Topsport in Alkmaar sportstad

Transcriptie

1 Topsport in Alkmaar sportstad Hoe topsport een rol kan spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad. Door Suzanne Thierry In opdracht van Sportbureau-Alkmaar

2 Colofon Titel: Topsport in Alkmaar sportstad Opdrachtgever: Sportbureau-Alkmaar Soort opdracht: afstudeeropdracht Auteur: Suzanne Thierry Studentnummer: Opleiding: Johan Cruyff University, Hogeschool van Amsterdam Telefoon: Stagebegeleider Sportbureau: Paul Bollen Telefoon: Stagebegeleider Johan Cruyff University: Wim de Wit Datum: juni 2009 Topsport in Alkmaar sportstad 2

3 Samenvatting Alkmaar wil zich profileren als sportstad. Sport is onder te verdelen in topsport en breedtesport. Dit rapport richt zich volledig op topsport. In de Sportnota 2009 van de gemeente Alkmaar zijn op het gebied van topsport de volgende doelstellingen te lezen: 1. Het creëren van een topsportvriendelijk klimaat voor talenten. 2. Het benutten van de (top)sport voor de promotie van de stad Alkmaar. Hieruit zijn de volgende vragen geformuleerd, die in dit rapport centraal staan: Hoe kan topsport een rol spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad? En: Hoe kan het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd worden? Op dit moment is er in Alkmaar vooral aandacht voor breedtesport. Voor de topsport in nauwelijks ondersteuning vanuit de Gemeente. Dat terwijl naar buiten toe topsport juist een belangrijke bijdrage kan leveren aan een imago van Sportstad. Topsport reikt namelijk verder dan de stadsgrenzen en kan rekenen op de nodige media aandacht. De vele ambities die er bij de sporters en verenigingen in Alkmaar zijn, de herstructurering van de Westrand en de verschillende topaccommodaties bieden samen met landelijke ontwikkelingen zoals de Nota tijd voor sport en de komst van Centra voor Topsport en Onderwijs (CTO s) en Nationale Trainings Centra (NTC s) vele mogelijkheden voor het ontwikkelen van Alkmaar als sportstad. In Alkmaar is in ieder geval ambitie bij verenigingen die de sporten hockey, trampolinespringen, judo, karate, schermen, zwemmen, wielrennen, softbal en voetbal aanbieden. Uit interviews is gebleken dat vanuit de Alkmaarse topsport behoefte is aan ondersteuning op het gebied van sportmedische begeleiding, bemiddeling voor sporters bij het vinden van huisvesting, financiële ondersteuning en ondersteuning bij het organiseren van evenementen. De oprichting van een topsportloket ter ondersteuning van de sporters en coaches, verenigingen, accommodaties en organisatoren van topevenementen, zou dan ook een grote stap zijn op weg naar een topsportvriendelijk klimaat. Dit topsportloket kan gedeeltelijk door de Gemeente en gedeeltelijk door sponsors gefinancierd worden. Voor de citymarketing speelt AZ een belangrijke rol. De club heeft landelijke bekendheid en krijgt veel media aandacht. Het behalen van de landstitel in 2009 leverde de stad Alkmaar veel free publicity op. Het DSB stadion is bovendien een symbool voor Alkmaar geworden. Het is daarom belangrijk dat AZ voor de stad behouden blijft. Naast AZ kunnen ook topsportevenementen een bijdrage leveren aan de citymarketing. Topsportevenementen trekken namelijk publiciteit, zorgen voor ontwikkeling van het (toeristische) bedrijfsleven, kunnen het imago van Alkmaar als sportstad versterken en hebben een economische meerwaarde. Is Alkmaar bereid te investeren in topsport, dan kan de stad een regionale functie vervullen voor talentontwikkeling voor de regio Noord-Holland noord. Door te zorgen voor goede voorzieningen zal Alkmaar talenten uit de omgeving aantrekken. Hiervoor kunnen samenwerkingsverbanden met sportbonden worden aangegaan. Sportbonden kunnen bijvoorbeeld een regionaal trainingscentrum in Alkmaar vestigen. In de toekomst zal het interessant zijn om de mogelijkheden voor het vestigen van een Nationaal Trainingscentrum in Alkmaar te onderzoeken. Dit betekent dat moet worden gekeken of één of meerdere sportbonden hun nationale programma in Alkmaar willen aanbieden. De verschillende topaccommodaties en de goede voorzieningen in het onderwijs voor talenten, vormen hiervoor een goede basis. De Alkmaarse politiek richt zich op dit moment nadrukkelijk op breedtesport. Om iets te bereiken met de topsport, zullen eerst de Alkmaarse politiek en de Gemeente warm gemaakt moeten worden voor topsport. Vervolgens zal er een beleid gemaakt moeten worden. Dit beleid moet richting geven aan wat Alkmaar wil met topsport, hoe ze dit wil bereiken en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering. Hoewel Alkmaar zichzelf sportstad noemt, moet ik concluderen dat dit hoofdzakelijk geldt op het gebied van breedtesport. Voor wat betreft topsport is er vooral aandacht voor AZ. Begrijpelijk, vooral na het behalen van de landstitel, maar er is zoveel meer. Daarom is de belangrijkste vraag nu of Alkmaar echt een stad wil zijn die de omstandigheden in voor het bedrijven van topsport zo goed mogelijk wil maken, het beste wil voor haar sporttalenten en ambitieuze verenigingen en bovendien bereid is te investeren in topsport. Als dit inderdaad het geval is, dan zou ik zeggen: Ga ervoor en creëer een win-win situatie voor Alkmaar en haar topsporters. Topsport in Alkmaar sportstad 3

4 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 6 1 EXTERNE ANALYSE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN GEBRUIKERSANALYSE Profiel van de gebruikers CONCURRENTIEANALYSE Het vijf-krachtenmodel van Porter MARKTANALYSE Herstructurering van de Westrand Topsportklimaat in Alkmaar Alkmaarse politiek over topsport Topsport in andere steden 14 2 INTERNE ANALYSE ORGANISATIE Algemeen Doelstelling TOPSPORT BIJ DE ALKMAARSE SPORTVERENIGINGEN Verenigingen met topsportambitie TOPSPORTACCOMMODATIES TOPSPORTEVENEMENTEN Algemeen Topsportevenementen in Alkmaar AZ 21 3 SWOT-ANALYSE 22 4 CONFRONTATIEMATRIX EN UITDAGINGEN 23 5 CONCLUSIE 24 6 AANBEVELINGEN 25 7 UITWERKING TOPSPORTLOKET HOE HET ERUIT KOMT TE ZIEN ACTIEPUNTEN PLANNING FINANCIËN 29 BRONVERMELDING 30 BIJLAGE 1: HOE HET TOPSPORTKLIMAAT VAN ALKMAAR VERBETERD KAN WORDEN 32 BIJLAGE 2: VERENIGINGEN WAAR CONTACT MEE IS GEWEEST BETREFFENDE TOPSPORTAMBITIE 35 Topsport in Alkmaar sportstad 4

5 VOORWOORD Voor u ligt het adviesrapport dat ik heb geschreven voor mijn afstudeerstage bij Sportbureau-Alkmaar. Mijn opdracht is om te kijken hoe topsport een rol kan spelen bij de wens van Alkmaar om zich te profileren als sportstad. Al snel kwam ik erachter dat er in Alkmaar veel ambitie is, maar nauwelijks ondersteuning. Dat is jammer, want als er zoveel ambitie is en zoveel mogelijkheden, dan is het zonde om daar niks mee te doen. Ik hoop dan ook oprecht dat dit rapport een begin zal zijn van een topsportvriendelijk Alkmaar. Dat hoop ik voor Alkmaar, omdat topsport positieve effecten zal hebben op de stad. Maar vooral hoop ik dat voor de topsporters, omdat zij de kans moeten krijgen om hun dromen en ambities te verwezenlijken en hun talent ten volle te benutten. Tot slot wil ik graag iedereen bedanken die heeft meegewerkt aan de totstandkoming van dit rapport. Daarbij wil ik Paul Bollen in het bijzonder bedanken voor zijn begeleiding vanuit het Sportbureau. Wim de Wit wil ik graag bedanken voor zijn steun en advies vanuit de Johan Cruyff University. Op naar Alkmaar (top)sportstad! Suzanne Thierry Alkmaar, juni 2009 Topsport in Alkmaar sportstad 5

6 INLEIDING Alkmaar heeft de ambitie om zich naast kaas- cultuur- en winkelstad ook als sportstad te profileren. Sport is naast een middel om maatschappelijke doelen te bereiken namelijk ook een prima marketing instrument voor de stad. Bijvoorbeeld voor het aantrekken en binden van inwoners, bedrijven, en bezoekers. Nationale en internationale successen in de sport kunnen een stad op de kaart zetten. In de beleidsvisie was het uitgangspunt om clubs of takken van sport te ondersteunen waarvoor Alkmaar kansen zag om de nationale top te bereiken. Er is er toen een keuze gemaakt voor een aantal takken van sport zonder dat hier beleid voor was. Het gevolg hiervan was dat het met twee clubs die Alkmaar ondersteund heeft niet goed af liep. Turnvereniging Victory ging ten onder en handbalvereniging AC Kolping degradeerde. Dit heeft de gemeente veel geld gekost. Voor de één betekent sportstad veel grote topevenementen, voor de ander een rijk verenigingsleven en goede betaalbare voorzieningen voor de inwoners. Topsport en breedtesport hebben elkaar daarnaast ook nodig. Zo is de breedtesport de belangrijkste aanvoerder van topsport en inspireert topsport de breedtesport. Bij het profileren van Alkmaar als sportstad kan dus onderscheid worden gemaakt tussen breedtesport en topsport. Dit rapport richt zich volledig op topsport. De hoofdvraag van dit rapport luidt: Hoe kan topsport een rol spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad? De belangrijkste subvraag is hoe het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Om te beginnen heb ik een externe en een interne analyse gemaakt om de huidige situatie en de relevante trends en ontwikkelingen in beeld te brengen. Vervolgens ben ik bij de verenigingen nagegaan welke verenigingen ambitie hebben op het gebied van topsport. Door middel van interviews heb ik bij de verenigingen gepeild hoe voor hen het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Tot slot ben ik bij de Alkmaarse politiek gaan pijlen hoe zij tegenover topsport in Alkmaar staan. De volgende aspecten van topsport staan in dit rapport centraal. Topsporters/coaches Topsportverenigingen Topsportaccommodaties Topsportevenementen Topsporters/talenten is waar het uiteindelijk om gaat. Verenigingen spelen nog altijd een belangrijke rol in de sportinfrastructuur. Bovendien komt een talent vaak bij een vereniging voor het eerst naar voren en wordt hier vervolgens verder ontwikkeld. In dit rapport zullen de verenigingen in beeld worden gebracht die topsportambitie hebben. Topsportaccommodaties zijn zowel nodig om te kunnen trainen op het hoogste niveau, als om (inter)nationale evenementen te kunnen organiseren. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven worden van de topsportaccommodaties in Alkmaar. Tot slot de topsportevenementen, deze kunnen vooral van belang zijn voor citymarketing. In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie met betrekking tot topsportevenementen in Alkmaar geschetst. Daarnaast wordt ingegaan op de voordelen die topsportevenementen een stad kunnen bieden. Dit alles heeft geleid tot de conclusies en aanbevelingen die in hoofdstuk 5 en 6 te lezen zijn. Hier wordt antwoord gegeven op de hoofdvraag en zal een advies gegeven worden over hoe het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Want zonder topsport geen sportstad! Topsport in Alkmaar sportstad 6

7 1 EXTERNE ANALYSE In dit hoofdstuk wordt een analyse gemaakt van de externe omgeving. Macro analyse 1.1 Politieke ontwikkelingen Ambitie van Nederland om bij de top tien sportlanden van de wereld te horen Nederland streeft naar een positie bij de beste tien sportlanden ter wereld. Deze ambitie is opgenomen in de rijksbegroting van Sport. Het kabinet trekt de komende jaren een constant bedrag van ruim 27 miljoen euro uit voor de topsport. Dit betekent dat er vanuit het kabinet geld beschikbaar is voor de ontwikkeling van topsport. Als Alkmaar een bijdrage kan leveren in het nastreven van deze ambitie, dan is er misschien een mogelijkheid om in aanmerking komen voor een financiële bijdrage vanuit het kabinet. Nota tijd voor sport De Nota tijd voor sport gaat gepaard met verruimde financiële mogelijkheden voor talentontwikkeling. Dat houdt in dat het kabinet de topsportonderdelen waarin Nederland goed presteert of goed kan presteren en die bovendien goed passen in de beleidsdoelstellingen, zal ondersteunen bij nationale talentontwikkelingsprogramma s, de aanstelling van coaches en de organisatie van evenementen in Nederland. Hierin wordt onder andere het schermen genoemd als sport waarmee Nederland kans maakt om de internationale top te bereiken. Aangezien de Alkmaarse schermvereniging heeft aangegeven dat er vanuit de schermwereld behoefte is aan een Papendal van het noorden en Alkmaar beschikt over een schermvereniging waar talenten van het hoogste nationale en internationale niveau trainen, zal het interessant zijn om te kijken wat de mogelijkheden zijn voor talentontwikkeling van schermen in Alkmaar. Komst van CTO s (Centra voor Topsport en Onderwijs) en nationale trainingscentra (NTC s) Topsport- en onderwijsprogramma s zijn in de nieuwe centra bijeengebracht en bieden jong talent de mogelijkheid onder ideale sportieve en medische omstandigheden en de beste voorwaarden een carrière in de sport en voor het leven daarna op te bouwen. Nederland vult hiermee leemtes in het topsportklimaat. De vier aangewezen steden voor de CTO's zijn Amsterdam, Eindhoven, Heerenveen en Arnhem (Papendal). De aangewezen locaties voor de NTC's zijn op dit moment Den Haag (beachvolleybal en watersport), Sittard (triatlon) en Utrecht (waterpolo). Allicht zijn er voor Alkmaar in de toekomst mogelijkheden om een NTC in de stad op te zetten. Nationale en internationale selecties komen bijvoorbeeld speciaal naar de wielerbaan in Alkmaar om hier te trainen. Ook voor andere sporten in Alkmaar, zoals het trampolinespringen kan deze ontwikkeling mogelijkheden bieden. 1.2 Economische ontwikkelingen De economische crisis Dat de financiële crisis ook de sport zal raken of dat zelfs op dit moment al doet daar is geen twijfel over. In de georganiseerde sport gaat 1,7 miljard euro om, waarvan 900 miljoen wordt opgebracht door de consument (de sporters) en 400 miljoen door reclame en sponsorgelden. Dan is het niet moeilijk uit te rekenen dat 1,3 miljard euro van het totale sportbudget onder druk staat, zegt Geert Slot, hoofd strategie en beleid bij sportkoepel NOC-NSF. Dat het zwaar weer wordt, is dus wel duidelijk. (Trouw, 25 februari 2009) Topsport in Alkmaar sportstad 7

8 Om meer inzicht te krijgen in de effecten van de economische crisis op de sport in Nederland, heeft NOC*NSF op 23 februari 2009 het meldpunt Sport en Crisis ingesteld. Het meldpunt is bedoeld voor sporters, sportverenigingen, sportorganisaties, gemeenten en andere bij de sport betrokken personen en partijen. Inmiddels heeft NOC*NSF enkele tientallen meldingen ontvangen. De ontvangen meldingen gaan met name over zich terugtrekkende sportsponsors op lokaal niveau. Hoewel niet bekend is in hoeverre de economische crisis de Alkmaarse sportwereld treft, moet er wel rekening worden gehouden met dat het bijvoorbeeld moeilijker kan worden om sponsors te werven en te behouden. 1.3 Technologische ontwikkelingen Oprichting van InnoSport NL Om kansen voor het ontwikkelen en toepassen van nieuwe technologie beter te benutten is InnoSport NL opgericht. InnoSport NL stimuleert de samenwerking tot innovatie in de sport. Universiteiten, kennisinstituten, sportorganisaties en het bedrijfsleven zijn de partners in de uitvoering. In zogeheten Field Labs worden de innovatieve producten en diensten ontwikkeld en getest. Het gaat om toepassingen voor topsport, breedtesport, gehandicapten en een actieve leefstijl, zoals: training en hulpmiddelen, sportmaterialen en sportuitrusting, voeding, accommodaties en ondergrond en innovatieve benadering in sportstimulering. Topsport in Alkmaar sportstad 8

9 Topsportklimaat in Nederland Er is weinig bekend over de precieze effecten van het topsportbeleid op het topsportklimaat en het topsportsucces van landen. Door onderzoek naar het topsportklimaat in Nederland is wel inzicht verkregen in de succesbepalende factoren van het topsportklimaat en in de vraag hoe deze kunnen worden beïnvloedt. Er kan hierbij onderscheidt gemaakt worden tussen succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden en succesbepalende factoren die niet door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden. De belangrijkste succesbepalende factoren die niet door het topsportbeleid te zijn beïnvloeden zijn: Welvaart (BNP) Bevolkingsomvang Grondoppervlakte Urbanisatiegraad De belangrijkste succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden zijn: Individuele leefsituatie van topsporters Sportspecifieke begeleiding Trainings- en wedstrijdvoorzieningen en faciliteiten Deelname aan internationale wedstrijden Media aandacht Publieke waardering voor en ondersteuning van topsport Hieruit komen de volgende punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren: Financiële positie en sociale zekerheid Medewerking van school en werk Sportspecifieke begeleiding door trainers en coaches Sportmedische begeleiding door artsen, fysiotherapeuten, inspanningsfysiologen en masseurs Bereikbaarheid medische staf, meer sportmedisch onderzoek mogelijk maken en aandacht geven aan financiële vergoeding voor medische consultaties Er is veel kritiek op de kwaliteit, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de trainings- en wedstrijdaccommodaties Kwaliteit en vooral kwantiteit van de media-aandacht voor hun tak van sport (Bron: Maarten van Bottenburg, Het topsportklimaat in Nederland i.o.v. NOC*NSF en het ministerie van VWS). Hoewel het hier over het topsportklimaat in Nederland gaat, kunnen deze succesfactoren ook worden toegepast op het topsportklimaat in een stad, in dit geval dus Alkmaar. Laatst genoemde factoren zijn uiteraard het interessantst omdat deze te beïnvloeden zijn. In de interne analyse zal worden gekeken hoe in Alkmaar met deze succesbepalende factoren die door topsportbeleid te zijn beïnvloeden wordt omgegaan. Meso analyse 1.4 Gebruikersanalyse Als gebruikers worden hier 1. de talenten die sporten bij een Alkmaarse vereniging en 2. de verenigingen in Alkmaar met topsportambitie beschouwd Profiel van de gebruikers Sport en studie komen in dezelfde levensfase tot ontwikkeling. Om de top bereiken in een tak van sport zal de nodige trainingsarbeid verricht moeten worden. Dit kost veel tijd en energie en gebeurt in de meeste gevallen Topsport in Alkmaar sportstad 9

10 naast een studie. Daarom moet zo veel mogelijk worden voorkomen dat het één ten koste gaat van het ander: dus sporters die zich genoodzaakt voelen om of hun topsportcarrière of hun studie vroegtijdig beëindigen. Dit betekent dat (potentiële) topsporters in ieder geval de mogelijkheid moet worden geboden om óók goed onderwijs te volgen. Daarnaast hebben verschillende verenigingen aangegeven dat zodra hun talenten gaan studeren, dat ze dan wegtrekken uit Alkmaar en dus voor de vereniging en de stad verloren gaan. De verenigingen zijn verenigingen waar zowel topsport als breedtesport beoefend kan worden. De verengingen met topsportambitie zijn wel van mening dat de topsport de breedtesport nodig heeft, omdat hier de talenten uit voortkomen. Andersom zijn zij ook van mening dat topsporters binnen hun vereniging een voorbeeld kunnen zijn voor de jeugd en de breedtesporters binnen de vereniging, maar ook daarbuiten. Verder hebben de verenigingen met topsportambitie aangegeven dat het goed zal zijn als er meer ondersteuning voor topsport zou zijn vanuit de Gemeente. Aan wat voor ondersteuning behoefte is, is te lezen in hoofdstuk Concurrentieanalyse Voor de concurrentieanalyse maak ik gebruik van het vijf-krachtenmodel van Porter. Porter onderscheidt vijf krachten waarmee managers rekening moeten houden bij het onderzoeken van de concurrentie en de attractiviteit van een bedrijfstak. Figuur 1: Het vijf-krachtenmodel van Porter Het vijf-krachtenmodel van Porter Dreiging van nieuwkomers Alkmaar is de grootste stad van Noord-Holland noord en kan in dit gebied dan ook een regiofunctie vervullen. De herstructurering van de Westrand, de ambitieuze verenigingen en de wens van de Gemeente om zich te profileren als sportstad bieden voor Alkmaar veel mogelijkheden op het gebied van (top)sport. Hoe beter Alkmaar deze mogelijkheden gaat benutten, hoe kleiner de concurrentie vanuit de omgeving zal zijn. Daarom is de dreiging van nieuwkomers klein. Macht van de afnemers Wanneer voor sporters elders betere omstandigheden zijn om hun talent te ontwikkelen, dan kunnen zij er voor kiezen om daar te trainen en lid te worden van een vereniging. Nadeel is dat dit vaak wel extra reistijd met zich meebrengt. Topsport in Alkmaar sportstad 10

11 Substituten Naast topsport zijn er vele andere gebieden waar Alkmaar zich op kan richten. Denk bijvoorbeeld aan recreatie, cultuur of breedtesport. De dreiging van substituten is dus vrij groot. Macht van de leveranciers Als leverancier kan hier de Gemeente Alkmaar beschouwd worden. De Gemeente heeft in zoverre macht dat zij het beleid bepaalt en dus ook of er vanuit de Gemeente geïnvesteerd wordt in topsport. Rivaliteit op de markt De CTO's in Amsterdam, Eindhoven, Heerenveen en Arnhem (Papendal), die onlangs van start zijn gegaan kunnen als concurrenten worden gezien van Alkmaar. In de CTO s wordt jong talent de mogelijkheid geboden om onder ideale sportieve en medische omstandigheden en de beste voorwaarden een carrière in de sport en voor het leven daarna op te bouwen. De Nationale trainingscentra vormen op dit moment een minder grote bedreiging, omdat hier sporten centraal staan waar Alkmaar niet haar aandacht op legt. 1.6 Marktanalyse Herstructurering van de Westrand De gemeente Alkmaar heeft ambitieuze plannen voor de herstructurering van de Westrand. In deze plannen moeten de bestaande sportaccommodaties worden opgewaardeerd en zouden er nieuwe sportfaciliteiten bij moeten komen, zoals een topscherm- en trampolinehal. Onlangs is bekend geworden dat de jeugdopleiding van AZ verplaatst gaat worden naar de Westrand. Verder wordt er gesproken over een sporthotel, waar sporters kunnen overnachten die in Alkmaar verblijven voor bijvoorbeeld trainingskampen of een toernooi. In de Westrand is voor de topsport al een bijzondere concentratie van onderwijsinstellingen te vinden. Het Willem Blaeu College dat een LOOT-school is, het Horizon College dat een CIOS opleiding aanbiedt en Basisschool de Driemaster die een LOOT-school is voor voetballers van AZ, zijn allemaal gevestigd in de Westrand. In de nieuwe Westrand staan de functies sport, onderwijs, toerisme en recreatie centraal. In 2005 heeft de gemeente Alkmaar het Expertteam Grotestedenbeleid gevraagd hen te adviseren over de mogelijkheden van de Westrand. Ook de kansen voor topsport zijn in dit advies naar voren gekomen. In het rapport komt het idee voor een sportwoonwijk in de Westrand naar voren. Hierdoor kan meer samenhang worden aangebracht in het gebied. De sport en onderwijsorganisaties zien de ontwikkeling van een sportwoonwijk in de Westrand als een unieke kans om de eigen ambities te verwezenlijken. Verder wordt gesteld dat het de taak aan de Gemeente is om ervoor te zorgen dat de accommodaties in topconditie zijn. Dat wil onder andere zeggen dat het ook voor het schermen en trampolinespringen mogelijk moet worden om hun topsportambities waar te kunnen maken. Daarnaast wordt er gesproken over voorzieningen zoals een sporthotel en een sportmedisch centrum In dit adviesrapport wordt bovendien nogmaals duidelijk gemaakt dat breedtesport de basis vormt voor de topsport en de topsport inspirerend werkt voor de breedtesport Topsportklimaat in Alkmaar Alkmaar wil voor haar topsporters een bijdrage leveren aan een gunstig sportklimaat. Ondersteuning bij het combineren van de noodzakelijke training en het volgen van onderwijs, alsmede het zoveel mogelijk aanpassen van de sportaccommodaties aan de geldende eisen voor het bedrijven van topsport. (Sportnota 2009) Algemeen In de macro-analyse is het topsportklimaat in Nederland al aan bod gekomen. Hierin kwamen een aantal punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren. Vooral de succesbepalende factoren die door een topsportbeleid te beïnvloeden zijn, zijn interessant. Ter herinnering: Topsport in Alkmaar sportstad 11

12 De belangrijkste succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden zijn: Individuele leefsituatie van topsporters Sportspecifieke begeleiding Trainings- en wedstrijdvoorzieningen en faciliteiten Deelname aan internationale wedstrijden Media aandacht Publieke waardering voor en ondersteuning van topsport Hieruit komen de volgende punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren: Financiële positie en sociale zekerheid Medewerking van school en werk Sportspecifieke begeleiding door trainers en coaches Sportmedische begeleiding door artsen, fysiotherapeuten, inspanningsfysiologen en masseurs Bereikbaarheid medische staf, meer sportmedisch onderzoek mogelijk maken en aandacht geven aan financiële vergoeding voor medische consultaties Er is veel kritiek op de kwaliteit, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de trainings- en wedstrijdaccommodaties Kwaliteit en vooral kwantiteit van de media-aandacht voor hun tak van sport Wat voor ondersteuning is er op dit moment? Over de ondersteuning die er op dit moment is voor topsport in Alkmaar kunnen we kort zijn: die is er niet of nauwelijks. Het enige noemenswaardige op dit gebied is dat de Gemeente in 2005 samen met AZ en de onderwijsinstellingen Willem Blaeu, Horizon College en Hogeschool INHOLLAND een convenant topsport heeft ondertekend ten behoeve van een doorlopende talentontwikkeling en noodzakelijke speciale begeleiding. Daarnaast beschikt Alkmaar met het Willem Blaeu over een LOOT-school. Een LOOT-school (Landelijk Overleg Onderwijs en Topsport ) ondersteunt toptalenten in sport om hun schoolcarrière met hun topsport te kunnen combineren. Daarnaast zijn onlangs ter ondersteuning van de topsport de sportaccommodaties op het vereiste niveau voor topsport gebracht. Dit is gebeurd met behulp van de zogenaamde CAI gelden. CAI gelden zijn de opbrengst van de verkoop van het kabelbedrijf door de stichting CAI (Centraal Antenne Installatie). Hoe kan het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd worden? Het is duidelijk dat er aan het Alkmaarse topsportklimaat nog veel te verbeteren is. In hoofdstuk was al te lezen dat er onderzoek is gedaan naar het topsportklimaat in Nederland. Hieruit kwamen een aantal succesbepalende factoren naar voren die door topsportklimaat te beïnvloeden zijn. Om er achter te komen of deze factoren ook een belangrijke rol spelen voor de topsporters in Alkmaar, ben ik dit bij een aantal verenigingen gaan inventariseren. De volgende vraag stond hierbij centraal: Hoe zou het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kunnen worden? Er zijn hierover gesprekken gevoerd met Stichting Topsport Tom van der Kolk, Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius, zwemvereniging DAW en de softbaltak van Alcmaria Victrix. Trampolinevereniging Triffis heeft per een bijdrage geleverd. Om het Alkmaarse topsportklimaat te verbeteren, is behoefte aan: Sportmedische begeleiding Ondersteuning bij het organiseren van nationale en internationale toernooien Financiële bijdrage voor: Cursussen voor trainers en scheidsrechters - Reiskosten - Trainingskampen Specifieke trainers, zoals conditietrainer en krachttrainer Bemiddeling bij het vinden van huisvesting voor sporters die voor hun sport naar Alkmaar willen verhuizen Topsport in Alkmaar sportstad 12

13 Verder waren de contactpersonen het erover eens en dat er een centraal punt moet komen van waaruit bovengenoemde punten georganiseerd en gecoördineerd gaan worden. Een overzicht van de bevindingen per vereniging is te vinden in bijlage 1. Wat meteen opvalt is dat deze punten overeenkomen met de succesbepalende factoren die door het topsportklimaat te beïnvloeden zijn, zoals in het onderzoek naar het topsportklimaat in Nederland naar voren is gekomen. Daarnaast komen deze punten tevens overeen met de gebieden waarop de steunpunten voor topsport in andere steden, zoals Amsterdam en Haarlem, ondersteuning bieden. Wanneer de Gemeente het heeft over een gunstig sportklimaat, blijft dit beperkt tot onderwijs en accommodaties. Uit bovengenoemde punten kan geconcludeerd worden dat er voor een gunstig sportklimaat meer nodig is. In het actieplan zal het idee om een centraal punt voor topsport op te richten worden uitgewerkt Alkmaarse politiek over topsport In de Sportnota 2009 zijn met betrekking tot topsport een tweetal doelstellingen geformuleerd. Ten eerste om een topsportvriendelijk klimaat voor talenten te creëren. Ten tweede om de (top)sport te benutten voor de promotie van de stad Alkmaar. Hoe zit het met de uitvoering van deze doelstellingen en hoe staan de politieke partijen hier tegenover het onderwerp topsport? Om hier een beeld van te krijgen heb ik contact opgenomen met de politieke partijen in Alkmaar. Uit algemene indruk die ik heb gekregen naar aanleiding van de reacties is dat topsport niet erg leeft binnen de Alkmaarse politiek. De laatste tijd was het onderwerp wel actueel vanwege de landstitel van AZ, maar over andere sporten wordt nauwelijks gesproken. De politiek kiest nadrukkelijk voor de breedtesport en wil topsport wel faciliteren, maar niet mede-financieren. Jan Nagengast van het CDA gaf hierbij als voorbeeld dat, als er steunpunt komt voor de topsport, dan moet er ook een topsportcoördinator komen. Het CDA zou dan bijvoorbeeld wel bereid zijn om de personeelskosten voor deze topsportcoördinator te financieren, maar gaat niet de korting die sporters bij een fitnesscentrum zouden krijgen voor zijn rekening nemen. De reacties per partij zijn hieronder te lezen: OPA Victor Kloos Topsport neemt sinds de laatste weken een zeer belangrijke plaats in binnen de gemeente Alkmaar vanwege het kampioenschap van AZ Vindt sport in de wijk belangrijker omdat dat een ontmoetingspunt is of wordt in een dergelijke wijk en sport laagdrempelig maakt Topsport kun je als gemeente faciliteren en stimuleren, maar in principe niet mede-financieren Liberale kracht - Suzanne den Dulk Verwijst voor het huidige sportbeleid naar de nota Sportbeleid, hierin wordt topsport wel benoemd maar niet als speerpunt gezien De titel Sportieve Stad had de lading beter gedekt dan Alkmaar Sportstad Verwijst verder naar het convenant topsport tussen onderwijs en Gemeente Kiest als volksvertegenwoordiger nadrukkelijk voor de breedtesport om zoveel mogelijk mensen in beweging te krijgen Accommodaties dienen wel topsport waardig te zijn Subsidiëring van topsport door lokale overheid of voorrang verlenen voor een woning zijn niet de juiste instrumenten voor de gemeente Alkmaar VVD Rudmer Heerema Gemeente is wat terughoudend als het over topsport gaat Het tempo waarin de beslissingen gemaakt worden is traag De meeste politieke partijen in Alkmaar zien topsport als iets exclusiefs VVD vindt dat topsporters een voorbeeldfunctie hebben Topsport in Alkmaar sportstad 13