Veiligheid van kinderlijmen

Transcriptie

1 Veiligheid van kinderlijmen Voedsel en Waren Autoriteit Regio Noord Postbus AL Groningen Nederland tel +31 (0) fax +31 (0) internet 1 december 2007

2 1. INLEIDING In 2006 heeft een breed marktonderzoek plaatsgevonden naar de aanwezigheid van CMRS stoffen in consumentenlijm [1] (Carcinogeen, Mutageen, Reprotoxisch, Sensibiliserend). Er heeft geen handhaving plaatsgevonden, omdat deze monsters anoniem zijn genomen. In 2007 vonden drie spin-off projecten plaats, waarvan dit het eerste project is. Hierin zijn lijmen onderzocht waarmee kinderen werken. Deze lijmen zijn vooral bemonsterd bij groothandels voor scholen. Een aantal stoffen dat naar voren kwam uit het marktonderzoek van 2006 is bepaald in deze monsters. Verder is het vlampunt bepaald. Er zal worden gehandhaafd op wettelijke overtredingen. 2. DOELSTELLING Via een handhavingsonderzoek wordt de veiligheid van lijmen bestemd voor kinderen onderzocht. Er wordt gehandhaafd op wettelijke overtredingen. Uiteindelijke doel van dit project is dat de kinderlijmen die op de markt verkrijgbaar zijn geen verboden CMR-stoffen bevatten of beneden de toegelaten limieten en de gevaarsetikettering op deze lijmen correct is. 3. WERKWIJZE In de periode mei-juni 2007 zijn totaal 37 inspecties uitgevoerd bij met name groothandels en producenten voor scholen. Ook zijn warenhuizen, welke schoolartikelen verkopen, bezocht Totaal zijn 39 stuks lijmproducten voor kinderen bemonsterd. De meest gangbare merken zijn vertegenwoordigd in deze bemonstering. In bijlage 1 is een overzicht van de bemonsterde lijmen voor kinderen terug te vinden. De monsters zijn door het chemisch lab in Noord onderzocht op een aantal stoffen, welke uit het marktonderzoek van 2006 waren gekomen als aandachtstoffen. Dit zijn: methanol, aceton, ethanol, ethylacetaat, isopropylalcohol, methylethylketon, dibutylftalaat, butylacetaat en diisodecylftalaat. Er is tevens gescreend op andere stoffen. Daarnaast is het vlampunt bepaald en de etikettering gecontroleerd. 4. RESULTATEN 4.1 Samenstelling kinderlijmen op de Nederlandse markt De bemonsterde kinderlijm betrof zowel lijmen op waterbasis als lijmen op basis van oplosmiddelen. Op een aantal van deze lijmen staan kreten als non toxic of oplosmiddelvrij, natuurlijke grondstoffen, niet brandgevaarlijk, uitwasbaar, reukloos. 4.2 Stoffen In de onderstaande tabel staat een overzicht van de gevonden stoffen in kinderlijm op de Nederlandse markt. Daarbij wordt ook de indeling volgens de stoffenrichtlijn 67/548/EEG gegeven. Tabel 1: Overzicht gevonden stoffen in kinderlijm (n=39) Stofnaam CAS nr. Aangetroffen in Gehaltes (%) Indeling onderzochte kinderlijm Methanol (0 %) - F R11; T R23/24/25-39/23/24/25 Aceton (23 %) F R11; Xi R36; R66 R67 Ethanol (23 %) 2-29 F; R11 ethylacetaat (10 %) 1-3 Xn; R20/21 isopropylalcohol (3 %) 3 F R11; Xi R36; R67 methyl ethylketon (5 %) 0.2 F R11; Xi R36; R66 R67 dibutylftalaat (3 %) 0.4 Repr. Cat. 2 R61; Repr. Cat. 3 R62; N R50 n-butylacetaat (5 %) 65 R10; R66; R67 diisobutylftalaat (3 %) 5-30 F: licht ontvlambaar Xn: schadelijk Repr. Cat 2: reprotoxisch categorie 2 Xi: irriterend T: giftig Repr. Cat 3: reprotoxisch categorie 3 1 Bouma, K. & de Jong, A. CMRS stoffen in consumentenlijm. April Factsheet VWA ND06K175. ND071951: Veiligheid van kinderlijmen 1/4

3 De lijmen met hogere gehaltes aan oplosmiddelen (zoals aceton en ethanol) zijn ingedeeld als irriterend en licht ontvlambaar. Methanol is niet aangetroffen in de kinderlijm. Wel is een laag gehalte dibutylftalaat gevonden in 1 lijm. Dibutylftalaat is ingedeeld als reprotoxisch categorie 2 en 3. Consumenten producten, waaronder lijmen, mogen niet meer dan 0.5% bevatten aan stoffen met een indeling van reprotoxisch categorie 2. Het gevonden gehalte bedroeg 0.4% en voldeed aan deze grenswaarde. Er zijn verder geen CMRS stoffen aangetroffen in de kinderlijm. 4.3 Etikettering Voor 9 monsters is een schriftelijke waarschuwing opgemaakt voor het ontbeken van (een deel van) de gevaarsetikettering. Dit betreft het ontbreken van het gevaarssymbool licht ontvlambaar en/of irriterend, VGA (voelbare gevaarsaanduiding), R-zinnen en adresgegevens. Het ontbreken van deze gevaarsetikettering valt niet in de categorie overtreding waarvoor een boeterapport of procesverbaal wordt opgemaakt. 5. CONCLUSIE De onderzochte kinderlijmen bevatten nagenoeg geen CMR stoffen. In 1 lijm is een laag gehalte aan dibutylftalaat aangetroffen (reprotoxisch categorie 2 en 3). Het gehalte lag onder de wettelijke limiet. De gevaarsetikettering met name van de kinderlijmen op basis van oplosmiddelen was niet altijd volledig. Hiervoor zijn 9 schriftelijke waarschuwingen op gemaakt. Gezien de geringe blootstelling en de samenstelling van kinderlijmen kan worden geconcludeerd dat deze veilig zijn voor de doelgroep kinderen. BIJLAGEN Bijlage 1: Overzicht bemonsterde lijmen voor kinderen ND071951: Veiligheid van kinderlijmen 2/4

4 Bijlage 1: Overzicht bemonsterde lijmen voor kinderen Tabel 1: Analyseresultaten stoffen in kinderlijm (%), vlampunt ( C), ontbrekende etikettering en maatregelen ISI nr. Omschrijving Etiket MeOH Aceton EtOH EtAC IPA MEK DBP BuAC DIBP* Vlampt C Ontbreken etiket Maatregel interlijm waterbasis, oplosmiddelen 4,5 vrij universele schoollijm waterbasis universele schoollijm irriterend, licht ontvlambaar 36,2 25,1 < 21 C VGA, straat. SW alleslijm licht ontvlambaar 23,9 25,1 1,1 0,2 < 21 C Xi. VGA te klein SW alleslijm oplosmiddelen vrij plastieklijm kinderen 8+ 64, glitterlijm lijm universeel 0, lijm uitwasbaar kinderlijm oplosmiddelen vrij lijm diverse kleuren water uitwasbaar schoollijm allesplakker uitwasbaar 23,3 25,4 1,1 < 21 C Xi. R36, R66 R67, VGA SW allesplakker oplosmiddelen vrij witte PVA lijm plakstift voor kinderen oplosmiddelvrij plakpoeder kinderen plaksel waterbasis aragom natuurlijke grondstoffen hobbylijm waterbasis knutslelijm waterbasis 4, alleslijm acetonbasis 36 24,7 < 21 C VGA, telnr. SW hobby lijm irriterend, licht ontvlambaar, 17,8 1,5 2,5 2,8 30 < 21 C VGA te klein +onjuiste plek SW vinylharsen Junior lijm, sterk + schoon zonder waterbasis oplosmiddel ideaal voor kinderen lijm uitwasbaar plakstift kinderen knutsellijm non toxic plakstift oplosmiddelen vrij, uitwasbaar ND071951: Veiligheid van kinderlijmen Bijlage 1 3/4

5 ISI nr. Omschrijving Etiket MeOH Aceton EtOH EtAC IPA MEK DBP BuAC DIBP* Vlampt C Ontbreken etiket Maatregel lijm licht ontvlambaar 36 24,5 < 21 C Xi; F (ondersch.) VGA. nom.vol. SW R36/R66/R67 en straat allesplakker uitwasbaar alleslijm licht ontvlambaar ,1 0,2* < 21 C Xi, R 36,66,67, S2,46 SW knutsellijm uitwasbaar alleslijm acetonbasis, licht 36,1 26,9 < 21 C VGA, telnr, adres SW ontvlambaar, irriterend alleslijm acetonbasis, licht 39,9 28,9 < 21 C F; Xi; adres; tel. VGA. SW ontvlambaar, irriterend knutsellijm waterbasis, uitwasbaar, geen oplosmiddelen, kinderen lijmpen uitwasbaar, kinderen kinderlijm verwijderbaar plastieklijm 66, knutsellijm niet brandgevaarlijk, uitwasbaar, reukloos MEOH: methanol IPA: isopropyl alcohol BuAC: n-butylacetaat F: licht ontvlambaar SW: schriftelijke waarschuwing EtOH: ethanol MEK: methyl ethylketon DIBP: diisobutylftalaat Xi: irriterend EtAC: ethylacetaat DBP: dibutylftalaat * indicatief bepaald VGA: voelbare gevaarsaanduiding ND071951: Veiligheid van kinderlijmen Bijlage 1 4/4