgang (climacterium) rond het 50e levensjaar, en de hormonale veranderingen beginnen geleidelijk. Als u uw eierstokken preventief laat verwijderen voor u in de natuurlijke overgang bent, treedt de overgang acuut op, en beginnen de klachten binnen een week na de operatie. De hormoonproductie van de eierstokken valt immers abrupt weg. Dit merkt u als eerste aan bloedverlies (uw laatste menstruatie) en opvliegers. Niet iedere vrouw ervaart evenveel klachten van de overgang, maar na een eierstokverwijdering meestal wel. Op de iets langere termijn kunt u klachten krijgen van stijve spieren en gewrichten, minder zin in vrijen en een drogere schede. Korte termijn overgangsklachten Met korte termijn overgangsklachten worden klachten bedoeld die direct of vrij snel na het begin van de overgang, in dit geval dus na de operatie, kunnen optreden. De menstruatie zal na de operatie nog eenmaal optreden (onttrekkingsbloeding na het wegvallen van de eierstokhormonen), om daarna helemaal weg te blijven. Opvliegers, plotselinge warmteaanvallen, zijn een bekende en algemeen optredende klacht van de overgang. Deze opvliegers kunnen gepaard gaan met hevig transpireren, vooral in de nacht. Een ander gevolg van het wegvallen van de oestrogenen is een drogere huid en slijmvliezen. Minder traanvocht kan optreden. Ook de bekleding van de vagina wordt dunner en droger, waardoor geslachtsgemeenschap soms pijnlijk kan zijn. Wanneer natuurlijk vochtig worden (of speeksel) onvoldoende is, wordt geadviseerd om een glijmiddel te gebruiken. 5

6 Lange termijn overgangsklachten Met lange termijn overgangsklachten worden klachten bedoeld die na een langere tijd, bijvoorbeeld enkele jaren, kunnen optreden als gevolg van de (vroegtijdige) overgang. Botontkalking (osteoporose) betekent dat de botten minder stevig worden en het risico op botbreuken toeneemt. Botontkalking komt vaker voor bij vrouwen die te vroeg in de overgang komen, bijvoorbeeld door preventieve verwijdering van de eierstokken lang voor het 50e levensjaar. Andere risicofactoren voor botontkalking zijn een tengere lichaamsbouw, weinig beweging, roken of drinken. Ook vrouwen die lang last hebben gehad van anorexia nervosa en vrouwen bij wie botontkalking in de familie voorkomt, lopen een grotere kans op botontkalking. Wanneer u een verhoogd risico op botontkalking hebt, kan door uw arts met u worden besproken welke maatregelen mogelijk zijn om de kans op botontkalking te verkleinen. Sommige ziekenhuizen hebben hier een speciaal spreekuur voor. Mogelijk hangt een vroegtijdige overgang ook samen met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Oestrogenen hebben namelijk een beschermende werking tegen hart- en vaatziekten. In de vruchtbare leeftijd hebben vrouwen minder kans op hart- en vaatziekten dan mannen, maar na de overgang is dit risico gelijk. Het is nog niet duidelijk welke rol oestrogenen hierbij spelen. De kans op harten vaatziekten lijkt echter meer samen te hangen met leefstijlfactoren en risicofactoren zoals hoge bloeddruk, roken, te hoog cholesterolgehalte, overgewicht en weinig lichaamsbeweging. Hormoongebruik na de overgang vermindert de kans op hart- en vaatziekten niet. Hormoonbehandeling Na de operatieve verwijdering van eileiders en eierstokken valt de productie van de hormonen oestrogeen en progesteron weg. Het wegvallen van oestrogenen zorgt voor de overgangsklachten. Het is mogelijk om de oestrogenen en progesteron via medicijnen aan te vullen. Als voor behandeling met oestrogenen wordt gekozen, is het belangrijk ook progesteron te gebruiken wanneer u nog een baarmoeder heeft. Progesteron beschermt het baarmoederslijmvlies tegen baarmoederkanker indien oestrogeen wordt gebruikt. 6

7 Er zijn verschillende overwegingen om na de operatie wel, of niet, voor hormoonbehandeling te kiezen. Wanneer u nog geen borstkanker heeft gehad, en u jonger bent dan 45 jaar, wordt in het algemeen geadviseerd om wel hormonen te gaan gebruiken. Belangrijkste voordeel van hormoonbehandeling is het uitstellen van de overgangsklachten (opvliegers, gewrichtsklachten en seksuele gevolgen) en daardoor verbeteren van de kwaliteit van leven. Ook vrouwen die een hoog risico hebben voor lange termijn gevolgen van een vroegtijdige overgang, zoals botontkalking, kunnen om die reden hormoonbehandeling overwegen. De leeftijd speelt ook een rol: relatief jonge vrouwen die door de operatie in de overgang komen wordt aangeraden om voor hormoonbehandeling te kiezen. Dat geldt minder voor vrouwen die een leeftijd hebben die al dicht bij de overgangsleeftijd ligt. Als belangrijkste nadeel van hormoonbehandeling wordt het eventueel verhogen van het risico op borstkanker genoemd. Over het algemeen geldt dat de kans op borstkanker gehalveerd wordt door op jonge leeftijd de eierstokken te verwijderen. Door daarna hormoontabletten te gebruiken wordt een deel van dit gunstige effect teniet gedaan. Maar het risico is niet groter dan voor de eierstokoperatie. De meeste artsen en deskundigen raden gebruik van oestrogenen af aan vrouwen die in het verleden borstkanker hebben gehad. Ook wanneer ze na de borstkanker hun beide borsten hebben laten verwijderen. Er zijn wetenschappelijke bewijzen dat de kans op terugkeer van de borstkanker iets verhoogd wordt door het gebruik van hormoontabletten na de borstkanker. Voor vrouwen die hun borsten preventief hebben laten verwijderen en geen borstkanker hebben gehad wordt in het algemeen het gebruik van oestrogenen wel veilig geacht. Omdat iedere situatie verschillend is, is het belangrijk dat u de voor- en nadelen van eventuele hormoonbehandeling in uw eigen situatie na de operatie met uw arts bespreekt. In individuele gevallen wordt soms een keuze gemaakt die afwijkt van de algemene richtlijnen. 7

8 Het maken van een keuze Wanneer u nadenkt over een eventuele preventieve operatie, zijn verschillende afwegingen mogelijk. Vragen die bij u kunnen opkomen zijn: Op welke leeftijd is een operatie voor mij aan te raden? Als ik (nog) niet voor een operatie kies, zijn regelmatige controles dan voor mij zinvol? Wat zijn in mijn situatie de voor- en nadelen van hormoonbehandeling na de operatie? Als ik na de operatie niet kies voor hormoonbehandeling, wat kan ik dan doen om de korte en lange termijn gevolgen van de (vroegtijdige) overgang te beperken? Waar ga ik mij laten opereren? Het is aan te raden om deze vragen met uw behandelaar of een deskundig arts te bespreken die goed op de hoogte is van alle overwegingen. Ook raden we aan dit met vertrouwde personen in de omgeving door te spreken, en informatie te zoeken die u kunt helpen bij een beslissing. Verder lezen Kijk voor meer informatie op onze website bij patiënten onder afdelingen/gynaecologie. De website van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) Op deze website vindt u onder de rubriek Patiëntenvoorlichting diverse brochures. Als u meer wilt weten over eierstokkanker, en misschien behoefte heeft aan contact met vrouwen die eierstokkanker hebben (doorgemaakt) kunt u terecht bij Olijf. Olijf is een netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker. Hun website biedt veel informatie en advies. Op de website vindt u veel informatie over alle facetten die van belang kunnen zijn voor mensen met een hoog risico op borst- en eierstokkanker. Op de website is een BRCA platform voor contact met lotgenoten. Dit platform biedt mogelijkheden om in contact te komen met 8

9 lotgenoten en werkgroepleden. Hier kunt u vragen stellen, discussie voeren en op stellingen reageren. Ook kunt u via het contactformulier lotgenoten benaderen met een verzoek om contact met iemand in een soortgelijke situatie. Vragen Heeft u naar aanleiding van deze brochure nog vragen, aarzel dan niet om die met uw gynaecoloog te bespreken. 9

10 Gasthuis Delft Diaconessenhuis Voorburg Behandelcentrum Westland Gezondheidscentrum De Reef Reinier de Graafweg 3-11 Fonteynenburghlaan 5 Middelbroekweg 2a Kiekendiefstraat AD Delft 2275 CX Voorburg 2671 ME Naaldwijk 2496 RP Den Haag Tel Tel Tel Tel foldernr.000 versie februari

Een verhoogd risico op ovariumcarcinoom

Een verhoogd risico op ovariumcarcinoom Gynaecologie Patiënteninformatie Een verhoogd risico op ovariumcarcinoom U ontvangt deze informatie, omdat u een verhoogd risico heeft om eierstokkanker te krijgen (ovariumcarcinoom). In deze informatie

Nadere informatie

Gynaecologie Eierstokkanker

Gynaecologie Eierstokkanker Gynaecologie Eierstokkanker Algemeen Kanker van de eierstokken gaat uit van het weefsel van de eierstok. De behandeling bestaat uit operatie en zo nodig chemotherapie. De levensverwachting bij eierstokkanker

Nadere informatie

Gynaecologie Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS

Gynaecologie Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS Gynaecologie Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS Inleiding Met watercontrastechoscopie is het mogelijk afwijkingen in de baarmoederholte zichtbaar te maken. Een gemakkelijkere naam voor watercontrastechoscopie

Nadere informatie

Gynaecologie Thermachoice

Gynaecologie Thermachoice Gynaecologie Thermachoice Overmatig bloedverlies Een op de vijf vrouwen heeft last van overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie. Dit wordt ook wel menorrhagie genoemd. In de meeste gevallen wordt

Nadere informatie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders. Gynaecologie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders. Gynaecologie Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders Gynaecologie Inhoudsopgave 1. Inleiding Voor wie Algemeen Waarom? Resultaat 2. Operatie Laparoscopie Verklevingen Voordelen Complicaties 3. Nabehandeling

Nadere informatie

1 Algemeen... 3. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker...

1 Algemeen... 3. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker... eierstokkanker Inhoud 1 Algemeen... 3 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker... 3 5 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker?...

Nadere informatie

1 Algemeen 4. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4

1 Algemeen 4. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4 eierstokkanker Inhoud 1 Algemeen 4 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 4 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4 5 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker 5 6 Onderzoek

Nadere informatie

Wat zijn de klachten bij eierstokkanker? 3 4. 5 operatie: Stadiëring 6. Het bepalen van het stadium tijdens en na de. Kans op genezing 8 9

Wat zijn de klachten bij eierstokkanker? 3 4. 5 operatie: Stadiëring 6. Het bepalen van het stadium tijdens en na de. Kans op genezing 8 9 Kanker van de eierstokken gaat uit van het weefsel van de eierstok. De behandeling bestaat uit operatie en zonodig chemotherapie. De levensverwachting bij eierstokkanker is afhankelijk van het stadium

Nadere informatie

Eierstokkanker. Gynaecologie. mca.nl

Eierstokkanker. Gynaecologie. mca.nl Eierstokkanker Gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor? 3 Hoe ontstaat eierstokkanker? 3 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 4 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker?

Nadere informatie

Gynaecologie. Eierstokkanker. Afdeling: Onderwerp:

Gynaecologie. Eierstokkanker. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie Algemeen 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 3 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 3 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker 4 Onderzoek

Nadere informatie

Eierstokkanker. Patiënteninformatie Eierstokkanker

Eierstokkanker. Patiënteninformatie Eierstokkanker Eierstokkanker Patiënteninformatie Eierstokkanker Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor 3 Hoe ontstaat eierstokkanker 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker 5 Wat zijn de

Nadere informatie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders. Polikliniek Familiaire Gynaecologie VUmc

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders. Polikliniek Familiaire Gynaecologie VUmc Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders Polikliniek Familiaire Gynaecologie VUmc Inhoud Voor wie is deze informatie bedoeld? 3 De baarmoeder, eileiders en eierstokken - algemene informatie

Nadere informatie

Gynaecologie Diagnostische Laparoscopie

Gynaecologie Diagnostische Laparoscopie Gynaecologie Diagnostische Laparoscopie Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 De baarmoeder, eileiders en eierstokken 3 Wat gebeurt bij een diagnostische laparoscopie? 4 De belangrijkste redenen voor een diagnostische

Nadere informatie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders preventieve bilaterale salpingooöphorectomie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders preventieve bilaterale salpingooöphorectomie Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders preventieve bilaterale salpingooöphorectomie Deze folder gaat over het uit voorzorg (preventief) verwijderen van de eierstokken en eileiders, ook wel

Nadere informatie

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders

Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders Preventief verwijderen van eierstokken en eileiders Inleiding Deze folder gaat over het uit voorzorg (preventief) verwijderen van de eierstokken en eileiders (bilaterale salpingo-oöphorectomie). Hierbij

Nadere informatie

Informatie over de behandeling van eierstokkanker

Informatie over de behandeling van eierstokkanker Patiënteninformatie Eierstokkanker Informatie over de behandeling van eierstokkanker 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor? 4 Hoe ontstaat eierstokkanker?

Nadere informatie

Laparoscopie Inleiding De redenen voor laparoscopie Sterilisatie Buikpijn Mogelijke oorzaken zijn:

Laparoscopie Inleiding De redenen voor laparoscopie Sterilisatie Buikpijn Mogelijke oorzaken zijn: Laparoscopie Inleiding De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Bij een laparoscopie kunnen de organen in de buikholte worden bekeken; ze komen ook binnen bereik voor eenvoudige

Nadere informatie

Eierstokoperatie. Polikliniek Gynaecologie VUmc

Eierstokoperatie. Polikliniek Gynaecologie VUmc Eierstokoperatie Polikliniek Gynaecologie VUmc Inhoud Voor wie is deze informatie bedoeld? 4 De baarmoeder, eileiders en eierstokken - algemene informatie 4 Eierstokcysten 4 De operatie 4 Operatierisico

Nadere informatie

Eierstokkanker Inleiding Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor? Hoe ontstaat eierstokkanker?

Eierstokkanker Inleiding Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor? Hoe ontstaat eierstokkanker? Eierstokkanker Inleiding Kanker van de eierstokken gaat uit van het weefsel van de eierstok. De behandeling bestaat uit een operatie en zo nodig chemotherapie. De levensverwachting bij eierstokkanker is

Nadere informatie

Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden

Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden Albert Schweitzer ziekenhuis november 2007 pavo 0592 Inleiding U bent bij de gynaecoloog onder behandeling. Daarbij is gebleken dat u een of meer vleesbomen

Nadere informatie

Preventieve verwijdering van eierstokken en eileiders

Preventieve verwijdering van eierstokken en eileiders Preventieve verwijdering van eierstokken en eileiders Afdeling gynaecologie en verloskunde Inhoudsopgave Voor wie is deze informatie bedoeld? 2 Algemeen 2 Verhoogd risico op eierstokkanker 3 Operatie 4

Nadere informatie

Eierstokkanker. Afdeling gynaecologie. mca.nl

Eierstokkanker. Afdeling gynaecologie. mca.nl Eierstokkanker Afdeling gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Wat is eierstokkanker? 3 Onderzoek bij eierstokkanker 4 Behandeling van eierstokkanker 6 Na de behandeling 7 Kans op genezing 8 Controles 9 De

Nadere informatie

Maatschap Gynaecologie. Verwijderen van de eileider/eierstok met de laparoscoop (laparoscopische adnex extirpatie)

Maatschap Gynaecologie. Verwijderen van de eileider/eierstok met de laparoscoop (laparoscopische adnex extirpatie) Maatschap Gynaecologie Verwijderen van de eileider/eierstok met de laparoscoop (laparoscopische adnex extirpatie) Algemeen U arts heeft met u besproken dat uw eileider(s)/eierstok(ken) via een ingreep

Nadere informatie

Hormoongebruik rond de overgang

Hormoongebruik rond de overgang Hormoongebruik rond de overgang Afdelingen gynaecologie en verloskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 Wat is de overgang? 2 Klachten tijdens de overgang 2 Het gebruik van oestrogenen tijdens de overgang 2 De

Nadere informatie

gynaecologische operatie

gynaecologische operatie patiënteninformatie gynaecologische operatie 1 Inleiding... 2 2 Verschillende vormen van operaties... 2 3 Voor de operatie... 2 4 Openbuik-operatie... 3 5 Kijkoperatie... 4 5.1 Kijkoperatie: laparoscopie...

Nadere informatie

Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden

Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent bij de gynaecoloog onder behandeling. Daarbij is gebleken dat u

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling van myomen

Onderzoek en behandeling van myomen Onderzoek en behandeling van myomen Afdeling gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Wat zijn myomen? 3 Onderzoek 4 Behandeling 5 Behandeling met medicijnen 5 Operaties met behoud van de baarmoeder 7 Verwijdering

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Chirurgie Nazorg na de behandeling van dikke darmkanker

Patiënteninformatie. Chirurgie Nazorg na de behandeling van dikke darmkanker Patiënteninformatie Chirurgie Nazorg na de behandeling van dikke darmkanker Inleiding Deze folder informeert u over de manier waarop u onder controle blijft na uw chirurgische behandeling voor dikke darmkanker

Nadere informatie

Vleesbomen in de baarmoeder

Vleesbomen in de baarmoeder Vleesbomen in de baarmoeder Behandelingsmogelijkheden Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent bij de gynaecoloog onder behandeling. Daarbij is gebleken dat u

Nadere informatie

Hysteroscopie. Inleiding

Hysteroscopie. Inleiding Hysteroscopie Inleiding Deze brochure geeft informatie over een hysteroscopie. Hierin staat waarvoor dit onderzoek dient en wat u van dit onderzoek kunt verwachten. De in deze brochure vermelde informatie

Nadere informatie

Curettage. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Curettage. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Curettage Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Uw arts heeft een curettage geadviseerd. Deze ingreep wordt door de gynaecoloog in het ziekenhuis verricht. Tijdens de curettage wordt met een soort lepeltje,

Nadere informatie

Gynaecologie. Eierstokkanker

Gynaecologie. Eierstokkanker Gynaecologie Eierstokkanker Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling Gynaecologie/Verloskunde. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De belangrijkste voorlichting

Nadere informatie

Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking

Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking Afdelingen gynaecologie en verloskunde Gynaecologische operaties Binnenkort komt

Nadere informatie

Menstruatie polikliniek (M-poli)

Menstruatie polikliniek (M-poli) Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie Menstruatie polikliniek (M-poli) Menstruatie polikliniek Inleiding In deze folder kunt u lezen wat u van uw bezoek aan de menstruatiepolikliniek kunt verwachten. Wij raden

Nadere informatie

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken. Algemene informatie

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken. Algemene informatie Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken Algemene informatie Inleiding U heeft met uw gynaecoloog gesproken over het verwijderen van uw baarmoeder en/of eierstokken. Deze folder geeft u algemene

Nadere informatie

Gynaecologie De overgang: informatie en advies

Gynaecologie De overgang: informatie en advies Gynaecologie De overgang: informatie en advies Inleiding U heeft besloten naar de overgangspolikliniek te gaan in verband met uw overgangsklachten. Deze polikliniek is er om vrouwen met (ernstige) overgangsklachten

Nadere informatie

Baarmoederverwijdering bij goedaardige aandoeningen Uterusextirpatie

Baarmoederverwijdering bij goedaardige aandoeningen Uterusextirpatie Baarmoederverwijdering bij goedaardige aandoeningen Uterusextirpatie Afdeling gynaecologie en verloskunde 1 Inleiding Binnenkort komt u naar het ziekenhuis voor het verwijderen van de baarmoeder. In medische

Nadere informatie

Therapeutische laparoscopie. kijken in de buikholte

Therapeutische laparoscopie. kijken in de buikholte Therapeutische laparoscopie kijken in de buikholte Inleiding In deze folder krijgt u uitleg over een therapeutische laparoscopie. Laparoscopie betekent: in de buik (= laparo) kijken (= scopie). Bij een

Nadere informatie

Gynaecologie Overgang

Gynaecologie Overgang Gynaecologie Overgang Inhoudsopgave Inleiding Hormonale veranderingen Het begin en de duur van de overgang Menstruaties tijdens de overgang Wat zijn typische overgangsklachten Gevolgen op korte termijn

Nadere informatie

Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking

Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking Gynaecologische operaties curettage laparoscopie verwijderen van de baarmoeder verwijderen van de eierstokken verzakking Afdeling gynaecologie en verloskunde Locatie Veldhoven Gynaecologische operaties

Nadere informatie

Keel- Neus- Oorheelkunde Operatie van de onderkaakspeekselklier

Keel- Neus- Oorheelkunde Operatie van de onderkaakspeekselklier Keel- Neus- Oorheelkunde Operatie van de onderkaakspeekselklier Inleiding In deze folder kunt u lezen over de operatieve verwijdering van de onderkaakspeekselklier. Voor deze ingreep krijgt u een algehele

Nadere informatie

Gynaecologie. Endometriose

Gynaecologie. Endometriose Gynaecologie Endometriose 1 Uw gynaecoloog heeft met u besproken dat er bij u een endometriose aanwezig is. In deze folder wordt besproken wat endometriose is, welke verschijnselen als gevolg hiervan kunnen

Nadere informatie

Patiëntenvoorlichting Gynaecologie. Menstruatiespreekuur

Patiëntenvoorlichting Gynaecologie. Menstruatiespreekuur Patiëntenvoorlichting Gynaecologie Menstruatiespreekuur Er is een speciaal gynaecologisch spreekuur voor vrouwen met abnormaal vaginaal bloedverlies of problemen met de menstruatie. Alle onderzoeken om

Nadere informatie

Plastische Chirurgie Schaamlipverkleining Labia correctie

Plastische Chirurgie Schaamlipverkleining Labia correctie Plastische Chirurgie Schaamlipverkleining Labia correctie Algemeen Mensen kunnen klachten van de kleine schaamlippen ontwikkelen doordat deze te groot zijn aangelegd of door bepaalde sporten (racefietsen

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling van myomen Afdeling gynaecologie.

Onderzoek en behandeling van myomen Afdeling gynaecologie. Onderzoek en behandeling van myomen Afdeling gynaecologie www.nwz.nl Inhoud Wat zijn myomen? 3 Onderzoek 5 Behandeling 5 Behandeling met medicijnen 5 Operaties met behoud van de baarmoeder 8 Verwijdering

Nadere informatie

Inleiding Opname De behandeling

Inleiding Opname De behandeling LAPAROSCOPIE 17834 Inleiding De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de specialist met een speciaal instrument, de laparoscoop, in de buikholte

Nadere informatie

Kijken in de baarmoeder (hysteroscopie) onder narcose

Kijken in de baarmoeder (hysteroscopie) onder narcose Kijken in de baarmoeder (hysteroscopie) onder narcose Planning, voorbereiding, behandeling Kijkoperatie in de baarmoeder (hysteroscopie) onder narcose 1. Inleiding 3 2. Wat is een hysteroscopie? 3 3. De

Nadere informatie

Patiënteninformatie Operatieve laparoscopie

Patiënteninformatie Operatieve laparoscopie Patiënteninformatie Operatieve laparoscopie Operatieve laparoscopie In deze patiëntenbrochure vind je algemene informatie over de operatieve laparoscopie. Deze brochure beschrijft de zorg die de gynaecoloog

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Orthopedie Hallux Valgus Scheefstand van de grote teen

Patiënteninformatie. Orthopedie Hallux Valgus Scheefstand van de grote teen Patiënteninformatie Orthopedie Hallux Valgus Scheefstand van de grote teen 2 Inleiding Uw orthopedisch chirurg heeft geadviseerd u aan uw grote teen te opereren in verband met pijn en scheefstand van de

Nadere informatie

Gynaecologische operatie

Gynaecologische operatie Gynaecologische operatie Patiënteninformatie Gynaecologische operatie Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Verschillende vormen van operaties 3 Voor de operatie 4 Openbuik-operatie 5 Kijkoperatie 6 Operatie via

Nadere informatie

Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting

Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd in het Reinier de Graaf ziekenhuis. Op de afdeling waar u ligt, wordt de pijn die u ervaart gemeten en geregistreerd. Dat betekent

Nadere informatie

Patiënteninformatie Diagnostische laparoscopie of kijkonderzoek van de buikholte

Patiënteninformatie Diagnostische laparoscopie of kijkonderzoek van de buikholte Patiënteninformatie Diagnostische laparoscopie of kijkonderzoek van de buikholte Diagnostische laparoscopie of kijkonderzoek van de buikholte In deze patiëntenbrochure vind je algemene informatie over

Nadere informatie

Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen

Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog

Nadere informatie

Het komt zelden voor dat een myoom kwaadaardig wordt. Wel moet men alert zijn bij zeer snelle groei van een myoom of bij groei na de overgang.

Het komt zelden voor dat een myoom kwaadaardig wordt. Wel moet men alert zijn bij zeer snelle groei van een myoom of bij groei na de overgang. Myomen Inleiding Ongeveer 30% van alle vrouwen ouder dan dertig jaar heeft één of meer myomen (vleesbomen). Veel vrouwen merken hier niets van maar soms kunnen er klachten ontstaan en is nader onderzoek

Nadere informatie

EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE)

EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE) Gynaecologie EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE) INLEIDING De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de arts met een speciaal instrument, de

Nadere informatie

Plastische chirurgie Neuscorrectie

Plastische chirurgie Neuscorrectie Plastische chirurgie Neuscorrectie Algemeen Operatieve behandeling ter correctie van de uitwendige vorm van de neus kan worden uitgevoerd om de neus te verkleinen, de vorm van de neuspunt te verbeteren,

Nadere informatie

Diagnostische laparoscopie. Kijkonderzoek van de buikholte INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

Diagnostische laparoscopie. Kijkonderzoek van de buikholte INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Diagnostische laparoscopie Kijkonderzoek van de buikholte INFORMATIE VOOR PATIËNTEN INHOUDSTAFEL Wat is een diagnostische laparoscopie? 3 Waarom een diagnostische laparoscopie? 3 Langdurige buikpijn 3

Nadere informatie

Baarmoederkanker. Afdeling gynaecologie. mca.nl

Baarmoederkanker. Afdeling gynaecologie. mca.nl Baarmoederkanker Afdeling gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Wat is baarmoederkanker? 3 Onderzoek bij baarmoederkanker 4 Behandeling van baarmoederkanker 6 Complicaties en bijwerkingen 9 Kans op genezing

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Gynaecologische operaties

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Gynaecologische operaties Gynaecologische operaties GYNAECOLOGISCHE OPERATIES INLEIDING Gynaecologische operaties kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd: via de buik met een snede (openbuik-operatie); via een kijkoperatie

Nadere informatie

Baarmoederverwijdering

Baarmoederverwijdering 00 Baarmoederverwijdering d.m.v. een kijkoperatie Poli Gynaecologie U heeft samen met uw arts de beslissing genomen dat uw baarmoeder verwijderd wordt via van een kijkoperatie (laparoscopische verwijdering).

Nadere informatie

Baarmoeder- operatie

Baarmoeder- operatie Baarmoeder- operatie Verwijdering van de baarmoeder via de vagina (vaginale uterus extirpatie) Verwijdering van de baarmoeder door middel van een kijkbuisoperatie (= Laparoscopische hysterectomie) Verwijdering

Nadere informatie

Verwijderen van de eierstok en/of eileider. Gynaecologie

Verwijderen van de eierstok en/of eileider. Gynaecologie Verwijderen van de eierstok en/of eileider Gynaecologie Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis opgenomen om uw eierstok en/of eileider te verwijderen (adnexextirpatie) vanwege een goedaardige aandoening.

Nadere informatie

Maatschap Gynaecologie. Informatie over de laparoscopie

Maatschap Gynaecologie. Informatie over de laparoscopie Maatschap Gynaecologie Informatie over de laparoscopie Wat houdt een laparoscopie in? De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de arts met een speciaal

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie GYNAECOLOGIE DE OPERATIE. Versie 1.4. Verantwoording

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie GYNAECOLOGIE DE OPERATIE. Versie 1.4. Verantwoording Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie GYNAECOLOGIE DE OPERATIE Versie 1.4 Datum Goedkeuring Verantwoording 11 11 2006 NVOG Inhoudsopgave In het kort...1 Verschillende vormen van operaties...2

Nadere informatie

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken Algemene informatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft met uw gynaecoloog gesproken over het verwijderen

Nadere informatie

C. 1. Hormoonbehandeling

C. 1. Hormoonbehandeling C. 1. Hormoonbehandeling Heeft u een hormoongevoelige tumor? Dan krijgt u in overleg met uw oncoloog zo nodig een hormoonbehandeling. Een hormoonbehandeling is de behandeling van kanker met hormonen. Dit

Nadere informatie

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken

Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken Het verwijderen van de baarmoeder en/of eierstokken Algemene informatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft met uw gynaecoloog gesproken over het verwijderen

Nadere informatie

Menstruatiespreekuur. Gynaecologie. alle aandacht

Menstruatiespreekuur. Gynaecologie. alle aandacht Menstruatiespreekuur Gynaecologie alle aandacht Menstruatiespreekuur Westfriesgasthuis Menstruatiespreekuur Er is een speciaal gynaecologisch spreekuur voor vrouwen met abnormaal vaginaal bloedverlies

Nadere informatie

Inleiding Wat is een gynaecologische laparoscopie?

Inleiding Wat is een gynaecologische laparoscopie? Laparoscopie Inleiding Deze brochure geeft informatie over een gynaecologische laparoscopie. Hierin staat waarvoor dit onderzoek dient en wat u van dit onderzoek kunt verwachten. De in deze brochure vermelde

Nadere informatie

Sessie: Preventieve operaties. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013

Sessie: Preventieve operaties. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Sessie: Preventieve operaties Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Sessie: Preventieve operaties (plenair) Door: prof. dr. Marian Mourits (hoogleraar gynaecologische oncologie in het

Nadere informatie

Curettage. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Curettage. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Curettage Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Uw arts heeft een curettage geadviseerd. Deze ingreep wordt door de gynaecoloog in het ziekenhuis verricht. Tijdens de curettage wordt met een soort lepeltje,

Nadere informatie

Bloedverlies na de overgang

Bloedverlies na de overgang Bloedverlies na de overgang Patiënteninformatie Bloedverlies na de overgang 1 Inleiding De overgang (menopauze) is de periode waarin vrouwen voor het laatst menstrueren. Eerst worden de menstruaties onregelmatig

Nadere informatie

Inleiding Waarom wordt een hysteroscopie uitgevoerd? Waar wordt een hysteroscopie uitgevoerd? Wanneer wordt een hysteroscopie uitgevoerd?

Inleiding Waarom wordt een hysteroscopie uitgevoerd? Waar wordt een hysteroscopie uitgevoerd? Wanneer wordt een hysteroscopie uitgevoerd? HYSTEROSCOPIE 405 Inleiding Binnenkort ondergaat u in het Sint Franciscus Gasthuis een hysteroscopie. Dit is een onderzoek waarbij de gynaecoloog met een dun buisje in de baarmoeder kijkt. Tijdens dit

Nadere informatie

EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE) FRANCISCUS VLIETLAND

EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE) FRANCISCUS VLIETLAND EEN KIJKJE IN DE BUIKHOLTE (LAPAROSCOPIE) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de arts met een speciaal instrument,

Nadere informatie

Laparoscopische sterilisatie bij de vrouw. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Laparoscopische sterilisatie bij de vrouw. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Laparoscopische sterilisatie bij de vrouw Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding Deze brochure geeft informatie over sterilisatie van vrouwen. Verschillende aspecten komen aan bod. De gynaecoloog

Nadere informatie

Endometriose. Afdeling Gynaecologie

Endometriose. Afdeling Gynaecologie Endometriose Afdeling Gynaecologie Endometriose Endometriose is de situatie waarbij baarmoederslijmvlies buiten de holte van de baarmoeder voorkomt. Ongeveer een op de tien vrouwen lijdt aan endometriose.

Nadere informatie

Sterilisatie van de vrouw

Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie van de vrouw In overleg met uw arts heeft u besloten om u te laten steriliseren. Deze folder geeft u informatie over deze vorm van anticonceptie bij de vrouw. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw

Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie van de vrouw een definitieve vorm van anticonceptie door middel van een kijkoperatie. Inhoudsopgave In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij

Nadere informatie

Verwijderen van de baarmoeder

Verwijderen van de baarmoeder Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Verwijderen van de baarmoeder z 1 Bij bepaalde gynaecologische klachten kan het nodig zijn om de baarmoeder te verwijderen. Dit

Nadere informatie

De curettage. Gynaecologie

De curettage. Gynaecologie De curettage Gynaecologie Curettage Uw arts heeft een curettage geadviseerd. Deze ingreep wordt door een gynaecoloog in het ziekenhuis verricht. Tijdens de curettage wordt met een soort lepeltje, de curette,

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Het verwijderen van de. baarmoeder

PATIËNTEN INFORMATIE. Het verwijderen van de. baarmoeder PATIËNTEN INFORMATIE Het verwijderen van de baarmoeder 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder willen de gynaecologen van het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over het verwijderen

Nadere informatie

HYSTEROSCOPIE Een kijkje in de baarmoeder

HYSTEROSCOPIE Een kijkje in de baarmoeder HYSTEROSCOPIE Een kijkje in de baarmoeder 405 Inleiding Binnenkort ondergaat u in Franciscus Gasthuis een hysteroscopie. Dit is een onderzoek waarbij de gynaecoloog met een dun buisje in de baarmoeder

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek

Patiënteninformatie. Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek Patiënteninformatie Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek 1 Wat is een laparoscopie? 2 Wat is een hysteroscopie? 3 Welke afwijkingen

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Endometriose

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Endometriose Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Endometriose z Endometriose is baarmoederslijmvlies (endometrium) dat buiten de baarmoederholte aanwezig is, bijvoorbeeld in

Nadere informatie

DE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE

DE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE DE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE (kijken in de buik) In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de diagnostische laparoscopie, een onderzoek waarbij de gynaecoloog de

Nadere informatie

Patiëntenvoorlichting

Patiëntenvoorlichting Patiëntenvoorlichting Sterilisatie van de vrouw In het kort Een sterilisatie is een operatie om definitief (voor altijd) te voorkomen dat u zwanger wordt. De eileiders worden afgesloten. Zo kunnen zaadcellen

Nadere informatie

Hersteloperatie van de eileiders

Hersteloperatie van de eileiders man, vrouw en kind info voor de patiënt Hersteloperatie van de eileiders UZ Gent, Vrouwenkliniek Hersteloperatie van de eileiders na sterilisatie Wat is een hersteloperatie van de eileiders? In deze patiëntenbrochure

Nadere informatie

Myomen / vleesboom. Gynaecologie. Beter voor elkaar

Myomen / vleesboom. Gynaecologie. Beter voor elkaar Myomen / vleesboom Gynaecologie Beter voor elkaar 2 In het kort Myomen (vleesbomen) zijn goedaardige knobbels in de spierlaag van de baarmoeder. Myomen geven meestal geen klachten, maar als u hevige of

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Sneltraject. abnormaal vaginaal bloedverlies

PATIËNTEN INFORMATIE. Sneltraject. abnormaal vaginaal bloedverlies PATIËNTEN INFORMATIE Sneltraject abnormaal vaginaal bloedverlies Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over het sneltraject abnormaal vaginaal bloedverlies. Bij

Nadere informatie

Hevig bloedverlies bij menstruatie

Hevig bloedverlies bij menstruatie Gynaecologie Hevig bloedverlies bij menstruatie Menstruatiepolikliniek U heeft een afspraak op de menstruatiepolikliniek. U bent hier naar verwezen omdat u veel last heeft van vaginaal bloedverlies. In

Nadere informatie

Sterilisatie van de vrouw

Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie van de vrouw Inhoudsopgave In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij de vrouw of bij de man? Sterilisatie is definitief Spijt na sterilisatie Welke methoden van sterilisatie bestaan

Nadere informatie

man, vrouw en kind info voor patiënten Operatieve laparoscopie

man, vrouw en kind info voor patiënten Operatieve laparoscopie man, vrouw en kind info voor patiënten Operatieve laparoscopie Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Wat is een operatieve laparoscopie?... 04 03 Waarom een operatieve laparoscopie?... 04 04 De ingreep... 08 05

Nadere informatie

Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen

Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen 1/5 Gynaecologie Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Inleiding Weet u zeker dat u geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun u een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie

Nadere informatie

Gynaecologie Poliklinische behandeling menstruatiestoornissen

Gynaecologie Poliklinische behandeling menstruatiestoornissen Gynaecologie Poliklinische behandeling menstruatiestoornissen Inleiding U bezoekt binnenkort de menstruatiepoli. Deze polikliniek heeft tot doel vrouwen met menstruatieproblematiek te onderzoeken en te

Nadere informatie

Baarmoederverwijdering. Gynaecologie

Baarmoederverwijdering. Gynaecologie Baarmoederverwijdering Gynaecologie Algemeen Bij menstruatieklachten, vleesbomen of een verzakking kan het nodig zijn uw baarmoeder te verwijderen. Een andere naam hiervoor is: uterusextirpatie of hysterectomie.

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE

PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE 2 ENDOMETRIOSE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de aandoening endometriose. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig

Nadere informatie

Transvaginale HydroLaparoscopie (THL)

Transvaginale HydroLaparoscopie (THL) Transvaginale HydroLaparoscopie (THL) Afdeling gynaecologie en verloskunde In deze brochure informeren wij u over het onderzoek Transvaginale HydroLaparoscopie (THL). Uw arts heeft u verteld waarom het

Nadere informatie

Inleiding Wat is een sterilisatie? Sterilisatie is definitief

Inleiding Wat is een sterilisatie? Sterilisatie is definitief Inleiding Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij bij de vrouw beide eileiders worden afgesloten. Dit kan door middel van een kijkoperatie in de buik waarbij de eileiders van

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR VROUWEN DIE EEN STERILISATIE OVERWEGEN

INFORMATIE VOOR VROUWEN DIE EEN STERILISATIE OVERWEGEN INFORMATIE VOOR VROUWEN DIE EEN STERILISATIE OVERWEGEN Weet u zeker dat u geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kunt u een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog

Nadere informatie

Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen

Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen Gynaecologie Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is echoscopie?... 3 Hoe wordt een echo gemaakt?... 3 Waarom wordt echoscopie verricht?...

Nadere informatie