Veilig leren lezen Artikel - Uitmuntende lezers kunnen heel wat werk aan. lezen. Auteur: Wilma Stegeman

Transcriptie

1 Klikklakclusterbekje werken: Laat hen wrden maken met de tweeklank f het lettercluster dat p dat mment in het znwerkbekje aan de rde is. Laat de wrden k pschrijven! Gebruik daarvr de stramienbladen vr het Klikklakbekje (kpieerblad 2-23) f het Klikklakclusterbekje (kpieerblad 7-8). Een verzicht van de technische leerstf vr zn vindt u p pagina 4 van dit artikel. Letterzetter De vrege lezers hebben zichzelf lezen geleerd znder methde. Daarm hebben zij in het begin van grep 3 vaak meite met de spelling. Met name de tweeklanken en de krte/lange klinkers kunnen prblemen pleveren. U kunt hiervr de raketwerkblaveilig leren lezen Uitmuntende lezers kunnen heel wat werk aan Auteur: Wilma Stegeman K2 Stramienblad klikklak.qxd:2-23 K2 Stramienblad klikklak.qxd :44 Pagina Uitmuntende lezers kunnen dikwijls heel wat werk Kpieerblad Stramienblad klikklakbekje aan: ze zijn enthusiast en ze werken hard. Op een gegeven mment hebben ze alle znpdrachten van een kern gemaakt. Regelmatig km je p het frum dan k de vraag tegen wat je ng meer aan kunt bieden. In dit artikel vindt u een aantal leesschrijfactiviteiten vr deze kinderen. Sms kunt u methdemateriaal een klein beetje aanpassen, sms gebruikt u materialen buiten de methde. Met deze suggesties kunt u de uitmuntende lezers zinvlle en afwisselende activiteiten aanbieden. Materialen vr grep 3 In de lagere kernen kunnen uitmuntende lezers werken met methdisch en niet-methdisch materiaal p het niveau van kern 7 tt en met 2 van Veilig leren lezen. Antwrdenbekjes Bij de znwerkbekjes zijn k antwrdenbekjes uitgegeven. Hiermee gaat het nakijken makkelijker en sneller. Dit geldt met name vr het begrijpend lezen: u kunt nu snel feedback geven p de ingevulde antwrden. Ok kunt u de kinderen zelf werkbladen na laten kijken en af en te het gemaakte werk met de kinderen bespreken (bijvrbeeld twee keer per week). Klikklakbekje en Klikklakclusterbekje De kinderen die met znmaterialen werken, kunnen p hun eigen niveau met het Klikklakbekje f het Veilig leren lezen Kern 2 Uitgeverij Zwijsen Educatief B.V., Tilburg 2 23

2 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Veilig leren lezen feestneus kern 0 Illustratr: Ann de Bde vll_lz_raket_kern0.qxd:letterzetter_raket_kern 0.qxd :26 Pagina 8 letterzetter.8 TipTp De pdrachten p raketniveau, van Tiptp lezen, kunnen k vr de znaanpak een uitdaging zijn. Tiptp lezen sluit aan bij kern t/m 6. kk kk rk? k k sm rk rk kk rk kk k k rm ms sm Humpie Dumpie Humpie Dumpie-bekjes vr begrijpend lezen wrden in kern 7 t/m 2 aangeraden vr kinderen p raketniveau. Vr de znaanpak kunt u deze bekjes aanbieden in kern t/m 6. Let er wel p dat ze al pdrachten vr begrijpend lezen in hun znwerkbekjes hebben gemaakt; het met niet teveel van het gede wrden! r k r k s m r m Veilig leren lezen letterzetter kern Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg den uit Letterzetter aanbieden. Een verzicht van efeningen m bepaalde lees- en spellingprblemen aan te pakken, vindt u p de tabbladen bij elke kern. Ringbekje Met het Ringbekje raket den kinderen met de znaanpak p een aantrekkelijke manier heel wat spellingervaring p. Vral na kern 6 heeft dit ringbekje een pittig niveau. Feestneus In Feestneus vindt u bij elke kern kaarten p znniveau. Smmige kaarten zijn k geschikt vr samenwerking met gede lezers uit de maangrep: bij de kaart vr het znniveau hrt in die gevallen een kaart p raketniveau. Bekenseries De klassenbiblitheek is een rijke brn vr de uitmuntende lezers. Laat ze beken kiezen die hen aanspreken en let pas in tweede instantie p het AVI-niveau. Let erp dat de inhud niet te hg gegrepen is, want dan valt de belangstelling snel weg. Af en te een te laag AVI-niveau lezen is niet erg. Er zijn speciale beken vr kinderen die p jnge leeftijd al een hg AVI-niveau hebben bereikt: bijvrbeeld de series Znnetjes en Bllebs start. Wen de kinderen eraan dat zij k bij het zelfstandig lezen het bek eerst verkennen: Wat zie ik p het mslag en p de illustraties? Wat weet ik daar al van? Leeslgbekje Laat de kinderen die ged lezen een leeslgbekje bijhuden. Een vrbeeld van een leeslgbekje vindt u p kpieerblad -29. Kpieer dit blad en knip de twee werkbladen ls. Als u de bladen in het midden mvuwt, ntstaan twee lgbekjes. Op de buitenkant kan het kind de titel schrijven en de naam van de schrijver. Daarna kan het kind de binnenkant invullen. vll_feestneus-vk-kern0.qxd:vll_feestneus-vk-kern0.qxd :39 Pagina 2 vll_feestneus-vk-kern0.qxd:vll_feestneus-vk-kern0.qxd :39 Pagina 3 feestneus 0.2 dag feestneus 0.3 dag Vreger gingen dingen vaak anders dan nu. Kijk maar eens naar dit drp. Het drp is een museum. Je kunt er p bezek gaan. Je ziet daar mensen aan het werk. Vertel maar wat je ziet. Vertel wat je ervan weet. Vreger gingen dingen vaak anders dan nu. Kijk maar eens naar dit drp. Dit drp is een museum in de pen lucht. Mensen zijn aan het werk. Ze den dat net zals het vreger ging. Vertel maar wat je ziet. Vertel maar wat ze den. kar hiwagen pmp waterpmp zeis tbbe zeis wastbbe smid smid juk juk kets kets paard trekpaard Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Veilig leren lezen feestneus kern 0 Illustratr: Ann de Bde 2

3 Bender, Bender! rep ik steeds. Wat heb je gedaan? Er zitten sprietjes hi in zijn vacht. En hij stinkt een uur in de wind. Met zijn grte tng likt hij ver mijn neus. Hij kwispelt en blaft vrlijk in mijn r. Gijs wil hem k knuffelen. We aaien hem m de beurt. Dan met hij in bad. d :24 Pagina ben je? g. bs.. je nu? die al kan lezen e wat meilijkere tekst vr. lezen. Het kind leest het samen eurt een stukje vrlezen, al. Dát is samen lezen. U kunt de achterkant laten gebruiken vr diverse werkvrmen. Het kind mag: de miste f grappigste zin uit het bekje pschrijven (zrg vr schrijflijntjes); een tekening maken, bijvrbeeld van de hfdpersn); een stripje maken: u verdeelt de achterkant in vier delen en laat het kind een stripje maken van vier plaatjes (wie den er mee, waar begint het, wat gebeurt er, he lpt het af). Samenlezen Met de maan-rs-vis-samenleesbeken kunnen kinderen van de diverse leesaanpakken: maan, ster, raket en zn samen lezen. Om de beurt een stukje vrlezen, samen genieten van een verhaal: de beginnende lezer leest de eenvudige tekst p de linkerpagina, de gevrderde lezer de wat meilijkere tekst p de rechterpagina. Wanneer u niet beschikt ver de maan-rs-vissamenleesbeken, kunt u een kind dat de znaanpak vlgt samen laten lezen met een kind uit de maangrep dat het raketniveau aankan: de kinderen lezen m de beurt een pagina uit een bekje p het raketniveau. Een werkvrm die u (p vrijwillige basis en met mate) kunt tepassen: een gede lezer (znaanpak f raketmateriaal) leest samen met een zwakke lezer (steraanpak) een bekje dat aansluit bij het leesniveau van de zwakke lezer. Eerst lees de gede lezer een pagina, daarna herhaalt de zwakke lezer deze pagina. Vr deze werkvrm is een pedaggische instelling van de gede lezer wel een vrwaarde! samenleesbek Bender, waar ben je? Anke Kranendnk Bender, waar ben je? Anke Kranendnk en Alice Hgstad Zwijsen Vrlezen aan kleuters Als het znleesbekje uit is, kunt u de kinderen laten vrlezen in grep -2. Als vrbereiding brengen de uitmuntende lezers (begeleid) een bezekje aan grep -2. Zij maken kennis met het grepje waarvr zij gaan vrlezen. Samen met deze kleuters kiezen ze een prentenbek. Het vrlezen wrdt z een activiteit waar de kleuters bij betrkken zullen zijn. 2 De kinderen lezen dit prentenbek eerst vr zichzelf in de leesles in grep 3. Zijn er meilijke wrden bij? Is de betekenis van alle wrden duidelijk? 3 De leerkracht bespreekt aspecten van vrdrachtslezen, zals: de intrductie van het bek dr samen het mslag te bekijken; de intnatie tijdens het vrlezen; het uitleggen van meilijke wrden tijdens het lezen en dergelijke. Als er gelegenheid is, mgen de kinderen gaan kijken he de leerkracht van grep -2 vrleest. 4 Daarna lezen de kinderen, als generale repetitie, hun prentenbek vr de tweede keer. Of ze lezen het aan elkaar vr. In beide gevallen is er veel aandacht vr de vrdracht. 5 En dan is het grte mment aangebrken: vrlezen in de kleutergrep. Ankerverhaal schrijven Naar aanleiding van de strips in leesbekje t/m 6 bedenken de kinderen zelf zinnen f dialgjes. Op die manier kunnen ze het ankerverhaal naschrijven. Vanaf kern 5 gebruiken de kinderen kpieerblad 5-23 t/m 5-26 als ndersteuning bij het schrijven. Tekstje schrijven Op de website vindt u bij de thematips vr kern 5 werkbladen waarbij de verhaallijn heel eenvudig is weergegeven. Deze werkbladen zijn een gede eerste stap vr het zelf maken van een verhaaltje. Zie Smmige kinderen die de znaanpak vlgen, zijn al in staat m zelf een krte tekst te schrijven. Het is belangrijk dat u het kind hierbij ndersteunt dr een stap-vr-stap-aanpak: Bespreek met het kind waarver het wil schrijven. Diep het nderwerp uit dr een gesprekje; maak het nderwerp cncreet. Laat een wrdveld maken rnd een plaat f een tekening. Het kind kiest de meest aansprekende wrden (3 tt 5) en schrijft er een f meer zinnen bij. Help tijdens het schrijven met de meilijke wrden. Bekijk de tekst samen; is het kind (en bent u) tevreden ver de tekst? 3

4 Laat de tekst in het net p de cmputer typen. Tt slt kan de tekst versierd wrden met plaatjes uit een tijdschrift f met een tekening. Bij vldende mtivatie en schrijfvaardigheid kan de tekst uitgreien tt een werkstukje. ABC-wrdspel ABC-wrdspel is een spel dat bedeld is vr het technisch lezen. Het is specifiek gericht p het direct herkennen van de deelstructuren van een- en tweelettergrepige wrden. Klassenweekbek Kinderen die zelf al iets kunnen schrijven, mgen eenmaal per week een tekstje schrijven vr het klassenweekbek. De meest recente teksten hangen vr iedereen (k de uders) zichtbaar in de klas f p de gang. Verzamel de teksten later in een map en zet die in de bekenhek. Laat het klassenweekbek een rl spelen in het klassengebeuren. Lees bijvrbeeld regelmatig een (verzek)stukje vr tijdens het melkdrinken. Mgelijke nderwerpen m ver te schrijven: Wie is er deze week jarig geweest? Wat heeft dit kind gekregen? Is er een kind ziek (geweest)? Wat heeft hij/zij (gehad)? Is er iemand p bezek geweest p schl f in de klas? Heeft een van de kinderen iets in de kring verteld dat geschikt is vr het klassenweekbek? Het kind mag het geschreven tekstje p de cmputer in het net typen. Z ziet het klassenweekbek er verzrgd uit en kunnen andere kinderen de teksten beter lezen. Materialen vr grep 4 In de tweede helft van grep 3 kunt u uitmuntende lezers laten werken met niet-methdisch materiaal p het niveau van grep 4. Speurneus Speurneus is een kist met pdrachtkaarten vr begrijpend lezen. Een beschrijving van Speurneus vindt u in het Materialenkatern bij kern 7 t/m 2 p pagina 70. Vreemde zaken Deze bekenserie prikkelt de nieuwsgierigheid van kinderen. In een vrleesverhaal zijn zes nieuwsgierigmakende mmenten verwerkt. Naar aanleiding van het vrleesverhaal vragen de kinderen zich af wat er vr geheimzinnigs aan de hand is. Bij het vrleesverhaal hren 6 beken. Elk bek nthult een van de geheimen uit het vrleesverhaal. Dr alle zes beken te lezen, wrden alle raadsels pgelst. De serie Vreemde zaken bestaat tt nu te uit 3 pakketten die pklimmen in meilijkheidsgraad. Elk pakket heeft een eigen thema: de eerste serie speelt zich af in de dierentuin (leesniveau medi grep 4); de tweede serie speelt p de markt (leesniveau medi grep 5); de derde serie speelt in een htel aan zee (leesniveau medi grep 6). de vierde serie speelt in een histrisch museum (leesniveau medi grep 7). en de vijfde serie speelt zich af p de redactie van een schlkrant (leesniveau medi grep 8). Internet Op internet zijn aantrekkelijke lees- en schrijfsuggesties te vinden. Bijvrbeeld p f p Op beide sites vindt u k lessuggesties rnd kinderbeken, bijvrbeeld suggesties die aansluiten bij het thema van de kinderbekenweek. Op vindt u Slimme Taal: dit is verrijkingsmateriaal vr hgbegaafde kinderen uit grep 3 t/m 8, waarbij k aandacht wrdt besteed aan kinderliteratuur. Delezen Uitmuntende lezers werken graag met Delezen: een interactief cmputerprgramma vr begrijpend lezen. Een beschrijving van Delezen vindt u in het Materialenkatern bij kern 7 t/m 2 p pagina 76. 4

5 Kern Wrdtype in werkbekjes zn lange/krte klinkers 2 tweeklanken: e, ie, eu, ei, eu, u, au 3 sch- -auw eenvudige verkleinwrden -nk, -ng wrden van het type mmkm/mkmm 4 -ng, -nk -ch, -cht uw ja, z, nu samengestelde wrden van het type huis-deur wrden van het type mmkm/mkmm verkleinwrden 5 -eeuw, -ieuw schr- mmmkm/mkmmm klankzuivere samengestelde wrden: vrbij tweelettergrepige wrden znder pen lettergreep: veren, bijten, hnden 6 alle typen eenlettergrepige wrden tweelettergrepige wrden znder pen lettergreep lastige verkleinwrden: kistje, lampje 7 hfdletters tweelettergrepige wrden, k met pen lettergreep 8 tweelettergrepige wrden met medeklinkerclusters: straatsteen tweelettergrepige wrden met vr- en achtervegsels: be-, ge-, ver-, -ing, -lijk 9 alle typen tweelettergrepige wrden drielettergrepige wrden 0 alle typen tweelettergrepige wrden drielettergrepige wrden, k niet-klankzuivere: slaapkamer, regenwrm meerlettergrepige wrden met vr- f achtervegsels: duidelijk, gevallen, vertellen drielettergrepige verkleinwrden met uitgang -tje f -etje: varkentje, sterretje pdrachten waarbij het antwrd geschreven met wrden 2 alle typen twee- en drielettergrepige wrden: vakantie, statin, citren, cla, pa s, ft s pdrachten waarbij het antwrd geschreven met wrden In leesbekje en 2 kmen spradisch vierlettergrepige wrden vr: jngedame, gedemrgen, erachteraan. 5