Provincie Arrondissement Antwerpen Mechelen Gemeente Berlaar Bibliotheek Berlaar BIBLIOTHEEKBELEIDSPLAN

Transcriptie

1 Proviinciie Antwerpen Arrondiissement Mechellen Gemeente Berllaar Bibliotheek Berlaar BIBLIOTHEEKBELEIDSPLAN

2 INHOUD I. STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE VAN DE CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJKE SITUATIE GERICHT OP DE WERKING VAN DE BIBLIOTHEEK...1 II. EVALUATIE UITVOERING BIBLIOTHEEKBELEIDSPLAN DE GEMEENTE BERLAAR (WERKGEBIED VAN DE OPENBARE BIBLIOTHEEK)...3 DE GEMEENTELIJKE OPENBARE BIBLIOTHEEK...4 STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE (SWOT)...7 ANALYSE VAN DE HUIDIGE SITUATIE...7 INSCHATTING VAN DE TOEKOMST...7 ALGEMENE CONCLUSIE TE VOLGEN STRATEGIE...8 ONZE MISSIE...8 III. ONZE VISIE...9 IV. ONZE DOELSTELLINGEN CULTUURPARTICIPATIE INFORMATIEVOORZIENING EN KENNISBEVORDERING EDUCATIE ONTMOETINGSPLAATS...11 V. ONDERSTEUNING VAN DE BIBLIOTHEEK DOOR DE GEMEENTE11 FINANCIELE MIDDELEN...11 KOPPELING AAN DE GEMEENTELIJKE BELEIDSNOTA...12 VI. BESCHRIJVING VAN HET PARTICIPATIEPROCES...12 VII. BIJLAGEN I -

3 I. STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE VAN DE CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJKE SITUATIE GERICHT OP DE WERKING VAN DE BIBLIOTHEEK EVALUATIE UITVOERING BIBLIOTHEEKBELEIDSPLAN CULTUURPARTICIPATIE Wij hebben ons actief kenbaar gemaakt aan de culturele verenigingen als informatiekanaal voor hun werking. De reacties hierop waren positief. In de toekomst zullen we op de ingeslagen weg verdergaan. Zelf zijn we ook meer aandacht, tijd en geld gaan besteden aan uitbreidingsactiviteiten i.s.m. andere culturele actoren. We worden echter overstelpt met initiatieven van bovenuit en het was voor een kleine bibliotheek die nog volop in haar automatiseringsfase zit en uitbreidingsplannen smeedt, niet altijd evident om op al die initiatieven in te gaan. Wij hebben ons aantal promotiekanalen vergroot en gedifferentieerd. Momenteel is ons traditionele kanaal "Gazet van Balder" wel opgeheven en wordt er naar een andere oplossing gezocht. De mogelijkheden van de gemeentelijke website (aanwinsten, kenbaar maken van activiteiten,..) werden tot op heden onvoldoende benut. Wij hebben onze collectie doorgelicht en vooral veel werk gemaakt van de uitbreiding van onze collectie van Berlaarse auteurs en werken over Berlaar. Hierbij hebben we de bevolking actief proberen te betrekken. De respons was niet zeer groot maar wel vruchtbaar. INFORMATIEVOORZIENING EN KENNISBEVORDERING Aanbod : ruim en pluriform aanbod + promotie hiervan + inspraak van de gebruikers + serieuze uitbreiding IBL 1. Wij lichtten ons aanbod non-fiction werken door en voerden vernieuwingen door in verschillende rubrieken. Onze aanwinsten werden als vanouds kenbaar gemaakt via "Gazet van Balder" én via aanwinstenlijsten in de bibliotheek. De Gazet van Balder verschijnt momenteel niet meer. Ter vervanging zal er een andere publicatie komen, waarin we de aanwinstenlijsten kunnen publiceren. In de toekomst moet ook de mogelijkheid worden onderzocht om de aanwinsten via de gemeentelijke website kenbaar te maken. De aankoopsuggesties van de gebruikers zijn een jarenlange traditie waaruit wij veel inspiratie putten. IBL was vroeger een door ons eerder verwaarloosd hulpmiddel om onze plaatselijke collectie tijdelijk aan te vullen. De afgelopen beleidsperiode hebben wij hieraan meer ruchtbaarheid gegeven met positieve reacties van het publiek. Een bedenking hierbij is wel dat het versturen van boeken een dure aangelegenheid is, die momenteel niet meer gesubsidieerd wordt door ons provinciaal steunpunt. Personeel : volgde regelmatig bijscholingen (ook op ict-vlak) ten bate van het eigen administratieve werk en ten bate van de gebruiker. De performantie i.v.m. inlichtingenwerk werd doorgelicht. De bibliotheek profileerde zich als informatiekanaal i.v.m. het gemeentelijk beleid. TOEGANKELIJKHEID Gebruiksvriendelijke openingsuren. Tijdens de beleidsperiode diende, om financiële redenen, de enige uitleenpost "Heikant" gesloten te worden. 1 IBL : interbibliothecair leenverkeer

4 Alle leden werden persoonlijk aangeschreven om de overstap te maken naar de hoofdbibliotheek. Tevens werden de openingsuren van de hoofdbibliotheek verruimd met een extra uitleenzitting van u tot u om de scholieren van de Heikant die in het centrum naar de middelbare school gaan, de kans te geven om na schooltijd langs de bib te komen. De lagere gemeenteschool van Berlaar-Heikant werd voorzien van een zeer uitgebreide "wisselcollectie" om de scholenwerking in dit dorpsdeel niet in het gedrang te brengen. De openingsuren van de hoofdbibliotheek zijn voor meer dan 90 % gebruiksvriendelijk en konden ook op een hoge tevredenheidsscore rekenen tijdens het gebruikersonderzoek van Wij lichtten onze performantie door op het vlak van assistentieverlening aan de gebruikers bij het omgaan met nieuwe media en bij hun zoektocht naar informatie en materialen. Wij lichtten onze collectie door; we bieden een ruime collectie aan die aan een breed publiek appelleert, met onder meer kranten, tijdschriften, populaire romangenres en strips voor de jeugd. Wij realiseerden de automatisering van onze catalogus en maken dit jaar de overstap naar de geautomatiseerde uitleen. De on-line-catalogus zal gerealiseerd worden met de overstap naar het Provinciaal bibliotheeksysteem, waardoor de toegankelijkheid voor het publiek verruimd wordt naar andere provinciale bibliotheken. Ons aanbod grote-letter-boeken (vooral in functie van derde leeftijd en rusthuis) en materialen voor kinderen met leesmoeilijkheden werd uitgebreid. Wij introduceren in 2007 voor de eerste maal daisy-boeken 2 in het kader van een samenwerkingsproject met de VLBB en het Provinciaal Bibliotheekcentrum Vrieselhof. Op termijn zullen we deze uitbreiding van onze werking moeten evalueren. EDUCATIE Promotie + doorverwijzing + informatieverstrekking i.v.m. onderwijsinstellingen en andere actoren op educatief vlak. Na de uitbreidingswerken zal er ruimte zijn om eventueel zelf cursussen of workshops in te richten. Actieve communicatie met de scholen voor het organiseren van schooluitleningen en klasbezoeken + grotere uitleenfaciliteiten voor leerkrachten en leerkrachten in opleiding. Leesbevordering tijdens jeugdboekenweek via het in de kijker stellen van materialen + gebruik van materialen tijdens wedstrijden + uitdelen van themaboekjes voor de kinderen en leessuggesties aan de leerkrachten en leerkrachten in opleiding. ONTMOETINGSPLAATS Via een grotere inspraak voelen de gebruikers zich meer "thuis" in hun bibliotheek : introductie van een ideeënbus en deelname aan het gebruikersonderzoek. De ideeënbus was aanvankelijk een succes (er was ook een actieve terugkoppeling) maar momenteel wordt er wat aan voorbij gegaan (misschien terug extra in de kijker stellen). De bibliotheek werd regelmatig in een aangepast kleedje gestoken naar aanleiding van uitbreidingsactiviteiten, feestdagen, themadagen. Door gebrek aan ruimte, personeel (=tijd) en financiële middelen dienen wij ons noodgedwongen tot de grotere promotiemomenten (bibliotheekweek, jeugdboekenweek) te beperken. Stilaan breiden wij dit wel uit, maar we kunnen niet op alle initiatieven ingaan waarmee we van bovenaf overstelpt worden. De uitbreiding van de bibliotheek zal in de loop van 2008 gerealiseerd worden, waardoor de functie van ontmoetingsplaats optimaler zal kunnen worden ingevuld. De communicatievaardigheden van het personeel ten overstaan van de verschillende doelgroepen werden aangescherpt door het volgen van bijscholingen hieromtrent. 2 Daisy-boeken : luisterboeken op cd

5 DE GEMEENTE BERLAAR (WERKGEBIED VAN DE OPENBARE BIBLIOTHEEK) WEZENSKENMERKEN Berlaar is een landelijke gemeente met heel wat idyllische hoekjes en opmerkelijke monumenten. Op vlak van woonstructuur kan de gemeente ingedeeld worden in vier leefkernen: Centrum, Heikant, Station en Gestel, die op kerkelijk vlak elk afzonderlijke parochies vormen. Op economisch vlak is Berlaar een erg middelmatig presterende gemeente. Hier wordt echter aan gewerkt door de uitbreiding van de bedrijventerreinen op de site van het grote in faling gegane diamantbedrijf "Lens Diamonds". Zowel de diamantnijverheid als de landbouwnijverheid waren vroeger belangrijk. Dit belang neemt echter steeds verder af. De gemeente vervult een dienstverlenende rol via een aantal scholen, een provinciale schoolkolonie en een bejaardencentrum. De aanwezigheid van een treinstation is een grote troef voor een eerder kleine gemeente. De laatste jaren zien we in Berlaar meer en meer nieuwe verkavelingen en nieuwbouwprojecten. Hierdoor worden nieuwe bewoners aangetrokken, zowel jonge gezinnen als senioren (seniorenflats). BEVOLKING Op 31 december 2006 telde Berlaar inwoners (t.o.v in 2005) als volgt onderverdeeld : Aantal personen van het mannelijke geslacht : Aantal personen van het vrouwelijke geslacht : In algemene zin heeft Berlaar een ondervertegenwoordiging in de leeftijdsklasse van de -35 jarigen en een oververtegenwoordiging bij de +40 jarigen en dit in vergelijking met de leeftijdsstructuur van het arrondissement. Volgens de BIOS 3 -gegevens is de leeftijdsopbouw van jaar ver boven het verwachte gemiddelde van vergelijkbare gemeenten. De leeftijdsklasse boven de 70 jaar zit steeds boven het verwachte gemiddelde met de leeftijdsklasse jaar ver boven het verwachte gemiddelde. Bij de leeftijdscategorie -35 bereiken wij vooral de kinderen van de lagere school zeer goed. De +70-jarigen bereiken wij vooral via onze samenwerking met het Rust- en Verzorgingstehuis Sint-Augustinus waar wij 2 x per jaar een wisselcollectie leveren. Van de jarigen en ook in het algemeen gesproken bereiken wij beter de vrouwelijke helft van de bevolking dan wel de mannelijke. Qua nationaliteit kan men de Berlaarse bevolking onderverdelen in inwoners met de Belgische nationaliteit en 127 vreemdelingen (104 in het bevolkingsregister en 23 in het vreemdelingenregister). De niet-belgen zijn afkomstig uit meer dan twintig landen. Vooral asielzoekers (vrij recent verschijnsel in onze gemeente) vinden de weg naar de bibliotheek via de info die zij hierover in de gemeente ontvangen. 3 BIOS : Bibliotheek Informatie- en OntwikkelingsSysteem

6 De werkloosheidsgraad in Berlaar bedroeg in ,1 % en lag iets lager dan het arrondissementeel gemiddelde. ONDERWIJS Voor een eerder kleine gemeente telt Berlaar een uitgebreid onderwijsnet. Er zijn vijf scholen, verdeeld over zeven vestigingen. Het basisonderwijs bereiken wij via de klasuitleningen. Alle lagere scholen bezoeken maandelijks de bibliotheek. De vestiging van de Gemeenteschool op Berlaar-Heikant beschikt over een zeer uitgebreide wisselcollectie. Met het secundaire onderwijs hebben wij geen vaste afspraken. Wij gaan wel altijd in op vragen van hun kant. Deze samenwerking kan in de toekomst wel uitgebreid worden. VERENIGINGSLEVEN Berlaar kent een bloeiend socio-cultureel verenigingsleven met een 50-tal verenigingen, waarvan + 1/3 zich al dan niet exclusief met jeugdwerking bezighoudt. Verder telt de gemeente ook een 50-tal sportclubs. De bibliotheek is bij deze verenigingen gekend als informatiekanaal voor hun activiteiten. GEMEENTELIJKE ADVIESORGANEN De gemeente beschikt naast het Beheersorgaan van de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek ook nog over acht andere adviesraden en twee commissies. Op cultureel vlak adviseert de Cultuurraad het gemeentebestuur bij het uitbouwen van een cultuurbeleid. De gemeente heeft geen cultuurcentrum of cultureel dienstencentrum. Er is geen cultuurbeleidscoördinator aangesteld en er wordt ook geen geïntegreerd cultuurbeleidsplan opgesteld. De gemeentelijke Archiefraad houdt zich vooral bezig met het verzamelen en bewaren van documenten, foto's en allerhande archiefmateriaal i.v.m. de gemeente. Na de uitbreiding van de bibliotheek zal zij een plaats krijgen binnen de bibliotheekinfrastructuur. Hiervoor zal een samenwerkingsakkoord afgesloten worden. GEMEENTELIJK INFORMATIEBELEID 2-wekelijks : "Gazet van Balder" of opvolger. Kwartaalpublicatie "De Kiosk". De gemeentelijke website : Elektronische nieuwsflash van de gemeentelijke Jeugddienst. Gemeentelijke dienst "Informatie" onderhoudt contacten met de pers en staat ter beschikking van de burgers voor allerlei informatievragen. Afdeling "Info Berlaar" in de gemeentelijke openbare bibliotheek. De bibliotheek benut al deze kanalen in functie van promotie naar en participatie van de bevolking. De bibliothecaris of één van haar medewerkers neemt deel aan de redactievergaderingen van "De Kiosk". De bibliothecaris promoot de uitbreidingsactiviteiten via de website DE GEMEENTELIJKE OPENBARE BIBLIOTHEEK SPREIDING VAN DE DIENSTVERLENING OVER HET GRONDGEBIED De gemeentelijke openbare bibliotheek telt één vestiging, Dorpsstraat 84. Gemeentelijke Basisschool, vestiging Heikant : voorziening via zeer uitgebreide wisselcollectie ( boeken). Variatie wordt aangebracht in overleg met de school. Rust- en Verzorgingstehuis Sint-Augustinus, Legrellestraat nr. 39 : 2 x per jaar wisselcollectie van 60 boeken in overleg met dienst "Animatie" (vooral grote-letter)

7 INFRASTRUCTUUR De bibliotheek in de Dorpsstraat 84 beschikt over 340,5 m² publieksruimte verdeeld over volgende onderdelen : - afdeling volwassenen (met adolescentenhoek en computerhoek) - afdeling jeugd - leeszaal Verder beschikt de huidige bibliotheek over 103 m² personeelsruimte. De uitbreiding van de bibliotheek is gepland voor eind 2007/begin PERSONEEL In de bibliotheek zijn zeven mensen tewerkgesteld, als volgt onderverdeeld : Statutair kader - 1 bibliothecaris (B1-niveau) : 1 VTE - 1 bibliotheekassistente (C3-niveau) : 0,5 VTE GECO-statuut - 4 bibliotheekbedienden (2 in D3-niveau) : 1,5 VTE (2 in D2-niveau) : 1,5 VTE - 1 poetsvrouw (E-niveau) : 0,5 VTE Totaal aantal personeelsleden werkzaam op bibliotheekeconomisch vlak (= uitgezonderd poetsvrouw) : 4,5 VTE verdeeld over 6 personeelsleden MOGELIJKE INZET VRIJWILLIGERS EN EXTERNE DESKUNDIGEN Externe deskundigen worden volgens noodzaak geraadpleegd tijdens vergaderingen van het beheersorgaan. Tevens worden externe deskundigen geraadpleegd voor de opmaak van het beleidsplan. Vrijwilligers werden tot op heden zelden ingeschakeld. Een bereidwillig lid van het beheersorgaan las vroeger op woensdagnamiddag voor in de jeugdafdeling. Wegens te weinig belangstelling werd dit initiatief echter afgevoerd. Participatie van vrijwilligers wordt in de toekomst echter niet a-priori uitgesloten. Zo stelden leerkrachten reeds voor om samen met hun leerlingen de bibliotheekmedewerkers te helpen bij de verhuis na de uitbreidingsactiviteiten. COLLECTIE (evolutie + ontsluiting) Onze collectie is als volgt samengesteld : Jeugdafdeling : boeken, cd-rom's, tijdschriften en strips. Volwassenen afdeling : boeken, cd-rom's, infostanden met informatiefolders, affiches, brochures over culturele activiteiten en ontspanningsmogelijkheden. Leeszaal : naslagwerken (papier + cd-rom's), losbladige documentatie, quick-referencewerken 4, uitgebreide informatie over het educatief aanbod, overheidsinformatie, kranten en uitleenbare tijdschriften. Het totaal aantal beschikbare materialen is +/ Indien de wisselcollecties daisy-boeken aanslaan, dan zetten wij deze recente samenwerking zeker verder. De ontsluiting van de collectie naar het publiek gebeurt momenteel nog via Vubis-for- Windows van de firma Infor. Onze overschakeling naar het provinciaal bibliotheeksysteem "Isis" is voorzien in Quick-reference-werken : vakterm voor de werken waarin men snel bep. informatie kan opzoeken, bvb. telefoonboeken, wegenatlassen, - 5 -

8 VERDERE DIENSTVERLENING ICT : 1 cd-rom-pc, 8 internet-pc's (mogelijkheid tot printen, surfen, mailen, chatten, spelletjes spelen), 2 digitale catalogi. 1 fotokopieapparaat (A3 en A4 - zwart-wit). Mogelijkheid tot aankoopsuggesties. Mogelijkheid tot reserveren van materialen. IBL (al dan niet via Impala). Schooluitleningen. Introducties. Wisselcollecties voor gemeenteschool Berlaar-Heikant en Rust- en Verzorgingstehuis "Sint- Augustinus". Uitgebreidere uitleenfaciliteiten voor leerkrachten en leerkrachten in opleiding en op verzoek ook voor studiedoeleinden. Organisatie van uitbreidingsactiviteiten op educatief en cultureel vlak. OPENINGSUREN maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag SAMENWERKING MET ANDERE CULTURELE ACTOREN Samenwerking met andere culturele actoren heeft plaats in het kader van uitbreidingsactiviteiten. De uitbreiding van de bibliotheek voorziet in een multifunctionele ruimte die tevens dienst zal doen als werkruimte en consultatieruimte voor de Archiefraad. Hieromtrent zullen bibliotheek en Archiefraad een samenwerkingsverband afsluiten. RESULTATEN GEBRUIKERSONDERZOEK EN BIOS Volgende positieve elementen kwamen hierbij aan bod en zullen wij dan ook verder zeker trachten te bestendigen : Beoordeling dienstverlening : overal + 90 % (= boven Vlaams gemiddelde en boven gemiddelde van de cluster 5 ) met als grote uitschieters : beschikbaarheid personeel : 96,8 % en vriendelijkheid personeel : 98,1 %. Een minder positief resultaat kregen wij voor wat betreft : - de infrastructuur (vooral leeszaal) - de gebruiksvriendelijkheid van de catalogus T.o.v. de verzuchtingen i.v.m. de infrastructuur stellen wij de uitbreiding van de bibliotheek in het vooruitzicht. De huidige catalogus zal binnen de nieuwe beleidsperiode vervangen worden door het provinciale bibliotheeksysteem dat tevens zal zorgen voor een onlineverbinding en een overzicht van het bezit in de aangesloten bibliotheken. Uit de BIOS-gegevens die wij van het VCOB ontvingen, blijkt dat zowel onze bezitscijfers als onze aanwinstencijfers "iets onder" tot "onder" de voorspellingen voor vergelijkbare gemeenten liggen. 5 Cluster van bibliotheken : term uit het gebruikersonderzoek. De deelnemende bibliotheken werden ingedeeld in groepen van met elkaar vergelijkbare bibliotheken (clusters)

9 RELATIE TOT STAKEHOLDERS 6 Belangrijke stakeholders blijven : beheersorgaan, schepencollege, gebruikers, onderwijs en respectievelijke steunpunten. Stakeholders met wie wij een intensiever contact gaan uitbouwen : gemeentelijke Archiefraad, het provinciaal steunpunt "Vrieselhof" en de Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek (VLBB). Tevens voeren wij een ruim participatieproject naar alle burgers om hen een inspraakmogelijkheid te bieden zodat wij onze werking beter op hen kunnen afstemmen. TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN Wij pleiten voor een voltijds ICT-medewerker voor de gemeente, zodanig dat er een deskundig persoon het overzicht kan houden over de reeds aanwezige netwerken in de gemeentelijke administratie en wij niet telkens op andere leveranciers beroep moeten doen voor kleine herstellingen. Onze toetreding tot het provinciaal bibliotheeksysteem "Isis" is gepland voor begin 2010 en zal naar werkinvestering allicht een zware dobber zijn. Het opent echter de weg naar een digitale bibliotheek zonder grenzen. Wij laten deze kans niet aan ons voorbij gaan. SAMENWERKING EN SCHAALVERGROTING IN BIBLIOTHEEKWERK De bibliothecaris participeert op regelmatige basis aan de vergaderingen van Webram (Werkgroep Bibliothecarissen Regio Antwerpen-Mechelen) en onderhoudt goede contacten met het Provinciaal Bibliotheekcentrum Vrieselhof. In de loop van 2010 wordt onze toetreding tot het provinciaal bibliotheeksysteem "Isis" gepland. De huidige software in de bibliotheek voldoet echter niet om hierop aan te sluiten. Er moeten dus uiterlijk tegen 2009 nieuwe computers komen. Wij beschouwen de vorming van het provinciaal bibliotheeksysteem als basis van de uitbouw van verdere samenwerking in onze provincie. Verder zijn wij in 2007 gestart met een samenwerkingsproject met het VLBB, met ondersteuning van ons provinciaal steunpunt. STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE (SWOT) ANALYSE VAN DE HUIDIGE SITUATIE STERKE PUNTEN - Tevredenheid over dienstverlening scoorde zeer hoog in gebruikersonderzoek. - Flexibel personeel - Creatief personeel. - Ruim aanbod van eigen materialen, aangevuld via IBL en wisselcollecties. - Inspraak voor de burger via participatieproces voor deze beleidsperiode, via de mogelijkheid tot het indienen van aankoopsuggesties en van ideeën in onze ideeënbus. ZWAKKE PUNTEN - Weinig uitbreidingsactiviteiten. - De uitleen is nog steeds niet geautomatiseerd. - Niet ieder personeelslid beschikt over een eigen pc: er zijn slechts vier computers voorzien voor zes personeelsleden. INSCHATTING VAN DE TOEKOMST KANSEN - Samenwerking met andere actoren. - Ruim bijscholingsaanbod. 6 Stakeholders : term die wij dienen te gebruiken voor al wie de werking van de bibliotheek kan beïnvloeden. Dit kan zowel in positieve als in negatieve zin zijn

10 - De uitbreiding van de bibliotheek werd opgestart en zal eind dit jaar, begin volgend jaar een realiteit zijn. BEDREIGINGEN - Financiële middelen van de gemeente dienen over verschillende posten verdeeld te worden. In een kleine gemeente is er nooit genoeg om iedereen tegelijkertijd ter wille te zijn. - Gebrek aan personeel kan leiden tot overbelasting. In de periode zijn twee halftijdse medewerkers weggegaan maar niet vervangen. ALGEMENE CONCLUSIE TE VOLGEN STRATEGIE Onze algemene strategie moet er één zijn van aanvallen. Onze middelen zijn beperkt, maar het personeel is flexibel en creatief en tracht er steeds het beste van te maken. Samenwerking met andere actoren en bijscholingen kunnen helpen om onze eigen tekortkomingen uit te vlakken. De uitbreiding van de bibliotheek zal meer ruimte scheppen voor uitbreidingsactiviteiten. II. ONZE MISSIE De Gemeentelijke Openbare Bibliotheek van Berlaar moet een plaats zijn waar bezoekers, tijdens gebruiksvriendelijke openingsuren, toegang hebben tot een onafhankelijk en pluriform aanbod van informatieve, educatieve, culturele en ontspannende bronnen; waar mensen van alle leeftijden en vanuit alle lagen van de bevolking elkaar in onderling respect kunnen ontmoeten in een daartoe aangepaste infrastructuur; waar competent en klantgericht personeel, in samenwerking met een betrokken beheersorgaan en met andere actoren op regionaal en landelijk niveau, zijn beste beentje voorzet

11 III. ONZE VISIE Voor de ontwikkeling van onze visie baseren wij ons op onze swot-analyse, op voor ons significant cijfermateriaal betreffende onze gemeente ( cijfers afkomstig van het VCOB, cijfers gemeentelijke bevolkingsdienst) en op de resultaten van het gebruikersonderzoek van Wij raadpleegden eveneens het gemeentelijke jeugdwerkbeleidsplan. Wij houden tevens rekening met de impuls die de overheid wil geven aan initiatieven tot samenwerking. En bovenal kijken wij uit naar en zullen wij de nodige energie investeren in de inrichting van onze uitgebreide bibliotheek (einde bouwwerken begin 2008). Terwijl dit beleidsplan werd opgemaakt, werd er naast de bibliotheek gestart met de bouwwerken die moeten leiden tot de langverwachte uitbreiding. De uitbreiding van de bibliotheek komt er : om meer ruimte te scheppen voor de organisatie van uitbreidingsactiviteiten, waardoor de bibliotheek haar rol van culturele ontmoetingsplaats beter kan vervullen; om ruimte te scheppen voor het organiseren van cursussen, waardoor de bibliotheek haar bijdrage levert aan het proces van levenslang leren; om meer ruimte te scheppen voor de eigen collectie en om plaats te creëren voor het opstellen van wisselcollecties afkomstig uit samenwerkingsverbanden; om het publiek, dat zijn hoge waardering uitsprak over onze dienstverlening, ook tegemoet te komen wat betreft hun verzuchtingen i.v.m. de infrastructuur; om een plaats te creëren, zowel voor de rustzoeker en de student die zich wil concentreren als voor diegene die een praatje wil maken; om een multifunctionele ruimte te creëren die plaats biedt aan het historisch archief en aan een vergaderruimte voor het beheersorgaan van de bibliotheek evenals voor andere actoren; kortom : om een bibliotheek te creëren, aangepast aan de noden van deze tijd. Als basis van regionale samenwerking zien wij de creatie van het PBSA (Provinciaal Bibliotheeksysteem Antwerpen). Wij bevestigden onze bereidheid tot toetreding en zullen, als alles naar wens verloopt en volgens de planning van ons provinciaal steunpunt Vrieselhof, onze aansluiting kunnen realiseren in Ook deze omschakeling zal een grote investering van tijd én financiële middelen vergen. Wij zetten onze recent opgestarte samenwerking met de Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek verder ten bate van mensen met leesmoeilijkheden en in het kader van onze samenwerking met de animatiedienst van het lokale rusthuis. Voor de jeugd voorzien wij, naast een uitbreiding van de jeugdafdeling, ook nog een omschakeling naar het ZIZO-plaatsingssysteem 7 en dit om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen en in navolging van de heersende trend in het bibliotheekwezen. IV. ONZE DOELSTELLINGEN Wij opteerden ervoor om te werken rond de grote pijlers van de bibliotheekwerking : cultuurparticipatie, informatievoorziening en kennisbevordering, educatie en tenslotte de bibliotheek als ontmoetingsplaats. 7 ZIZO : Zonder Inspanning ZOeken : een plaatsingssysteem dat vertrekt vanuit de behoeften van de bibliotheekbezoeker en dat werkt met in het oog springende iconen en duidelijke opschriften

12 Bij onze doelstellingen hebben wij telkens voorbeelden vermeld in functie van de concretisering van deze doelstellingen in de komende jaaractieplannen; deze voorbeelden zijn het resultaat van brainstorming door het bibliotheekpersoneel. Voor de te voorziene financiële implicaties verwijzen wij naar punt V van dit beleidsplan. 1. CULTUURPARTICIPATIE 1.1 MET DE UITBREIDING VAN DE BIBLIOTHEEK WENSEN WIJ MEER RUIMTE TE SCHEPPEN VOOR CULTURELE UITBREIDINGSACTIVITEITEN, WAARAAN DE INWONERS VAN BERLAAR EN OMSTREKEN MAKKELIJK KUNNEN PARTICIPEREN Tentoonstellingen, auteurslezingen, 1.2 DE BIBLIOTHEEK MOET BESCHIKKEN OVER EEN BREED EN GOED GEPRESENTEERD CULTUREEL AANBOD DAT TOEGANKELIJK IS VOOR MENSEN UIT ALLE LAGEN VAN DE BEVOLKING Betere plaatsing/ontsluiting van culturele promotiematerialen, themastands, 1.3 MET DE TOETREDING TOT HET PROVINCIAAL BIBLIOTHEEKSYSTEEM HOPEN WIJ ONZE LEDEN TOEGANG TE GEVEN TOT EEN RUIMER CULTUREEL AANBOD DAN WIJZELF ALS KLEINERE GEMEENTE KUNNEN BIEDEN Ruimere IBL-kansen door betere kennis van het aanbod, 1.4 SAMENWERKING MET ANDERE ACTOREN MOET DE CULTUURPARTICIPATIE VERRUIMEN NAAR BLINDEN EN LENERS MET LEESMOEILIJKHEDEN Groter aanbod grote-letter-boeken, wisselcollecties luisterboeken, 1.5 MET DE UITBREIDING EN HERINRICHTING VAN DE BIBLIOTHEEK WIL HET GEMEENTEBESTUUR AAN DE GEÏNTERESSEERDE BURGERS BETERE KANSEN BIEDEN TOT CONSULTATIE VAN HET HISTORISCHE DOCUMENTAIRE ERFGOED Samenwerking Archiefraad en bibliotheekmedewerkers, 2. INFORMATIEVOORZIENING EN KENNISBEVORDERING 2.1 HET BIBLIOTHEEKPERSONEEL STREEFT ERNAAR BESCHOUWD TE WORDEN ALS "INFORMATIE-PROFESSIONALS" DIE OP EEN COMPETENTE WIJZE TEN DIENSTE STAAN VAN DE ZOEKENDE BURGERS Blijvende kritische zelfevaluatie en bijscholing, 2.2 ONS AANBOD VAN INFORMATIEVE KENNISBEVORDERENDE MATERIALEN GAAT, TEN BATE VAN ONZE VERSCHILLENDE DOELGROEPEN, MEE MET ZIJN TIJD Wij denken bijvoorbeeld aan het tijdig vernieuwen van informatieve collectieonderdelen, het gebruiksvriendelijker ontsluiten (vooral wat de materialen voor de jeugd betreft), eventueel abonnementen op elektronische databanken zowel voor scholieren als eventueel ook voor volwassenen, 2.3 DOOR SAMENWERKING MET ANDERE BIBLIOTHEKEN KUNNEN WIJ ONS AANBOD INFORMATIEVE MATERIALEN TIJDELIJK AANVULLEN VOOR ONZE BEZOEKERS, ZONDER DAT ZIJ ZICH HIERVOOR DIENEN TE VERPLAATSEN NAAR ANDERE BIBLIOTHEEKVOORZIENINGEN Ook hier denken wij aan IBL, wisselcollecties,

13 3. EDUCATIE 3.1 MET DE UITBREIDING VAN DE BIBLIOTHEEK WILLEN WIJ MEER RUIMTE CREËREN VOOR HET TER PLAATSE ORGANISEREN VAN CURSUSSEN EN EDUCATIEVE WORKSHOPS, IN SAMENWERKING MET EDUCATIEVE ACTOREN UIT DE REGIO, EN DIT AANGEPAST AAN ONZE VERSCHILLENDE DOELGROEPEN Bvb. GSM-introducties voor senioren, lezingen over actuele onderwerpen zowel voor de actieve bevolking als voor gepensioneerden, 3.2 ONZE SAMENWERKING MET DE LOKALE SECUNDAIRE SCHOOL WORDT INTENSER EN BETER AFGESTEMD OP HUN SPECIFIEKE NODEN Dit start reeds met het participatieproces en kan verder resulteren in meer klasintroducties, participatie bij uitbreidingsactiviteiten, inspraak bij de collectievorming 3.3 DE BESTAANDE SAMENWERKING MET DE BASISSCHOLEN VAN BERLAAR WORDT VERDER GEZET EN WAAR NODIG BIJGESTUURD OM ZO NOG BETER IN TE SPELEN OP HUN BEHOEFTEN Cf. supra. 3.4 ONS AANBOD VAN EDUCATIEVE MATERIALEN EN BRONNEN DIENT ACTUEEL EN PLURIFORM TE ZIJN Inspelen op vragen van de bezoekers, meegaan met de (ict-)evolutie terzake, 4. ONTMOETINGSPLAATS 4.1 DOOR DE UITBREIDING VAN DE BIBLIOTHEEK WORDT ZIJ BIJ DE BURGERS NOG BETER BEKEND ALS EEN AANGENAME ONTMOETINGS- PLAATS VOOR JONG EN OUD Wij denken aan extra promotie om onze vernieuwde bib meer kenbaar te maken: introductiefolder, aangepaste aankleding, leestuin, drankenautomaat, V. ONDERSTEUNING VAN DE BIBLIOTHEEK DOOR DE GEMEENTE FINANCIELE MIDDELEN - De middelen voor de inrichting van de uitgebreide bibliotheek werden vastgelegd in de begroting Indien deze werken echter pas in 2008 kunnen doorgaan, dient dit budget herbekeken te worden in functie van mogelijke prijsstijgingen. - Het collectiebudget van euro voor aankoop van boeken, documentatie en abonnementen en van 625 euro voor aankoop van audiovisueel materiaal mag zeker niet dalen. Een uitbreiding van dit budget dient eventueel voorzien te worden wanneer men overgaat tot de aanschaf van de dure elektronische toegang tot databanken zoals Biblion en Mediargus die reeds in veel andere bibliotheken een vaste waarde zijn. De overgang naar de elektronische databanken van Biblion wordt onontkoombaar als de trend van het afschaffen van de overeenkomstige papieren abonnementen zich verder zet. Deze literaire informatie dient in elke bibliotheek aanwezig te zijn. - Het budget voor uitbreidingsactiviteiten ten bedrage van euro mag zeker ook niet dalen, aangezien wij met de verruimde bibliotheek meer kansen creëren voor de organisatie hiervan

14 - De gemeente ging t.a.v. de provincie reeds het engagement aan om toe te treden tot het provinciaal bibliotheeknetwerk. Aangezien dit voorzien is voor 2010, dient er ten laatste 2009 voorzien te worden in een vernieuwde en aangepaste ict-infrastructuur, volgens de richtlijnen die de provincie terzake hanteert. Het lopende onderhoudscontract met de firma Infor dient tijdig opgezegd te worden, om dubbele kosten te vermijden. De onderhoudskosten verbonden aan het provinciaal netwerk zouden wel lager liggen dan de huidige kosten en zullen, normaal gesproken, kunnen rekenen op een financiële subsidie vanwege de overheid. Het is onze hoop dat onze server (overbodig voor de bibliotheektoepassing na onze toetreding) het nog tot 2010 redt (in werking sedert einde 2000); zoniet dient er alsnog geïnvesteerd te worden in een nieuwe server. De toetreding tot het provinciaal bibliotheeknetwerk vraagt ook een grote tijdsinvestering van het personeel. Eventueel moet hiervoor gedacht worden aan een tijdelijke projectmedewerker. - Voor wat de samenwerking met de Archiefraad betreft, moet erop gewezen worden dat de huidige personeelsbezetting tijdens de uitleenuren een permanent toezicht op het historische archief onmogelijk maakt. Hierover dienen concrete afspraken gemaakt te worden. Een extra, deeltijds personeelslid, is geen overbodige luxe. - Het bijscholingsbudget van euro dient gehandhaafd te blijven. Bijscholingen mogen ook niet beperkt worden in functie van de functionele loopbaan. In een moderne kennisomgeving waar zo'n hoge eisen gesteld worden aan het personeel, kan bijscholing geen privilege zijn voor enkelen. KOPPELING AAN DE GEMEENTELIJKE BELEIDSNOTA Bij de opmaak van dit bibliotheekbeleidsplan was er nog geen gemeentelijke beleidsnota. Het gemeentebestuur wil alleszins de werkzaamheden die moeten leiden tot de uitbreiding van de bibliotheekinfrastructuur tot een goed einde brengen. Er zal eveneens voorzien worden in een kleine leestuin. VI. BESCHRIJVING VAN HET PARTICIPATIEPROCES Dit beleidsplan werd opgemaakt door de bibliothecaris in samenwerking met haar personeelsleden, de schepen van de bibliotheek en het beheersorgaan. Ter voorbereiding van de opmaak van dit beleidsplan werden verschillende vragenlijsten opgesteld : 1 voor onze doelgroep onderwijs, 1 voor de doelgroep van senioren, 1 voor de doelgroep jeugd en 1 vragenlijst gericht aan leden van het historisch archief. Deze vragenlijsten werden tezamen met een algemene vragenlijst aangeboden in de bibliotheek (gepromoot via de gemeentelijke infobladen, aangeboden via de gemeentelijke website, voor de jeugd ook nog eens extra elektronisch verstuurd naar verschillende mailinglists door de gemeentelijke jeugddienst). Ook de bevindingen van het gebruikersonderzoek werden betrokken bij de opmaak van dit beleidsplan. Verder staat ook nog onze ideeënbus, die wij tijdens de vorige legislatuur hebben ingevoerd, ter beschikking van onze bezoekers. Het beleidsplan zal worden bekend gemaakt aan de bevolking op volgende wijze : Exemplaar ter inzage in de bibliotheek. Link naar de elektronische versie op de gemeentelijke website. Toelichting via het gemeentelijk infoblad

15 VII. BIJLAGEN 1. Gemeenteraadsbeslissing houdende de goedkeuring van het bibliotheekbeleidsplan. 2. Advies van het beheersorgaan van de bibliotheek over het bibliotheekbeleidsplan. 3. Samenstelling van het beheersorgaan van de bibliotheek