ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. hbo bachelor Personeel & Arbeid Christelijke Hogeschool Ede. Croho-registratienummer: 34609

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van Christelijke Hogeschool Ede Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 13 april 2010 en 26 april 2010 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...3 Bevindingen...5 Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding...5 Bijlage 1: Programma...30 Bijlage 2: Documenten...33 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...35 Bijlage 4: Visitatieteam...36 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...39 De verantwoordelijke teamleider: drs. R. de Lusenet namens deze, M. Lathouwers Certiked-vbi juni 2010

2 Identificatie Christelijke Hogeschool Ede Academie voor Mens & Organisatie Postbus 80, 6710 BB Ede Oude Kerkweg 100, Ede Telefoon Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: dr. C.P. Boele, voorzitter College van Bestuur Christelijke Hogeschool Ede Contactpersoon voor de kwaliteit van de opleiding: mr. H.M. Oevermans, opleidingsmanager Personeel & Arbeid Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: Christelijke Hogeschool Ede Bachelor of Business Administration (graad) Voltijd Ede Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: drs. R. de Lusenet Externe deskundigen: drs. R.D. Mulder, dr. ir. J. de Leede Studentlid: L. Kreike Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren RC Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld over de gevisiteerde opleiding en deze op 19 februari 2010 gezonden aan het visitatieteam. De visitatiedagen zijn uitgevoerd op 13 april 2010 en 26 april Het conceptrapport is op 21 mei 2010 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 7 juni 2010 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de opleiding. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 2 van 39

3 Managementsamenvatting Op 13 april 2010 en 26 april 2010 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de hbo bachelor opleiding Personeel & Arbeid van de Christelijke Hogeschool Ede. De doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het Beoordelingskader van NVAO. Algemeen beeld De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een zelfstandige instelling voor hoger onderwijs. De CHE stelt zich bij haar activiteiten onder het gezag van de Bijbel, die zij erkent als het betrouwbare en inspirerende Woord van God, zoals verwoord in het gereformeerd belijden. De missie van de CHE is dat de studenten en de medewerkers een leer- en werkgemeenschap vormen die zich richt op: Het ontwikkelen en verzorgen van hoogwaardig hoger onderwijs waardoor de studenten en cursisten als persoon en als christen worden gevormd, toegerust en opgeleid tot (startende) professionals. Het ontwikkelen, delen en toepassen van kennis, die zij op commerciële en niet-commerciële basis ter beschikking stelt aan de samenleving, die levensbeschouwelijk pluriform is. Het streefprofiel van de gediplomeerde CHE-student ziet er als volgt uit: De student is in staat beroepsmatig gedrag te verantwoorden vanuit een christelijke beroepsvisie, in genuanceerde en respectvolle omgang met andere overtuigingen en standpunten. De student is gemotiveerd, deskundig, bij de tijd op zijn/haar vakgebied, internationaal georiënteerd, gewetensvol en verantwoordelijk in zijn/haar beroepsuitoefening. De student heeft een ontwikkeld gevoel voor de niet-materiële kant van het bestaan. De student heeft niet alleen een antwoord op de vraag Wat moet ik doen om geld te verdienen? maar ook op de vragen Wie ben ik en waartoe leef ik?. In 2004 heeft de CHE in de strategie de stap gezet van een meer traditionele opleidingsschool naar een kenniscentrum. In het strategisch plan voor de periode , Met Vertrouwen Verder worden de lijnen die in 2004 zijn uiteengezet, verder getrokken en geconsolideerd. De CHE is verdeeld in 6 academies, zijnde achtervolgens de Academies voor Verpleegkunde, Educatie, Theologie, Mens & Organisatie, Journalistiek & Communicatie en Sociale Studies. Aan de CHE studeren meer dan studenten en zijn ruim 400 medewerkers werkzaam. De CHE biedt in totaal tien hbobacheloropleidingen aan en één hbo masteropleiding. De CHE kent daarnaast 6 lectoraten. Binnen elk van de academies zijn de lectoraten, de opleidingen en de (commerciële) transferactiviteiten van de betreffende sector samengebracht. De Academie voor Mens & Organisatie bestaat naast de transferactiviteiten uit het lectoraat Sociale Innovatie en een tweetal opleidingen, te weten hbo bachelor Management, Economie en Recht en hbo bachelor Personeel & Arbeid. Het totaal aantal studenten van de laatstgenoemde opleiding bedroeg in totaal 111 in 2008/2009. De opleiding Personeel & Arbeid kent alleen een voltijdvariant. Pagina 3 van 39

4 Het visitatieteam heeft in de voorbereiding van de locatiebezoeken aan de opleiding de beschikking gekregen over alle relevante documenten. Waar dat nodig was, heeft de opleiding op verzoek van het visitatieteam zorggedragen voor aanvullende documenten. Het visitatieteam is in de gelegenheid geweest om met alle geledingen van de opleiding te spreken. De locatiebezoeken zijn afgelegd conform het vooraf overeengekomen programma. Het visitatieteam heeft om deze redenen de overtuiging de beoordeling te hebben kunnen baseren op voldoende informatie. De opleiding loopt vooruit op landelijke ontwikkelingen betreffende de eisen waaraan de afgestudeerden dienen te voldoen. Het uitgangspunt van de mensgerichte bedrijfskundige is daar een overtuigend bewijs van. De opleiding stelt in de specialisatie van de afgestudeerden het te bereiken niveau als een verdieping van het bachelorniveau en realiseert dat niveau ook. De opleiding bereikt dat niveau met name als gevolg van de capaciteiten, inzet en betrokkenheid van de docenten en als gevolg van de effectieve studiebegeleiding. De relatie tussen de opleiding en het werkveld is bijzonder sterk. Het visitatieteam vraagt de opleiding wel het specifieke personeel-& arbeidgehalte in de werkveldadviesraad te vergroten en de gelegenheid te nemen de relaties met de bedrijven in het werkveld verder te structureren. Het visitatieteam beoordeelt voor de opleiding alle facetten van het beoordelingskader van de NVAO tenminste als voldoende. Op een aantal van deze facetten heeft het visitatieteam een beoordeling op het niveau van goed gegeven. Een viertal facetten zijn zelfs als excellent beoordeeld. Dat is bij deze facetten aangegeven en onderbouwd. Ter onderscheiding van andere visitaties heeft de CHE het verzoek gedaan om een bijzonder kenmerk op te nemen in het rapport. Dat is in hoofdstuk 7 na de zes onderwerpen van het beoordelingskader van de NVAO gedaan. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding voldoet aan de eisen die daaraan op basis van het beoordelingskader van de NVAO gesteld moeten worden. Pagina 4 van 39

5 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. In de blokken die bij de betreffende onderwerpen en facetten horen, staat de beschrijving van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van het betreffende facet gegeven. Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding Onderwerp en facet Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen Niveau Oriëntatie HBO/WO Programma Eisen HBO/WO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing Inzet van personeel Eisen HBO/WO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel Voorzieningen Materiële voorzieningen Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement Bijzonder kenmerk: christelijke identiteit Voltijd Positief goed voldoende goed Positief goed goed excellent voldoende voldoende voldoende goed voldoende Positief goed voldoende excellent Positief voldoende excellent Positief goed goed voldoende Positief excellent voldoende Positief Pagina 5 van 39

6 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. De opleiding heeft de eigen eindkwalificaties opgesteld. Deze eindkwalificaties zijn ontleend aan de omgevingsanalyse, die de opleiding heeft uitgevoerd. In deze analyse heeft de opleiding een aantal belangwekkende ontwikkelingen in het beroepenveld van de afgestudeerde P&Aprofessional geduid. Daaruit is als dragend element de afgestudeerde P&A-professional als mensgerichte bedrijfskundige naar voren gekomen. Dit is een ander element dan het dragende element sociaal ondernemerschap van de opleiding in Vanuit de omgevingsanalyse heeft de opleiding als eindkwalificaties een negental competenties opgesteld waaraan de afgestudeerde P&A-professional dient te voldoen, wil hij of zij goed beslagen ten ijs komen in de beroepssituatie. Deze competenties zijn achtereenvolgens Methodische aanpak van bedrijfskundige vragen, Adviserend vermogen, Begeleidend vermogen, Ondernemend vermogen, Leidinggevend vermogen, Formeel-juridisch oordeelsvermogen, Financieel-kwantitatief inzicht, Persoonlijke verantwoordelijkheid en Zelfregulering. De opleiding heeft nadien deze competenties vergeleken met het opleidingsprofiel dat het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel & Arbeid heeft opgesteld in het document Format Daarin heeft het Landelijk Opleidingsoverleg Personel & Arbeid een zevental werkterreinen en van daaruit een twaalftal kerntaken voor de P&A-professional benoemd. Uit deze vergelijking is een grote mate van overeenstemming gebleken tussen de eindkwalificaties van de opleiding en het landelijk opleidingsprofiel. Het Landelijk Opleidingsoverleg heeft bij het tot stand brengen van het opleidingsprofiel de Landelijke Werkveld Adviesraad, bestaande uit vertegenwoordigers van het beroepenveld geraadpleegd. Daarnaast is door het Landelijk Opleidingsoverleg een kennisdelingsdag belegd met in het domein van personeel & arbeid werkzame professionals. Het opleidingsprofiel is mede door de input van deze groepen en individuen vormgegeven. In het opstellen van de nieuwe eindkwalificaties heeft de opleiding vooruitgelopen op de landelijke ontwikkelingen op het vakgebied. Het visitatieteam waardeert deze voortvarendheid. In de afstemming van de eigen eindkwalificaties met het landelijke opleidingsprofiel is de overeenstemming tussen beide gebleken. Als gevolg daarvan zijn de eindkwalificaties van de opleiding door de vakgenoten gelegitimeerd. In het kader van de totstandkoming van het landelijk opleidingsprofiel is dit profiel ook door de vertegenwoordigers van het beroepenveld gelegitimeerd. Het visitatieteam acht het dragende element van de opleiding, zijnde de mensgerichte bedrijfskundige (de P&O er met verstand van bedrijfskunde) en de daarvan afgeleide competenties een goede afstemming op de eisen van het beroepenveld. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als goed. Pagina 6 van 39

7 1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor of een master. De opleiding heeft het te bereiken niveau trapsgewijze in de opleiding aangebracht. Als eerste trede heeft de opleiding het niveau verwoord dat de studenten aan het einde van de propedeuse bereikt dienen te hebben. Als tweede worden de afgestudeerden geacht aan het einde van hun major voor elk van de competenties het bachelorniveau bereikt te hebben. Als derde en hoogste trede dienen de afgestudeerden voor elk van de specialisatieminoren waarvan de studenten er één kiezen, een niveau te bereiken dat een verdieping van het bachelorniveau is. Voor elk van deze niveaus heeft de opleiding de competenties afgezet tegen de aanduidingen van het bachelorniveau, dat in de Dublin descriptoren neergelegd is. Hieronder volgen de Dublin descriptoren en de wijze waarop het bachelorniveau aan het einde van de major in de competenties herkenbaar is. De kennis en het inzicht van de afgestudeerden zijn onder meer zichtbaar in het opzetten van het HR-beleid, het optreden als strategisch partner voor het management, het weten te ontwikkelen van medewerkers, het kennen van personele en financiële kentallen en het kennis hebben van arbeidsovereenkomsten en ontslagrecht. Het toepassen van kennis en inzicht is onder andere te zien in het uitvoeren van het HR-beleid, het onderhouden van een adviesrelatie, het omgaan met contingenties in de bedrijfskunde, het inrichten van een management-performancesysteem en het onderkennen van waarden in de organisatie en in de maatschappij. De oordeelsvorming van de afgestudeerden blijkt onder andere het evalueren van het HR-beleid, het uitwerken van een geïntegreerde aanpak rond vraagstukken, het hebben van een visie op leren in de organisatie, het tonen van morele integriteit en het hebben van een heldere visie op de bedrijfskunde. De communicatieve vaardigheden van de afgestudeerden blijken onder meer in het rapporteren over het HR-beleid, het creëren van draagvlak, het communiceren in de Engelse taal, het toelichten van leertrajecten, het samenwerken in teams en het presenteren van personele en financiële informatie. De leervaardigheden van de afgestudeerden betreffen onder andere het integreren van theorie en praktijk, het ontwikkelen van nieuwe inzichten, het zicht hebben op de eigen culturele achtergrond en de beperkingen die daaruit voortkomen en het beschikken over zelfsturing. De opleiding heeft de eindkwalificaties in relatie gebracht met de Dublin descriptoren. Uit de vergelijking blijkt een volledige en evenwichtige afstemming van de eindkwalificaties op de Dublin descriptoren. Het visitatieteam heeft waardering voor het streven van de opleiding om in de specialisatieminoren boven het bachelorniveau uit te komen en aldus voor een aantal eindkwalificaties differentiatie aan te brengen. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende. Pagina 7 van 39

8 1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor in HBO: HBO: De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. De eindkwalificaties van de opleiding zijn afgestemd met het landelijke opleidingsprofiel. Dat profiel is opgesteld door het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel & Arbeid. Als gevolg daarvan zijn de eindkwalificaties door de gezamenlijke opleidingen Personeel & Arbeid gelegitimeerd. Doordat het Landelijk Opleidingsoverleg zowel de Landelijke Werkveldadviesraad als in het domein werkzame P&A-professionals heeft geraadpleegd, berust het landelijke opleidingsprofiel mede op de eisen die vanuit het werkveld aan de eindkwalificaties worden gesteld. De opleiding heeft een werkveldadviesraad, bestaande uit vertegenwoordigers uit het beroepenveld. Deze geven vanuit ontwikkelingen in het werkveld commentaar op de eindkwalificaties van de opleiding. Aldus blijven ook de eigen eindkwalificaties van de opleiding afgestemd op de eisen van het beroepenveld. De afgestudeerden dienen werkzaam te kunnen zijn in het gehele gebied van personeel en arbeid, bestaande uit werving en selectie, opleiding en training, competentiemanagement en functieontwerp, prestatiebeoordeling en prestatiemanagement, functiewaardering en beloning, loopbaanontwikkeling en personeelsplanning en arbeid en gezondheid. De opleiding streeft er om die reden naar de afgestudeerden uit te rusten met de waaier van methoden en technieken die nodig is om op elk van deze deelgebieden te functioneren als een beginnend beroepsbeoefenaar. Als de studenten een bepaalde route in het programma volgen, kunnen zij zich beter kwalificeren voor een aansluitende masteropleiding. De opleiding biedt de studenten daartoe in het derde jaar van het programma de mogelijkheid de Onderszoeksstage te doen in het derde en het vierde jaar de verbredingsminoren Wetenschapsfilosofie en Wetenschapsmethodologie te volgen. De eindkwalificaties van de opleiding zijn door het landelijke beroepenveld gevalideerd en worden door de eigen werkveldadviesraad van de opleiding van regelmatig commentaar voorzien. De afstemming van de eindkwalificaties met het werkveld zijn waardevol. De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam een duidelijk beeld van de werkzaamheden van de beginnend beroepsbeoefenaar en rust de afgestudeerden voor het beroep uit. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als goed. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Van de facetten van dit onderwerp zijn twee als goed en één als voldoende beoordeeld. Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen opleiding daarom als positief. Pagina 8 van 39

9 2. Onderwerp: programma Het huidige programma leidt op voor de hierboven genoemde, recentelijk herziene eindkwalificaties. Het programma is in 2007/2008 van start gegaan, als gevolg waarvan de eerste afgestudeerden daarin in het jaar 2010/2011 zullen afstuderen. Het leidende beginsel van het programma is de trialoog. Dat is de samenwerking tussen de opleiding/docent, de student en de beroepspraktijk. Het programma is verdeeld in vier studiejaren, die elk op hun beurt zijn verdeeld in vier blokken. Het programma telt in totaal 240 ec. De studiejaren zijn telkens 60 ec groot en de blokken tellen elk 15 ec. Het programma luidt als volgt: Het eerste jaar bestaat uit de vakken Inleiding Mensgerichte Bedrijfskunde (11 ec), ICT 1 & 2 (samen 3 ec), Adviesvaardigheden (5 ec), Onderzoek Mens & Markt (6 ec), Visies (5 ec), Bedrijfskundige Logistiek (6 ec) en Publiek & Privaat (5 ec). Aan het einde van het eerste jaar maken de studenten een keuze uit de verdiepingsminoren Loopbaanontwikkeling, Markt & Strategie, Eigendom, Investeren & Financieren en Projectleiderschap (elk 7,5 ec). In het eerste en tweede jaar volgen de studenten het vak Nederlandse taal (in totaal 6 ec) en in het eerste en derde jaar volgen zij het vak Business English (in totaal 6 ec). Daarnaast volgen zij in het eerste en het tweede jaar het vak Gespreksvaardigheden (in totaal 6 ec). In elk van de vier jaren volgen de studenten de Talentontwikkeling waarin zij onder begeleiding hun persoonlijk functioneren sturen en daarop reflecteren. Talentontwikkeling omvat in het eerste jaar 2,5 ec, in het tweede jaar 4 ec, in het derde jaar 2,5 ec en in het vierde jaar 2,5 ec. Het tweede jaar omvat de vakken Planning & Control (7 ec), Human Resource Management (7 ec) en Organisatieadvisering (10 ec). De laatste twee blokken van dat jaar zijn geheel bestemd voor de stage (26 ec). Het derde jaar is opgebouwd uit de vakken Integrale Bedrijfskunde (6 ec), de Verbredingsminor (7,5 ec), ICT 3 (1,5 ec) en Business Ethics (7,5 ec). Daarnaast voeren de studenten de praktijkspecialisatie uit waarbij ze kunnen kiezen uit de Studentcompany, Onderzoeksstage en Profielstage (elk 17 ec). In de laatste twee blokken maken de studenten een keuze voor twee verdiepingsminoren. Zij kunnen dan een minor kiezen uit Financiële Verantwoording, Arbeid & Gezondheid, Corporate Social Responsibility en Management voor not-for-profit Organisaties (elk 7,5 ec) en één uit ICT & Logistiek, Arbeidsmakelaardij, International HRM en International Business (elk 7,5 ec). Het vierde jaar is opgebouwd uit de vakken HRD (4,5 ec), Integraal Personeelsmanagement, Verandermanagement (7 ec), Roeping & Professie (5 ec) en een Verbredingsminor (7,5 ec). in dit jaar voeren de studenten ook het Afstudeerproject (28 ec) uit. De structuur van het programma luidt als volgt. De vakken vormen de major van het programma. Deze vakken zijn enerzijds domeinspecifieke vakken en anderzijds vakken voor basisvaardigheden (Engels, Nederlands en Gesprekstechnieken). Het vak Organisatieadvisering, de stage, de praktijkspecialisatie en het afstudeerproject behoren tot de praktijklijn van het programma. De verdiepingsminoren vormen de minor of specialisatie. De talentontwikkeling is de rode draad van het persoonlijk functioneren van de studenten. Pagina 9 van 39

10 2.1 Eisen HBO Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een HBO- of een WOopleiding: HBO: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. De vakken binnen de major dragen de kennis aan waarover de studenten dienen te beschikken. De vakken bieden kennis en inzicht aan voor de deelgebieden van personeel en arbeid. Voor elk van de vakken heeft de opleiding literatuur voorgeschreven. Naast de boeken schrijft de opleiding ook artikelen voor. In de vakken van de major dienen de studenten een beroepsproduct te maken. De meeste van deze beroepsproducten zijn reële producten, gebaseerd op reële cases voor externe opdrachtgevers. Zo komen de studenten binnen de vakken in aanraking met de beroepspraktijk. Bij zeer veel van de vakken zijn externe personen of organisaties betrokken, als opdrachtgever of als gastdocent. De praktijklijn binnen het programma is geheel gericht op de beroepspraktijk. De studenten komen direct met de beroepspraktijk in aanraking in het vak Organisatieadvisering, de stage van het tweede jaar, in de praktijkspecialisatie in het derde jaar en het afstudeerproject. In het vak Organisatieadvisering voeren de studenten een adviesopdracht voor een externe organisatie uit. In de stage en in de praktijkspecialisatie voeren de studenten activiteiten direct in de beroepspraktijk uit. Ook het afstudeerproject is een onderzoek dat zich in de reële omstandigheden van een organisatie voltrekt. De opleiding heeft het programma voorgelegd aan de werkveldadviesraad, die zowel voor de opleiding Management, Economie en Recht als voor deze opleiding is ingesteld. De inbreng van de werkveldadviesraad heeft mede tot het programma geleid, zoals het nu is. De opleiding beschikt over een bestand waarin tussen 500 en 600 organisaties zijn opgenomen. De opleiding kan deze onder meer benaderen voor activiteiten in de praktijklijn en de beroepsproducten die aan de vakken zijn verbonden. Met een aantal van deze organisaties heeft de opleiding intentieverklaringen afgesloten met het oog op structurele samenwerking. Bij een aantal vakken is het lectoraat Sociale Innovatie betrokken. Een deel van de studenten loopt stage in het buitenland of doet binnen de verbredingsminor USanders of de verdiepingsminor International HRM internationale ervaring op. Pagina 10 van 39

11 De opleiding zorgt in de ogen van het visitatieteam voor een degelijke kennisverwerving door de studenten. Wel bepleit het visitatieteam meer internationale literatuur en literatuur van iets recenter datum waardoor het behandelen van nieuwe ontwikkelingen, zoals die van Het Nieuwe Werken, ondersteund wordt. De relatie die de opleiding met het beroepenveld heeft opgebouwd, is zonder meer indrukwekkend te noemen. De studenten komen zowel binnen de vakken van de major, als in de praktijklijn alsook in de minoren veelvuldig en op intensieve wijze met de beroepspraktijk in aanraking. Zij kunnen zich daardoor een goed beeld van de beroepspraktijk vormen en zich gericht daarop voorbereiden. Het visitatieteam vraagt de opleiding de inbreng van specifieke expertise inzake personeel en arbeid binnen de werkveldadviescommissie te vergroten. Het visitatieteam acht de inbreng van het lectoraat waardevol. Dat geldt ook voor de mogelijkheden van de studenten om naar het buitenland te gaan. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. De opleiding heeft een overzicht opgesteld aan de hand waarvan duidelijk is hoe de competenties die als eindkwalificaties dienen, in het programma zijn verwerkt. Uit dit overzicht blijken deze competenties volledig en evenwichtig in het programma te zijn opgenomen. De opleiding heeft in het opleidingsplan en de opleidingsgids aangegeven op welke competenties de onderwijsactiviteiten betrekking hebben en tot welke leerdoelen deze competenties zijn verwerkt. De opleiding heeft in de programmaboeken die voor elk van de vakken zijn samengesteld, de competenties beschreven waarvoor het vak opleidt. Van deze competenties zijn de leerdoelen voor de vakken afgeleid. De opleiding heeft ook voor de stages en het afstudeerproject de competenties benoemd. Deze competenties zijn in de stage- en afstudeernota s vertaald naar gedragsindicatoren aan de hand waarvan de beoordelaars kunnen beoordelen of de studenten de competenties beheersen. Alle competenties zijn uitgewerkt in de vakken van de major, de praktijklijn, de verdiepende en verbredende minoren en de talentontwikkeling. Aldus is het programma inhoudelijk een afdoende afspiegeling van de eindkwalificaties. Pagina 11 van 39

12 De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam de eindkwalificaties zorgvuldig omgezet in de het programma. Het programma is sterk verbonden aan de parallelle opleiding Management, Economie en Recht. Dat is een versterking voor de bedrijfskundige aspecten van de opleiding maar kan tegelijkertijd een risico vormen voor de mensgerichte aspecten. Het visitatieteam raadt de opleiding aan de balans tussen beide aspecten te bewaren en te bewaken. Het visitatieteam vindt dat de eindkwalificaties inhoudelijk zeer sterk in het programma verwerkt zijn. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. 2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Het programma is opgebouwd uit vier studiejaren en daarbinnen uit vier blokken. Deze blokken zijn steeds 15 ec groot. Daarnaast kent het programma een viertal studielijnen. Als eerste volgen de studenten de major waarin zij vakken volgen ter voorbereiding op de gehele breedte van het toekomstige beroep. Als tweede is de praktijklijn in het programma opgenomen waarin zij de praktische vaardigheden opdoen. Als derde kunnen de studenten verdiepingsminoren volgen. Tot slot doorlopen zij tijdens de gehele duur van het programma de Talentontwikkeling. In de major zijn op een evenwichtige wijze de verschillende onderwerpen ondergebracht die bepalend zijn voor het vakgebied van personeel & arbeid. De onderwerpen zijn bedrijfskunde, advisering, levensbeschouwelijke en maatschappelijke reflectie, psychologie, HRM en bedrijfscultuur, economie en recht. Deze onderwerpen zijn ondergebracht in de verschillende vakken. In het begin van de studie biedt het vak Inleiding Mensgerichte Bedrijfskunde een oriëntatie op het gehele gebied. De praktijklijn is opgebouwd uit de beroepsproducten die deel uitmaken van de vakken, het vak Organisatieadvisering waarin de studenten een adviesproject uitvoeren, de stage in het derde jaar, de praktijkspecialisatie in het derde jaar waarin de studenten een studentcompany (opzet van een bedrijf), een onderzoeksstage of een profielstage kunnen uitvoeren en het afstudeerproject. De studenten kunnen de verdiepingsminoren kiezen die de opleiding aanbiedt. Bepaalde door de opleiding voorgeschreven combinaties van verdiepingsminoren leiden tot een specialisatie. Zo leiden de minoren Loopbaanontwikkeling, Arbeid & Gezondheid, Internationaal HRM en Competentiemanagement tot de specialisatie HR Adviseur. Er zijn ook combinaties voor de specialisaties Loopbaanadviseur en Teamleider. De specialisaties zijn ook bepalend voor de invulling van de praktijkspecialisatie in het derde jaar en voor de inhoud van het afstudeerproject. De talentontwikkeling loopt door alle jaren van het programma heen en heeft tot doel bij te dragen aan het persoonlijk functioneren van de studenten. In elk van de jaren is de talentontwikkeling op een ander aspect van het persoonlijk functioneren gericht. De docentcoach die de studenten begeleidt, heeft zicht op de overige onderwijsactiviteiten. Pagina 12 van 39

13 De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam de samenhang van het programma op een zeer degelijke wijze gewaarborgd. In de lijnen waaruit het programma is opgebouwd, zijn alle aspecten van de opleiding op een verantwoorde wijze verwerkt. De lijnen bieden de studenten een structuur waarbinnen zij zich alle aspecten van de opleiding, in relatie tot het toekomstige beroep, eigen kunnen maken. De onderwijsactiviteiten binnen de lijnen bouwen op een logische wijze op elkaar voort. De vakken binnen de major bieden een volledig beeld van de onderwerpen. De praktlijklijn biedt een overzicht van de praktische aspecten aan het toekomstige beroep. De stage in het tweede jaar is een belangrijk oriëntatiepunt op het toekomstige beroep voor de studenten. De specialisatie stelt de studenten in staat hun eigen accenten aan te brengen. De talentontwikkeling biedt de mogelijkheid van reflectie op de eigen positie van de studenten in het programma. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als excellent. 2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. De studenten ervaren de studie als tamelijk zwaar, zo hebben ze tegenover het visitatieteam verklaard. Vooral het vervaardigen van de beroepsproducten als afsluiting van de vakken vraagt veel van de studenten. De studietijd van de studenten over het gehele programma is onderverdeeld in 20 % tot 25 % contactonderwijs, 25 % literatuurstudie en 50 % voor het maken van de beroepsproducten en opdrachten. In het programma is de spreiding van de studielast over de blokken binnen de studiejaren met telkens 15 ec per blok evenwichtig. Binnen elk van de blokken zijn standaard twee praktijkweken geroosterd waarin de studenten aan hun beroepsproducten kunnen werken. Aan het einde van de blokken zijn toetsweken gepland voor de kennistoetsen van de vakken. Door het systeem van de blokken leren de studenten wel om goed te plannen en voldoende tijd in te ruimen als voorbereiding op het afleggen van de kennistoetsen en het vervaardigen van de beroepsproducten. In het kader van de talentontwikkeling ondersteunen de docentcoaches de studenten bij het organiseren van de studie, het doorlopen van de stages en het maken van een keuze voor de specialisatie op basis van de verdiepingsminoren. In het eerste jaar houdt de opleiding nauwgezet bij of de studenten voldoende voortgang in hun studie boeken. Als dat niet zo is, dan spreken de docentcoaches studieplanningen met de studenten af. Als er geen verbetering optreedt, dan kan na een voorlopige negatief studieadvies halverwege het jaar een bindend afwijzend studieadvies volgen aan het einde van het eerste jaar. Een dergelijk advies wordt gegeven door de examencommissie, als de student minder dan 50 ec heeft of een onvoldoende voor het persoonlijk functioneren, te toetsen in de talentontwikkeling. Pagina 13 van 39

14 Ook na het eerste jaar heeft de opleiding drempels in het programma gelegd. In het tweede jaar mogen de studenten pas op stage, nadat zij het vak Organisatieadvisering hebben afgerond. De studenten mogen pas aan de praktijkspecialisatie in het derde jaar deelnemen, als zij de stage in het tweede jaar naar behoren hebben afgerond. De studenten mogen pas aan het afstudeerproject beginnen, als ze alle onderdelen van het tweede jaar hebben gehaald en de praktijkspecialisatie hebben afgerond. De docenten kijken de tentamens binnen de termijn van drie weken na en zijn bereikbaar in het geval van vragen van de studenten. De studielast is evenwichtig over het programma gespreid. Het systeem van de blokken en de afgewogen roostering daarbinnen is bevorderlijk voor de planning van de studie door de studenten, ook al ervaren zij het programma als zwaar. De ondersteuning door de docentcoaches tijdens de talentontwikkeling draagt in de ogen van het visitatieteam ook aan de studeerbaarheid bij. De drempels in het programma zijn zinvol om de vorderingen van de studenten te bewaken. Het visitatieteam moedigt de opleiding aan de exitgesprekken met de studenten beter te evalueren. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: hbo bachelor: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. De opleiding organiseert open dagen om aankomende studenten voor te lichten over de inhoud van het programma. Het aantal studenten dat de afgelopen jaren aan de opleiding is begonnen, bedroeg 30 (2004), 24 (2005), 23 (2006), 38 (2007) en 47 (2008). De aankomende studenten zijn gewoonlijk afkomstig van VWO, HAVO of een relevante opleiding op mbo-niveau. Enkele studenten hebben eerder een andere hbo-opleiding afgerond. Studenten die een relevante mbo-opleiding hebben afgerond, kunnen eventueel instromen in het tweede jaar van de studie. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn en niet voldoen aan de formele toelatingseisen, kunnen een toelatingsexamen afleggen en zo aan de opleiding beginnen. Als beginnende studenten al eerder een wo- of hbo-opleiding hebben voltooid, dan kunnen zij vrijstellingen aanvragen. De examencommissie van de opleiding beslist daarover, na het inwinnen van advies bij de vakdocent. De opleiding kan gebruik maken van de diensten van het geaccrediteerde EVC-centrum van de CHE om mogelijke eerder verworven competenties van individuele studenten te waarderen om op basis daarvan vrijstellingen te verlenen en een aangepast programma in te richten. In het geval van aansluitproblemen na toelating tot de opleiding, begeleidt de docentcoach de betrokken student om deze problemen het hoofd te bieden. Pagina 14 van 39

15 De opleiding stelt correcte toelatingseisen en hanteert verantwoorde toelatingsprocedures. Dat geldt ook voor het toelaten van de mbo-studenten in het tweede jaar van de opleiding. Het verlenen van vrijstellingen, ook op basis van eerder verworven competenties geschiedt op een correcte en verantwoorde wijze. Het visitatieteam beoordeelt om deze redenen dit facet als voldoende. 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: HBO-bachelor: 240 studiepunten. Het programma van de opleiding telt het vereiste totaal van 240 studiepunten, berekend in termen van ec s. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. De opleiding heeft didactische principes opgesteld. Deze principes zijn (a) de vraagarticulatie door de studenten, (b) de trialoog, (c) de deskundigheid en betrokkenheid van de docenten en (d) de talentontwikkeling. Deze principes zijn als volgt uitgewerkt. De vraagarticulatie is het losmaken van belangstelling en echte vragen bij de studenten. De trialoog is de intensieve samenwerking met de beroepspraktijk in het onderwijs. De studenten mogen rekenen op de deskundigheid en de betrokkenheid van de docenten, als gevolg waarvan zij zich kunnen spiegelen aan de docenten en zij als personen door de docenten worden aangesproken. Door de talentontwikkeling kunnen de studenten het onderwijs koppelen aan hun persoonlijk functioneren waardoor het onderwijs herkenbaar is. De vraagarticulatie en trialoog leiden tot werkvormen in de praktijklijn waarin de opleiding de relatie met de beroepspraktijk legt en daardoor vragen bij de studenten oproept. In de praktijklijn zijn de werkvormen het werken aan de beroepsproducten binnen de vakken, het werken binnen de stage, de praktijkspecialisatie en het afstudeerproject. Pagina 15 van 39

16 De deskundigheid en betrokkenheid van de docenten komen tot uitdrukking in de colleges en in de trainingen. De deskundigheid en betrokkenheid vormt de basis van werkvormen als de overdracht van kennis, het onderwijsleergesprek en oefeningen. In de talentontwikkeling geeft de opleiding de ontwikkeling van het persoonlijk functioneren van de studenten vorm. Dit functioneren is afgezet tegen de onderwijsactiviteiten in de verschillende jaren van het programma. De didactiek van het programma is in sterke mate gericht op het bereiken van de toenemende zelfsturing van de studenten. Het visitatieteam acht de didactisch principes passend voor dit programma. De uitwerking ervan in werkvormen is een consequente doorvertaling en concretisering van de principes. De sterke didactische kanten van het programma zijn onder meer de inbreng van de beroepspraktijk, de betrokkenheid van de docenten en de toenemende zelfsturing van de studenten. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. 2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. De opleiding heeft een toetsbeleid ontwikkeld. Dit toetsbeleid benoemt de functies van toetsing (prikkel tot studeren, feedback-instrument en middel tot kwalificatie), zet de organisatie van de toetsing uiteen, beschrijft de inhoud en het niveau ervan en gaat in op de beoordeling. Het maken van de toetsen is een gezamenlijke inspanning van meerdere docenten, die elkaars werk van commentaar voorzien. De toetsing in de vakken voor de basisvaardigheden (Nederlands, Engels, Gesprekstechnieken) gebeurt door middel van vaardigheidstoetsen. In de domeinspecifieke vakken van de major is de toetsing een kwestie van enerzijds kennis- of theorietoetsen en anderzijds van beroepsproducten. De theorietoetsen zijn schriftelijke toetsen waardoor de kennis van een vak getoetst wordt. De beroepsproducten komen in alle vakken voor en zijn voor de helft daarvan individueel en voor de andere helft het product van een groep studenten. In de beroepsproducten toetst de opleiding vooral de integratie van kennis en vaardigheden. De beroepsproducten kunnen een rapport zijn maar ook een gesprek over de uitvoering van een opdracht. In de beroepsproducten komt ook de kennistoetsing nog een keer terug. Voor de beoordeling van kennistoetsen wordt een antwoordsjabloon gebruikt. Voor de beoordeling van de beroepsproducten zijn criteria opgesteld. De criteria zijn afgeleid van de competenties van de opleiding. De beoordeling van beroepsproducten is altijd een zaak van twee beoordelaars. Dat kunnen twee docenten zijn maar ook een docent en een beoordelaar uit de beroepspraktijk. Pagina 16 van 39

17 De toetsing in het kader van de talentontwikkeling vindt plaats op basis van het door de studenten gevulde portfolio en het gesprek daarover tussen de docentcoach en de student. In het tweede, derde en vierde jaar is de toetsing gekoppeld aan de onderwijsactiviteiten in de praktijklijn waaronder de stages in het tweede jaar en de praktijkspecialisatie in het derde jaar. Bij de beoordeling hanteert de docentcoach de competenties die de opleiding als eindkwalificaties heeft opgesteld. De docentcoach wint advies in bij de praktijkbegeleider van de stage-instelling. Het afstudeerproject heeft veertien stappen en omspant het hele vierde jaar en loopt van het werven van de opdracht via het plan van aanpak tot de uitwerking van het rapport. De beoordeling is in handen van twee docenten. De begeleiding wordt door één van hen uitgevoerd. De beoordeling vindt plaats aan de hand van alle negen competenties waarop het programma is gebaseerd. Het toetsbeleid is in de ogen van het visitatieteam gedegen. De toetsvormen zijn afgestemd op de inhoud van de onderwijsactiviteiten. Enige aanscherping van het toetsen van onderzoeksmethoden is op zijn plaats. De wijze waarop de toetsen tot stand komen en de beoordeling daarvan is afdoende. De integratie van kennis en vaardigheden in de beroepsproducten acht het visitatieteam waardevol. Wel heeft het visitatieteam verschillen in de zwaarte van toetsen vastgesteld en verschillen in de beoordeling. Deze verschillen zijn niet verontrustend groot maar vragen wel van de opleiding hierop extra bedacht te zijn. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Beoordeling van het onderwerp Programma Vier facetten zijn als voldoende, drie facetten zijn als goed en één facet is zelfs als excellent beoordeeld. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Programma als positief. Pagina 17 van 39

18 3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een HBO-opleiding: HBO: Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. De opleiding geeft het onderwijs vorm volgens het beginsel van de trialoog. In het overwegende deel van de onderwijsactiviteiten spelen zowel de beroepspraktijk als de docenten gezamenlijk een rol. De docenten onderhouden uit dien hoofde hechte relaties met de beroepspraktijk. Meer dan de helft van de docenten zijn naast hun docentschap betrokken bij de transferactivititeiten van de Academie voor Mens & Organisatie. Daardoor voeren zij (commerciële) opdrachten uit in het beroepenveld. Mede daardoor zijn en blijven zij op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het beroepenveld. Veel van de part-timedocenten zijn naast hun baan als docent ook werkzaam in de beroepspraktijk. Op grond daarvan weten deze docenten rechtstreeks en op basis van hun eigen ervaringen in hun onderwijs de relatie met de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk te leggen. Ongeveer 30 % van de docenten is op deze basis part-timedocent. De docenten die op full-timebasis werkzaam zijn, kennen de beroepspraktijk door de taltijke contacten die er vanuit de opleiding met het beroepenveld zijn. Deze docenten zijn onder andere betrokken bij stages, de praktijkspecialisaties en de afstudeerprojecten. Al deze activiteiten spelen zich af in de beroepspraktijk. Zoals eerder gezegd, onderhouden de opleiding en namens deze de docenten relaties met tussen 500 en 600 organisaties in het beroepenveld. Ook via het lectoraat Sociale Innovatie lopen er lijnen naar de beroepspraktijk. Vanuit het lectoraat zijn docenten bij de opleiding betrokken. De opleiding betrekt ook personen uit het werkveld als gastdocent bij het programma. De curricula vitae van de docenten bieden inzicht in de relaties van de verschillende docenten met de beroepspraktijk. Die relaties zijn intensief en talrijk. De docenten onderhouden op vele verschillende manieren contact met het beroepenveld. Door hun activiteiten kennen de docenten de ontwikkelingen en de actualiteit van de beroepspraktijk. Dat geldt zowel voor de part-time als voor de full-timedocenten. Gezien de veelheid van relaties die de opleiding onderhoudt met organisaties en bedrijven, is het netwerk van de docenten bijzonder breed en rijk geschakeerd. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als goed. Pagina 18 van 39

19 3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Voor de Christelijke Hogeschool Ede als geheel is de student-docentratio 14,1 : 1. Dat is iets onder het landelijk gemiddelde van 13,4 : 1. Dat getal geeft zowel het onderwijzend personeel als het onderwijsondersteunend personeel weer. Het cijfer voor de Academie voor Mens & Organisatie wijkt niet wezenlijk af van dat van de hogeschool als geheel. De Academie voor Mens & Organisatie besteedt 67 % aan het onderwijzend personeel. Van het overige deel gaat 19 % naar coördinatie, 7 % naar het lectoraat Sociale Innovatie en 7 % naar overige activiteiten. De docenten ervaren een nogal hoge werkdruk, dit mede als gevolg van een hoog ambitieniveau. De tevredenheid over het werk en over de werkomstandigheden onder de docenten is niettemin hoog. In het geval van verzuim verschuift een college of vindt vervanging door een docent plaats. Bij langdurige ziekte zoekt de opleiding naar een structurele oplossing. De opleiding kan bogen op een hecht docententeam dat gezamenlijk werkt aan het op een goed niveau houden en, waar mogelijk, verder verbeteren van het programma. De opleiding zoekt naar een goed evenwicht tussen docenten met een grote of volledige aanstelling en part-timedocenten. De beschikbare docentencapaciteit is voldoende voor het te verzorgen onderwijs. Het visitatieteam vraagt de opleiding de werkdruk onder de docenten te bewaken. Ook het in huis hebben en houden van de benodigde expertise over de totale breedte van het domein is een aandachtspunt, gezien de beperkte omvang van het docentencorps. De samenhang in het docententeam is hecht. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende. 3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Binnen het kader van het werving- & selectiebeleid van de hogeschool stelt de opleiding hoge eisen aan de docenten. Deze eisen zijn onder meer een academische werk- en denkniveau, enthousiasme voor praktijkgerichte onderwijsvormen, uitgesproken belangstelling voor studentenbegeleiding en coaching en een bewuste keuze voor de integratie van de christelijke levensovertuiging in het professioneel handelen. Getuige de curricula vitae van de docenten hebben zij voor het overgrote deel een vooropleiding op academisch niveau. Pagina 19 van 39

20 Een aantal van de docenten van de opleiding hebben publicaties op hun vakgebied op hun naam. Ze zijn ook vanuit dat perspectief goed op de hoogte van de ontwikkelingen op hun vakgebied, ook in relatie tot de situatie in de beroepspraktijk. Als docenten zich op didactisch gebied verder zouden willen ontwikkelen, dan stelt de opleiding hen daartoe in staat dit door middel van interne methodisch-didactische scholing. De docenten voeren functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende. In het kader van deze gesprekken stellen de docenten een persoonlijk ontwikkelplan op en houden een portfolio bij van hun resultaten en hun eigen reflectie daarop. De docenten kunnen 8 % van hun normjaartaak besteden aan scholing. Dat zijn 133 uren per jaar voor een full-timedocent. Het docententeam is hecht en heeft de afgelopen jaren een geheel nieuw programma ontworpen en ten uitvoer gelegd. De studenten vinden de docenten sterk in de deskundigheid op hun vakgebied, in hun didactische capaciteiten en in hun omgang met de studenten. De capaciteiten van de docenten worden afdoende bewaakt en bevorderd door de opleiding. De docenten zijn hoog geschoold, zijn deskundig op hun vakgebied en zeer bekwaam op het didactisch gebied, vooral ook in de begeleiding van de studenten. De wijze waarop de docenten het nieuwe programma hebben opgezet en hebben uitgevoerd, dwingt bij het visitatieteam bewondering af. De onderwijsactiviteiten hebben mede door de inzet, de betrokkenheid en de deskundigheid van de docenten een grote waarde voor de studenten. Dat geldt met name ook de talentontwikkeling die als een rode draad door het programma loopt en daadwerkelijk het persoonlijk functioneren van de studenten in relatie tot het onderwijs in beeld brengt en de studenten ertoe aanzet de eigen ontwikkeling vorm te geven. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als excellent. Beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel De facetten van het onderwerp Inzet van personeel zijn eenmaal als excellent, eenmaal als goed en eenmaal als voldoende beoordeeld. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp als positief. Pagina 20 van 39

21 4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. De opleiding is gehuisvest in een goed geoutilleerd gebouw. Het gebouw beschikt over voldoende collegezalen, les- en praktijklokalen, leerruimtes en gesprekskamers. Daardoor kunnen alle onderwijsactiviteiten in het gebouw plaatsvinden. In het gebouw bevinden zich ook de mediatheek, de winkel, uitleenbalie, catering en bureau studentenzaken. Dat zijn reguliere voorzieningen die voor het onderwijs noodzakelijk zijn. De openingstijden van het gebouw en de voorzieningen sluiten ook aan bij de studietijden van de deeltijdstudenten. In het gebouw bevinden zich voldoende ICT-voorzieningen en ICT-werkplekken. Ook is er een uitleen van audiovisuele apparatuur. In alle lokalen is een beamer en/of videoapparatuur aanwezig. De opleiding maakt gebruik van het intranet van de hogeschool. Daarop kunnen de studenten informatie vinden over de studie waaronder ook de presentaties die tijdens de hoorcolleges zijn gegeven. De opleiding beschikt over de benodigde voorzieningen. De huisvesting is geschikt voor de verschillende onderwijsactiviteiten. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. De opleiding stelt een opleidingsgids, programmaboeken en stage- en afstudeernota s aan de studenten ter beschikking. Deze documenten zijn zeer volledig en geven uitgebreide informatie over de inhoud, de opbouw, de roostering en de toetsing van de onderdelen van de studie. Ook krijgen de studenten actuele informatie via het intranet van de hogeschool. De talentontwikkeling speelt een voorname rol in de studiebegeleiding. De docentcoach die de studenten daarin begeleidt, heeft zicht op de overige onderdelen van het programma en kan het effect daarvan op het persoonlijk functioneren van de studenten duiden. Pagina 21 van 39