Dat maak ik zelf wel uit Democratisering en emancipatie
|
|
- Renée Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dat maak ik zelf wel uit Democratisering en emancipatie Inleiding In de jaren zestig was de Nederlandse samenleving danig opgeschud. Traditionele kaders als de verzuiling waren ter discussie gesteld en/of doorbroken en autoriteiten van hun voetstuk getrokken. Het geëmancipeerde individu kwam steeds meer los van traditionele banden te staan en wenste zelf te bepalen hoe hij/zij het leven inrichtte. De goedopgeleide, zichzelf ontplooiende, mondige burger liet zijn eigen stem horen en wenste betrokken te worden bij het nemen van beslissingen. Wat in de jaren zestig (en in sommige opzichten al eerder) in gang gezet werd, kwam tot volledige wasdom in de jaren zeventig. Een kritische instelling, engagement met de wereldproblemen, luid ventileren van je mening, die immers net zo goed is als iedere andere mening, gelijke kansen voor iedereen, delen van kennis, macht en inkomen, kortom de Nederlandse burger emancipeerde tot een mondig individu. Wat in de jaren zestig was ingezet, institutionaliseerde in de jaren zeventig. De regenten uit de jaren zestig hadden hun lesje geleerd en sloten zich aan bij de vernieuwingsdrang. Zo raakte de samenleving doordesemd van emancipatie, democratisering en geïnstitutionaliseerde inspraakmogelijkheden. Geen groot besluit, zonder formeel vastgelegde inspraakronden. En mochten er toch nog bezwaren zijn dan waren er geïnstitutionaliseerde bezwaarprocedures bij de Hoge Raad, of klachtenprocedures bij de sinds 1982 actieve Nationale Ombudsman. De keerzijde van de inspraak-medaille was dat besluitvormingsprocessen zo een stuk langzamer verliepen. Na verloop van tijd bekoelde het enthousiasme voor de georganiseerde inspraakronden bij veel burgers, omdat men het gevoel kreeg dat ondanks alle inspraak er toch niet geluisterd werd. Bovendien bleek inspraak ook niet alleenzaligmakend: waar de ene burger zijn gelijk kon halen, voelde de ander zich hierdoor weer benadeeld. Aan de hand van drie thema s, stadsvernieuwing, vrouwenemancipatie en Nederland gidsland, worden de hierboven in algemene lijnen geschetste ontwikkelingen geïllustreerd. Natuurlijk vormen deze drie thema s maar een deel van alle activiteiten op het gebied van emancipatie en democratisering in Nederland in de jaren 70 en 80. Stadsvernieuwing De nieuwe rol van die mondige burger is duidelijk te zien in de omgang met de stadscentra. In de jaren zestig was cityvorming bij de bestuurders de grote mode. Historische centra moesten gesloopt worden om plaats te maken voor moderne kantoor- en winkelcentra met grote parkeerterreinen. Goed toegankelijk voor het toenemende autoverkeer, het liefst met vierbaanswegen dwars door de stad. In veel steden werd dit voortvarend aangepakt, maar er kwam verzet vanuit de bevolking tegen dit afbraakbeleid. Natuurlijk moest er wat gedaan worden aan de verkrotte woningen, maar waarom moesten woningen verdwijnen ten koste van megacentra? Wat gebeurde er met het historisch karakter van de binnensteden? Een vierbaansweg dwars door de grachtengordel in Amsterdam was geen wenselijk toekomstbeeld. Onder druk van de mondige burger, die zich organiseerde in verenigingen voor stadsherstel, of zelf de restauratie van historische panden begon, veranderde het beleid in de loop van de jaren zeventig en tachtig. Stadsbesturen realiseerden zich de aantrekkelijkheid van een historisch stadscentrum. Niet alleen om in te wonen, maar ook om toeristen te trekken. Zo verdwenen de sloopplannen in de kast en richtte men zich op grootschalige restauratie. Zo kreeg bijvoorbeeld in Deventer het Bergkwartier een nieuw leven en in Den Bosch werd de Binnendieze in zijn oude luister hersteld. Maar ook in andere steden werden historische panden opgeknapt. De sloop van woningen in het stadscentrum bracht een ander probleem onder de aandacht. Ondanks de enorme bouwproductie in de jaren zestig was de woningnood in de grote steden nog steeds niet voorbij. Misstanden als huisjesmelkerij en leegstand kwamen veel voor. Deze combinatie leidde tot het kraken, het zonder toestemming betrekken van een leegstaand pand. Kraken gebeurde in eerste instantie op kleine schaal en kon op sympathie van veel stadsbewoners rekenen. In alle steden van enige omvang werd gekraakt. Het kraken werd zo populair dat er zich een hele organisatie omheen weefde. 1
2 Krakersbeweging In Amsterdam is zaterdag massaal geprotesteerd tegen de ontruiming van de Groote Keyser. Naar schatting 2500 demonstranten gewapend met spandoeken door de binnenstad. Op de foto een deel van demonstranten voor de bewuste panden, terwijl de krakers vanaf het dak kijken. Fotograaf: ANP Plaats: Amsterdam Datum: Bron: ANP Photo, Den Haag. Alle rechten op deze afbeelding zijn voorbehouden. Zie de colofon op de website bij deze cursus. Bestuurders reageerden in het begin niet zo repressief. Men had wel oog voor de problemen en men ergerde zich ook aan huisjesmelkers en leegstand. Onder druk van de krakers werd er actie ondernomen in de diverse stadhuizen. Er kwam nieuwbouw van woningen in de gesloopte stadscentra en in de negentiende eeuwse wijken rond de stadscentra werden huizen gerenoveerd. Voor een deel van de kraakbeweging was dit niet genoeg. Zij radicaliseerde in anarchistische richting en wenste niets meer te maken hebben met welk bestuur dan ook. De gemiddelde Nederlander zag dit met lede ogen aan. Zeker na de serie gewelddadige rellen in krakerscentrum Amsterdam, zoals rond de inhuldiging van Beatrix (geen woning geen kroning) in 1980, rond de Vondelstraat in hetzelfde jaar en bij de ontruiming van de Lucky Luyk in In de loop van de jaren tachtig marginaliseerde de kraakbeweging. Gemeenten hadden een groot deel van de oorspronkelijke problemen aangepakt, het kraken zelf was moeilijker geworden, maar vooral verdween de steun bij de rest van de Nederlanders. Hier en daar werd nog wel eens wat gekraakt, maar de tijd van het grootschalig kraken was voorbij. Vrouwenemancipatie Halverwege de jaren zestig waren vrouwen weliswaar formeel op veel terreinen gelijkgesteld, maar in de praktijk voelde het toch als tweederangs. Na het huwelijk merkten veel vrouwen dat ze door de kleine kinderen met handen en voeten aan huis gebonden waren. Steeds meer vrouwen vonden dat wereldje wel erg klein. Ze wilden achter het aanrecht vandaan, zelf beslissen hoe ze hun leven inrichten, maatschappelijk actief zijn, een betaalde baan. De ontevredenheid die bij veel jonge 2
3 vrouwen leefde werd in 1967 verwoord door Joke Smit in Het onbehagen van de vrouw, een artikel in De Gids. De vrouw zat gevangen in het huishouden en had zo eigenlijk geen kans in de maatschappij. En dat terwijl ze met de komst van de pil in 1964 verlost was van de opeenvolging van zwangerschappen. Vrouwen moesten meer kansen op de arbeidsmarkt hebben, maar meer nog, vrouwen moesten zelfbeschikkingsrecht hebben om zelf te bepalen hoe zij hun leven wilden inrichten. Dit vormde de aanleiding voor de komst van actiegroepen om de positie van de vrouw te verbeteren. Joke Smit zelf stond samen met onder anderen Hedy d Ancona aan de basis van Man Vrouw Maatschappij, een pressiegroep die vanaf 1968 probeerde zoveel mogelijk druk uit te oefenen op politieke partijen en de overheid. MVM wilde vooral gelijke ontplooiingsmogelijkheden voor man en vrouw. In opvoeding en onderwijs moesten de geijkte rolpatronen tussen jongens en meisjes doorbroken worden. Met de actie Marie wordt wijzer probeerde MVM begin jaren zeventig de deelname van meisjes aan onderwijs te stimuleren. Zo konden vrouwen hun achterstand wegwerken. Vrouwen hadden evenveel recht op betaalde arbeid als mannen. Vrouwenemancipatie kwam in 1970 op straat. Waar MVM achter de schermen druk uitoefende, koos een groepje links georiënteerde jongeren in Amsterdam voor actie. Onder de naam Dolle Mina brachten zij vrouwenemancipatie in de publiciteit door allerlei ludieke acties. Bij het stadhuis van Amsterdam waarschuwde Dolle Mina bruiden tegen de slavinnenrol van de huisvrouw. Op een gynaecologencongres toonde Dolle Mina haar blote buik met de tekst Baas in eigen buik. Zo waren er talloze acties onder meer voor goede anticonceptiemiddelen, voor crèches, tegen missverkiezingen en voor legalisering van abortus. Dolle Mina dook overal in het land op, bracht vrouwenemancipatie onder ieders aandacht, maar werd nooit een hechte organisatie. Er waren allerlei deelgroepen die uit de schoot van Dolle Mina kwamen om te ijveren voor specifieke doelen. Broodje mee voerde actie voor overblijfmogelijkheden voor kinderen op school. In 1974 kwam Wij Vrouwen Eisen voor legalisering van abortus. Ideologische meningsverschillen zorgden voor afsplitsingen. Radicale lesbiennes verenigden zich in de Paarse September en andere radicale feministen gingen verder in het Vrouwencollectief. Zo rond 1977 verdween Dolle Mina. De geest van Dolle Mina had zich toen al overal gevestigd, in praatgroepen, VOS-cursussen en vrouwenhuizen. Vrouwen deden mee in politieke partijen en de vakbonden. Vrouwen konden naar moeder-mavo s en aan de universiteiten kwamen 'vrouwenstudies'. Er kwamen vrouwentelefoons en Blijf van m'n Lijfhuizen. En feministische bladen als Opzij zorgden ervoor dat de feministische actievlam niet doofde. De meest in het oog springende strijd werd gevoerd rond de legalisering van abortus. Baas in eigen buik betekende zelfbeschikkingsrecht over je eigen lichaam en in het verlengde daarvan het recht te kiezen voor een legale abortus. Pogingen van minister Van Agt in 1974 en 1976 om de abortuskliniek Bloemenhove te sluiten werden verhinderd door de kliniek te bezetten. In 1981 werd het recht op vrije abortus bij wet geregeld. 3
4 Bloemenhove Verzegeling behandelkamers Bloemenhove kliniek. In een van de nog niet verzegelde behandelkamer praten de leden van diverse actie-groepen met de voorzitster van het Stichtingsbestuur van de Bloemenhove kliniek, mevrouw Anneke Goudsmit. Fotograaf: Arthur Bastiaanse Plaats: Heemstede Datum: Bron: ANP Photo, Den Haag. Alle rechten op deze afbeelding zijn voorbehouden. Zie de colofon op de website bij deze cursus. Midden jaren zeventig raakten de directe acties wat uit beeld. Emancipatie werd verankerd in politiek en beleid. In 1974 stelde het kabinet Den Uyl de Emancipatiekommissie in, voorloper van de Emancipatieraad uit In 1977 kwam er een staatssecretaris voor emancipatiezaken en wat er op rijksniveau gebeurde sijpelde ook door naar de lokale overheden. De tweede feministische golf had zeker succes. Er kwam bijvoorbeeld wetgeving voor gelijk loon en gelijke behandeling. De onderwijsachterstand van meisjes en vrouwen werd ingelopen. Mede door de successen ebde de tweede feministische golf in de jaren tachtig weg, ondanks dat er nog veel niet echt goed geregeld is. Er is nog geen eerlijke verdeling van werk en zorg. Nog steeds is kinderopvang een belemmerende factor voor vrouwen om carrière te maken. En carrièrevrouwen hebben het glazen plafond nog niet massaal doorbroken. Nederland gidsland Nederlanders betoonden zich niet alleen in eigen land mondige burgers. Er waren ook veel activiteiten gericht op het buitenland. Het beeld bij het thema Nederland en het buitenland in de jaren zeventig en tachtig is het belerende vingertje waarmee Nederlanders de wereld tegemoet traden. Als klein landje met een lange neutraliteitstraditie vonden Nederlanders zichzelf uitermate geschikt om de rest van de wereld te vertellen hoe het eigenlijk moest. Immers Nederland deed niet aan machtsspelletjes zoals de grote landen. Nederland was niet nationalistisch en de buitenlandse politiek was gebaseerd op hooggestemde morele principes. Nederland, gidsland voor de rest van de wereld. Het onrecht uit de hele wereld kwam via de televisie de huiskamer binnen. Vol van idealisme, democratisering en emancipatie als de Nederlanders waren, verklaarden ze zich solidair met de onderdrukte medemens. Wantoestanden waren er genoeg in de wereld en om die aan de kaak te stellen, werden legio actiegroepen opgericht. Actiegroepen om mensenrechten te verdedigen, voor ontwikkelingssamenwerking, om producten uit dictatoriaal geregeerde landen te boycotten, om 4
5 verzetsbewegingen te steunen, om medische hulp te geven, om actie te voeren tegen sportontmoetingen, of om gewoon te informeren. In de jaren zestig begon dat met kritiek op supermacht Amerika. Die kritiek kwam toen langzaam op gang, maar leverde wel allerlei actievormen op. Begin jaren zeventig hield de oorlog in Vietnam de gemoederen nog wel bezig, maar het Amerikaanse optreden in Midden- en Zuid-Amerika werd veel heftiger veroordeeld. Er was kritiek op de door de VS gesteunde rechtse regimes in El Salvador en Guatemala, terwijl het Nicaragua Komitee juist het linkse regime in Nicaragua steunde. In Zuid-Amerika waren de dictaturen van Pinochet in Chili ( ) en Videla in Argentinië ( ) doelwit van actiegroepen. Neerlands Hoop (Freek de Jonge en Bram Vermeulen) ontketende de actie Bloed aan de paal tegen de deelname van Oranje aan de wereldkampioenschappen in 1978 in Argentinië, overigens zonder dat dit resulteerde in een voetbalboycot. Ook andere NAVO-bondgenoten kregen Nederlandse kritiek te verduren. Portugal was verwikkeld in oorlogen met bevrijdingsbewegingen in haar Afrikaanse koloniën. Het Angola Comité, dat al in 1961 was opgericht, ontwikkelde zich tot een van de meest actieve actiegroepen. Vooral de boycotacties tegen Angola-koffie trokken veel aandacht. Na de onafhankelijkheid van Angola in 1975 ging het Angola Comité op in het Komitee Zuidelijk Afrika. Voornaamste doel van dit comité was het apartheidsregime in Zuid-Afrika. En weer met boycotacties: tegen Outspan sinaasappels en tegen Shell, omdat dit bedrijf de olieboycot van de Verenigde Naties omzeilde. Weer andere actiegroepen ondersteunden in andere delen van de Derde Wereld bevrijdingsbewegingen (Oost-Timor, Palestina) of bestreden dictaturen (Indonesië, of het Iran van de Sjah). Ook de andere supermacht, de Sovjet-Unie, kreeg te maken met de kritische Nederlanders. De wijze waarop dit regime omging met binnenlandse dissidenten werd scherp veroordeeld. Ook in andere landen van het oostblok werd de mensenrechtenbeweging gesteund. De Tsjechoslowaakse beweging Charta 77 kon op veel sympathie rekenen. Begin jaren tachtig verklaarden Nederlanders zich massaal solidair met de vrije vakbeweging Solidariteit in Polen. Engagement kon ook wat algemener van aard zijn. Een lidmaatschap van Amnesty International, dat sinds 1968 ook een Nederlandse afdeling had, gaf de mogelijkheid om actie te voeren tegen de schending van mensenrechten zonder een politieke voorkeur uit te spreken. Bezorgdheid over de Noord-Zuid verhoudingen en de Derde Wereld kon vertaald worden in het werken als vrijwilliger in een Wereldwinkel, waar kleinschalig geproduceerde producten uit de Derde Wereld werden verkocht. Vanaf 1969 verschenen deze winkels in alle grotere Nederlandse steden. Verzet tegen kernwapens, of meer in het algemeen tegen de wapenwedloop tussen de supermachten van Oost en West, was mogelijk via het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Het IKV was een van de drijvende krachten achter de massademonstraties in 1981 en 1983 tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland. De algemene slogan Kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Nederland, gaf nog maar eens duidelijk aan dat Nederland voorop wilde lopen in de wereld. 5
6 AMSTERDAM: Demonstratie tegen kernwapens in Amsterdam. Fotograaf: ANP Plaats: Amsterdam Datum: Bron: ANP Photo, Den Haag. Alle rechten op deze afbeelding zijn voorbehouden. Zie de colofon op de website bij deze cursus. Niet alleen de geëngageerde Nederlandse burger in een van de vele actiegroepen hield de wereld voor hoe het eigenlijk zou moeten. Hoewel de Nederlandse regering sommige actiegroepen behoorlijk lastig vond, droeg men ook zijn steentje bij aan verbetering van de wereld. Zo leverde Nederland van 1979 tot 1983 troepen aan de VN-vredesmissie in Libanon. Een minister als Max v.d. Stoel zette zich op het internationale toneel effectief in voor de mensenrechten. Jan Pronk streed gedreven voor hulp aan de ontwikkelingslanden. Op deze terreinen liepen we in onze officiële buitenlandse politiek voorop, want ook hier werd de kritische tijdgeest vertaald in beleid. 6
Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer Vrouwenemancipatie
Praktische opdracht Maatschappijleer Vrouwen Praktische-opdracht door een scholier 2125 woorden 20 juni 2005 5,6 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat vrouwen is. Emancipatie is: 1. Vrijlating, vrijverklaring,
Nadere informatiegeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 23 juni 9.00 12.00 uur 20 04 Voor dit examen
Nadere informatieV Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf
V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2015-2016-2017
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GT GS/K/2 Basisvaardigheden GT GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GT GT GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieGESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT
GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2014-2015-2016
Schoolexamen derde leerjaar mavo (2014 2015) 1 SE1 De industriële samenleving in Nederland Het proces van industrialisatie heeft de Nederlandse samenleving ingrijpend veranderd vanaf het midden van de
Nadere informatieInstructie: Landenspel light
Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie
Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie Werkstuk door een scholier 3810 woorden 8 juni 2008 6,1 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De opdracht voor dit werkstuk is om een verandering rond
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieTineke Boudewijns VERSTAG
Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen
Nadere informatieFeministische theologie dertig jaar daarna (2004)
Feministische theologie dertig jaar daarna (2004) Sieth Delhaas Bijeenkomst groepje vrouwelijke studenten o.l.v. Irene Pronk in het Vrouwencafé in Amsterdam, 10 november 2004 Met Irene sprak ik af dat
Nadere informatieNatalia Tsvetkova. Samenvatting
Natalia Tsvetkova De hervorming van Duitse universiteiten tijdens de Koude Oorlog: De mislukking van het culturele imperialisme van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie Samenvatting Mijn onderzoek reconstrueert
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de
Nadere informatieTWEEDE FEMINISTISCHE GOLF: EEN HISTORISCH ONDERZOEK
VROUWENEMANCIPATIE Naam :............... TWEEDE FEMINISTISCHE GOLF: EEN HISTORISCH ONDERZOEK Klas: Nr. : Datum : Vak: geschiedenis SCORE: / De zogenaamde eerste feministische golf speelde zich af aan het
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2009 tijdvak 2 dinsdag 23 juni 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 19 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieVerenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten
Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten 1.2-2.3-3.3 Inleiding Deze opdracht gaat over de ontwikkeling van de burgerrechten. Hierbij staat de status van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten
Nadere informatieBurgers en Stoommachines. Tot 1:20
Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.
Nadere informatieTurken in Kreuzberg. Bram Vrielink en Jens Barendsen (2de)
Turken in Kreuzberg Bram Vrielink en Jens Barendsen (2de) 1 OPDRACHT 1 Waarom werd de Berlijnse muur opgericht? Na de 2 e Wereldoorlog werd Duitsland in 2 gedeeltes opgesplitst, te weten West-Duitsland
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieDonderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 41 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieWerk van iedereen. Democratisering en vredesopbouw
Werk van iedereen Democratisering en vredesopbouw Foto: Rebke Klokke Werk van Gladys Haar man werd vermoord. Haar broer ontvoerd. En zelf raakte Gladys getraumatiseerd door wat ze meemaakte tijdens de
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieSO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.
SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,
Nadere informatieJeugd. Geloof Levensovertuiging
Jeugd Geloof Levensovertuiging - Wat voor kind was u? - Was u wat ze noemen een echte jongen, echte meid? - Ging u liever met meisjes om of met jongens, of was u liever alleen? - Had u op een bepaald moment
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2004
Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatie6 Stefanus gevangengenomen
6 Stefanus gevangengenomen 8. En Stefanus, vol geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. 9. En enigen van hen die behoorden tot de zogenoemde synagoge van de Libertijnen, van de
Nadere informatieMODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!
MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieWaarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname.
Waarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname. Toespraak van voorzitter Chan Santokhi bij de opening van de nationale conferentie rond het 70 jarig bestaan
Nadere informatieNederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?
Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert
Nadere informatieInleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:
Werkstuk door een scholier 2627 woorden 21 april 2001 7 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:
Nadere informatie(Uit: mensenrechteneducatie in het vak geschiedenis: leerlijn genderongelijkheid)
(Uit: mensenrechteneducatie in het vak geschiedenis: leerlijn genderongelijkheid) THEMA Sluit aan bij Mensenrechten/ kinderrechten Doel Niveau Type Duur Materiaal Voorbereiding Doelstellingen Vakgebonden
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag door Lotte 1361 woorden 19 juni 2017 6,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van televisie
Nadere informatieVervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3)
Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Na de dood van Stalin leek de Sovjet greep op het Oost Europa wat losser te worden. Chroesjtsjov maakte Stalins misdaden openbaar (destalinisatie),
Nadere informatieOpstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie
Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,
Nadere informatieT4 Oefen SED Geschiedenis Module 6
T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje
Nadere informatieSchoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015
Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 33 vragen. In totaal kun je hiervoor 54 punten halen. Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd
Nadere informatieTHE A21 CAMPAIGN AFSCHAFFEN VAN ONRECHT IN DE 21E EEUW
THE A21 CAMPAIGN AFSCHAFFEN VAN ONRECHT IN DE 21E EEUW FEITEN MENSENHANDEL is de illegale handel van mensen, met als voornaamste doel gedwongen arbeid en seksuele uitbuiting. Het is de snelst groeiende
Nadere informatieArigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten
Arigato opdrachtenblad Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Lesuurpakket Arigato Thema s: oorlogsverleden; mensenrechten; vergeven; herdenken. Verdiepingsopdrachten:
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Feminisme in 20e eeuw
Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in 20e eeuw Praktische-opdracht door een scholier 4150 woorden 29 mei 2007 6,5 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING In het begin van de periode werd
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen zijn
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieVoorwoord 9. Inleiding 11
inhoud Voorwoord 9 Inleiding 11 deel 1 theorie en geschiedenis 15 1. Een omstreden begrip 1.1 Inleiding 17 1.2 Het probleem van de definitie 18 1.3 Kenmerken van de representatieve democratie 20 1.4 Dilemma
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieVoor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal
Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal 2018-2022 De SP bestuurde voor het eerst in Gorinchem mee. De SP heeft met onze wethouder veel dingen bereikt. We vertellen
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieBekvechten en bloedvergieten, Kaat Mossel tegen de patriotten van Renate Mamber. voor groep 7 en 8
Bekvechten en bloedvergieten, Kaat Mossel tegen de patriotten van Renate Mamber Vooraf voor groep 7 en 8 Het boek Bekvechten en bloedvergieten vertelt het verhaal van Kaat Mossel, een groot sympathisant
Nadere informatieMarie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959).
Werkblad 1: Marie Anne Tellegen. Mijn naam is Marie Anne Tellegen. Ik ben geboren in het jaar 1893 in Arnhem. Mijn vader was burgemeester van Amsterdam van 1915 tot 1921. In februari 1944 kwam ik in de
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b
Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij
Nadere informatieProtest in de jaren 60 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62193 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieDe koude oorlog Jesse Klever Groep 7
De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 5
Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie
Nadere informatieSinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel zeshonderd panden in. Amsterdam en omgeving gered. Panden die soms al op de nominatie stonden
Rooilijn Jg. 50 / Nr. 5-6 / 2017 Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop P. 410 Paul Morel Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop Sinds haar oprichting in 1956
Nadere informatieSO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht
SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieGeschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika
Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s
Nadere informatieDoorbraak.eu. huurstrijd en de strijd van vluchtelingen voor een beter bestaan een prominente rol hadden.
Vluchtelingen welkom, belastingontduikers niet. Ongeveer driehonderd mensen deden afgelopen zaterdag mee aan de iedereen onderdak demonstratie in Amsterdam. Het werd een sympathieke en solidaire actie,
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 Welke kaart geeft de historisch
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2017-I
Opgave 5 De glorietijd en de neergang van de kraakbeweging Bij deze opgave horen de teksten 4 en 5. Inleiding Deze opgave gaat over kraken. Kraken is het in gebruik nemen van een leegstaand gebouw zonder
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-17-1-b
Bijlage VMBO-KB 2017 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-17-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een omschrijving van de eerste politieke partij: De kleine luyden
Nadere informatieWijnimport Nederland naar regio
DO RESEARCH Wijnimport Nederland naar regio Sterke opmars wijn uit Chili Jeroen den Ouden 1-10-2011 Inleiding en inhoudsopgave Pagina I De invoer van wijn in Nederland 1 II De invoer van wijn naar herkomst
Nadere informatieJonge Stedenbouwkundigen
herontwerp de stad Amsterdam Lesmateriaal VO Museum Het Grachtenhuis Lesmateriaal VO herontwerp de stad Amsterdam Lesmateriaal ter voorbereiding of verwerking van een bezoek aan museum Het Grachtenhuis
Nadere informatiefiud / SfiP B v u / uur
fiud / SfiP B v u / uur - r PPBrtlig BW iitenitlmile j, ODtwikkiliogn MB knnnn zijn voor d» bimnltnd»! viiligheii Nr. A83/010 Ik april 1983 PALESTIJNEN BEZOEKEN TSJECHOSLOWAKIJE In de tweede week van maart
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatie6,8. Kerk invloed op: Regering voert/stimuleert industrialisatiepolitiek. Samenvatting door een scholier 800 woorden 16 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 800 woorden 16 juni 2003 6,8 12 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: verzuiling en consensus. Katholieken Protestanten Socialisten Liberalen Politieke partijen KVP
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Amnesty International
Spreekbeurt Nederlands Amnesty International Spreekbeurt door een scholier 1518 woorden 28 november 2003 6,3 51 keer beoordeeld Vak Nederlands Mijn spreekbeurt gaat over Amnesty International. Amnesty
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE KB
Examen VMBO-KB 2010 tijdvak 1 vrijdag 21 mei 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 39 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.minbuza.nl Contactpersoon T.H. Wouda Kuipers T 070-348 5689
Nadere informatieKijktip: Nieuwsuur in de klas
Kijktip: Nieuwsuur in de klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen leren over de gemeentepolitiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren over belangrijke
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen vwo 2019-I
Opgave 3 Massatoerisme Bij deze opgave horen de teksten 3 tot en met. Inleiding Het internationaal toerisme vormt een toenemend probleem voor steden zoals Amsterdam en Barcelona (tekst 3 en 4). Feestende
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2004-II
Vraag 12 in dit examen is een stelopdracht. Reserveer voldoende tijd om deze opdracht te maken. Nederlanders en hun gezagsdragers 1950-1990: verzuiling, polarisatie en herwonnen consensus In de jaren zestig
Nadere informatieRapport. Datum: 4 maart 2004 Rapportnummer: 2004/073
Rapport Datum: 4 maart 2004 Rapportnummer: 2004/073 2 Klacht DE ONDERZOCHTE GEDRAGING Het in strijd met het bepaalde in de Algemene wet bestuursrecht niet informeren van betrokkene over de mogelijkheid
Nadere informatieVerslag 10 december acties 2013 in Maastricht
Verslag 10 december acties 2013 in Maastricht Op 10 december bestond de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens 65 jaar. In het kader hiervan voerden de Amnesty groep Maastricht en AIMS (Amnesty
Nadere informatie1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.
D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieDE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6
DE MIDDELEEUWEN Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 INHOUDSOPGAVE Middeleeuwen. Karel de Grote. Middeleeuwse straffen. De pest. Dokters in de Middeleeuwen. Beroepen in de Middeleeuwen.
Nadere informatieInfomoment Jongeren over samenleven in Gent
Infomoment Jongeren over samenleven in Gent Hoe denken jongeren over samenleven in Gent? Op vraag van de Stad Gent trok de HoGent met dat vraagstuk naar een 200-tal jongeren en studenten. Het doel van
Nadere informatieCOLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST
COLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST PROGRAMMA Ochtend 10.00 10.30 uur: Inloop met koffie/thee 10.30 10.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Bas Kromhout, redacteur
Nadere informatieGent steunt Internationale Vrouwendag met verschillende acties
Gent steunt Internationale Vrouwendag met verschillende acties Internationale Vrouwendag - een dag die vrouwen wereldwijd inspireert en steunt - vindt plaats op woensdag 8 maart. Ook in Gent staan
Nadere informatieSVM Scholen voor Mauritanië
SVM Scholen voor Mauritanië Nieuwsbrief Nr. 10-5 januari 2016 Algemeen Het afgelopen jaar ging in Nederland de aandacht volledig uit naar de vluchtelingen die vanuit het Midden-Oosten en Noord Afrika naar
Nadere informatieDe frontlinie van de verbeelding
De frontlinie van de verbeelding Waar vechten wij als kunstenaars tegen? En waar vechten wij als kunstenaars voor? Het antwoord op deze vraag ligt deels in de geschiedenis van progressieve kunst zelf.
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieDE FAMILIE VAN LOON 130 _
DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten
Nadere informatieDit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Helft van de hemel Volgens de Chinese leider Mao hielden de vrouwen de helft van de hemel open. Dit was een beeld voor het feit, dat hij erin geloofde, dat vrouwen en mannen dezelfde rechten hebben. Dit
Nadere informatie