De Republiek ( )

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Republiek (1477-1795)"

Transcriptie

1 Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek ( ) 1 NL 3 Programma 1. Inleiding: het Wilhelmus, overzicht 2. Erasmus, Luther, de wederdopers en Calvijn 3. Van Groot Privilege (1477) tot Unie van Utrecht (1579) 4. Ban (1580) tot Twaalfjarig Bestand ( ) 5. Het conflict tussen Van Oldenbarnevelt en Maurits 6. De internationale omgeving van de Republiek in de 17e eeuw 7. Expansie en economische bloei van de Republiek 8. Stedelijke cultuur in de Republiek, wetenschap, Verlichting 9. Het rampjaar 1672, de stadhouderloze tijdperken 10. Patriotten, Oranje, politieke en staatkundige denkbeelden 2 1

2 titeldia het Duitse Rijk Het Duitse Rijk 3 lage landen en het HRR Lage Landen en het Heilig Roomse Rijk Ca Frederik Barbarossa grijpt als laatste keizer in bij problemen in de Nederlanden Willem II (ca ) 1234 Graaf van Holland 1248 Koning van het Heilig Roomse Rijk 1256 Gesneuveld in West-Friesland Aartsbisschop Siegfried III van Mainz kroont Hendrik Raspe (Thüringen) en Willem II 4 2

3 Karel de stoute Karel de Stoute ( ) Titels van graafschappen en hertogdommen naar Bourgondiërs Het Bourgondische middenrijk in wording 5 Bourgondië 1477 Hertogdom Bourgondië naar Lodewijk XI, begin vorming Bourgondische Nederlanden 1512 Onder Maximiliaan I vorming Eerste Bourgondische Kreits: Habsburgse Nederlanden + Franche-Comté 6 3

4 Karel V Pragmatieke Sanctie 1548 Transactie van Augsburg Gelre, Neder- en Oversticht en Groningen bij Bourgondische Kreits gevoegd Karel V Bourgondische Kreits los van wetgeving Heilig Roomse Rijk - niet onderhorig aan Duitse landdag - eigen staten-generaal - alleen jaargeld aan Karel V als heer 1549 Pragmatieke Sanctie (Vlaanderen definitief uit Frans leenverband) Habsburgse Nederlanden Tot 1581/1648 Noord- en Zuid-Nederland (formeel) Na 1648 Zuidelijke Nederlanden 7 vredevan Munster 1648 Vrede van Münster Willem Ripperda Adriaen Pauw Jan van Mathenesse Barthold van Gent Frans van Donia Adriaen Clant tot Stedum De eedaflegging van de Vrede van Munster in Gerard ter Borch (II) ( ) 8 4

5 vredevan Westfalen 1648 Vrede van Westfalen Duitse Rijk Frankrijk Zweden Zwitserland 1648 Vrede van Münster Spanje Nederlanden 9 vredevan Munster kistje 1648 Vrede van Münster Pagina met de ratificatie door de koning van Spanje van de Vrede van Munster en het kistje waarin het tractaat geborgen is

6 vredevan Munster-artikel Vrede van Münster Artikel 1:.. dat de Heren Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden, en de respectieve Provinciën van dezelve, met alle haar geassocieerde Landschappen, Steden en aanhorige Landen, zijn vrije ende soevereine Staten, Provinciën en Landen, op de welke, noch op haar geassocieerde Landschappen, Steden en Landen voorszeid, hij Heer Konink niet (niets) en pretendeert, noch nu ofte namaals voor hemzelven, zijn successeurs en nakomelingen immermeer iets zal pretenderen. 11 vredevan Munster-samenvatting 1648 Vrede van Münster Officiële erkenning dat de Republiek geen deel uitmaakt van de Bourgondische Kreits Schelde blijft gesloten Republiek behoudt koloniën, VOC en WIC houden privileges Recht tolheffing op Rijn en Maas 12 6

7 Pruisen Pruisen (oost) Brandenburg (west) 13 Pruisen Pruisen en Brandenburg na de Zevenjarige Oorlog 14 7

8 Pruisen de GroteKeurvorst r Frederik Willem van Brandenburg, de Grote Keurvorst Kerk: protestants 1658 Edict von Potsdam Staand leger Marine Koloniën (Ghana, Slavenhandel) Economische hervormingen Absolutisme Steun van Johan Maurits van Nassau-Siegen ( de Braziliaan, ) - komst Hugenoten - Joden eerstemunsterse Oorlog Eerste Münsterse Oorlog Invasie prins-bisschop Bernard von Galen (Bommen Berend) Bezettingen en plunderingen Noordoost- Nederland Frankrijk en De Grote Keurvorst komen te hulp Strijd tot in West-Brabant 1666 Vrede van Kleef 16 8

9 1672 TweedeMunsterseOorlog Tweede Münsterse Oorlog Prins-bisschop Bernhard von Galen bezet Oost-Nederland tot aan de IJssel Bombardement van Groningen Verdediging: Carl von Rabenhaupt 28 augustus 1672: Gronings Ontzet Aanvallen op o.m. Heerenveen April 1674 Vrede van Keulen 17 Pruisen vorsten Frederik Willem I August Willem I Frederik II de Grote Frederik Willem II Wilhelmina Frederik Willem II r

10 1787 Goejanverwellesluis 28 juni 1787 De internering van prinses Wilhelmina 19 Willem V en Wilhelmina Willem V Wilhelmina van Pruisen september man Pruisische troepen trekken Republiek binnen 17 september Intocht prins in Utrecht 20 september Intocht prins in Den Haag Vlucht van duizenden patriotten 20 10

11 titeldia Frankrijk Frankrijk 21 hugenoten oorlogen Hugenotenoorlogen (guerres de religion ) 1572 Bartholomeusnacht 1598 Edict van Nantes 1627 Beleg La Rochelle 1685 Herroeping Edict v. Nantes 22 François Dubois ( ) 11

12 Frankrijk koningen Koningen van Frankrijk ten tijde van de Republiek Naam Regering Bijzonderheid Hendrik IV ( Paris vaut bien une messe ) Lodewijk XIII (bijnaam: le Juste, Richelieu) Lodewijk XIV ( le Roi-Soleil ) Lodewijk XV ("le Bien-Aimé `) Lodewijk XVI ("Citoyen Louis Capet ) 23 Frankrijk gebiedsuitbreidingen eeuw Franse gebiedsuitbreidingen 16 e en 17 e eeuw Frans-Vlaanderen (Devolutieoorlog) Franche-Comté

13 Frankrijk Lodewijk Huwelijk Maria-Theresia van Spanje Devolutieoorlog Hollandse Oorlog Vrede van Nijmegen Negenjarige Oorlog Vrede van Rijswijk Spaanse Successieoorlog Vrede van Utrecht Lodewijk XIV Versailles Versailles in de 18 e eeuw Chateau de Versailles, 1722, P.D. Martin 25 13

14 Negenjarige oorlog Negenjarige oorlog 8 Barrièresteden vrede van Utrecht 1713 Vrede van Utrecht Spaanse Nederlanden worden de Oostenrijkse Nederlanden 28 14

15 tweede stadhouderloze tijdperk Tweede Stadhouderloze Tijdperk (beh. Friesland) Oostenrijkse Successieoorlog april Inname Sluis en Sas van Gent door Franse troepen. 2 mei Willem Karel Hendrik Friso stadhouder (Willem IV) na onrust in Zeeland. 10 mei Heel Staats-Vlaanderen in Franse handen. 16 sept. Bergen op Zoom in Franse handen, plunderingen november Willem IV van Oranje-Nassau erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden. 29 titeldia Engeland Engeland 30 15

16 Elisabeth I Geuzen in Engelse havens Uitgewezen 1585 Verdrag van Nonsuch Leicester in de Republiek tot Triple Alliantie (de facto erkenning Republiek) Elisabeth I r stamboom Willem III Frederik Hendrik Willem II van Oranje Karel I van Engeland Maria Henriëtte Stuart Willem III van Oranje Karel II van Engeland Sir James Thornhill Jacobus II van Engeland Maria II van Engeland

17 Medway De Nederlandse aanval op de Medway in juni 1667, door Pieter Cornelisz van Soest, c De Royal Charles rechts met rode vlag. 35 Engels-Nederlandse Oorlogen Eerste Engels-Nederlandse Oorlog ( ) Tweede Engels-Nederlandse Oorlog ( ) Derde Engels-Nederlandse Oorlog ( ) Vierde Engels-Nederlandse Oorlog ( ) 34 17

18 Akte van Navigatie 1651 Akte van Navigatie (Navigation Act) Ter bevordering van de handel en het stimuleren van de scheepvaart van deze natie wordt bepaald dat geen goederen of grondstoffen die waar dan ook zijn geteeld, geproduceerd of vervaardigd in Azië, Afrika en Amerika geïmporteerd of het Gemenebest binnengebracht mogen worden in andere schepen dan die welke waarachtig en zonder misleiding toebehoren aan het volk van het Gemenebest. Oliver Cromwell Bekrachtiging door koning Karel II Engels-Nederlandse oorlogen tijdbalk eenvoudig 1648 I ( ) Vrede van Westminster (1) II ( ) III ( ) Vrede van Breda Vrede van Westminster (2) IV ( ) Vrede van Parijs

19 Engels-Nederlandse oorlogen tijdbalken uitgewerkt 1648 I ( ) II ( ) III ( ) Willem II ( ) 1e Stadhouderloze tijdperk ( ) Rampjaar 1672 Willem III ( ) e Stadhouderloze tijdperk ( ) Willem IV ( ) Anna van Hannover regentes ( ) Willem V ( ) IV ( ) Patriottentijd ( ) Slag bij Solebay kaart De Slag bij Solebay (7 juni 1672) 38 19

20 Slag bij Solebay doel De Slag bij Solebay (7 juni 1672) Eerste zeeslag van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog Doel: Engelse blokkade voorkomen (gelukt) Slag bij Solebay vloten De Slag bij Solebay (7 juni 1672) Eerste zeeslag van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog Doel: Engelse blokkade voorkomen (gelukt) Nederlandse vloot: Engels-Franse vloot: 75 oorlogsschepen kanonnen 93 oorlogsschepen kanonnen 32 branders opvarenden 24 branders opvarenden 40 20

21 Slag bij Solebay afbeelding Royal James Groot-Hollandia (Van Brakel) Brander Bemanning brander Slag bij Solebay verliezen De Slag bij Solebay (7 juni 1672) Eerste zeeslag van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog Doel: Engelse blokkade voorkomen (gelukt) Nederlandse verliezen: Engelse verliezen: ca. 300 man 4 schepen man 1 schip ( Royal James ) 42 21

22 Nederlandse koloniën West-Indische Compagnie (WIC) Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) Nederlandse koloniën 43 Brits koloniaal rijk Het Britse koloniale rijk 44 22

23 Britten en Nederlanders verdeling koloniën Hoe de Britten en Nederlanders de wereld verdelen 45 verliezen koloniën aan Engelsen New York Nagapattinam 1784 Ceylon 1796 Zuid-Afrika Verlies van Nederlandse koloniën aan de Engelsen: voor de Tweede Nederlands-Engelse Oorlog en de Vierde Nederlands-Engelse Oorlog 46 23

Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795)

Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) 1 NL 3 Programma 1. Inleiding: het Wilhelmus, overzicht 2. Erasmus, Luther, de wederdopers en Calvijn 3. Van Groot Privilege (1477) tot

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten

Nadere informatie

Link it: Republiek in tijd van Vorsten

Link it: Republiek in tijd van Vorsten Link it: Republiek in tijd van Vorsten Uitleg Link it werkt in principe als een soort domino (hoewel je er andere varianten op kunt bedenken). Het idee is dat de leerlingen moeten proberen om een begrip

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn

Nadere informatie

De Republiek (1477-1795)

De Republiek (1477-1795) Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) 1 titeldia s overzicht Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Het

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

4 De Nederlandse opstand

4 De Nederlandse opstand 4 De Nederlandse opstand Kenmerken Nederlanden: * veel water * weinig goede wegen * weinig steden * veel dorpen * aparte gewesten * gewesten zeer zelfstandig Habsburgse Nederlanden 1477-1581 * 17 gewesten

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek. HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 1: 1305-1354 De groei van de macht van het volk en het uitbreken van de Hoekse en Kabeljouwse twisten. In deze periode zien we de macht van de graafschappen en hertogdommen

Nadere informatie

Instructie voor leerkracht

Instructie voor leerkracht Instructie voor leerkracht Bij deze PPT hoort achtergrondinformatie. Dit vindt u ook op deze site. In het document: Informatie voor leerkrachten Print het uit. Dan heeft u de info bij de hand, tijdens

Nadere informatie

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Karel VII Albert, een lid van het Huis Wittelsbach, was keurvorst van Beieren vanaf 1726 en Rooms-Duitse keizer van 24 januari

Nadere informatie

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) 1 Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) H!to"sche context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 meneervanempel.nl 2 Hoofdvraag Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw

Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw Tijdvakken Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw K.A. * Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie * De bijzondere plaats in staatkundig opzicht

Nadere informatie

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland? Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland? Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie

Nadere informatie

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Ferdinand II, was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het

Nadere informatie

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan Emanuel Lodewijk Maria Jozef Cajetanus Anton Nicolaas Frans Ignatius Felix, kortweg Max Emanuel en bijgenaamd

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A13 Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1567-1625) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A13 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong

Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong Samenvatting door een scholier 2325 woorden 20 maart 2012 6,7 10 keer beoordeeld

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 3: 1477-1555 De Habsburgse overheersing en Karel Het Hertogdom Bourgondië wordt overheerst door de Fransen. De Elzas, Lotharingen en Gelre zijn afgesplitst. Maria

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door A. 1648 woorden 28 april 2014 6,1 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1453: Constantinopel veroverd door de Islam 1464 : Eerste bijeenkomst Staten Generaal -> olv Fillips

Nadere informatie

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705 Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni 1640 - aldaar, 5 mei 1705 Leopold I (Leopold Ignatius Joseph Balthasar Felician; Hongaars: I. Lipót), was bijna een halve eeuw heerser als Rooms-Duitse keizer, koning van

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Stadhouder Willem III

Praktische opdracht Geschiedenis Stadhouder Willem III Praktische opdracht Geschiedenis Stadhouder Willem III Praktische-opdracht door een scholier 2564 woorden 29 mei 2006 3,8 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Waarom werd

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten

De Republiek in een tijd van vorsten De Republiek in een tijd van vorsten De moedernegotie droeg ertoe bij dat de Republiek in staat was handel te drijven met Azië. 2p 1 Leg dit met een voorbeeld uit. Twee gebeurtenissen rond het standbeeld

Nadere informatie

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442 Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Het Overkwartier van Gelre

Het Overkwartier van Gelre Het door: P.G.H. Vullings Het oude hertogdom Gelre bestond uit vier kwartieren; het kwartier van Arnhem, het kwartier van Nijmegen, het kwartier van Zutphen en het kwartier van Roermond of Overkwartier.

Nadere informatie

Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk

Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk prehistorie 62 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Regenten Stedenen envorsten Staten Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk Hoe hoog zou deze toren zijn?, denkt Jos als hij in de zomervakantie

Nadere informatie

een zee In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht.

een zee In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht. Werkblad 3 Ω De Republiek Ω Les : Regenten, burgers en gemeen In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht. Rijk

Nadere informatie

Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen en het rampjaar

Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen en het rampjaar Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 1 (1648-1672): De Republiek na de vrede van Munster 1 / 8 DE SOEVEREINE REPUBLIEK (1648-1795) Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen

Nadere informatie

Boekverslag door H woorden 1 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

Boekverslag door H woorden 1 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Boekverslag door H. 1684 woorden 1 mei 2009 7 40 keer beoordeeld Vak Geschiedenis +++++++ 1789 Franse revolutie 1792-1795 Eerste coalitie oorlog 1792 Kanonnade van Valmy 1793 Terechtstelling koning Lodewij

Nadere informatie

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van

Nadere informatie

7,6. Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart keer beoordeeld. Geschiedenis

7,6. Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart 2012 7,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting. Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 3: Een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door L. 1752 woorden 30 oktober 2012 5,8 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1: Een keizer

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland

Nadere informatie

Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765

Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765 Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765 Hij was van 1729 tot 1737 als Frans III Stefan hertog van Lotharingen, van 1737 tot 1765 als Frans II Stefan of Frans Stefan groothertog

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik

Nadere informatie

keer beoordeeld 19 maart 2014

keer beoordeeld 19 maart 2014 0 Samenvatting door M. 2154 woorden keer beoordeeld 19 maart 2014 Vak Geschiedenis Methode Werkplaats Geschiedenis Werkplaats CE Examenkatern VWO De Republiek in een tijd van vorsten Hoofdstuk 3: Een Gouden

Nadere informatie

Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6

Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6 Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6 DE SOEVEREINE REPUBLIEK (1648-1795) Deel 2: 1672-1703 Het rampjaar en de Negenjarige Oorlog Klik hier voor een verklaring

Nadere informatie

Frederik Willem IV van Pruisen: Berlijn, 15 oktober Potsdam, 2 januari 1861

Frederik Willem IV van Pruisen: Berlijn, 15 oktober Potsdam, 2 januari 1861 Frederik Willem IV van Pruisen: Berlijn, 15 oktober 1795 - Potsdam, 2 januari 1861 Frederik Willem IV (Duits: Friedrich Wilhelm IV. von Preußen), de oudste zoon en opvolger van Frederik Willem III van

Nadere informatie

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Albrecht en Isabella Heersers van de Nederlanden Periode: 1598 1621 Voorganger: Filips II Opvolger: Filips IV Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Ook Albert

Nadere informatie

Frederik Willem III van Pruisen: Potsdam, 3 augustus Berlijn, 7 juni 1840

Frederik Willem III van Pruisen: Potsdam, 3 augustus Berlijn, 7 juni 1840 Frederik Willem III van Pruisen: Potsdam, 3 augustus 1770 - Berlijn, 7 juni 1840 Frederik Willem III (Duits: Friedrich Wilhelm III.) was koning van Pruisen van 1797 tot 1840. Hij was in personele unie

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door D. 1948 woorden 18 juni 2013 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 3: Een Gouden

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

Eindexamen vwo geschiedenis 2013-I

Eindexamen vwo geschiedenis 2013-I De Republiek in een tijd van vorsten Uit de biografie van de Friese staatsman Viglius van Aytta (1507-1577) is zijn loopbaan als Habsburgs bestuurder te reconstrueren: 1507 Viglius wordt geboren in Friesland

Nadere informatie

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk, (Hongaars: Mária Terézia, Kroatisch: Marija Terezija), was regerend aartshertogin

Nadere informatie

3,6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Jaartallen

3,6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Jaartallen Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari 2011 3,6 18 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen Jaartallen uitleg >1650< rond het jaartal 1650 >1650 voor het jaartal 1650 1650

Nadere informatie

Willem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256

Willem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II van Holland:?, februari 1227 - Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Rooms-Duits (tegen-)koning Regeerperiode:

Nadere informatie

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A15 Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1626-1650) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A15 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen

Nadere informatie

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Hij was koning van Spanje van 1621 tot 1665, landsheer van de Zuidelijke Nederlanden en koning van Portugal (als Filips III) tot

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold Joris Christiaan Frederik van Saksen-Coburg en Gotha, prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (later van Saksen-Coburg en Gotha),

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1563 woorden 18 februari 2004 4,9 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos Hoofdstuk 5 Primair: bron door iemand geschreven

Nadere informatie

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander

Nadere informatie

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een

Nadere informatie

Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog

Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog prehistorie 44 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Regenten en Vorsten Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog Een korenmolen maalt koren en een watermolen maalt Nee Jos, ik

Nadere informatie

keer beoordeeld 6 april 2014

keer beoordeeld 6 april 2014 0 Samenvatting door M. 2362 woorden keer beoordeeld 6 april 2014 Vak Geschiedenis Methode Werkplaats Geschiedenis Werkplaats CE Examenkatern VWO De Republiek in een tijd van vorsten Hoofdstuk 4: De Republiek

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u? Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting door M. 4137 woorden 29 april 2014 6,5 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1 In 1485 Kwam Hendrik Tudor (Hendrik de 7 e )

Nadere informatie

Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur

Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur Algemene kenmerken Toegangsnummer: 5030 Periode: 1504-1801 Archiefvormers Beverningk, H. van (Hieronymus, 1614-1690) : 417

Nadere informatie

2 De oprichting van de VOC en de WIC zorgde ervoor dat overal op de wereld Zeeuwse en Hollandse schepen voeren.

2 De oprichting van de VOC en de WIC zorgde ervoor dat overal op de wereld Zeeuwse en Hollandse schepen voeren. Tijdvak 6 Toetsvragen 1 In de Tijd van Vorsten en Regenten werden in ook in de Nederlanden de eerste handelstochten naar Azië georganiseerd. Hoe werden deze tochten gefinancierd? A De Nederlandse overheid

Nadere informatie

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE PO groep 7-8 en VO klas 1-2 Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden 2 INHOUD INHOUD 3 PLATTEGROND 4 1. KLEIN SCHAVERNEK 14 (GEVELSTEEN TREKSCHUIT): 6 Michiel de Ruyter

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2013 tijdvak 1 dinsdag 21 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door D. 1279 woorden 20 december 2017 6,8 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats PWW 2 H3 Regenten en vorsten H3.1 Machthebbers in Europa

Nadere informatie

Eindexamen havo geschiedenis 2012 - I

Eindexamen havo geschiedenis 2012 - I De Republiek in een tijd van vorsten Het gewest Holland was in de vijftiende eeuw niet in staat in de eigen behoefte aan graan te voorzien. 1p 1 Welke oplossing werd voor dit probleem gevonden? Gebruik

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2012 tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Tom Van der Beken

Tom Van der Beken Tom Van der Beken leerkrachttomvdb@gmail.com INHOUDSVRAGEN LEERSTOF 1. FRANKRIJK & LODEWIJK XIV 2. ENGLAND & GELOOF 3. ONDERZOEKSVRAAG Wat is de verhouding tussen VORSTEN en de STANDEN in England in 17de

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2013 tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 74 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten

De Republiek in een tijd van vorsten De Republiek in een tijd van vorsten De volgende gebeurtenissen houden verband met oorlogen en godsdienstvervolgingen in de zestiende en zeventiende eeuw: 1 Net als Jacobus II vluchten nonnen van het klooster

Nadere informatie

Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei Mantua, 22 september 1637

Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei Mantua, 22 september 1637 Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei 1580 - Mantua, 22 september 1637 Carlo I Gonzaga ook bekend als Karel I van Mantua en Karel III van Nevers was van 1601 tot aan zijn dood hertog van Nevers en Rethel en van

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2012 tijdvak 1 maandag 21 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1

Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting door een scholier 1543 woorden 18 januari 2016 7,1 54 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis 2.1 Deelvraag: waartoe leidde de modernisering

Nadere informatie

DE VOLLE MIDDELEEUWEN ( )

DE VOLLE MIDDELEEUWEN ( ) Page 1 of 7 DE VOLLE MIDDELEEUWEN (900-1300) Deel 1: 900-1100 Het ontstaan van graafschappen, hertogdommen en het Hollandse Huis In de nadagen van het Karolingische Rijk worden we geteisterd door de Noormannen,

Nadere informatie

Nummer Toegang: A11. Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A11. Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A11 Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1533-1584) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A11 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2012 tijdvak 1 maandag 21 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek)

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips door C. 3125 woorden 30 april 2014 7,2 31 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HEEL BELANGRIJKE DODE MENSEN DEEL

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Regenten en Vorsten

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Regenten en Vorsten Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Regenten en Vorsten Samenvatting door een scholier 1536 woorden 15 februari 2011 6,4 80 keer beoordeeld Vak Geschiedenis GS H3, Regenten en Vorsten 3.1 Machthebbers

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting door N. 1759 woorden 19 maart 2015 7,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Historische context 1, de republiek

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Verenigd en verscheurd ( ) Paragraaf 1.1 De koningen van Engeland en Frankrijk

Hoofdstuk 1 Verenigd en verscheurd ( ) Paragraaf 1.1 De koningen van Engeland en Frankrijk Samenvatting door Iloe 4013 woorden 28 april 2012 5,9 62 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 Verenigd en verscheurd (1477-1555) Paragraaf 1.1 De koningen van Engeland en Frankrijk

Nadere informatie

8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Samenvatting door K. 1578 woorden 18 juni 2016 8,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Verklaring begin- en eindtijd: 1515: Erfenissen en huwelijken à

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond

Nadere informatie

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( )

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( ) Nummer Toegang: A14 Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda (1584-1647) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A14 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5

Nadere informatie

Slaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder)

Slaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder) Samenvatting door M. 1033 woorden 15 juni 2015 6,7 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 7.1 De verlichting Verlichting is het gevolg van de wetenschappelijke revolutie uit hoofdstuk/tijdvak

Nadere informatie