Civic economy; de hype voorbij

Transcriptie

1 Civic economy; de hype voorbij workshop conferentie Uitdagingen voor de stedelijke economie Zwolle, 4 mrt Jeroen den Uyl (Twynstra Gudde, juy@tg.nl, ) en Bram Heijkers (Platform31, bram.heijkers@platform31.nl, )

2 Civic economy; de hype voorbij Kans voor afdeling EZ als ondernemende spin in het gemeentelijke en stedelijke web

3 Wat is de civic economy, in beeld? Staat Betekenis sociaal ondererschap in de geest van de participatiesamenl eving Markt Civil Society

4 Kenmerken civic economy 1 - Maatschappelijk ondernemers De initiatieven worden vaak getrokken door pleitbezorgers, die vertrouwen genieten en grote sociale netwerken hebben. - Co-productie Het drijft op participatie, co-productie en co-investeerders en het behartigen van maatschappelijke belangen. - Co-investeren De financiering gaat niet alleen om geld, maar ook om tijd, vertrouwen van mensen en de inzet van sociale netwerken. Een bijzondere win-win. - Latente mogelijkheden Het inzetten van ongebruikte of onbenutte gebouwen, aspiraties en menselijke capaciteiten.

5 Kenmerken civic economy 2 - Het beleven van een plek Het ontstaan van plekken die uitnodigen tot nieuwe ideeën of verhalen, die verrassend en uitnodigend zijn. - Open einde benadering Het is niet strategisch gepland, maar kent juist een open einde. Het begint klein en groeit werkende weg mee met de mogelijkheden. - Sociale netwerken De civic economy is niet alleen lokaal, maar is ook verbonden met veranderaars van elders. Goede concepten worden niet gekopieerd, maar lokaal passend gemaakt. - Meervoudige opbrengsten De projecten hebben een breed palet aan opbrengsten, waardoor er nieuwe meetinstrumenten nodig zijn.

6 Social enterprises, de uitvoerders Social Value Financial Value Charities / Public sector Social Enterprises Traditional business Grants or subsidies only, no trading Grants or subsidies and trading Potentially sustainabl e >75% trading revenue Breakeven all income from trading Profit surplus reinvested Profit distributin g socially driven CSR company Company allocating percentag e to charity Mainstream market company Impact only Impact first Finance first Not-for-profit - Semi-profit? - For-profit

7 Toegevoegde waarde van een social enterprise - Directe economische waarde - Betere betrokkenheid / sociale cohesie - Gedifferentieerder businessmodel dat minder concurrentie en conjunctuur gevoelig is - Relatief meer lager geschoolde arbeidsplaatsen - Meer erkenning van vakmanschap - Verdienmodellen waarin publieke en private middelen slim worden verknoopt: vb Wijkbedrijf Bilgaard

8 Voorbeelden

9 Interessante feiten en weetjes gemeenschapsinitiatieven/bewonersbedrijven - een gemiddelde wijk van huishoudens geeft jaarlijks tussen de 120 en 160 miljoen euro uit aan zaken als huur of hypotheek, gas en licht, eten, zorg en vrije tijd - Veel kostenreductie mogelijk, bijvoorbeeld 165,- energierekening gem. per huishouden, uitgezet over 30 jaar investeren in verduurzamen woning. Energiesprong brengt daar bouwers en eigenaren op bij elkaar - Wijk BV Bilgaard: balans zorgverzekeraars ,- premie en ,- vergoedingen - Meervoudige maatschappelijke businesscases tonen maatschappelijke en financiële kosten en baten

10 Interessante (Her)positioneren feiten EZ: en weetjes rollen en social instrumenten enterprises - Nl tussen SE s, in EU tussen 1,5 4,5% beroepsbevolking - Werkgelegenheid social enterprises periode met 25% toegenomen - 90% heeft (zeer) optimistische groeiverwachting, veel hoger dan bij MKB - Meerendeel georganiseerd als een BV en maakt winst of draait break even - Verhogen arbeidsparticipatie kwetsbare groepen belangrijkste doel, daarna internationale ontwikkeling

11 Checkvragen om civic economy te plotten Legitimiteit - Is het initiatief toegankelijk voor iedereen? -Wie sluit je bewust en onbewust uit? -Gaat het om gedeeld eigen belang of om het oplossen van tegenstrijdige belangen? - Hoe ga je om met weerstand? -Wat zijn negatieve onverwachte effecten? -Hoe representatief is je initiatief Efficiëntie -Wat zijn de kosten en baten van je initiatief? -Wat zijn de indicatieve baten? - Hoe hoog is de directe kostenreductie? -Welke toegevoegde waarde kun je niet kwantificeren? -Wat zijn je bronnen, wie zijn je partners en voor wie ontwikkel je waarde? Betrokkenheid -Van wie is je initiatief? -Voor wie lost het een probleem op? - Is je probleem een aanbod of een antwoord op een expliciete vraag? - Zijn diegene die de vraag stellen ook eigenaar van de oplossing?

12 Barrieres voor de civic economy - Herkenning en erkenning - Moeilijk toegang tot overheidsmarkten - Onvoldoende toegang tot groeikapitaal - Kennis, kunde en talent - Wet- en regelgeving, hindermacht

13 Een rol voor gemeenten Ga niet op de stoel van de ondernemer zitten Maak werk van beleidscoherentie Creëer sociale innovatie arena s en organiseer ontmoetingen Schrijf zachte leningen uit en biedt garanties Koop maatschappelijk in en gebruik social return ook in tweede lijn Laat vangnetten in stand Leer van succesvolle voorbeelden, formuleer beleid Wees geen hindermacht, zorg bijvoorbeeld voor 1 accountmanager met mandaat Accepteer winst van sociaal ondernemers