Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp"

Transcriptie

1 Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp De hulpverlener als brug tussen kennis en cliënt 17 juni 2011 Cora Bartelink Hulpverleners vragen zich af hoe zij vraaggericht werken goed kunnen combineren met verantwoord beslissen over de meest geschikte hulp voor een gezin. Sommige hulpverleners zijn bang dat ze gezinnen kwijtraken als ze beslissingen nemen op basis van hun professionele kennis: de hulpverlener zal wel eens even vertellen wat goed is voor het gezin. Anderzijds zijn er hulpverleners die vrezen dat vraaggericht werken neerkomt op: u vraagt, wij draaien. Er is een middenweg: door hun kennis te delen en oplossingsgericht te werken kunnen hulpverleners samen met ouders en kinderen tot de beste beslissing komen. Voor effectieve hulpverlening is een goede besluitvorming essentieel, van de beoordeling van wat er aan de hand is tot de beslissing over wat er moet gebeuren om een probleem aan te pakken. Beslissen over effectieve hulp bij problemen in de opvoeding of ontwikkeling vraagt van hulpverleners dat zij professioneel werken, hun keuzes baseren op wetenschappelijke of praktijkkennis over wat werkt en ouders en kinderen betrekken bij de besluitvorming (Bartelink en anderen, 2010). Een professionele besluitvorming vereist dat de beslissing methodisch tot stand komt en onderbouwd en toetsbaar is. Professioneel beslissen betekent dat hulpverleners niet zomaar wat doen: hun besluitvorming is niet alleen gebaseerd op hun eigen mening. Professionele hulpverleners werken gestructureerd, met een geschikt instrumentarium en op basis van voor hun sector geldende wetgeving en beroepscodes. Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat het belangrijk is om adviezen aan gezinnen over de beste hulp te baseren op wetenschappelijke of systematische praktijkkennis. Die manier van werken wordt ook wel evidence based genoemd. Een beslissing gebaseerd op wetenschappelijke of praktijkkennis vergroot de kans op succes (Poston en Hanson, 2010). Voor evidence based beslissingen hebben hulpverleners kennis nodig over relevante theorieën over het ontstaan en in stand blijven van ontwikkelings- en opvoedingsproblemen en kennis over wat werkt : welke hulp effectief is bij specifieke problemen. Tegelijkertijd zijn ouders en kinderen gemotiveerder voor hulp en is de kans van slagen groter als hulpverleners hen betrekken bij de besluitvorming (Swift en Callahan, 2009). Het uitgangspunt van deze indicatiestelling in dialoog is dat je als hulpverlener nooit belangrijke beslissingen neemt zonder degene op wie die beslissing van invloed is erbij te betrekken. Dat kan op verschillende manieren. Zo kunnen hulpverleners ouders en kinderen informeren of advies vragen voordat zij een beslissing nemen over de meest geschikte hulp. Besluitvorming in dialoog betekent echter dat ouders en kinderen werkelijk meebeslissen over de hulp (Bartelink en anderen, 2010). Geen hulpverlener zal ontkennen dat het belangrijk is om goede kennis te hebben over wat werkt. Ook weten veel hulpverleners hoe essentieel het is ouders en kinderen te laten meebeslissen over de hulp, zodat ze gemotiveerd blijven en niet voortijdig afhaken. Die beide uitgangpunten combineren samen met ouders en kinderen beslissingen te nemen die gebaseerd zijn op kennis uit onderzoek en praktijk is echter bepaald niet makkelijk. Ouders en kinderen kunnen pas werkelijk meebeslissen als ze beschikken over de kennis die nodig is voor een goed besluit. Over het algemeen hebben ze minder kennis over effectieve hulp dan hulpverleners. Soms zijn ze moedeloos doordat hun problemen al lang bestaan. En als eerdere hulp niet echt heeft geholpen, zijn ze misschien het zicht op mogelijke oplossingen kwijtgeraakt. Hulpverleners moeten daarom een brug vormen tussen enerzijds ouders en kinderen en anderzijds

2 de beschikbare wetenschappelijke en praktijkkennis. Kennis over ontstaan van problemen Hulpverleners hebben de taak om ouders en kinderen inzicht te geven in wat het probleem is en welke factoren bijdragen aan het ontstaan en in stand blijven ervan. Een theoretisch kader helpt daarbij. Bijvoorbeeld het Britse Framework for the Assessment of Children in Need and their Families (Department of Health, 2000). Dat stelt het welzijn van het kind centraal. Het model toont de factoren die het welzijn van het kind en elkaar beïnvloeden: de ontwikkelingsbehoeften van het kind, de opvoedingscapaciteiten van de ouders en de gezins- en omgevingsfactoren (figuur 1). Ouders die niet over voldoende opvoedingscapaciteiten beschikken, kunnen moeilijker voorzien in de ontwikkelingsbehoeften van hun kinderen. Hebben ze bijvoorbeeld moeite om hun kinderen basale verzorging te bieden, dan loopt hun gezondheid gevaar. Uit onderzoek is bekend dat ernstig lichamelijk verwaarloosde kinderen vaak een ontwikkelingsachterstand oplopen. Ouders die ernstige financiële problemen hebben, werkloos zijn of in achterstandsbuurten wonen, hebben vaak als gevolg van stress moeite om hun kinderen op te voeden. Andere kenmerken die het functioneren van ouders beïnvloeden, zijn verslavings- en psychische problematiek en hun opvattingen over kinderen en opvoeding. Ook kenmerken van kinderen, zoals temperament en intelligentie, spelen mee in de mate waarin ouders in staat zijn om een adequate opvoeding te bieden. Verstandelijke beperkingen of gedragsproblemen van kinderen maken het moeilijker voor ouders om de ontwikkeling van hun kind te stimuleren. Die problemen en beperkingen vragen meer van de opvoedingscapaciteiten van ouders. Dat betekent ook dat ouders die het ene kind prima weten op te voeden, daar soms bij hun andere kind niet in slagen. Bij belangrijke gezins- en omgevingsfactoren valt te denken aan de gezinssamenstelling, het gezinsklimaat, de beschikbare sociale steun en kenmerken van de buurt. De hulpverlener moet afwegen of het kind zich zo ontwikkelt als gezien zijn leeftijd te verwachten is, of de ouders voldoende in staat zijn om de ontwikkeling van het kind te ondersteunen en wat de oorzaak is als ze daartoe niet in staat blijken te zijn. De hulpverlener kan die afweging maken op basis van gesprekken met ouders en kind en door gebruik te maken van vragenlijsten. Zo helpt de Child Behavior Checklist (CBCL) emotionele en gedragsproblemen bij een kind vast te stellen, en kan met de Nijmeegse Ouderlijke Stress Index (NOSI) stress in de opvoeding worden onderzocht. Door een opeenstapeling van problemen en risicofactoren raakt de balans tussen draaglast en draagkracht verstoord. Dat kan de ontwikkeling van het kind belemmeren en het vermogen van ouders verstoren om het kind de opvoeding te bieden die het nodig heeft. Hoe meer problemen en risicofactoren er zijn, hoe groter de kans is dat het welzijn van het kind in gevaar komt (Van der

3 Laan en Blom, 2006; Asscher en Paulussen-Hoogeboom, 2005). De hulpverlener moet tegelijkertijd factoren die de draagkracht vergroten of een beschermende werking hebben niet uit het oog verliezen. Een kind dat thuis te maken heeft met veel conflicten, kan bijvoorbeeld door zijn gevoel voor humor en goede sociale vaardigheden sociale steun vanuit zijn omgeving krijgen. Kennis over wat werkt Hulpverleners hebben ook kennis nodig over welke hulp effectief is bij veelvoorkomende problemen. Het Nederlands Jeugdinstituut biedt een overzicht van wat werkt bij veelvoorkomende problemen in de jeugdzorg. Dit soort overzichten biedt inzicht in wat gemiddeld een effectieve aanpak is bij een bepaald probleem. Dat betekent dat de aanpak volgens een overzichtsstudie voor een meerderheid van de cliënten effectief is, of in grote lijnen effectief is en op onderdelen aanpassing vraagt aan specifieke kenmerken van een cliënt. Bij kinderen met ADHD zijn bijvoorbeeld medicijnen in combinatie met gedragstraining voor ouders en leerkrachten het meest effectief. De medicijnen verminderen het drukke en impulsieve gedrag en maken dat het kind zich beter kan concentreren. De gedragstraining leert ouders en leerkrachten hoe zij het gedrag van het kind effectief en op een positieve manier kunnen bijsturen (Foolen en anderen, 2011). Soms blijkt de algemene aanpak uit de overzichtsstudies niet te werken, bijvoorbeeld als een kind met ADHD ook andere problemen heeft. Dan is het nodig om de aanpak aan te passen. In de praktijk maken hulpverleners nog nauwelijks gebruik van deze overzichtsstudies bij beslissingen over de beste hulp. In plaats daarvan zijn beslissingen vaak gebaseerd op pragmatische overwegingen, zoals de beschikbaarheid van een bepaald hulpaanbod, de vertrouwdheid van de hulpverlener met dat aanbod of de wachtlijsten van zorgaanbieders in de regio (Baecke en anderen, 2009). Daarom moeten hulpverleners de beschikbare kennis over wat werkt weten te koppelen aan de interventies die in hun regio beschikbaar zijn. Cognitieve gedragstherapie is bijvoorbeeld effectief tegen angststoornissen. Zorgaanbieder A. biedt onder de naam De Dappere Kat cognitieve gedragstherapie voor kinderen van 8 tot 18 jaar en zorgaanbieder B. doet dat onder de naam Bang zijn voor andere kinderen voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Eerst is het nodig om te bepalen welke therapie het effectiefst is. Daarna kan de hulpverlener afwegen of hij concessies kan en wil doen aan de effectiviteit met het oog op pragmatische afwegingen zoals een wachtlijst. Soms is het onvermijdelijk dat zulke pragmatische afwegingen meespelen: als hulpverlener wil je ouders en kinderen zo goed, maar ook zo snél mogelijk helpen. Het is ook nog onduidelijk op welke manier hulpverleners kennis over wat werkt het gemakkelijkst in de dagelijkse praktijk kunnen gebruiken. Het lijkt erop dat hulpverleners niet goed uit de voeten kunnen met algemene richtlijnen omdat die meestal gericht zijn op één specifieke diagnose, terwijl vrijwel alle gezinnen kampen met een combinatie van problemen (Kam en Midgley, 2006). Bovendien is het ondoenlijk voor hulpverleners om goed op de hoogte te zijn van de effectiefste aanpak voor elk voorkomend probleem. In de medische wereld gebruiken artsen daarom steeds vaker ict-systemen die hen ondersteunen bij de besluitvorming over medicatie. Het is nog maar de vraag of ict ook een geschikt middel is in de jeugdzorg, aangezien de kennis over wat werkt daar minder ver ontwikkeld is. Het is echter wel duidelijk dat wie succes wil hebben het soort hulp moet inzetten waarvan de effectiviteit door onderzoek of praktijkervaring is aangetoond (Bartelink en anderen, 2010). Dialoog met ouders en kinderen Heb je als hulpverlener zicht op wat een effectief hulpaanbod is bij een probleem, dan is de volgende vraag hoe je die kennis verantwoord afstemt op wensen en mogelijkheden van ouders en kinderen. Dat vraagt om een open dialoog waarin gezamenlijk gezocht wordt naar de hulp die de meeste kans van slagen heeft. Daarbij is het essentieel dat: de therapeutische relatie gekenmerkt wordt door betrokkenheid en verbondenheid; de hulpverlener de hoop op en dromen over verandering bij het gezin weet aan te wakkeren; de hulpverlener zijn verwachting dat een gezin zijn problemen effectief kan aanpakken weet over te brengen;

4 de hulpverlener de motivatie en sterke kanten van een gezin naar boven weet te halen en verder weet te versterken. Motiverende gespreksvoering, technieken uit de oplossingsgerichte therapie en het werken met een Eigen Krachtconferentie of een andere vorm van een familienetwerkberaad zijn hulpmiddelen om de dialoog mogelijk te maken (Bartelink en anderen, 2010). Motiverende gespreksvoering Voordat de hulpverlener een gesprek over de mogelijke oplossing begint, is het belangrijk dat hij nagaat in hoeverre ouders en kinderen gemotiveerd zijn om te veranderen. Zijn ze zich bewust van het probleem? Zo ja, zijn ze dan bereid om het probleem aan te pakken? En denken ze ook dat ze de capaciteiten hebben om dat te doen? Als ouders en kinderen zich niet bewust zijn van het probleem of niet bereid zijn om te veranderen, roept een gesprek over oplossingen vooral weerstand op. Door motiverende gesprekstechnieken in te zetten, kan een hulpverlener de twijfels van de cliënt laten omslaan in de richting van verandering. Zo n techniek is reflectief luisteren, waarbij de hulpverlener empathie toont voor ouders en kinderen. Hij bevestigt hun gedachten en gevoelens door die te verwoorden en helpt ze te ontdekken wat hen beweegt en wat hen ervan weerhoudt te veranderen. De hulpverlener stuurt dat proces door uitspraken die gericht zijn op verandering sterker te benadrukken. Een andere techniek is herinterpretatie: de hulpverlener plaatst de uitspraken van ouders en kinderen in een ander licht, zodat ze verandering meer ondersteunen. De hulpverlener erkent dan de uitspraken, maar geeft er een nieuwe betekenis aan. Ouders klagen bijvoorbeeld dat ze al zo vaak geprobeerd hebben te veranderen, zonder succes. De hulpverlener kan hun doorzettingsvermogen prijzen; ze hebben het immers keer op keer geprobeerd. De beoogde verandering moet dus wel belangrijk voor hen zijn. Ook door de keuzevrijheid van het gezin te benadrukken kan de hulpverlener weerstand verminderen. Verder is het uitlokken van verandertaal een belangrijke techniek in de motiverende gespreksvoering. Wat een persoon zegt over zijn bereidheid en zijn mogelijkheden om te veranderen, laat zien hoe sterk hij daarvoor gemotiveerd is. Hoe meer een persoon zijn positie verdedigt, des te groter zal zijn toewijding aan die beslissing zijn. Dus als iemand keer op keer zegt dat hij niet kan veranderen, is de kans klein dat het hem zal lukken om dat wél te doen. Daarom probeert de hulpverlener ouders en kinderen uitspraken te ontlokken die laten zien dat ze gemotiveerd zijn en denken dat ze kunnen veranderen. Daartoe stelt de hulpverlener vragen die de nadelen van niet en voordelen van wél veranderen benadrukken. Hij zegt bijvoorbeeld: Het feit dat je hier bent, laat zien dat op zijn minst een deel van jou het tijd vindt om iets te gaan doen. Wat zijn voor jou de belangrijkste redenen om te veranderen? De hulpverlener probeert ouders en kinderen zich bewust te laten worden van hun sterke kanten, mogelijke hulpbronnen en eerdere succesvolle veranderingen. Het gaat er dan vooral om dat ze inzicht krijgen in wat aan dat succes heeft bijgedragen, zodat ze er vertrouwen in krijgen dat ze ook nu kunnen veranderen. Met deze motiverende gesprekstechnieken kan een hulpverlener ouders en kinderen helpen de noodzaak van verandering te zien, ervan overtuigd te raken dat ze beschikken over de benodigde capaciteiten, én verandering tot prioriteit te maken (Bartelink, 2009). Oplossingsgericht werken Als ouders en kinderen gemotiveerd zijn om hun problemen aan te pakken, kunnen technieken uit de oplossingsgerichte therapie hen helpen oplossingen te bedenken. Oplossingsgericht werken is doelgericht: ouders en kinderen werken in een kleine stapjes toe naar het doel dat zij willen bereiken. Bij het bedenken van het plan wordt gekeken naar de vaardigheden en mogelijke hulpbronnen in het sociale netwerk van het gezin. Zo kan het voor overbelaste ouders een verademing zijn om te ontdekken dat hun kind af en toe bij een vriend of familielid kan logeren. De hulpverlener maakt gebruik van oplossingsgerichte technieken om het gezin oplossingen te ontlokken:

5 Hij gaat na hoe elk gezinslid tegen het probleem en de mogelijke oplossing aankijkt. Hij zoekt naar uitzonderingen op het probleem. Hij helpt het gezin hun sterke kanten en hulpbronnen te ontdekken. Hij helpt het gezin te ontdekken wat voor de gezinsleden belangrijk is en wat dat betekent voor de doelen die ze zichzelf stellen. Hij vraagt het gezin om indicatoren te benoemen die erop duiden dat het probleem opgelost is. Oplossingsgericht werken is een goed middel om concrete en haalbare doelen te stellen en een aanpak te kiezen die aansluit bij de sterke kanten en de hulpbronnen van ouders en kinderen (Bartelink, 2010). Sociaal netwerk betrekken Voor blijvende resultaten is het belangrijk om binnen het sociale netwerk van het gezin te zoeken naar mensen die steun kunnen bieden. Een Eigen Krachtconferentie of een familienetwerkberaad kan daarbij helpen. Niet bij elk gezin hoeft zo n middel ingezet te worden; sommige gezinnen weten ook zonder formele bijeenkomst hun netwerk in te schakelen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat gezinnen samen met hun sociale netwerk komen tot effectieve en creatieve oplossingen waar hulpverleners niet altijd aan denken of die zij niet kunnen bieden (voor een overzicht van onderzoek naar de Eigen Krachtconferentie zie Bartelink en anderen, 2010). Tijdens een Eigen Krachtconferentie of een familienetwerkberaad stelt een gezin samen met belangrijke andere personen, zoals familie en vrienden, een plan op om zijn problemen aan te pakken. Zo wordt het sociale netwerk rondom een gezin geactiveerd, waardoor er misschien minder professionele hulp nodig is en de resultaten van hulp wellicht ook op langere termijn stand houden. Een Eigen Krachtconferentie of familienetwerkberaad bestaat uit drie fasen: De familie krijgt informatie van beroepskrachten over hun kijk op de problemen en de mogelijkheden van hulpverlening. Het kan gaan om allerlei beroepskrachten: medewerkers van de jeugdzorg, het maatschappelijk werk, de verslavingszorg, de ggz, de jgz, de sociale dienst of de woningbouwvereniging. Als er kinderen in het spel zijn die onder toezicht staan, komt de gezinsvoogd om voorwaarden voor het plan te stellen die de veiligheid van het kind waarborgen. De Eigen Krachtcoördinator en de aanwezige hulpverleners trekken zich terug en de familie bespreekt in een besloten deel wat er aan de hand is en stelt een plan op, maakt een taakverdeling en bedenkt of er hulp van buitenaf nodig is. De familie presenteert het plan aan de coördinator. In het geval van een ondertoezichtstelling komt de gezinsvoogd terug om het plan te toetsen. Het plan wordt altijd geaccepteerd, mits het veilig en wettelijk toegestaan is. Deskundigheid van de hulpverlener De nadruk op oplossingsgerichte gesprekstechnieken en een Eigen Krachtconferentie kan de indruk wekken dat besluitvorming in dialoog met ouders en kinderen alleen draait om de oplossingen die het gezin zelf ziet. Voor een goed werkend plan is echter ook de deskundigheid van de hulpverlener van belang. Hulpverleners dragen in dit gezamenlijke proces oplossingen aan waarvan uit onderzoek of praktijkervaring bekend is dat die effectief zijn en een grote kans van slagen hebben. In het besluitvormingsproces vindt steeds een wisselwerking plaats tussen de hulpverlener en het gezin. De hulpverlener draagt vanuit onderzoek en de praktijk kennis aan over wat werkt en gaat na of het gezin denkt dat dit een effectieve oplossing kan zijn, die aansluit bij hun sterke kanten en vaardigheden. Gezinnen weten vaak beter dan de hulpverlener wat ze al geprobeerd hebben, welke hulp eerder is ingezet en wat dat heeft opgeleverd. Wanneer het gezin een idee aandraagt over de hulp die het wil hebben, kan de hulpverlener samen met ouders en kinderen nagaan of dit ook in onderzoek of de praktijk effectief is gebleken. Diverse onderzoeken laten zien dat gezinnen de deskundige inbreng van hulpverleners waarderen. Zij verwachten dat hulpverleners inzicht hebben in wat goede oplossingen zijn voor hun probleem. De deskundige inbreng van de hulpverlener draagt bij aan een positieve relatie met cliënten en aan hun motivatie voor hulp. Een positieve relatie en sterke motivatie verkleinen de kans op voortijdige uitval en zorgen ervoor dat cliënten actiever deelnemen tijdens de behandeling (Ramos en anderen,

6 2006; Stams en anderen, 2005; Van Yperen en anderen, 2003). Verder is het noodzakelijk dat hulpverleners op een heldere manier en in alledaagse bewoordingen relevante informatie met ouders en kinderen kunnen bespreken (Hamilton, 2004). Samen kunnen ze de oplossingen die het gezin en de hulpverlener aandragen, bezien tegen het licht van de kennis over wat werkt. Het versterkt de samenwerking als hulpverleners expliciet de keuzes over de mogelijke behandeling aan ouders en kinderen voorleggen. Gezamenlijk beslissen motiveert gezinnen en vergroot de kans dat er hulp wordt ingezet die effect heeft. Het Nederlands Jeugdinstituut biedt een overzicht van wat werkt bij veelvoorkomende problemen in de jeugdzorg. (Dit artikel verscheen eerder in Jeugd en Co Kennis, jaargang 5, nummer 2, juni 2011.) Verder lezen Asscher, J.J. en Paulussen-Hoogeboom, M.C. (2005), De invloed van protectieve en risicofactoren op de ontwikkeling en opvoeding van jonge kinderen, in: Kind en Adolescent, jaargang 26, nummer 1, pagina Baecke, J.A.H. e.a. (2009), Evaluatieonderzoek Wet op de Jeugdzorg. Eindrapport. Leusden, BMC. Bartelink, C., Berge, I. ten en Yperen, T.A. van (2010), Beslissen over effectieve hulp. Wat werkt in indicatiestelling. Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut. Bartelink, C. (2010), Oplossingsgerichte therapie. Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut. Bartelink, C. (2009), Motiverende gespreksvoering stimuleert verandering, in: Jeugd en Co Kennis, jaargang 3, nummer 4, pagina, Berben, E. e.a. (1997), Grensvlakproblematiek in de jeugdzorg. Rotterdam/Amsterdam, Erasmus Universiteit/Universiteit van Amsterdam. Department of Health (2000), Framework for the Assessment of Children in Need and their Families. London, The Stationary Office. Foolen, N., Kalsbeek, A. en Boendermaker, L. (2011), Wat werkt bij jeugdigen met ADHD? Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut. Hamilton, J.D. (2004), Evidence-Based Thinking and the Alliance With Parents, in: Journal of the American Academy of Child en Adolescent Psychiatry, jaargang 43, nummer 1, pagina Kam, S. en Midgley, N. (2006), Exploring Clinical Judgement. How Do Child and Adolescent Mental Health Professionals Decide Whether a Young Person Needs Individual Psychotherapy?, in: Clinical Child Psychology and Psychiatry, jaargang 11, nummer 1, pagina Laan, A.M. van der en Blom, M. (2006), Jeugddelinquentie. Risico s en bescherming. Bevindingen uit de WODC Monitor Zelfgerapporteerde Jeugdcriminaliteit Den Haag, WODC. Poston, J M., en Hanson, W.E. (2010), Meta-analysis of Psychological Assessment as a Therapeutic Intervention, in: Psychological Assessment, jaargang 22, nummer 2, pagina Ramos, C. e.a. (2006), Het meten van cliënttevredenheid in de jeugdzorg, in: Kind en Adolescent, jaargang 27, nummer 3, pagina Stams, G.J.J.M., Buist, K.L., Dekovic, M. en Kroon, I.F.I. de (2005), Ouderparticipatie, therapeutische alliantie en gedragsproblemen van het kind in dagbehandeling, in: Tijdschrift voor Orthopedagogiek, jaargang 44, nummer 2, pagina Swift, J.K., en Callahan, J.L. (2009), The Impact of Client Treatment Preferences on Outcome. A Meta-analysis, in: Journal of Clinical Psychology, jaargang 65, nummer Yperen, T.A. van, Booy, Y., en Veldt, M. van der (2003), Vraaggerichte hulp, motivatie en effectiviteit jeugdzorg. Utrecht, NIZW Jeugd. Over de auteur(s) Cora Bartelink (c.bartelink@nji.nl) is medewerker van het Kenniscentrum van het Nederlands Jeugdinstituut. Colofon Jeugdkennis is een uitgave van het Nederlands Jeugdinstituut. De redactie is bereikbaar via redactiekennis@nji.nl, (030) Voor meer informatie:

Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp

Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp Foto: Martine Sprangers De hulpverlener als brug tussen kennis en cliënt Ouders en kinderen betrekken bij beslissingen over hulp Door Cora Bartelink Hulpverleners vragen zich af hoe zij vraaggericht werken

Nadere informatie

Richtlijnen Uithuisplaatsing. Cora Bartelink & Matthé Hak

Richtlijnen Uithuisplaatsing. Cora Bartelink & Matthé Hak Richtlijnen Uithuisplaatsing Cora Bartelink & Matthé Hak 18 april 2016 Casus Eline Moet Eline uithuisgeplaatst worden? 2 Opzet Richtlijnontwikkeling Richtlijn Uithuisplaatsing 3 Doel & uitgangspunten Doel:

Nadere informatie

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173 Inhoud Inleiding 7 Deel 1: Theorie 1. Kindermishandeling in het kort 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Aard en omvang 13 1.3 Het ontstaan van mishandeling en verwaarlozing 18 1.4 Gevolgen van kindermishandeling

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Naam Saskia Glorie Student nr. 500643719 SLB-er Yvonne Wijdeven Stageplaats Brijder verslavingszorg Den Helder Stagebegeleider Karin Vos Periode 04 september 2013 01 februari

Nadere informatie

Gestructureerd en methodisch werken: hoe doe je dat?

Gestructureerd en methodisch werken: hoe doe je dat? Hulpmiddel Gestructureerd en methodisch werken: hoe doe je dat? Gestructureerd en methodisch werken is ook te omschrijven als systematisch en planmatig werken. Dit betekent dat een sociaal werker stelselmatig,

Nadere informatie

Werkbladen. Wat werkt in de pleegzorg?

Werkbladen.  Wat werkt in de pleegzorg? Werkbladen www.nji.nl/watwerkt Wat werkt in de pleegzorg? Wat werkt in de pleegzorg? Het Nederlands Jeugdinstituut beschrijft in de publicatie Wat werkt in de pleegzorg? wat er uit wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Stelselwijziging Jeugd Factsheet Familiegroepsplan

Stelselwijziging Jeugd Factsheet Familiegroepsplan Stelselwijziging Jeugd Factsheet Familiegroepsplan Factsheet Familiegroepsplan 1 Inhoud van deze factsheet Deze factsheet gaat in op: Wat is een familiegroepsplan? Wat staat er in de Jeugdwet over het

Nadere informatie

Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl

Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Prisma MST-LVB Multi Systeem Therapie Licht Verstandelijk Beperkt Prisma heeft

Nadere informatie

Wonen Doe Je Thuis: inhoudelijk kader van Combinatie Jeugdzorg

Wonen Doe Je Thuis: inhoudelijk kader van Combinatie Jeugdzorg Combinatie Jeugdzorg helpt kinderen en ouders vakkundig bij complexe vragen over opvoeden en opgroeien, zodat kinderen zich optimaal ontwikkelen en meedoen in de samenleving. Daarbij worden participatie

Nadere informatie

Werken met multipele allianties

Werken met multipele allianties Werken met multipele allianties In gezinnen met meervoudige en complexe problemen Huub Pijnenburg Marieke de Greef Marion van Hattum Ron Scholte Thema s voor vandaag 1 2 3 4 5 Alliantie Een goede alliantie:

Nadere informatie

Trainingen, workshops en coaching

Trainingen, workshops en coaching Trainingen, workshops en coaching Aanbod 2015-2016 professionals en gemeenten Beschermen & Versterken Trainingen, workshops en coaching De Jeugd- & Gezinsbeschermers zet zich in voor de bescherming van

Nadere informatie

Informatiesite voor ondersteuning aan ouders met een verstandelijke beperking

Informatiesite voor ondersteuning aan ouders met een verstandelijke beperking - Website van VILANS i.s.m. VU Amsterdam en Werkgezelschap Ouderschap en kinderwens. (www.watwerktvoorouders.nl). Informatiesite voor ondersteuning aan ouders met een verstandelijke beperking Welkom Lopen

Nadere informatie

Richtlijn / info voor ouders. Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming.

Richtlijn / info voor ouders. Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Richtlijn / info voor ouders Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming NVO, BPSW en NIP Inleiding In elk gezin is wel eens wat. Het is heel normaal

Nadere informatie

Motiverende gesprekstechnieken. zelf. redzaamheid

Motiverende gesprekstechnieken. zelf. redzaamheid Motiverende gesprekstechnieken zelf redzaamheid Motiverende gesprekstechnieken Wat is motiverende gespreksvoering? Motiverende gespreksvoering is een cliëntgerichte, directieve methode om te bevorderen

Nadere informatie

Hulp na kindermishandeling

Hulp na kindermishandeling Hulp na kindermishandeling Ingrid ten Berge, Marjolein Knaap, Ilona Meuwissen, Cora Bartelink 27 september 2012 Jonge kinderen in de knel (2001) Systematische scholing en training van beroepskrachten Investeren

Nadere informatie

Het familiegroepsplan

Het familiegroepsplan FACTSHEET Het familiegroepsplan De Jeugdwet beoogt dat gezinnen zoveel mogelijk zelf en met steun van hun netwerk problemen in de opvoeden opgroeisituatie voorkomen en aanpakken, èn dat ouders en jeugdigen

Nadere informatie

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Maarten Smeerdijk Congres LEDD, 21 april 2011 AMC, zorglijn Vroege Psychose Waarom familieleden betrekken bij de behandeling van DD?

Nadere informatie

Utrecht, september 2010 Gerjoke Wilmink directeur Nibud

Utrecht, september 2010 Gerjoke Wilmink directeur Nibud Voorwoord Ongeveer twee jaar geleden publiceerde het Nibud Geld en Gedrag, Budgetbegeleiding voor de beroepspraktijk. Het boek werd enthousiast ontvangen door het werkveld, vooral vanwege de competenties

Nadere informatie

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Hoe krijg ik de patiënt in beweging? Wie ben ik? praktijk voor lichaamsgerichte therapie en coaching info@vanbinnenin beweging.eu En jullie? PROGRAMMA Wat

Nadere informatie

Effectieve besluitvorming in onderwijs en jeugdhulp: Basis voor integraal arrangeren

Effectieve besluitvorming in onderwijs en jeugdhulp: Basis voor integraal arrangeren Effectieve besluitvorming in onderwijs en jeugdhulp: Basis voor integraal arrangeren Handvatten voor samenwerkingsafspraken en inrichting van werkprocessen. Voor scholen, samenwerkingsverbanden, jeugdhulporganisaties

Nadere informatie

Beter dan de leek. Professionaliteit in de jeugdzorg. Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht

Beter dan de leek. Professionaliteit in de jeugdzorg. Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht Beter dan de leek Professionaliteit in de jeugdzorg Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht Conferentie Professionalisering in de zorg voor de jeugd Amsterdam, 26 oktober 2006 Waarom naar de jeugdzorg?

Nadere informatie

Doelen in dialoog. Belang en beperkingen van vraaggericht werken. Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht

Doelen in dialoog. Belang en beperkingen van vraaggericht werken. Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht Doelen in dialoog Belang en beperkingen van vraaggericht werken Tom van Yperen NIZW Jeugd / Universiteit Utrecht Congres Mag ik even binnenkomen? Amsterdam, 9 mei 2006 Bij de huisarts Patiënt: Dokter,

Nadere informatie

Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk

Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk Jouw werk bestaat eruit om de klant te begeleiden bij een verandering in zijn financiële gedrag. Daarvoor kun je het model van DiClemente,

Nadere informatie

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei Mantelzorgbeleid Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei 2016-1 Inleiding De Gouden Leeuw Groep hecht veel waarde aan een goede relatie tussen de cliënt, de mantelzorger en de medewerker(s) van De

Nadere informatie

Richtlijn / info voor ouders. Uithuisplaatsing. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. NVO, BPSW en NIP

Richtlijn / info voor ouders. Uithuisplaatsing. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. NVO, BPSW en NIP Richtlijn / info voor ouders Uithuisplaatsing Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming NVO, BPSW en NIP Inleiding Een kind opvoeden is niet makkelijk. Zo kan het zijn dat uw kind meer of andere zorg nodig

Nadere informatie

Afname van het beroep op de (gespecialiseerde) zorg voor jeugd; de goede vraag?

Afname van het beroep op de (gespecialiseerde) zorg voor jeugd; de goede vraag? Afname van het beroep op de (gespecialiseerde) zorg voor jeugd; de goede vraag? Erik J. Knorth Hoogleraar Orthopedagogiek/Jeugdzorg RUG Co-projectleider Academische Werkplaats C4Youth ZonMw Werkconferentie

Nadere informatie

Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam

Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam Samen met Jeugdige Taken van de Gezinsvoogd/Casemanager/ Gezinsmanager Opvoeder(s) / verzorger(s) Hulpverleners, behandelaars Andere professionals en

Nadere informatie

Inhoud 1. Intensieve Ondersteuning Gezin (IOG) Inhoud en doelgroep Beoogd eindresultaat Werkwijze Aanpak

Inhoud 1. Intensieve Ondersteuning Gezin (IOG) Inhoud en doelgroep Beoogd eindresultaat Werkwijze Aanpak Inhoud 1. Intensieve Ondersteuning Gezin (IOG)... 2 1.2 Inhoud en doelgroep... 2 1.3 Beoogd eindresultaat... 3 1.4 Werkwijze... 3 1.5 Aanpak... 3 1.6 Door wie... 4 1.7 Duur... 4 1.8 Waar... 4 1.9 Op welke

Nadere informatie

Programma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen

Programma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen Programma 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen ADHD BIJ ADOLESCENTEN problemen EF/motivatie ADHD gedrag Adolescentie: Middelbare school Minder oudercontrole

Nadere informatie

Relationele Gezinstherapie

Relationele Gezinstherapie GGzE Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Relationele Gezinstherapie Pakt problemen van jongeren aan in samenhang met de gezinssituatie cliënten >> 1 ALLE GEZINSLEDEN ZIJN ACTIEF BIJ DE BEHANDELING BETROKKEN

Nadere informatie

Onderlegger Licht Diagnostisch Instrument tbv bepaling van het gezinsprofiel. 1. Psychische en/of psychiatrische problemen van de ouder(s)

Onderlegger Licht Diagnostisch Instrument tbv bepaling van het gezinsprofiel. 1. Psychische en/of psychiatrische problemen van de ouder(s) A. Ouderfactoren: gegeven het feit dat de interventies van de gezinscoach en de nazorgwerker gericht zijn op gedragsverandering van de gezinsleden, is het zinvol om de factoren te herkennen die (mede)

Nadere informatie

Waarmee helpt Thuisbegeleiding?

Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Veelzijdig in zorg Verwijzersinformatie Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase

Nadere informatie

Begeleiden van cliënten met psychische kwetsbaarheid met een online groepscursus. Femke Bennenbroek, ZINZIZ

Begeleiden van cliënten met psychische kwetsbaarheid met een online groepscursus. Femke Bennenbroek, ZINZIZ Begeleiden van cliënten met psychische kwetsbaarheid met een online groepscursus Femke Bennenbroek, ZINZIZ Vandaag Welkom & agenda Introductie werkloos met CMD Online begeleiding Screenen en selecteren

Nadere informatie

Welkom. Pedagogische verwaarlozing anno 2013. Het Kind Eerst (juni 2013) www.hetkindeerst.nl

Welkom. Pedagogische verwaarlozing anno 2013. Het Kind Eerst (juni 2013) www.hetkindeerst.nl Welkom Pedagogische verwaarlozing anno 2013 Bron: Haren de Krant d.d. 22 april 2010 1 2 Het Kind Eerst (juni 2013) www.hetkindeerst.nl Vraagstelling n.a.v. twitterbericht d.d. 12-06-2013 van Chris Klomp

Nadere informatie

Kenniskring Entree van zorg

Kenniskring Entree van zorg Kenniskring Entree van zorg Derde bijeenkomst, 5 november 2013 Groningse zorg voor jeugd en (multiprobleem)gezinnen Programma 1. Opening Lucienne van Eijk 2. Foto van de zorg voor jeugd Marieke Nanninga

Nadere informatie

4 jaar geleden.. onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen.

4 jaar geleden.. onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen. De laatste decennia is wetenschappelijk onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen. Meer kennis over het belang en over factoren die de ontwikkeling

Nadere informatie

Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?

Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling? Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling? Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?

Nadere informatie

Waarmee helpt Thuisbegeleiding?

Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Veelzijdig in zorg Verwijzersinformatie Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase

Nadere informatie

SLUIT MIJ NIET UIT ADVIES: MAAK DE JEUGDHULP TRANSFORMATIEPROOF

SLUIT MIJ NIET UIT ADVIES: MAAK DE JEUGDHULP TRANSFORMATIEPROOF SLUIT MIJ NIET UIT ADVIES: MAAK DE JEUGDHULP TRANSFORMATIEPROOF INLEIDING Zie je mij? Mijn relaxte tempo, mijn warrige gesprekken of mijn foute vrienden? Dit is waar ik nu ben, vanaf hier moet ik stapje

Nadere informatie

experts in behandelen Intensieve ambulante gezinsbehandeling

experts in behandelen Intensieve ambulante gezinsbehandeling Expertisecentrum Intensieve ambulante gezinsbehandeling EBC360, 2 Intensieve ambulante gezinsbehandeling (IAG) Voor wie LeekerweideGroep biedt Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling (IAG) aan gezinnen

Nadere informatie

Versie april Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Jeugdhulpverlening

Versie april Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Jeugdhulpverlening Versie 1.0 19 april 2005 Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Inleiding Het Bureau Jeugdzorg heeft als taak om te mensen te begeleiden die problemen hebben met de opvoeding van hun kind. Mensen die zich zorgen

Nadere informatie

Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering. Maarten Merkx

Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering. Maarten Merkx Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering Maarten Merkx Programma Routine Outcome Monitoring. Motiverende Gespreksvoering Terugkoppelen resultaten. ROM Routine Outcome Monitoring Terugkoppeling

Nadere informatie

Onderzoeksagenda Kinderrevalidatie

Onderzoeksagenda Kinderrevalidatie De 12 belangrijkste vragen van ouders aan onderzoekers 1. Welke vroege interventies kunnen structurele beperkingen en latere problemen voorkomen of minimaliseren? 2. Welke factoren dragen het meest bij

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

RISICOPROFIEL KINDVEILIGHEID FOCUS OP OUDERSIGNALEN

RISICOPROFIEL KINDVEILIGHEID FOCUS OP OUDERSIGNALEN RISICOPROFIEL KINDVEILIGHEID FOCUS OP OUDERSIGNALEN HET TIJDIG ZIEN EN HERKENNEN VAN OUDERPROBLEMATIEK IN RELATIE TOT DE VEILIGHEID VAN HET KIND Gemeente Heerlen, Expertiseteam December 2016 1 RISICOPROFIEL

Nadere informatie

OSA - A la Carte Innovatie in uitvoering

OSA - A la Carte Innovatie in uitvoering OSA A la Carte Innovatie in uitvoering Leren en ontwikkelen in welzijn. Iedere welzijnsorganisatie is uniek en kent haar eigen processen. OSA biedt daarom trainingen A la Carte aan. Zodat u uw persoonlijke

Nadere informatie

Integrale Zorg. Kom verder! www.ln5.nl INFORMATIE VOOR VERWIJZERS. Integrale Zorg voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking

Integrale Zorg. Kom verder! www.ln5.nl INFORMATIE VOOR VERWIJZERS. Integrale Zorg voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking Integrale Zorg INFORMATIE VOOR VERWIJZERS Integrale Zorg voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking Kom verder! www.ln5.nl Het zorgarrangement PriZma kent Crisisopvang, Observatie,

Nadere informatie

Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers

Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers Samenvatting Dit proefschrift gaat over casemanagement van gezinnen binnen jeugdbescherming

Nadere informatie

Zorg voor kinderen in de opvang: een eerste prioriteit

Zorg voor kinderen in de opvang: een eerste prioriteit Zorg voor kinderen in de opvang: een eerste prioriteit Opening Kennismaking Kind in opvang Drie huizen Veiligheid Veerkracht Hechter Samenwerking Afsluiting Kinderen in de opvang hebben aandacht nodig

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Inhoud 3 > Als uw kind onder toezicht gesteld wordt 3 > Ondertoezichtstelling 4 > Maatregel van kinderbescherming 5 > De rol van de Raad 6 > De rechter 6 > De gezinsvoogd

Nadere informatie

Postmaster opleiding diagnostiek in de jeugdzorg en jeugdhulpverlening

Postmaster opleiding diagnostiek in de jeugdzorg en jeugdhulpverlening me nse nkennis Postmaster opleiding diagnostiek in de jeugdzorg en jeugdhulpverlening Door te werken met de laatste wetenschappelijke inzichten, vergroot je de kans dat je adviezen juist blijken. Postmaster

Nadere informatie

Strategieën om te werken aan effectieve jeugdzorg

Strategieën om te werken aan effectieve jeugdzorg Strategieën om te werken aan effectieve jeugdzorg Evidence based practice 1. Invoeren bewezen effectieve interventies; 2. Wetenschappelijk onderzoeken veelbelovende eigen interventies; 3. Consolideren

Nadere informatie

OPEN INSCHRIJVING UTRECHT

OPEN INSCHRIJVING UTRECHT OPEN INSCHRIJVING UTRECHT KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE (OPLOSSINGSGERICHT WERKEN) 1 KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE WAT IS DE KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE? De Solution-Focussed Therapy is ontwikkeld

Nadere informatie

Aan de netwerkpartners van het CJG, Betreft Start KIES cursus basisschoolkinderen en ouderbijeenkomsten

Aan de netwerkpartners van het CJG, Betreft Start KIES cursus basisschoolkinderen en ouderbijeenkomsten Aan de netwerkpartners van het CJG, Betreft Start KIES cursus basisschoolkinderen en ouderbijeenkomsten Een scheiding is ingrijpend. Voor ouders én voor kinderen. CJG Zutphen heeft daarom samen met de

Nadere informatie

Beter beslissen bij vermoedens van kindermishandeling

Beter beslissen bij vermoedens van kindermishandeling Beter beslissen bij vermoedens van kindermishandeling Gestructureerde werkwijze verbetert kwaliteit besluitvorming 21 augustus 2012 Cora Bartelink, Ingrid ten Berge, Leontien de Kwaadsteniet, Cilia Witteman,

Nadere informatie

SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION

SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION PROGRAMMA Wat? Wat zijn de stappen in gedeelde besluitvorming samen met ouders en kinderen? Waarom? Wat kunnen we

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties Schedeldoekshaven

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Nu is van u. Gespecialiseerde thuisbegeleiding

Nu is van u. Gespecialiseerde thuisbegeleiding Nu is van u. www.vive nt.n l Gespecialiseerde thuisbegeleiding gespecialiseerde thuisbegeleiding Vivent Gespecialiseerde thuisbegeleiding: het verbindt de WMO, jeugden participatiewet De Gespecialiseerde

Nadere informatie

Samenvattingskaart Richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over hulp

Samenvattingskaart Richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over hulp Samenvattingskaart Richtlijn Samen met oders en jegdige beslissen over hlp Hoding van de professional Samenvattingskaart Ga een constrctieve samenwerkingsrelatie aan. Wees niewsgierig naar het verhaal

Nadere informatie

Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?

Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? 21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -

Nadere informatie

Kinderen. Samen op pad. Ondersteuning

Kinderen. Samen op pad. Ondersteuning Kinderen Kinderen Samen op pad Kind zijn betekent de kans krijgen om je te ontwikkelen, te groeien, te ontdekken, te leren, te spelen en te sporten in een veilige omgeving. Sommige kinderen hebben bijzondere

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

VAN A TOT Z DE JUISTE WEG NAAR ZELFREDZAAMHEID

VAN A TOT Z DE JUISTE WEG NAAR ZELFREDZAAMHEID Unalzorg begeleidt en behandelt kwetsbare kinderen en volwassenen met complexe hulpvragen. Wij leren hen vaardigheden die hen weerbaarder en zelfstandiger maken. Wij bieden onze ondersteuning bij hen thuis

Nadere informatie

Van de handen in het haar, naar de handen in elkaar

Van de handen in het haar, naar de handen in elkaar Van de handen in het haar, naar de handen in elkaar Een brochure geschreven naar aanleiding van een onderzoek naar de inhoudelijke kennis over verslavingszorg binnen de VIP- teams. Inleiding Op dit moment

Nadere informatie

Het kind in beeld. Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016

Het kind in beeld. Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016 Het kind in beeld Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016 1 2 11 vleugels 110 kamers behandelruimten 3 Ouder & Kind 11 kamers

Nadere informatie

Methodisch werken binnen de sociale wijkteams: hoe doe je dat?

Methodisch werken binnen de sociale wijkteams: hoe doe je dat? Methodisch werken binnen de sociale wijkteams: hoe doe je dat? Marianne Haspels Marca Geeraets 24 maart 2015 m.haspels@piresearch.nl m.geeraets@piresearch.nl Sociale wijkteams Methodisch werken: - Gericht

Nadere informatie

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Inhoud 3 > Als uw kind onder toezicht gesteld wordt 4 > Maatregel van kinderbescherming 5 > De rol van de Raad 6 > De rechter 7 > De gezinsvoogd 8 > Wie doet wat

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10

Inhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10 Inhoud Inleiding 8 Leeswijzer 10 1 Motiverende gespreksvoering: een introductie 14 1.1 Wat is motiverende gespreksvoering? 14 1.2 Kenmerken van motivatie 15 1.3 Waarom werkt motiverende gespreksvoering?

Nadere informatie

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking.

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking. Bijlage 4 Ondersteuningsprofielen Jeugd (vooralsnog concept) Sociaal Domein Fryslân Profiel 1 Behoefte aan het verbeteren van psychosociaal functioneren jeugdige en verbeteren van gezinscommunicatie. Profiel

Nadere informatie

Kenniskring Entree van zorg

Kenniskring Entree van zorg Kenniskring Entree van zorg Aansluiting problematiek en hulp: rol van de context 12 november 2015 Het programma Psychosociale hulp voor kinderen en jongeren: welke problemen zien we waar terug? Marieke

Nadere informatie

Kenmerken en eigenschappen. Community Support. Versie 6, 27 augustus 2009

Kenmerken en eigenschappen. Community Support. Versie 6, 27 augustus 2009 C Kenmerken en eigenschappen Community Support 1: Hulpbronnen uit het sociale netwerk ( familie, kennissen, buurt) worden systematisch opgespoord en benut bij de hulpverlening. Er wordt methodisch gezocht

Nadere informatie

Reactie op Advies Adviesraad Sociaal Domein Houten

Reactie op Advies Adviesraad Sociaal Domein Houten Reactie op Advies Adviesraad Sociaal Domein Houten Met veel interesse hebben wij - de gemeente Houten - op 1 februari 2016 kennis genomen van het advies van de Adviesraad Sociaal Domein Houten. Om te komen

Nadere informatie

Het kip met de gouden eieren en de wetsuit

Het kip met de gouden eieren en de wetsuit Het kip met de gouden eieren en de wetsuit Dr. Jana Knot-Dickscheit Rijksuniversiteit Groningen/Molendrift http://www.youtube.com/watch?v=u0qxexqw ajo 3 Roadmap Introductie Doel en inhoud workshop 2 min

Nadere informatie

Masterclass Lerend Transformeren 23 mei 2017

Masterclass Lerend Transformeren 23 mei 2017 Masterclass Lerend Transformeren 23 mei 2017 Lerend Transformeren leeft onder veel jeugdhulporganisaties, dat is duidelijk. Veel organisaties hebben belangstelling getoond in het project. Uiteindelijk

Nadere informatie

Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen

Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen Marianne Balfoort & Manon van den Ende - MOC t Kabouterhuis Willemien Duvekot - Ouder kind adviseur Ijburg en Zeeburgereiland Programma - Introductie - Wat

Nadere informatie

Familiegroepsplan in Oldenzaal. Terugblik na een jaar transformatie

Familiegroepsplan in Oldenzaal. Terugblik na een jaar transformatie Familiegroepsplan in Oldenzaal Terugblik na een jaar transformatie Familiegroepsplan in Oldenzaal Als één van de weinige gemeenten heeft de gemeente Oldenzaal het familiegroepsplan structureel ingebed

Nadere informatie

Behandeling Multi Systeem Therapie (MST)

Behandeling Multi Systeem Therapie (MST) Behandeling Multi Systeem Therapie (MST) Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft. Wij bieden een warme en veilige omgeving waar je terechtkunt met grote opvoedings- en ontwikkelingsvragen.

Nadere informatie

AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz)

AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz) AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz) Waar gaan we het over hebben? Wie ben ik en waarom deze presentatie? Algemeen: beleidsregels en doelgroep Welke zorg valt voor onze doelgroep onder de AWBZ? Hoe wordt

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden? Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen

Nadere informatie

De keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams. Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein

De keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams. Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein De keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein 2015 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden

Nadere informatie

(Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten

(Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten (Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten Omschrijving voorzieningen Ons kenmerk: Datum: Oktober 2015 Contactpersoon: Contractbeheer E-mail: contractbeheer@regiogenv.nl INHOUD 1 34118 Behandeling

Nadere informatie

Opgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals

Opgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals Opgroeien met ziekte en zorg Training voor professionals Wat is jouw kracht? Aanleiding 2BeCool wil jonge mantelzorgers in beeld brengen en passende ondersteuning bieden. Jonge mantelzorgers vallen nauwelijks

Nadere informatie

Een innovatief behandelprogramma voor jongeren ( jaar) Aangevuld en verrijkt met evidence en practice based methodieken

Een innovatief behandelprogramma voor jongeren ( jaar) Aangevuld en verrijkt met evidence en practice based methodieken Zomerschoolwerkhuis Het meervoudig risicomodel Van der Ploeg (2007) Omgezet in een behandelprogramma met de vier leefgebieden vrije tijd, school, werk, huis Ter verbetering van de zelfstandigheid, zelfredzaamheid

Nadere informatie

Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010)

Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) AH 740 2010Z13219 Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) 1 Bent u bekend met nieuw onderzoek van Michigan State University

Nadere informatie

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt

Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Als uw kind onder toezicht gesteld wordt Inhoud 3 > Als uw kind onder toezicht gesteld wordt 3 > Ondertoezichtstelling 4 > Maatregel van kinderbescherming 5 > De rol van de Raad 6 > De rechter 6 > De gezinsvoogd

Nadere informatie

professionals in ontwikkeling

professionals in ontwikkeling www.ambiq.nl professionals in ontwikkeling [ samen werken aan innovatie ] Door onze krachten te bundelen kunnen we de kwaliteit van de zorg verder ontwikkelen, versterken we onze strategische positie en

Nadere informatie

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams,

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams, DOORBRAAKPROJECT ROM Het begin van het einde Williams, 151124 Doorbraakproject ROM Project Trimbos-instituut in opdracht van het Landelijk Platform GGZ, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, het

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar Tim Kreuger, Margot Metz Inhoud Shared Decision Making (SDM): wat is het? Samenhang SDM & herstelvisie. Meerwaarde en mate

Nadere informatie

Aveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis

Aveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis Aveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis We gaan uit van eigen kracht, eigen keuzes en eigen mogelijkheden. 02 Aveleijn Inhoud Missie

Nadere informatie

Praktische hulp voor thuis

Praktische hulp voor thuis Praktische hulp voor thuis Veelzijdig in zorg Thuisbegeleiding Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase kunt u

Nadere informatie

THERAPIE. Samen werken aan jouw toekomst. Introductiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers

THERAPIE. Samen werken aan jouw toekomst. Introductiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers THERAPIE Samen werken aan jouw toekomst Introductiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Soms gebeurt er iets naars. Je wilt er wel over praten, maar je weet niet met wie. Of misschien kun je er niet

Nadere informatie

Flexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT

Flexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT Flexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT Behandeling in de eigen leefomgeving. GezinsFACT Sommige gezinnen komen door een opeenstapeling van problemen, waaronder het gedrag van een van de

Nadere informatie

Samenvatting Het draait om het kind

Samenvatting Het draait om het kind Samenvatting Het draait om het kind Visie op monitoring in de opvoedingsvariant van pleegzorg Inleiding Aangezien de pleegzorg een onvoldoende geobjectiveerd overzicht heeft van hoe het met de jeugdige

Nadere informatie

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg 1 Modules & zorgprogramma s Vraaggericht Kwaliteit Effectiviteit Evidence based werken Professionalisering

Nadere informatie

WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID. Judith Yntema

WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID. Judith Yntema WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID Judith Yntema Wat is waarheid? J. Yntema 30 september 2015 Wat is weerstand? Redenen voor ontkenning Angst voor verstoting/verlating Angst

Nadere informatie