Onderwerp Notitie stand van zaken uitvoering Participatiewet en Verordeningen Participatiewet - Besluitvormend

Transcriptie

1 BESLUIT OPSCHRIFT Vergadering van 4 november 2014 bestemd voor de gemeenteraad Besluit nummer: 2014_BW_00792 Onderwerp Notitie stand van zaken uitvoering Participatiewet en Verordeningen Participatiewet - Besluitvormend Beknopte samenvatting Op 1 januari 2015 treed de Participatiewet in werking. Deze wet vervangt de WWB (Wet Werk en Bijstand), de Wsw (Wet sociale werkvoorziening) en een deel van de Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten) voor mensen met arbeidsvermogen. De gemeente wordt verantwoordelijk voor mensen die willen werken met en zonder beperkingen (met arbeidsvermogen) die ondersteuning nodig hebben. Die ondersteuning richt zich in eerste instantie op toeleiding naar arbeid, indien nodig re-integratie naar (betaalde) arbeid en op inkomensondersteuning. Over de organisatie van de uitvoering van deze taken is eerder het besluit genomen om te komen tot een Servicepunt Werk. In bijgaande notitie is de stand van zaken beschreven m.b.t. het beleid en de uitvoering van de Participatiewet. Zolang het Servicepunt werk nog niet gerealiseerd is, wordt de uitvoering, zowel voor het inkomen- als het werkdeel, door de ISD/gemeente Katwijk en het Werkgeversservicepunt gedaan. De ISD heeft het voorstel gedaan om bestaande verordeningen aan te passen aan de Participatiewet, zowel tekstueel als inhoudelijk. Nieuw zijn de verordeningen Tegenprestatie naar vermogen, Re-integratie en loonkostensubsidie en de verordening Individuele studietoeslag. In de bijgevoegde aanbiedingsbrief van de ISD wordt een toelichting gegeven op de verordeningen. Bevoegd portefeuillehouder: Arno van Kempen Bestemd voor: Commissie Welzijn HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS AANHEF Ingewonnen advies/adviezen: Bijgevoegde bijlage(n): Notitie Aanbiedingsbrief Verordeningen p 1 van 206

2 maatwerkvoorziening Adviesnota HR MOTIVERING Volgende feiten gaan aan de beslissing vooraf: Op 1 januari 2015 treed de Participatiewet in werking. Deze wet vervangt de WWB (Wet Werk en Bijstand), de Wsw (Wet sociale werkvoorziening) en een deel van de Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten) voor mensen met arbeidsvermogen. De gemeente wordt verantwoordelijk voor mensen die willen werken met en zonder beperkingen (met arbeidsvermogen) die ondersteuning nodig hebben. Die ondersteuning richt zich in eerste instantie op toeleiding naar arbeid, indien nodig re-integratie naar (betaalde) arbeid en op inkomensondersteuning. Over de organisatie van de uitvoering van deze taken is eerder het besluit genomen om te komen tot een Servicepunt Werk. In bijgaande notitie is de stand van zaken beschreven m.b.t. het beleid en de uitvoering van de Participatiewet. Zolang het Servicepunt Werk nog niet gerealiseerd is, wordt de uitvoering, zowel voor het inkomens- als het werkdeel, door de ISD/gemeente Katwijk en het Werkgeversservicepunt gedaan. De ISD heeft het voorstel gedaan om bestaande verordeningen aan te passen aan de Participatiewet, zowel tekstueel als inhoudelijk. Nieuw zijn de verordeningen Tegenprestatie naar vermogen, Re-integratie en loonkostensubsidie en de verordening Individuele studietoeslag. Omdat de instroom voor de Wsw stopt met ingang van 1 januari 2015 (de Wet blijft alleen van toepassing voor mensen die voor 2015 ingestroomd zijn) vervallen van rijkswege de Verordening plaatsingsvolgorde Wet Sociale Werkvoorziening en Verordening persoonsgebonden budget begeleid werken Wet Sociale Werkvoorziening. De Verordening cliëntenraad WSW blijft gewoon van kracht. Ambtelijk wordt nog wel gewerkt aan de 'verordening terugkeergarantie', voor medewerkers die "terugvallen" uit Begeleid werken (helaas is nog geen voorbeeldverordening beschikbaar). Deze verordening moet voor 1 juli 2015 worden vastgesteld. In bijgaande aanbiedingsbrief van de ISD wordt een toelichting gegeven op de verordeningen. In de aanbiedingsbrief staan minder verordeningen om in te trekken dan in dit raadsvoorstel. In de aanbiedingsbrief waren helaas enkele verordeningen niet opgenomen. Deze beslissing wordt genomen om volgende redenen: 1.1 In deze notitie staat weergegeven wat de stand van zaken is rond alle onderdelen van de Participatiewet. In deze notitie wordt ingegaan op het Servicepunt Werk, maar ook op het onderdeel Inkomen. Deze notitie is bedoeld om de context te schetsen van alle onderdelen van de Participatiewet. 2.1 De verordeningen geven uitvoering aan de Participatiewet. In de nieuwe wetgeving wordt meer nadruk gelegd op arbeidsverplichting en (re/integratie naar) betaald werk. De inkomensondersteuning moet meer gericht zijn op (individueel) maatwerk, regelingen voor categoriale minimaondersteuning zijn niet meer mogelijk. De ISD heeft in de bijgevoegde aanbiedingsbrief aangeven wat de inhoud is van de verschillende verordeningen en hoe deze zijn gewijzigd ten opzichte van de huidige situatie. p 2 van 206

3 2.2 Deze verordeningen zijn afgestemd in de subregio Duin en Bollenstreek. Met (in ieder geval) de gemeente Katwijk wordt het Servicepunt Werk vormgegeven. De verordeningen zijn in overleg met de gemeente Katwijk tot stand gekomen en bevatten geen tegenstrijdigheden. 2.3 De verordeningen sluiten aan bij Werkbedrijf Holland Rijnland. In Holland Rijnland wordt een werkbedrijf ontwikkeld dat een rol vervult in de toeleiding van mensen met een arbeidsbeperking naar werk en invulling van te realiseren garantiebanen. Het werkbedrijf bestaat uit vertegenwoordigers van gemeenten, UWV, werkgevers en werknemers. In de verordeningen is rekening gehouden met de aanpak en het beleid in de arbeidsmarktregio Holland Rijnland. 2.4 In deze verordeningen is ook het maatwerk als compensatie voor CER en WTCG geregeld. Het Rijk heeft de CER (Compensatieregeling eigen risico) en de WTCG (Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) afgeschaft en het aan gemeenten overgelaten een regeling te treffen. In Holland Rijnland verband is met Zorg en Zekerheid onderhandeld over uitbreiding van de aanvullende collectieve verzekering voor minima. Notities van Holland Rijnland en de ISD zijn ter informatie bijgevoegd. Het is de bevoegdheid van het dagelijks bestuur van de ISD hierover te besluiten. Deze regeling, die beschikbaar is voor minima, biedt een compensatie. Daarnaast zijn de bijdragen, die op grond van het Persoonsondersteunend budget verstrekt kunnen worden, hoger om het verlies aan categoriale regelingen op te kunnen vangen. 3.1 De verordeningen hebben geen rechtsgeldige basis meer en moeten ingetrokken worden. De verordeningen die gebaseerd zijn op de Wet werk en bijstand moeten ingetrokken worden. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening blijft alleen bestaan voor de huidige doelgroep. De Toeslagenverordening WWBb ISD Bollenstreek 2013 wordt niet officieel ingetrokken omdat deze van rechtswege vervalt per 1 juli Deze beslissing wordt genomen rekening houdend met volgende adviezen: Het advies is gunstig. Legt aan de gemeenteraad voor ter beslissing: VOORSTEL Besluitpunt 1: Kennis te nemen van de notitie "Stand van zaken Participatiewet". Besluitpunt 2: Per 1 januari 2015 vast te stellen: Verordening Minimabeleid en activering Participatiewet IOAW, IOAZ ISD Bollenstreek 2015 Verordening Tegenprestatie naar vermogen Participatiewet IOAW en IOAZ ISD p 3 van 206

4 Bollenstreek 2015 Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 Verordening Cliëntenparticipatie ISD Bollenstreek 2015 Verordening Individuele studietoeslag ISD Bollenstreek 2015 Verordening re-integratie en loonkostensubsidie Participatiewet ISD Bollenstreek Handhavingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 Verordening Verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD Bollenstreek 2015 Verordening Inburgering ISD Bollenstreek 2015 Besluitpunt 3: Per 1 januari 2015 in te trekken: Verordening Participatie schoolgaande kinderen Wet werk en bijstand Verordening Langdurigheidstoeslag ISD Bollenstreek Participatieverordening ISD Bollenstreek 2013 (alleen voor zover het overgangsrecht niet van toepassing is) Maatregelenverordening WWB ISD Bollenstreek 2013 Maatregelenverordening IOAZ en IOAZ ISD Bollenstreek 2013 Handhavingsverordening WWB, Ioaw en Ioaz ISD Bollenstreek 2013 Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD Bollenstreek 2013 BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT Maatschappelijke Ontwikkeling Zorg Financiële consequenties: In de begroting de ISD Bollenstreek zijn kosten geraamd voor de inkomensondersteunende voorzieningen. Het afschaffen van de CER en WTCG kan als gevolg hebben dat er een groter beroep wordt gedaan op de inkomensregelingen('bijzondere bijstand en minima'). Het betreft open eind regelingen. Dit wordt dan in de Marap s van de ISD gevolgd. Gemeenten hebben in het gemeentefonds een extra bijdrage ontvangen voor het afschaffen van deze regelingen. Op dit moment moet verder uitvoering gegeven worden aan het Servicepunt werk, de aanpak en de kosten daarvan. Dan kan een duidelijker inzicht verkregen worden in de kosten en de keuzes waarvoor we staan. Dan wordt ook een voorstel gedaan over de invulling van de doelgroep 'Beschut Werken'. Voorgenomen behandeling in de colleges vindt plaats in december BIJLAGEN DIE INTEGRAAL DEEL UITMAKEN VAN HET BESLUIT Verordeningen p 4 van 206

5 Verordeningen Bijlage I Verordening minimabeleid en activering Participatiewet, Ioaw, Ioaz ISD Bollenstreek 2015 De raad van de gemeente Teylingen Gelezen het voorstel van het dagelijks bestuur van de ISD Bollenstreek van d.d. 16 oktober Gelet op de Gemeenschappelijke Regeling van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek; Gelet op de artikelen 8, eerste lid, aanhef en onderdeel b, en tweede lid, 8a, eerste lid onderdeel d, 31 lid 2 sub j en 36 van de Participatiewet; BESLUIT vast te stellen de: Verordening minimabeleid en activering Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Paragraaf 1 Begripsomschrijvingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen 1. Alle begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Participatiewet, IOAW, IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht. 2. In deze verordening wordt verstaan onder: a. wet: de Participatiewet; b. het dagelijks bestuur: het dagelijks bestuur van de Intergemeentelijke sociale dienst Bollenstreek; c. uitkeringsgerechtigden: personen met een uitkering ingevolge de Participatiewet, de IOAW of IOAZ, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd; d. WTOS: Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten. e. WSF 2000: Wet Studiefinanciering 2000; f. persoonsondersteunend budget: staat gelijk aan individuele inkomenstoeslag als bedoeld in artikel 36 van de wet; g. referteperiode: de onafgebroken periode van 12 maanden, voorafgaande aan de aanvraag persoonsondersteunend budget, waarin de belanghebbende aan de voorwaarden van het recht op een persoonsondersteunend budget heeft voldaan; h. uitkering: uitkering ingevolge de werknemersverzekeringen, Wajong of een uitkering ingevolge de Participatiewet, IOAW of IOAZ; i. inspanningspremie: financiële beloning in het kader van het minimabeleid ter bevordering van de arbeidsinschakeling j verzoekdatum: de datum waarop de aanvraag wordt ingediend; k. PW: Participatiewet; l. IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers; C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 1 p 5 van 206

6 m. IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. Hoofdstuk 2. Persoonsondersteunend budget Paragraaf 1 Voorwaarden persoonsondersteunend budget Artikel 2. Voorwaarden 1. Onverlet het bepaalde in artikel 36 van de wet en artikel 3 van deze verordening komt in aanmerking voor het persoonsondersteunend budget de belanghebbende die op de verzoekdatum en gedurende de referteperiode: a. aangewezen is geweest op een inkomen dat niet hoger is dan 110% van de voor hem geldende bijstandsnorm, en b. geen uitzicht heeft op inkomensverbetering en c. geen in aanmerking te nemen vermogen heeft als bedoeld in artikel 34 lid 3 van de wet. 2. Geen uitzicht op inkomensverbetering heeft in ieder geval de belanghebbende die op de verzoekdatum en gedurende de referteperiode: a. op grond van zijn uitkering volledig is ontheven van de arbeidsverplichting of b. naar vermogen werkt met een uitkering met een gedeeltelijke ontheffing van de arbeidsverplichting of c. geen uitkering heeft en naar vermogen werkt. 3. Een belanghebbende werkt naar vermogen indien hij: a. het aantal uren werkt overeenkomstig de aan hem opgelegde arbeidsverplichting ingevolge de uitkering of b. voltijds werkt zoals gebruikelijk in de betrokken bedrijfstak dan wel in deeltijd maar van hem niet verlangd mag worden dat hij meer uren werkt als gevolg van zwaarwegende persoonlijke belemmeringen en omstandigheden. Artikel 3. Geen recht 1. Geen recht op het persoonsondersteunend budget heeft de belanghebbende die gedurende de referteperiode dan wel op de verzoekdatum: a. jonger is dan 21 jaar of de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt; b. een opleiding of studie heeft gevolgd of volgt als bedoeld in de WTOS dan wel WSF 2000; 2. Gehuwden hebben geen recht op een persoonsondersteunend budget als een van de beide partners niet voldoet aan de voorwaarden van het persoonsondersteunend budget. Artikel 4. Geen samenloop Het recht op het persoonsondersteunend budget sluit het recht op een inspanningspremie, als bedoeld in hoofdstuk 3, uit. Paragraaf 2 Hoogte van het persoonsondersteunend budget Artikel 5. Hoogte van het persoonsondersteunend budget 1. Het persoonsgebonden budget bedraagt: a. voor gehuwden 800,00 per 12 maanden; b. voor een alleenstaande (ouder) 500,00 per 12 maanden. 2. In afwijking van het voorgaande lid bedraagt het budget voor personen die in een inrichting verblijven steeds 50% van de in het voorgaande lid genoemde budget. 3. Het dagelijks bestuur kan het in de leden 1 en 2 genoemde budget bij nadere regels herzien. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 2 p 6 van 206

7 Hoofdstuk 3. Inspanningspremie Paragraaf 1 Bevoegdheid dagelijks bestuur en soorten premies Artikel 6. Bevoegdheid dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur is op grond van artikel 31, tweede lid onder j van de wet bevoegd aan uitkeringsgerechtigden, een activeringspremie te verstrekken tot het wettelijk vastgestelde maximum, indien deze, naar het oordeel van het dagelijks bestuur, bijdraagt aan de arbeidsinschakeling. Artikel 7. Soorten premies De premie als bedoeld in artikel 6 kan bestaan uit een inspanningspremie. Paragraaf 2 Voorwaarden inspanningspremie Artikel 8. Voorwaarden inspanningspremie 1. Onverlet het bepaalde in de wet zijn voorwaarden tot het op aanvraag toekennen van de inspanningspremie dat de uitkeringsgerechtigde: a. gedurende een aangesloten periode van 12 maanden is aangewezen op een uitkering; b. uitzicht heeft op inkomensverbetering; c. de afgelopen 12 maanden geen verlaging op zijn uitkering heeft ontvangen die gerelateerd is aan zijn arbeidsinspanningen; d. op de aanvraagdatum ouder is dan 27 jaar. 2. Uitzicht op inkomensverbetering heeft in ieder geval de uitkeringsgerechtigde die op de aanvraagdatum en gedurende de 12 maanden daaraan voorafgaand: a. op grond van zijn uitkering een (al dan niet een gedeeltelijke) arbeidsverplichting heeft; b. naast zijn uitkering niet geheel naar vermogen werkt. 3. Een uitkeringsgerechtigde werkt niet geheel naar vermogen indien hij minder uren werkt dan de aan hem opgelegde arbeidsverplichting ingevolge de uitkering. Artikel 9. Geen samenloop Het recht op inspanningspremie sluit het recht op het persoonsondersteunend budget, als bedoeld in hoofdstuk 2 uit. Paragraaf 3 Hoogte van de premies Artikel 10. Hoogte van de inspanningspremie 1. De hoogte van de inspanningspremie bedraagt voor: a. Gehuwden 800 per 12 maanden; b. Alleenstaande (ouder) 500 per 12 maanden. 2. Het dagelijks bestuur kan bij nadere regels de in leden 1 en 2 genoemde bedragen herzien. Hoofdstuk 4. Slotbepalingen Artikel 11. Uitvoering C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 3 p 7 van 206

8 Het dagelijks bestuur is belast met de uitvoering van het bepaalde in deze verordening. Artikel 12. Hardheidsclausule Het dagelijks bestuur kan ten gunste van belanghebbende afwijken van de bepalingen van deze verordening, indien toepassing hiervan leidt tot onbillijkheden van overwegende aard. Artikel 13. Situaties waarin deze verordening niet voorziet In gevallen, de uitvoering van deze verordening betreffende, waarin deze verordening niet voorziet, beslist het dagelijks bestuur of maakt het nadere regels. Artikel 14. Intrekken oude verordeningen De Verordening langdurigheidstoeslag WWB ISD Bollenstreek wordt ingetrokken per 1 januari 2015, alsmede de (bij de gemeenten Lisse en Noordwijkerhout aangehouden) verordening Persoonsondersteunend budget ISD bollenstreek Artikel 15. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verordening treedt in werking op 1 januari Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening minimabeleid en activering Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 18 december De voorzitter, De griffier, C.G.J. Breuer R. van Dijk C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 4 p 8 van 206

9 Toelichting op de Verordening minimabeleid en activering 2015 Algemeen In de notitie kanteling minimabeleid 2013, nadien uitgewerkt in de beleidsregels minimabeleid ISD Bollenstreek, is destijds een nieuw minimabeleid beschreven waarin ook vanuit het minimabeleid enerzijds klanten worden gestimuleerd om aan het werk te gaan en anderzijds klanten die dat niet kunnen (extra) financieel worden ondersteund. Dit heeft geleid tot de (concept) verordening persoonsondersteunend budget (POB) die in 2014 in werking zou treden. Om een aantal redenen is dit niet gebeurd en is die verordening bij een aantal ISD gemeenten aangehouden en bij anderen niet behandeld. Een daarvan was de voorziene wijziging van wetgeving, waarbij de WWB per 1 januari 2015 vervangen zal worden door de Participatiewet. De Participatiewet brengt een aantal wijzigingen met zich mee. Ten opzichte van de WWB legt Participatiewet meer de nadruk op (individueel) maatwerk. Een van de gevolgen van dit uitgangspunt is dat vrijwel alle categoriale minimaregelingen worden afgeschaft en dat de langdurigheidstoeslag (de grondslag voor het POB) vervangen wordt door de individuele inkomenstoeslag. Door deze versobering van (onder meer) het minimabeleid hoopt de wetgever te bereiken dat klanten in de bijstand meer geprikkeld worden tot uitstroom (activering). Voor bijstandsklanten met een arbeidsverplichting betekent dit dat zij er onder de Participatiewet voor wat betreft het minimabeleid er op achteruit zullen gaan daar zij niet in aanmerking zullen komen voor de individuele inkomenstoeslag. Voorwaarde daartoe is namelijk dat er geen uitzicht bestaat op inkomensverbetering. Zij hebben dat uitzicht evenwel wel, namelijk doordat zij betaald werk kunnen verrichten. Echter de realiteit is dat genoemd uitzicht nog niet betekent dat zij dat betaald werk hebben of ooit zullen verrichten. Met andere woorden: de argumenten die er zijn om bijstandsklanten zonder arbeidsverplichting in aanmerking te laten komen voor de individuele inkomenstoeslag gelden ook voor veel van de bijstandsklanten met de arbeidsverplichting. Vandaar dat er voor gekozen is om in de voorgestelde verordening een zogenaamde inspanningspremie op te nemen, waarvan de hoogte (niet toevallig) overeenkomt met de individuele inkomenstoeslag (die ook nu weer is aangeduid met het POB). Dit is ook reden geweest om voor te stellen de bij sommige ISD gemeenten aangehouden conceptverordening POB in te trekken en te vervangen door de onderhavige verordening Minimabeleid en activering (hoofdstuk 4). Echter, en hier komt het activerende karakter ervan om de hoek kijken zoals de wetgever deze beoogd heeft, deze premie moet wel verdiend worden. Bijstandsklanten die het afgelopen jaar een maatregel hebben ontvangen gerelateerd aan de arbeidsverplichting ontvangen deze inspanningspremie niet. De gedachte erachter is dat de klant die niet of onvoldoende zijn best doet om uit de uitkering te geraken er feitelijk voor kiest om bijstandsafhankelijk te zijn. Dan dient hij daarvoor ook niet beloond te worden door middel van het minimabeleid zoals dat voorheen wel het geval kon zijn. Aldus geldt voor bijstandsklanten met een arbeidsverplichting zowel een beloningssysteem als een sanctiesysteem. Indien zij zich voldoende inspannen richting arbeidsmarkt worden zij (extra) beloond met een inspanningspremie, doen zij dat niet dan wordt een maatregel opgelegd (de bijstand wordt verlaagd) en krijgen ze geen inspanningspremie Wij zijn van mening dat hier een sterke activerende prikkel vanuit gaat. Aldus kennen wij in het activerende en financieel ondersteunend minimabeleid vanaf 1 januari 2015 de volgende voorzieningen: a. algemene voorzieningen (zoals de collectieve aanvullende zorgverzekering); b. het POB voor klanten zonder uitzicht op inkomensverbetering en c. de inspanningspremie voor klanten die dat uitzicht wel hebben C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 5 p 9 van 206

10 En tenslotte als sluitstuk :de individuele bijzondere bijstand. Artikelsgewijze toelichting Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen In lid 1 wordt bij het beschrijven van de begrippen die in de verordening voorkomen zoveel als mogelijk aangesloten bij de begripsbepalingen uit de Participatiewet, de IOAW, IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daar waar mogelijk wordt naar de betreffende artikelen in de Participatiewet verwezen. In de verordening is in hoofdstuk 2 in plaats van de aanvraagdatum het begrip verzoekdatum opgenomen. Dit heeft te maken met het feit dat de individuele inkomenstoeslag als bedoeld in artikel 36 Participatiewet (=POB) spreekt over verzoek in plaats van over aanvraag. Een verzoek is vormvrij, een aanvraag moet voldoen aan de eisen van de Awb. Door de verzoekdatum in deze verordening gelijk te stellen aan de aanvraagdatum wordt bereikt dat verzoeken om een POB gedaan moeten worden via de gebruikelijke aanvraagprocedure. Hoofdstuk 2 Persoonsondersteunend budget Artikel 2. Voorwaarden In artikel 2 zijn de voorwaarden voor het recht op persoonsondersteunend budget nader uitgewerkt. Net zoals bij de langdurigheidstoeslag (oud) het geval was, is ook hier het inkomen gemaximeerd op 110% van de bijstandsnorm. Het criterium geen uitzicht op inkomensverbetering krijgt vorm door het persoonsondersteunend budget toe te kennen aan uitkeringsgerechtigden die ontheven zijn van de arbeidsverplichting of aan hen met een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering of zij die naar vermogen werken. De zinsnede in ieder geval in lid 2 en aanhef geeft de uitvoering ruimte om het bedoelde criterium ook in bijzondere situaties toe te passen. Een voorbeeld hiervan kan zijn de persoon met een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet. Hoe bepaal je of deze persoon al dan niet uitzicht heeft op inkomensverbetering? De verordening geeft hier geen rechtstreeks antwoord op. De oplossing daarvoor zal in de praktijk gevonden moeten worden; eventueel aan de hand van een werkinstructie en of uitvoerende beleidsregels. Het naar vermogen werken is uitgewerkt in lid 3. Het hebben van kinderen is in principe geen zwaarwegende omstandigheid of belemmering om meer uren te gaan werken. Er zijn immers in de regel) kinderopvangmogelijkheden. Dit ligt mogelijk anders indien er sprake is van een gehandicapt kind dat thuis verzorging behoeft. Dit zal maatwerk zijn. Op deze wijze wordt recht gedaan aan artikel 36 van de wet waarbij bij het toekennen van de individuele inkomenstoeslag (= het POB) rekening moet worden gehouden met de omstandigheden van de persoon (nader uitgewerkt in artikel 36 lid 2 van de wet). Artikel 3. Geen recht In lid 1, onderdelen a en b, is in overeenstemming met de wet en voor de duidelijkheid opgenomen dat bedoelde groepen geen recht hebben op POB. Meer in het algemeen is het zo dat als men geen recht heeft op bijstand (bijvoorbeeld gedetineerden), of daarvan is uitgesloten (bijvoorbeeld personen die uit s rijkskas bekostigd onderwijs hadden kunnen volgen), men ook geen recht heeft op de individuele inkomenstoeslag / POB. Bij gehuwden geldt dat beide echtelieden moeten voldoen aan de voorwaarden op een persoonsondersteunend budget. Het is dan ook niet mogelijk dat gehuwden zowel recht hebben op een persoonsondersteunend budget (geen uitzicht op inkomensverbetering) als op een inspanningspremie (wel uitzicht op inkomensverbetering). Artikel 4. Geen samenloop C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 6 p 10 van 206

11 Hoewel een en ander al uit de systematiek van de verordening voortvloeit, is hier voor de duidelijkheid opgenomen dat wanneer men recht heeft op het POB (geen uitzicht op inkomensverbetering) men geen recht kan hebben op een inspanningspremie (wel uitzicht op inkomensverbetering). Artikel 5. Hoogte van het persoonsondersteunend budget De hoogte van het persoonsondersteunend budget is afhankelijk van de gezinssituatie: is sprake van een alleenstaande of is er sprake van gehuwden ( gezamenlijke huishouding). De toeslag voor een alleenstaande is gelijk aan die van een alleenstaande ouder. Voor het persoonsondersteunend budget is het niet relevant of tot het huishouden kinderen behoren. Indien tot het huishouden wel kinderen behoren, gelden de zogenaamde kindregelingen. Voor belanghebbenden in een inrichting/instelling geldt een lager budget daar zij lagere bestaanskosten hebben. Hoofdstuk 3 Inspanningspremie Artikel 6. Bevoegdheid dagelijks bestuur In de Participatiewet is geregeld dat een premie tot een aangegeven bedrag jaarlijks kan worden vrijgelaten voor zover dit naar het oordeel van het college (lees: dagelijks bestuur) bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling. Van deze bepaling is gebruik gemaakt om in het minimabeleid te bepalen dat klanten die uitzicht hebben op inkomensverbetering (en derhalve de arbeidsverplichting hebben) geen recht hebben op een persoonsondersteunend budget maar onder voorwaarden wel op een inspanningspremie. De inspanningspremie heeft daarnaast het effect dat het de klant aanspoort om op zoek te gaan naar reguliere arbeid en aldus bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling. Artikel 7. Soorten premies De premie bestaat uit een inspanningspremie. De hoogte van de premie is aangegeven in artikel 10. Om in aanmerking te kunnen komen, moet de uitkeringsgerechtigde in ieder geval gedurende een aangesloten periode van 12 maanden uitkering ontvangen dan wel hebben ontvangen. Artikel 8. Voorwaarde inspanningspremie De inspanningspremie is bestemd voor de uitkeringsgerechtigde jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd die zich in een periode van 12 maanden heeft ingespannen om werk te vinden. Om vast te stellen dat hij zich heeft ingespannen geldt dat hij in de die 12 maanden geen verlaging heeft ontvangen op grond van de Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 (of Maatregelenverordeningen oud) die gerelateerd is aan zijn arbeidsverplichting. Heeft de uitkeringsgerechtigde met een arbeidsverplichting in het afgelopen 12 maanden geen verlaging opgelegd gekregen gerelateerd aan zijn arbeidsinspanningen, dan bestaat er recht op inspanningspremie. Indien hij wel een zodanige verlaging heeft opgelegd gekregen, dan is er geen recht. Gelet op het bepaalde in artikel 31 lid 7 van de wet bestaat er geen inspanningspremie voor jongeren tot 27 jaar. De bepaling die de vrijlating regelt van bedoelde premie is immers op hen niet van toepassing. Dit alles brengt tevens met zich mee dat het dagelijks bestuur in het kader van zijn handhavingsbeleid er op moet toezien dat klanten met de arbeidsverplichting zich daadwerkelijk inspannen richting de arbeidsmarkt. Het minimabeleid en de handhaving zijn daarmee ondersteunend aan de re-integratie. Lid 2 geeft een nadere uitwerking van het criterium uitzicht op inkomensverbetering. En komt daarmee (grotendeels en in spiegelbeeld) overeen met artikel 2 lid 2, zij het dat het alleen betrekking heeft op uitkeringsgerechtigden. Lid 3 doet hetzelfde ten aanzien van het niet naar vermogen werken (vgl. artikel 2 lid 3). Artikel 9. Geen samenloop C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 7 p 11 van 206

12 Hoewel een en ander al uit de systematiek van de verordening voortvloeit, is voor de duidelijkheid opgenomen dat wanneer men recht heeft op de inspanningspremie (uitzicht op inkomensverbetering) men géén recht kan hebben op het POB (geen uitzicht op inkomensverbetering). Artikel 10. Hoogte van de inspanningspremie De hoogte van de inspanningspremie komt overeen met de hoogte van het POB en is dus ook afhankelijk van de gezinssituatie. Voor de hoogte van de inspanningspremie is het niet relevant of tot het huishouden kinderen behoren. Indien tot het huishouden kinderen behoren, gelden de zogenaamde kindregelingen. Hoofdstuk 4 Slotbepalingen Artikel 11 Uitvoering Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 12. Hardheidsclausule Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 13 Situaties waarin deze verordening niet voorziet Het betreft hier een delegatiebepaling aan het dagelijks bestuur in gevallen waarin de verordening niet voorziet. Het spreekt dat het dagelijks bestuur daarbij de kaders van de wet en deze verordening in acht moet nemen. Artikel 14. Intrekken oude verordeningen De gemeenteraden Lisse en Noordwijkerhout hebben destijds de oude verordening POB vastgesteld en vervolgens op verzoek van de ISD Bollenstreek deze aangehouden. Artikel 15. Inwerkingtreding en citeertitel Dit artikel spreekt voor zich. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 8 p 12 van 206

13 Bijlage II Verordening tegenprestatie naar vermogen Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 De raad van de gemeente Teylingen; Gelezen het voorstel van het dagelijks bestuur van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek van 16 oktober 2014; Gelet op de Gemeenschappelijke Regeling van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek; Gelet op de artikel 8a eerste lid, onderdeel b, van de Participatiewet, artikel 37, eerste lid, onderdeel f, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en artikel 37, eerste lid onderdeel f, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ); BESLUIT vast te stellen de: Verordening tegenprestatie naar vermogen Participatiewet IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 Paragraaf 1 Begripsomschrijvingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen 1. Alle begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Participatiewet, IOAW, IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht. 2. In deze verordening wordt verstaan onder: a. dagelijks bestuur: het dagelijks bestuur van de Intergemeentelijke sociale dienst Bollenstreek; b. de uitkeringsgerechtigde: de persoon met een uitkering ingevolge de Participatiewet, de IOAW of de IOAZ; c. uitkering: uitkering ingevolge de Participatiewet, de IOAW of IOAZ; d. IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers; e. IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Paragraaf 2 Artikel 2. Bevoegdheid dagelijks bestuur Bevoegdheid dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur maakt gebruik van zijn bevoegdheid om aan de uitkeringsgerechtigde een tegenprestatie naar vermogen op te leggen als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onder c, van de Participatiewet, artikel 37, eerste lid, onder f, van de IOAW en artikel 37, eerste lid, onder f, van de IOAZ. Paragraaf 3 Doelgroep C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 9 p 13 van 206

14 Artikel 3. Doelgroep van de tegenprestatie naar vermogen 1. Onverlet het bepaalde in de wet is de tegenprestatie naar vermogen van toepassing op de uitkeringsgerechtigde die in beginsel tenminste gedurende een onafgebroken periode van 24 maanden is aangewezen op een uitkering. 2. Het dagelijks bestuur kan de in lid 1 genoemde periode verkorten indien en voor zover de (financiële) mogelijkheden dit toelaten. 3. Het dagelijks bestuur kan bij nadere regels van de verplichting als bedoeld in het eerste lid vrijstelling geven. Dit kan ondermeer het geval zijn indien de uitkeringsgerechtigde al onbeloonde maatschappelijke nuttige activiteiten verricht van een zekere omvang c.q. een traject volgt dat gericht is op regulier werk. Paragraaf 4 Artikel 4. Procedure Initiatief bij de uitkeringsgerechtigde 1. De uitkeringsgerechtigde, behorend tot de doelgroep als bedoeld in artikel 3, krijgt eerst gedurende 8 weken de gelegenheid om zelf een tegenprestatie naar vermogen te regelen. 2. Indien de uitkeringsgerechtigde er niet in slaagt om binnen de termijn als bedoeld in het eerste lid een tegenprestatie naar vermogen te regelen die naar het oordeel van het dagelijks bestuur past binnen de kaders van de wet en deze verordening, legt het dagelijks bestuur door middel van een beschikking de tegenprestatie naar vermogen op. Artikel 5. Inhoud van de beschikking In de beschikking als bedoeld in artikel 4, tweede lid, worden (in ieder geval) opgenomen: a. een duidelijke omschrijving van hetgeen de uitkeringsgerechtigde gaat doen; b. de omvang en duur van de tegenprestatie; c. waarom deze tegenprestatie voor deze uitkeringsgerechtigde geschikt is. Paragraaf 5 Duur en omvang Artikel 6. Duur en omvang van de tegenprestatie 1. De duur en omvang van de tegenprestatie naar vermogen bedraagt in beginsel 8 uur per week gedurende in beginsel 15 weken per 12 maanden. 2. Het dagelijks bestuur kan bij nadere regels hiervan naar beneden afwijken indien de vraag naar onbeloonde maatschappelijke activiteiten of de grootte van de doelgroep als bedoeld in artikel 3 of de persoonlijke omstandigheden van de uitkeringsgerechtigde dit vragen. Paragraaf 6 Artikel 7. Slotbepalingen Uitvoering Het dagelijks bestuur is belast met de uitvoering van het bepaalde in deze verordening. Artikel 8. Hardheidsclausule Het dagelijks bestuur kan ten gunste van belanghebbende afwijken van de bepalingen van deze verordening, indien toepassing hiervan leidt tot onbillijkheden van overwegende aard. Artikel 9. Situaties waarin deze verordening niet voorziet In gevallen, de uitvoering van deze verordening betreffende, waarin deze verordening niet voorziet, beslist het dagelijks bestuur of maakt het nadere regels. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 10 p 14 van 206

15 Artikel 10. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verordening treedt in werking op 1 januari Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening tegenprestatie naar vermogen Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 18 december De voorzitter, De griffier, C.G.J. Breuer R. van Dijk C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 11 p 15 van 206

16 Toelichting op de Verordening tegenprestatie naar vermogen 2015 Algemeen De tegenprestatie is geregeld in artikel 9 lid 1 onderdeel c van de Participatiewet, in artikel 37, eerste lid, onder f, van de IOAW en artikel 37, eerste lid, onder f, van de IOAZ. Daarbij moet het dus gaan om: a. personen met een bijstands-, IOAW- of IOAZ-uitkering De tegenprestatie geldt zowel voor mensen die de bijstand/uitkering om niet ontvangen als voor mensen die de bijstand/uitkering in de vorm van een geldlening ontvangen, bijvoorbeeld in verband met het bezit van een eigen woning met overwaarde. Voor iemand die alleen bijzondere bijstand ontvangt, geldt de tegenprestatie niet, alsmede ook voor uitkeringsgerechtigden die buiten de omschrijving van de doelgroep ontvangen (artikel 3) c.q. vrijgesteld zijn op grond van de wet (zie toelichting op artikel 3, hieronder). b. onbetaalde werkzaamheden Het gaat hier om werkzaamheden waar geen loon wordt betaald. Als er wel loon wordt betaald dan is er sprake van reguliere werkzaamheden. Als alleen een onkosten- of vrijwilligersvergoeding wordt betaald, dan is toch sprake van onbetaalde werkzaamheden. Gaat het om een onkostenvergoeding op basis van daadwerkelijk gemaakte kosten (belanghebbende heeft bonnetjes gedeclareerd) dan hoeft hier niets mee gedaan te worden met betrekking tot de uitkering. Gaat het om een vrijwilligersvergoeding, dan kan een deel worden vrijgelaten. Het onderscheid tussen vrijwilligerswerk en een tegenprestatie zit in het verplichte karakter van de tegenprestatie. Vrijwilligerswerk is onbetaald werk dat volledig vrijwillig (onverplicht) wordt gedaan in enig georganiseerd verband, voor anderen of de samenleving. Werkzaamheden die iemand als vrijwilliger doet, kunnen ook worden gedaan in het kader van de tegenprestatie. Het is aan de gemeente (dagelijks bestuur) om te bepalen of iemand hiermee aan zijn verplichtingen tot het doen van een tegenprestatie heeft voldaan. c. werkzaamheden die additioneel zijn op reguliere arbeid Het moet gaan om werkzaamheden waar in deze tijd en op deze plaats geen enkele bereidheid is om daar een geldelijke beloning voor te betalen. Ook hier geldt dat het plaats- en tijdgebonden is. Dat betekent dat het noodzakelijk is om regelmatig te evalueren of de werkzaamheden nog steeds als additioneel kunnen worden beschouwd. Er is een groot grijs gebied waar verdringing van de arbeidsmarkt op de loer ligt. d. werkzaamheden waarvan het primaire doel niet is arbeidsinschakeling Het primaire doel van de tegenprestatie is dat iemand maatschappelijk nuttige activiteiten verricht in ruil voor de uitkering. Dat betekent niet dat de tegenprestatie niet mag bijdragen aan arbeidsinschakeling. Het kan een mooie manier zijn voor uitkeringsgerechtigden om te (blijven) participeren in de samenleving en om een sociaal netwerk, arbeidsritme en regelmaat te behouden. Dit zijn ook noodzakelijke voorwaarden om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Arbeidsinschakeling mag zonder meer een secundair doel kan zijn, maar als het hoofdzakelijk of uitsluitend gericht is op arbeidsinschakeling, dan is sprake van een re-integratietraject of participatieplaats. e. werkzaamheden die nauwkeurig omschreven zijn en afgestemd op de capaciteiten en mogelijkheden van belanghebbende Zie daarvoor de toelichting op artikel 5. f. werkzaamheden beperkt in duur en omvang Zie daarvoor de toelichting op artikel 6. g. maatschappelijk nuttige activiteiten Een onderdeel van de definitie is dat het moet gaan om maatschappelijk nuttige activiteiten. Wanneer is een activiteit maatschappelijk nuttig? Dit begrip wordt niet nader omschreven in de wetgeving en er is (tot op heden) nog geen jurisprudentie over. Het kan gaan om activiteiten die nuttig zijn voor de lokale omgeving of voor de gemeente zelf. Maar ook de ontwikkeling van de uitkeringsgerechtigde die de tegenprestatie uitvoert wordt als maatschappelijk nuttig beschouwd. Bijvoorbeeld omdat de tegenprestatie mensen weer actief krijgt. Dit kan op de lange termijn helpen om de kosten voor de gemeenschap te reduceren. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 12 p 16 van 206

17 Artikelsgewijze toelichting Artikel 1. Begripsomschrijvingen In lid 1 wordt bij het beschrijven van de begrippen die in de verordening voorkomen zoveel als mogelijk aangesloten bij de begripsbepalingen uit de Participatiewet, IOAW/IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daar waar mogelijk wordt naar de betreffende artikelen in de Participatiewet/de IOAZ/IOAZ verwezen. Artikel 2. Bevoegdheid dagelijks bestuur Ingevolge artikel 8a van de Participatiewet en artikel 35 van de IOAW/IOAZ stelt de gemeenteraad bij verordening regels vast gericht op het opdragen van de tegenprestatie. In theorie zouden deze regels kunnen inhouden dat er geen tegenprestatie naar vermogen wordt opgelegd. Dit artikel bepaalt nu dat het dagelijks bestuur die tegenprestatie naar vermogen wel oplegt (binnen de randvoorwaarden van de verordening). Artikel 3. Doelgroep van de tegenprestatie naar vermogen Dit artikel bepaalt dat het dagelijks bestuur niet aan alle uitkeringsgerechtigden een tegenprestatie naar vermogen oplegt, maar in beginsel alleen aan diegenen die gedurende een langere periode (te weten 24 maanden aaneengesloten) een uitkering ontvangen. Hierdoor wordt de omvang van de doelgroep enigszins beperkt. De eerste jaren zal de focus vooral gericht zijn op re-integratie. Daarnaast geldt dat naarmate men langer een uitkering ontvangt, de rechtvaardiging om iets terug te doen voor de uitkering groter wordt. In uitzonderingsgevallen kan hiervan worden afgeweken ( in beginsel ). Ook kan het dagelijks bestuur meer in zijn algemeenheid besluiten om de wachtperiode te verkorten tot bijvoorbeeld 12 maanden. Dit kan het geval zijn als er voldoende of meer (financiële) mogelijkheden zijn om de tegenprestatie naar vermogen aan een grotere groep uitkeringsgerechtigden op te leggen dan nu, bij de huidige stand van zaken, het geval is. Indien de uitkeringsgerechtigde al vrijwilligerswerk doet, kan dit reden zijn om geen tegenprestatie van hem te verlangen. Dit geldt zeker ook indien de uitkeringsgerechtigde een traject volgt richting werk. Het dagelijks bestuur kan hieromtrent nadere regels stellen. Maatwerk staat daarbij voorop. Overigens geeft de wet aan dat bepaalde groepen zijn vrijgesteld van de tegenprestatie. Vrijgesteld van de tegenprestatie zijn namelijk: - zij die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn en op grond daarvan volledig zijn vrijgesteld van de arbeids- en re-integratieverplichting (art 9, vijfde lid, van de Participatiewet). - zij die een dringende reden hebben en die op grond daarvan tijdelijk zijn vrijgesteld van de arbeidsverplichting en de tegenprestatie. Zorgtaken kunnen als dringende reden worden aangemerkt voor zover hiermee geen rekening kan worden gehouden door middel van een voorziening als bedoeld in artikel 7, eerste lid, onder a van de Participatiewet/artikel 34, eerste lid, onderdeel a, van de IOAZ/IOAZ (artikel 9, tweede lid, van de Participatiewet / 37a, eerste lid, van de IOAW/IOAZ). - op wie artikel 9a van de Participatiewet/artikel 38 IOAW/IOAZ van toepassing is (ontheffing plicht tot arbeidsinschakeling alleenstaande ouders). Artikel 4. Initiatief bij de uitkeringsgerechtigde Net zoals het geval is bij de uitvoering van de WMO, de schulddienstverlening en het minimabeleid, is de verhouding tussen overheid en burger (steeds meer) aan het kantelen. Was het eerst zo dat de overheid voor alles zorgde, nu is veel meer de burger aan zet (eigen verantwoordelijkheid). Vandaar dat in overeenstemming daarmee, in dit artikel geregeld is dat de uitkeringsgerechtigde eerst zelf de verantwoordelijkheid krijgt om zijn tegenprestatie naar vermogen te regelen. Hiervoor krijgt hij een termijn van 8 weken. Lukt dit hem niet dan zal het dagelijks bestuur in deze het initiatief moeten over nemen. Artikel 5. Inhoud van de beschikking Individualisering is noodzakelijk om het onderscheid te maken met verplichte arbeid. Het enkel stellen dat de uitkeringsgerechtigde niet beperkt is zodat hij alle soorten werkzaamheden kan verrichten, is dan ook onvoldoende. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 13 p 17 van 206

18 Voor de tegenprestatie is de term naar vermogen van belang. Is er een tegenprestatie opgelegd die betrokkene kan uitvoeren? Daarbij spelen verschillende zaken een rol, zoals lichamelijke en geestelijke gesteldheid, de mogelijkheid om op de werkplek te komen en de afstemming op de zorgtaken. Deze individuele omstandigheden zullen door de consulent met de uitkeringsgerechtigde besproken moeten zijn. Er zal dus maatwerk moeten worden geleverd, waarbij op individuele basis wordt aangegeven waarom deze activiteit geschikt is voor deze persoon en hoe deze activiteiten zijn afgestemd op de capaciteiten en mogelijkheden van de uitkeringsgerechtigde. Artikel 6. Duur en omvang van de tegenprestatie Uit jurisprudentie blijkt dat 32 uur per week in ieder geval te veel wordt gevonden voor de tegenprestatie. Dat oordeel zou anders kunnen luiden als het gaat om eenmalig 32 uur in één week. Dat is een wezenlijk andere situatie. Overeenkomstig de bedoelingen van de wetgever is er voor gekozen de omvang en duur van de tegenprestatie in tijd te beperken: het gaat in principe om kortstondige werkzaamheden. Het dagelijks bestuur kan naar beneden afwijken van omvang en duur als de omstandigheden dat vragen. Artikel 7. Uitvoering Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 8. Hardheidsclausule Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 9. Situaties waarin deze verordening niet voorziet Het betreft hier een delegatiebepaling aan het dagelijks bestuur in gevallen waarin de verordening niet voorziet. Het spreekt dat het dagelijks bestuur daarbij de kaders van de wet en deze verordening daarbij in acht neemt Artikel 10. Inwerkingtreding en citeertitel Dit artikel spreekt voor zich. (voorlopige) Uitvoerende beleidsregels tegenprestatie naar vermogen ISD Bollenstreek Algemeen Het dagelijks bestuur heeft sinds 1 januari 2012 de bevoegdheid om klanten de verplichting op te leggen een tegenprestatie naar vermogen te verrichten. Deze bevoegdheid is vastgelegd in respectievelijk artikel 9, eerste lid aanhef en onderdeel c, van de Wet werk en bijstand (WWB), artikel 37, aanhef en onderdeel f, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)en artikel 37, aanhef en onderdeel f, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ). Het rijk acht het wenselijk om mensen die een beroep doen op de solidariteit van de samenleving, te verplichten tot het verrichten van een daaraan gerelateerde tegenprestatie. De tegenprestatie dient te voldoen aan de volgende wettelijke criteria: er dient sprake te zijn van een tegenprestatie naar vermogen; C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 14 p 18 van 206

19 deze tegenprestatie bestaat uit het verrichten van onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden met behoud van uitkering; de werkzaamheden worden verricht naast of in aanvulling op reguliere arbeid; de werkzaamheden mogen niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Per 1 januari 2015 wordt de WWB opgenomen in de Participatiewet (PW). In artikel 8a lid 1 onderdeel b PW is geregeld dat de gemeenteraad regels stelt met betrekking tot de tegensprestatie als bedoeld in artikel 9, eerste lid onderdeel c. Deze tegenprestatie dient te voldoen aan dezelfde wettelijke eisen als die onder de WWB Als uitvloeisel van artikel 8a lid 1 onderdeel b PW is ter vaststelling de verordening tegenprestatie naar vermogen Participatiewet, IOAW en IOAZ ISD Bollenstreek 2015 (hierna verordening genaamd) opgesteld. Deze uitvoerende beleidsregels hebben betrekking op die verordening en zijn als pilot ook (grotendeels) toegepast in Uitgangspunten 1.Het dagelijks bestuur maakt gebruik van de bevoegdheid om klanten tot een tegenprestatie naar vermogen te verplichten. 2. De tegenprestatie naar vermogen is geen re-integratie. Het primaire doel van de tegenprestatie is dat iemand in ruil voor de uitkering iets terugdoet voor de maatschappij (wederkerigheid). 3.Bij de nadere invulling van deze bevoegdheid is maatwerk het uitgangspunt. Het dagelijks bestuur houdt hierbij rekening met de wettelijke vrijstellingen van bepaalde groepen uitkeringsgerechtigden (artikel 9 leden 2, 5 en 7 PW). 4.De verantwoordelijkheid om de tegenprestatie naar vermogen te regelen ligt primair bij de uitkeringsgerechtigde. 5.Bij de uitvoering van de tegenprestatie past het dagelijks bestuur een combinatie toe van vrijwilligheid en dwang. 6. De uitvoering van de tegenprestatie naar vermogen vindt (vooralsnog) plaats binnen de bestaande formatie Uit de praktijk zal vervolgens moeten blijken of de tegenprestatie naar vermogen, op de wijze zoals hier aangegeven, daadwerkelijk door de ISD Bollenstreek uitgevoerd kan worden of dat daartoe de financiële mogelijkheden (in de vorm van het huidig aantal beschikbare fte) ontbreken. 2. Doelgroep 7. Deze beleidsregels zijn van toepassing op personen die in beginsel gedurende een onafgebroken periode van 24 maanden zijn aangewezen op een uitkering op grond van de WWB/Participatiewet, dan wel een uitkering op grond van de IOAW of de IOAZ (artikel 3 verordening), Op deze manier wordt de focus bij de klant de eerste jaren vooral gericht op re-integratie. Daarnaast geldt dat naarmate men langer een uitkering ontvangt, de rechtvaardiging om iets terug te doen voor de uitkering groter wordt. Met in beginsel wordt aangegeven dat in uitzonderingsgevallen kan worden afgeweken van de 24 maanden eis. Dit geeft aan deze beleidsregels de nodige flexibiliteit. Het dagelijks bestuur kan de wachtperiode overigens verkorten indien de financiële mogelijkheden daartoe aanleiding geven, bijvoorbeeld door fte uitbreiding 8. Volgens de wet zijn vrijgesteld van de verplichting tot de tegenprestatie naar vermogen: - zij die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn en op grond daarvan volledig zijn vrijgesteld van de arbeids-en re-integratieverplichting (art 9 lid 5 PW). -zij die een dringende reden hebben en die op grond daarvan tijdelijk zijn vrijgesteld van de arbeidsverplichting en de tegenprestatie. Zorgtaken kunnen als dringende reden worden aangemerkt voor zover hiermee geen rekening kan worden gehouden door middel van een reintegratievoorziening als bedoeld in artikel 7 sub a PW), -op wie artikel 9a PW van toepassing is (ontheffing plicht tot arbeidsinschakeling alleenstaande ouders). 9. Tevens zijn volgens het voorgestane beleid in beginsel vrijgesteld uitkeringsgerechtigden die niet voldoen aan de 24 maanden eis als bedoeld in lid 6. of indien zij daar wel aan voldoen, een traject volgen richting regulier werk. Op grond van maatwerk kan hiervan in uitzonderingsgevallen van C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 15 p 19 van 206

20 worden afgezien in die zin dat ook klanten die korter dan 24 maanden een uitkering ontvangen een tegenprestatie krijgen opgelegd of dat de tegenprestatie gecombineerd wordt met een traject richting werk. 10. Tenslotte zijn vrijgesteld zij die reeds onbeloonde maatschappelijke nuttige activiteiten verrichten. Voorwaarden hierbij zijn: De klant moet verzoeken dat zijn activiteiten gezien worden als een tegenprestatie naar vermogen Deze activiteiten moeten controleerbaar zijn door middel van bewijsstukken (schriftelijke verklaringen van derden e.d),een zekere omvang hebben (tenminste 60 uren op jaarbasis) en voldoen aan de omschrijving van onbeloonde maatschappelijke nuttige activiteiten. 3. Procedure en vaststelling tegenprestatie naar vermogen 11. Alle klanten die een PW-, IOAW- of IOAZ-uitkering ontvangen worden in december 2014 (onder meer) geïnformeerd worden over de plicht tot tegenprestatie. 12. Begin 2015 wordt een eerste groep klanten geselecteerd die in aanmerking komt voor het leveren van een tegenprestatie. Verdeeld over het jaar ontvangen meerdere groepen klanten een brief over het (moeten gaan) verrichten van de tegenprestatie en de voorwaarden waaraan de tegenprestatie moet voldoen. 13. De geselecteerde klant ontvangt een standaardbrief over de tegenprestatie. In de brief wordt de klant erop gewezen dat hij/zij de plicht heeft (binnen 8 weken) een tegenprestatie te regelen, van tenminste 8 uur per week, gedurende 15 weken per 12 maanden. In deze brief staat ook informatie over organisaties die bemiddelen naar vrijwilligerswerk die te betitelen zijn als onbeloonde maatschappelijke nuttige activiteiten in de zin van de tegenprestatie naar vermogen, zoals Stichting Present, waarmee de ISD Bollenstreek een convenant heeft afgesloten. 14. De te leveren tegenprestatie wordt vastgelegd in een zogenaamde tegenprestatieovereenkomst. Deze overeenkomst wordt door de klant en de tegenprestatiebieder ondertekend. 15. Na ontvangst van de tegenprestatieovereenkomst wordt deze gecontroleerd door een medewerker van de ISD Bollenstreek. 16. Voldoet de tegenprestatie aan de voorwaarden, dan wordt de klant hierover geïnformeerd. Ook wordt hij/zij erop gewezen dat indien de tegenprestatie niet of onvoldoende naar behoren wordt verricht, dat deze gedraging dan conform de Afstemmingsverordening wordt gesanctioneerd. 17. De tegenprestatiebieder ontvangt een informatiebrief en een evaluatieformulier. Het evaluatieformulier moet binnen 2 weken na het beëindigen van de tegenprestatie worden ingeleverd. Het toezicht op de verrichte werkzaamheden wordt zoveel mogelijk verzorgd door de aanbieder. Op het evaluatieformulier kan de aanbieder onder meer aangeven of de tegenprestatie naar behoren is verricht en zo nee, wat daar de reden van is. Een onderdeel van het evaluatieformulier is een presentielijst. 18. Voldoet de tegenprestatie niet aan de voorwaarden of slaagt de klant er niet binnen 8 weken in om een tegenprestatie naar vermogen te regelen, dan wordt de klant hierover geïnformeerd en wordt deze klant uitgenodigd voor een bijeenkomst, verzorgd door een tegenprestatie aanbieder of een vrijwilligersorganisatie waarmee de ISD Bollenstreek samen werkt. In deze uitnodigingsbrief wordt ook meegedeeld dat bij niet verschijnen (zonder geldige reden) conform de Afstemmingsverordening wordt gesanctioneerd. 20 De aanbieder c.q. vrijwilligersorganisatie houdt op de afgesproken datum en tijdstip een presentatie over het aanbod van vrijwilligerswerk. De aanbieder houdt daarbij een presentielijst bij en geeft deze na afloop door aan de ISD. Het is aan de klanten in beginsel toegestaan het geboden vrijwilligerswerk eenmaal zonder geldige reden te weigeren zonder dat dit gevolgen heeft voor de uitkering. Het wel of niet aanvaarden van het vrijwilligerswerk (alsmede de reden van weigering wordt vermeld op genoemde presentielijst. Tevens wordt aangegeven wanneer deze werkzaamheden een aanvang zullen nemen ( eventueel bij benadering: Stichting Present regelt werk al naar gelang de belangstelling van de aanwezige klanten). Na aanvaarding van het werk is de klant verplicht deze naar behoren uit te voeren. Indien deze verplichting niet of onvoldoende wordt nageleefd kan de hoogte van de uitkering afgestemd worden conform de Afstemmingsverordening. 21. Voor het geval de klant niet verzekerd is valt deze onder de collectieve verzekering van de ISD. C:\WINDOWS\TEMP\convert doc, dick witteman Pagina 16 p 20 van 206