Over willen en kunnen

Transcriptie

1 Ovr will ku Ho j jouw stijl va lidig gv afstmt op d mat va profssioalitit va j schooltam haar lrar I middlgroot tam op gwo school i buurt i d stad wrkt Kari. Z wrkt 4 dag staat voor grop 6. Kari wt wat z wil is als stor tooaagvd i ht tam. Zij wrkt al 20 jaar op dz school. Zij is xtravrt xprssif. Wi haar tgsprkt, krijgt d wid va vor. Z vrtlt klip klaar dat zij ht bij ht rcht id hft. Daara stokt vaak ht gsprk. Z botst ogal s mt oudrs mt wi z it op lij zit. Niuw bgid lrkracht hbb ht moilijk mt haar. Z is voor tamld moilijk aasprkbaar op dit gdrag; vaak loopt z da boos wg. Ook als r j op rustig momt op trugkomt, sapt z wl wat j bdolt, maar schit z i d vrddigig. Ja, maar D dirctur, Koos, vidt Kari god lrkracht i d klas mt kidr, howl dit thma ook daar af to splt. D rlati mt oudrs collga s baart hm wl zorg. Ht zorgt voor spaig ht lukt hm it dit mt Kari t bsprk. Hij vidt wl dat ht mot gbur. Daarom hft hij mt Kari afspraak gmaakt voor otwikkligsgsprk, als voorlopr op fuctiorigsgsprk. D kwalitit va d school wordt bpaald door d profssioalitit, d taakvolwasshid 1 va ht voltallig schooltam. Ht is da ook taak va d schoollidr om mt zij tam t wrk aa ht vrstrk va idrs profssioalitit. Dat is d basis voor god tam. Dit artikl gft hadrikig ho als schoolidr d motivati d comptti va lrkracht i t schatt. Daarm Mt d ischattig ku j matrix mak. D uitkomst va dz matrix bpaalt ho j ht bst mt dz lrkracht i gsprk kut gaa, zo dat lrkracht zich vrdr profssioalisrt. J kut d matrix ivull ovr odrdl maar ook ovr ht ghl fuctior va lrkracht. Ho taakvolwass is d lrkracht? E va d compttis op d school is ht samwrk mt oudrs. Ht samwrk mt collga s is odrdl va adr comptti. Mt dz tw aspct gaat Koos aa d slag. Wat waar staat Kari iglijk? D mat va profssioalitit va d lraar ku j ischatt: door pr (blagrijk odrdl va d) comptti will--ku matrix t mak (zi figuur 1); door va ht ghl fuctior zo matrix t mak. D mat va profssioalitit, ook wl taakvolwasshid gomd, ku j odrvrdl i tw aspct. Ht wl of it ku I hovrr: o b j capabl, comptt of vaardig? o bschik j ovr d rlvat kis, rvarig vaardighid? o ku j problm oploss? o durf j vratwoordlijkhid t drag ku j zlfstadig wrk? o ku j pla z. 1 Ht gdachtgod waarop dit artikl is gbasrd, is otld aa d thori va Hrsy Blachard ovr situatiol lidrschap. Klavr Coachig Traiig

2 Ht wl of it will I hovrr: o hb j r zi i? b j gmotivrd? o wil j vratwoordlijkhid m? o wil j ht god do, hb j prstatimotivati? o b j brid door t ztt it sl op t gv? o hb j zlfvrtrouw? Va blag is ht atwoord op d vraag: wil dz collga of ka dz collga ht it. Wat zo lrt d rvarig, soms vrhult ht it-will iglijk ht it-ku. Idr lrkracht ku j zlf i va d vir odrstaad sgmt idl. J kut ht ook sam mt d lrkracht do. K u w l wl capabl / it gmotivrd Wl ku Nit will wl capabl / wl gmotivrd God rsultat Profssiol i t it capabl / it gmotivrd Slcht rsultat Nit profssiol wl gmotivrd / it capabl Wl will Nit ku it wl Will Figuur 1. D matrix va will ku Koos schat i dat Kari livr it wil samwrk mt oudrs collga s, di adrs dk da zij. E hij schat i dat Kari dat vooral it wil, omdat z g id hft ho z dat tot god id ka brg. Wat ook zij vidt ht vrvld war r grot of kli coflict otstaa, hft hij uit ht vorig fuctiorigsgsprk bgrp. Dus ook wl bgrijplijk dat z dit vrmijdt, zo cocludrt Koos. Adaptif lidig gv Koos vraagt zich af ho ht gsprk mt Kari ht bst t vor. Normaal gsprok sparr Kari hij ovr d odrwijsotwikklig ku zij lkaar daar god i vid. Hij hft ook wl s balltj opggooid ovr haar rlati mt va haar tamld mt paar oudrs. Kari gaf to haar ogzout mig. Ht lukt hm it mt haar i gsprk t kom ovr zij bzorgdhid d kritisch ot. Ht komt r op aa voor Koos om dit gsprk hl god voor t brid. Wlk lidrschapsstijl vraagt wlk lrkracht c.q. wlk lidrschapsstijl past bij wlk sgmt va d matrix uit figuur 1. Er is amlijk rlati tuss d mat va taakvolwasshid va d lrkracht d mair waarop j als dirctur d lrkracht ht bst lidig kut gv. War j j stijl va lidiggv afstmt op wat d lrkracht odig hft om zich vrdr t otwikkl, zij j itrvtis ht mst ffctif. Zi daarvoor figuur 2. Klavr Coachig Traiig

3 Traiig K u w l 2. Coach Wl ku Nit will Cosultrd coach 4. Rsultaatgricht Lidiggv Hog rsultat Profssiol i t 1. Suprvisi Slcht rsultat Nit profssiol 3. Oplid/ trai Wl will Nit ku it wl Will Figuur 2. Lidrschapsstijl di ffctif is (passd bij ht it-of-wl-will--ku va d lrkracht) Vir wg aar Rom Dz vir lidrschapsstijl ku i lkaar ovrlop. Voor d duidlijkhid zij z hir strk odrschid. 1. Suprvisi D lrkracht is wiig dskudig zwak gmotivrd. J kut ook zgg dat d lrkracht obwust obkwaam is. War d lrkracht zlf it bsft, dat zij prstati odr d maat is, zal j d lrkracht daarm mot cofrotr. D mst ffctiv vorm va lidiggv i dit sgmt is suprvisi. Daarbij ligt ht acct op sturd vorm va lidig gv, cotrol fdback op d uitvorig va tak. Cocrt btkt dit: J wrkt rst aa d motivati va d lrkracht. J houdt d motivati op pil door fdback complimt. Daara wrk j aa ht vrgrot va d dskudighid. J houdt suprvisi op ht uitof va d taak door duidlijk istructis, rgls dadlis. Dz vorm va lidig gv is oodzaklijk als d adr och bkwaam och brid is, maar wl goodzaakt is om zij profssiol hadl t vradr. Moglijkhid 1 Stl dat Kari wt wat ht ffct va haar gdrag is op oudrs aatal lrkracht i d vrgadrig d koffikamr. Koos bsluit dit aa Kari t vrag. Als zij ht it wt, zal hij ht haar zo god moglijk uitlgg vrag om haar ja, maar achtrwg t lat. Hij wil ook vrtll dat hij ht oodzaklijk vidt dat zij haar gdrag vradrt. Dat komt zowl Kari zlf, ht tam als haar rlati mt oudrs t god. Klavr Coachig Traiig

4 2. Oplid D mst ffctiv stijl va lidiggv i dit sgmt is oplid. D lrkracht is wl brid ht fuctior t vrbtr, maar it wt og it ho. Wlk gdrag vrwacht jij als lidiggvd va d lrkracht? D lrkracht mot dskudigr word, dus ht acct ligt hir op uitlgg torust. Cocrt: j lgt xplicit uit ovr wlk comptti wlk gdrag ht gaat j crër risicovrij omgvig waari d lrkracht fout mag mak j vrmidr j bmoiis aarmat ht btr gaat. D lrkracht traiig gv of lat volg is adr moglijkhid, mits voor bid duidlijk is wlk comptti(s) d lrkracht mot vrwrv. Moglijkhid 2 Stl dat Kari graag zou will dat zij midr wrstad opropt. Dat is uit va d gsprkk wl aar vor gkom. Koos wil avrag aa Kari of dat klopt. E of z zou will lr ho z dat ht bst ka do. Hij vraagt zich af of hij daarvoor d juist prsoo is schat zlf i va it. Hij zou it wt ho hij dat aa mot pakk. 3. Coach D mst ffctiv stijl i dit sgmt is coach. Omdat d lrkracht vooral it gmotivrd is wl dskudig is ht ffctif om ht gbrk aa motivati aa odrzok t odrwrp. Dat ku j ht bst do door vl ruimt t gv voor ozkrhid wrstad. War duidlijk wordt, waar dit gbrk aa motivati vadaa komt, ku j al da it sam mt d lrkracht wrk aa ht oploss rva. Cocrt: j gaat op zok aar d oorzaak va d zwakk motivati; kijk wat odig is, opdat d lrkracht gmotivrd raakt; houd ht i d gat gf fdback. Moglijkhid 3 Nu Koos zich aa ht voorbrid is, valt hm op dat dz problm va d laatst 4 à 5 jar zij. Vrogr spld dit iglijk hlmaal it ko Kari mt all oudrs ook collga s god door d dur. Wat is r vradrd? Waar komt di schrpt vadaa? E ho kijkt Kari r zlf tgaa. Koos mt zich voor hirovr vrag t stll aa Kari da zal ht gsprk zich wl vazlf otwikkl. Hij wil i idr gval otdkk of zij ischattig klopt. 4. Rsultaatgricht lidiggv D mst ffctiv stijl i dit sgmt is dlgr of rsultaatgricht lidig gv. D lrkracht wil ka ht wrk god aa. Juist dat blo door d lrkracht vl vrijhid vratwoordlijkhid t gv is ffctif. Daar past rsultaatgricht lidig gv bij. Daarbij sprk j mt d lrkracht d t bhal rsultat af. D mair waarop d lrkracht dit dot, ka hij zlf bpal. Cocrt: j gft d adr vl ruimt; j modigt d lrkracht aa mr vratwoordlijkhid t m; j mt daarbij gpast risico s; j sprkt mt d lrkracht af wlk rsultaat j wilt laat d lrkracht zlf bpal ho hij daar komt. Klavr Coachig Traiig

5 Moglijkhid 4 Koos ralisrt zich, dat hij i ht komd gsprk mt Kari, zij ormal stijl va lidiggv aa Kari, ht mi of mr op glijkwaardig basis d zak bsprk, voor dit gsprk los zal mot lat. Dit odrdl va haar fuctior vraagt va hm adr aapak. Misschi god om dit i ht bgi tg Kari t zgg, da ovrvalt ht haar midr. Ho taakvolwass b jij als lidiggvd? Papir is gduldig ht lijkt vast voudig. Rst og wl d vraag wlk stijl va lidiggv jou ht mst ht mist gmakklijk afgaat. J kut voor lk vorm j ig will--kumatrix mak. J otdkt waar j voorkur ligt, wlk stijl j kut iztt wlk stijl voor jou om otwikklig vraagt. E j kut cocludr wlk stijl va lidiggv jij odig hbt om jzlf vrdr t profssioalisr. Marja Klavr Klavr Coachig Traiig fbruari 2015 Klavr Coachig Traiig