Basisondersteuning geconcretiseerd SOP vertaald naar algemene ondersteuningsbehoeften (V)SO locatie de Tinne
|
|
- Victor de Ridder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Basisondersteuning geconcretiseerd SOP vertaald naar algemene ondersteuningsbehoeften (V)SO locatie de Tinne Doelgroep beschrijving De Tinne is een locatie voor leerlingen met een stoornis in het autismespectrum, op het niveau van HAVO, vaak gekenmerkt door een disharmonisch intelligentieprofiel. De leerlingen ervaren problemen op een of meerdere van de volgende gebieden: - Problemen met sociale interactie en/of verbeelding - Problemen met verbale- en/of non-verbale communicatie - Problemen met stereotypes en /of gedrag - Problemen op gebied van executieve functies - Internaliserende gedragsproblemen - Een disharmonisch intelligentieprofiel Stoornissen binnen het autismespectrum zijn pervasieve ontwikkelingsstoornissen. Dit wil zeggen dat het gevolgen heeft voor alle gebieden van het leven. Specifieke omschrijving van de leerling populatie De meeste leerlingen van De Tinne hebben een vastgestelde vorm van autisme. De volgende punten zijn kernmerken van het syndroom van Asperger (zie ook Een vreemde wereld, van M. Delfos): Moeite met het sociaal functioneren: o het lukt de leerling niet met zijn leeftijdgenoten om te gaan. Ook het adequaat inschatten van sociale signalen (denk aan mimiek) is minder ontwikkeld. Beperkte belangstelling: o leerlingen met autisme kunnen steeds dezelfde activiteiten blijven herhalen, ze sluiten andere activiteiten uit. We zien dit op De Tinne terug bij leerlingen die een beperkt repertoire hebben aan leerstrategieën. Andere leerstrategieën worden moeilijk aangeleerd. Daarnaast is bij leerlingen met autisme de kennis gebaseerd op feiten en niet zozeer op betekenis. Leerlingen met autisme hanteren repetitieve routines. o Ze hebben vaste patronen in hun handelen en in hun leefpatroon en wijken daar niet graag van
2 af. Spraak-taal: o leerlingen met autisme hebben spraak- en taaleigenaardigheden. Ze kunnen formeel spreken, vreemde intonaties gebruiken of verkeerd interpreteren (uitdrukkingen of spreekwoorden worden vaak niet begrepen). Non-verbale communicatieproblemen: o leerlingen met autisme kunnen weinig gebruik maken van gebaren, hebben weinig gezichtsuitdrukking, kunnen een strakke, starende blik hanteren (ze dwalen weg met hun gedachten). Motorische onhandigheid. o Leerlingen met autisme kunnen onhandige en slecht gecoördineerde bewegingen maken. Binnen onze school is de mogelijkheid va het gebruik van een lift voor onze leerlingen van groot belang. Sommige leerlingen komen letterlijk de trap niet op. Consequenties voor het onderwijs Orthopedagogische onderwijsbehoeften Het onderwijs op de Tinne kenmerkt zich door een pedagogisch klimaat waarin centraal staat aandacht voor veiligheid, voorspelbaarheid, beschikbaarheid van het team, een duidelijke doorgaande lijn en een positieve benadering. Een veilige omgeving heeft te maken met het bieden van een bekende omgeving. Daarom zorgen wij voor een duidelijke dagstructuur door het gebruik van een vast lesrooster, een digitaal programma waarin de lesstofplanning is opgenomen en het DI-model wat in elke les wordt toegepast zodat elke les herkenbaar verloopt. Ook zijn er duidelijke school- en klassenregels voor de leerlingen die in de klas en in het schoolgebouw visueel zijn gemaakt. Een belangrijke regel binnen de Tinne is dat leerlingen respectvol met elkaar omgaan. Hier wordt streng op toegezien omdat veel leerlingen die de Tinne bezoeken een verleden hebben waarin zij langere of kortere tijd gepest zijn. Tijdens de pauzes zijn er altijd enkele docenten in de pauze ruimten aanwezig om leerlingen te ondersteunen in hoe gaan we met elkaar om en om zorg te dragen voor zoveel mogelijk veiligheid. Er wordt zoveel mogelijk geprobeerd onbekende of nieuwe situaties te structureren voor de leerlingen, omdat wij weten dat het geven van informatie de leerlingen ook veiligheid biedt. Ook hangt er bij binnenkomst een bord, waarop wordt bijgehouden of er die dag bijzonderheden of veranderingen zijn of waar leerlingen nog extra aan moeten denken.
3 Het is van belang dat de leerling gezien en gehoord wordt. Door de leerling direct te koppelen aan een mentor, wordt dit doel nagestreefd. Door onder andere wekelijkse contacturen is hier aandacht voor. Binnen die lessen is er aandacht voor thema s die betrekking hebben op het functioneren van de groep (bijv. groepsdynamica) en thema s die door het invullen van de SCOL als belangrijk naar boven zijn gekomen. Tijdens de lessen levensvaardigheden wordt aan dit laatste onderdeel ook veel aandacht besteed. De leerlingen hebben er baat bij via de ratio zicht te krijgen op met name het vormgeven van sociaal gedrag. Dit wordt hen zowel door instructie als door oefeningen aangeleerd. Daarnaast heeft een mentor regelmatig een individueel gesprek met een leerling en is er contact met ouders indien wenselijk. Zicht krijgen en houden op het welbevinden van een leerling staat tijdens de individuele gesprekken centraal. Gezamenlijk wordt onderzocht wat wie zou kunnen doen om het welbevinden van een leerling indien nodig te vergroten. Tijdens met name de contacturen, lessen levensvaardigheden en mentorgesprekken wordt regelmatig gesproken over het (verder) leren omgaan met de aanwezige vorm van autisme. Juist tijdens deze leeftijdsfase is het een thema dat meer relevant is dan de periode daarvoor. Het zoeken naar welk gedrag is mogelijk meer verbonden met de aanwezige vorm van autisme en welk gedrag is mogelijk meer gerelateerd aan de puberteit is voor leerlingen ook goed expliciet te benoemen om zo meer zicht te krijgen waarom ze doen zoals ze doen en handvatten te krijgen wat dit betekent en hoe hiermee om te gaan. Er wordt op De Tinne onderwijs gegeven door te handelen vanuit mogelijkheden die een leerling heeft en door een positief bekrachtigingssysteem. Dit gebeurt door het expliciet maken van gewenst gedrag, het actief aanleren van dit gedrag en het systematisch positief bekrachtigen hiervan. Leerlingen weten hierdoor welk gedrag van ze wordt verwacht. Hierdoor is er ook aandacht voor de individuele leerling en wordt zoveel mogelijk getracht de leerling succeservaringen op te laten doen. Vanaf leerjaar drie zijn er naast de lessen levensvaardigheden LOB lessen. Tijdens beide lessen is er aandacht voor het zich oriënteren op een persoonlijk toekomstperspectief. Binnen de lessen levensvaardigheden is met name aandacht voor op het zich verder oriënteren op zichzelf en hun ontwikkelingsmogelijkheden op basis van hun eigen kwaliteiten en belemmerende factoren. Daarbij blijft punt van gesprek het zich oriënteren op mogelijkheden en wensen met betrekking tot burgerschap, wonen en vrije tijdsbesteding. Binnen de LOB lessen staan centraal het meer zicht krijgen op de wereld van opleidingen, werk en/of dagbesteding. Bij veel leerlingen is extra aandacht voor de executieve functies, met name gericht op het leren leren noodzakelijk. Het ontdekken dat leren soms niet vanzelf gaat, maakt een aantal leerlingen meer onzeker dan
4 Orthodidactische onderwijsbehoeften Sociale behoeften passend is bij hun leeftijd. Het hier een weg in vinden krijgt aandacht tijdens contactuur, studielessen en mentorgesprekken. Binnen de overige lessen is het leren leren meer verweven in de orthodidactische onderwijsbehoeften. Belangrijk bij het geven van onderwijs aan deze doelgroep is het geven van expliciete instructie, als leraar alert te blijven op verborgen betekenissen in opdrachten, dat er korte opdrachten worden gegeven, theorie te koppelen aan de praktijk, de leerling eigen oplossingen te laten verwoorden en door te werken met schema s en stappenplannen. Ook is het belangrijk de geleerde vaardigheden in verschillende situaties te leren toepassen. Het expliciet leren taakgericht te werken in de groep, nadat de verbale instructies zijn gegeven krijgt veel aandacht. De docent geeft afgebakende informatie en benadrukt in de instructie de belangrijke aspecten. De informatie wordt ondersteund door geschreven en getekende informatie. Verder checkt de leraar of de instructie goed is overgekomen. Het Directe Instructiemodel (DI-model) is passend bij de specifieke behoeften van leerlingen met ASS; met name het actualiseren van voorkennis, het leggen van relaties met voorgaande lessen, het stellen van concrete lesdoelen, het geven van heldere uitleg en het geven van extra instructie aan leerlingen die dat nodig hebben. Leerlingen van deze school vinden het moeilijk de interactie tussen mensen aan te voelen en te begrijpen. Ook het voeren van gesprekken is voor de meeste leerlingen van de Tinne een moeilijke zaak. Vaak nemen zij de taal letterlijk en kunnen zij de context waarin iets gezegd of gedaan wordt, niet meenemen in een gesprek. De nonverbale communicatie wordt vaak niet opgepikt. Ook het zich bewegen in een groep mensen vinden onze leerlingen moeilijk. Zij weten sociale omgangsvormen niet toe te passen. Vriendschappen aangaan is voor onze leerlingen niet makkelijk. Zij hebben de neiging de ander te claimen. Ondanks het feit dat onze leerlingen moeite hebben met bovenstaande sociale contexten hebben zij wel een sterke behoefte aan sociale contacten. Zij doen voortdurend hun best om sociale interacties te laten lukken en erbij te horen. Omdat het oefenen in sociale situaties onze leerlingen veel energie kost, hebben zij ook regelmatig behoefte aan privacy en aan alleen zijn. Zij rusten niet uit tijdens een koetjes-en-kalfjes-gesprek, want deze gesprekken kost ze juist veel energie. De leerling heeft behoefte aan een leraar die goede begeleiding biedt bij het interpreteren van gedrag van anderen feedback geeft op de manier waarop de leerling communicatie vorm geeft
5 Maatschappelijke behoeften die grenzen stelt wanneer zij zich verbaal grof uiten ze laat oefenen met sociale contexten non-verbale signalen duidt en de leerlingen erop wijst fysiek contact vermijdt hun behoefte aan even alleen zijn respecteert die leerlingen leert na te denken over hoe zij hun vrije tijd willen inrichten de leerlingen een spiegel voorhoudt wanneer zij in vriendschappen claimend of grenzeloos gedrag vertonen. De leerlingen van deze school hebben behoefte nuttig te zijn en in de maatschappelijke context ertoe te doen. Zij zouden b.v. graag deel willen nemen aan een sportclub. Veelal strandt een dergelijk initiatief omdat zij de sociale context niet begrijpen. Participatie in de samenleving is op vele manieren vorm te geven, maar voor onze leerlingen zijn vrijwel alle vormen erg moeilijk. Zij willen wanneer ze wat ouder worden, een bijbaantje om geld te verdienen maar weten niet hoe zij dit moeten organiseren. Onze leerlingen vinden het lezen van een krant moeilijk. Zij nemen het nieuws letterlijk. Zij weten in het nieuwsbericht niet altijd de achtergrondgedachten of maatschappelijke tendensen te interpreteren. Ook trekken zij het nieuws zich soms persoonlijk aan. De leerling heeft behoefte aan een leraar die de leerling en zijn ouders wijst op de mogelijkheden van het vinden van een (bij)baan de leerling uitlegt hoe het nieuws geïnterpreteerd moet worden de leerling leert hoe zij met sociale media om moeten gaan samen met de leerling mogelijkheden onderzoekt om de vakantie zo in te richten dat de leerling de vakantie als fijn ervaart. Dat doen wij door Wij volgen dat met Dit betekent dat onze leerlingen Instructie nodig hebben die Een duidelijk doel heeft. Te werken met het directe instructiemodel Het doel wordt aan het eind van de les geëvalueerd Lesobservaties door Zorgcoördinator en directie
6 Visueel en auditief wordt ondersteund De lessen worden verrijkt met PowerPointpresentaties, ondersteunende materialen en eventueel verdiepende opdrachten Opdrachten en taken nodig hebben die Overzichtelijk en voor Bij grotere opdrachten wordt er gebruik gemaakt van een gestructureerd zijn stappenplan. De opdrachten hebben een duidelijk doel. Het is duidelijk wanneer de opdracht af moet zijn. Aansluiten bij de De docent leidt de opdracht in en legt de verbanden met de behandelde lesstof behandelde lesstof Een samenhang hebben De lessen beginnen met het ophalen van voorkennis met de eerder aangeboden leerstof Leeractiviteiten of materialen nodig hebben die Gericht zijn op leren van strategieën In het eerste twee jaar wordt studievaardigheden als vak aangeboden. De executieve functies worden door mentor en vakdocent in alle leerjaren ondersteund De methodes te kiezen die zo goed mogelijk aansluiten bij de doelgroep Alle docenten werken volgens het DI-model, waardoor de lessen voor de leerlingen allen dezelfde structuur hebben Materialen die eenduidig en helder zijn Zorgen voor voorspelbaarheid en regelmaat Uitdagend zijn en In de lessen wordt gedifferentieerd door middel van het DIM. voldoende verdiepen Actief leren bevorderen De docent past verschillende werkvormen toe om het geleerde eigen te maken. Feedback nodig hebben die Niet alleen gericht is op het De docent bespreekt het gemaakte werk en de wijze waarop de resultaat van de opdracht leerling tot het resultaat is gekomen maar ook op de wijze Lesobservaties door Zorgcoördinator Readers / opdrachtenuitwerking/ lesvoorbereidingen/ lesplanningen op het bord. Lesvoorbereidingen DI-model/ lesvoorbereidingen LVT Evaluaties van de gekozen methoden DI model/lesvoorbereidingen Lesvoorbereidingen Lesvoorbereidingen Lesvoorbereidingen / DI model
7 waarop de opdracht is gemaakt Competentiegevoelens vergroot Het gedrag en de gevolgen van het gedrag letterlijk beschrijft Het benoemen van succeservaringen De docent geeft direct na een situatie feedback en verduidelijkt de actie-reactie Groepsgenoten nodig hebben Die positieve feedback Tijdens de lessen levensvaardigheden worden deze geven en spreken in ikboodschappen vaardigheden geoefend Waarmee aansluiting mogelijk is Een leerkracht nodig hebben die De overgangen tussen De lesplanning staat op het bord activiteiten structureert Vriendelijk en beslist is Doelgericht en flexibel kan DI-model differentiëren Ingaat op de Tijdens de instructie van opdrachten wordt niet alleen het wat leervaardigheden maar ook het hoe uitgelegd De leerling complimenteert Mondelinge toelichting te geven met zijn/haar inzet Te werken met een beloningssysteem. Helpt bij het oplossen van conflicten/omgaan met frustratie Nieuwe of vrije situaties Gesprekken aan te gaan met leerlingen. Waar nodig een stappenplan ontwikkelingen bij het oplossen van conflicten. Denkstappen inzichtelijk maken bij frustratie Groene kaart. De docent licht toe wat er gaat gebeuren en wat de leerlingen Mentor gesprekken -
8 goed voorbereidt en kunnen verwachten in nieuwe of vrije situaties structureert Zorgt voor Alle lessen worden volgens het DI-model gegeven voorspelbaarheid en regelmaat De leerling letterlijk helpt Wanneer een leerling iets niet begrijpt, wordt het duidelijk en door de wereld te helder uitgelegd verwoorden en uit te leggen De fasen en het doel van de De planning en de doelen van de les staan op het bord (of les visualiseert digibord) Gewenst gedrag belonen en ongewenst gedrag corrigeren Rekening houdt met een DIM en differentiatie verschil in ontwikkeling op cognitief en sociaalemotioneel niveau Ouders nodig hebben die Vertrouwen hebben in de Samenwerken met ouders is een belangrijke zaak voor school. Tinne OPP besprekingen Veelvuldig contact tussen mentor en ouders
ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN
ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN HULPZINNEN VOOR HET BENOEMEN VAN ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN LEERLINGEN Deze leerling heeft een instructie
Nadere informatieDe basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas.
Ook kinderen met leerproblemen kunnen met plezier naar school. Basis voor Passendonderwijs De basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas. Wat is dan precies die basis? Denk daarbij
Nadere informatieBijlage bij groepsplan begrijpend lezen
Bijlage bij groepsplan Aanpak in de klas via IGDI model Voorbereiding Start van de les: te behandelen leesstrategie op het bord, doel van de les benoemen Instructie en inoefening: 1. één strategie hardop
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen? DGM en Autisme?
Nadere informatieGroepsplan VSO AGL Naam school: Drechtster College
Groepsplan VSO AGL Naam school: Drechtster College Yulius onderwijslocatie Leerroute Drechtster College AGL Groep/klas 2.2 Mentor(en) Kiona Groenen-van den Rijen Schooljaar 2015-2016 Datum start groepsplan
Nadere informatieSpeciaal Onderwijs locatie Mulock t Gooi Handelingsgerichte uitwerking van het Schoolondersteuningsprofiel
Speciaal Onderwijs locatie Mulock t Gooi Handelingsgerichte uitwerking van het Schoolondersteuningsprofiel (korte) Doelgroep beschrijving 1. Leerlingen met een toelaatbaarheidsverklaring. 2. Leerlingen
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen? Autisme?
Nadere informatiekempelscan P2-fase Studentversie
kempelscan P2-fase Studentversie Pedagogische competentie Kern 2.1 Pedagogisch competent Pedagogisch handelen Je draagt bij aan een veilige leef- en leeromgeving in de groep O M V G Je bent consistent
Nadere informatiekempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7
kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas
Nadere informatieProfiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen
1. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Leerlingen worden, onder andere, in Profiel 1 geplaatst vanwege hun verstandelijke beperking. Cognitief niveau:
Nadere informatieRichtlijn Het Activerende Directe Instructie Model
Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken
Nadere informatieMarzano (2003) Scholen maken het verschil
Programma Effectieve directe instructie Opfrismiddag 20 oktober 2010 Dortie Mijs Wat is het IGDI-model? Verdieping op twee aspecten: - Doelen formuleren - Werken met IGDI in een combinatiegroep Voorbereiden
Nadere informatieStevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs
Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs VSO De Korenaer Stevensbeek Inhoud: pagina nummer 1) Speciaal Onderwijs 3 a) Visie b) Hoe werkt dit in de praktijk? 2) Beloning-
Nadere informatieKijkwijzer rekenen. Gericht kijken en ontwikkelen
Kijkwijzer rekenen Gericht kijken en ontwikkelen Leerkracht Groep School Datum Lesdoel Observant Aandachtspunten en sterke punten vorige lesobservatie: Voorbereiding 1. De leerkracht heeft de les zichtbaar
Nadere informatieHet pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:
Wij willen de leerlingen voorbereiden op hun toekomst middels betekenisvol en uitdagend onderwijs dat een wezenlijke bijdrage levert aan het mens-worden van onze leerlingen. Onze leerlingen mogen zijn.
Nadere informatieMogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier
Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Gewenst gedrag uit zich bijvoorbeeld in 1 Interpersoonlijk competent De student toont in gedrag en taalgebruik respect Is vriendelijk
Nadere informatiekempelscan K1-fase Eerste semester
kempelscan K1-fase Eerste semester Kempelscan K1-fase eerste semester 1/6 Didactische competentie Kern 3.1 Didactisch competent Adaptief omgaan met leerlijnen De student bereidt systematisch lessen/leeractiviteiten
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieGroepsplan VSO AGL. Naam school: Drechtster College. Leerroute Groep/klas 1.2
Naam school: Drechtster College Groepsplan VSO AGL Yulius onderwijslocatie Drechtster College Leerroute AGL Groep/klas 1.2 Mentor(en) Levi de Ruiter Schooljaar 2015-2016 Datum start groepsplan September
Nadere informatieGroepsplan VSO AGL Naam school: Drechtster College
Groepsplan VSO AGL Naam school: Drechtster College Yulius onderwijslocatie Drechtster College Leerroute Uitstroom arbeid Groep/klas AGL fase 1, leerjaar 1 Mentor(en) Dorien Borsje- de Deugd Schooljaar
Nadere informatie1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat
KIJKWIJZER PEDAGOGISCH-DIDACTISCH HANDELEN IN DE KLAS School : Vakgebied : Leerkracht : Datum : Groep : Observant : 1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat (SBL competenties 1 en 2) 1.1* is
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieProfessionalisering Pedagogisch- en didactisch handelen voor assistenten, leraarondersteuners en overig onderwijsondersteunend personeel
FACTSHEET Cursus Bijlagen Professionaliseringsplan KOLOM Professionalisering Pedagogisch- en didactisch handelen voor assistenten, leraarondersteuners en overig onderwijsondersteunend personeel Algemeen
Nadere informatieCoach voor het Apptus-maatwerklokaal m/v Vestiging CSW Bestevaêr. Met een totale omvang van 0,6 fte
Vacature CSW is op zoek naar een Coach voor het Apptus-maatwerklokaal m/v Vestiging CSW Bestevaêr. Met een totale omvang van 0,6 fte Het Apptus-maatwerklokaal is een voorziening voor leerlingen met een
Nadere informatieVerzamellijst onderwijsbehoeften
Pedagogische studiedag HGW 20 november 2013 Verzamellijst onderwijsbehoeften Een onderwijsbehoeften bestaat uit twee delen: 1. Welke doelen streef je samen met een kind na? 2. Wat heeft dit kind extra
Nadere informatie3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep
3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep Leerproces Onderwijs aan kinderen met een aan autisme verwante stoornis, vraagt om een ongewone aanpak
Nadere informatie1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.
1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)
Nadere informatiePositieve houding. Hoge verwachtingen. Flexibele planning
Visie Aanpassingen in de gedragingen van de leerkracht Het vertalen van een politiek besluit zoals het M- decreet in de dagelijkse praktijk is geen gemakkelijke opgave. Als leerlingen met een beperking
Nadere informatieInformatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET NLD IN DE WERKSITUATIE
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET NLD IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de twaalf deelnemers op een ROC heeft
Nadere informatieAndy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k.
Andy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k. In het verleden leerkracht op deze scholen, Ambulant begeleider, stagebegeleider. Docent stichting
Nadere informatieProfiel 2, VSO Activiteitengerichte Dagbesteding 1. Algemeen
1. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Dit onderwijs bereidt leerlingen voor op dagbesteding voor het wonen, werken en recreëren. Dit profiel bestaat
Nadere informatieThermometer leerkrachthandelen
Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie
Nadere informatieHandelingssuggesties 1. Pedagogische veiligheid
1. Pedagogische veiligheid Wees een voorbeeld en blijf rustig in stem, toon, intonatie en houding. Ga na of je het gedrag van de leerling (mimiek en houding) goed interpreteert. Wees alert en verwoord
Nadere informatieITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 1 (jaar 1)
ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 1 (jaar 1) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatie1. Leergebiedoverstijgende kerndoelen voor het vso
1. Leergebiedoverstijgende kerndoelen voor het vso 1.1 Karakteristiek De leergebiedoverstijgende kerndoelen in het voortgezet speciaal onderwijs richten zich op het functioneren van jongeren op de gebieden
Nadere informatiemaakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014
maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 Voorstellen Elly van Vliet Consulent MEE ZK Cursusleider Coördinator autisme netwerken convenant autisme Kennemerland en Amstelland en Meerlanden
Nadere informatieArrangement VO-VSO, locatie SGL Informatie voor ouders.
Arrangement VO-VSO, locatie SGL Informatie voor ouders. Doel van deze brochure is om ouders, leerlingen en overige betrokkenen te informeren over het Arrangement VO-VSO Lelystad. 1 oktober 2016 Inleiding
Nadere informatieGroepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College
Groepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College Yulius onderwijslocatie Drechtstercollege VSO Leerroute VMBO-BB4 Groep/klas Mentor(en) Schooljaar 2015-2016 Datum start groepsplan September 2015 Datum
Nadere informatieBasisaanbod VSO Lelystad, locatie Aurum College December 2018
Basisaanbod VSO Lelystad, locatie Aurum College December 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Blz. 2 Inleiding Blz. 3 Het basisaanbod Blz. 4 Leerkrachthouding Blz. 4 Sociaal-emotionele ontwikkeling Blz. 4
Nadere informatieBrochure voor ouders/verzorgers en begeleiders van kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS).
Brochure voor ouders/verzorgers en begeleiders van kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Deze brochure richt zich op kinderen met FAS tussen de 4 en 14 jaar. Hierin worden vooral de begeleidingsbehoeften
Nadere informatieVerantwoording 1.1 Keuze van de titel
1 13 Verantwoording 1.1 Keuze van de titel Voor je ligt het handboek Training sociale vaardigheden. Dit boek is geschreven voor iedereen die te maken heeft met kinderen tussen de tien en vijftien jaar
Nadere informatie2012-2016. Zelfstandig Leren
2012-2016 Zelfstandig Leren 0 Inhoud Beschrijving doelgroep... 2 Visie op onderwijs... 2 Basisvisie... 2 Leerinhouden/ activiteiten... 2 Doelen voor het zelfstandig leren... 3 Definitie zelfstandig leren...
Nadere informatie1. Ons beleid over ons pedagogisch klimaat wordt door alle teamleden toepast.
BIJLAGE 2 Het basisprofiel Standaard A: pedagogische aanpak 1. Ons beleid over ons pedagogisch klimaat wordt door alle teamleden toepast. Toelichting: denk aan regels over informatie verschaffen, omgangsvormen,
Nadere informatieHeikamperweg AZ Asten-Heusden
Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht
Nadere informatiehoud altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd
Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor
Nadere informatieGroepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College
Groepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College Yulius onderwijslocatie Leerroute Groep/klas Mentor(en) Drechtstercollege VSO VMBO-BB BB3 Leonie Janssen Schooljaar 2015-2016 Datum start groepsplan
Nadere informatieITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)
ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed
Nadere informatieLesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten
Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel 2.0
1 Schoolondersteuningsprofiel 2.0 Ieder kind heeft recht op passend onderwijs. Om dat te kunnen aanbieden, moet een school precies weten wat ze met de leerlingen wil bereiken en hoe ze de lesstof wil aanbieden.
Nadere informatieHet pedagogisch beleid van het OPDC Samenwerkingsverband Zuidoost-Friesland VO
Het pedagogisch beleid van het OPDC Samenwerkingsverband Zuidoost-Friesland VO 1. Inleiding Er zijn soms leerlingen die tijdelijk geen onderwijs kunnen volgen op hun eigen school. De reden hiervoor is
Nadere informatieProfiel 3, VSO Arbeidsmatige Dagbesteding 1. Algemeen
Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen 1. Algemeen Het onderwijs in dit profiel bereidt leerlingen voor op arbeidsmatig dagbesteding op een beschutte werkplek,
Nadere informatieAutisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals
Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO
Nadere informatieCHECKLIST DIFFERENTIATIE IN DE SCHOOL. Op schoolniveau zijn afspraken gemaakt over: (voor zover van toepassing in de visie op differentiëren)
CHECKLIST DIFFERENTIATIE IN DE SCHOOL Elementen effectief onderwijs 1. Differentiëren in Schooldoelen Op schoolniveau zijn afspraken gemaakt over: (voor zover van toepassing in de visie op differentiëren)
Nadere informatiecompetentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan
Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO
Nadere informatieRealiseren en sturen van basisondersteuning in praktijk. Mirella van Minderhout
Realiseren en sturen van basisondersteuning in praktijk Mirella van Minderhout Info@bureaumind.nl 1 Pedagogisch handelen + 2 Wat merkt de docent ervan, in uw handelen, dat hij er toe doet? 3 Wat is goed
Nadere informatieHet IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen
Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller
Nadere informatieAutismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers
Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &
Nadere informatieGroepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College
Groepsplan VSO VMBO Naam school: Drechtster College Yulius onderwijslocatie Drechtstercollege VSO Leerroute VMBO-BB1 versie 2 Groep/klas BB1 Mentor(en) Jan Traets Schooljaar 2015-2016 Datum start groepsplan
Nadere informatieKennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016
Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke
Nadere informatieLeerlingen met ASS op school Het lijkt hier wel een jungle! Ellen Loykens Molendrift
Leerlingen met ASS op school Het lijkt hier wel een jungle! Ellen Loykens Molendrift 05-11-2011 Wat is autisme spectrum stoornis? autisme gemiddeld sociaal hoogbegaafd PDD-NOS Informatieverwerkingsstoornis
Nadere informatieVan gedragsregulering naar opvoeding
Van gedragsregulering naar opvoeding Over het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag Gebruikelijke benadering van gedragsproblemen: een kindgerichte blik (factoren in het kind) Leidt tot classificatie
Nadere informatieHandreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013
Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Uitgangspunten: De toewijzing van het arrangement gebeurt op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. De onderwijsbehoefte van een cluster
Nadere informatieOnderwijs in een combinatiegroep
KWALITEITSKAART Organisatie Onderwijs in een combinatiegroep PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieSWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen
SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel (SOP) format swv ZOUT
Schoolondersteuningsprofiel (SOP) format swv ZOUT Zakelijke gegevens Naam school Obs Piet de Springer Straat Prinsenplein 1 3947PG Langbroek Telefoon 0343562303 Mailadres info@obspietdespringer.nl Website
Nadere informatieBijlage 2 Competentieprofiel leerling
Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel versie 2.0
1 Schoolondersteuningsprofiel versie 2.0 september 2017 Ieder kind heeft recht op passend onderwijs. Om dat te kunnen bieden, moet een school precies weten wat ze met de leerlingen wil bereiken en hoe
Nadere informatieZorgen voor een veilig pedagogisch klimaat
Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat Esther van Efferen - Wiersma Inhoudsopgave Inleiding... 5 1. Een veilige basis... 7 1.1 Pedagogisch handelen... 8 1.2 Klassenmanagement... 10 1.3 Didactisch handelen...
Nadere informatieDSM IV interview. Semi-gestructureerd anamnestisch interview ter beoordeling of er sprake is van een autismespectrumstoornis.
DSM IV interview Semi-gestructureerd anamnestisch interview ter beoordeling of er sprake is van een autismespectrumstoornis. A.A. Spek Klinisch psycholoog Centrum Autisme Volwassenen GGZ Eindhoven Wanneer
Nadere informatieVorming AUTISMESPECTRUM- STOORNIS
Vorming AUTISMESPECTRUM- STOORNIS Bart Lenaerts Jorinde Dewaelheyns 6 december 2010 Wat mag je verwachten? Wat is autisme? Het stellen van de diagnose Wie? Hoe? Triade van stoornissen Autisme = anders
Nadere informatieProfiel 4, VSO Arbeid 1. Algemeen
. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Dit onderwijs behoort tot het arbeidsmarktgerichte profiel en bereidt leerlingen voor op functies binnen de regionale
Nadere informatieAutisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders)
Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders) Cursus op 13 en 27 maart en 10 april en 8 mei 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor
Nadere informatieUit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs
Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs Primair onderwijs ONDERWIJSPROCES (OP) OP1. Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De school biedt
Nadere informatieUitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie.
Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie. Het PBS team 1. Het PBS-team heeft de ondersteuning van de directie De directie
Nadere informatieZelfevaluatie. Inleiding:
Sabine Waal Zelfevaluatie Inleiding: In dit document heb ik uit geschreven wat mijn huidige niveau is en waar ik mij al zoal in ontwikkeld heb ten opzichte van de zeven competenties. Elke competentie heb
Nadere informatieOnderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften formuleren
Onderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften formuleren Voor het concreet formuleren van onderwijs- en opvoedingsbehoeften kunnen een aantal hulpzinnen ondersteuning bieden. Deze worden gebruikt
Nadere informatieHet onderwijs op Het Kompas biedt mogelijkheden om geactiveerd, samenwerkend te leren en om vaardigheden te ontwikkelen.
Schoolondersteuningsprofiel Primair Onderwijs Almere 1. Gegevens van de school Naam de school: Het Kompas Directie: Jenneke Kester Bestuur: Prisma Datum: september 2018 Schooljaar: 2018-2019 2. Visie:
Nadere informatieDeel VI Verstandelijke beperking en autisme
Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde
Nadere informatieJuni Inhoudsopgave
Pestprotocol 1 Juni 2010 Inhoudsopgave A. Pestprotocol B. Waarom een pestprotocol? C. Uitgangspunten D. Preventieve maatregelen E. Repressieve maatregelen F. De concrete pedagogische invulling Omwille
Nadere informatieLeergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)
Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)
Nadere informatieBeoordelingsformulier (Les) Voorbereiding Naam student: Krijn Cornelisse. Datum:
A Beoordelingsformulier (Les) Voorbereiding Naam student: Krijn Cornelisse Naam docent: F.Kok Datum: 5-12-2013 Het Lesplan; de student; Omschrijving Bereidt zich voor op de lessen en zorgt ervoor dat alle
Nadere informatieOpbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie
Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat
Nadere informatieBeleidsnotitie Zelfstandig werken OBS DE BOUWSTEEN
Beleidsnotitie Zelfstandig werken OBS DE BOUWSTEEN zelfstandig werken Pagina 1 Wat is zelfstandig werken: Het principe zelfstandig werken houdt in dat de kinderen enige tijd leerstof op hun eigen niveau
Nadere informatie1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5
Het drukke kind Handleiding Het drukke kind Inhoudsopgave 1. Beeldbeschrijving 2 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4 3. De benaderingen 5 4. Actieplan voor het
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieDe lerarenondersteuner werkt binnen het vastgestelde lesmodel voor instructie en de lesplannen van de school.
Werkproces 1: Kaders Competentie 1.1: Schoolkaders De lerarenondersteuner werkt binnen de vastgestelde kaders voor onderwijs van de school. Competentie 1.2: Lesmodel en lesplannen De lerarenondersteuner
Nadere informatieVSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid
VSLW Themaprofielen Thema s Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid pagina 2 van 45 Inleiding De expertgroep van het VSLW project heeft voor de vier thema s een themaprofiel
Nadere informatieBijlage 1. Kijkwijzers leraarvaardigheden
Bijlage 1. Kijkwijzers leraarvaardigheden In deze bijlage staan kijkwijzers op het gebied van interactie, didactiek en klassenmanagement, die je kunt gebruiken bij de analyse van opnames. A. Kijkwijzers
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel 't Kruisrak - 30 oktober 2014
Contactgegevens school Naam 't Kruisrak Straat + huisnummer Vogelpad 3 Plaats Bunschoten Postcode 3752 KV Land Nederland Brinnummer 08EN Telefoon (033)298-4260 E-mailadres admin@kruisrak.nl 1B. Onderwijskundig
Nadere informatieOntwikkelingsperspectief Opgesteld door: (naam en functie)
Ontwikkelingsperspectief Opgesteld door: (naam en functie) Datum: 1. Algemene gegevens Naam leerling Geboortedatum BSN leerling Adres Postcode en plaats Telefoonnummer E-mailadres Niveau Leerjaar/ klas
Nadere informatieLeerlingprofielen in het voortgezet onderwijs
Leerlingprofielen in het voortgezet onderwijs In deze leerlingprofielen wordt per onderwijsniveau een beschrijving gegeven van kenmerken en eigenschappen van leerlingen die passen bij dat onderwijsniveau.
Nadere informatieOntwikkelingslijn: Interactie Ontwikkelingsveld 1: Basiscommunicatie en schriftelijke correctie Eigenaar: Inge Kiers
Ontwikkelingslijn: Interactie Ontwikkelingsveld 1: Basiscommunicatie en schriftelijke correctie Eigenaar: Inge Kiers Doel: Het doel van deze procedure is het bevorderen van zelfvertrouwen en motivatie
Nadere informatieAsperger en werk. Een dynamisch duo
Asperger en werk Een dynamisch duo Natalie van Berkel Module Onderzoeksvaardigheden Stoornis van Asperger Kwalitatieve beperkingen in de sociale interactie, zoals blijkt uit ten minste 2 van de volgende:
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieCompetentie Werkplan Resultaat Tijd
CONCEPT STAGE WERKPLAN Student: Sofie van Gils Studentnummer: 249676@student.fontys.nl Jaar: 2VT Stageschool: (Nog niet zeker) CKE Eindhoven Stagebegeleider: (Nog niet zeker) Frits Achten B Niveau 2 B3
Nadere informatieUitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020. Godelindeschool Hilversum
Uitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020 Godelindeschool Hilversum 17 september 2015 Feedbackgesprek De inspectie voert aan het eind van het bezoek graag een gesprek over de kwaliteit van de
Nadere informatiePESTPROTOCOL OBS DE BONGERD. Pestprotocol obs de Bongerd
PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD Pestprotocol obs de Bongerd Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem
Nadere informatieNaam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Nederlands Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatiePOP Martin van der Kevie
Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder
Nadere informatie