sociale zekerheid verzekeringen rechtsvorm financiering steunmaatregelen

Transcriptie

1 Wij weten waar je aan begint kan u starten sociale zekerheid verzekeringen rechtsvorm financiering steunmaatregelen NU OOK VOOR vrije beroepen advies StartersGIDS U N I Z O S ta r t e r s s e r v i c e, W i j w e t e n wa a r j e a a n b e g i n t.

2 En als u nu eens van uw passie een zaak maakte. U hebt plannen voor een eigen zaak of praktijk. Daar droomt u al jaren van. Een droom die u deelt met anderen, maar die niet altijd makkelijk te verwezenlijken valt. Wil u een succesvolle onderneming uitbouwen, dan is het belangrijk dat u de juiste persoon bent op de juiste plaats en dat u uw project grondig voorbereidt. UNIZO-Startersservice helpt u daarbij. Vierentwintig startersadviseurs, verspreid over heel Vlaanderen, staan tot uw dienst en verstrekken u graag advies. Startersservice organiseert ook zeer regelmatig informatiesessies en starterscursussen waarop de belangrijkste facetten van de opstart uit de doeken worden gedaan. Mis zeker ook de starterswebsite niet, Gaat u effectief van start, dan zorgt UNIZO-Startersservice er -via haar ondernemingsloket KMO Direct - voor dat u snel uw ondernemingsnummer ontvangt. Deze Startersgids werd samengesteld in samenwerking met SVMB, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen. Het is een handige brochure, waarin u leest welke stappen u moet zetten als u een eigen zaak opstart. Hebt u na het lezen van onze Startersgids nog vragen, aarzel dan niet om contact op te nemen met één van onze startersverantwoordelijken. De adressen vindt u op de rugzijde van deze brochure. Wij wensen u alvast veel succes met uw eigen zaak! maart 2007 (11 de editie). Niets in deze uitgave mag op welke wijze dan ook vermenigvuldigd worden zonder toestemming van de uitgever. Deze brochure is louter ter informatieve titel opgesteld. UNIZO vzw als auteur en uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens.

3 INHOUD Voldoet u aan alle startvoorwaarden? 4 Welke vestigingsvereisten zijn er voor het starten van een eigen zaak? 5 Welke administratieve formaliteiten moet u in orde brengen? 7 Wat zijn uw sociale rechten en plichten als zelfstandige? 10 Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? 11 Hoe sluit u zich aan? 12 Wat doet SVMB, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen, vervolgens voor u? 13 Hoeveel bijdragen betaalt u? 13 Wat krijgt u terug voor uw bijdragen? 17 Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? 20 Verzekeringen tegen persoonlijke risico s 21 Verzekeringen voor aansprakelijkheidsrisico s en bedrijfsschaderisico s 25 Welke rechtsvorm kiest u voor uw onderneming? 26 Kiezen tussen handelszaak en vennootschap 27 Welke vennootschapsvorm is geschikt voor uw onderneming? 28 Hoe financiert u uw plannen? 32 Tips voor een gezond financieel evenwicht 33 Komt uw zaak in aanmerking voor bepaalde steunmaatregelen? 34 Budget voor economisch advies 35 Groeipremie 35 Investeringsaftrek 35 Participatiefonds 36 Steun bij aanwerving 37 Export en innovatie 37 Opleidingscheques voor werknemers 37 Waarborgregeling 37 Winwinlening 37 Wat zijn uw verplichtingen inzake boekhouding, BTW en fiscaliteit? 38 Boekhouding 39 BTW 39 De belastingaangifte 40 Welke diensten bieden wij u in uw regio? 43

4 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Voldoet u aan alle startvoorwaarden? In principe mag iedereen in België een zaak beginnen. De wet legt evenwel verschillende voorwaarden en beperkingen op. Voor het uitoefenen van sommige beroepen moet u bovendien bepaalde vergunningen hebben. 4

5 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 WELKE VESTIGINGSVEREISTEN ZIJN ER VOOR HET STARTEN VAN EEN EIGEN ZAAK? Leeftijd U moet minimum 18 jaar zijn om te kunnen starten met een eigen zaak. Kennis bedrijfsbeheer meestal verplicht Behalve enkele uitzonderingen moet elke zelfstandige handelaar of ambachtsman (zowel éénmanszaak of vennootschap) via een ondernemingsloket bewijzen over de basiskennis bedrijfsbeheer te beschikken. Wie kan dit bewijs van bedrijfsbeheer leveren? In de eenmanszaak: uzelf als ondernemingshoofd een aangestelde: - uw echtgenoot, partner met samenlevingscontract of partner met wie u reeds zes maanden officieel samenwoont - een familielid (bloed- of aanverwant) tot en met de derde graad - een bediende met een arbeidscontract van onbepaalde duur, die het dagelijks beheer van de zaak daadwerkelijk uitoefent. In de vennootschap: de zaakvoerder van de (BVBA of CVBA), de gedelegeerd bestuurder of directeur (van een NV) of een beherend vennoot (van een GCV of CVA). Hoe kan u dit bewijs van kennis leveren? U kan uw kennis van bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van een diploma of op basis van ervaring die u opdeed. Volgende diploma s worden aanvaard als bewijs: Akten afgeleverd vóór 30/09/2000: diploma hoger secundair onderwijs (algemeen, technisch of kunst) diploma hoger secundair beroepsonderwijs afdeling handel, boekhouden, verkoop of kantoor attest eerste jaar ondernemersopleiding gelijkwaardig verklaard buitenlands diploma/getuigschrift of precedent cursus bedrijfsbeheer (avondschool, middenstandsopleiding) bestaand vestigingsgetuigschrift of databankattest examen middenjury

6 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 aanvullend getuigschrift over de kennis van bedrijfsbeheer: - TSO: indien behaald in 5de of 6de leerjaar - BSO: indien behaald in 6de of 7de leerjaar De wetgeving over de voorwaarden en formaliteiten voor het starten van een eigen zaak kan wijzigen. Infomeer dus best nog eens bij uw starters- adviseur naar de recente stand van zaken. Gereglementeerde Beroepen Aannemer schrijnwerker -timmerman Aannemer plafonneerder -cementwerker Aannemer van schilderwerken Aannemer metsel- en betonwerken Aannemer van waterdichting van bouwwerken Aannemer van sloopwerken Aannemer marmerbewerker Aannemer steenhouwer Aannemer tegelzetter Aannemer glaswerken Aannemer zinkwerken en metalen dakbedekking van gebouwen Aannemer niet-metalen dakbedekking van gebouwen Behanger/plaatser van wand- en vloerbekleding Begrafenisondernemer Bromfietsmecanicien Brood- en banketbakker Carrosseriehersteller Droogkuiser-verver Elektrotechnisch installateur Fabrikant-installateur van lichtreclame Fietsmecanicien Garagehouder-hersteller Handelaar in tweedehands autovoertuigen Installateur van centrale verwarming Installateur van verwarming met gas en met individuele toestellen Installateur-frigorist Kapper Motorfietsmecanicien Opticien brillenmaker Restaurateur-traiteur -banketaannemer Sanitair-installateur, loodgieter Schoonheidsspecialist Slager-groothandel Technicus in tandprothesen Akten afgeleverd na 30/09/2000: diploma hoger onderwijs getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer gelijkwaardig verklaard buitenlands diploma/getuigschrift of precedent bestaand vestigingsgetuigschrift examen middenjury Onderstaande ervaring, opgedaan gedurende de laatste 15 jaar, volstaat eveneens als bewijs: 3 (in hoofdberoep) of 5 (in bijberoep) jaar ervaring als zelfstandig ondernemingshoofd in een vennootschap (mits inschrijving in het HR of bij land- en tuinbouw zonder inschrijving in HR) 5 jaar ervaring als zelfstandig helper ervaring als bediende in leidinggevende functie gedurende 5 jaar 3 of 5 jaar ervaring als dagelijks bestuurder in een vennootschap Bewijs bedrijfsbeheer én beroepskennis voor gereglementeerde beroepen Naast de kennis van bedrijfsbeheer dient men voor sommige beroepen ook te beschikken over voldoende beroepsbekwaamheid. Op dit ogenblik zijn er nog steeds 34 beroepen gereglementeerd op vlak van deze beroepskennis. Het gaat om de 34 beroepen die hiernaast opgelijst worden. Als u met een gereglementeerde activiteit wenst te starten, moet u bewijzen dat u over voldoende kennis van bedrijfsbeheer én beroepskennis beschikt. De beroepskennis kan bewezen worden door uzelf als ondernemer of door een aangestelde. Om te bewijzen dat u over voldoende beroepskennis beschikt, volstaan doorgaans de voor dat beroep vereiste diploma s of getuigschriften. Opnieuw kan ook bewezen ervaring een geldig alternatief zijn. Wie kan het bewijs van beroepskennis leveren? Ook hier is het ofwel de zelfstandige zelf of een aangestelde die de kennis kan bewijzen. Deze aangestelde moet dan de persoon zijn die de dagdagelijkse technische leiding heeft over het bedrijf. Wanneer de onderneming meer dan één gereglementeerde activiteit uitoefent, kunnen verschillende personen voldoen aan de eisen inzake beroepsbekwaamheid, eigen aan de verschillende activiteiten. Het is dus niet nodig dat 1 persoon binnen de onderneming de verschillende bewijzen van beroepskennis bezit. 6

7 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Vrijstellingen Overlijden van een ondernemer Bij overlijden van een ondernemer die zelf aan de vereisten voldeed, wordt de overlevende echtgenoot, de partner met samenlevingscontract of de zes maanden samenwonende partner die de onderneming overneemt, vrijgesteld van de verplichting het bewijs van de ondernemersvaardigheden (beheers- of beroepskennis) te leveren. De kinderen van de overleden ondernemer die de zaak willen overnemen krijgen 3 jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. Overname van een handelszaak Neemt u een bestaande handelszaak over die onder de vestigingswet valt, dan wordt een tijdelijke vrijstelling van 1 jaar verleend vanaf de datum van overname. Vrijgestelde beroepen De beoefenaars van een beroep dat reeds door een andere wet is geregeld met betrekking tot de kennis van het bedrijfsbeheer zijn vrijgesteld. Concreet gaat het over de volgende beroepsuitoefenaars: vastgoedmakelaar gezworen landmeter-expert boekhouder boekhouder-fiscalist accountant belastingconsulent bedrijfsrevisor effectenmakelaar vervoerder van goederen over de weg (uitzondering: koerierdienst) vervoerder van personen over de weg (uitzondering: luchthavenvervoer, taxichauffeur) vervoerder van goederen over de binnenwateren directeur van een autorijschool verzekeringsagent verzekeringsmakelaar Degenen die naast deze beroepen nog een andere beroepsactiviteit uitoefenen, moeten de kennis van het bedrijfsbeheer niet bewijzen. Voor hen zijn andere specifieke reglementeringen van toepassing. Wanneer men evenwel stopt met de beroepsactiviteit die vrijgesteld wordt, en er wordt een andere activiteit verdergezet, moet de basiskennis inzake bedrijfsbeheer alsnog worden bewezen. WELKE ADMINISTRATIEVE FORMALITEI- TEN MOET U IN ORDE BRENGEN? Als u voldoet aan deze voorwaarden om een zaak te beginnen, betekent dit nog niet dat u meteen aan de slag kan. Eerst moet u immers nog een aantal formaliteiten vervullen. Deze formaliteiten gelden voor starters in hoofd- én bijberoep. Openen van een zichtrekening Als zelfstandig handelaar of vakman moet u een zichtrekening hebben bij een in België gevestigde bank. De rekening moet op uw naam staan. Voorafgaande vergunningen Vooraleer u zich naar het ondernemingsloket begeeft, checkt u best of u geen voorafgaande vergunningen nodig hebt: In geval van ambulante handel of kermisattracties dient een machtiging te worden aangevraagd bij een ondernemingsloket. Beroepskaart: bent u geen Belg, geen onderdaan van een land van de Europese Unie of Noorwegen of IJsland of bent u als vreemdeling niet gemachtigd voor onbeperkte tijd in België te verblijven, dan moet u een beroepskaart aanvragen bij uw gemeente. In deze aanvraag moet u het economisch nut van uw activiteit aantonen. De beroepskaart wordt toegekend door het FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie. Vergunning beenhouwer-spekslager: deze vergunning dient aangevraagd te worden bij de FOD (Federale Overheidsdienst) Middenstand.

8 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Inschrijving bij Het ondernemingsloket Als starter van een handels- of ambachtsonderneming bent u verplicht uw onderneming in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen als commerciële onderneming. Dit geldt zowel voor handelaars als voor handelsvennootschappen. Dit gebeurt via een ondernemingsloket zoals KMO Direct, het Ondernemingsloket van UNIZO en haar partners. Bij het ondernemingsloket verstrekt u ondermeer volgende gegevens: uw bankrekeningnummer uw activiteiten als ondernemer uw handelsbenaming voor een eenmanszaak: identiteitskaart of Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister (BIVR) of Attest van Immatriculatie (in voorkomend geval samen met beroepskaart of PECO-attest) met de vermelding van uw rijksregisternummer voor een vennootschap: statuten en bewijs van neerlegging bij de Griffie van de Rechtbank van Koophandel U moet op het ondernemingsloket ook de verantwoordingsstukken voorleggen waarmee u uw kennis bedrijfsbeheer en/of beroepskennis bewijst. U ontvangt dan van het ondernemingsloket uw uniek ondernemingsnummer. Dit nummer bestaat uit 10 cijfers. Dit is ook het nummer van uw BTW hoedanigheid. Het is trouwens de bedoeling dat dit nummer in een latere fase alle bestaande nummers (registratienummer,...) vervangt. Per vestiging ontvangt u eveneens een vestigingseenheidsnummer. Wanneer moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Vermeld uw ondernemingsnummer bij de contacten met de verschillende (administratieve en rechterlijke) overheden. Is uw onderneming een handels- of ambachtsondernemingen, dan bent u ook verplicht uw ondernemingsnummer te vermelden op alle akten, facturen, aankondigingen, brieven en andere stukken én het zichtbaar aan te brengen op gebouwen en marktkramen. Ambulante handelaars moeten hun ondernemingsnummer ook vermelden op bedrijfsvoertuigen. Bouwondernemingen en schoonmaakbedrijven dienen dit eveneens te doen als ze werkgever zijn. Hoe moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Onderneming natuurlijke persoon BTW BE Ondernemingen vrijstellingsregeling BTW Handelvennootschappen rechtspersonen BTW BE RPR Brussel BTW (desgevallend plus RPR Brussel) Activeren BTW-hoedanigheid Niet-BTW belastingsplichtige Ondernemingen Nadat uw onderneming een handelshoedanigheid gekregen heeft, dient ze eveneens BTW-hoedanigheid aan te vragen. Ook hiervoor kan u terecht bij het Ondernemingsloket. Op dit moment dient u het BTW-stelsel aan te geven waarvoor u opteert: de gewone regeling, maandelijkse aangiftes, het vrijstellingsregime, het forfaitair stelsel... 8 Andere vergunningen of registratie voor bepaalde activiteiten Voor verschillende beroepen gelden bijkomende verplichtingen. Afhankelijk van de activiteit en van de specifieke kenmerken van de onderneming zijn extra passende vergunningen of een registratie nodig. Voorbeelden zijn: de milieuvergunning, de registratie voor aannemers, exportvergunning, de registratie, toelating en erkenning bij het FAVV (Federaal Voedselagentschap Vlaanderen).

9 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige, in hoofd- of bijberoep, moet u zich ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dit fonds int de sociale bijdragen die u moet betalen en zorgt ervoor dat de uitkeringen correct gebeuren. U kan hiervoor terecht bij SVMB, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen. Aansluiten bij een ziekenfonds Om in orde te zijn met uw ziekteverzekering is ook een aansluiting bij een ziekenfonds nodig. Zij geven u een SIS-kaart, die nodig is voor de terugbetaling van de geneeskundige uitgaven. Als u reeds aangesloten bent, meldt u een wijziging van uw statuut. formaliteiten Wanneer u start met een vennootschap, gelden een aantal extra verplichtingen. Een vennootschap wordt meestal opgericht met een notariële akte. Er moeten dus statuten opgemaakt worden, die u neerlegt bij de notaris. Die zorgt voor publicatie van de statuten in het Belgische Staatsblad. De notaris kan de oprichtingsakte pas opstellen nadat hij een bankattest heeft ontvangen. Dit bankattest geeft aan dat het vereiste oprichtingskapitaal gestort werd. Als u een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid opricht, moet u bovendien een financieel plan opmaken en overmaken aan de notaris. Bij een faillissement binnen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit financieel plan opvragen. Als dan blijkt dat u onvoldoende maatschappelijk kapitaal voorzag, kan de beperkte aansprakelijkheid opgeheven worden. Voor een V.O.F., een gewone commanditaire vennootschap en een coöperatieve met onbeperkte aansprakelijkheid volstaat een onderhandse akte. Er is dan ook geen financieel plan en bankattest vereist. U moet in dat geval wel zelf zorgen voor de publicatie van de statuten. De wet verplicht de vennootschappen bepaalde akten of documenten openbaar te maken vb. de oprichtingsakte, verandering van zetel, benoeming bestuurders, enz. STARTEN MET EEN VRIJ BEROEP Als u start met een vrij beroep moet u met enkele bijzondere regels rekening houden. In tegenstelling tot de handelaars of de ambachtslieden stellen de vrije beroepen geen daden van koophandel, maar burgerlijke daden. Zij verkopen geen goederen of diensten, of leveren geen arbeid met het oog op het maken van winst. In de belastingsaangifte worden hun inkomsten dan ook niet aangegeven als winst uit handelsondernemingen, maar wel als baten van een vrij beroep. Als ze hun activiteit uitoefenen onder vorm van een vennootschap dan richten ze een burgerlijke vennootschap op onder vorm van een handelsvennootschap. Omdat het onderscheid vaak vrij vaag is geven we hier een niet-limitatieve opsomming van vrije beroepen: accountants, advocaten, apothekers, architecten, bedrijfsrevisoren, belastingsconsulenten, boekhouders, fiscalisten, dierenartsen, geneesheren, gerechtsdeurwaarders, kinesitherapeuten, landmeters, notarissen, paramedische beroepen, psychologen, tandartsen, vastgoedmakelaars, verpleegkundigen, vroedvrouwen, verzekeringsmakelaars Voor elk van deze beroepen bestaat er een bijzondere wet die deze beroepen regelt en beschermt. Deze wet regelt telkens de vestigingsformaliteiten bijvoorbeeld leeftijd, diploma s, doorlopen van een stage, inschrijven bij een orde of op een tableau, eedaflegging, benoeming Daarnaast zijn er de standaardformaliteiten zoals die ook bestaan voor de commerciële handelaars, maar die toch niet voor alle vrije beroepers hetzelfde zijn. Behalve apothekers, vastgoedmakelaars en verzekeringmakelaars dienen de vrije beroepen geen commerciële hoedanigheid aan te vragen bij een ondernemingsloket. Wat de BTW hoedanigheid betreft: dit verschilt van beroep tot beroep. Zo dienen veeartsen, boekhouders, architecten een BTW hoedanigheid aan te nemen. Geneesheren, advocaten, tandartsen moeten dit niet doen. De overige formaliteiten zoals aansluiting sociaal verzekeringsfonds, mutualiteit moeten ook hier vervuld worden.

10 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Wat zijn uw sociale rechten en plichten als zelfstandige? Zelfstandigen dienen zich aan te sluiten bij en sociale bijdragen te betalen aan een sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdrage geeft recht op gezinsbijslag, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen en een faillissementsverzekering. 10

11 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Loontrekkenden en ambtenaren moeten zelf geen actie ondernemen om in regel te zijn met hun sociaal statuut. De bijdragen die zij betalen voor hun sociale zekerheid, worden automatisch afgetrokken van het brutoloon. Zelfstandigen daarentegen moeten zich binnen de 90 dagen na hun start zelf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Aan dit fonds betaalt u driemaandelijks sociale bijdragen. Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Iedere zelfstandige Een zelfstandige werkt voor eigen rekening, dus niet bij een werkgever of in overheidsdienst. Dit betekent dat een zelfstandige nooit in een ondergeschikt verband kan werken voor een andere persoon, onderneming of openbare instantie. Helpers Een helper staat de zelfstandige bij of vervangt hem in zijn beroepsbezigheid. Ook hier is er geen ondergeschikt verband tussen de zelfstandige en de helper. De helpers en helpsters hoeven zich pas aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds vanaf 1 januari van het jaar waarin zij 20 jaar worden. Als zij huwen vóór hun 20 jaar, geldt voor hen -vanaf hun huwelijksdatum- wél het sociaal statuut. Ook helpers die minder dan 90 dagen per jaar helpen moeten zich niet aansluiten, op voorwaarde dat het niet om een regelmatige activiteit gaat. Meewerkende echtgenoot De echtgenoot (man of vrouw) die zijn partner in de zelfstandige activiteit helpt, was tot 31/12/2002 niet onderworpen, zelfs al werd op haar (zijn) naam fiscaal een inkomen aangegeven. Wel bestond de mogelijkheid om zich vrijwillig aan te sluiten als meewerkende echtgenoot teneinde zich te verzekeren tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Vanaf 1/01/2003 zijn ook de meewerkende echtgenoten verplicht zich aan te sluiten, tenminste voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Optioneel kunnen ze als volwaardige zelfstandige aansluiten. 11

12 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Vanaf 1/7/2005 werd het volwaardige statuut verplichtend voor alle meewerkende echtgenoten (uitg. personen geboren voor 1/1/1956: blijven enkel onderworpen aan de arbeidsongeschiktheidsverzekering). TIP De aansluiting is verplicht en moet tijdig gebeuren Sluit binnen 90 dagen na het starten van uw activiteit aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Doet u dit niet, dan wordt u automatisch aangesloten bij de Nationale Hulpkas en worden intresten aangerekend wegens laattijdige aansluiting. Neem daarom tijdig contact met ons op. Wij brengen alles voor u in orde. Onze adressen vindt u achteraan in deze brochure. Vennootschappen Hoewel het sociaal statuut enkel voor de natuurlijke personen georganiseerd wordt, moeten ook de vennootschappen die onder de vennootschapsbelasting vallen zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. De vennootschappen betalen een jaarlijkse bijdrage. Als algemene regel bedraagt ze in 2007, net als in 2006, 347,50 EUR. Vennootschappen met een balanstotaal (van het in 2005 afgesloten boekjaar) van meer dan ,59 EUR betalen evenwel een bijdrage van 852,50 EUR. Uitzondering voor startende vennootschappen: Voor starters is er een uitzonderingsmaatregel. Als alle zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten gedurende de laatste 10 jaar niet meer dan drie jaar zelfstandig geweest zijn en als het om een personenvennootschap met een commerciële activiteit gaat, krijgt de vennootschap gedurende de eerste drie jaar een vrijstelling van betaling. Opgelet: de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is ook voor deze vennootschappen verplicht. Mandatarissen en vennoten Alle mandatarissen binnen een vennootschap, ook de onbezoldigde, moeten aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Voor alle werkende vennoten die geen band van ondergeschiktheid hebben, geldt dezelfde regel. Er wordt wel een uitzondering gemaakt voor onbezoldigde mandatarissen die pensioengerechtigd zijn en voor stille vennoten die enkel kapitaal inbrengen. Zelfstandige in hoofd- of bijberoep? U kan zelfstandig zijn in hoofdberoep of in bijberoep. In beide gevallen is een aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds vereist. Hoofdberoep: Als uw zelfstandig beroep uw voornaamste of enige bezigheid is. Bijberoep: Als u naast uw zelfstandige activiteit gewoonlijk een ander beroep uitoefent. Niet de hoogte van het inkomen als zelfstandige is hierbij doorslaggevend, noch de aan uw zelfstandige activiteit bestede tijd. U bent zelfstandige in bijberoep als u in uw andere activiteit (als werknemer) minstens halftijdse prestaties levert. In het onderwijs komt dat neer op 6/10 van een volledig uurrooster; in de openbare sector op halftijdse prestaties die zich minstens over 200 dagen of 8 maanden per jaar uitstrekken. Hoe sluit u zich aan? Aansluiten doet u via een aansluitingsformulier. Wij maken het u gemakkelijk en geven u verschillende mogelijkheden: 1. Via uw aansluiting invullen en verzenden. 2. Contact opnemen met SVMB of Startersservice. a. Wij sturen u een aansluitingsformulier toe. b. Er komt iemand bij u langs om samen de papieren in te vullen. c. U komt bij ons langs. Behalve uw sociale zekerheid kan u dan ook uw volledig startdossier bespreken. KMO Direct, ons ondernemingsloket, zorgt voor de aanvraag van uw ondernemingsnummer en het in orde brengen van andere startersformaliteiten. 12

13 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 De sociale bijdragen van een zelfstandige worden volgens een ingewikkeld mechanisme berekend. Uiteindelijk komt het erop neer dat u op uw inkomen van drie jaar geleden ± 20% aan sociale bijdragen betaalt voor uw inkomen onder de ,21 EUR en ± 14% voor de schijf tussen ,21 EUR en ,18 EUR. Voor nog hogere schijven betaalt u geen bijdrage. Wat doet SVMB, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen, vervolgens voor u? SVMB, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen, berekent voor u hoeveel sociale bijdragen u moet betalen. Dit gebeurt aan de hand van uw inkomen dat de fiscus ons laat kennen. Het geld dat wij van u ontvangen storten wij onmiddellijk door aan de overheid. Daar wordt het verdeeld onder de verschillende uitkeringsinstanties (pensioen, kinderbijslag, ziekteverzekering,...). SVMB zorgt ervoor dat uw gegevens tijdig terecht komen bij uw ziekenfonds en kinderbijslagfonds. Ook houden wij uw volledige loopbaan als zelfstandige bij zodat uw pensioen later correct kan berekend worden. SVMB is specialist in individuele klantenbegeleiding. Het belang van de klant staat bij ons centraal. We bieden een integrale sociale bescherming en werken met de modernste IT. U hebt een persoonlijke klantverantwoordelijke die voor u steeds de meest voordelige oplossing zoekt. Is uw dossier zeer complex of ontstaan er conflicten met mutualiteiten of overheid dan staan wij u bij, zelfs tot voor de arbeidsrechtbank. We hebben kantoren in het ganse land of als u dat wenst komen onze adviseurs bij u thuis of in de zaak langs. Op onze website en in onze gratis nieuwsbrieven vindt u alle info over sociale zekerheid. En last but not least: via kan u uw dossier op de voet volgen. U kan zelf berekenen welke bijdragen u zal moeten betalen, persoonlijke documenten en attesten uitprinten en wijzigingen doorgeven. SVMB is het enige sociaal verzekeringsfonds dat u deze mogelijkheden biedt. Hoeveel bijdragen betaalt u? Gevestigde zelfstandigen Uw bijdrage is gebaseerd op het nettobedrijfsinkomen dat u drie jaar vroeger had (het refertejaar ). Het nettobedrijfsinkomen is het bruto-inkomen verminderd met de bedrijfslasten en -verliezen, zoals vastgesteld door de belastingadministratie. De belastingadministratie maakt dit nettobedrijfsinkomen over aan het sociaal verzekeringsfonds waarbij u aangesloten bent. Dit bedrijfsinkomen van het refertejaar wordt dan aangepast aan het indexcijfer. Op basis van dit eindbedrag berekent het sociaal verzekeringsfonds uw sociale bijdrage. Dat gebeurt volgens vaste percentages. Voor zelfstandigen in hoofdberoep: Inkomensschijven Bijdrage (geherwaardeerd) < 9.792,99 EUR 500,08 EUR 9.792,99 EUR tot ,21 EUR 19,65% ,21 EUR tot ,18 EUR 14,16% De wetgever gaat ervan uit dat elke zelfstandige hoofdberoeper een inkomen heeft van minstens 9.792,99 EUR. Ook al ligt uw werkelijk verdiende inkomen onder deze grens, uw bijdragen worden toch op dat bedrag berekend. Dat is de minimumbijdrage. 13

14 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Voor zelfstandigen in bijberoep: Voor zelfstandigen in bijberoep gelden dezelfde percentages als voor zelfstandige hoofdberoepers, maar dan vanaf een inkomen van 1.233,14 EUR. Op een lager inkomen moet u géén bijdragen betalen. Een bijberoeper kan maar genieten van de rechten van het sociaal statuut als zelfstandige vanaf een bijdrage berekend op een inkomen van 9.792,99 EUR. U geniet uiteraard wel van de sociale rechten die voortvloeien uit uw activiteit als werknemer. Bij de wettelijke bijdragen moet u een bedrag toevoegen voor de beheerskosten van het sociaal verzekeringsfonds. TIP Vermindering van bijdragen in het vierde jaar dat u zelfstandige bent In het vierde jaar van uw activiteit als zelfstandige ondernemer in hoofdberoep zal uw bijdrage met 15% verminderd worden (met een maximale vermindering van 125,00 EUR per kwartaal). Dit als bijkomende steun voor beginnende zelfstandigen. Van deze vermindering kan u echter slechts éénmaal in uw leven genieten. Bijdragetabel vanaf hoofdberoep (19,65% of 14,16% + Adm.kosten) Inkomen 2004 Geherwaardeerd Kwartaalbijdragen Meewerkende echtgenoot Ministatuut Meewerkende echtgenoot Maxistatuut 4.542, ,49 250, , ,54 412, , ,99 500,08 20,11 500, , ,24 688,07 27,66 688, , ,09 825,68 33,20 825, , ,94 963,30 38,73 963, , , ,91 44, , , , ,52 49, , , , ,14 55, , , , ,75 60, , , , ,36 66, , , , ,82 88, , , , ,47 98, , , , ,72 106, , , , ,05 113, , , , ,38 120, , , , ,39 128, ,39 14

15 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Bijberoep (19,65% + Adm.kosten) Inkomen 2004 Geherwaardeerd Kwartaalbijdrage 1.143, ,13 0, , ,14 62, , ,91 82, , ,88 110, , ,85 137, , ,82 165, , ,79 192, , ,76 220, , ,73 247, , ,70 275, , ,67 302, , ,64 330, , ,61 357, , ,58 385, , ,52 440, , ,99 500,08 > 9.792,99 idem hoofdberoep Het max. ink. in 2004 voor gelijkstelling met bijberoep bedraagt 5.416,63 EUR. Beginnende zelfstandigen De regel dat de sociale bijdrage van een zelfstandige berekend wordt op het inkomen als zelfstandige van drie jaar geleden, kan bij een starter uiteraard niet toegepast worden. Daarom betaalt u als starter een voorlopige bijdrage. Voor de berekening ervan kunt u kiezen uit twee mogelijkheden. Voorlopige bijdrage berekend op een minimuminkomen Gedurende uw eerste drie jaren als zelfstandige betaalt u een voorlopige bijdrage berekend op een minimuminkomen. Na drie jaar vergelijken we dit minimuminkomen met uw werkelijke inkomen, dat ons inmiddels is meegedeeld door de belastingen. Het verschil tussen deze twee bijdragen moet u dan bijpassen. Minimum bijdragen voor starters Voorlopige bijdrage Hoofdberoep per kwartaal Minimum inkomen Tot einde van 1ste volledige kalenderjaar 500,08 EUR 9.792,99 EUR Tweede kalenderjaar 580,78 EUR ,20 EUR Derde kalenderjaar 657,85 EUR ,49 EUR 15

16 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Op welk tijdstip u ook een eigen zaak start, u moet steeds de bijdrage voor een volledig kwartaal betalen. In het begin van een kwartaal starten is dus het voordeligst. Bijberoep Tot het einde van het derde kalenderjaar MEEWERKENDE ECHTGENOOT Tot het einde van het derde kalenderjaar Voorlopige bijdrage per kwartaal Minimum inkomen 62,97 EUR 1.233,14 EUR Voorlopige bijdrage per kwartaal Minimum inkomen 250,04 EUR 4.896,49 EUR Begint u een zelfstandige activiteit na uw pensioenleeftijd en ontvangt u géén pensioen, dan betaalt u een voorlopige bijdrage van 125,95 EUR. per kwartaal. Krijgt u wél een pensioen, dan betaalt u voorlopig 94,22 EUR. Kunt u als beginnende zelfstandige in bijberoep of gepensioneerde aantonen dat uw jaarinkomen onder de vrijstellingsgrens (1.233,14 EUR voor bijberoepen, 2.466,28 EUR. voor gepensioneerden) zal blijven, dan kunt u vragen géén voorlopige bijdragen te moeten betalen. Probeer uw inkomen zo goed mogelijk in te schatten. Door als starter bijdragen te betalen op uw geschatte inkomen, vermijdt u hoge bijkomende rekeningen. Bovendien betaalt u zo minder belastingen en minder sociale bijdragen. Voorlopige bijdrage op het door u geschatte werkelijke inkomen Schat u dat uw inkomen een stuk hoger zal liggen dan dit minimuminkomen? Dan laat u uw bijdragen best berekenen op basis van uw geschatte inkomen. Deze methode biedt de volgende voordelen: U zal in het vierde, vijfde en zesde jaar van uw activiteit niet af te rekenen krijgen met zware bijkomende rekeningen bovenop uw rekeningen van het jaar zelf. U betaalt hogere sociale bijdragen tijdens uw eerste jaren en zal dus minder belastingen moeten betalen. Uw inkomen van de eerste drie jaren daalt omdat u hogere sociale bijdragen betaalt. Dat betekent dat u in het vierde, vijfde en zesde jaar van uw activiteit ook minder sociale bijdragen betaalt. Hieronder vindt u de voorlopige bijdragen op het geraamd inkomen van 2007: 16 Voorlopige bijdragen hoofdberoep Geraamd inkomen 2007 Kwartaal bijdrage 9.792,99 500, ,00 510, ,00 638, ,00 765, ,00 893, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,39 Voorlopige bijdragen bijberoep Geraamd inkomen 2007 Kwartaal bijdrage 1.233,14 62, ,00 76, ,00 102, ,00 127, ,00 153, ,00 178, ,00 204, ,00 229, ,00 255, ,00 280, ,00 306, ,00 331, ,00 357, ,00 382, ,00 408, ,00 434, ,99 500,08

17 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Gehuwden, genieters van een overlevingspensioen en studenten Behoort u tot deze groep, dan kan u een gelijkstelling met bijberoep vragen, ook al oefent u uw beroep als hoofdberoep uit. Voorwaarde is dat uw inkomen lager is dan 5.838,80 EUR. Vrijstelling van bijdragen en gelijkstelling Om sociale redenen kan u altijd vrijstelling van bijdragen aanvragen bij de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen. Dat verzoek wordt ingewilligd als u echt geen middelen hebt om uw bijdragen te betalen. Voor bepaalde periodes waarin u uw zelfstandig beroep niét kunt uitoefenen, kan u gelijkstelling krijgen. Dan worden die kwartalen of jaren gelijkgesteld met periodes waarin u wél actief bent. Contacteer uw persoonlijke klantenverantwoordelijke voor meer informatie. De wettelijk voorziene uitkeringen voor zelfstandigen bij ziekte zijn zeer laag. Zo ontvangt u bv. bij arbeidsongeschiktheid de eerste maand helemaal niets. Om u tegen financiële problemen bij ziekte in te dekken, neemt u best een bijkomende verzekering. De verzekeringen Gewaarborgd Inkomen, Hospitalisatieverzekering en Kleine Risico s zorgen ervoor dat u ook bij ziekte het hoofd boven water houdt. Meer info vindt u in het volgende hoofdstuk. Wat krijgt u terug voor uw bijdragen? Gezinsbijslag Onder gezinsbijslag vallen zowel het kraamgeld als de kinderbijslag. Het kraamgeld is een vast bedrag. Vanaf de zesde maand zwangerschap kan u het aanvragen bij het kinderbijslagfonds. Voeg bij uw aanvraag een geneeskundig getuigschrift met de vermoedelijke geboortedatum. Vanaf de tweede maand vóór die vermoedelijke geboortedatum kan de som uitbetaald worden. Eerste geboorte: Tweede geboorte: 1.064,79 EUR 801, 13 EUR De kinderbijslag wordt per maand uitbetaald aan de bijslagtrekkende (meestal vader of moeder). Eerste kind: Tweede kind: Derde kind e.v.: 60 EUR per maand 145,43 EUR per maand 217,13 EUR per maand De kinderbijslag wordt uitbetaald voor schoolgaande kinderen tot 25 jaar. Bij de 6de, 12de en 18de verjaardag van uw kind stijgt de kinderbijslag. Verder bestaan er aanvullingen voor mindervalide kinderen, weeskinderen en kinderen van invalide of actieve mindervalide zelfstandigen. Ziekteverzekering De sociale bijdragen geven u ook recht op een verzekering bij ziekte. De ziekteverzekering is gesplitst in twee delen: de gezondheidszorg en de uitkering wegens arbeidsongeschiktheid. De gezondheidszorgverzekering verzekert u tegen grote risico s (bevalling, opname in een ziekenhuis,...). Voor de kleine risico s (zoals dokters-, apothekers-, kinesitherapiekosten, enz.) kan u zich vrijwillig verzekeren bij uw ziekenfonds. Hiervoor bedraagt de bijkomende bijdrage ongeveer 50,00 EUR per maand. Vanaf 1 januari 2008 worden de kleine risico s geïntegreerd in de wettelijke sociale bijdragen, waardoor er geen bijkomende premie meer betaald zal moeten worden aan het ziekenfonds. Vermoedelijk zullen op dat moment wel de sociale bijdragen verhoogd worden. 17

18 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 Zelfstandigen die tussen 1 juli 2006 en 31 december 2007 starten als zelfstandige in hoofdberoep (met starten wordt bedoeld dat men gedurende de vier voorafgaande kwartalen geen zelfstandige in hoofdberoep is geweest), zijn gedurende 18 maanden volledig gratis verzekerd voor de kleine risico s. De uitkeringsverzekering bij arbeidsongeschiktheid voorziet in een dagvergoeding als u uw beroep om gezondheidsredenen moet stopzetten. Tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid spreken we van primaire arbeidsongeschiktheid. Met die term wordt bedoeld dat u uw vroegere beroep niet meer kan uitoefenen. Is uw arbeidsongeschiktheid erkend door de geneesheer van uw ziekenfonds, dan kan u aanspraak maken op de dagvergoeding. Deze vergoeding wordt maar uitbetaald vanaf de tweede maand arbeidsongeschiktheid. De eerste maand is er dus geen vergoeding. Vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid spreekt men van invaliditeit. Dat betekent dat u geen enkel beroep meer kunt uitoefenen. U krijgt in dit geval een verhoogde vergoeding. In de uitkeringsverzekering is ook een moederschapsvergoeding voorzien voor de zelfstandige vrouwen en de meewerkende echtgenote. Na de bevalling heeft de moeder recht op een forfaitair bedrag van 2.082,71 EUR., in ruil voor een rustperiode van 6 weken. Uitkering wegens arbeidsongeschiktheid 2de tot 12de maand Na de 12de maand zonder stopzetting bedrijf Na de 12de maand met stopzetting bedrijf Geen hulp van derden Wel hulp van derden Geen hulp van derden Wel hulp van derden Geen hulp van derden Wel hulp van derden Met gezinslast 38,31 EUR 50,31 EUR 38,31 EUR 50,31 EUR 42,47 EUR 54,47 EUR Alleenstaande zonder gezinslast Samenwonende zonder gezinslast 29,01 EUR 41,01 EUR 29,01 EUR 41,01 EUR 33,99 EUR 45,99 EUR 25,76 EUR 37,76 EUR 25,76 EUR 37,76 EUR 28,85 EUR 40,85 EUR TIP U kan uw wettelijk voorzien pensioen, dat erg beperkt is, aanvullen met het Vrij Aanvullend Pensioen. Jaarlijks zet u dan tot 9,4% van uw inkomen opzij voor uw Vrij Aanvullend Pensioen. Op die 9,4% betaalt u geen belastingen en geen sociale bijdragen. Door de combinatie van de intrest en winstdeelname op het opzijgezette bedrag en het fiscale en sociale voordeel is het Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen financieel dé verzekering bij uitstek. Meer info vindt u in het volgend hoofdstuk. Pensioen Er bestaan twee soorten pensioenen: het rustpensioen en het overlevingspensioen. Het rustpensioen is een inkomen waarop u recht heeft na een loopbaan als zelfstandige. Een volledige loopbaan is 45 jaar voor een man en 44 jaar (anno 2007) voor een vrouw. Om op pensioen te gaan moet u natuurlijk de pensioenleeftijd bereikt hebben. De normale pensioenleeftijd is 65 jaar voor mannen en 64 jaar voor vrouwen (vanaf 1/1/2009 wordt dit ook 65 jaar). Wel kan u al vanaf 60 jaar met vervroegd pensioen. In dat geval wordt het pensioen verminderd met een bepaald percentage per jaar vervroeging. Wanneer men echter op de ingangsdatum 44 jaar activiteit kan bewijzen, valt de vermindering weg. Gaat uw pensioen in op 1 januari 2007 of later, dan varieert de vermindering van 7% tot 3% per jaar vervroeging, en dit in functie van de leeftijd waarop u uw pensioen opneemt. Het percentage van de vermindering zal lager liggen naarmate het aantal jaren vermindering lager ligt (3% vermindering voor 1 jaar vervroeging, 7% voor 2 jaar, 12% voor 3 jaar, 18% voor 4 jaar en 25% voor 5 jaar). Bijvoorbeeld een man die 61 jaar is en een beroepsloopbaan van 43 jaar heeft, zal 18% van zijn pensioen verliezen. Sinds 1984 is het zo dat men het pensioen van een zelfstandige berekent op het werkelijke inkomen, begrensd op een bedrag van ,21 EUR. Het overlevingspensioen is een vergoeding die aan de overlevende echtgenoot wordt toegekend. Dit kan ten vroegste vanaf 45 jaar, behalve bij arbeidsongeschiktheid of kinderlast. 18

19 //STARTERSGIDS / Startvoorwaarden / vestigingsvereisten / financiering / p32 steunmaatregelen / p34 uw boekhouding / p38 advies / p43 Is de arbeidsongeschiktheid of de kinderlast er niet of niet meer, dan wordt het overlevingspensioen toch gedurende minstens één jaar uitbetaald. Voldoet de weduwe of weduwnaar daarna nog niet aan deze voorwaarden dan ontvangt hij of zij een zeer laag forfaitair overlevingspensioen in afwachting van diens 45ste verjaardag. gewaarborgd minimumpensioen voor een volledige loopbaan TIP Voor de meest recente cijfers, een berekening van uw bijdrage, nieuwe wetgeving, online aansluiting en toegang tot uw persoonlijk dossier, ga naar Jaarbedragen Maandbedragen Rustpensioen gezin ,74 EUR 1005,48 EUR Rustpensioen alleenstaande Forfaitair overlevingspensioen 9051,49 EUR 754,29 EUR 9051,49 EUR 754,29 EUR Faillissementsverzekering Gefailleerde zelfstandigen komen in aanmerking voor: Behoud van rechten gedurende maximaal 4 kwartalen voor kinderbijslag en gezondheidszorgen. Een uitkering van 740,65 EUR per maand zonder gezinslast of 888,78 EUR per maand met gezinslast gedurende maximum 2 maanden. Een uitkering van 444,39 EUR per maand zonder gezinslast of 592,52 EUR per maand met gezinslast gedurende de volgende 4 maanden. Gratis dienstencheques moederschapshulp Sinds 2006 kunnen vrouwelijke zelfstandigen onder bepaalde voorwaarden gratis dienstencheques bekomen voor huishoudelijke hulp. De cheques mogen gebruikt worden van zodra de periode van moederschapsrust verstreken is. Deze bedraagt 5 weken, te rekenen vanaf de bevalling. Een dienstencheque is een betaalmiddel waarmee men erkende ondernemingen kan betalen voor het uitvoeren van een beperkt aantal huishoudelijke taken (schoonmaken, was, strijk, naaiwerk, bereiden van maaltijden, boodschappen doen, hulp bij verplaatsingen). Iedere cheque van 6,70 EUR komt overeen met de vergoeding van 1 uur huishoudelijk hulp. In het kader van de moederschapshulp worden 70 dienstencheques gratis ter beschikking gesteld van vrouwelijke zelfstandigen die aan de volgende toekenningsvoorwaarden voldoen: de schriftelijke aanvraag dient ten vroegste ingediend te worden vanaf de zesde maand van de zwangerschap en ten laatste op het einde van de zesde week volgend op de datum van de bevalling de geboorte dateert van na 31 december 2005 de vrouwelijke zelfstandige is aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds hetzij in hoofdberoep, hetzij als meewerkende echtgenote (maxi-statuut), hetzij in bijberoep met een definitieve bijdrage die minstens gelijk is aan de minimumbijdrage van een hoofdberoep de vrouwelijke zelfstandige is in regel met de bijdragen voor het kwartaal van de bevalling evenals voor de twee er aan voorafgaande kwartalen (ofwel zijn de bijdragen effectief betaald, ofwel werd er een vrijstelling verleend door de Commissie voor Vrijstelling, ofwel geniet ze van de gelijkstelling wegens ziekte/arbeidsongeschiktheid) zij blijft aangesloten als zelfstandige voor de periode tussen de bevalling en het tijdstip van aanvang van de moederschapshulp 19

20 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p26 welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? Wie zich bewust is van de risico s die hij of zij loopt, kan meestal schade en ongevallen voorkomen. Als zelfstandige loopt u andere risico s dan een loontrekkende. U doet er dan ook goed aan een inventaris van die risico s op te stellen. Zodra die klaar is, kan u beslissen deze risico s zelf te dragen, er preventief tegen op te treden of een verzekering af te sluiten. Meestal is een combinatie van deze mogelijkheden de beste keuze. Houd er wel rekening mee dat een aantal verzekeringen verplicht zijn. 20