PERSBERICHT. Position paper: Collectieve solidariteit, individuele zekerheid
|
|
- Franciscus de Wilde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PERSBERICHT Position paper: Collectieve solidariteit, individuele zekerheid In november 2014 presenteerde het Rabobank Pensioenfonds een position paper als input voor de nationale pensioendialoog. Eerder dit jaar voegden deskundigen van Cardano en Syntrus Achmea Pensioenbeheer hun expertise toe. Als uitkomst van deze samenwerking zijn denkrichtingen ontwikkeld voor een tweede pijler pensioen op basis van een premieregeling. Bestaande inzichten zijn hierin samengevoegd om tot een vernieuwende oplossing te komen. Kern van de denkrichtingen is dat in een nieuw stelsel dezelfde economische pensioenuitkomsten mogelijk blijven als onder de huidige uitkeringsregeling en dat er door individuele eigendomsrechten voor deelnemers meer flexibiliteit en keuzemogelijkheden ontstaan. De ideeën zijn samengevat in een nieuw position paper: Collectieve solidariteit, individuele zekerheid. Dit alles als bijdrage aan de maatschappelijke discussie. In juli 2015 presenteerde staatssecretaris Klijnsma de brief: Hoofdlijnen van een toekomstbestendig pensioenstelsel. Het position paper werkt een aantal onderwerpen uit deze brief verder uit. Het kabinet kiest voor het afschaffen van de doorsneepremie en streeft naar duidelijke individuele eigendomsrechten. Op basis van onze ervaringen stellen we aanvullingen voor. We willen die aanvullende inzichten delen en attenderen op uitgangspunten die bij de verdere uitwerking van de hoofdlijnenbrief wat ons betreft speciale aandacht verdienen. Inzichten Uitgangspunten Een premieovereenkomst met een vaste premie kan dezelfde pensioenuitkomsten bieden als de huidige uitkeringsovereenkomst. De premieovereenkomst zorgt voor meer flexibiliteit en schept ruimte voor keuzevrijheid voor deelnemers. Na het verdelen van het niet meer noodzakelijke eigen vermogen van fondsen over hun deelnemers zal er in het nieuwe stelsel geen dood geld meer zijn. De schaalvoordelen die een collectief stelsel kan bieden, moeten behouden blijven. De solidariteit rond leven en sterven moet intact blijven. De solidariteit tussen bestaande en nieuwe opbouw kan worden gewaarborgd door pensioenrechten uit de huidige uitkeringsregeling in te brengen in de nieuwe premieregeling. Voordat het mogelijk is om op een nieuwe premieregeling over te stappen, moet een aantal wettelijke hordes worden genomen: De wetgeving die doorbeleggen na pensionering binnen de premieregeling mogelijk maakt moet worden doorgezet. Een gelijk fiscaal speelveld voor de premieregeling en uitkeringsregeling moet worden gecreëerd door invoering van een vaste premie. Dat zou een vergelijkbaar niveau kunnen zijn als de huidige doorsneepremies binnen de huidige uitkeringsregeling. 1
2 Collectieve waardeoverdracht van uitkeringsovereenkomst naar premieovereenkomst binnen het fonds moet worden gefaciliteerd. De position paper is bedoeld als input voor de discussie over een toekomstbestendig pensioencontract. Onderweg naar een eindoplossing zal nog een aantal hordes moeten worden genomen, zoals een oplossing voor de doorsneeproblematiek bij overgang naar een meer vaste pensioenpremie. In het paper geven we denkrichtingen. We claimen echter niet de wijsheid in pacht te hebben en nodigen daarom politici, beleidsmakers, experts, academici en collega s in de pensioensector uit met ons de dialoog aan te gaan. Over Rabobank Pensioenfonds Het Rabobank Pensioenfonds regelt de pensioenen voor medewerkers van Rabobank Nederland, de lokale Rabobanken, en een aantal andere aangesloten instellingen (Obvion, Rabo Vastgoedgroep en De Lage Landen). Over Syntrus Achmea Syntrus Achmea Pensioenbeheer verzorgt de pensioenen van 2 miljoen deelnemers, in opdracht van ruim zestig bedrijfstak-, ondernemings- en beroepspensioenfondsen. Zij beheren de pensioenadministraties en ondersteunen en adviseren de besturen. Syntrus Achmea Pensioenbeheer staat voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later. Over Cardano Cardano ondersteunt sinds 2000 financiële instellingen robuust en stabiel te worden. Zij doet dit door middel van advisering, ontwerp, volledige implementatie en daarnaast doorlopend beheer van risicomanagement-oplossingen. Het volledige paper Collectieve solidariteit, individuele zekerheid kan worden gedownload vanaf: Een samenvatting is bij dit persbericht gevoegd. Contactinformatie Stefan Lundbergh Cardano Phone: +31 (0) Mobile: +31 (0) s.lundbergh@cardano.com 2
3 Samenvatting position paper Collectieve solidariteit, individuele zekerheid In haar hoofdlijnenbrief heeft staatssecretaris Klijnsma aangegeven dat het bestaande pensioenstelsel moet worden herzien. Het huidige systeem werkt goed in een stabiele omgeving waarin deelnemers weinig van werkgever wisselen, de leeftijdsopbouw van de bevolking grotendeels gelijk blijft en financiële markten en de levensverwachting zich volgens de verwachte trends ontwikkelen. Maar de wereld is veranderlijk en daar is ons pensioenstelsel op dit moment niet goed op ingesteld. Tegelijkertijd zijn veel mensen heel tevreden over de pensioenvooruitzichten die het huidige stelsel biedt. Een nieuw, robuuster stelsel met duidelijke eigendomsrechten, meer flexibiliteit en keuzevrijheid moet uitkomst bieden. Daarom stellen we voor over te gaan naar een nieuw raamwerk op basis van een premieregeling. De voordelen van het huidige stelsel blijven intact en elementen als flexibiliteit en keuzevrijheid worden toegevoegd. De overheid moet wel een beperkt aantal drempels wegnemen om dit raamwerk mogelijk te maken. De collectieve solidariteit maakt ons pensioenstelsel tot één van de beste ter wereld. Met een sterke rol voor werkgevers en werknemers is een stelsel ontstaan waar we trots op kunnen zijn. Solidariteit in leven en sterven is in het systeem ingebakken doordat deelnemers gezamenlijk het risico dragen wanneer iemand in geldnood raakt als hij of zij erg oud wordt, of dat naaste verwanten zonder inkomen raken als een deelnemer juist jong overlijdt. De collectieve uitvoering zorgt voor lage kosten, zodat premies aan deelnemers ten goede komen. Een leeftijdsonafhankelijke premie beschermt oudere werknemers tegen hoge pensioenlasten die hen voor werkgevers te duur zouden maken. Deze elementen zijn in ons stelsel verankerd en we willen ze graag behouden in een nieuw en verbeterd alternatief. Door een gebrek aan individuele zekerheid brokkelt het draagvlak voor ons stelsel steeds verder af. De wereld is veranderd en hierdoor zijn scheurtjes ontstaan. Werknemers die vroeger gedurende hun gehele carrière bij dezelfde werkgever (en hetzelfde pensioenfonds) bleven, hebben tegenwoordig meer werkgevers of werken als zzp-er. Maar het pensioensysteem mist de flexibiliteit om hierop in te kunnen spelen. Het is bijvoorbeeld lastig om je pensioen bij een ander fonds onder te brengen. Bovendien zijn er goed bedoelde maatregelen zoals de doorsneepremie, die tot onbedoelde herverdelingen hebben geleid. Dat geldt ook voor de waardering van pensioenen. Dit heeft tot veel discussie geleid en voor spanningen tussen verschillende generaties gezorgd. Met complexe regels is het bestaande stelsel opgelapt, maar inmiddels begrijpt bijna niemand meer hoe het werkt. Een nieuw stelsel moet uitkomst bieden. In het nieuwe raamwerk willen we de kracht van het huidige stelsel behouden en tegelijkertijd de problemen die vandaag de dag worden ervaren, oplossen met meer zekerheid, flexibiliteit en keuzevrijheid. Auteurs: Rabobank Pensioenfonds Anton van den Brink Jan de With Syntrus Achmea Twan van Erp Cardano Thomas van Galen Stefan Lundbergh 3
4 De bestaande pensioenvooruitzichten blijven mogelijk maar het stelsel wordt flexibeler en biedt meer ruimte voor keuzes. Een stip aan de horizon Wie tevreden is over de pensioenuitkomsten die het bestaande pensioenstelsel biedt, heeft niet perse behoefte aan grote veranderingen. Dat neemt niet weg dat bijna iedereen onderkent dat er nadelen kleven aan het huidige systeem. Een oplossing die vooral inzet op duidelijkere (administratie van) pensioenrechten maakt het stelsel eenvoudiger, flexibeler en biedt tegelijkertijd meer mogelijkheden aan deelnemers om binnen grenzen keuzes te kunnen maken. Een toegezegde premie is fijn en doet geen pijn Als de ingelegde premies, pensioenuitkeringen, kosten, sterftewinsten, levensverwachting en beleggingsresultaten gelijk zijn, dan maakt het voor de pensioenvooruitzichten niet uit of er een premie of uitkering wordt toegezegd. Dit inzicht noemen we regeling neutraliteit en het vormt de basis voor ons nieuwe raamwerk waarbinnen voortaan een premie en geen uitkering meer wordt toegezegd. Er verandert in principe niets aan de pensioenvooruitzichten, maar doordat de eigendomsrechten juridisch en administratief beter worden geregeld wordt het systeem flexibeler en maakt het meer keuzes mogelijk. Solidariteit tussen bestaande en nieuwe opbouw blijft Bij de overgang naar een premieregeling willen we geen knip tussen de bestaande en de nieuwe opbouw. We willen een gezamenlijk fonds behouden, bestuurd door werkgevers en werknemers, zoals dat ook bestaat in het huidige systeem. Hierdoor is de groep deelnemers (actief, slapend en gepensioneerd), die samen het risico kunnen delen op jong of juist oud overlijden, zo groot mogelijk. Bovendien willen we ook de deelnemers die rechten in het oude systeem hebben opgebouwd mee laten profiteren van de flexibiliteit en keuzevrijheid van de nieuwe gezamenlijke regeling. Een gelijke premie blijft De doorsneepremie zorgt ogenschijnlijk voor een gelijke beloning van jonge en oudere deelnemers omdat op het salarisstrookje van alle deelnemers dezelfde pensioenpremie staat. Dat maakt het systeem eenvoudig, maar heeft als onbedoeld effect dat pensioengeld wordt herverdeeld tussen deelnemers. Een jongere deelnemer betaalt in het huidige systeem te veel en een oudere te weinig. Als iemand bijvoorbeeld op zijn 50 e wordt ontslagen, dan heeft hij als jongere werknemer te veel betaald en profiteert hij daar als oudere werknemer niet van, en dat is wrang. In het kader van arbeidsvoorwaardelijk gelijke beloning wil de staatssecretaris van dit systeem af. Maar de eenvoud van het systeem is aantrekkelijk en dat geldt ook voor de wens om het betaalbaar te houden voor oudere werknemers.
5 Een meer vaste pensioenpremie op hetzelfde niveau als de huidige doorsnee premie is een goed systeem voor de toekomst. Dezelfde huidige premie wordt dan jaarlijks in de individuele pensioenpot gestopt. Het grote verschil is dat in het nieuwe systeem niet langer geld wordt herverdeeld. Voor een regeling, die is gebaseerd op een toegezegd pensioen, betekent dit dat een werknemer veel opbouwt op jonge leeftijd, en minder als hij of zij oud is. Als een deelnemer in dit systeem op 50-jarige leeftijd wordt ontslagen, dan heeft hij dus in tegenstelling tot bij de doorsneepremie niet te veel betaald. En omdat het premieniveau gelijk is, is ook hier de belangrijkste verandering het goed administreren van mutaties in het verwachte pensioen of de hoogte van de pensioenpot. Hoe werkt de nieuwe opzet Net zoals nu bepalen ingelegde premies, pensioenuitkeringen, kosten, sterftewinsten, levensverwachting en beleggingen rekening houdend met de fiscale regelgeving, hoeveel pensioengeld er beschikbaar is. In het nieuwe raamwerk wordt echter per deelnemer voor elk van deze factoren bijgehouden hoeveel geld er is bijgekomen of afgegaan. De pensioenpot groeit door premies in te leggen, en krimpt door kosten en pensioenuitkeringen. Net zoals nu is ook het nieuwe stelsel gebaseerd op solidariteit in leven en sterven. Dat betekent dat de uitkeringsgerechtigde deelnemers de sterftewinst - het vermogen van uitkeringsgerechtigde deelnemers die dat jaar zijn overleden- ieder jaar verdelen. Als de levensverwachting stijgt dan krimpt het verwachte pensioeninkomen (of stijgt de pensioendatum) en als hij daalt dan stijgt deze. Hiertegen kunnen deelnemers elkaar niet beschermen, omdat de levensverwachting iedereen ongeveer hetzelfde raakt. Ten slotte is er het resultaat van de financiële markten. Bij goede rendementen stijgt de pot, terwijl deze daalt bij slechte rendementen. In het nieuwe stelsel kun je op de achterkant van een bierviltje uitrekenen wat de gevolgen van schommelingen in de levensverwachting of op financiële markten voor de hoogte van pensioenen zijn. Doordat de zes factoren uit elkaar worden getrokken is het raamwerk flexibeler en biedt het meer ruimte voor keuzevrijheid. Deelnemers kunnen keuzevrijheid krijgen in het beleggingsbeleid, omdat de huidige inflexibiliteit vervalt die deelnemers dwingt tot dezelfde beleggingsmix. Wie liever een wat minder risicovol pensioen wil en een lagere verwachte uitkering accepteert, kan kiezen voor defensievere beleggingen. Het pensioenfondsbestuur bepaalt uiteindelijk de beschikbare risicoprofielen en stelt een goed standaardprofiel vast voor wie geen keuze maakt. Het beschermen van de deelnemers tegen onverstandige beslissingen en het laag houden van de kosten (beide grote voordelen van collectieve implementatie) zijn daarbij belangrijke overwegingen. Hordes onderweg De weg naar het nieuwe stelsel met een premietoezegging als uitgangspunt is niet zonder (juridische) hordes. De belangrijkste hordes zetten we uiteen.
6 Regel doorbeleggen binnen de premieregeling Er zijn beperkingen die op dit moment wel gelden voor het beleggingsbeleid in de uitkeringsfase van premieregelingen, maar niet voor uitkeringsregelingen. Wij willen met het nieuwe premieregeling systeem dezelfde pensioenresultaten en risicospreiding over de levenscyclus kunnen bieden als bij de uitkeringsregeling. Dat kan alleen als doorbeleggen ook binnen premieregelingen mogelijk wordt. Er ligt al een wetsvoorstel dat dit beoogt, en dat steunen we dan ook van harte. Regel de fiscale premieruimte De fiscaal toegestane maximumpremie voor de premieregeling loopt op dit moment op naarmate de leeftijd van de deelnemer stijgt. Wij willen een vaste premie, ongeacht leeftijd en soort regeling. Om die in te kunnen voeren roepen we de wetgever op het fiscale premiemaximum voor de premieregeling gelijk te trekken voor alle leeftijden, ongeveer gelijk aan het huidige niveau van de uitkeringsregeling. Bij het invoeren van het nieuwe stelsel moeten alle deelnemers kunnen profiteren van de toegenomen flexibiliteit en mogelijkheden voor keuzevrijheid. Regel collectieve waardeoverdracht Bij het invoeren van het nieuwe stelsel willen we alle deelnemers laten profiteren van de toegenomen flexibiliteit en mogelijkheden voor keuzevrijheid. Bovendien zou een knip tussen oude en nieuwe opbouw tot extra administratieve lasten leiden. Daarom willen we bij de overgang naar de premieregeling geen knip tussen bestaande en nieuwe opbouw. Om dat mogelijk te maken roepen we de overheid op collectieve waardeoverdracht onder specifieke voorwaarden mogelijk te maken. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om het moment waarop waardeoverdracht plaatsvindt per fonds te variëren, en afhankelijk te maken van een voldoende hoge dekkingsgraad. Het eigen vermogen van de bestaande fondsen kan worden verdeeld over de individuele pensioenrekeningen van de deelnemers en pensioengerechtigden. Als dat gebeurt op een moment dat de dekkingsgraad boven de 100% staat, krijgen deelnemers altijd meer dan hun nominale rechten zodat ze er economisch op vooruit gaan. Tot slot We hebben niet de illusie dat we met onze voorstellen alle problemen kunnen oplossen. Ons doel is een constructieve bijdrage te leveren aan de pensioendialoog. We zetten de discussie met onze collega s in de sector en de politiek daarom graag voort. Voor het overgangsprobleem hebben we geen totaaloplossing. Hoewel we bereid zijn constructief mee te denken, past ons hier een bescheiden opstelling. Het afschaffen van de doorsneepremie kan bijvoorbeeld in potentie tot (beperkte) herverdeling leiden en behoort daarmee naar onze mening vooral tot het primaat van de politiek. Een denkrichting die we in ieder geval wel ter overweging willen meegeven, is om bij de overgang naar een nieuw stelsel bij de verdeling van het eigen vermogen fondsen rekening te houden met het door deelnemers geleden nadeel van de doorsneepremie.
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 19 februari 2016 NIEUW VERNIEUWD ONGEWIJZIGD Vooraf VERNIEUWD 08 Payroll motie Hamer ONGEWIJZIGD 01 02 03 04 05 Toekomst pensioenstelsel Verbetering beschikbare
Nadere informatieOverzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 15 december 2015 GEWIJZI Vooraf 08 Herziening IORP-richtlijn G 01 Toekomst pensioenstelsel 09 Payroll - motie Hamer G 02 03 04 05 Algemeen pensioenfonds
Nadere informatieOverzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 14 september 2015 VERD VERD VERD VERD GEWIJZI Vooraf VERD VERD 08 VERD Herziening IORP-richtlijn VERD G 01 02 03 04 05 VERD Toekomst pensioenstelsel Algemeen
Nadere informatiePosition Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015
Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015 Het Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering (kortweg wetsvoorstel ) maakt voor deelnemers aan een premieovereenkomst
Nadere informatieHet 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht
Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht De perspectiefnota vanuit een praktisch perspectief Raimond Schikhof Waarom naar een nieuw perspectief? De arbeidsmarkt verandert Lage rente, financiële crisis
Nadere informatie- 1. afschaffing van doorsneepremiesystematiek
Aan de besturen van VNO-NCW, MKB, LTO, Bouwend Nederland, FNV, CNV, VCP, HZC Aan de leden van de commissie SZW en/of pensioenwoordvoerders politieke partijen 2 e Kamer 29 mei 2017 Mevrouw, Mijnheer, De
Nadere informatiePersoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling
Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling Bijdrage aan de maatschappelijke pensioendialoog Publieksversie SER-verkenning 20 mei 2016 1 1 Een nieuw soort pensioenregeling De Sociaal-Economische
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatieRESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1
RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen
Nadere informatieCollectieve solidariteit, individuele zekerheid
Collectieve solidariteit, individuele zekerheid Naar een toekomstbestendig pensioencontract voor Nederland Auteurs 1 Rabobank Pensioenfonds Anton van den Brink Jan de With Syntrus Achmea Twan van Erp Cardano
Nadere informatieWAAR EEN WIL IS, IS EEN WEG Afschaffen van de doorsneesystematiek: wie gaat dat betalen?
WAAR EEN WIL IS, IS EEN WEG Afschaffen van de doorsneesystematiek: wie gaat dat betalen? Dit position statement begint het vraagstuk van het afschaffen van de doorsneesystematiek aan de achterkant : vanuit
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieFrank van Alphen FD Pensioen Pensioen moet beter bij arbeidsmarkt aansluiten
Frank van Alphen FD Pensioen Pensioen moet beter bij arbeidsmarkt aansluiten Dit kabinet gaat niet meer sleutelen aan het pensioenstelsel. Werkgevers en bonden richten zich op het volgende kabinet. Maar
Nadere informatieTen eerste: afschaffing van de al genoemde doorsneesystematiek en ten
Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag op uw symposium te komen spreken. Als koepel van verenigingen van gepensioneerden wil de KNVG de belangen van gepensioneerden behartigen
Nadere informatieNetspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1
Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Brug mogelijk tussen twee werelden? Collectieve risicodeling, je moet het niet willen! Bijna geen meerwaarde meer Complex Niet te waarderen Je doet aan herverdeling
Nadere informatiePensioen voor de toekomst
Pensioen voor de toekomst KlikPensioen als ideale synthese van premie- en uitkeringsovereenkomsten Inhoud - Inleiding 1. Heldere uitgangspunten voor een goed pensioen 2. Pensioenoplossing voor vandaag
Nadere informatieVereniging van DSM gepensioneerden
Wat wil de VDP? Krachtig invloed uitoefenen voor úw waardevast pensioen. Streven naar een positie aan de onderhandelingstafel, gelijkwaardig aan de vakorganisaties. Streven naar een sterkere positie in
Nadere informatieTijden veranderen, uw pensioen verandert mee
Tijden veranderen, uw pensioen verandert mee Nieuwe pensioenregeling KPN Contact Meer weten? www.kpnpensioen.nl Nieuwe pensioenregeling voor u U werkt bij KPN. Sinds april 2014 heeft KPN een nieuwe cao.
Nadere informatieDe doorsneepremie ZO DENKEN WIJ ER OVER. De doorsneepremie. De doorsneepremie
Zo denken wij er over is een uitgave van ABP Corporate Communicatie. Voor meer informatie verwijzen wij u naar www.abp.nl. september 2007 ZO DENKEN WIJ ER OVER Collectief versus individueel Juridische
Nadere informatieVisie 2020 Onze belofte aan de deelnemers. Samen bouwen aan goed pensioen
Visie 2020 Onze belofte aan de deelnemers Samen bouwen aan goed pensioen Inleiding ABP heeft een visie ontwikkeld voor de middellange termijn, de ABP-visie op 2020. Met deze visie willen wij richting geven
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatieMinisterie!van!Sociale!Zaken!en!Werkgelegenheid!! t.a.v.!staatssecretaris!j.!klijnsma! Postbus!90801! 2509!LV!Den!Haag!!!
MinisterievanSocialeZakenenWerkgelegenheid t.a.v.staatssecretarisj.klijnsma Postbus90801 2509LVDenHaag DenHaag,6september2013, Betreft:Reactieinternetconsultatie reëleambitieovereenkomst GeachtemevrouwKlijnsma,
Nadere informatieOudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam
Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor
Nadere informatieLaat Edison zijn licht schijnen over ons pensioenstelsel
Laat Edison zijn licht schijnen over ons pensioenstelsel Thomas Edison begon in 1881 aan zijn project om huizen in Manhattan te voorzien van gloeilampen. Tot die tijd was de gaslamp de standaard, en waren
Nadere informatieTrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen.
TrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen. April 2018 TrueBlue Beschikbare premieregeling Een goed geregeld pensioen voor jouw werknemers?
Nadere informatie10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria
10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria Samenvatting: Direct betrokken bij de opstelling van het wettelijk kader voor de transitie Afschaffing doorsneeproblematiek: financiering
Nadere informatieInhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop Hoofdstuk 2 Doel van pensioen
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop... 1 1.1 Inleiding... 1 1.2 Ontwikkelingen... 1 1.2.1 Aanleiding... 1 1.2.2 Ontwikkelingen... 1 1.3 Aanpak
Nadere informatieWat krijg je in onze pensioenregeling?
Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Excedentregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over jouw
Nadere informatieDuurzame vormgeving van het Nederlandse collectieve aanvullende pensioen
Duurzame vormgeving van het Nederlandse collectieve aanvullende pensioen Ilja Boelaars, Lans Bovenberg, Dirk Broeders, Peter Gortzak, Sacha van Hoogdalem, Theo Kocken, Marcel Lever, Theo Nijman en Jan
Nadere informatieRisicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten
Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
Nadere informatieStand van zaken in het debat over de toekomst van de pensioenen
Stand van zaken in het debat over de toekomst van de pensioenen Kees Goudswaard Pensioenvraagstukken in de kabinetsformatie, Amsterdam, 27 januari 2017 Bij ons leer je de wereld kennen Sterke punten stelsel
Nadere informatiePensioennotitie Mei 2016 Steven van Weyenberg Lid Tweede Kamer voor D66
Pensioennotitie Mei 2016 Steven van Weyenberg Lid Tweede Kamer voor D66 Baas over eigen pensioen: 10 bouwstenen voor een nieuw pensioenstelsel Het Nederlandse pensioenstelsel werd lange tijd beschouwd
Nadere informatieActuele ontwikkelingen en trends rond pensioenen in Nederland keynotespeech Mariëtte Hamer Den Haag, 4 oktober 2016
Actuele ontwikkelingen en trends rond pensioenen in Nederland keynotespeech Mariëtte Hamer Den Haag, 4 oktober 2016 00-00-2009 pagina 1/x Afdeling Communicatie Inhoud Trends die aanleiding geven om het
Nadere informatieBerekeningen geven inzicht in effecten risico s op variabele pensioenuitkering. Agnes Joseph & Miriam Loois
Berekeningen geven inzicht in effecten risico s op variabele pensioenuitkering Agnes Joseph & Miriam Loois Sociale partners en besturen staan nu voor keuzes De Wet Verbeterde Premieregelingen maakt doorbeleggen
Nadere informatieExcedentregeling. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor het levensmiddelenbedrijf. Meer maatwerk in onze excedentregeling
stichting bedrijfstakpensioenfonds voor het levensmiddelenbedrijf Meer maatwerk in onze excedentregeling Excedentregeling Uw werknemers bouwen pensioen op bij ons fonds tot een salaris van 53.701 (in 2017).
Nadere informatieNaar persoonlijk pensioen met collectieve risicodeling?
Naar persoonlijk pensioen met collectieve risicodeling? Pensioenconferentie EUR, 16 juni 2016 Kees Goudswaard Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Economie Vier toekomstvarianten SER 2015 1) Uitkeringsovereenkomst
Nadere informatieAutomatisch Sturen. Pensioenbeleggingen die eenvoudig meebewegen
Automatisch Sturen Pensioenbeleggingen die eenvoudig meebewegen Inhoudsopgave 1. De deelnemer en zijn pensioeninkomen staan centraal 3 2. Automatisch Sturen in vier stappen 5 Stap 1: De deelnemer stelt
Nadere informatiePensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017
Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen
Nadere informatieDe opmars van (C)DC een onomkeerbare trend?
De opmars van (C) een onomkeerbare trend? Kennissessie Pensioenfederatie Jaarcongres 2017 René van de Kieft (MN) en Roel Beetsma (MN leerstoel UvA) Mei 2017 Agenda 1. Inleiding 2. DB vs. Kennissessie DB
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieInleiding ABP nettopensioenregeling Wat zijn de voordelen van de ABP nettopensioenregeling?
0 Inleiding Vanaf 1 januari 2015 is het niet meer mogelijk fiscaal gefaciliteerd pensioen op te bouwen over uw pensioengevend salaris boven 100.000. U bouwt daarom minder (ouderdoms)pensioen op. Ook wordt
Nadere informatieUw mening over pensioen
Uw mening over pensioen Onderzoek naar de risicohouding van pensioenopbouwers en pensioenontvangers van Philips Pensioenfonds mei / juni 2013 Philips Pensioenfonds Inhoud Aanleiding onderzoek Opzet onderzoek
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatie5 plussen van collectief pensioen
5 plussen van collectief pensioen Inhoudsopgave Waarom is uw pensioenregeling verplicht? 4 Invloed op uw pensioen 4 5 plussen van collectief pensioen 4 +1: Een goed pensioen voor ál uw werknemers 5 +2:
Nadere informatieWAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?
WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.
Nadere informatie1. Uitwerking wetgeving voor de afschaffing van de doorsneesystematiek
Kabinetsbrief vernieuwing pensioenstelsel: gevolgen voor werkgevers en ondernemingsraden? Op 1 februari jl. presenteerde Minister Koolmees een Kabinetsbrief over de vernieuwing van het pensioenstelsel.
Nadere informatieOp koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur
Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten
Nadere informatiePENSIOEN UPDATE In Nederland
PENSIOEN UPDATE In Nederland Oktober 2015 Het pensioenlandschap in het algemeen, maar ook hoe werknemers naar pensioen kijken, verandert in rap tempo. Zowel in 2014 als in 2015 zijn grote bezuinigingen
Nadere informatieEen nieuwe pensioenregeling
Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.
Nadere informatieHET JAAR 2018 VAN SNPS IN HET KORT
HET JAAR 2018 VAN SNPS IN HET KORT Kwam u op of na 1 juli 2013 in dienst of bent u deelnemer in de nettoregeling, dan bouwt u pensioen op bij of ontvangt u pensioen van Shell Nederland Pensioenfonds Stichting
Nadere informatieStelseldiscussie Stand van zaken
Stelseldiscussie Stand van zaken Aan welke knoppen kunnen we draaien 1 Vereniging van pensioenjuristen Herman M. Kappelle; directeur Aegon Adfis, bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht VU Amsterdam
Nadere informatieIndexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.
Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?
Nadere informatieWat krijg je in onze pensioenregeling?
Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Beschikbare premieregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie
Nadere informatieWat is het probleem? 2
Wat is het probleem? 2 Wat is het probleem? 3 Wat is het probleem? 4 Pension Fund 'PFZW' Pension Fund 'ABP' Backward Moving Average Backward Moving Average (Compound Interest) (Compound Interest) Year
Nadere informatieDe overstap naar een nieuw pensioencontract Een juridisch forse uitdaging?
De overstap naar een nieuw pensioencontract Een juridisch forse uitdaging? Vereniging van Pensioenrecht - 7 September 2016 Emile Soetendal 2 Perspectiefnota De Perspectiefnota focust op 2 interessante
Nadere informatieHet pensioenstelsel van de toekomst
Het pensioenstelsel van de toekomst Pensioen Event Euroforum, Utrecht, 30 juni 2016 Kees Goudswaard Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Economie Vier toekomstvarianten SER 2015 1) Uitkeringsovereenkomst
Nadere informatieBLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND
BLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND I. Inleiding Al geruime tijd discussiëren we in Nederland over de toekomst van ons pensioenstelsel.
Nadere informatieInformatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012
Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 16 > JAARGANG 12 > APRIL 2015 INHOUD > Hoe is de nieuwe pensioenregeling tot stand gekomen? [p.1] Fiscaal kader per 1 januari 2015 [p.2]
Nadere informatieNieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken?
Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? UNETO-VNI 3 oktober 2017 Emile Soetendal 2 Reisschema voor vandaag 1. Voor welk probleem zoeken we een oplossing? 2. Randvoorwaarden Pensioenfederatie
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatie2513AA22. De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22 Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 44
Nadere informatieOverzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 17 maart 2015 GEWIJZIGD GEWIJZIGD GEWIJZI Vooraf 08 GEWIJZIGD FATCA G 01 Pensioencommunicatie 09 GEWIJZIGD Waardeoverdracht G 02 03 04 Versnelde verhoging
Nadere informatie2513AA22. Effecten life cycle beleggen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22 Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 44
Nadere informatieNaar een nieuw pensioenstelsel
Naar een nieuw pensioenstelsel Publieksversie SER-advies juni 2019 1 1 Een nieuw pensioenstelsel De SER schetst in het advies Naar een nieuw pensioenstelsel de contouren van een nieuw, duurzaam en transparant
Nadere informatieHet Online Werknemer Pensioen. Gewoon een goed pensioen van Centraal Beheer Achmea
Het Online Werknemer Pensioen. Gewoon een goed pensioen van Centraal Beheer Achmea Inhoud Gewoon een goed pensioen. 3 Even uw voordelen op een rij! 4 Open en duidelijk over kosten. 5 Rendement op het pensioenkapitaal.
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten
Nadere informatieWAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING
WAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING 1- Waarom heeft het ABP een herstelplan opgesteld? ABP is, evenals vele andere pensioenfondsen, zwaar geraakt door de crisis op de financiële
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2013
Verkort jaarverslag 2013 Uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord 2013 was een bijzonder jaar. Het was het eerste jaar samen voor het Pensioenfonds
Nadere informatieOR-minicongres Johan van Soest, 16 juni 2016. Belangrijkste ontwikkelingen rondom pensioen
OR-minicongres Johan van Soest, 16 juni 2016 Belangrijkste ontwikkelingen rondom pensioen Agenda Belangrijkste ontwikkelingen rondom pensioen Resultaten mini-enquête Rol OR bij wijziging pensioenregeling
Nadere informatiePensioen voor uw medewerkers
Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Pensioen voor uw medewerkers Allianz Design Pensioen Een goed pensioen voor uw medewerkers U wilt uw personeel goed belonen. Omdat ze het verdienen, omdat u hen
Nadere informatieSamenvatting principeakkoord pensioenstelsel
Pagina 1 van 5 Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Op 5 juni 2019 is door het kabinet, de werkgevers en de vakbonden een principeakkoord gepresenteerd over de hervorming van ons pensioenstelsel.
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 34 255 Voorstel van wet van het lid Lodders tot wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Wet op de loonbelasting
Nadere informatieSolidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen?
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Solidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen? Stichting Instituut GAK 12 december 2016 Prof. mr. drs. Mark Heemskerk, Hoogleraar pensioenrecht Radboud Universiteit
Nadere informatieWerknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders
Werknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders kwantitatief risicobereidheidsonderzoek Peter Zegwaart Juli 2019 Waarom dit onderzoek? Het bestuur van BPF Schilders vindt het belangrijk
Nadere informatieWetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer )
UPDATE: Pensioenbericht 10 februari 2016 Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer 34.344) Dit is de meest recente actualisering van ons
Nadere informatieWelkom bij de informatiemiddag van PGB
Welkom bij de informatiemiddag van PGB Vanaf 2016 ook een beschikbarepremieregeling 2 1 Tom Vollebergh Bestuurslid PGB Informatietechnologie Luuk Lennaerts Bestuurssecretaris PGB 3 Middelloonregeling (DB-regeling)
Nadere informatieAllianz Design Pensioen ALLIANZ PENSIOEN VOOR UW MEDEWERKERS. Allianz Design Pensioen
Allianz Design Pensioen ALLIANZ PENSIOEN VOOR UW MEDEWERKERS Allianz Design Pensioen EEN GOED PENSIOEN VOOR UW MEDEWERKERS U wilt uw personeel goed belonen. Omdat ze het verdienen, omdat u hen wilt motiveren
Nadere informatieVakcentrale. Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen
Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen 0 Tom Poes verzin eens een list! Het is moeilijk om jong te zijn, gaf hij toe. Je moet lenen aan je kinderen, en je moet de ouderen teruggeven
Nadere informatieALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE
ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE DEEL 1 Prof. Erik Lutjens Onderwerpen: 1. Hoofdlijnen huidige pensioenstelsel 2. Knelpunten > toekomstdiscussie.
Nadere informatieKostentransparantie. Kostentransparantie. Bindend besluit December 2015. Vertrouwelijk 1 Alleen voor intern gebruik
Kostentransparantie Bindend besluit December 015 Vertrouwelijk 1 Alleen voor intern gebruik Richtlijn 1: wanneer het kostenoverzicht opstellen Vanaf 1 juli 01 moet er een online kostenoverzicht zijn voor
Nadere informatieGaranties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015
Garanties in een nieuw perspectief PensioenEvent 2015 Programma 1. Herverdeling risico s. 2. Uitkeringsfase: premie- en kapitaalovereenkomst. 3. Extra mogelijkheid: de pensioenknip. 4. Doorbeleggen na
Nadere informatieVernieuwde beschikbare premieregelingen
Auteurs: Jos van Ophem Chantal Krijts Anouk Rennen Sacha van Hoogdalem Vernieuwde beschikbare premieregelingen Het Nederlandse pensioensysteem kent verschillende soorten pensioenregelingen. De belangrijkste
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt
Nadere informatie2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieRoel Fonville Drachten, 28 maart
Roel Fonville Drachten, 28 maart 2019 18-3-2019 1 Hoe gaat het met uw pensioen? Een nieuw pensioenstelsel? Wat doet de Federatie? Verkiezingen Verantwoordingsorgaan! 18-3-2019 2 Bron: DNB Positie Philips
Nadere informatieGrip op pensioen: Hoe halen uw werknemers het beste uit hun pensioenregeling? Wet verbeterde premieregeling nader toegelicht
: Hoe halen uw werknemers het beste uit hun pensioenregeling? Wet verbeterde premieregeling nader toegelicht 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Ondersteun uw werknemers bij hun keuze 13 Wat is de Wet verbeterde
Nadere informatiePENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011
PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar
Nadere informatieONDERDEEL VAN EEN GEOLIEDE MACHINE
ONDERDEEL VAN EEN GEOLIEDE MACHINE PENSIOENMANTEL BESCHIKBARE PREMIE 1 november 2013 UW KAPITAAL ZIJN UW MENSEN SPECIAAL VOOR WTG Cappital: een unieke pensioenregeling voor WTG De pensioenregeling bij
Nadere informatieLater is al lang begonnen. Dus waarom zou je het vandaag niet goed regelen?
Later is al lang begonnen. Dus waarom zou je het vandaag niet goed regelen? Het verhaal van de rots en de branding. Uit een zee vol onzekerheid steekt een onverwoestbaar brok gesteente omhoog. Dat de grootste
Nadere informatieCollectieve solidariteit en meer keuzevrijheid
Informatie over uw pensioenuitkering bij het Rabobank Pensioenfonds #03 2016 Collectieve solidariteit en meer keuzevrijheid Meer keuzevrijheid en afschaffing van de doorsneepremie: de hoofdlijnen van het
Nadere informatieInvesteren in vertrouwen. Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015
Investeren in vertrouwen Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 1 Pensioenfonds Zorg en Welzijn: het pensioenfonds voor de sector zorg en welzijn Het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 beschrijft welke
Nadere informatieBij de opstelling van de notitie is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de positie van de VCP, waarbij ANBO is aangesloten.
26 juni 2018 ANBO s visie op pensioen PA-26062018 w.reijn@anbo.nl Inleiding ANBO speelt een actieve rol in de pensioendiscussie. In deze position paper pensioenen staan de uitgangspunten die ANBO hanteert
Nadere informatieWaardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.
Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 34 255 Voorstel van wet van het lid Lodders tot wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Wet op de loonbelasting
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw Pluspensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op
Nadere informatieTOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES
TOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES Doel: Het doel van deze notitie is het formuleren van criteria, waarmee voorstellen op pensioengebied kunnen worden beoordeeld. Strategie:
Nadere informatieDe drie manieren van pensioen sparen noemen we de 3 pijlers van het pensioensysteem.
De toekomst is onbekend. Er komt een leeftijd dat werken niet meer gaat. Je hebt dan wel geld nodig om van te leven. Geld voor de oude dag wordt deels door de overheid geregeld. De overheid heeft een staatspensioen
Nadere informatieHoe bouwt u pensioen op? Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Wat krijgt u in onze pensioenregeling niet?
U kunt vanaf 1 januari 2015 nettopensioen bij ons opbouwen. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in deze nettopensioenregeling. Dat is belangrijk om te weten, bijvoorbeeld als u van baan
Nadere informatie