Brochure nr. 12. over recreatie en groen in Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Brochure nr. 12. over recreatie en groen in Nederland"

Transcriptie

1

2 Inhoud 3 1. Over deze brochure 4 2. Eerst wat geschiedenis 4 Vroeger 4 Te weinig ruimte voor recreatie 5 Jaren zestig: recreatiegebieden op het platteland 5 Jaren tachtig: meer aandacht voor de stad 6 Jaren negentig: meer verantwoordelijkheid bij andere overheden 7 Na Openluchtrecreatie: de stand van zaken 8 In en rondom de steden 8 Op het platteland 9 Nederland waterland 9 Openluchtrecreatie en de natuur Op weg naar de toekomst 10 Groeiende vraag, veranderende wensen 10 Slimmer ruimtegebruik 11 Samenwerking in de openluchtrecreatie 12 Meer informatie

3 1. Over deze brochure Buiten, wie houdt er niet van? In de lente skaten langs de opkomende tulpen. s Zomers op het strand liggen en zwemmen in de zee. Op een mooie herfstdag door het bos lopen met alle bomen in herfstkleuren. En in de winter sneeuwballen gooien en schaatsen op sloten en grachten. Mensen brengen hun vrije tijd graag door in de buitenlucht. Maar in Nederland is dat niet altijd makkelijk. Niet iedereen woont in de buurt van een bos of strand. Vooral in steden is er voor mensen weinig ruimte om buiten bezig te zijn. Daar moeten mensen één park gebruiken voor allerlei activiteiten: skaten, fietsen, wandelen, in de zon zitten, barbecuen, zwemmen, de hond uitlaten, tennissen, voetballen. Ook als je wel in de buurt van een mooi bos of heideveld woont mag je daar niet altijd komen. Sommige bossen zijn bijvoorbeeld onderdeel van een beschermd natuurgebied. Als de dieren en de planten die daar leven worden bedreigd in hun bestaan, kan het gebied worden afgesloten voor mensen. En ook in het water waar je naast woont, kun je niet altijd zomaar zwemmen. Het kan vervuild zijn en daardoor niet veilig voor je gezondheid. Hoewel het zo logisch lijkt dat iedereen in de buitenlucht kan recreëren is dat dus niet het geval. Daarom worden door heel Nederland gebieden aangewezen als recreatiegebieden. Zo n gebied is vaak niet alleen maar bestemd voor recreatie. Het kan daarnaast ook bijvoorbeeld een natuurgebied zijn. Het aanleggen en onderhouden van recreatiegebieden is een taak van de provincie en de gemeente waarin je woont. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) steunt de provincies en gemeenten daarbij en zorgt er zo voor dat er in Nederland voldoende recreatiemogelijkheden in de buitenlucht zijn en dat die goed aansluiten op onze behoeften. Waarom het ministerie van LNV dit doet en hoe dit gebeurt lees je in deze brochure. Mensen recreëren graag in de buitenlucht. 3

4 2. Eerst wat geschiedenis Recreatie in de buitenlucht (ook wel openluchtrecreatie genoemd) is niet alleen leuk, het is ook erg belangrijk voor Nederland. Om drie redenen. Ten eerste is het goed voor de leefbaarheid van ons land. Goede recreatiemogelijkheden zorgen ervoor dat iedereen voldoende kan bewegen en ontspannen in de buitenlucht. En dat is goed voor onze gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk. Vroeger Dat we openluchtrecreatie zo belangrijk vinden is eigenlijk pas iets van de laatste vijftig jaar. Vroeger was dat wel anders: koningen, mensen van adel en mensen met veel geld hadden hun eigen landgoed of buitenhuis, waar ze bijvoorbeeld gingen paardrijden of jagen. Gewone mensen hadden eigenlijk alleen vrij tijdens de kerkelijke feestdagen. Recreatie is steeds belangrijker geworden de afgelopen jaren. Ten tweede verdienen een hoop bedrijven geld aan openluchtrecreatie, zoals zeilscholen, hotels en winkels die buitensport artikelen verkopen. En dat is weer goed voor de economie. Ten derde is openluchtrecreatie goed voor het milieu. Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar door te wandelen in een mooi park of te varen door de Biesbosch worden mensen zich ervan bewust dat we zuinig om moeten springen met de natuur. Openluchtrecreatie draagt er zo aan bij dat mensen bewuster met het milieu omgaan, dat mensen het belangrijk vinden dat er regels komen om de natuur te beschermen en dat ze zich daar aan houden. Met de opkomst van de industrie in de negentiende eeuw werd voor veel mensen én de hoeveelheid vrije tijd én de ruimte om te recreëren erg schaars. Er ontstonden grote steden waarin de mensen op een kluitje moesten wonen. De vrije tijd die ze hadden konden ze doorbrengen in de stadsparken of in de bossen en weilanden rondom de stad. Ook op het platteland kwam er steeds minder ruimte: de bevolking nam toe en er werden grote gebieden voor de landbouw in gebruik genomen en aan de natuur onttrokken. Te weinig ruimte voor recreatie Vanaf de jaren vijftig begonnen mensen meer vrije tijd te krijgen en ging het ook 4

5 economisch beter met ons land. Steeds meer mensen wilden een deel van hun vrije tijd in de buitenlucht doorbrengen. In de jaren zestig en zeventig gingen mensen echt massaal recreëren in de buitenlucht. Toen bleek al snel dat er in Nederland te weinig ruimte was voor openluchtrecreatie. Daarom werd in het begin van de jaren zestig besloten om in het hele land nieuwe recreatiegebieden aan te leggen. Liefst niet te ver van de grote steden. Voorbeelden hiervan zijn Spaarnwoude (tussen Haarlem en Amsterdam), Brielse Maas (onder Rotterdam) en de Maarsseveense Plassen (bij Utrecht). Onze vrije tijd De hoeveelheid vrije tijd neemt af. Tussen 1995 en 2000 hebben we 2,5 uur vrije tijd per week ingeleverd. Tegenwoordig besteden we de helft van onze vrije tijd aan familie en vrienden, tv-kijken, computeren en naar de radio luisteren. De rest houden we ons bezig met onder meer sporten, lezen, spelletjes doen, musiceren, eten in een restaurant, een museum bezoeken en niks doen. De belangstelling voor wandelen en fietsen neemt nog steeds toe, gemeten naar het aantal dagtochten (tochten van meer dan twee uur). Jongeren die op vakantie gaan, houden zich vooral bezig met uitgaan, aan het strand liggen en sportieve recreatie, zoals zwemmen, duiken, raften, deltavliegen en skiën. Binnen de verschillende vormen van vrijetijdsbesteding ontstaan allerlei varianten, zoals het mountainbiken en het skeeleren. recreatieterreinen. Denk daarbij aan picknickplaatsen, meertjes met stranden en speelparken voor kinderen. Ook werden bestaande natuurgebieden toegankelijk gemaakt voor recreatie. Zo werden bijvoorbeeld bossen en beschermde natuurgebieden deels opengesteld voor wandelaars en fietsers. Op deze manier zijn er sinds de jaren zestig veel nieuwe recreatievoorzieningen bijgekomen op het platteland. Jaren tachtig: meer aandacht voor de stad Vóór de jaren tachtig werden er vooral gebieden speciaal aangelegd en ingericht voor recreatie. Vanaf de jaren tachtig wordt er voor gezorgd dat recreatievoorzieningen meer een logische plek krijgen in een landschap. Je kan immers ook recreëren in een landbouwgebied, bijvoorbeeld als je gaat kamperen bij een boer. Recreatie kan dus één van de functies van een gebied zijn, terwijl het daarnaast ook gewoon een natuurgebied of een landbouwgebied is. Er wonen steeds meer mensen in de stad en die mensen hebben vaak weinig tijd. Logisch dus dat mensen ook steeds meer behoefte krijgen aan recreatiemogelijkheden dichtbij huis, in en rondom de stad. Daarom steken de gemeenten gestimuleerd door het ministerie van LNV en de Stichting Recreatie sinds halverwege de jaren tachtig veel tijd en geld in stadse openluchtrecreatie en recreatie en natuur rondom de stad. Denk maar aan de parken, pleinen, speelveldjes en voetbalvelden die je in elke stad aantreft, en de natuurgebieden en bossen aan de stadsranden. Jaren zestig: recreatiegebieden op het platteland Als er niet genoeg plekken voor recreatie zijn, dan zorgen we dat ze er komen, zo dacht men bij het ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, waarbij recreatie toen was ondergebracht. Daarom kocht het ministerie vanaf de jaren zestig zelf grond om daarop nieuwe recreatiegebieden aan te leggen. Daarnaast gaf het ministerie financiële steun aan gemeenten en provincies bij de aankoop en inrichting van nieuwe In de jaren tachtig groeide de behoefte aan recreatieterreinen in en rondom de stad. In de jaren zestig legde de overheid nieuwe recreatiegebieden aan. 5

6 over recreatie en groen in Nederland Nog steeds is er te weinig ruimte voor openluchtrecreatie. Jaren negentig: meer verantwoordelijkheid bij andere overheden Je zou denken dat het na al die jaren met een voortvarende aanpak inmiddels wel goed zit met de openluchtrecreatie in ons land. Mis. Nog steeds is er te weinig ruimte voor openluchtrecreatie. Dat komt vooral doordat er steeds meer mensen bijkomen en die mensen willen hun vrije tijd graag actief in de buitenlucht doorbrengen. De natuur en actieve buitensporten zijn erg in. We stellen ook steeds meer eisen aan recreatiegebieden. Als je door een bos wilt skeeleren, heb je een ander pad nodig dan als je er alleen maar wilt wandelen. Er moeten dus nog meer nieuwe recreatiegebieden komen en bestaande landbouw- en natuurgebieden moeten meer geschikt (lees: toegankelijk) worden gemaakt voor recreatie. En bestaande recreatiegebieden moeten worden onderhouden en aangepast aan de eisen van de tijd. De aanpak om die nieuwe gebieden aan te leggen en te onderhouden is sinds de jaren negentig veranderd. Toen heeft het ministerie van LNV namelijk besloten om de overheden die het meest bij de recreatiegebieden zijn betrokken meer verantwoordelijk te maken. Dat zijn de gemeenten, provincies en recreatieschappen. Daar werken immers mensen die in het gebied wonen en er zelf recreëren. En wie weet er nou beter wat er nodig is in een gebied dan zij? De gemeenten, provincies en bedrijven die met openluchtrecreatie te maken hebben, kopen nu dus zelf terreinen aan, richten parken in, houden ze schoon, leggen paden aan, enzovoort. Het ministerie van LNV helpt hen daarbij door samen met het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer geld beschikbaar te stellen voor het groen in en rond de grotere steden, door mee te denken bij het maken van plannen en bij het oplossen van problemen. En door te zorgen dat al die organisaties gaan samenwerken, want anders lukt het niet. 6

7 Recreatieschappen Er zijn in de loop der jaren allerlei organisaties opgericht die er voor moeten zorgen dat er goede en voldoende openbare mogelijkheden voor openluchtrecreatie zijn. Een voorbeeld hiervan zijn de recreatieschappen. Dit zijn samenwerkingsverbanden tussen gemeenten (en vaak ook een provincie) die samen zorgen voor de aanleg en het beheer van recreatievoorzieningen in een bepaald gebied, van zwemplassen tot fietspaden. Een bekend voorbeeld is Recreatieschap Spaarnwoude, dat het gebied Spaarnwoude tussen Haarlem en Amsterdam beheert. Daar ligt niet alleen een drukbezochte golfbaan en klimwand, maar vindt ook jaarlijks een groot dancefestival plaats. Na 2000 Na 2000 is er meer belangstelling ontstaan voor de samenhang tussen recreatie en toerisme en het evenwicht tussen rood (de stedelijke functies, zoals wonen) en groen (zoals recreatiegebieden en natuur). In 2001 verscheen de Beleidsbrief recreatie en toerisme en in 2002 het Toeristische Recreatief Actieprogramma als uitwerking daarvan. Kernpunt daarbij is dat de recreanten en toeristen, als ze erop uit trekken, zowel gebruik maken van het commercieel aanbod als van de openbare voorzieningen van de overheid. Die twee moeten dus goed op elkaar worden afgestemd. Het aanbod van recreatiegebieden werd bovendien beter afgestemd met het beleid voor de grote steden. Groen als middel om de grote steden weer aantrekkelijker te maken om te wonen, en indirect ook voor toeristen. In 2004 verschenen de Nota Ruimte en de Agenda Vitaal Platteland. In de Nota Ruimte wordt veel aandacht gegeven aan de balans tussen rood en groen, zoals recreatiegebieden en natuur. Om meer evenwicht tussen rood en groen te krijgen is onder meer een groennorm opgenomen: voor iedere nieuwe woning moet er ook ongeveer 75 m² groen bij komen. Belangrijke groene gebieden, worden als regionale parken, nationale landschappen, nationale parken en Ecologische Hoofdstructuur beschermd en soms ook verder ontwikkeld. Soms mag er ook meer gebouwd worden, maar dan moet ook het landschap worden opgeknapt. 7

8 3. Openluchtrecreatie: de stand van zaken Je staat er waarschijnlijk niet zo vaak bij stil: maar al die parken, stranden, voetbalvelden en trimbanen waar je je regelmatig bevindt, vragen nogal wat werk. Eerst moeten ze aangelegd worden, en dan onderhouden. Gebeurt dat niet, dan valt er over een paar jaar weinig meer te recreëren. Gemeenten, provincies en de landelijke overheid zijn daar samen verantwoordelijk voor. Dat heb je kunnen lezen in het vorige hoofdstuk. In dit hoofdstuk lees je hoe ze er voor zorgen dat er in Nederland genoeg recreatiemogelijkheden zijn. Of het nou in de steden is, op het platteland, op het water of in de natuur. In en rondom de steden Ruim éénderde van de Nederlanders woont in de Randstad. In dit dichtbevolkte gebied zijn er nog niet genoeg mogelijkheden voor openluchtrecreatie. Juist voor stadsbewoners is het extra belangrijk dat er mogelijkheden zijn om lekker in de buitenlucht te kunnen ontspannen. Daarom legt het ministerie van LNV in het gebied tussen de steden samen met de provincies en gemeenten nieuwe bossen, recreatie- en natuurterreinen aan. Dit wordt met een duur woord de Randstadgroenstructuur genoemd. Nieuwe gebieden (laten) aanleggen in en rondom de stad is trouwens niet zo eenvoudig als het lijkt. In deze tijd van economische groei en luxere woonwensen is het soms vechten om de beschikbare ruimte. Die is immers óók hard nodig voor nieuwe woonwijken, wegen en bedrijventerreinen. Het ministerie van LNV voert daarom veel overleg met provincies en gemeenten om, met financiële bijdragen van het rijk, de hoeveelheid groen in en om de stad op peil te houden en te vergroten. En om er bij het uitbreiden of bouwen van nieuwe steden meteen voor te zorgen dat er ook genoeg nieuw groen bij komt. Eén van de organisaties die ervoor zorgt dat bij de inrichting van het landelijk gebied rond de steden voldoende recreatievoorzieningen komen is de Dienst Landelijk Gebied. Deze organisatie krijgt geld van het ministerie van LNV om grond te kopen én in te richten. Op het platteland Eenmaal weg uit de stad blijkt dat er in Nederland nog veel mooie landschappen, met bossen, dorpjes, boerderijen en kastelen te vinden zijn. Deze gebieden moeten Nieuwe recreatiegebieden aanleggen is moeilijk; soms is het vechten om de beschikbare ruimte. 8

9 Nederland heeft veel mooie landschappen. bewaard blijven voor de bewoners, maar ook voor toeristen. Ze moeten dan natuurlijk wel toegankelijk én goed bereikbaar zijn, het liefst op een milieuvriendelijke manier. Dat kan bijvoorbeeld door landelijke wandel- en fietsroutes aan te leggen. Ook het openbaar vervoer naar deze gebieden moet beter. En wat is er nu leuker voor een toerist dan kamperen bij een boer? Ook dat kan dus op het platteland. Het ministerie van LNV stuurt er op aan dat alle bos- en natuurgebieden in Nederland toegankelijk zijn voor recreanten (behalve als het vanuit ecologisch oogpunt echt niet kan). Bij bossen die van de rijksoverheid zijn, zorgt Staatsbosbeheer daarvoor. Daarnaast steunt het ministerie van LNV ook verschillende organisaties die ervoor zorgen dat er voldoende en goede routes zijn om te wandelen en te fietsen, zoals het Wandelplatform/SLAW en het Fietsplatform. Tenslotte geeft het ministerie van LNV geld aan organisaties zoals Natuurmonumenten voor de aankoop en het beheer van natuurterreinen, waar recreanten ook van profiteren. Nederland waterland Nederland is vanouds een waterland. We willen dan ook volop mogelijkheden voor waterrecreatie hebben. Zoals voor zwemmen, vissen, duiken, schaatsen en varen. Voor watersporters is het belangrijk dat er goede verbindingsroutes zijn, daarom zijn er landelijke vaarroutes nodig. Daarvoor moeten sommige bruggen en sluizen worden aangepast, of nieuwe aangelegd. Verder moeten er voldoende aanlegplaatsen zijn voor boten. Het ministerie van LNV geeft daarvoor geld aan de Stichting Recreatietoervaart Nederland. Waar recreëren we? De Noordzeebadplaatsen zijn de populairste vakantiebestemming in Nederland voor korte en lange vakanties. West- en Midden Brabant en de Veluwe zijn vooral in trek voor een korte vakantie. Lange vakanties worden vaak doorgebracht op de Veluwe, de zandgronden in het Noorden en de Waddeneilanden. Openluchtrecreatie en de natuur Mooie natuur is van belang voor de ontwikkeling van recreatie en toerisme, want daar komen veel mensen op af. Het bezoeken van natuurgebieden betekent ook, dat mensen natuur belangrijk gaan vinden. De kunst is alleen om die mensen zo van de natuur te laten genieten, dat die natuur daar geen schade van ondervindt. Dat kan bijvoorbeeld door auto s uit kwetsbare natuurgebieden te weren en ook voorzichtig te zijn met het bouwen van voorzieningen voor recreanten en toeristen. Soms is het maken van plannen voor natuur en recreatie net een legpuzzel, waarin druk geschoven moet worden met natuur, recreatie en verkeer om de ruimte voor natuur en recreatie optimaal te kunnen gebruiken. Recreatie helpt mensen bewust te maken dat ze beter voor de natuur en het milieu moeten zorgen. 9

10 4. Op weg naar de toekomst Groeiende vraag, veranderende wensen De behoefte aan recreatie in de buitenlucht blijft toenemen. Dat komt omdat we in onze vrije tijd steeds actiever worden. En omdat de groep mensen die niet werkt, zoals ouderen, toeneemt. Bovendien blijft de totale bevolking zoals het er nu naar uit ziet tot 2030 groeien en zullen steeds meer gebieden gaan verstedelijken. De bevolking groeit De Nederlandse bevolking is tussen 1990 en 2003 gegroeid van ongeveer 15 miljoen mensen tot 16 miljoen mensen. De verwachting is dat er in 2009 in Nederland 16,5 miljoen mensen wonen en in 2040 bijna 18 miljoen. Ook de samenstelling van de bevolking verandert en iedere groep, of het nu om kinderen, tweeverdieners, ouderen of allochtonen gaat, stelt weer zijn eigen eisen aan de recreatieomgeving. In 2003 bijvoorbeeld waren er zo n vier miljoen Nederlanders ouder dan 55 jaar, ofwel 23 procent van de bevolking. In 2030 is dat 35 procent. Ook het aandeel éénpersoonshuishoudens neemt toe, evenals het aandeel allochtonen. Niet alleen de vraag naar recreatie neemt toe, ook onze wensen veranderen. We hebben meer behoefte aan afwisseling. We willen gezond en sportief bezig kunnen zijn in de buitenlucht, maar we willen ook lekker luieren, barbecuen in het park of tot rust komen in de natuur. We nemen de tijd om mooie natuurgebieden op te zoeken buiten de steden, maar we willen ook in of vlak bij de stad snel een half uurtje de natuur in kunnen. En we willen een schoon milieu, zodat we onze vrije tijd kunnen doorbrengen in de frisse lucht en in een schone, rustige omgeving. We stellen dus steeds meer eisen aan de mogelijkheden voor openluchtrecreatie en de kwaliteit daarvan. Daar komt bij dat de samenleving als geheel en ook de overheid het belangrijk vinden, dat de openluchtrecreatie bijdraagt aan het oplossen van een aantal maatschappelijke kwalen. Kwalen op het gebied van gezondheid (overgewicht), werkloosheid, integratie etc. En dat kan alleen maar als er samenwerking wordt gezocht en gevonden met nieuwe partners in de zorgsector, de sociale sector, maar ook het bedrijfsleven. Willen we dat er over tien of twintig jaar nog steeds goed in de openlucht gerecreëerd kan worden, dan moeten we daar nu al mee aan de slag. Met die groeiende vraag en die veranderende wensen moet rekening worden gehouden. Dat kan door slimmer gebruik te maken van de beschikbare ruimte. Slimmer ruimtegebruik Zoals gezegd is er in Nederland maar weinig ruimte. Daarom doet LNV nu al onderzoek naar hoe we in de toekomst gebieden tegelijkertijd voor verschillende doelen kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld voor landbouw, natuur, verkeer en tegelijk voor openluchtrecreatie. Mensen willen gezond en sportief bezig zijn in de buitenlucht. Maar ze willen er ook tot rust komen. 10

11 Een groot deel van Nederland bestaat uit water: maar liefst 18%. Zo kunnen natuur- en landbouwgebieden door openstelling ook worden gebruikt door recreanten en kunnen bestaande wegen en paden ook worden gebruikt voor recreatieve routes. Dat heet ook wel meervoudig ruimtegebruik of recreatief medegebruik. Ruimte in Nederland De ruimte in Nederland wordt intensief gebruikt. 57% wordt gebruikt voor landbouw en 12% voor woningen, bedrijven, opslagplaatsen, wegen, spoorwegen en vliegvelden. 2% van Nederland is speciaal ingericht voor recreatie. Dan is er nog zo n 11% aan bos en natuurlijk terrein over. En een groot deel bestaat uit water: maar liefst 18%. Ondanks de grote druk op de ruimte is er een lichte groei van de oppervlakte die gebruikt wordt voor recreatie, bos en natuur. Samenwerking in de openluchtrecreatie Bij openluchtrecreatie zijn veel organisaties en bedrijven betrokken. Overheden en organisaties die verantwoordelijk zijn voor het openbaar groen en allerlei bedrijven, van restaurants tot attractieparken, hebben elkaar nodig om tot een compleet aanbod van recreatievoorzieningen te komen. Daarover heb je in het vorige hoofdstuk kunnen lezen. Het ministerie van LNV wil minder dicteren wat er moet gebeuren en meer samenwerken met andere partners. Van zorgen voor naar zorgen dat heet dat ook wel. Die samenwerking richt zich op: Meer groen in en om de stad Landelijke routenetwerken voor wandelen, fietsen en varen Toegankelijkheid van bos-, natuur- en landbouwgebieden en oevers Meer ruimte voor recreatieondernemers, vooral op het platteland Via de recreatie wil het ministerie van LNV een brug slaan tussen stad en platteland, het contact tussen stedelingen en plattelandsbewoners herstellen. Het platteland is immers voor ons allemaal. 11

12 Meer informatie Organisaties KIC-Stichting Recreatie Coördinatiepunt Milieu, Toerisme en Recreatie VVV s ANWB Koninklijk Nederlands Watersport Verbond HISWA Vereniging Staatsbosbeheer Vereniging Natuurmonumenten Kijk ook eens op Alles over water in Nederland Brochures op de site van LNV Bosbouw Kennis & vernieuwing Vissen in Nederland Ambtelijke stukken Agenda Vitaal Platteland (visie en meerjarenprogramma) Brochures en nota zijn verkrijgbaar bij de Infotiek van LNV: of infotiek@minlnv.nl Colofon Den Haag, januari 2005 Uitgave: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedelkwaliteit, Directie Voorlichting Foto s: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Fotobureau Mieke van Engelen Tekst: Boukje Klinker en Tom Janssen, Nawwara B

Inhoud Over deze brochure

Inhoud Over deze brochure Inhoud 3 1. Over deze brochure 4 2. Eerst wat geschiedenis 4 Vroeger 4 Minder ruimte voor natuur 4 Begin van natuurbescherming 4 Versnipperde natuur 5 Te weinig natuur 6 Nieuwe natuur ontwikkelen 7 3.

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING Hoe waardeert en beleeft de Nederlandse bevolking de ruimtelijke kwaliteit van haar leefomgeving? Deze nulmeting van de Belevingswaardenmonitor Nota Ruimte beschrijft hoe aantrekkelijk Nederlanders

Nadere informatie

Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting. 1 maart 2011

Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting. 1 maart 2011 Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting 1 maart 2011 Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Nederlanders leven met water. Grote delen van het land zijn veroverd op het water. Altijd zijn we alert op

Nadere informatie

Best. Introductie. Gemeente Best (bron:

Best. Introductie. Gemeente Best (bron: Best Best Introductie Best is een Noord-Brabantse gemeente, gelegen op ruim tien kilometer van de stad Eindhoven. De gemeente bestaat uit de centrale kern Best en twee kleine kernen, Aarle en De Vleut.

Nadere informatie

Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken

Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken Onderzoek naar de bekendheid en het imago van Nationaal Park (Utrechtse) Heuvelrug - oktober 2017 De hele Heuvelrug, van Gooimeer tot Grebbeberg,

Nadere informatie

Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland

Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland Wegen_paden.indd 1 04-05-2006 17:22:48 Wandelen, genieten en verwonderen Wandelen, hardlopen en fietsen. Of gewoon tot rust komen en vol verwondering

Nadere informatie

Fietspad in het Voorsterbos, voorbeeld van een toegankelijk, divers bos

Fietspad in het Voorsterbos, voorbeeld van een toegankelijk, divers bos Concept Concept Concept Concept CRU05.095 Lekker leven in Flevoland Wat willen we bereiken: Een provincie met goede recreatieve mogelijkheden voor zowel de inwoners als de Randstadbewoners, het behoud

Nadere informatie

Relatie recreatie en natuur Veluwe

Relatie recreatie en natuur Veluwe Relatie recreatie en natuur Veluwe Kwaliteitsverbetering voor natuur 3 september, Martin Goossen Inleiding State of the art recreatie en toerisme Wat bepaalt kwaliteit van natuur vanuit recreatie en toerisme

Nadere informatie

Actualisatie toerisme en recreatie. Natuur- en recreatieplan Westfriesland

Actualisatie toerisme en recreatie. Natuur- en recreatieplan Westfriesland Actualisatie toerisme en recreatie Natuur- en recreatieplan Westfriesland Programma Doel: (Toekomstige) kracht van het gebied in beeld krijgen Start (13.00) Welkom en toelichting natuur- en recreatieplan

Nadere informatie

voor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:??????

voor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:?????? Koning Willem Alexanderkanaal Een beleefroute voor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:?????? Tekst: Bert Dijenborgh - Foto s: Dianne Dijenborgh 12 Drenthe MagazinE 1216-DM31_ ALEXANDERKANAAL.indd

Nadere informatie

Recreatief aanbod voor wandelen en fietsen,

Recreatief aanbod voor wandelen en fietsen, Indicator 8 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aanbod aan recreatiemogelijkheden

Nadere informatie

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Nieuwe Hollandse Waterlinie Nota Ruimte budget 35 miljoen euro Planoppervlak 300 hectare Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Nieuwe Hollandse Waterlinie Stevige nieuwe ruggengraat voor de Linie De Nieuwe Hollandse

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5. Bijlage(n): 1

Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5. Bijlage(n): 1 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 20 september 2016 NUMMER PS PS2016MME10 AFDELING MEC COMMISSIE MME STELLER A. Ruis DOORKIESNUMMER 0651822593 DOCUMENTUMNUMMER 819B407A PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal

Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Verkiezingen in de provincie Op 18 maart 2015 zijn er verkiezingen in de provincie Utrecht. Iedereen die in Utrecht

Nadere informatie

Het Diemerbos. fietsen. Wandelen. Paardrijden. Onder de rook van Amsterdam

Het Diemerbos. fietsen. Wandelen. Paardrijden. Onder de rook van Amsterdam Staatsbosbeheer Naritaweg 221, 1043 CB T 020-7073700 www.staatsbosbeheer.nl Welkom buiten. Buiten is voor iedereen en er is elke dag wat te beleven. Daarom willen we zoveel mogelijk mensen uitnodigen om

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Het is mij een eer en groot genoegen u welkom te mogen heten op het congres van het Overlegorgaan van Samenwerkingsverbanden Openluchtrecreatie.

Het is mij een eer en groot genoegen u welkom te mogen heten op het congres van het Overlegorgaan van Samenwerkingsverbanden Openluchtrecreatie. 1 Dames en Heren, Het is mij een eer en groot genoegen u welkom te mogen heten op het congres van het Overlegorgaan van Samenwerkingsverbanden Openluchtrecreatie. Een speciaal woord van welkom richting

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Nota R.O. hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Nota R.O. hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 18 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63725 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Verdieping Fietsdagtochten

Verdieping Fietsdagtochten Verdieping Fietsdagtochten (2013) Het Fietsplatform presenteert met de Fietsrecreatiemonitor cijfers en trends rondom het recreatieve fietsen in Nederland. Deze verdieping is een aanvulling op de cijfers

Nadere informatie

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics Nota Ruimte budget Klavertje 25,9 miljoen euro (waarvan 3 miljoen euro voor glastuinbouwgebied Deurne) Planoppervlak 908 hectare (waarvan 150 hectare voor glastuinbouwgebied Deurne) (Greenport Trekker

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense duinen

Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense duinen Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense d Werkstuk door een scholier 1890 woorden 30 oktober 2004 7 79 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De Loonse en Drunense D A. Tot welk landschapstype behoort het

Nadere informatie

Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf

Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf Inleiding Weststellingwerf heeft het afgelopen jaar hard gewerkt aan een omgevingsvisie. De omgevingsvisie gaat over de toekomst van onze gemeente en is daarom

Nadere informatie

Binnenlandse kustvakanties

Binnenlandse kustvakanties Binnenlandse kustvakanties Ontwikkelingen & trends Landelijke Kustdagen 12 november 2014 Kees van der Most Inhoud presentatie Ontwikkelingen en trends binnenlandse kustvakanties Uitdaging Nederlandse kust:

Nadere informatie

Herontwikkeling Nieuwe Driemanspolder

Herontwikkeling Nieuwe Driemanspolder Herontwikkeling Nieuwe Driemanspolder Droge voeten, schoon water 247-028-00224 Projectgebied De Nieuwe Driemanspolder wordt aan noordzijde begrensd door de Wilsveen, aan de oostzijde door de Voorweg, de

Nadere informatie

Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers

Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers 2009-2014 Inleiding Deze rapportage geeft meer inzicht in de ontwikkelingen in de Overijsselse vrijetijdssector. In het bijzonder wordt

Nadere informatie

Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting. 1 maart 2011

Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting. 1 maart 2011 Toekomstvisie Waterrecreatie 2025 Samenvatting 1 maart 2011 Inleiding 1 Externe ontwikkelingen en unieke kansen wenken én noden tot innovatie en krachtenbundeling Beleid, beheer en toezicht in relatie

Nadere informatie

61% Nederlanders wil natuur in nieuwe regeerakkoord

61% Nederlanders wil natuur in nieuwe regeerakkoord 61% Nederlanders wil natuur in nieuwe regeerakkoord Vogels en mensen, Vogelbescherming/ 2-6-2010 / P.1 / 2-6-2010 / P.1 Onderzoeksrapportage Amsterdam 17 mei 2010 Projectnummer

Nadere informatie

Het Diemerbos. Onder de rook van Amsterdam

Het Diemerbos. Onder de rook van Amsterdam Staatsbosbeheer Naritaweg 221, 1043 CB Amsterdam T 020-7073700 www.staatsbosbeheer.nl Welkom buiten. Buiten is voor iedereen en er is elke dag wat te beleven. Daarom willen we zoveel mogelijk mensen uitnodigen

Nadere informatie

Westflank Haarlemmermeer

Westflank Haarlemmermeer Nota Ruimte budget 48 miljoen euro Planoppervlak 1500 hectare Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Westflank Haarlemmermeer Westflank Haarlemmermeer is een Randstad Urgent - project.

Nadere informatie

Samenleven doe je niet alleen!

Samenleven doe je niet alleen! Samenleven doe je niet alleen! Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal CDA Westerkwartier 2019 2023 Op 21 november 2018 mogen we weer naar de stembus om te stemmen. Deze keer voor de gemeenteraad van de

Nadere informatie

Etten-Leur. (Bron: www. nederland-in-beeld.nl)

Etten-Leur. (Bron: www. nederland-in-beeld.nl) Etten-Leur (Bron: www. nederland-in-beeld.nl) Introductie Etten-Leur is een middelgrote gemeente in Brabant, gelegen ten westen van Breda. De gemeente bestaat uit één kern van ruim 40.000 inwoners. Door

Nadere informatie

Werkstuk wizard Hulpvragen

Werkstuk wizard Hulpvragen Hulpvragen Hulpvragen dieren Waarnemen Hoe ziet het dier eruit? Hoe beweegt het dier? Welke geluiden maakt het dier? Hoe voelt het dier aan? Hoe reageert het dier op je? Hoe neemt het dier waar? Leven

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Utrechtse heuvelrug

Werkstuk Aardrijkskunde Utrechtse heuvelrug Werkstuk Aardrijkskunde Utrechtse heuvelrug Werkstuk door een scholier 1917 woorden 13 juli 2009 5,8 4 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Mijn profiel werkstuk gaat over de Utrechtse heuvelrug.

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Inhoudsopgave Voorwoord bladzijde 2 De Noordoostpolder bladzijde 4 Belangrijke punten bladzijde 6 Een eerlijke gemeente bladzijde 7 Goede zorg bladzijde 9 Rust op

Nadere informatie

BIJLAGE 3: Toetsingskader

BIJLAGE 3: Toetsingskader BIJLAGE 3: Toetsingskader In dit toetsingskader geven partijen een nadere invulling en uitwerking aan de kaders die in de PKB Plus PMR met betrekking tot het deelproject 750 hectare natuur en recreatie

Nadere informatie

Bezoekersenquête boerenmarkten in Den Haag, Delft en Schiedam

Bezoekersenquête boerenmarkten in Den Haag, Delft en Schiedam Bezoekersenquête boerenmarkten in Den Haag, Delft en Schiedam Martijn Epskamp Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) januari 2010 In opdracht van ds+v (gemeente Rotterdam) en provincie Zuid-Holland

Nadere informatie

De Vuursche. Scootmobiel. Door de bossen met de scootmobiel

De Vuursche. Scootmobiel. Door de bossen met de scootmobiel Staatsbosbeheer Regio West Naritaweg 221, 1043 CB Amsterdam T 020-7073700 www.staatsbosbeheer.nl Scootmobiel De Vuursche Door de bossen met de scootmobiel Scootmobielroute in De Vuursche In deze folder

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Kaart analyse

Praktische opdracht Aardrijkskunde Kaart analyse Praktische opdracht Aardrijkskunde Kaart anal Praktische-opdracht door een scholier 1710 woorden 23 september 2004 4 3 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Met deze opdracht leer je omgaan met

Nadere informatie

Het Bosschap voor bos en natuur

Het Bosschap voor bos en natuur Het Bosschap voor bos en natuur Ir. G.J.P. Jansen secretaris www.bosschap.nl Kerngegevens Bosschap Opgericht in 1954 Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie Verplichte registratie voor bos- en natuurbedrijven:

Nadere informatie

Ruimtelijke inrichting van Nederland

Ruimtelijke inrichting van Nederland Ruimtelijke inrichting van Nederland De rijksoverheid zet een mix van instrumenten in bij de ruimtelijke inrichting: - Uitvoering door de rijksoverheid Er zijn 3 categorieën rijksbeleid: - Internationale

Nadere informatie

Het Brielse Meer zoekt ondernemers met sprankelende ideeën. Ga jij de uitdaging aan?

Het Brielse Meer zoekt ondernemers met sprankelende ideeën. Ga jij de uitdaging aan? Het Brielse Meer zoekt ondernemers met sprankelende ideeën Ga jij de uitdaging aan? Nieuw elan voor het Brielse Meer Het Brielse Meer is een rustig recreatiegebied op het eiland Voorne-Putten. Met schoon,

Nadere informatie

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De

Nadere informatie

Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid Welkom in Veendam. 3 December 2010

Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid Welkom in Veendam. 3 December 2010 Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid 2011-2014 Welkom in Veendam 3 December 2010 Recreatief & Toeristisch beleid 1. Introductie 2. Recreatief en Toeristisch Product Veendam 3. College Programma

Nadere informatie

Uw tweede (t)huis in Brabant. voor 4, 6, 8, 10 of 12 personen

Uw tweede (t)huis in Brabant. voor 4, 6, 8, 10 of 12 personen Uw tweede (t)huis in Brabant voor 4, 6, 8, 10 of 12 personen Het genieten kan beginnen! Vakantiepark Duinlust start met de verkoop van villapark De Loonse Hoeve. Een luxe uitbreiding van ons park met 43

Nadere informatie

Fries burgerpanel Fryslân inzicht

Fries burgerpanel Fryslân inzicht Fries burgerpanel Fryslân inzicht Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven.

Nadere informatie

Waterdunen. Nota Ruimte budget 18 miljoen euro. Planoppervlak 350 hectare

Waterdunen. Nota Ruimte budget 18 miljoen euro. Planoppervlak 350 hectare Waterdunen Nota Ruimte budget 18 miljoen euro Planoppervlak 350 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Stabiele kust, stevige economie De Zeeuwse kust biedt

Nadere informatie

1. Wat doe je het liefst ter ontspanning? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Wat doe je het liefst ter ontspanning? (meerdere antwoorden mogelijk) Lente De lente is aangebroken en de zomer komt eraan. Je hebt een vrije dag. 70% 1. Wat doe je het liefst ter ontspanning? (meerdere antwoorden mogelijk) 64% (n=246) 60% 50% 52% 49% 40% 30% 20% 10% 17%

Nadere informatie

Maastricht Belvédère. Nota Ruimte budget 10 miljoen euro

Maastricht Belvédère. Nota Ruimte budget 10 miljoen euro Maastricht Belvédère Nota Ruimte budget 10 miljoen euro Planoppervlak 56 hectare (als onderdeel van 280 hectare herstructurering oude bedrijventerreinen) Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke

Nadere informatie

Gemeenteraad 10 juni Algemene beschouwingen over de Voorjaarsnota Voorzitter,

Gemeenteraad 10 juni Algemene beschouwingen over de Voorjaarsnota Voorzitter, Gemeenteraad 10 juni 2015 11. Algemene beschouwingen over de Voorjaarsnota 2015 Voor 2016 voorziet deze gemeente inkomsten en uitgaven van ruim 6,6 miljard euro. Ook al ligt een groot deel daarvan al vast:

Nadere informatie

JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN

JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN INLEIDING Foto: Timo Tijhof, Creative Commons OP PEIL BRENGEN Voor iedereen is het belangrijk dat er genoeg schoon water

Nadere informatie

1. Streekplan Brabant in balans

1. Streekplan Brabant in balans 1. Streekplan Brabant in balans Het plangebied is gelegen in de AHS-landschap; subzone leefgebied dassen en voor een deel (duinrand) binnen de GHS-natuur. De Interimstructuurvisie Noord-Brabant Brabant

Nadere informatie

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014 Kerncijfers toerisme Zeeland 214 Oriëntatiefase Informatiebronnen tijdens de oriëntatiefase van de se toerist in Zeeland (aantallen zijn gebaseerd op toeristische vakanties) 3 Rechtstreeks bij accommodatieverschaffer

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. Kies voor de ander. Gewoon oog voor elkaar

Verkiezingsprogramma. Kies voor de ander. Gewoon oog voor elkaar Verkiezingsprogramma Kies voor de ander Gewoon oog voor elkaar VERKIEZINGSPROGRAMMA IN GEWONE TAAL 2018 2022 Gewoon oog voor elkaar VOORWOORD In november 2018 gaan we stemmen. We kiezen een nieuwe gemeenteraad.

Nadere informatie

TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID GEMEENTE SOEST resultaten internetenquête 2013

TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID GEMEENTE SOEST resultaten internetenquête 2013 TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID resultaten internetenquête 2013 Opdrachtgever : Gemeente Soest, Nynke Minkema Auteur : VVV Soest, Carla van Asten Datum : 24 april 2013 Inhoud Doel onderzoek Conclusies en

Nadere informatie

Topografie Merwedezone (bron: Ontwerp Transformatievisie Merwedezone, 2007)

Topografie Merwedezone (bron: Ontwerp Transformatievisie Merwedezone, 2007) Sliedrecht Sliedrecht Sliedrecht is een zelfstandige gemeente in de provincie Zuid-Holland. Het dorp telt 24.000 inwoners en vormt met de plaatsen Alblasserdam, Papendrecht, Hardinxveld-Giessendam en Gorinchem

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel: Recreatie en toerisme

Onderzoek Inwonerspanel: Recreatie en toerisme 1 (18) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 3 maart kregen de panelleden van 19 jaar en ouder (1421 personen) een e- mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over

Nadere informatie

Grachtengordel Amsterdam

Grachtengordel Amsterdam Grachtengordel Amsterdam Door AnnaRosa Klaver, Dorian Rijsdijk, Isaac Blom en Yvonne Dijksterghuis, 2B Klas van mr. Van Montfoort Veel van de Amsterdamse grachtenpanden zijn gebouwd in of na de 17e eeuw,

Nadere informatie

4. Toeristisch landschap

4. Toeristisch landschap 4. Toeristisch landschap 4.1 Tabel onderzoek toeristische bestemming 1.Toeristische aantrekkingsfactoren a. van natuurlijke oorsprong Elementen Bossen-zandberg-vennen-heide b. van menselijke oorsprong

Nadere informatie

Jouw idealen in de provincie Basisverkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal

Jouw idealen in de provincie Basisverkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Jouw idealen in de provincie Basisverkiezingsprogramma Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Verkiezingen in de provincie Op 18 maart 2015 zijn er verkiezingen in de provincies van Nederland. Iedereen

Nadere informatie

IJsselsprong Zutphen. Nota Ruimte budget 20 miljoen euro. Planoppervlak 160 hectare

IJsselsprong Zutphen. Nota Ruimte budget 20 miljoen euro. Planoppervlak 160 hectare Nota Ruimte budget 20 miljoen euro Planoppervlak 160 hectare IJsselsprong Zutphen Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Waterveiligheid als motor Bescherming tegen

Nadere informatie

Maken dat natuur tegen een stootje kan Natuur combineren met

Maken dat natuur tegen een stootje kan Natuur combineren met Vooruit met natuur Stelt u zich voor een sterke, fitte, sprankelende natuur, waarvan je volop kunt genieten. Natuur dichtbij, die ontspant en die maakt dat je je prettig voelt op de plek waar je woont.

Nadere informatie

Fietsrecreatiemonitor Cijfers Fietsdagtochten

Fietsrecreatiemonitor Cijfers Fietsdagtochten Stichting Landelijk Fietsplatform Postbus 846 3800 AV Amersfoort 033-4653656 info@fietsplatform.nl Fietsrecreatiemonitor Cijfers Fietsdagtochten Kerncijfers fietsdagtochten 2012/2013 Aantal fietsdagtochten

Nadere informatie

Stad en landschap verbonden

Stad en landschap verbonden Afstudeerpresentatie - 19 april 2013 Stad en landschap verbonden Het inpassen van het bedrijventerrein van Haarlem in de omliggende structuren voor het recreatieve langzaam verkeer Jenny Nauta - 1303163

Nadere informatie

Natuurbescherming in Nederland

Natuurbescherming in Nederland Natuurbescherming in Nederland Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Natura 2000 4 2. Ecologische Hoofdstructuur 6 3. Nationale Parken 8 4. Nationale Landschappen 10 5. Soortenbescherming 12 6. Natuurwetgeving

Nadere informatie

Naam: Vakantie. Vraag 1. Ben je weleens op vakantie geweest? Waarheen? Werkblad vakantie - Aardrijkskunde groep 5 - Niveau blauw.

Naam: Vakantie. Vraag 1. Ben je weleens op vakantie geweest? Waarheen? Werkblad vakantie - Aardrijkskunde groep 5 - Niveau blauw. Naam: Vakantie _ Een groot aantal Nederlanders gaat ieder jaar één keer op vakantie. Vaak gaat de reis naar het buitenland, bijvoorbeeld naar Duitsland, Frankrijk, Spanje, of nog verder. Maar Nederlanders

Nadere informatie

Themabijeenkomst natuur en landschap. Natuur- en recreatieplan Westfriesland

Themabijeenkomst natuur en landschap. Natuur- en recreatieplan Westfriesland Themabijeenkomst natuur en landschap Natuur- en recreatieplan Westfriesland Programma (Toekomst) kracht van het gebied in beeld krijgen Start (13.00 uur) Welkom en toelichting natuur- en recreatieplan

Nadere informatie

Van Grensmaas naar Rivierpark Maasvallei 6 Gemeenten, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer

Van Grensmaas naar Rivierpark Maasvallei 6 Gemeenten, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer Van Grensmaas naar Rivierpark Maasvallei 6 Gemeenten, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer POL Grensmaas 2005 + uitvoering Grensmaasproject Van Beheerakkoord Grensmaas naar Samenwerkingsovereenkomst Grensmaas

Nadere informatie

1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden mogelijk) 46%

1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden mogelijk) 46% Relaxmomenten Een moment voor jezelf inplannen schiet er wel eens bij in. 50% 4 40% 3 30% 2 20% 1 10% 0% Toelichting: 17% 1. Dagje naar de spa 1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 0-5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de kaart aan. Een legenda...... geeft aan

Nadere informatie

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek?

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? Hallo allemaal, welkom in dit waanzinnige park voor jong en oud! Vandaag krijgen jullie de kans om dit park in het echt te openen met elkaar. Dit gaan we doen op

Nadere informatie

t Paelsteenveld, Geef ons uw idee

t Paelsteenveld, Geef ons uw idee t Paelsteenveld, Geef ons uw idee A. Inleiding t Paelsteenveld is een 10 hectare groot park in de kustgemeente Bredene. De dahliatuin telt variëteiten uit alle windstreken die s zomers de omgeving opfleurt.

Nadere informatie

Groenstructuurplan. Publieksversie

Groenstructuurplan. Publieksversie Groenstructuurplan Publieksversie Leidschendam-Voorburg moet nóg groener. De gemeente wil een groene woonstad zijn. Vergeleken met gemeentes in de omgeving is er in onze gemeente al veel groen. Het bestaat

Nadere informatie

Recreatieve netwerken. netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB

Recreatieve netwerken. netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB Recreatieve netwerken netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB Opzet presentatie Waarom recreatieve routes? Belang, wat wil de recreant. Over welke recreatievormen

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht

Verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht 1 Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma van de Partij voor de

Nadere informatie

ANWB Vrijetijdsonderzoek 4 gemeenten

ANWB Vrijetijdsonderzoek 4 gemeenten 20 augustus 2003 ANWB Vrijetijdsonderzoek 4 gemeenten ANWB Vrijetijdsonderzoek 4 gemeenten Inleiding Bij dit onderzoek gaat het om wat u in uw vrije tijd doet in UW EIGEN WOONOMGEVING. Anders gezegd gaat

Nadere informatie

SPELREGELS EHS. Een gezamenlijke uitwerking van rijk en provincies. Ministeries van LNV en VROM en de provincies

SPELREGELS EHS. Een gezamenlijke uitwerking van rijk en provincies. Ministeries van LNV en VROM en de provincies SPELREGELS EHS Spelregels voor ruimtelijke ontwikkelingen in de EHS Een gezamenlijke uitwerking van rijk en provincies Ministeries van LNV en VROM en de provincies 2 De Ecologische Hoofdstructuur, ook

Nadere informatie

Elektrisch varen, 2 e fase Infrastructuur en Pleisterplaatsen. Informatiebijeenkomst

Elektrisch varen, 2 e fase Infrastructuur en Pleisterplaatsen. Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Uitbreiding routenetwerk elektrisch varen in Landschap Waterland Donderdag 5 juli 2012 Door: Landschap Waterland (Marijke van der Weijden, Stijn Peter en Jan Sicco Abma) Gemeente

Nadere informatie

IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE

IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE IIINOI3122 IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE Secretariaat Aan : 1) Algemeen Bestuur Waterschap Brabantse Delta *^z ~~ 2) Dagelijks Bestuur Waterschap Brabantse Delta Datum: 15

Nadere informatie

stichting Kastelen Buitenplaatsen Landgoederen Het nationale podium voor kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen

stichting Kastelen Buitenplaatsen Landgoederen Het nationale podium voor kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen stichting Kastelen Buitenplaatsen Landgoederen Het nationale podium voor kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen www.skbl.nl Nederland is ongekend mooi. Overal zijn plekken waar je onder de

Nadere informatie

Recreëren in Alblasserdam

Recreëren in Alblasserdam Recreëren in Alblasserdam Uitkomsten Bewonerspanel Alblasserdam Inhoud Deze factsheet biedt ten eerste inzicht in het gebruik en de waardering van recreatiemogelijkheden en voorzieningen in Alblasserdam

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Achterbanraadpleging Natuurbeleving

Achterbanraadpleging Natuurbeleving Achterbanraadpleging Natuurbeleving Regionaal debat Rockanje, 30 september 2014 Het programma van deze avond: Presentatie landelijke achterbanraadpleging Debat over een aantal vraagstukken rondom natuurbeleving

Nadere informatie

Is jouw doel om ze te overtuigen ook in Nederland te komen wonen? Nee hoor; ik ga ze gewoon kennis laten maken; verder niets.

Is jouw doel om ze te overtuigen ook in Nederland te komen wonen? Nee hoor; ik ga ze gewoon kennis laten maken; verder niets. Een stedentrip is wat Giga (28) het liefste doet tijdens zijn vakanties: het lijstje van steden die hij dit jaar nog gaat bezoeken is enorm; Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Antwerpen, Brugge, Gent, Praag,

Nadere informatie

Meerstad. Meer water, meer natuur, meer vrijheid.

Meerstad. Meer water, meer natuur, meer vrijheid. Meerstad. Meer water, meer natuur, meer vrijheid. Natuur, wonen & meer Meerstad staat voor de opvatting over hoe mensen vandaag de dag willen wonen, leven én recreëren: vrij en ongebonden in de ruimtelijkheid

Nadere informatie

Herziene Verordening Winkeltijden Zoeterwoude 2012

Herziene Verordening Winkeltijden Zoeterwoude 2012 Herziene Verordening Winkeltijden Zoeterwoude 2012 De raad van de gemeente Zoeterwoude, gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 9 oktober 2012; gelet op de Winkeltijdenwet en het Vrijstellingenbesluit

Nadere informatie

Plan Tureluur in Servicecentrum Kerkwerve

Plan Tureluur in Servicecentrum Kerkwerve Informatiebulletin Nationaal Park Oosterschelde december 2005, nummer 16 Bron: Informatiebulletin Nationaal Park Oosterschelde Voor activiteiten overzicht kijk op www.npoosterschelde.nl Oosterscheldekering

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer...

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer... INHOUD Inleiding...6 1 Aardbevingen...8 2 Bergen... 10 3 Bosbranden... 12 4 Koraal... 14 5 Lawines... 16 6 Meteorieten... 18 7 Onweer... 20 8 Opwarming van de aarde... 22 9 Orkanen... 24 10 Overstromingen...

Nadere informatie

In de vrije tijd houd ik van hardlopen en squashen.

In de vrije tijd houd ik van hardlopen en squashen. In de vrije tijd houd ik van hardlopen en squashen. 1 In de vrije tijd schrijf ik graag gedichten, verhalen en romans, en speel ik flamencogitaar. 2 In de vrije tijd ga ik graag zelf sporten (hardlopen)

Nadere informatie

Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland

Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland Research Department NBTC Juli, 2011 Dit hoofdstuk gaat in

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

Onderzoek Metropoolregio

Onderzoek Metropoolregio Onderzoek Metropoolregio April 2012 Gemeente Schiedam Onderzoek & Statistiek O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 1 Inleiding Belangrijke items in de samenwerking binnen de metropoolregio

Nadere informatie

Thema s 2 e Debat van Baarle. Bruisend centrum. Natuur & Landschap

Thema s 2 e Debat van Baarle. Bruisend centrum. Natuur & Landschap Thema s 2 e Debat van Baarle Bruisend centrum Het centrum van Baarle-Nassau maakt ontegenzeggelijk onderdeel uit van de kwaliteiten die het dorp rijk is; de enclavesituatie, het rijke winkelaanbod, het

Nadere informatie

Toespraak 12 november 2016 Opening tentoonstelling De pottenbakkers van de Veluwe in Nederlands Tegelmuseum

Toespraak 12 november 2016 Opening tentoonstelling De pottenbakkers van de Veluwe in Nederlands Tegelmuseum 1 Toespraak 12 november 2016 Opening tentoonstelling De pottenbakkers van de Veluwe in Nederlands Tegelmuseum Dames en heren, Meneer Mackay, beste Eric, De Veluwe, een icoon van de Nederlandse natuur.

Nadere informatie

Natuur- en recreatieplan Westfriesland

Natuur- en recreatieplan Westfriesland Natuur- en recreatieplan Westfriesland Ondertitel Regionale Projectgroep 10 september 2015 Waar staan we in het proces? 2 Vijf werkblokken Blok 1: Het leggen van de basis Blok 2: Evaluatie Blok 3: Actualisatie

Nadere informatie

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Versie 20 mei 2013 Alleen het gesproken woord geldt 1 Dames en heren,

Nadere informatie