Theoretische onderbouwing

Transcriptie

1 Theoretische onderbouwing Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen In opdracht van: Gemeente Wijk bij Duurstede Woningstichting Volksbelang

2 Theoretische onderbouwing Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen Uitgave: Nijmegen, 8 juni 2009 Junior adviseurs: Adviesteam SafeErgo, Imke Bunthof Joanne Kwakkel Claudia Roelofs Gabi Scheffelaar Senior adviseur: A. de Veld In opdracht van: Gemeente Wijk bij Duurstede Woningstichting Volksbelang Contactpersonen: S. van de Gein (Gemeente Wijk bij Duurstede) J. van Nobelen & D. Rijkeboer (Woningstichting Volksbelang), Opleiding Ergotherapie, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, te Nijmegen Alle rechten voorbehouden. Teksten en/of delen van teksten uit deze uitgave mogen, na verkregen toestemming van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, worden overgenomen of worden verveelvoudigd onder voorwaarde van bronvermelding

3 Inhoudsopgave Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen 1. Inleiding blz Project blz Algemene inleiding 2.2 Aanleiding voor het project Achtergrond 2.3. Doelstellingen en eindproduct 2.4. Vraagstelling 2.5. Conclusie 3. Communicatie blz Adviesrol 3.2 Junior adviseurs 3.3 Overige betrokkenen 3.4 Conclusie 4. Adviesrapport blz Situatieanalyse 4.2 Resultaten en conclusie onderzoek 4.3 Aanbevelingen 4.4 Evaluatie 4.5 Conclusie 5. Implementatie blz Benadering 5.2 Implementatieproces 5.3 Conclusie 6. Presentatie blz Analyse Het publiek Boodschap met spreekdoel Onderwerp Randvoorwaarden 6.2 Planning 6.3 Kern presentatie Toegankelijkheid van informatie Verwerken van informatie Aandacht vasthouden 6.4 Begin presentatie 6.5 Einde presentatie 6. Visie blz Ergotherapie 6.2 Producten 6.3 Organisatie 6.4 Beleid 7. Discussie blz Conclusie blz Literatuur blz. 25 Bijlagen blz. 27 Bijlage 1 Uitnodiging presentatie - 3 -

4 1. Inleiding Dit is de theoretische onderbouwing behorende bij het project Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen. In deze theoretische onderbouwing zullen door de junior adviseurs de gemaakte keuzes (theoretisch) onderbouwd en toegelicht worden. Het project is in opdracht van de gemeente Wijk bij Duurstede en woningstichting Volksbelang uitgevoerd. De opdrachtgevers zien graag dat er in kaart wordt gebracht hoeveel woningen er in de gemeente Wijk bij Duurstede aanwezig zijn die voorzien zijn van een bepaald aantal sterren met betrekking tot toegankelijkheid. Hierdoor wordt het voor hen duidelijk hoeveel en welke woningen er beschikbaar zijn voor rolstoelgebruikers, rollatorgebruikers en zorgbehoevenden. Naast de theoretische onderbouwing is er ook een adviesrapport geschreven met aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn gericht op de checklist en de implementatie van het sterrensysteem. Als derde eindproduct ligt er een implementatieplan. In dit document wordt weergegeven hoe de junior adviseurs de implementatie van het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede voor zich zien. Aan de hand van het adviesmodel is het proces dat tijdens het project Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen is doorlopen vormgegeven. Het adviesmodel is een procesmodel en is ontleend aan Nathans (1996) en de Rooy (1996). Het model bestaat uit zes fasen, deze fasen zijn in de praktijk niet strikt te onderscheiden aangezien de fasen doorlopen worden gedurende een cyclisch proces. Binnen elke fase spelen zich kleine cyclische processen af, namelijk het evalueren en bijstellen van het handelen van de junior adviseurs door het verwerven van nieuwe informatie, inzichten, ervaringen, etc. In het adviesmodel worden de volgende fasen onderscheiden: 1. Probleem, adviesvraag; 2. Probleemanalyse; 3. Probleemdefiniëring, doelstellingen formuleren; 4. Verkennen en selecteren van probleemoplossingen; 5. Implementeren van de oplossing; 6. Evaluatie. (Bron: Heijsman, 2007) Literatuur - Heijsman, A., Kuiper, C., Lemette, M., Veld de, A. Adviseren als ergotherapeut. Lemma BV Utrecht. (2007) - Nathans, H. Adviseren als tweede beroep. Resultaten bereiken als adviseur. Kluwer Deventer. (1996) - Nathans, H., Adviseur als tweede beroep. Kluwer Deventer. (2005) - Rooy, b.j. de. Methodisch adviseren. De personeelswerker, consulent en manager als interne adviseur. Nelissen Baarn (1996) - 4 -

5 2. Project In dit hoofdstuk wordt de aanleiding van het project beschreven. Dit is vormgegeven door middel van de startnotitie. In deze notitie worden door de junior adviseurs alle belangrijke aspecten rondom de aanleiding, vraagstelling en doelstelling van het project weergegeven. Deze startnotitie is in het begin van het project voorgelegd en besproken met de opdrachtgevers. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een conclusie over de startnotitie. 2.1 Algemene inleiding Woningstichting Volksbelang, woningbouwstichting Cothen en de gemeente Wijk bij Duurstede willen graag in samenspraak met Stichting Integratie Gehandicapten Wijk bij Duurstede (SIGW), ouderenbonden (zoals de ANBO) en andere belanghebbenden komen tot een betere aansluiting tussen de wensen van de bewoner met een specifieke hulpvraag en de mogelijkheden van een woning. Vanuit de gemeente is er meer communicatie over de toegankelijkheid van woningen nodig, maar ook een stuk bewustwording bij de woningzoekenden, de verhuurder, de belangenorganisaties en mogelijk op termijn ook de commerciële partijen zoals makelaars en projectontwikkelaars. De gemeente Wijk bij Duurstede is bezig met een groot project waarvan ons project een klein onderdeel is. Doordat de junior adviseurs ergotherapeuten zijn zullen zij met een holistische visie en een brede open blik kijken naar de opdracht en naar mogelijke aanpassingen voor de woningen. Zodat mensen met een beperking zo goed mogelijk kunnen participeren in de samenleving en in hun eigen woning. De gemeente Wijk bij Duurstede heeft ervaring met ergotherapeuten en hun brede kijk op projecten. Vandaar dat zij de junior adviseurs hebben gevraagd om dit onderdeel van het project voor hun rekening te nemen (Bron: Borgers, 2006). 2.2 Aanleiding voor het project Een aantal jaar geleden is de Wmo landelijk ingevoerd. Per gemeente zal er bekeken moeten worden hoe de Wmo vorm gegeven zal worden. Ook moet er gekeken worden hoe de 9 prestatievelden ingericht zullen worden. Vanuit de gemeente Wijk bij Duurstede zijn ze druk bezig geweest met het opstellen van een beleidsplan ten aanzien van de maatschappelijke ondersteuning. Dit beleidsplan is vastgesteld door de gemeente. In dit beleidsplan komen behalve alle onderdelen van de Wmo ook duidelijk de participatie van ouderen en mensen met een beperking naar voren. Een van de belangrijkste onderdelen voor de junior adviseurs in het beleidsplan is het stuk over woonruimtebeleid en volkshuisvesting. De woonvisie en de woonvraag in de gemeente Wijk bij Duurstede zijn sterk aan verandering onderhevig. Dit is het gevolg van het groeiend aantal ouderen huishoudens in de gemeente. Maar ook willen mensen keuzemogelijkheden ten aanzien van woningen en er is een roep om kwaliteit, veiligheid en ruimte in en om de woning. De verwachting is dat dit ook zal blijven. Door middel van levensloopbestendig bouwen is het de bedoeling dat mensen met een beperking langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en dus kunnen participeren in de samenleving. De gemeente heeft daarbij als doel om levensloopbestendige wijken te bouwen in de gemeente Wijk bij Duurstede

6 Een onderdeel van dit grotere project is het project voor de junior adviseurs. De junior adviseurs zullen zich gaan richten op 30 huurwoningen de gemeente Wijk bij Duurstede. Deze 30 huurwoningen zijn referentiewoningen. Door deze woningen te screenen is er direct een duidelijk beeld voor meerdere woningen van hetzelfde type. Deze woningen zullen de junior adviseurs gaan screenen aan de hand van een checklist. Op die manier zullen ze bekijken of de checklist bruikbaar, betrouwbaar en valide is. Eventueel zal de checklist aangepast worden (na 12 woningen). Vervolgens zullen de junior adviseurs voor alle gescreende woningen een advies schrijven over de mogelijke aanpassingen die zij adviseren om de woning toegankelijker te maken. Bij deze adviezen zal ook de kostenindicatie voor de aanpassingen opgenomen worden. (Bron: Gemeente, 2009) Achtergrond Het project richt zich op de huurwoningen in de gemeente Wijk bij Duurstede (de gemeente omvat de kernen Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek). In de projectgroep is al veel werk verricht en is een checklist opgesteld waarmee de bereikbaarheid, toe- en doorgankelijkheid/veiligheid en uitgankelijkheid van woningen gemeten kan worden. Deze checklist dient als basis voor dit project, al zal een kleine bijstelling onvermijdelijk zijn. In de toekomst hoopt de projectgroep (die bestaat uit genoemde belanghebbenden) ook aandacht te hebben voor een levensloopbestendige wijk en zo ook de omgeving van woningen meenemen. Het is nadrukkelijk de vraag van de projectgroep deze toekomstideeën ook mee te nemen in de uitvoer van dit project. De genoemde checklist is ontwikkeld vanuit een landelijke aanzet, die is aangepast op de situatie in Wijk bij Duurstede. Het invullen van de checklist leidt tot een waardering in sterren (ook landelijk), waarmee inzichtelijk wordt gemaakt hoe toegankelijk en aanpasbaar een woning is. Voor de gemeente Wijk bij Duurstede is in het kader van de Wmo van belang dat zij voldoende woningen hebben die geschikt zijn voor mensen met een beperking. Ook willen mensen vaker en langer zelfstandig blijven wonen. Om dit mogelijk te maken is het voor de gemeente belangrijk om te weten hoeveel toegankelijke woningen aanwezig zijn in de gemeente Wijk bij Duurstede en aan welke criteria deze woningen voldoen. Op dit moment is dat nog niet duidelijk. De junior adviseurs gaan zich richten op huurwoningen. Een onderdeel van het project zou kunnen gaan over koop- of nieuwbouwwoningen. Dit kunnen de junior adviseurs gezien de tijd niet meer meenemen tijdens het project. Een ander belangrijk onderdeel voor de gemeente is het kostenbeheersingaspect. Het is geen eerste prioriteit van de gemeente om besparingen door te voeren op het Wmo budget, maar door levensloopbestendig te bouwen kan in de toekomst wel worden voorkomen dat er veel geld wordt uitgegeven aan Wmo woningaanpassingen. Ook door verstandiger om te gaan met het beheren en verhuren/verkopen van levensloopbestendige woningen kan vraag en aanbod beter gematched worden. Nu is het namelijk vaak zo dat een aangepaste of levensloopbestendige woning leegstaat terwijl er niemand is die geschikt is voor die woning. Andersom gebeurt het ook vaak dat iemand een aangepaste woning nodig heeft en dat die niet beschikbaar zijn. Door het sterrensysteem in te voeren kunnen mensen al in een veel eerder stadium bewust gaan zoeken naar een voor hen geschikte woning (Bron: Borgers, 2006)

7 2.3 Doelstellingen en eindproduct Het eindproduct zal zijn: in juni 2009 is er een bruikbare checklist voor het meten van de toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande woningen, die door iedereen afgenomen kan worden. Met de checklist kunnen de woningen gescreend en beoordeeld worden. Bij dit eindproduct komt een implementatieplan, onderbouwingsverslag en een eindpresentatie. Om tot die eindproducten te komen hebben de junior adviseurs de volgende doelstelling opgesteld. In juni 2009 zijn 30 huurwoningen gescreend, aan de hand van de checklist toegankelijkheid en levensloopbestendigheid van woningen, en voorzien van een sterbeoordeling. Gedurende het traject zal de validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid van de checklist geëvalueerd en bijgesteld worden. In juni 2009 is er een indicatie van de kosten van het opplussen van de woningen. Voor alle gescreende woningen is er een indicatie op maat. Daarnaast zal er ook een algemene indicatie voor het opplussen per ster op papier gezet worden. In juni 2009 zullen er aanbevelingen gegeven worden voor de implementatie van het sterrensysteem. In juni 2009 zal het project afgesloten worden door middel van een eindpresentatie. 2.4 Vraagstelling Wat is nodig om het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede te implementeren? 2.5 Conclusie Op basis van directe persoonlijke communicatie met de opdrachtgevers is de aanleiding voor het project duidelijk geworden. Ook was het mogelijk om dit te vertalen naar een vraagstelling. De vraagstelling vormt het uitgangspunt voor het project. In de startnotitie zijn de 5 einddoelen benoemd. Een van de grootste einddoelen was het onderzoek naar de bruikbaarheid, validiteit en betrouwbaarheid van de checklist. Tijdens dit onderzoek is ook gewerkt aan de overige einddoelen. Dit onderzoek was in eerste instantie niet de intentie van de opdrachtgevers. Voor hen was het belangrijkste dat de woningen werden gescreend. Wel hebben de opdrachtgevers in dit stadium aangegeven dat de junior adviseurs vrij waren in het uitvoeren van de onderzoeken om het tot een zo goed mogelijk eindresultaat te brengen. Na overleg met de opdrachtgevers en de senior adviseur is daarom ook besloten om een groot gedeelte van het project uit het onderzoek te laten bestaan. Op die manier kan er ook voor een goede onderbouwing van de checklist en het sterrensysteem gezorgd worden. In overleg met de opdrachtgevers is er een planning opgesteld, zodat de verwachtingen en wensen overeenkwamen en er voor alle partijen een duidelijk beeld was wat wanneer gedaan zou worden en wat wanneer klaar zou zijn. Literatuur - Aken van, T. Projectsucces: van projectresultaat naar bedrijfsresultaat. (1996) - Aken van, T. Projectmanagement op menselijke maat. (2003) - Borgers, R. & Gerards, F. Health Counseling. Uitgeverij Nelissen, Soest (2006) - Gemeente Wijk bij Duurstede. Maatschappelijke ondersteuning in Wijk bij Duurstede Beleidsplan. (2009) - Grit, R. Projectmanagement. Wolters-Noordhoff Groningen, Houten (2005) - Haug, J. Toegankelijkheid en geschiktheid van woningen. CliëntenBelang, Utrecht (2007) - Satink, T. Projectplan Toegankelijk en levensloopbestendig bouwen. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2009) - 7 -

8 3. Communicatie Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen In dit hoofdstuk komt de communicatie aan bod. Dit gaat om alle communicatie waar tijdens het project sprake van is geweest. Dus de communicatie van de junior adviseurs onderling, maar ook de communicatie met de opdrachtgevers, de senior, de projectgroep en de overige betrokkenen. 3.1 Adviesrol Om te beginnen zijn de junior adviseurs gevraagd door de gemeente Wijk bij Duurstede en woningstichting Volksbelang om hen van advies te voorzien ten aanzien van de implementatie van het sterrensysteem. Zij hebben binnen dit project dus een adviesrol. Voor de communicatie is het belangrijk om eerst de rol van de junior adviseurs goed uit te werken. Een adviseur heeft een helpende houding. Het is een professionele helper die een relatie aangaat met een ander die een advies nodig heeft. De junior adviseurs willen de gemeente en de woningstichting ondersteunen bij het implementeren van het sterrensysteem. De junior adviseurs zijn op een positieve manier kritisch en zijn steeds op zoek naar verbetering. Er zijn twee manieren van adviseren; intern en extern. De junior adviseurs zijn externe adviseurs binnen dit project, omdat zij niet werkzaam zijn bij de gemeente of de woningstichting. Een externe adviseur heeft bepaalde kenmerken waaraan zij herkenbaar is. De externe adviseur is objectiever dan een interne adviseur; De externe adviseur krijgt over het algemeen in het begin van een adviesproces meer medewerking; De externe adviseur krijgt eenvoudiger autoriteit; De externe adviseur hoeft het project niet aan te nemen in tegenstelling tot de interne adviseur. Elk advies heeft zowel een inhoudelijke als een procesmatige kant. Bij elk advies kunnen adviesrollen onderscheiden worden. Er zijn bijvoorbeeld de expert en de procesadviseur. Tijdens dit traject hebben de junior adviseurs gehandeld als een expert. Zij hebben advies gegeven vanuit de professie als ergotherapeut. Dit advies is gericht op het aanpassen, verbeteren en implementeren van het sterrensysteem. Dit is dus adviseren over de inhoud in tegenstelling tot het proces. (Bron: Bekman, 2002) Behalve twee adviesrollen zijn er ook twee typen adviseurs. Er is bijvoorbeeld de verbeteraar en de vernieuwer. Naar aanleiding van de adviesvraag van de opdrachtgevers hebben de junior adviseurs de rol van verbeteraar op zich genomen. Zij zijn begonnen met het verbeteren van een bestaand product (Bron: Rameckers, 2005). 3.2 Junior adviseurs Voor de junior adviseurs is het hele proces begonnen bij het samenstellen van een adviesteam. Voor het starten van het project was het voor de junior adviseurs het belangrijkst om een goed team te hebben waarin efficiënt en effectief samengewerkt kan worden. Vervolgens had het adviesteam de voorkeur om een praktische opdracht uit te voeren. Dit beide is gelukt. Het echte project is begonnen met het doorlezen van de projectopdracht en het kennismaken met de opdrachtgevers. Bij het eerste contact is de basis gelegd voor de adviesrelatie en de vertrouwensband

9 Na het eerste contact zijn de junior adviseurs begonnen met het opzoeken van evidence en andere informatie over het project, het analyseren van de context van de verandering en het selecteren van strategieën om de huidige situatie te veranderen. De junior adviseurs zijn gedurende het proces regelmatig 5 dagen per week samengekomen om te werken aan het project. Doordat er een open houding is waarbij alle junior adviseurs het eindproduct voor op stellen was het mogelijk om overal over te overleggen en ook daadwerkelijk tot een kwalitatief goed eindproduct te komen. Doordat de junior adviseurs overal als een team op treden was het ook mogelijk om een goede adviesrelatie met alle betrokken partijen aan te gaan. Dit was niet altijd noodzakelijk om dat persoonlijk te doen, telefonisch en via de mail is ook veel te regelen. Voor de junior adviseurs was dit een prettige manier van werken, waarmee een kwalitatief goed eindresultaat behaald kon worden. Voor de junior adviseurs zal het project afgesloten worden met een eindpresentatie waarin ze de producten en de aanbevelingen met betrekking tot de inhoud en vormgeving van de implementatie van het sterrensysteem over zullen dragen aan de opdrachtgevers. 3.3 Overige betrokkenen Bij het project is er sprake geweest van een groot aantal betrokken partijen. De junior adviseurs hadden niet alleen twee opdrachtgevers, maar ook een projectgroep (bestaande uit de opdrachtgevers, een bouwkundig adviseur toegankelijkheid van CliëntenBelang Utrecht en Stichting Integratie Gehandicapten Wijk bij Duurstede), een senior adviseur, een deskundige op het gebied van onderzoek, een huisaannemer, respondenten van het bruikbaarheidsonderzoek, respondenten van het onderzoek naar de face validity en de bewoners van de woningen in de gemeente Wijk bij Duurstede waar de junior adviseurs contact mee hadden. Niet elk contact kan met iedereen op dezelfde manier verlopen. Hieronder zal per groep weergegeven worden hoe de junior adviseurs contact hebben gehouden met verschillende betrokkenen. Projectgroep In de projectgroep zitten vier partijen die betrokken zijn bij de invoering van het sterrensysteem. De eerste twee zijn de opdrachtgevers. De eerste opdrachtgever is de gemeente Wijk bij Duurstede. Vanuit deze opdrachtgever zijn de junior adviseurs ingeschakeld. De contactpersoon van de gemeente is mevr. S. van de Gein. Met deze contactpersoon hebben de junior adviseurs met name contact gehad via de mail. Alle vragen konden over en weer gesteld worden en werden op deze manier ook zo snel mogelijk beantwoord. Dit waren met name vragen over kosten en bestaande documenten die belangrijk waren voor het project. De contactpersoon vanuit de gemeente was drie keer aanwezig bij de vergaderingen en zij zal ook aanwezig zijn bij de eindpresentatie. Voor beide partijen was deze manier van communiceren een prettige en goede manier. Dan is er ook nog de tweede opdrachtgever, woningstichting Volksbelang. Hier hebben de junior adviseurs meer persoonlijk contact mee gehad. De woningstichting is verantwoordelijk geweest voor het samenstellen van de checklist van de woningen die door de junior adviseurs zijn gescreend. Doordat de junior adviseurs een bedankje mee namen naar de gescreende woningen zijn zij in een bepaalde periode soms vijf dagen in de week langs geweest bij woningstichting Volksbelang. De junior adviseurs hebben regelmatig contact gehad met woningstichting Volksbelang over een woning die uitviel, maar ook over de producten en het screenen van de overige woningen na dit project

10 In de projectgroep was ook Job Haug, bouwkundig adviseur toegankelijkheid, vertegenwoordigd. De oorspronkelijke checklist is afkomstig van Job Haug. Met hem hebben de junior adviseurs veelvuldig overleg gehad over aanpassingen aan de checklist en het verduidelijken van de criteria hier in. In eerste instantie hebben de junior adviseurs één keer een woning samen met Job Haug doorlopen en voor deze woning de checklist ingevuld. Vervolgens hebben ze na het eerste gedeelte van het betrouwbaarheidsonderzoek een afspraak met hem gemaakt om te overleggen over de aanpassingen en aanvullingen voor de checklist. De rest van de communicatie is via de mail verlopen, omdat de checklist waar de junior adviseurs in werkten een digitaal product is. Tot slot was ook nog de Stichting Integratie Gehandicapten Wijk bij Duurstede (SIGW) vertegenwoordigd in de projectgroep. De junior adviseurs hebben geen intensief contact gehad met de SIGW. Zij waren aanwezig bij de bijeenkomsten met de projectgroep en werden via de mail op de hoogte gehouden van de producten die door de junior adviseurs gemaakt werden. De SIGW heeft inhoudelijk geen grote bijdrage kunnen leveren aan het onderzoek. De junior adviseurs hebben dan ook weinig contact gehad met de leden van de SIGW. Senior adviseur Een andere belangrijke partij tijdens het uitvoeren van het project en met wie de junior adviseurs regelmatig gecommuniceerd hebben is de senior adviseur. De senior heeft de junior adviseurs voorzien van feedback en tips en tops voor het project. Ook kon de senior vanuit zijn eigen ervaring als adviseur informatie delen met de junior adviseurs. Met de senior zijn een aantal bijeenkomsten geweest. Hierin is besproken hoe het project verliep en kon de senior adviseur de junior adviseurs zo nodig bij sturen. Voor de junior adviseurs was het belangrijk dat de senior er was. Voor de junior adviseurs was dit de eerste keer dat zij zo n groot project uitgevoerd hebben. Zij werken zeer zelfstandig en proberen zoveel mogelijk zelf te doen en zelf te zoeken naar oplossingen. Daarnaast is het wel prettig om een keer met iemand anders van gedachten te wisselen. Dit kan veel verheldering opleveren en andere ideeën in je naar boven brengen. Deskundige op het gebied van onderzoek Doordat de junior adviseurs geen ervaring hadden met het doen van onderzoek en ook de senior daar niet direct veel ervaring mee had, hebben de junior adviseurs besloten om een ervaringsdeskundige (Joost de Beer) met betrekking tot onderzoek te consulteren. Op die manier weten de junior adviseurs dat zij het onderzoek goed opgezet hebben. Door voorafgaand aan het onderzoek eerst zelf informatie uit te zoeken en dit bespreken met de deskundige hebben de junior adviseurs een gedegen onderzoek uit kunnen voeren. Uit de gesprekken met de deskundige hebben de junior adviseurs veel informatie gehaald, waardoor zij zelf deskundigheid hebben verworven op het gebied van onderzoek met betrekking tot het project. Huisaannemer Van de gescreende woningen zijn er door de junior adviseurs verslagen gemaakt waarin ook de mogelijke aanpassingen vermeld werden. Zowel de junior adviseurs als de opdrachtgevers vonden het belangrijk dat daarbij ook de kosten voor de aanpassingen benoemd worden. Daarom is er door de junior adviseurs contact gezocht met de huisaannemer van woningstichting Volksbelang. Op die manier was er direct contact met de huisaannemer die eventueel ook de aanpassingen uit gaat voeren. De kosten zullen daardoor ook realistisch zijn en overeenkomen met de daadwerkelijke kosten

11 De junior adviseurs vonden het belangrijk om professioneel hiermee aan de slag te gaan en hebben er daarom voor gekozen om een afspraak te maken met de huisaannemer en bij deze persoon langs te gaan. Dit heeft ook effect gehad aangezien de huisaannemer (die niet direct belang heeft bij het uitwerken van de kosten) binnen de afgesproken tijd alles uitgewerkt had en naar de junior adviseurs heeft opgestuurd. Respondenten bruikbaarheidsonderzoek Met de respondenten van het bruikbaarheidsonderzoek hebben de junior adviseurs als enige geen professionele relatie. Doordat deze respondenten bestaan uit familieleden van de junior adviseurs is het niet mogelijk geweest om een professionele relatie te onderhouden. Toch is het voor het bruikbaarheidsonderzoek zeer effectief gebleken dat daarvoor familieleden ingeschakeld zijn. Op die manier waren de junior adviseurs zeker van een grote respons in korte tijd. Respondenten face validity onderzoek Voor de face validity is er door de junior adviseurs contact opgenomen met bouwkundigen en ergotherapeuten die op de hoogte zijn van de toegankelijkheid en aanpasbaarheid van woningen, levensloopbestendig bouwen en maatvoering. Deze respondenten zijn via de mail benaderd en hebben ook via de mail gereageerd. Aangezien er maar één vraag gesteld werd bij het face validity onderzoek vonden de junior adviseurs het niet efficiënt om persoonlijk naar deze respondenten toe te gaan. Door gebruik te maken van de mail bleek het ook nog effectiever dan verwacht, want van alle respondenten hebben de junior adviseurs meer informatie terug gekregen dan verwacht. Bewoners De laatste groep waarmee de junior adviseurs in contact zijn gekomen zijn de bewoners van de gescreende woningen. De junior adviseurs gingen iedere keer met vier personen naar binnen, een groot aantal waarmee veel bewoners vooraf problemen hadden. Doordat de junior adviseurs zich professioneel en open opstelden is dat probleem al direct weggenomen. Ook het meebrengen van een plantje als bedankje zal daar zeker aan bijgedragen hebben. Achteraf hebben de junior adviseurs ook terug gekregen dat de bewoners zeer tevreden waren over de komst van de junior adviseurs. 3.4 Conclusie Doordat de junior adviseurs zich gedurende het gehele traject naar alle betrokken partijen zo professioneel mogelijk opgesteld hebben is het proces goed verlopen. Vanuit alle betrokken partijen hebben de junior adviseurs op de afgesproken tijden producten, feedback of informatie terug gekregen. Dit geeft ook weer aan dat er een professionele relatie was en een goede vertrouwensband is opgebouwd. De goede elementaire sociale vaardigheden (Bron: Meer, 2001) van de junior adviseurs hebben bijgedragen aan een goede communicatie met alle betrokken partijen. Literatuur - Bekman, A. Adviseren. Het geheim van de smid. Koninklijke Van Gorcum, Assen (2002). - Kuiper, C., Verhoef, J., Louw de, D., Cox, K. Evidence-based practice voor paramedici. Methodiek en implementatie. LEMMA BV, Utrecht (2004). - Meer, van K.., Neijenhof, van J., Bouwens, M., Elementaire sociale vaardigheden. Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem (2001) - Rameckers, G., Oosterwegel, F. Adviseren moet je doen: Adviesvaardigheden voor HBO ers. Baarn: HB uitgevers (2005)

12 4. Adviesrapport Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen Voor de overdracht van het project aan de opdrachtgevers is er door de junior adviseurs gekozen om een adviesrapport te maken. In dit hoofdstuk zal aan de orde komen welke keuzes er gemaakt zijn voor het adviesrapport Situatieanalyse In het adviesrapport is door de junior adviseurs nog een keer de situatieanalyse opgenomen. Op deze manier wordt in één keer duidelijk gemaakt hoe het project tot stand is gekomen en wat de aanleiding voor het project is geweest. Ook wordt daarin benoemd wat men wil bereiken met het sterrensysteem en wat de criteria daarvoor zijn. Op deze manier is voor iedereen die het adviesrapport leest duidelijk waarom dit adviesrapport er ligt en waar het advies over zal gaan. 4.2 Resultaten en conclusie onderzoeken Zoals al wel duidelijk zal zijn heeft het project voor een groot gedeelte uit onderzoek bestaan. Omdat de resultaten en de conclusies die uit dit onderzoek getrokken kunnen worden van belang zijn voor de implementatie en de aanbevelingen die gedaan zullen worden zijn deze ook nog een keer terug te vinden in het adviesrapport. Er wordt daarbij uitgelegd wat de uitkomsten zijn van het interbeoordelaarsbetrouwbaarheidsonderzoek, het bruikbaarheidsonderzoek en het validiteitsonderzoek. De uitgebreide gegevens en resultaten van de onderzoeken zijn in dit document terug te vinden in hoofdstuk 3 en de bijlagen. Alleen de resultaten geven niet voldoende informatie en daarom hebben de junior adviseurs hieraan een conclusie verbonden. In eerste instantie is dit een conclusie naar aanleiding van de onderzoeken. Op basis daarvan is er ook nog een overstijgende conclusie getrokken voor het gehele project. 4.3 Aanbevelingen Het belangrijkste onderdeel van het adviesrapport zijn de aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn bedoeld voor de opdrachtgevers. De junior adviseurs vinden het belangrijk dat deze aanbevelingen doorgevoerd en uitgevoerd gaan worden. De junior adviseurs hebben daar zelf helaas geen tijd meer voor gehad, anders hadden zij dit graag gedaan. De aanbevelingen gaan onder andere over de implementatie van het sterrensysteem. De junior adviseurs vinden het sterrensysteem een praktisch systeem dat met name de gemeente veel op kan leveren. Door het implementeren van het sterrensysteem zal de gemeente minder grote Wmo aanvragen krijgen die zij niet kunnen declareren bij het Rijk (Bron: Gemeente Wijk bij Duurstede, 2008). Een belangrijke aanbeveling vanuit de junior adviseurs is het inschakelen van een ergotherapeut. Dit omdat de junior adviseurs vanuit hun visie ten aanzien van hun professie het stuk bewoonbaarheid missen bij het screenen aan de hand van de checklist. Het sterrensysteem is een goed begin, maar daarbij is nog niet gekeken of een woning ook bewoonbaar is voor de bewoner. Elke bewoner in de gemeente Wijk bij Duurstede moet een woning kunnen hebben die voldoet aan zijn of haar wensen en behoeften

13 4.4 Evaluatie Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen In het adviesrapport hadden de junior adviseurs in eerste instantie een hoofdstuk discussie opgenomen. Doordat zij bij het schrijven van het adviesrapport echter geen discussiepunten zijn tegen gekomen is er besloten om dit hoofdstuk om te zetten in de evaluatie. In dit hoofdstuk wordt aangegeven wat de verwachtingen waren van de opdrachtgevers en de junior adviseurs en welke partijen bij het project betrokken waren. 4.5 Conclusie Het adviesrapport is een belangrijk verslag voor de opdrachtgevers. Daarin hebben de junior adviseurs de uitkomsten van hun onderzoeken weergegeven en zijn de aanbevelingen die nog uitgevoerd moeten worden opgenomen. Het adviesrapport is een van de drie eindproducten die naar de opdrachtgevers gaat, waarin het hele project is samengevat en uitgewerkt. Literatuur - Gemeente Wijk bij Duurstede. Maatschappelijke ondersteuning in Wijk bij Duurstede Beleidsplan. (2009)

14 5. Implementatie Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen De junior adviseurs hebben ervoor gekozen om een implementatieplan op te stellen voor de implementatie van het sterrensysteem. Middels dit implementatieplan wordt de implementatie overgedragen aan de opdrachtgevers. 5.1 Benadering Bij de implementatie van het sterrensysteem zal er gebruik gemaakt moeten worden van een bepaalde benadering. Het meest passend bij de implementatie is de contingentiebenadering. Dit is omdat er dan, afhankelijk van de situatie, gekozen kan worden voor de ontwerpbenadering of voor de ontwikkelbenadering (Bron: Kuiper, 2004). Bij het implementeren van het sterrensysteem is er gekozen voor de beide benaderingen. Dit omdat zowel verbetering op basis van een nieuw ontwerp (oprichten nieuwe projectgroep) als verbetering op basis vanuit de organisatie of het individu naar voren gekomen is. De ontwerpbenadering wordt gekenmerkt door: verbetering op basis van een nieuw ontwerp, top- down, continue aandacht voor het product en de omgeving wordt gezien als stabiel. De ontwikkelbenadering heeft als kenmerken: verbetering vanuit de organisatie of het individu, bottom- up, continue aandacht voor het proces en de omgeving wordt gezien als dynamisch. De kenmerken van deze benaderingen laten zien dat beide benaderingen geschikt zijn voor het implementatieproces van het sterrensysteem. Door gebruik te maken van de contingentiebenadering geven de junior adviseurs de opdrachtgevers de vrijheid om, afhankelijk van de situatie, een keuze te maken voor het gebruik van de ontwerp- of ontwikkelbenadering gedurende het implementeren. 5.2 Implementatieproces Voor de implementatie is er door de junior adviseurs gebruik gemaakt van het implementatieproces volgens Grol. Er is gekeken naar wat de bevorderende en belemmerende factoren voor de implementatie kunnen zijn. Hierin wordt gesteld dat de mate van innovatie afhankelijk is van de verbetering van de bestaande situatie. De volgende punten hangen daarmee samen; het relatief voordeel, passendheid, complexiteit, probeerbaarheid en de zichtbaarheid. Om deze reden zijn de wensen en behoeften van de gemeente Wijk bij Duurstede en de woningstichting Volksbelang continu in het zicht gehouden gedurende het project en het implementatieproces. (Bron: Grol, 2000 en 2006) Het implementatieproces is al begonnen bij het eerste contact met de opdrachtgevers. Door gelijk te beginnen met het opbouwen van een vertrouwensrelatie, wordt de basis van implementatie gelegd. Na het eerste contact zijn de junior adviseurs begonnen met het opzoeken van evidence, het analyseren van de context van de verandering en het selecteren van strategieën om de huidige situatie te veranderen en te verbeteren. Tot slot zal er een mondelinge en visuele eindpresentatie plaatsvinden waarin de junior adviseurs de producten en het implementatieplan over zullen dragen aan de opdrachtgevers. Vanwege het op het eind lopen van de projectperiode is het niet mogelijk geweest voor de junior adviseurs om het implementatieproces van het sterrensysteem geheel te voltooien. Er zullen nog een aantal stappen in de implementatie doorlopen moeten worden waaronder de evaluatie van het sterrensysteem. Dit kan er toe leiden dat er indien nodig doelen geherformuleerd zullen worden of dat er aanpassingen gedaan zullen worden aan de checklist en de instructies

15 5.3 Conclusie Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen Bij de implementatie van het sterrensysteem hebben de junior adviseurs gedurende het implementatieproces rekening gehouden met de kenmerken van innovaties die de implementatie kunnen belemmeren of bevorderen volgens Grol en om deze reden rekening gehouden met de wensen en behoeften van de opdrachtgevers. De junior adviseurs kunnen niet zelf het gehele implementatieproces doorlopen en hebben daarom een implementatieplan geschreven. Hierin staan de aanbevelingen voor de opdrachtgevers om de implementatie van het sterrensysteem zo effectief en efficiënt mogelijk te kunnen doorlopen. Literatuur - Grol R, Wensing M. Implementatie effectieve verbetering van de patiëntenzorg. Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen (2006) - Hulscher M, Wensing M, Grol R. Effectieve implementatie: theorieën en strategieën. Zorgonderzoek Nederland, Den Haag (2000) - Kuiper, C., Verhoef, J., Louw de, D., Cox, K. Evidence-based practice voor paramedici. Methodiek en implementatie. LEMMA BV, Utrecht (2004)

16 6. Presentatie 6.1 Analyse Het publiek Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen De presentatie wordt gehouden voor de opdrachtgevers; gemeente Wijk bij Duurstede en woningstichting Volksbelang. Daarnaast zullen de overige leden van de projectgroep uitgenodigd worden, namelijk Job Haug van CliëntenBelang Utrecht en de Stichting Integratie Gehandicapten Wijk bij Duurstede. Ook zal Alex de Veld senior adviseur van de junior adviseurs aanwezig zijn bij de presentatie. Vanuit de gemeente Wijk bij Duurstede en de woningstichting Volksbelang zullen ook overige toehoorders uitgenodigd worden zoals de burgemeester, wethouders, Wmo loket en de Wmo adviesraad. Uiteindelijk zullen ongeveer 20 personen aanwezig zijn bij de eindpresentatie van de junior adviseurs. De opdrachtgevers zullen aanwezig zijn om te horen wat het eindresultaat van het project is. De junior adviseurs zullen aanbevelingen geven die tot stand zijn gekomen tijdens het uitvoeren van het project en de implementatie zal centraal staan tijdens de presentatie. De opdrachtgevers hebben gevraagd om een interactieve praktische presentatie met voorbeelden. Op dit moment is de gemeente Wijk bij Duurstede bezig met het invoeren en vormgeven van de Wmo. Het project sluit goed aan op prestatievelden 5 en 6 van de Wmo. De gemeente Wijk bij Duurstede zal dan ook nieuwsgierig zijn wat de uitkomsten van het project kunnen bijdragen aan de verdere vormgeving en uitvoering van deze prestatievelden. Voor woningstichting Volksbelang is het voor het verhuren van de woningen belangrijk om te weten aan welke criteria met betrekking tot de toegankelijkheid deze woningen voldoen. Zij zullen dus voornamelijk geïnteresseerd zijn naar de hoeveelheid sterren per woning, welke aanpassingen nodig zijn om een woning op te plussen en hoe ze zelf uiteindelijk de woningen kunnen beoordelen. Gedurende het proces is er draagvlak gecreëerd voor de aanbevelingen die tijdens het project en de presentatie naar voren zullen komen. Dit draagvlak is gecreëerd doordat de junior adviseurs een open houding aan namen naar alle betrokken partijen, hen op de hoogte te hielden van de vorderingen, een formele relatie met hen aan gingen en het op een goede manier kunnen onderbouwen van ideeën e.d. De junior adviseurs worden door de opdrachtgevers gezien als een professionele partij die op een kritische manier mee denkt om gezamenlijk tot een goed eindresultaat te komen. Ieder heeft zijn eigen inbreng vanuit zijn eigen achtergrond en kennis en dit wordt meegenomen en gerespecteerd vanuit alle partijen Boodschap met spreekdoel Het doel van de junior adviseurs is dat na afloop van de presentatie de toehoorders overtuigd zullen zijn van de implementatie van het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede. In de presentatie zal dit vorm worden gegeven door de toehoorders te informeren, te overtuigen en aan te zetten tot actie. De junior adviseurs zullen beginnen met het informeren en deels het overtuigen van de toehoorders over de betrouwbaarheid, validiteit, bruikbaarheid van de checklist. Vervolgens willen de junior adviseurs de toehoorders overtuigen van de meerwaarde van het implementeren van het sterrensysteem

17 Daarnaast willen de junior adviseurs de toehoorders ook overtuigen van de overige aanbevelingen, zoals dat zij niet alleen zullen moeten kijken naar de toegankelijkheid van een woning maar ook naar de bewoonbaarheid. Door onze overtuigende aanbevelingen met onderbouwing zullen de toehoorders aangezet worden tot actie Onderwerp Het onderwerp van de presentatie is: Beoordelen van toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande woningen in de gemeente Wijk bij Duurstede. Tijdens de presentatie zal de volgende vraag centraal staan: Wat is de meerwaarde van het implementeren van het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede? Door het implementeren van het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede zal er een duidelijk beeld ontstaan over het aantal en woningen die geschikt zijn voor mensen met een beperking en welke woningen dit zijn. Daarnaast is het ook duidelijk hoe woningen met minimale aanpassingen in sterren opgeplust kunnen worden en hoeveel deze aanpassingen gaan kosten. Om nog meer uit het sterrensysteem te kunnen halen zal er daarnaast ook moeten worden gekeken naar de bewoonbaarheid van woningen en welke individuele woonaanpassingen nog nodig zijn, zodat de bewoner zo optimaal mogelijk kan wonen in de desbetreffende woning Randvoorwaarden Wanneer: Donderdag 11 juni 2009 Plaats: Wijk bij Duurstede Tijd: tot uur Door: Junior adviseurs SafeErgo, Imke Bunthof en Claudia Roelofs Waar: Raadszaal, Gemeentehuis Wijk bij Duurstede Apparatuur: Beamer, projectiescherm, stoelen, katheder Overig: Koffie en Thee, Hand-outs van PowerPoint Presentatie 6.2 Planning Hieronder is het spreekplan opgenomen met aandachtspunten in de meeste wenselijke volgorde. Tijdens het uitwerken van het spreekplan in het draaiboek is het waarschijnlijk dat er nog veranderingen worden aangebracht in de volgorde. Introductie adviesteam & project Voorbeeld afname checklist Voordelen checklist & sterrensysteem Uitkomsten screenen woningen Algemene aanbevelingen o Bewoonbaarheid o Ergotherapeut inschakelen Implementatie(plan) 6.3 Kern presentatie Op de volgende bladzijde wordt in het kort weergegeven welke punten tijdens de presentatie aan bod zullen komen

18 6.3.1 Toegankelijkheid van informatie Drievoudig perspectief Perspectief van het onderwerp: foto s of beeldmateriaal van woningen. Perspectief van het publiek: interactief en op die manier naar hun mening vragen en dat ze vragen kunnen stellen aan de junior adviseurs. Perspectief van de spreker: de eigen ervaringen van de junior adviseurs m.b.t. het screenen van de woningen. Visualiseren Foto s, plaatjes en ander beeldmateriaal zoals checklist, PowerPoint Presentatie. Voorbeelden Zie ook perspectief spreker, voorbeelden over invullen van en screenen met de checklist. Tempo, volume en stem Daar houden de junior adviseurs rekening mee passend bij de zaal en het publiek Verwerken van informatie Er zullen samenvattingen tussendoor worden gegeven en tussentijds vragen gesteld worden aan publiek. Zodat zij actief mee moeten denken en waar door ze bij de presentatie betrokken blijven. Er zal spanning worden opgebouwd tijdens de presentatie door bijvoorbeeld te beginnen met de conclusie en dan pas de feiten of eerst de oplossing en dan de problemen te vertellen. De gebruikelijke volgorde draaien we om Aandacht vasthouden De aandacht van het publiek proberen de junior adviseurs vast te houden door: Het publiek direct aan te spreken Het publiek deelgenoot te maken (vb. vergrijzing, mensen worden ouder, aanpassingen zijn nodig) Publiek zelf mee te laten denken (vb. gebruik maken van stellingen) Rekening te houden met de beschikbare ruimte Het zoeken naar interactie met het publiek. 6.4 Begin presentatie Om de presentatie te beginnen hebben de junior adviseurs een keuze gemaakt uit de volgende drie openingen: Koppelen aan actualiteit Start met een populair misverstand Open met beeld of geluidsmateriaal (foto s/video) Er is gekozen voor de opening aan de hand van een populair misverstand. Dit omdat de junior adviseurs dat een leuke opening vinden die direct de aandacht zal trekken van de toehoorders. Het gemaakte beeldmateriaal zal in de presentatie gebruikt worden ter ondersteuning van de informatie die gegeven zal worden. Dit beeldmateriaal is tijdens het project verzameld door de junior adviseurs

19 6.5 Einde presentatie Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen Aan het einde van de presentatie zullen de junior adviseurs een conclusie geven. Deze conclusie zal een samenvatting bevatten van wat er tijdens de presentatie aan bod is gekomen. Ook zal er een ideaal toekomstbeeld worden geschetst door de junior adviseurs. De uitnodiging die verstuurd is naar de genodigden is terug te vinden in bijlage 1. Literatuur - Angenent, M., Vilsteren, P. Presenteren; de basis. Wolters-Noordhoff Groningen (1998) - Braas, C., Kat, J. e.a. Presenteren. Wolters-Noordhoff bv Groningen/Houten (2005) - Hertz, B. Presenteren van onderzoek. Boom onderwijs (2005)

20 7. Visie Hieronder zal de visie van de junior adviseurs op de volgende onderwerpen weergegeven worden: ergotherapie, producten, organisatie en beleid zijn. Deze onderwerpen hangen samen met het project dat de junior adviseurs doorlopen hebben. 7.1 Ergotherapie De junior adviseurs zijn ergotherapeuten. Hun visie zal dan ook met name gebaseerd zijn op de visie vanuit de ergotherapie. Dit betekent dat de junior adviseurs de cliënt of in dit geval de bewoner centraal stellen. Het sterrensysteem is een goed systeem om de toegankelijkheid van woningen te screenen. Echter blijft in het sterrensysteem voor een groot deel de daadwerkelijke bewoonbaarheid van de woning achterwege. De junior adviseurs willen zich daarom sterk maken om ervoor te zorgen dat er ook zeker naar de bewoonbaarheid gekeken zal worden. Een woning kan nog zo toegankelijk zijn als de bewoner door zijn of haar aandoening niet bij de keukenkastjes kan komen, niet op het toilet kan komen en ook nog de beugels mist die hem of haar houvast geven is een woning niet bewoonbaar. Daarnaast vinden de junior adviseurs het ook belangrijk dat alle bewoners zo goed mogelijk deel moeten kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer. Zij moeten niet weggestopt worden in een focuswoning, omdat hun handicap of beperking zo ernstig is dat zij niet direct in een normale woning kunnen wonen. Door alle bewoners deel te laten nemen aan het maatschappelijk verkeer zal ook de participatie binnen de gemeente Wijk bij Duurstede bevorderd worden. De junior adviseurs vinden het daarom heel belangrijk dat elke inwoner van de gemeente Wijk bij Duurstede ongeacht zijn of haar handicap of beperking moet kunnen wonen op een door hem of haar uitgekozen plek en een door hem of haar uitgekozen woning. 7.2 Producten Vanuit de junior adviseurs zijn er een aantal producten gemaakt. Deze producten ondersteunen de implementatie van het sterrensysteem. Om te beginnen is eerst het onderzoek uitgevoerd. Op basis van de verkregen resultaten uit het onderzoek is het onderzoeksrapport opgesteld. Dit onderzoeksrapport ondersteunt de aanbevelingen die terug te vinden zijn in het adviesrapport. De theoretische onderbouwing geeft weer wat de junior adviseurs gedaan hebben en waarom. Tot slot is er dan ook nog het implementatieplan hierin wordt uitgelegd wat er gedaan moet worden om de implementatie vorm te geven. De junior adviseurs hebben in hun producten zo volledig mogelijk proberen te zijn. Dat is goed gelukt. Vooral het adviesrapport en het implementatieplan zijn van belang voor een goede implementatie van het sterrensysteem. De theoretische onderbouwing is een ondersteuning voor de gemaakte keuzes en de gebruikte theorie. Doordat de junior adviseurs veel tijd een aandacht hebben besteed aan de producten die gemaakt zijn tijdens het project hebben zij veel kennis en ervaring opgedaan. Dit is voor hen belangrijk geweest voor het goed kunnen doorlopen van het proces, maar ook voor hun verdere ontwikkeling als ergotherapeut. Daarnaast hebben zij ook gezorgd voor kwaliteitsbewaking. De junior adviseurs vinden het belangrijk dat de producten van goede kwaliteit zijn. Door te zorgen voor goede kwaliteit zullen de junior adviseurs eerder serieus genomen worden door de projectgroep. Vanuit de gemeente zijn er ook een aantal producten gemaakt die betrekking hebben op het sterrensysteem. Eén daarvan is het Wmo beleidsplan en de andere is de nota gehandicaptenbeleid. Deze producten zijn echter nog niet goedgekeurd en doorgevoerd. De junior adviseurs vinden het goed en belangrijk dat de gemeente daar aandacht aan besteed

21 De junior adviseurs vinden het jammer dat zij deze documenten niet hebben kunnen gebruiken tijdens het project, omdat de aanbevelingen die zij nu hebben gegeven nog beter hadden kunnen aansluiten bij de visie van de gemeente. De junior adviseurs zouden er voor willen pleiten dat deze documenten zo snel mogelijk worden goedgekeurd. Zodat deze documenten alsnog kunnen worden meegenomen tijdens de implementatie van het sterrensysteem. 7.3 Organisatie De organisatie is in dit geval de projectgroep zoals hij opgesteld is in de gemeente Wijk bij Duurstede. Alle vier de partijen in de projectgroep willen eigenlijk hetzelfde, maar wel op een andere manier en vanuit een andere achtergrond. Voor alle partijen is het belangrijk dat de bewoners van de gemeente Wijk bij Duurstede een woning krijgen die voldoet aan hun wensen en behoeften. Vanuit de gemeente zal dat zijn, omdat zij dan minder grote Wmo aanvragen krijgen die zij niet kunnen declareren. Volksbelang wil als woningstichting zoveel mogelijk woningen hebben die passen bij de vraag vanuit de inwoners van de gemeente. Job Haug wil zijn checklist en sterrensysteem promoten en de SIGW wil het beste voor de inwoners van de gemeente Wijk bij Duurstede die een handicap of beperking hebben. Doordat ze allemaal hetzelfde willen en open staan om daaraan te werken is er draagvlak gecreëerd om het sterrensysteem te implementeren. Ondanks dat ze allemaal hetzelfde willen hebben ze wel verschillende wensen en belangen. Dit komt tijdens vergaderingen waarbij iedereen aanwezig is duidelijk naar voren. Niet alle wensen en belangen kunnen en passen binnen de mogelijkheden. De projectgroep zal goed moeten kijken naar wat nu echt het doel van het implementeren van het sterrensysteem is en dan zal dit door de gehele projectgroep op een goede manier geïmplementeerd kunnen worden. De junior adviseurs vinden het belangrijk dat er bij de organisatie voldoende draagvlak is gecreëerd. Het is voor de junior adviseurs lastig dat zij in een later stadium deel uit hebben gemaakt van een reeds bestaande projectgroep. Ook is het voor de junior adviseurs lastig geweest dat er meerdere opdrachtgevers zijn. Voor wie zijn de junior adviseurs nu echt bezig? En hoe kunnen de junior adviseurs met zoveel verschillende betrokkenen nu draagvlak creëren. Door goed te luisteren en hun inbreng voldoende te onderbouwen is dit toch gelukt. 7.4 Beleid De woonvisie en de woonvraag in de gemeente Wijk bij Duurstede zijn sterk aan verandering onderhevig. Dit is het gevolg van het groeiend aantal ouderen huishoudens in de gemeente., maar ook willen mensen keuzemogelijkheden ten aanzien van woningen en er is een roep om kwaliteit, veiligheid en ruimte in en om de woning. De verwachting is dat dit ook zal blijven. Door middel van levensloopbestendig bouwen is het de bedoeling dat mensen met een beperking langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en daardoor kunnen participeren in de samenleving. De gemeente heeft daarbij als doel om levensloopbestendige wijken te creëren in de gemeente Wijk bij Duurstede. De junior adviseurs vinden het vanuit hun professie als ergotherapeuten een goede insteek om levensloopbestendige wijken te creëren. Het is voor de bewoners van de gemeente Wijk bij Duurstede belangrijk dat zij ondanks hun handicap of beperkingen kunnen participeren in hun vertrouwde omgeving. Met het creëren van levensloopbestendige wijken voldoet de gemeente aan de wensen van de bewoners en kunnen zij ook voldoen aan de prestatievelden 5 en 6 van de Wmo

22 Vanuit de gemeente is er een beleid opgesteld voor de implementatie van de Wmo. Dit beleid geeft goed de verschillende prestatievelden weer, ook wordt hierin uitgewerkt hoe ze daaraan willen gaan werken. De junior adviseurs zien dat de gemeente actief bezig is met het vorm geven van de prestatievelden van de Wmo. De junior adviseurs denken echter wel dat de gemeente soms nog breder moet kijken om het geheel in perspectief te zien voor wat betreft bijvoorbeeld de toegankelijkheid en de bewoonbaarheid van woningen

23 8. Discussie Dit is de eerste keer dat de junior adviseurs een dergelijk toegepast onderzoek hebben uitgevoerd. Er zou daarom getwijfeld kunnen worden aan de kwaliteit van het onderzoek. De junior adviseurs hebben deskundigen ingeschakeld en er is door hen betrouwbare literatuur geraadpleegd. Ook zijn zij gemotiveerd en gedreven om met een nieuwe uitdaging aan de slag te gaan. Gezien deze punten kan er vanuit gegaan worden dat er een kwalitatief gedegen toegepast onderzoek uitgevoerd is

24 9. Conclusie Wat is er nodig om het sterrensysteem in de gemeente Wijk bij Duurstede te implementeren? Dat is de vraag waar de junior adviseurs hun project mee begonnen zijn. Tijdens het proces is daarbij het onderzoek naar de kwaliteit van de checklist en het sterrensysteem nog bijgekomen. In dit hoofdstuk wordt beschreven of het project heeft bijgedragen en antwoord heeft gegeven op de vraagstelling. Het sterrensysteem is een vernieuwend systeem voor de gemeente Wijk bij Duurstede waarmee duidelijk in kaart gebracht kan worden hoeveel woningen de gemeente in zijn bezit heeft die voldoen aan een bepaald aantal sterren. Echter blijkt uit het onderzoek en de aanbevelingen dat alleen het in kaart brengen van het sterrensysteem niet voldoende is. Het sterrensysteem zal ook in de praktijk moeten worden gebracht. Hiervoor adviseren de junior adviseurs dan ook dat de gemeente en de woningstichting voldoende tijd, geld en aandacht besteden aan de implementatie van het sterrensysteem waarbij de gedane aanbevelingen meegenomen zullen worden. Om de vraagstelling te kunnen beantwoorden zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd. Uit deze onderzoeken is gebleken dat de checklist, waarmee de woningen gescreend zullen worden en op basis waarvan de sterbeoordelingen toegekend zullen worden, bruikbaar, valide en betrouwbaar is. Dit is een goede start voor de implementatie van het sterrensysteem. Om de checklist op de juiste manier af te kunnen nemen zijn instructies noodzakelijk zodat de uitkomsten bruikbaar, valide en betrouwbaar blijven. Behalve de instructies zijn er ook nog aanbevelingen gedaan door de junior adviseurs over de checklist en het sterrensysteem. De aanbevelingen zijn verder uitgewerkt in het adviesrapport en in het implementatieplan. Met behulp van het adviesrapport, het implementatieplan en het gecreëerde draagvlak verwachten de junior adviseurs dat de implementatie van het sterrensysteem voorspoedig zal verlopen

25 10. Literatuur Beoordelen toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen - Aken van, T. Projectsucces: van projectresultaat naar bedrijfsresultaat. (1996) - Aken van, T. Projectmanagement op menselijke maat. (2003) - Angenent, M., Vilsteren, P. Presenteren; de basis. Wolters-Noordhoff Groningen (1998) - ARJO. Handboek voor Architecten en planologen - Baarda, D.B., Goede, de M.P.M. Basisboek Methoden en Technieken. Wolters- Noordhoff Groningen, Houten (2006) - Bekman, A. Adviseren. Het geheim van de smid. Assen: Koninklijke Van Gorcum. (2002) - Borgers, R. & Gerards, F. Health Counseling. Uitgeverij Nelissen, Soest (2006) - Brinkman, J. De vragenlijst. Wolters-Noordhoff bv Groningen, (2000) - Braas, C., Kat, J. e.a. Presenteren. Wolters-Noordhoff bv Groningen/Houten (2005) - Bris, Bouwbesluit (2003). - Burgerhof, H. Overeenstemming. UMCG (2009) - CliëntenBelang Utrecht. Voetpaden voor iedereen - CliëntenBelang Utrecht. Gradaties in toegankelijkheid van wonen (begrippen) - CliëntenBelang Utrecht. Gradaties in toegankelijkheid van wonen (richtlijnen) - Gemeente Wijk bij Duurstede. Maatschappelijke ondersteuning in Wijk bij Duurstede Beleidsplan. (2009) - Grit, R. Projectmanagement. Wolters-Noordhoff Groningen, Houten (2005) - Hertz, B. Presenteren van onderzoek. Boom onderwijs (2005) - Hulscher M, Wensing M, Grol R. Effectieve implementatie: theorieën en strategieën. Den Haag: Zorgonderzoek Nederland, (2000) - Grol R, Wensing M. Implementatie effectieve verbetering van de patiëntenzorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, (2006) - Haug, J. Toegankelijkheid en geschiktheid van woningen. Cliëntenbelang Utrecht, (2007) - Heijsman, A., Kuiper, C., Lemette, M., Veld de, A. Adviseren als ergotherapeut. Utrecht: Lemma BV. (2007) - Kuiper, C., Verhoef, J., Louw de, D., Cox, K. Evidence-based practice voor paramedici. Methodiek en implementatie. Utrecht: Lemma BV (2004)

26 - Meer, van K.., Neijenhof, van J., Bouwens, M., Elementaire sociale vaardigheden: Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum (2001) - Meyra; (2008) - Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Verkenning Levensloop. Januari (2002) - Nathans, H. Adviseren als tweede beroep. Resultaten bereiken als adviseur. Deventer: Kluwer (1996) - Nathans, H.. Adviseur als tweede beroep. Deventer: Kluwer. (2005) - Nationale woningraad. Handboek aanpasbaar bouwen (1992) - NUSO. Eisen voor een integraal toegankelijke speelvoorziening - Quicky; (2008) - Rameckers, G., Oosterwegel, F. Adviseren moet je doen: Adviesvaardigheden voor HBO ers. Baarn: HB uitgevers. (2005) - Reed Business information bv. Handboek voor toegankelijkheid - Revab; (2007) - Rooy, b.j. de. Methodisch adviseren. De personeelswerker, consulent en manager als interne adviseur. Baarn: Nelissen (1996) - Satink, T. Projectplan Toegankelijk en levensloopbestendig bouwen. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, (2009) - SKW certificatie. Handboek Woonkeur - VACpunt Wonen. Gebruikerstoets Wonen & Zorg

27 Bijlage 1 Uitnodiging presentatie UITNODIGING AFSTUDEERPRESENTATIE Toegankelijk en aanpasbaar wonen Wijk bij Duurstede U bent van harte welkom op de eindpresentatie over het afstudeerproject Beoordelen van toegankelijkheid en aanpasbaarheid van bestaande huurwoningen WIE: Imke Bunthof Joanne Kwakkel Claudia Roelofs Gabi Scheffelaar WANNEER: Donderdag 11 juni uur WAAR: Gemeentehuis Wijk bij Duurstede, Raadszaal