TUBERCULOSEBESTRIJDING VAN DE OPLEIDING TOT ARTS MAATSCHAPPIJ EN GEZONDHEID

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TUBERCULOSEBESTRIJDING VAN DE OPLEIDING TOT ARTS MAATSCHAPPIJ EN GEZONDHEID"

Transcriptie

1 OPLEIDINGSEISEN TUBERCULOSEBESTRIJDING VAN DE VVAWT ten behoeve van het PROFIEL TUBERCULOSEBESTRIJDING VAN DE OPLEIDING TOT ARTS MAATSCHAPPIJ EN GEZONDHEID Januari 2006 In dit document worden de opleidingseisen voor de scholing in het tuberculoseprofiel beschreven, die de VvAwT stelt aan artsen Maatschaatschappij en Gezondheid (AMG) die de functie arts tuberculosebestrijding gaan uitoefenen. Deze eisen zijn aangepast aan de organisatie en structuur van de opleiding tot arts M&G, die vanaf januari 2006 van start gaat. De opbouw van het document is als volgt. Op blz.2 wordt een schematisch overzicht gegeven van de duur van de verschillende onderdelen van de opleiding van het tuberculoseprofiel. Daarna wordt in bijlage 1 tot en 5 uitwerking gegeven aan de verschillende onderdelen. Op iedere eerste bladzijde van een bijlage wordt in algemene termen het onderdeel (assistenschap, stage etc) beschreven. Vervolgens wordt in diezelfde bijlage getoond aan welke leerdoelen dit onderdeel een bijdrage levert. Deze leerdoelen zijn ontleend aan het VvAwT-document Leerdoelen voor de kwalificatie tot sociaal geneeskundige tuberculosebestrijding van juli Met dit pakket is een logisch en overzichtelijk geheel ontstaan van de opleidingseisen en de leerdoelen waarnaar de TB-profielfase van de opleiding tot AMG moet leiden. VvAwT 14 november /17

2 SCHEMATISCH OVERZICHT OPLEIDINGSEISEN PROFIEL TUBERCULOSEBESTRIJDING VOOR DE OPLEIDING TOT ARTS MAATSCHAPPIJ EN GEZONDHEID - Versie januari 2006 No Onderdeel Onderwijsvor Duur Beschrijving/voorstel m 1 Kliniek longziekten Assistentschap 22 weken Zie bijlage 1 2 GGD afdeling tuberculosebestrijding, waarvan 14 weken in een tbc-afdeling met > 120 patiënten en 26 weken in een tbc-afdeling met backofficefunctie voor de regio. Assistentschap 40 weken Zie bijlage 2 3 Sanatorium Assistentschap 4 weken Zie bijlage 3 4 Cursorisch onderwijs + Capita selecta TB-control: 40 dagen tuberculoseprofiel en 19 dagen keuze-onderwijs (naast 21 dagen scholing sociaal geneeskundige basis) Cursorisch onderwijs Variabel Zie bijlage 4 5 Laboratorium Stage 1 week Zie bijlage 5 6 Cursus stralingshygiene Boerhave/IRS (Leiden) Cursorisch onderwijs 1 week (incl. Examen) Wettelijk verplichte cursus VvAwT 14 november /17

3 Bijlage 1 1 Assistentschap afdeling longziekten en tuberculose in een ziekenhuis Inleiding / toelichting Een tuberculose-arts komt in de praktijk patiënten tegen waarbij de diagnose tuberculose (nog) niet is gesteld. Om een goede diagnose (wel/niet tuberculose) te kunnen stellen is ook kennis van en inzicht in andere longziekten een vereiste. Algemeen doel Inzicht krijgen in de diagnostische en therapeutische mogelijkheden voor longziekten in het algemeen. Doelen assistentschap Na afloop van het assistentschap kan de arts maatschappij en gezondheid in opleiding (amgio): Zelfstandig anamnese afnemen en lichamelijk onderzoek verrichten bij patiënten met pulmonale klachten; Deze gegevens hanteren voor de diagnostiek van longziekten en aanvullend onderzoek indiceren; Een thoraxfoto beoordelen en kent hij/zij de betekenis van andere beeldvormende technieken van de thorax; Op basis van anamnese en/aanvullende diagnostiek het beleid bepalen; Aangeven hoe in een ziekenhuis met tuberculose en tuberculoseprventie wordt omgegaan en welke rol de tuberculose-arts van de GGD hierbij kan spelen. Methoden Dit assistentschap dient vervuld te worden in een kliniek met opleidingsbevoegdheid voor longartsen. In onderling overleg met de betrokken instelling stelt de amgio een programma op waarin in ieder geval is opgenomen: Onder supervisie patiënten zien op polikliniek; Onder supervisie zorg dragen voor een aantal patiënten op zaal; Bijwonen en actief deelnemen aan patiëntenbesprekingen, röntgenbesprekingen en onderwijsactiviteiten voor arts-assistenten; Bijwonen van bijeenkomsten van de infectieziektecommissie en de afdeling ziekenhuishygiene. Duur 22 weken full time Beoordeling van het assistentschap Tussentijdse evaluatie na 8 weken waarin het functioneren besproken wordt en het programma zo nodig bijgesteld; Eindgesprek met de longarts-opleider, waarin o.a. wordt gekeken of de doelen zijn gehaald. De amgio maakt een kort verslag van dit gesprek: dit wordt door de opleider en amgio ondertekend. VvAwT 14 november /17

4 Bijlage 1 Het assistentschap levert vooral een bijdrage aan de leerdoelen: 1.2 De arts-tuberculose kan het op risicogroepen gerichte landelijke interventiebeleid naar de regio interpreteren, uitvoeren en evalueren. Op specialistisch niveau communiceren met huisartsen, specialisten, microbiologen en andere medische professionals. 3.1 De arts tuberculosebestrijding kan pulmonale en een aantal extrapulmonale vormen van tuberculose diagnosticeren alsmede andere artsen adviseren met betrekking tot de diagnostiek van tuberculose. Verklaren hoe, na infectie, een granuloom zich ontwikkelt tot een caverne en hoe fibrosering en calcificatie, zwoerdvorming, ofwel de specifieke restafwijking tot stand komt; Bepalen wat het functioneel verlies c.q. herstel van de long is na tuberculose; De verschillende vormen van respiratoire tuberculose herkennen; Primaire en secundaire (reactivatie) tuberculose herkennen; Argumenten voor endogene reactivatie versus exogene reïnfectie opsommen; Voorkeurslocaties van extrapulmonale tuberculose aangeven; Klinische manifestaties aangeven bij gestoorde cellulaire immuniteit, miliaire of gedissemineerde tuberculose; De anamnese en het lichamelijk onderzoek hanteren voor de (differentiaal) diagnose van tuberculose; Een diagnostisch plan opstellen voor een patiënt met afwijkende symptomatologie of thoraxfoto (alle afwijkingen) De arts kan de thoraxfoto hanteren als (differentiaal-) diagnostisch instrument bij individueel of screeningsonderzoek Weergeven wat de betekenis is van de thoraxfoto in individueel en screeningsonderzoek; Weergeven wat de invloed van de tuberculoseprevalentie is op de positief voorspellende waarde van thoraxscreening; De thoraxfoto beoordelen op technische afwijkingen; De thoraxfoto beoordelen op medisch afwijkingen De arts kan de bacteriologische diagnostiek hanteren bij de (differentiaal-) diagnostiek van tuberculose (ZN, auramine, kweek (vast/vloeibaar) en resistentiebepaling) De betekenis aangeven van sputumonderzoek voor de opsporing van tuberculose; Kan het klassieke en moderne bacteriologisch onderzoek indiceren en interpreteren; De gevoeligheid en specificiteit van de verschillende bacteriologische onderzoeken weergeven; Een banale sputumkweek indiceren (diff.diagn). VvAwT 14 november /17

5 Bijlage De arts kan overige klinische diagnostische methoden hanteren bij de (differentiaal-) diagnostiek van tuberculose Weergeven wat de plaats, betekenis en beperking is van de overige klinische diagnostische mogelijkheden; Functionele beperkingen als gevolg van actieve dan wel vroeger doorgemaakte tuberculose herkennen en de diagnostische methoden ter evaluatie van deze beperkingen aangeven; Leverfunctiebepalingen op juiste wijze indiceren; Een diagnostische klier- of pleurapunctie of andere verrichtingen indiceren. 3.2 De arts tuberculosebestrijding kan een tuberculose-infectie bij patiënten diagnosticeren. Aangeven hoe de wederzijdse immunologische interactie tussen HIV en M.tuberculosis op de patiënt uitwerkt; De anamnese en eventueel het lichamelijk onderzoek hanteren voor de schatting van het risico van tuberculose-infectie. 4.2 De arts-tuberculosebestrijding kan patiënten met actieve tuberculose behandelen alsmede andere artsen adviseren m.b.t. de behandeling van tuberculose. Weergeven wat de betekenis en beperking is van klinische opname voor de behandeling van tuberculose; De kennis over algemene kenmerken/eigenschappen van de tuberkelbacterie in de praktijk toepassen; Rekening houden met de verschillende farmacologische en farmacokinetische eigenschappen van de diverse tuberculostatica; Rekening houden met interacties van tuberculostatica en andere geneesmiddelen; De behandeling van de individuele patiënt instellen, afgestemd op de specifieke situatie inclusief het gevoeligheidspatroon; Het therapeutisch effect van de behandeling monitoren (zie ook diagnostiek). VvAwT 14 november /17

6 Bijlage 2 2 Assistentschap GGD, afdeling Tuberculosebestrijding Inleiding/toelichting De afdeling Tuberculosebestrijding van de GGD is één van de meest waarschijnlijke werkterreinen van een arts tuberculosebestrijding. Een assistentschap op een afdeling tuberculosebestrijding van een GGD is noodzakelijk voor het verkrijgen kennis, vaardigheid en de attitude m.b.t. de bestrijding van tuberculose in Nederland en de rol van de tuberculosearts daarin. Algemeen doel Verkrijgen van kennis, vaardigheid en attitude (KVA) ten behoeve van het bestrijden van tuberculose met aandacht voor zowel de individuele als de public health invalshoek. Doelen assistentschap Na afloop van het assistentschap: Heeft de arts maatschappij en gezondheid in opleiding (amgio) inzicht in de functie, taak en rol van de GGD in de tuberculosebestrijding in Nederland; Heeft de amgio ervaring opgedaan met het functioneren als arts tuberculosebestrijding binnen een GGD ten aanzien van de individuele als de public health invalshoek; Heeft de amgio inzicht in het beleid ten aanzien van de verschillende risicogroepen; Heeft de amgio ervaring opgedaan met het organiseren van contactonderzoek; Kent de amgio het regionaal netwerk inzake tuberculose; Heeft de amgio inzicht in hoe de regionale surveillance wordt vormgegeven (incl. de verslaglegging); Heeft de amgio inzicht in welke mechanismen van kwaliteitscontrole worden toegepast. Methoden In onderling overleg met de opleider onder wiens hoede het assistentschap plaatsvindt, stelt de amgio een programma op waarin in ieder geval is opgenomen: Onder supervisie houden van tuberculose-spreekuur; Discussie aan de hand van casuïstiek met tuberculose-artsen; Analyseren van het regionale bestrijdingsbeleid en het rapporteren hierover (o.m. ten aanzien van regionale surveillance, risicogroepenbeleid, uitvoering contactonderzoek, infectiepreventie, netwerkonderhoud); Het bijwonen van activiteiten van andere beroepsgroepen in de tuberculosebestrijding (sociaal-verpleegkundigen, medisch-technisch medewerkers); Verdiepen in individuele casussen en bestrijdingsproblemen (bijvoorbeeld contactonderzoek); Gebruik van internet en analyse van relevante literatuur; Contact leggen met andere betrokken organisaties. Duur 40 weken full time, waarvan 14 weken op een afdeling tuberculosebestrijding (van een GGD) met minimaal 120 tuberculosepatiënten per jaar in het verzorgingsgebied. De praktijkscholing gedurende de overige 26 weken vindt plaats tuberculoseafdeling met een backofficefunctie voor de regio. Beoordeling van assistentschap Tussentijdse evaluaties conform de systematiek binnen de opleiding M&G met aandacht voor het gegeven dat er in beide GGD en een praktijkopleider is. Eindgesprek met opleider-arts tuberculosebestrijding: hierin wordt o.a. gekeken of de doelen van het assistentschap zijn behaald. De amgio maakt een kort verslag van dit gesprek: dit wordt door de opleider en amgio ondertekend. VvAwT 14 november /17

7 Bijlage 2 Het assistentschap levert vooral een bijdrage aan de leerdoelen: De arts-tuberculosebestrijding kan de tuberculosesituatie in zijn werkgebied bewaken door gegevensverzameling, epidemiologische registratie en analyse en een daarop gebaseerde strategie van bestrijding formuleren en evalueren. D.w.z. de arts kan: het natuurlijk beloop van de epidemie in een populatie beschrijven en het effect van bestrijdingsmaatregelen en programma s daarop aangeven; de tuberculosesituatie inzichtelijk maken voor zowel lekenbestuurders als partners in de gezondheidszorg onder meer door een gedetailleerd jaarverslag; de toekomstige ontwikkelingen op het terrein van de regionale tuberculose-epidemiologie globaal inschatten en een bestrijdingsplan formuleren; de betekenis aangeven van de administratieve aspecten in de organiseerde tuberculosebestrijding; de relatieve betekenis aangeven van actieve en passieve opsporing bij de bestrijding van tuberculose in Nederland; verschillen aangeven en verklaren tussen de tuberculose-epidemiologie in niet geïndustrialiseerde landen ten opzichte van die in geïndustrialiseerde landen. 1.2 De arts-tuberculosebestrijding kan het op risicogroepen gerichte landelijke interventiebeleid naar de regio interpreteren, uitvoeren en evalueren. D.w.z. de arts kan: een strategie met prioriteiten formuleren bij de uitvoering van passieve en actieve opsporingsactiviteiten; relevante wetgeving op zijn werkterrein toepassen; het risicogroepen-beleid van de Commissie Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) toepassen en in de lokale praktijk uitvoeren door het opstellen en implementeren van protocollen en procedures; een analyse maken van in de eigen regio aanwezige risicogroepen; een netwerk van (al dan niet zijdelings) bij de tuberculosebestrijding betrokken instanties in het werkgebied opbouwen en onderhouden; op specialistisch niveau communiceren met huisartsen, specialisten, microbiologen en andere medische professionals; wetenschappelijke literatuur op het gebied van de tuberculosebestrijding beoordelen en interpreteren De arts kan een lokaal screeningsbeleid opzetten, onderhouden en evalueren. De prevalentie van tuberculose en tuberculose-infectie meten in de (deel-)populatie; Op basis van epidemiologische gegevens bepalen welke groepen als risicogroep gekenmerkt kunnen worden; Contact onderhouden met organisaties in de regio ter bevordering van de screening; Een protocol / werkprocedure opstellen voor screening van een specifieke doelgroep; Een rapportage maken van het screeningsonderzoek voor diverse belanghebbenden De arts kan een contactonderzoek initiëren, controleren en evalueren: het nut van contactonderzoek onderbouwen en de basis van het ringprincipe verklaren en toepassen; determinanten voor besmettelijkheid onderscheiden en een risicoschatting maken; op basis van de risicoschatting tot contactonderzoek besluiten en bepalen wie hiervoor in aanmerking komen; VvAwT 14 november /17

8 Bijlage 2 het moment bepalen waarop onderzoek wordt uitgebreid dan wel gestaakt; wetenschappelijke argumenten voor een (grootschalig) onderzoek scheiden van eventueel aanwezige politiek/bestuurlijke motieven; medisch-inhoudelijke leiding geven aan het onderzoek; anticiperen op mogelijke onrust; omgaan met de media; een rapportage maken van het onderzoek voor diverse belanghebbenden De arts kan een BCG-vaccinatieproject opzetten, onderhouden en evalueren: de historische betekenis van BCG-vaccinatie weergeven; de verschillende bevindingen op het gebied van het beschermende effect van BCG verklaren; de indicatie tot BCG-vaccinatie stellen op basis van eigen risico-inschatting in samenhang met landelijke richtlijnen; complicaties herkennen en de aard daarvan verklaren; adequaat reageren op complicaties; een eventueel verhoogde incidentie van complicaties signaleren, onderzoeken en rapporteren; nieuwe richtingen aangeven van de ontwikkeling van vaccins; beoordelen of de vaccinatie op juiste wijze wordt gezet; de kwaliteit van de BCG-vaccinatie binnen de afdeling bewaken; rapporteren m.b.t. het (lokale) BCG programma. 2.1 De arts-tuberculosebestrijding kan hygiënische maatregelen nemen ter preventie van transmissie op de eigen afdeling alsmede derden adviseren met betrekking tot infectiepreventie. De besmettingsroutes toelichten; De diverse factoren onderscheiden, die de blootstelling en transmissie in het algemeenbepalen; De besmettelijkheid van een patiënt bepalen; Procedures voor isolatie van besmettelijke patiënten opstellen; een risicoschatting/-evaluatie maken voor een ruimte en de gebruikers; op basis van een risicoschatting hygiënische maatregelen treffen/adviseren; landelijke richtlijnen voor personeel van risicoafdelingen vertalen naar specifieke situaties, inclusief de periodieke screening van contactgroepen; 1 procedures voor het periodiek onderzoek van contactgroepen opstellen; procedures voor isolatie van besmettelijke patiënten opstellen; samenwerking tussen GGD en ziekenhuis of andere risicosetting afstemmen. 3.1 De arts tuberculosebestrijding kan pulmonale en een aantal extrapulmonale vormen van tuberculose diagnostiseren alsmede andere artsen adviseren met betrekking tot de diagnostiek van tuberculose. De verschillende vormen van respiratoire tuberculose herkennen; Primaire en secundaire (reactivatie) tuberculose herkennen; Voorkeurslocaties van extrapulmonale tuberculose aangeven; De anamnese en het lichamelijk onderzoek hanteren voor de diagnose van tuberculose. 1 Met contactgroepen worden werknemers bedoeld, die door hun werk met mensen uit een risicogroep een verhoogd infectierisico lopen. VvAwT 14 november /17

9 Bijlage De arts kan de thoraxfoto hanteren als diagnostisch instrument bij individueel en screeningsonderzoek. Weergeven wat de betekenis is van de thoraxfoto in individueel en screenings-onderzoek; De thoraxfoto beoordelen op technische afwijkingen; De thoraxfoto beoordelen op medisch-inhoudelijke afwijkingen; In de juiste situatie een thoraxfoto indiceren De arts kan de bacteriologische diagnostiek hanteren bij de diagnostiek van tuberculose. De betekenis aangeven van sputumonderzoek voor de opsporing van tuberculose; Kan het klassieke en moderne bacteriologisch onderzoek indiceren en interpreteren; Kan, indien relevant, beoordelen of het microscopisch sputumonderzoek (Ziehl-Neelsen) op de juiste wijze wordt uitgevoerd; 3.2 De arts-tuberculosebestrijding kan een tuberculose-infectie bij patiënten diagnosticeren. Aangeven hoe de wederzijdse immunologische interactie tussen HIV en M.tuberculosis op de patiënt uitwerkt; 4.1 De arts-tuberculosebestrijding kan patiënten met tuberculose-infectie profylactisch behandelen alsmede andere artsen adviseren m.b.t. de behandeling van tuberculose-infectie. D.w.z. de arts kan: het doel van profylaxe aangeven en de belangrijkste studies die de basis vormen voor toepassing van INH-profylaxe weergeven; aangeven wat de effectiviteit is van regimes van 3, 6 en 12 maanden in verschillende trials; de indicatie stellen voor primaire en secundaire profylaxe; de alternatieven regimes voor INH-profylaxe toepassen en de indicatie stellen voor de verschillende alternatieven; kan de profylaxe begeleiden, bijwerkingen herkennen en eventuele maatregelen treffen. 4.2 De arts-tuberculosebestrijding kan patiënten met actieve tuberculose behandelen alsmede andere artsen adviseren m.b.t. de behandeling van tuberculose. D.w.z. hij kan: de huidige behandeling in een historisch perspectief plaatsen; weergeven wat de betekenis en beperking is van klinische opname voor de behandeling van tuberculose; kan de factoren weergeven die van invloed zijn op het effect van de medicamenteuze therapie van tuberculose; de kennis over algemene kenmerken/eigenschappen van de tuberkelbacterie in de praktijk toepassen; rekening houden met de verschillende farmacologische en farmacokinetische eigenschappen van de diverse tuberculostatica; rekening houden met de interacties van tuberculostatica en andere geneesmiddelen; achtergronden aangeven van het behandelingsregime; aangeven wat de effectiviteit is van de moderne, korte tweefasen behandeling; aangeven wat de wetenschappelijke basis is van intermitterende behandeling; de richtlijnen toepassen inzake de (verkorte) behandeling van tuberculose evenals de richtlijn voor multiresistentie; VvAwT 14 november /17

10 Bijlage 2 de behandeling van de individuele patiënt instellen, afgestemd op de specifieke situatie inclusief het gevoeligheidspatroon; het therapeutisch effect van de behandeling monitoren (zie ook diagnostiek); de patiënt motiveren voor de langdurende behandeling, rekening houdend met culturele barrières, stigma en bijgeloof; de voordelen aangeven van en indicatie stellen voor gesuperviseerde behandeling (DOTS); de voortgang van de behandeling monitoren, bijwerkingen en complicaties in de praktijk tijdig signaleren (zie ook diagnostiek); behandelingsresultaten meten, beschrijven en rapporteren; in samenwerking met de sociaal-verpleegkundige therapietrouw monitoren en bevorderen; de indicatie stellen voor opname in een ziekenhuis of sanatorium; een onvrijwillige opname van een patiënt regelen binnen de wettelijke kaders; samenwerken met diverse instanties betrokken bij de zorg van patiënten uit de risicogroepen. VvAwT 14 november /17

11 Bijlage 3 3 Assistentschap sanatorium Inleiding/toelichting Assistentschap in een sanatorium is belangrijk voor een amgio, om inzicht te krijgen in verschillende vormen van tuberculose en de indicaties voor opname in een sanatorium. Tevens levert een assistentschap in een sanatorium een goed beeld van de gespecialiseerde diagnostische en therapeutische mogelijkheden die worden geboden. Algemeen doel Inzicht krijgen in vormen van tuberculose die behandeling in een gespecialiseerd centrum behoeven met aandacht voor diagnostische en therapeutische mogelijkheden. Doelen assistentschap Na afloop van het assistentschap: kent de arts maatschappij en gezondheid in opleiding (amgio) ten aanzien van pulmonale, extra-pulmonale en a-typische tuberculose: - de klinische beelden - de diagnostische methoden (laboratorium, bacteriologie, röntgenologie) - de therapeutische methoden (medicamenteus en niet-medicamenteus) heeft de amgio inzicht in de indicaties voor klinische behandeling (ziekenhuis en tuberculose-centrum); heeft de amgio inzicht in de medicamenteuze behandelprincipes, met toepassing van eerste- en tweedelijns medicijnen; kan de amgio de tuberculosebehandeling (compliance, bijwerkingen en effectiviteit) monitoren; kent de amgio de klinische beelden en behandelmodaliteiten van tuberculose bij AIDS. Methoden In onderling overleg met de longarts/begeleider van de betrokken instelling stelt de amgio een programma voor het assistentschap op waarin in ieder geval is opgenomen: Onder supervisie patiënten zien op de polikliniek; Onder supervisie lopen van visites; Onder supervisie behandelen van patiënten; Discussie aan de hand van patiëntencasuïstiek met sanatorium-artsen; Verdiepen in individuele casussen; Gebruik van internet; Bestuderen van de standaardantwoorden op veel gestelde vragen aan de consulenten klinische tuberculose. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van een uitgebreide hoeveelheid literatuur van vrijwel alle facetten betreffende de tuberculose en de correspondentie in het kader van de klinische consulentfunctie van KNCV Tuberculosefonds; Analyse van relevante literatuur. Duur 4 weken full time Beoordeling van het assistentschap Eindgesprek met begeleider: hierin wordt o.a. gekeken of de doelen voor het assistentschap zijn behaald. De amgio maakt en kort verslag van dit gesprek: dit wordt door de begeleider en amgio ondertekend. VvAwT 14 november /17

12 Bijlage 3 Het assistentschap levert vooral een bijdrage aan de leerdoelen: 1.3 De arts-tuberculosebestrijding kan het op risicogroepen gerichte landelijke interventiebeleid naar de regio interpreteren, uitvoeren en evalueren. D.w.z. de arts kan: Op specialistisch niveau communiceren met huisartsen, specialisten, microbiologen en andere medische professionals. 3.2 De arts tuberculosebestrijding kan pulmonale en een aantal extrapulmonale vormen van tuberculose diagnostiseren alsmede andere artsen adviseren met betrekking tot de (differentiaal-) diagnostiek van tuberculose. Bepalen wat het functioneel verlies c.q. herstel van de long is na tuberculose; De verschillende vormen van respiratoire tuberculose herkennen; De prognose aangeven van een sluimerende (sub)apicale laesie; Primaire en secundaire (reactivatie) tuberculose herkennen; Argumenten voor endogene reactivatie versus exogene reïnfectie opsommen; Voorkeurslocaties van extrapulmonale tuberculose aangeven; Klinische manifestaties aangeven bij gestoorde cellulaire immuniteit, miliaire of gedissemineerde tuberculose; De anamnese en het lichamelijk onderzoek hanteren voor de (differentiaal) diagnose van tuberculose; Een diagnostisch plan opstellen voor een patiënt met afwijkende symptomatologie of thoraxfoto (alle afwijkingen) De arts kan de thoraxfoto hanteren als (differentiaal-)diagnostisch instrument bij individueel en screeningsonderzoek. Weergeven wat de betekenis is van de thoraxfoto in individueel en screeningsonderzoek; De thoraxfoto beoordelen op technische afwijkingen; De thoraxfoto beoordelen op medisch-inhoudelijke afwijkingen; In de juiste situatie een thoraxfoto indiceren De arts kan de bacteriologische diagnostiek hanteren bij de (differentiaal-) diagnostiek van tuberculose. De betekenis aangeven van sputumonderzoek voor de opsporing van tuberculose; Kan het klassieke en moderne bacteriologisch onderzoek indiceren en interpreteren; Kan, indien relevant, beoordelen of het microscopisch sputumonderzoek (Ziehl- Neelsen) op de juiste wijze wordt uitgevoerd; De gevoeligheid en specificiteit van de verschillende bacteriologische onderzoeken weergeven De arts kan overige klinische diagnostische methoden hanteren bij de (differentiaal) diagnostiek van tuberculose. Weergeven wat de plaats, betekenis en beperking is van de overige klinische diagnostische mogelijkheden; Functionele beperkingen als gevolg van actieve dan wel vroeger doorgemaakte tuberculose herkennen en de diagnostische methoden ter evaluatie van deze beperkingen aangeven; Leverfunctiebepaling op juiste wijze indiceren; Een diagnostische klier- of pleurapunctie of andere verrichtingen indiceren (en, indien relevant zelf verrichten). VvAwT 14 november /17

13 Bijlage De arts-tuberculosebestrijding kan een tuberculose-infectie bij patiënten diagnosticeren. Aangeven hoe de wederzijdse immunologische interactie tussen HIV en M.tuberculosis op de patiënt uitwerkt; Gastheergebonden factoren aanwijzen, die van invloed zijn op de celgebonden immuniteit; Oorzaken aangeven van (huid)anergie. 4.2 De arts-tuberculosebestrijding kan patiënten met actieve tuberculose behandelen alsmede andere artsen adviseren m.b.t. de behandeling van tuberculose. Weergeven wat de betekenis en beperking is van klinische opname voor de behandeling van tuberculose; Kan de factoren weergeven die van invloed zijn op het effect van de medicamenteuze therapie van tuberculose; De kennis over algemene kenmerken/eigenschappen van de tuberkelbacterie in de praktijk toepassen; Rekening houden met de verschillende farmacologische en farmacokinetische eigenschappen van de diverse tuberculostatica; Rekening houden met de interacties van tuberculostatica en andere geneesmiddelen; Achtergronden aangeven van het behandelingsregime; Aangeven wat de effectiviteit is van de moderne, korte tweefasen behandeling; Aangeven wat de wetenschappelijke basis is van intermitterende behandeling; De richtlijnen toepassen inzake de (verkorte) behandeling van tuberculose evenals de richtlijn voor multiresistentie; De behandeling van de individuele patiënt instellen, afgestemd op de specifieke situatie inclusief het gevoeligheidspatroon; Het therapeutisch effect van de behandeling monitoren (zie ook diagnostiek); De patiënt motiveren voor de langdurende behandeling, rekening houdend met culturele barrières, stigma en bijgeloof; De voordelen aangeven van een indicatie voor gesuperviseerde behandeling (DOTS); De voortgang van de behandeling monitoren, bijwerkingen en complicaties in de praktijk tijdig signaleren (zie ook diagnostiek) Behandelingsresultaten meten, beschrijven en rapporteren; De indicatie stellen voor opname in een ziekenhuis of sanatorium; Een onvrijwillige opname van een patiënt regelen binnen de wettelijke kaders. VvAwT 14 november /17

14 Bijlage 4 4 Cursorisch onderwijs TB: onderwerpen Inleiding/toelichting Om als arts tuberculosebestrijding te kunnen werken, is een goede theoretische basis noodzakelijk. Kennis zal moeten worden verworven middels het volgen van cursussen, zelfstudie en in de vorm van gezamenlijke studiebijeenkomsten met toekomstige collega s. Algemeen doel Algemene kennis opdoen omtrent diagnose, behandeling en de bestrijding van tuberculose. Doelen cursorisch onderwijs Na afloop van het cursorisch onderwijs: Heeft de arts maatschappij en gezondheid in opleiding (amgio) theoretische kennis van de ziekte tuberculose, de diagnose en behandeling van tuberculose; Heeft de amgio theoretische kennis van de bestrijding van tuberculose; Methoden: De amgio doet kennis op middels het volgen van cursussen, zelfstudie en gezamenlijke studiebijeenkomsten. Inhoud: De onderwerpen die in het cursorisch onderwijs aan de orde moeten komen, richten zich op categorieën: 1. Kliniek van tuberculose 2. Bestrijding van tuberculose De onderwerpen die onder de eerste twee genoemde categorieën vallen, zijn hieronder weergegeven. Kliniek Pathogenese en Immunologie Klinische beelden (P + EP) Diagnostiek Behandeling en begeleiding Bacteriologie Resistentie HIV/TB BCG MOTT Bestrijding Epidemiologie Transmissie Contactonderzoek / outbreak management Risk-group management Infectiepreventie Latente tuberculose infectie DOTS Surveillance RFLP Bovenstaande onderwerpen komen niet in één cursus aan de orde. Dat is ook niet noodzakelijk. Aan een bepaalde duur van het specifiek tuberculose-onderwijs (zowel klinische tuberculose als onderwerpen gericht op de bestrijding van tuberculose) worden vanuit de VvAwT geen eisen gesteld, aangezien de bestaande cursusssen sterk variëren qua samenstelling van het programma en in aandacht voor de verschillende onderwerpen. Wel is de eis dat ten aanzien van bovengenoemde onderwerpen cursorisch onderwijs is gevolgd. De cursus stralingshygiëne (niveau 4a) geldt ook als eis, momenteel (2004) 1 week inclusief examen. VvAwT 14 november /17

15 Bijlage 4 Enkele mogelijkheden voor cursussen zijn op dit moment (2003): - Cursorisch praktijkonderwijs NSPOH-GGD R dam (10 dagen) - Module tuberculose control NSPOH-KNCV (3 dagen) - Cursus contactonderzoek KNCV (3 dagen) - NVALT cursusdagen (4 dagen), - Clinical management and control of tuberculosis. National Jewish Medical and Research Center, Denver (1 week), - Tuberculosis: clinical aspects of diagnosis, management and control. The British Council, Liverpool (1 week), - IUATLD cursus in Hanoi of Arusha (10 dagen), VvAwT 14 november /17

16 Bijlage 5 5 Stage laboratorium Inleiding/toelichting Microbiologische laboratoriumdiagnostiek is een belangrijk hulpmiddel bij het stellen van de diagnose tuberculose. De arts AMG, profiel TB moet kennis hebben van de toepassingen van deze methoden. Algemeen doel Inzicht krijgen in het bacteriologisch onderzoek en de mogelijkheden en toepassingen daarvan, dat wordt gebruikt in de tuberculosebestrijding. Doel stage Na afloop van de stage: Kent de arts maatschappij en gezondheid in opleiding (amgio) de verschillende bacteriologische onderzoekstechnieken en de toepassing daarvan bij het diagnosticeren van tuberculose; Kan de amgio de uitvoering beschrijven van de verschillende bacteriologische onderzoekstechnieken; Kan de amgio de resultaten beoordelen van de verschillende bacteriologische onderzoekstechnieken. Methoden In onderling overleg met de betrokken instelling stelt de amgio een programma voor de stage op waarin in ieder geval is opgenomen: Meekijken met de opzet en uitvoering van bacteriologisch onderzoek (Ziehl-Nielsen, Auramine, kweekmethoden (vast/vloeibaar), gevoeligheidsbepaling, PCR, RFLP), zowel op een perifeer als op het referentie laboratorium (Bilthoven). Duur 1 week full time Beoordeling van de stage Eindgesprek met stageverlener: hierin wordt o.a. gekeken of de doelen voor de stage zijn behaald. De amgio maakt en kort verslag van dit gesprek: dit wordt door de stageverlener en amgio ondertekend. VvAwT 14 november /17

17 Bijlage 5 De stage levert vooral een bijdrage aan de leerdoelen: 1.4 De arts-tuberculosebestrijding kan het op risicogroepen gerichte landelijke interventiebeleid naar de regio interpreteren, uitvoeren en evalueren. D.w.z. de arts kan: Op specialistisch niveau communiceren met huisartsen, specialisten, microbiologen en andere medische professionals De arts kan de bacteriologische diagnostiek hanteren bij de diagnostiek van tuberculose. Kan de betekenis aangeven van sputumonderzoek voor de opsporing van tuberculose; Kan het klassieke en moderne bacteriologisch onderzoek indiceren en interpreteren; Kan, indien relevant, beoordelen of het microscopisch sputumonderzoek (Ziehl- Neelsen) op de juiste wijze wordt uitgevoerd; De gevoeligheid en specificiteit van de verschillende bacteriologische onderzoeken weergeven. VvAwT 14 november /17

Gezondheid Statushouders

Gezondheid Statushouders Gezondheid Statushouders Tuberculose (TBC) en het belang van integrale tbc-zorg Annet Reusken, KNCV Tuberculosefonds Laura Rust, GGD GHOR Nederland Inleiding Introductie: Laura Rust (GGD GHOR Nederland)

Nadere informatie

Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE (LTBI)

Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE (LTBI) Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE () INHOUD Welke testen zijn beschikbaar en wat zijn de eigenschappen van deze testen

Nadere informatie

Samenvatting. Adviesvraag

Samenvatting. Adviesvraag Samenvatting Hoewel tuberculose op wereldschaal veel voorkomt, is de ziekte in Nederland geen groot probleem. Vooral migranten uit landen waar wel veel tuberculose is, vormen een risicogroep. Omdat kinderen

Nadere informatie

Tuberculose & risicogroepen

Tuberculose & risicogroepen Tuberculosebestrijding Tuberculose & risicogroepen Themadag De Tweede MIJL Maria Knapen Sociaal verpleegkundige tuberculosebestrijding 11 oktober 2014 Programma Introductie Ziektebeeld tuberculose Bron

Nadere informatie

RAC scholingsmiddag. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding. Margreet Kamphorst-Roemer RTC. RAC scholingsmiddag 29 september 2014

RAC scholingsmiddag. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding. Margreet Kamphorst-Roemer RTC. RAC scholingsmiddag 29 september 2014 RAC scholingsmiddag Diagnostiek in de tuberculosebestrijding Margreet Kamphorst-Roemer RTC RAC scholingsmiddag 29 september 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding 3. Financiering

Nadere informatie

Samenvatting. Achtergrond van de aanvraag

Samenvatting. Achtergrond van de aanvraag Samenvatting In dit advies beoordeelt de Commissie Wet bevolkingsonderzoek van de Gezondheidsraad een vergunningaanvraag voor tuberculosescreening. Op basis van de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO)

Nadere informatie

Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011

Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011 Osiris-NTR Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2011 Handleiding Osiris-NTR LTBI, januari 2011-1 - Melding van LTBI Personen bij wie een LTBI is vastgesteld

Nadere informatie

Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding

Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding Kwaliteitsprofiel tuberculosebestrijding oktober 1999 Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding Kwaliteitsprofiel tuberculosebestrijding oktober

Nadere informatie

Het niveau van Medisch-Microbiologisch Onderzoeker wordt bereikt door een combinatie van een cursorisch gedeelte èn een

Het niveau van Medisch-Microbiologisch Onderzoeker wordt bereikt door een combinatie van een cursorisch gedeelte èn een Reglement voor de opleiding tot Medisch-Microbiologisch Onderzoeker (MMO) binnen het kader van het Algemeen Reglement van de Stichting voor opleiding tot Medisch-Biologisch Wetenschappelijk Onderzoeker

Nadere informatie

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE HIV MASTERCLASS UTRECHT SEPTEMBER 2018 - JUNE 2019 MEETING PROSPECTUS www.virology-education.nl www.expertmedicalevents.com INTRODUCTIE Charles Boucher Sven Danner Met trots kondigen wij de HIV Masterclass

Nadere informatie

Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding

Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding Het centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI) coördineert de infectieziektebestrijding en de daarmee samenhangende communicatie,

Nadere informatie

INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING

INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING EDUCATIEVE BEOORDELING AIOS IN TE VULLEN DOOR OPLEIDER IN MAAND: OMCIRKELEN Naam aios : Geboren : Naam opleider : Invuldatum : Handtekeningen: Aios gezien/

Nadere informatie

FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT agendapunt 6b)

FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT agendapunt 6b) FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT 12-02-2010 agendapunt 6b) Doel format regionale rapportages Het doel van dit format voor regionale rapportages is de definitie van eenzelfde wijze verzamelde,

Nadere informatie

LCI-richtlijn tuberculose

LCI-richtlijn tuberculose LCI-richtlijn tuberculose 3. Diagnostiek (met medewerking van de NVMM) 3.1 Microbiologische diagnostiek Bij de bespreking van de diagnostiek moet een onderscheid worden gemaakt tussen: de diagnostiek van

Nadere informatie

Urban TB Control in Nederland

Urban TB Control in Nederland Urban TB Control in Nederland Gerard de Vries, MD, PhD Hoofd regiokantoor Nederland & Europa, KNCV Tuberculosefonds RIVM/Centrum Infectieziektebestrijding 23-03-2012 Presentatie > 100 jaar historie tbc-bestrijding

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding

Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, oktober 2013 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1) Inleiding

Nadere informatie

Advies ad-hoc commissie CPT ten aanzien van de binnenkomstscreening asielzoekers

Advies ad-hoc commissie CPT ten aanzien van de binnenkomstscreening asielzoekers Advies ad-hoc commissie CPT ten aanzien van de binnenkomstscreening asielzoekers D A T U M 19 september 2015 U W R E F. O N Z E R E F. 21.201/CoE/u.15.0050 O N D E R W E R P Aanleiding Sinds enige weken

Nadere informatie

LEDEN VAN DE WERKGROEP MSR (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. C.G.M. (Connie) Erkens, arts maatschappij en gezondheid, KNCV Tuberculosefonds, Den Haag

LEDEN VAN DE WERKGROEP MSR (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. C.G.M. (Connie) Erkens, arts maatschappij en gezondheid, KNCV Tuberculosefonds, Den Haag Colofon LEDEN VAN DE WERKGROEP MSR (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. C.G.M. (Connie) Erkens, arts maatschappij en gezondheid, KNCV Tuberculosefonds, Den Haag Dr. S. (Susan) van den Hof, epidemioloog, KNCV

Nadere informatie

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100.

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100. TUBERCULOSE in België Dankzij de verplichte melding van alle gevallen van actieve tuberculose kunnen de VRGT (Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding) en de FARES

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam

TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND GGD Amsterdam EPIDEMIOLOGISCH OVERZICHT Epidemiologisch overzicht Regio Noordwest Nederland Uitgave Gezamenlijke GGD en in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht, september

Nadere informatie

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNI

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNI HIV MASTERCLASS UTRECHT SEPTEMBER 2019 - JUNI 2020 MEETING PROSPECTUS INTRODUCTIE Met trots kondigen wij de -2020 aan. De HIV Masterclass vormt inmiddels een begrip voor specialisten in opleiding en is

Nadere informatie

Ga verder naar de volgende vraag

Ga verder naar de volgende vraag Aanvullende vragenlijst bij risico-inventarisatie op tuberculose en latente tuberculose-infectie (LTBI) voorafgaande aan (of bij) gebruik van immuunsuppressieve medicatie - volwassenen Deze vragenlijst

Nadere informatie

Tuberculose. Ziektebeeld. Incubatieperiode

Tuberculose. Ziektebeeld. Incubatieperiode DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB TUBERCULOSE 219 Tuberculose Ziektebeeld Tuberculose is een ernstige bacteriële infectieziekte. Meestal verloopt de infectie zonder symptomen en gaat deze over in een latente

Nadere informatie

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie <

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie < Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport Incidentie

Nadere informatie

Tuberculose ziekte. Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011

Tuberculose ziekte. Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2011 Osiris-NTR Tuberculose ziekte Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2011 Handleiding Osiris-NTR ziekte, januari 2011-1 - De melding moet worden verricht door de GGD in de woonplaats van de patiënt

Nadere informatie

Zorgverzekering en Publieke Gezondheid: Een paar apart? Geert van Hoof. arts Maatschappij en Gezondheid medisch adviseur Medisch Advies Groep CZ

Zorgverzekering en Publieke Gezondheid: Een paar apart? Geert van Hoof. arts Maatschappij en Gezondheid medisch adviseur Medisch Advies Groep CZ Zorgverzekering en Publieke Gezondheid: Een paar apart? Geert van Hoof arts Maatschappij en Gezondheid medisch adviseur Medisch Advies Groep CZ Presentatie RAC, 29 september 2014 Voorstellen Geert van

Nadere informatie

Nationaal plan tuberculosebestrijding 2016-2020 Op weg naar eliminatie

Nationaal plan tuberculosebestrijding 2016-2020 Op weg naar eliminatie Nationaal plan tuberculosebestrijding 2016-2020 Op weg naar eliminatie Nationaal Plan Tuberculosebestrijding 2016-2020 Op weg naar eliminatie RIVM Rapport 2016-0028 Colofon RIVM 2016 Delen uit deze publicatie

Nadere informatie

Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins

Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins Het centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins (IIV) is het kenniscentrum op het gebied van immunologie en vaccinologie. IIV adviseert de overheid

Nadere informatie

Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers

Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers Samenstelling werkgroep Tuberculosescreeningsbeleid ziekenhuismedewerkers LEDEN VAN DE AD HOC WERKGROEP (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. H.E.L. (Hero)

Nadere informatie

De rol van SHM en HeF bij de ontwikkeling van HIV-zorg op Curaçao

De rol van SHM en HeF bij de ontwikkeling van HIV-zorg op Curaçao De rol van SHM en HeF bij de ontwikkeling van HIV-zorg op Curaçao H.S. Hermanides 18 april 2009 Curaçao Cohort Studie Ontwikkelen van model voor duurzame HIV zorg in een kleine Caribische setting gebaseerd

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding

Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2013 Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, juli 2014 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1) Inleiding

Nadere informatie

De opleiding tot Restauratief Tandarts van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde

De opleiding tot Restauratief Tandarts van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde De opleiding tot Restauratief Tandarts van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde 1. Inleiding Vanuit de tandheelkundige praktijk komt de vraag naar een gedifferentieerde tandarts

Nadere informatie

Jaarverslag afdeling Tuberculosebestrijding. Uitgave GGD Amsterdam, mei Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer

Jaarverslag afdeling Tuberculosebestrijding. Uitgave GGD Amsterdam, mei Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Meijer Jaarverslag 2014 afdeling Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, mei 2015 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1 Inleiding 3 2 Gegevens betreffende het

Nadere informatie

TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013

TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013 TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013 Gouden standaard TB diagnose: positieve kweek Mycobacterium

Nadere informatie

Regionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan

Regionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan Regionaal organiseren van hepatitis zorg Concept Nationaal Hepatitisplan Nationale Hepatitis Dag 2015 Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen

Nadere informatie

Tuberculose A15-A19. 2. Ziekte

Tuberculose A15-A19. 2. Ziekte Tuberculose A15-A19 1. Algemeen Tuberculose is een ziekte veroorzaakt door infectie met bacteriën van het Mycobacterium tuberculosis-complex (zie paragraaf 3.1.). De naam is ontleend aan de typerende tubercula

Nadere informatie

WERKINSTRUCTIE GEBRUIK VOORLICHTINGSMATERAAL. Inleiding:

WERKINSTRUCTIE GEBRUIK VOORLICHTINGSMATERAAL. Inleiding: WERKINSTRUCTIE GEBRUIK VOORLICHTINGSMATERAAL Inleiding: In 2011 is er door KNCV Tuberculosefonds een evaluatie gedaan van het gebruik van voorlichtingsmaterialen. Eén van de punten die hieruit naar voren

Nadere informatie

Academische werkplaats publieke Gezondheid (CEPHIR) en Infectieziektebestrijding

Academische werkplaats publieke Gezondheid (CEPHIR) en Infectieziektebestrijding Academische werkplaats publieke Gezondheid (CEPHIR) en Infectieziektebestrijding Een verkenning van de public health impact van 6 proefschriften 2006-2009 Chlamydia trachomatis Screening for Chlamydia

Nadere informatie

Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis. Abe Meininger UMCG

Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis. Abe Meininger UMCG Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis Abe Meininger UMCG Vergrijzing, multimorbiditeit en chronische zorg Zorgcomplexiteit neemt toe Te hoge kosten,

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam

TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND. GGD Amsterdam TUBERCULOSE IN NOORDWEST NEDERLAND GGD Amsterdam EPIDEMIOLOGISCH OVERZICHT 2015 Epidemiologisch overzicht 2015 Regio Noordwest Nederland Uitgave Gezamenlijke GGD en in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht,

Nadere informatie

TBC-bestrijdingsplan 2008-2015. Op weg naar eliminatie

TBC-bestrijdingsplan 2008-2015. Op weg naar eliminatie TBC-bestrijdingsplan 2008-2015 Op weg naar eliminatie KNCV Tuberculosefonds, 12 december 2008 2 INHOUD: Samenvatting... 5 Leeswijzer... 7 1. Inleiding... 8 2. Epidemiologie...10 3. Maatschappelijke ontwikkelingen...13

Nadere informatie

Meer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie

Meer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie Meer dan opsporen Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie Wat is het probleem? 450-500 sterfgevallen door de gevolgen van een infectie met het hepatitis B- of C-virus. 40.000 personen zijn naar

Nadere informatie

Zorgcontinuüm en rollen m.b.t. voorschrijven van stomahulpmiddelen

Zorgcontinuüm en rollen m.b.t. voorschrijven van stomahulpmiddelen Het voorschrijven van stoma, kan alleen in context gehele (stoma)zorg worden gezien. Het is geen eenmalig maar meer een cyclisch gebeuren. Door evaluatie hulpmiddel maar vooral door de veranderde omstandigheden

Nadere informatie

Integrale lichaamsmassage

Integrale lichaamsmassage Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling

Nadere informatie

RICHTLIJN Behandeling Latente Tuberculose Infectie (LTBI)

RICHTLIJN Behandeling Latente Tuberculose Infectie (LTBI) RICHTLIJN Behandeling Latente Tuberculose Infectie (LTBI) Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding Richtlijn Behandeling Latente Tuberculose Infectie (LTBI) Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding

Nadere informatie

LEDEN VAN DE WERKGROEP MONITORING SCREENING RISICOGROEPEN (MSR) (IN ALFABETISCHE VOLGORDE):

LEDEN VAN DE WERKGROEP MONITORING SCREENING RISICOGROEPEN (MSR) (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Colofon LEDEN VAN DE WERKGROEP MONITORING SCREENING RISICOGROEPEN (MSR) (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. C.G.M. (Connie) Erkens, arts maatschappij en gezondheid, KNCV Tuberculosefonds, Den Haag Dr. S.

Nadere informatie

E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012

E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012 E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012 Korte omschrijving Mikado heeft in opdracht van de Parnassia Bavo Groep een e-learningprogramma ontwikkeld.

Nadere informatie

Tbc-bestrijding regio Utrecht

Tbc-bestrijding regio Utrecht jaarverslag 2011 Tbc-bestrijding regio Utrecht Juni 2012 GGD Midden-Nederland GG&GD Utrecht inhoudsopgave 1wet publieke gezondheid 1. wet publieke gezondheid 3 Tuberculosebestrijding als gemeentelijke

Nadere informatie

Handleiding voor subsidie-aanvragen Dr. H.A. van Geuns Stichting

Handleiding voor subsidie-aanvragen Dr. H.A. van Geuns Stichting Handleiding voor subsidie-aanvragen Dr. H.A. van Geuns Stichting Inleiding De statutaire doelstelling van de Dr. H.A. van Geuns Stichting luidt: "De bevordering van het behoud van kennis en ervaring op

Nadere informatie

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015 Klinisch redeneren Tuberculose Yolanda Vis 17 december 2015 Leerdoelen Je kan Uitleggen wat voor ziekte tuberculose is (pathogenese) De epidemiologie, incidentie/prevalentie in Nederland en de risicogroepen

Nadere informatie

Visie. Van de redactie. Artikelen. Rubrieken Werkgroepen en verenigingen Personalia Promoties Agenda Richtlijnen voor auteurs

Visie. Van de redactie. Artikelen. Rubrieken Werkgroepen en verenigingen Personalia Promoties Agenda Richtlijnen voor auteurs Visie Van de redactie Artikelen Epidemiologie en bestrijding van tuberculose in Nederland J.V. Kuyvenhoven, C.S.B. Lambregts-van Weezenbeek, P.J.H.J. van Gerven De kliniek en diagnostiek van pulmonale

Nadere informatie

Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) Wettelijke regeling Richtlijn Protocol Procedure Advies Informatie

Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) Wettelijke regeling Richtlijn Protocol Procedure Advies Informatie Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) Wettelijke regeling Richtlijn Protocol Procedure Advies Informatie Onderwerp Werkinstructie voor MTMers Status Protocol Datum van vaststelling 12

Nadere informatie

Osiris-NTR. Tuberculose ziekte. Vragenlijst en handleiding. M.i.v. januari 2015

Osiris-NTR. Tuberculose ziekte. Vragenlijst en handleiding. M.i.v. januari 2015 https://osiris.rivm.nl/osiris.htm Osiris-NTR Tuberculose ziekte Vragenlijst en handleiding M.i.v. januari 2015 Via Help op de website van Osiris-NTR is ook de algemene handleiding van Osiris te vinden

Nadere informatie

Medewerker administratieve processen en systemen

Medewerker administratieve processen en systemen processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met

Nadere informatie

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Invulling in de praktijk van artikel 4.91 Arbobesluit Inleiding In artikel 4.91 van het Arbobesluit (Onderzoek

Nadere informatie

Samenvatting. Etiologie. samenvatting

Samenvatting. Etiologie. samenvatting Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding op dit proefschrift. Luchtweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen, die door een groot aantal verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt kunnen

Nadere informatie

LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE

LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE In deze folder leest u meer over de behandeling van een latente tuberculose infectie voorafgaand aan het gebruik van biologicals. Wat is een latente tuberculose infectie?

Nadere informatie

Raamplan Artsopleiding 2009

Raamplan Artsopleiding 2009 Raamplan Artsopleiding 2009 Prof. dr. Roland Laan UMC St Radboud Nijmegen Onderwerpen - Historie en Doel - Student wordt Arts; wordt Specialist - Rollen en competenties - Kennis, vaardigheden en attitudes

Nadere informatie

1. Historie 2. Ziekte 2.1 Verwekker

1. Historie 2. Ziekte 2.1 Verwekker Tuberculose 1. Historie Tuberculose is een ziekte die wordt veroorzaakt door infectie met bacteriën van het Mycobacterium tuberculosiscomplex. Naast de M. tuberculosis behoren onder meer de M. africanum

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

TBC Algemene toelichting

TBC Algemene toelichting TBC Algemene toelichting Dr. Wouter Arrazola de Oñate Medisch Directeur VRGT Vl. Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding De geschiedenis van de VRGT "Indien het belang van

Nadere informatie

Korte Praktijk Beoordeling stage Niet-cliëntgebonden beroepssituatie

Korte Praktijk Beoordeling stage Niet-cliëntgebonden beroepssituatie Korte Praktijk Beoordeling stage Niet-cliëntgebonden beroepssituatie volgnummer Voor de beroepssituaties: Dienstoverdracht in de praktijk, Multidisciplinair overleg, Partusbegeleiding: overdracht einde

Nadere informatie

TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT)

TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT) TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT) DEFINITIES - DETERMINANTEN DEFINITIES Actieve tuberculose omvat alle pulmonale en extra-pulmonale tuberculosevormen bevestigd door een bacteriologisch, radiologisch

Nadere informatie

Een tuberculinehuidtest opvolgen: een behandeling voor een latente tuberculose-infectie instellen? Agentschap Zorg & Gezondheid

Een tuberculinehuidtest opvolgen: een behandeling voor een latente tuberculose-infectie instellen? Agentschap Zorg & Gezondheid Een tuberculinehuidtest opvolgen: een behandeling voor een latente tuberculose-infectie instellen? Agentschap Zorg & Gezondheid CAVE Deze brochure bevat een samenvatting van de bestaande richtlijnen. De

Nadere informatie

TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND

TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND 2014 TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND - Medewerkers team tuberculosebestrijding per 1 januari 2014 Teammanager: Veerle Wieërs Senior managementassistente: Monica Straal Tuberculose-artsen: Janine

Nadere informatie

Verdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios

Verdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik Hoe eerder mensen met een vroege psychose worden behandeld, hoe groter de kans op functioneel

Nadere informatie

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit

Nadere informatie

BBL OPLEIDINGEN HOLLANDSWERK

BBL OPLEIDINGEN HOLLANDSWERK BBL OPLEIDINGEN HOLLANDSWERK Onze BBL Opleidingen verzorgen wij in samenwerking met het ROC NOORDERPOORT. In praktijk betekent dat, dat trainers van HOLLANDSWERK de opleiding verzorgen. ROC NOORDERPOORT

Nadere informatie

Reglement visitaties van GGDen in regio s voor Tuberculosebestrijding van GGD'en

Reglement visitaties van GGDen in regio s voor Tuberculosebestrijding van GGD'en Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) Onderwerp Reglement visitaties van GGDen in regio s voor Tuberculosebestrijding van GGD'en Status Procedure Datum van vaststelling April 2001, vernieuwd

Nadere informatie

www.virology-education.nl

www.virology-education.nl HEPATITIS MASTERCLASS UTRECHT 2016-2017 MEETING PROSPECTUS www.virology-education.nl INHOUD Introductie... 3 Meeting beschrijving... 4 Achtergrond... 4 Leerdoelen... 4 Opzet... 4 Doelgroep... 4 Voorzitters...

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2010. Surveillancerapport

Tuberculose in Nederland 2010. Surveillancerapport Tuberculose in Nederland 2010 Surveillancerapport Den Haag, december 2011 Auteurs E. Slump C.G.M. Erkens J.F. van Rest H.J. Schimmel M.M.G.G. Šebek D. van Soolingen Referenties Tuberculose in Nederland

Nadere informatie

Aanvraag differentiatie Opleiding tot ziekenhuisapotheker

Aanvraag differentiatie Opleiding tot ziekenhuisapotheker Naam Opleidings instelling: Erkend door SRC ZF als opleidingsinstelling d.d. : 18 april 2017 Deelgebied differentiatie Geef hieronder de differentiatie weer die de opleidingsinstelling wil aanmelden voor

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ).

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ). Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in 2013 844). De incidentie in 2014 was 4,9 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

Geneesmiddelenkennis

Geneesmiddelenkennis Keuzedeel mbo Geneesmiddelenkennis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0043 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

Functieomschrijving Circulation Practitioner

Functieomschrijving Circulation Practitioner Functieomschrijving Circulation Practitioner Landelijke Vakgroep van Circulation Practitioners Definitie functie specialistisch verpleegkundige IC 1 /CC 2 specialisatie binnen het aandachtsgebied van de

Nadere informatie

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ONDERWIJS- & ONDERZOEKSONDERSTEUNING VAARDIGHEIDSDOCENT VERSIE 3 APRIL 2017

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ONDERWIJS- & ONDERZOEKSONDERSTEUNING VAARDIGHEIDSDOCENT VERSIE 3 APRIL 2017 Vaardigheidsdocent Doel Ontwikkelen en verzorgen van buiten de kaders van de wetenschappelijke onderwijsonderdelen maar binnen de kaders van het beleid van de instelling, faculteit, opleidingsinstituut,

Nadere informatie

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam 2007 2011 Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus - Hepatitis B (HBV) bij Turkse Nederlanders - Vooronderzoek

Nadere informatie

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1)

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1) Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep ofwel Nieuwe ofwel Pandemische Influenza A(H1N1) griep (H1N1) 2009 Influenza Mexicaanse griep Wat is

Nadere informatie

Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek?

Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Inhoud Pagina Inleiding... 2 Medisch wetenschappelijk onderzoek... 3 Waarom zou u meedoen... 4 Onderzoeksfasen... 5 Medisch Ethische Commissie...

Nadere informatie

Opvolgen van tuberculinehuidtest: een behandeling voor latente tuberculose-infectie instellen of niet?

Opvolgen van tuberculinehuidtest: een behandeling voor latente tuberculose-infectie instellen of niet? Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel tel. 02 553 35 00 fax 02 553 35 84 zorg-en-gezondheid@vlaanderen.be www.zorg-en-gezondheid.be Vlaamse Vereniging voor Respiratoire

Nadere informatie

Reglement visitaties van REC's (regionale expertisecentra) voor tbc-bestrijding

Reglement visitaties van REC's (regionale expertisecentra) voor tbc-bestrijding Reglement visitaties van REC's (regionale expertisecentra) voor tbc-bestrijding Reglement visitaties van REC s (regionale expertise centra) voor tbc-bestrijding Colofon Opgesteld door de Plenaire Visitatiecommissie

Nadere informatie

Eindtermen. Eindtermen Praktijk: Eindtermen Voetreflextherapeut.doc 1

Eindtermen. Eindtermen Praktijk: Eindtermen Voetreflextherapeut.doc 1 Eindtermen Voetreflexzonetherapie: Eindtermen theorie: - De therapeut behandelt vanuit een holistische mensvisie en stelt binnen het kader van beroepsprofiel het lichamelijk en geestelijk functioneren

Nadere informatie

170417test_Saskia_platte_tekst_website In onderstaande artikel leest u voorbeelden van veldnormen die de afgelopen jaren zijn verzameld.

170417test_Saskia_platte_tekst_website In onderstaande artikel leest u voorbeelden van veldnormen die de afgelopen jaren zijn verzameld. In onderstaande artikel leest u voorbeelden van veldnormen die de afgelopen jaren zijn verzameld. Veldnormen infectieziektebestrijding Dit document is opgesteld door de werkgroep bestaande uit: Ivar van

Nadere informatie

Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen

Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen Samenvatting Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen Kinkhoest is een gevaarlijke ziekte voor zuigelingen en jonge kinderen. Hoe jonger het kind is, des te vaker zich restverschijnselen

Nadere informatie

Margriet Tensen 3 november 2012

Margriet Tensen 3 november 2012 Margriet Tensen 3 november 2012 Kernactiviteit: Het voorkomen van besmetting van patiënten en medewerkers, door initiëren, coördineren, bewaken en evalueren van infectiepreventiebeleid. Opdrachtgevers:

Nadere informatie

TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT

TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT MEETING PROSPECTUS BESCHRIJVING BIJEENKOMST ACHTERGROND De Tuberculosedag 2019 is een unieke bijeenkomst waarbij Tuberculose uitgebreid besproken wordt.

Nadere informatie

Nationaal plan tuberculosebestrijding 2011-2015 Inhoudelijke kaders. Rapport 215081001/2011 A.S. de Boer G. de Vries

Nationaal plan tuberculosebestrijding 2011-2015 Inhoudelijke kaders. Rapport 215081001/2011 A.S. de Boer G. de Vries Nationaal plan tuberculosebestrijding 2011-2015 Inhoudelijke kaders Rapport 215081001/2011 A.S. de Boer G. de Vries Nationaal plan tuberculosebestrijding 2011-2015 Inhoudelijke kaders RIVM Rapport 215081001/2011

Nadere informatie

HEPATITIS MASTERCLASS

HEPATITIS MASTERCLASS HEPATITIS MASTERCLASS UTRECHT 2019 MEETING PROSPECTUS INTRODUCTIE s Charles Boucher Rob de Man Andy Hoepelman De gezondheid wereldwijd verbeteren met vernieuwende programma s voor de professionele gezondheidszorg

Nadere informatie

Osiris-NTR. Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2015

Osiris-NTR. Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding. M.i.v. 1 januari 2015 https://osiris.rivm.nl/osiris.htm Osiris-NTR Tuberculose LTBI (latente tuberculose infectie) Vragenlijst en handleiding M.i.v. 1 januari 2015 Via Help op de website van Osiris-NTR is ook de algemene handleiding

Nadere informatie

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch

Nadere informatie

Landelijk Opleidingscompetentieprofiel. Master Physician Assistant

Landelijk Opleidingscompetentieprofiel. Master Physician Assistant Landelijk Opleidingscompetentieprofiel Master Physician Assistant Dit Landelijk Opleidingscompetentieprofiel van de Physician Assistant is tot stand gekomen door samenwerking tussen de 5 PA opleidingen

Nadere informatie

Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie

Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie Richtlijn Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie Frank van Leth, Agnes C. Gebhart, Richard van Altena, Annemieke A. Rijkeboer, Annet M. Reusken

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2015 werden 867 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (814 in 2014). De incidentie in 2015 was 5,1 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 Inhoud Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 1 Waar gaat het om in de verpleging? 15 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige 15 1.1.1 Inhoud van het beroep 16 1.1.2

Nadere informatie

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst CENTRAAL COLLEGE MEDISCHE SPECIALISMEN BESLUIT CCMS no. 5-2000 OPLEIDINGSEISEN PATHOLOGIE 1 Het Centraal College Medische Specialismen,

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Figuur 1:

Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014  Figuur 1: Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Zie voor meer uitleg over de gebruikte begrippen en afkortingen het document Definities en afkortingen tbcrapportages.

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2008

Tuberculose in Nederland 2008 Tuberculose in Nederland 2008 Incidentie

Nadere informatie

Wat hebben wij nodig??

Wat hebben wij nodig?? Wat hebben wij nodig?? A. Kennis over infectieziekten in relatie tot het werk in de breedste zin: Kiza mindmap B. Samenwerking met alle betrokkenen in het veld Gezamenlijke onderwerpen 1 A. Kennissysteem

Nadere informatie

Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening

Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening Het centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening (IDS) doet microbiologisch onderzoek, (bijzondere) humane diagnostiek en laboratoriumsurveillance

Nadere informatie

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied

Nadere informatie