TECHNISCH ADVIES GOEDKEURING ONTWERP (INTERN)

Transcriptie

1 3e Directie Dienst 31 Gebouwen TECHNISCH ADVIES GOEDKEURING ONTWERP (INTERN) ter attentie van Sabine Sempels kenmerk 31/ /t09sdv0083/sdv betreft PTI-PCVO Ninove : renovatie daken fase 1 contactpersoon Sonja De Vlieger(7635) prioriteit hoog wegens subsidiedossier PROBLEEMSTELLING/PRINCIPEBESLISSING De renovatie van de daken van het PTI Ninove werd in de zitting van 27 november 2008 principieel goedgekeurd. De daken van de werkhuizen zijn 10 jaar geleden voorzien van een nieuwe bitumineuze dakdichtingslaag en nieuwe ballastlaag en verkeren in goede staat. Het dak van de loods automechanica is eveneens voorzien van een bitumineuze dakdichting in goede staat. De renovatiewerken betreffen daarom enkel de daken van de klassenvleugel, het nog niet gerenoveerde deel van de administratie en refter en het dak van de sporthal. Deze bitumineuze dakdichtingen dateren van begin jaren '80 en zijn hoogdringend aan vervanging toe. KORTE SAMENVATTING ONTWERP Beschrijving ontwerp: Renovatie platte daken van de klassenvleugel, deel van de administratie, de refter en de sporthal. De bestaande dakopbouw van alle daken met uitzondering van dit van de turnzaal zelf wordt verwijderd : ballast, dakdichting, isolatie, dampscherm. De nieuwe dakopbouw bestaat uit een dampscherm, 180mm isolatie, een nieuwe dakdichting in EPDM en ballast. Ook de dakranden en de loden slabben en loketten worden vernieuwd. Het dak van de turnzaal zelf blijft behouden, hier wordt enkel een nieuwe dakdichting geplaatst. De bestaande koepels worden vervangen door driewandige superisolerende koepels. Op het dak worden elementen aangebracht voor permanente valbeveiliging, alsook vaste ladders op de daken onderling toegankelijk te maken.

2 ons kenmerk : 31/ /t09sdv0083/sdv p. 2/3./... De daken zijn na renovatie geschikt voor de eventuele plaatsing van zonnepanelen : de drukvastheid en beloopbaarheid van de daken valt onder de categorie zeer goed beloopbaar. Enige uitzondering is het dak van de zaal van de sporthal : wegens de grote overspanningen is de bestaande dakstructuur zeer licht van opbouw en is de plaatsing van zonnepanelen technisch moeilijker. Totale brutooppervlakte: 4526,85 m² Kostprijs per m²: 161,55 EUR/m² (inclusief btw) Maatregelen voor energiebesparing en REG: -het dak verkijgt een U-waarde van ± 0,205 W/m²K; de huidige norm in de EPR ligt op 0,4 W/m²K voor de renovatie van daken; het te behouden dak van de turnzaal heeft reeds een U-waarde van ±0,3W/m²K. -de nieuwe dakkoepels hebben een U-waarde van 1,2 W/m²K. Maatregelen voor duurzaam bouwen: -het gebruik van bitumineuze materialen wordt zo veel mogelijk beperkt door de keuze voor epdm, ongecacheerd waar mogelijk; -de dakopbouw wordt uitgevoerd volgens de principes van het geballaste dak waardoor de latere afbraak van het dak eenvoudig kan gebeuren en de materialen gemakkelijker kunnen gerecycleerd worden; -de ballastlaag zorgt voor een vertraging van de waterafvoer en vermijdt zo een overbelasting van het rioleringsnet. VOORGESTELDE WIJZE VAN GUNNEN Gunningswijze: Aanbesteding RAMING De uitvoering wordt geraamd op ,26 EUR incl. btw en zal ten laste gelegd worden van artikel 73505/ Er kunnen subsidies bekomen worden voor een bedrag van maximum ,04 EUR : Eandis : 4EUR/m² voor dakisolatie = ,88 EUR. Agion : Bij brief van 01 december 2008 heeft Agion gemeld akkoord te gaan met de subsidiëring van de verbouwingswerken aan de daken ifv fotovoltaïsche cellen voor een voorlopig geraamd bedag van EUR. Dit kwam neer op een raming voor de subsidie van EUR inclusief btw. Gezien de raming van het heden voorliggend dossier slechts ,26 EUR bedraagt zal de subsidie voor deze werken verminderd worden en maximum 60% bedragen van de raming. Het resterend gedeelte van de subsidie mag aangewend worden voor een ander dossier voor bouwwerken op dezelfde site. Dienst gebouwen zal in het najaar de principiële goedkeuring aan deputatie vragen om deze subsidies aan te wenden voor dossier , zijnde de aanpassings- en renovatiewerken van het lasatelier en westgevel.

3

4 3e Directie Dienst 31 Gebouwen OPDRACHT VAN AANNEMING VAN WERKEN RENOVATIE PLATTE DAKEN KLASSENVLEUGEL, REFTER EN SPORTHAL PTI Ninove openbare aanbesteding Bijzonder bestek nr

5 dossier dd.26 mei /35 SAMENVATTING Bijzonder bestek nr Aanbestedende overheid Gebouw Voorwerp van de opdracht Gunningswijze Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3e Directie - Dienst 31 correspondentieadres : Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent vestigingsadres dienst 31 : Provinciaal Administratief Centrum Het Zuid Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Provinciaal Technisch Instituut Ninove Centrumlaan Ninove Renovatie platte daken klassenvleugel en refter openbare aanbesteding Aard van de prestaties Erkenning Sociale en fiscale schulden Veiligheids-en gezondheidsplan Aanbestedingsdocumenten Openbare opening van de offertes Plaats Uitvoeringstermijn Ontwerper werken categorie/ondercategorie D8 klasse 4 - het RSZ-attest artikel 17bis KB 8/01/1996 is vereist voor aannemers die personeel tewerkstellen. - controle van de sociale schulden gebeurt overeenkomstig artikel 30bis wet van 27/06/1969 en van de fiscale schulden overeenkomstig artikelen 400 tot 408 van het WIB document van artikel 30, tweede lid, 1 ste KB van 25 januari 2001 (beschrijving van de wijze waarop het bouwwerk zal uitgevoerd worden om rekening te houden met het veiligheidsen gezondheidsplan) - document van artikel 30, tweede lide, 2 de KB van 25 januari 2001 (afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheids-en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen) zijn gratis te verkrijgen bij de aanbestedende overheid datum en uur : zie aankondiging Provinciaal Administratief Centrum Het Zuid zaal De Zwalm 6e verdieping Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent 45 werkdagen Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3e Directie - Dienst 31 Sonja De Vlieger tel. (09) fax (09) sonja.de.vlieger@oost-vlaanderen.be

6 dossier dd.26 mei /35 DEEL I - ALGEMENE BEPALINGEN Zijn van toepassing op deze opdracht : De wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten. Het koninklijk besluit van 8 januari 1996 betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten en de concessies van openbare werken. Het koninklijk besluit van 26 september 1996 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies van openbare werken en de bijlage (Algemene aannemingsvoorwaarden voor de overheidsopdrachten van aanneming van werken, leveringen en diensten en voor concessies voor openbare werken). Alle latere aanvullingen op voormelde besluiten, geldig op datum van bekendmaking, en de hiernavolgende aanvullingen en wijzigingen.

7 dossier dd.26 mei /35 WET VAN 24 DECEMBER 1993 BETREFFENDE DE OVERHEIDSOPDRACHTEN EN SOMMIGE OPDRACHTEN VOOR AANNEMING VAN WERKEN, LEVERINGEN EN DIENSTEN BOEK I - TITEL II - Hoofdstuk II - DE OVERHEIDSOPDRACHTEN Overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten Wijzen waarop overheidsopdrachten worden gegund en regels van toepassing op de prijsvraag voor ontwerpen Afdeling III - Overheidsopdrachten ingevolge de onderhandelingsprocedure Artikel 17 2 Deze opdracht kan bij toepassing van art b) opnieuw via onderhandelingsprocedure worden toegewezen. KONINKLIJK BESLUIT VAN 8 JANUARI 1996 BETREFFENDE DE OVERHEIDSOPDRACHTEN VOOR AANNEMING VAN WERKEN, LEVERINGEN EN DIENSTEN EN DE CONCESSIES VOOR OPENBARE WERKEN. TITEL I - BEPALINGEN BETREFFENDE DE OVERHEIDSOPDRACHTEN VOOR AANNEMING VAN WERKEN Hoofdstuk II - Regels in verband met de kwalitatieve selectie voor de overheidsopdrachten voor aanneming van werken Artikel 17 Teneinde na te gaan of de aannemer zich niet in één van de uitsluitingsgevallen bevindt moeten bij de offerte volgende documenten worden bijgevoegd : -rsz-attest; -bewijs van registratie; -bewijs van erkenning; Door het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke en mobiele bouwplaatsen, werd in artikel 30 bepaald dat de volgende documenten moeten gevoegd worden bij de offerte: - In overeenstemming met artikel 30, tweede lid, 1 van het KB van 25 januari 2001 dient een document gevoegd bij de offerte dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een beschrijving wordt gegeven van de wijze waarop het bouwwerk zal uitgevoerd worden om rekening te houden met het veiligheids- en gezondheidsplan. - In overeenstemming met artikel 30, tweede lid, 2 van het KB van 25 januari 2001 dient tevens een document gevoegd bij de offerte dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheids- en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen wordt gegeven. TITEL V - PRIJSBEPALING EN PRIJSONDERZOEK Artikel 86 De prijs van de opdracht wordt als volgt bepaald : volgens een gemengde opdracht.

8 dossier dd.26 mei /35 TITEL VI - Hoofdstuk I - DE OFFERTES EN DE GUNNING BIJ AANBESTEDING EN OFFERTEAANVRAAG Opmaken van de offerte Afdeling I - Artikel 89 Vorm en inhoud van de offerte Indien de inschrijver zijn offerte maakt op andere documenten dan op het voorziene formulier moet op ieder van deze documenten volgende verklaring worden opgenomen : Artikel 90 "Ik ondergetekende,..., verklaar te hebben nagezien dat de hierna vermelde gegevens in volstrekte overeenstemming zijn met de vermeldingen op het (de) door het bestuur verstrekte model(len) van offerte, of samenvattende opmetingstaat(- aten) en neem daartoe de volledige verantwoordelijkheid op mij. Iedere vermelding die strijdig is met het door het bestuur vastgesteld model moet als niet geschreven worden beschouwd, met uitzondering van de posten waarvan de hoeveelheden werden gewijzigd overeenkomstig artikel 96 2 van het kb van 8 januari 1996 die, samen met de eventuele aangevulde leemten, op de laatste bladzijden van mijn document zijn vermeld." 1 De offerte vermeldt de gegevens voor de erkenning van de aannemer overeenkomstig de wet van 20 maart 1991 houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken. Aan de hand van de raming wordt voorlopig bepaald dat de erkende aannemer ingedeeld is in klasse 4 in de (onder)categorie D8. Afdeling III - Artikel 96 Overheidsopdracht voor aanneming van werken en samenvattende opmetingsstaat 2 Verbetering van de vermoedelijke hoeveelheden in de opmetingsstaat is toegestaan.

9 dossier dd.26 mei /35 Afdeling VI - Artikel 100 Prijsopgave, opdrachten in percelen en gebruik van de talen 1 De inschrijver is verplicht in zijn offerte de aanslagvoet van de belasting op de toegevoegde waarde te vermelden. 2 Het globale bedrag van iedere post in de samenvattende opmetingsstaat wordt voluit geschreven. Hoofdstuk II - Indienen van de offertes Artikel 104 Het adres voor toezending van de offerte(s) is : Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3de Directie Dienst 31 W. Wilsonplein Gent Hoofdstuk III - Opening van de offertes Artikel 106 De opening van de offertes heeft plaats op datum en uur vermeld in de aankondiging in het : Provinciaal Administratief Centrum Het Zuid 6de verdieping - zaal "De Zwalm" Woodrow Wilsonplein Gent. Hoofdstuk V - Keuze van de aannemer bij aanbesteding of offerteaanvraag Afdeling I - Artikel 113 Er zijn geen varianten voorzien. Keuze bij openbare of beperkte aanbesteding Afdeling III - Artikel 116 Gestanddoeningstermijn voor de inschrijvers De inschrijvers blijven gebonden door hun offerte gedurende een termijn van 180 kalenderdagen, ingaande op de dag na zitting voor opening van de offertes.

10 dossier dd.26 mei /35 KONINKLIJK BESLUIT VAN 26 SEPTEMBER 1996 TOT BEPALING VAN DE ALGEMENE UITVOERINGSREGELS VAN DE OVERHEIDSOPDRACHTEN EN VAN DE CONCESSIES VOOR OPENBARE WERKEN TITEL I - Algemene bepalingen voor de overheidsopdrachten Hoofdstuk I - Algemene regels Artikel 2 2 De aanbestedende overheid is : Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3de Directie - Dienst 31 W. Wilsonplein Gent Het bestuur dat voor de betaling instaat is : Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3de Directie Dienst 31 W. Wilsonplein Gent Het voorwerp van de opdracht is : renovatie platte daken van klassenvleugel,refter en sporthal van het Provinciaal Technisch Instituut Ninove, Centrumlaan 160 te 9400 Ninove. De gunningswijze is de openbare aanbesteding. De uitvoeringstermijn bedraagt 45 werkdagen. 3 Bescheiden die op de opdracht van toepassing zijn. Op deze aanneming zijn van toepassing : Het bij dit bestek horende model van offerte met de bijgevoegde samenvattende opmetingsstaat Hierna vermelde plans : Inplanting Klassenvleugel en refter Dakenplan Sporthals Dakenplan Klassenvleugel, refter en sporthal Doorsnedes Principeschets dakluiken dak 3 sporthal pgemaakt door de ontwerper : Sonja De Vllieger, architect, tel fax Provinciebestuur Oost-Vlaanderen 3de Directie - Dienst 31 W. Wilsonplein Gent Dit bestek, deel I 'Algemene bepalingen' deel II 'Technische bepalingen' deel III 'Veiligheid' met de bijlage 1 veiligheids-en gezondheidsplan. Bijlage 8 Postinterventiedossier Volgende typebestekken typebestek nr. VL100 (ministerie Vlaamse Gemeenschap) : aanneming van bouwwerken : permanente administratieve bijlage typebestek 104 (ministerie Openbare Werken) : aanneming van bouwkundige werken, technische voorschriften Volgende nationale technische voorschriften A.R.E.I. (Algemeen reglement betreffende de elektrische installaties)

11 dossier dd.26 mei /35 Volgende nationale normen : NBN Volgende gemeenschappelijke technische specificaties Artikel 3 S.T.S. (de eengemaakte technische specificaties) 1 Onderhavig bestek wijkt af van de bepalingen van de bijlage van het koninklijk besluit van 26 september 1996 op volgend artikel : 43 2 Hoofdstuk II - Bepaalde betalingsmodaliteiten, voorschotten en herziening van de prijs van de onderaannemingscontracten Artikel 4 2 De prijs van de opdracht wordt betaald met betalingen in mindering naargelang de uitvoering vordert. De aannemer is verplicht een gedagtekende en ondertekende schuldvordering in 3 exemplaren voor te leggen die steunt op een gedetailleerde staat van de werken op de laatste kalenderdag van iedere maand. Valt de aanvangsdatum na de 15e dag van de maand, dan wordt de eerste schuldvordering opgemaakt op het einde van de volgende maand.

12 dossier dd.26 mei /35 BIJLAGE BIJ HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 26 SEPTEMBER 1996 ALGEMENE AANNEMINGSVOORWAARDEN VOOR DE OVERHEIDSOPDRACHTEN VAN AANNEMING VAN WERKEN, LEVERINGEN EN DIENSTEN EN VOOR CONCESSIES VOOR OPENBARE WERKEN Hoofdstuk I - Gemeenschappelijke bepalingen Afdeling I - Onderafdeling 1 - Leidend ambtenaar Artikel 1 Leiding van en toezicht op de uitvoering De leiding van en het toezicht op de uitvoering van de opdracht wordt uitgeoefend door de heer Kristof Goethals, ingenieur-architect diensthoofd, 3de Directie Dienst 31, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen bijgestaan door de architecten, ingenieurs en technisch deskundigen van de 3de Directie - Dienst 31, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Zijn/Haar/Hun bevoegdheid (of draagwijdte van mandaat) is beperkt tot : de technische en administratieve opvolging van de werken tot en met de definitieve oplevering ; de algemene coördinatie en de leiding van de werfvergaderingen ; de keuring producten en de controle van de uitgevoerde werken ; het nazicht van de vorderingsstaten ; het opstellen van de processen-verbaal van vaststelling ; het opmaken van voorstel tot voorlopige en definitieve oplevering van de werken. Afdeling VII - Artikel 13 Prijsherziening 1 Opdrachten voor aanneming van werken Volgende prijsherzieningsformule is van toepassing conform het typebestek nr. VL 100 : p = P (0,40 s/s + 0,40 + 0,20) categorie B.

13 dossier dd.26 mei /35 Afdeling XIII - Einde van de opdracht - Sancties - Beroepsmogelijkheden Onderafdeling 1 - Opleveringen en waarborgtermijnen Artikel 19 1 De opleveringskosten zijn begrepen in de prijzen van de offerte ; de aannemer stelt bevoegd personeel, meetinstrumenten en middelen ter beschikking van de aanbestedende overheid om alle onderdelen van de aanneming te inspecteren. 2 De waarborgtermijn is : 12 maanden Hoofdstuk II - Bijzondere bepalingen Afdeling I - Opdrachten voor aanneming van werken en concessies voor openbare werken Onderafdeling 1 - Prijsbepaling Artikel 24 1 In geval van tegenstrijdigheid tussen de gegevens van de omstandige opmetingsstaat, horende bij het bestek, en de samenvattende opmetingsstaat of inventaris, horende bij het model van offerte, gelden de bepalingen van de gedetailleerde opmetingsstaat, horende bij het bestek. Artikel 33 Onderafdeling 9 - Einde van de opdracht Artikel 43 2 Voorlopige oplevering. In afwijking van het bepaalde in artikel 43 2 wordt de termijn voor opmaak van het proces-verbaal van voorlopige oplevering of van weigering van oplevering van 15 kalenderdagen op 30 kalenderdagen gebracht. De waarborgtermijn is vastgesteld op : 12 maanden Werken die gedurende de waarborgperiode dienen hersteld of vervangen te worden, en waarvoor de aannemer verantwoordelijk is, gaan een nieuwe waarborgtermijn in vanaf de dag dat de herstelling tot voldoening van de bouwheer werd uitgevoerd.

14 dossier dd.26 mei /35 DEEL II - TECHNISCHE BEPALINGEN

15 dossier dd.26 mei /35 HOOFDSTUK 00 ALGEMEEN WERFINRICHTING FH SOG Verbintenis : Door het feit van zijn inschrijving bevestigt de aannemer dat hij in kennis is van de bestaande toestand en rekening heeft gehouden met alle normale waarneembare feiten die prijsbepalend zijn. Voor een bezoek ter plaatse dient de aannemer een afspraak te maken met dhr. Marc De Spiegeleer, technisch adviseur-coördinator van de school, op het nummer Voor technische inlichtingen kan men terecht bij mevr. Sonja De Vlieger, architect dienst 31- Gebouwen, W. Wilsonplein nr 2 te Gent, op het nummer De aannemer blijft gedurende 10 jaar verantwoordelijk voor de dichtheid van de gerenoveerde daken. Werfinrichting, organisatie en uitvoering : Een voorstel van werfzone is aangeduid op bijgevoegd werfinrichtingsplan. Deze wordt afgesloten zoals voorzien in artikel De toegang tot de werf gebeurt via de Centrumlaan. Werfkeet, sanitaire installaties, veiligheidsvoorzieningen : te voorzien conform het ARAB en de bepalingen van het veiligheids-en gezondheidsplan. Nutsvoorzieningen : de aannemer voorziet in eigen electriciteitsaansluiting en water. Alle transport van materiaal en werknemers dient te gebeuren langs de buitenzijde van het gebouw, de trappen van de school kunnen niet gebruikt worden. Alle kosten voor transport van de materialen en personen zijn telkens inbegrepen in de eenheidsprijzen van de artikels. Zie ook de beschrijving van de extra veiligheidsmaatregelen in het veiligheids-en gezondheidsplan! De kostprijs voor de in het vgp opgesomde maatregelen dienen vervat te zijn in deze post werfinrichting.

16 dossier dd.26 mei /35 HOOFDSTUK 01 - VOORAFGAANDE WERKEN EN SLOOPWERKEN INRICHTEN VAN DE BOUWPLAATS Voorlopige omheining Algemeen Omschrijving : Bij de aanvang van de werken plaatst de aannemer een voorlopige omheining om de bouwplaats af te sluiten, volgens de voorschriften van art van STS 11 - uitgave Deze afsluiting wordt voorzien van de nodige afsluitbare toegangen. Uitvoering : De omheining wordt voldoende stevig uitgevoerd, onderhouden en zonodig hersteld. Zij wordt voorzien van de nodige signalisatie, verlichting en beveiliging volgens de geldende reglementering en overeenkomstig de voorschriften van art van STS 11 -uitgave Het bekomen van de vergunning en te betalen taksen zijn ten laste van de aannemer Voorlopige omheining uit een draadnet Omschrijving : De omheining blijft eigendom van de aannemer en wordt weggenomen zodra dit, op grond van de vordering van de werken en mits akkoord van de leidende ambtenaar, mogelijk is. Materiaal : Voorlopige omheining samengesteld met geprefabriceerde panelen uit stalen buizen waartegen een verzinkt of geplastificeerd draadnet is bevestigd. De panelen worden geplaatst in verplaatsbare voetstukken. Minimum hoogte van de afsluiting : 2,00 m. Toepassing : Afsluiten van zone voor stapelen van materiaal en materieel, Zie werfinrichtingsplan. Meetwijze : meetcode : A Netto lengte. blijft eigendom van de aannemer VH m Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m

17 dossier dd.26 mei / VERWIJDEREN VAN DAKELEMENTEN Algemeen Inbegrepen : - het aanbrengen van het nodige materieel voor het bereiken van de gewenste plaatsen en voor de toe-en afvoer van het materiaal en werkmaterieel (stellingen, ladders, kraanwagens,.) - het aanwenden/aanbrengen van de nodige valbeveiligingen; - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B de nodige beveiligingen voor bezoekers, personeel en toezicht. - het verwijderen van het puin buiten de site Verwijderen van bijhorigheden voor daken Algemeen Omschrijving : Verwijderen van bijhorigheden voor daken met passende middelen, inbegrepen het verwijderen van alle bijhorende vasthechtingsmiddelen Verwijderen van dakranden en slabben Omschrijving : Verwijderen van dakrandprofiel,loden slabben en loketten. Toepassing : Dakranden van alle te renoveren daken. Slabben/loketten rondom de schouwen en aansluiting opgaande wanden. Meetwijze : meetcode : Netto weg te breken lengte zonder rekening te houden met de overlappingen en de breedte van de profielen A dakrand FH m Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : E m loden slabben en loketten FH m Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m Verwijderen van dakverluchting en dakventilator 0mschrijving : Verwijderen van bestaande niet asbesthoudende dakverluchtingskap / ontluchting van de meerlagige dakbekleding / verstralers / dakventilator.

18 dossier dd.26 mei /35 De luchtafvoeren op dak H en I blijven behouden, alsook de luchtafvoeren en schouwen op dak 1 en 2 van de sporthal. Uitvoering : Volgende elementen worden gestapeld voor herbruik : de verstralers en de dakventilator van dak A klassenvleugel. Toepassing : Verluchtingskappen op alle te renoveren daken, deze worden alle vernieuwd. Alle ontluchtingspijpjes op de te renoveren daken, deze worden verwijderd en niet vernieuwd. Alle verstralers op de te renoveren daken : deze worden nadien op dezelfde plaats herplaatst. De dakventilator op het dak A : te verwijderen en nadien te herplaatsen. Meetwijze : meetcode : A Netto weg te breken hoeveelheid. dakverluchtingskap VH st Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : B st ontluchtingspijpjes van de meerlagige dakbedekking VH st Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : C st dakventilator, verstralers VH st Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st

19 dossier dd.26 mei / Verwijderen van dakbedekkingen op platte daken Algemeen Omschrijving : Het voorzichtig wegbreken van de dakbedekking met passende middelen, er zorg voor dragende dat eender welk te behouden constructiedeel niet beschadigd wordt Verwijderen van/reinigen van dakbedekking op platte daken Omschrijving : Alle daken behalve dak 3 sporthal : De werken omvatten het verwijderen van de dakopbouw tot op het hellingsbeton: -balast : betontegels 30x30 (vastgekleefd in de bitumen bij de daken A tot en met K!); -meerlaagse bitumineuze dakbedekking; -isolatieplaten perliet 60mm (opgebouwd uit 2 lagen van 30mm); -dampscherm; -PE-folie. Bij uitvoering zal geoordeeld worden over de staat van het dampscherm, mogelijks wordt beslist om dit te behouden. Dak 4 sporthal : De te behouden dakdichting wordt gereinigd dmv een hogedrukreiniger: alle sporen van mosgroei, vuil, algen, dienen verwijderd te worden. De verflaag mag geen losse schilfers meer vertonen na de reiniging. Blazen en ribbels worden doorgesneden. Losse delen moeten verwijderd worden. Putten moeten opgevuld worden met stroken nieuwe afdichting. Om de spanning aan de dakranden te elimineren wordt langs ingesneden in de kim en wordt de verticale afdichting op de dakranden volledig verwijderd. Bij uitvoering zal bepaald worden of er ook zelfdragende sandwichpanelen van de dakvloer dienen verwijderd te worden. Algemeen : alle stortkosten dienen inbegrepen te zijn in de eenheidsprijzen. Uitvoering : De afbraak gebeurt zodanig dat de gelijkmatige belasting op het dak geëerbiedigd blijft : plaatselijke opstapeling van materiaal is uitgesloten. De maximale tijdelijke overlast voor de huidige geballaste daken bedraagt 150 kg/m². Toepassing : Alle te renoveren daken. Meetwijze : meetcode : Netto weg te breken oppervlakte A ballast FH m² Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m² B isolatieplaten perliet FH m²

20 dossier dd.26 mei /35 Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m² C zelfdragende sandwichpanelen VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² E meerlagige dakbedekking FH m² Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m² F dampscherm VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² G PE-folie VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² H reinigen dakvlak FH m² Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m² Verwijderen van daklichtelementen Algemeen Omschrijving : Het voorzichtig wegbreken van het daklichtelement met aangepaste middelen, er zorg voor dragend dat eender welk te behouden constructiedeel niet beschadigd wordt.

21 dossier dd.26 mei / Verwijderen van daklichtelement Omschrijving : Verwijderen van koepels/verluchtingsluiken. De opstand in polyester van de koepels wordt mee afgebroken. De in beton gegoten opstanden blijven behouden. Afmetingen : dagmaat 70x70cm en 100x100cm. Toepassing : Alle lichtkoepels op de te renoveren daken de verluchtingsluiken op dak 3 sporthal. Meetwijze : meetcode : Netto weg te breken hoeveelheid A koepel FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : B st verluchtingsluik FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : st

22 dossier dd.26 mei /35 HOOFDSTUK 05 - DAKWERKEN EN DAKWATERAFVOER Algemeen Inbegrepen : - het aanbrengen van het nodige materieel voor het bereiken van de gewenste plaatsen en voor de toe-en afvoer van het materiaal en werkmaterieel (stellingen, ladders, kraanwagens,.) - het aanwenden/aanbrengen van de nodige valbeveiligingen; - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B de nodige beveiligingen voor bezoekers, personeel en toezicht ELEMENTEN VAN PLAT DAK - TYPE WARM DAK Dampschermen voor warm dak Materiaal : De dampschermen voor warm dak bestaan uit één of meerdere dampremmende scheidingslagen aangebracht in de dakopbouw en beantwoordende aan de gegevens van de TV De dampschermen zijn verenigbaar met de isolatiematerialen en met de dakafdichting. Uitvoering : De dampschermen worden aangebracht volgens de bepalingen van de TV De contactvlakken zijn zuiver en vlak zodat perforaties worden voorkomen. Bij de dakranden, opstanden en dakdoorbrekingen wordt de isolatie ingesloten tussen het dampscherm en de afdichting zoals voorzien in Afbeelding 17 van de TV Dampscherm uit gewapend bitumen VH m² Materiaal : Gewapend bitumen met glasvlies type V4 volgens NBN B Uitvoering: De ondergrond van schuimbeton dient voldoende droog te zijn, plassen moeten worden drooggemaakt. Gaten van verwijderde dakdoorvoeren (ontluchtingspijpjes, ), holten, zijn vooraf uit te vullen met een egalinespecie. Aan de randen en doorbrekingen wordt het dampscherm verticaal tot min. 50mm boven de isolatie opgetrokken. Bij het plaatsen van de afdichting wordt deze aangesloten op het dampscherm zodat de isolatie ingesloten zit ter plaatse van de randen. Geballaste daken : Het dampscherm wordt los geplaatst op de ondergrond met een overlap van 70mm. De overlappen worden dichtgekleefd. Toepassing : Op alle daken met nieuwe isolatie. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² meetcode : Netto uit te voeren geprojecteerde oppervlakte zonder rekening te houden met opstanden.

23 dossier dd.26 mei / Thermische isolatie van warm dak met platen Algemeen Materiaal : De isolatieplaten zijn weersbestendig en dimentioneel maatvast. De anorganische en amorfe structuur mag geen voedingsbodem vormen of doen ontstaan voor ongedierte, bacteriën of schimmels en tasten de andere bouwelementen niet aan. Ze zijn tevens onrotbaar, niet ontvlambaar, niet onderhevig aan krimp en zijn blijvend waterafstotend. De thermische geleidbaarheid wordt gemeten volgens NBN B Uitvoering : Alvorens de isolatieplaten aan te brengen worden de contact-vlakken tussen de isolatieplaten en de ondergrond gezuiverd en ontdaan van alle oneffenheden. De platen worden in zo groot mogelijke afmetingen in verband geplaatst. De nodige versnijdingen worden over de volledige dikte doorgetrokken; de platen worden versneden zodat ze volledig aansluiten tegen elkaar of tegen de andere bouwelementen. Beschadigde plaatdelen mogen niet verwerkt worden. Waar nodig worden de isolatieplaten opgetrokken tegen verticale opstanden Thermische isolatie van warm dak met platen uit minerale vezels Materiaal De isolatieplaten bezitten een BUtgb of EUtgb technische goedkeuring. De harde platen uit rotswol zijn drukvast en zijn van zeer goed beloopbaar : drukvastheidsklasse C/D. De platen zijn aan de bovenzijde voorzien van een vlakke, harde toplaag. De thermische geleidbaarheid bedraagt ten hoogste 0,043 W/mK. Ponsweerstand min. 200kPa. De platen zijn onbekleed. De plaatdikte bedraagt 80/100mm. De platen zijn recycleerbaar en bestaan zelf voor minstens 40% uit gerecycleerde rotswol. Uitvoering : Voor hun verwerking worden de isolatieplaten droog opgeslagen op de bouwplaats. De platen worden in halfsteensverband geplaatst en los op de ondergrond gelegd. Bij de geballaste daken wordt één laag gelegd van klasse C 100mm en één laag van klasse D 80mm. De twee lagen worden los op elkaar gelegd. Nat geworden platen worden van het dak verwijderd. Toepassing : Op alle te renoveren daken. Meetwijze : meetcode : Netto uit te voeren oppervlakte. Uitsparingen kleiner dan 1 m² worden niet afgetrokken A onbekleed dikte 100mm klasse C VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² C onbekleed dikte 80mm klasse D VH m² Aard van de overeenkomst :

24 dossier dd.26 mei /35 Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² Dakvloer met samengestelde platen Dakvloer met samengestelde platen met kern uit polyurethaan VH m² Omschrijving : Materiaal : Zelfdragend sandwichpaneel opgebouwd uit : -een onderste plaat uit kookwatervast verlijmde multiplex, dikte min. 12mm; -een dampremmende laag; -een isolatielaag uit polyurethaan, dikte ongeveer 90mm; lambda-waarde maximaal 0,027 W/m²K; -een bovenste plaat uit kookwatervast verlijmde multiplex of OSB, dikte min. 12mm; Uitvoering : De platen worden ter vervanging van door vocht beschadigde dakplaten geplaatst op de bestaande houten draagstructuur, raster ±125x150cm. Hoeveelheid te bepalen bij uitvoering. Toepassing : Dak 3 sporthal. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² meetcode :

25 dossier dd.26 mei / SOEPELE DAKAFDICHTINGEN EN OMKEERDAKEN Dakafdichtingen met hoogpolymere membranen Omschrijving : Eenlaagse dakafdichting met een materiaal op basis van hoogpolymeren. Materiaal : Het afdichtingsmembraan behoudt goede mechanische en fysische eigenschappen bij koude en warmte, is bestand tegen chemicaliën en atmosferische invloeden en is geschikt voor de gekozen dakopbouw. Uitvoering : De dakafdichting wordt met bijzondere zorg aangebracht door hoog gekwalificeerde plaatsers die ervaring hebben inzake het leggen van de banen en die de bepalingen vermeld in de technische goedkeuring en de voorschriften van de fabrikant stipt opvolgen. Het aantal naden van het dakmembraan wordt tot een minimum beperkt. De schikking van de langs- en dwarsnaden wordt zodanig gekozen dat een volledige waterafvloeiïng verzekerd is. De nodige maatregelen worden getroffen om na de uitvoering van de dakwerken het betreden van het dak te beperken Dakafdichting met EPDM-membranen Omschrijving : Dakdichtingssysteem uit kunststof. De aannemer geeft een door de fabrikant opgemaakt certificaat van goede uitvoering met de garantieverklaring van 10 jaar fabriekswaarborg op materiaal en arbeidsloon, wat betreft de waterdichtheid van het afdichtingssysteem. Materiaal : Het materiaal heeft een ATG technische-goedkeuring en heeft volgende eigenschappen : -treksterkte groter dan 200 N; -rekvermogen : min. 400% in langse en dwarse richting; -koude buig : geen scheuren bij -30 C; -brandgedrag : voldoet aan B roof t1 Voor de losliggende geballaste uitvoering daken A, B, C, D, E, F, G, H I, J en K: Afdichtingsmembraan opgebouwd uit ethyleen-propyleen-dieen monomeer met -ofwel een intern wapeningsnet uit glasvezeldraden; dikte min1,3mm; -ofwel een niet gewezen polyester cachering aan de onderzijde als wapening; dikte min. 2,14mm. De wapening van het membraan zorgt ervoor dat er geen kimfixatie van het membraan nodig is aan hoeken, opstanden, dakdoorbrekingen, De membranen zijn ofwel volledig in één stuk op maat gemaakt per dak, ofwel op breedtes van minstens 3m om de hoeveelheid naden te beperkten. Het membraan is geschikt voor verkleving op onbeklede rotswolplaten ter hoogte van de dakranden, opstanden, evenals tegen opgaand metselwerk. Indien nodig worden hiertoe speciale stroken in EPDM voorzien van een zelfklevende SBS-bitumen met warme lucht aangelast aan het afdichtingsmembraan ter plaatse van deze aansluitingen. Voor de logliggende geballaste uitvoering daken 1 en 2 sporthal: Afdichtingsmembraan opgebouwd uit ethyleen-propyleen-dieen monomeer met

26 dossier dd.26 mei /35 -ofwel een intern wapeningsnet uit glasvezeldraden en voorzien van een onderlaag in SBS bitumen afgewerkt met een dunne wegsmeltbare polyethyleenfilm; dikte min. 3,1mm; -ofwel een niet geweven polyester cachering aan de onderzijde als wapening; dikte min. 2,14mm. Het membraan is op rollen met een breedte van min. 1m. Voor de verkleefde uitvoering dak 3 sporthal: Afdichtingsmembraan opgebouwd uit ethyleen-propyleen-dieen monomeer met -ofwel een intern wapeningsnet uit glasvezeldraden en voorzien van een onderlaag in SBS bitumen in zelfklevende kwaliteit, voorzien van een verwijderbare antikleeffolie; dikte min. 2,5mm; -ofwel een niet geweven polyester cachering aan de onderzijde als wapening; dikte min. 2,14mm. Uitvoering : De richtlijnen van de leverende fabrikant worden gevolgd. Geballaste uitvoering : de dakmembranen worden uitgerold op de ondergrond en zo snel mogelijk geballast. Ter plaatse van de dakranden, dakkoepels, hoeken, opgaande muren,..wordt de dakdichting volledig verkleefd op de ondergrond. De dakbanen onderling worden aan elkaar gezet door lassen met warme lucht, ofwel wordt gebruik gemaakt van zelfklevende strips. Lassen met de brander is verboden. Verkleefde uitvoering (daken sporthal) : de epdm wordt volledig verkleefd door -ofwel een polyurethaanlijm, aan te brengen hoeveelheid min. 700g/m², in 3 arbeidsgangen in geval van polyester gecacheerde epdm; -ofwel in geval van epdm met bitumineuze onderlaag : op de ondergrond wordt een hechtprimer aangebracht over het volledige oppervlak. Nadat de hechtprimer volledig droog is worden de membranen uitgerold op de ondergrond met een overlapping van 60 mm. Elke helft wordt terug opgerold, de antikleeffolie doorgesneden en het membraan uitgerold door het aftrekken van de antikleeffolie. De laatste 50 mm worden doorgesneden en blijven aan het membraan tot de kopse overlap wordt gelast. De rollen worden aangedrukt met de voet of met een metalen handrol. De overlappen worden met warme lucht dichtgelast. Voor aansluitingen aan dakdoorvoeren, koepels, voegen, hoeken, worden vormstukken gesneden uit hetzelfde materiaal, voorzien van een gewone SBS bitumenlaag. Lassen met de brander is verboden. Ter plaatse van de zettingsvoegen van de daken wordt een strook epdm met kleine overbreedte geplaatst en niet vastgekleefd bovenop de zettingsvoeg, zodat het membraan kan meebewegen met het gebouw. Toepassing : Op alle te renoveren daken. Meetwijze : meetcode : Horizontaal geprojecteerd dakoppervlak. Opstanden zijn niet extra verrekend. Openingen van koepels, worden niet afgetrokken A EPDM op maat gemaakt/brede rol losliggend geballast VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² B EPDM op gewone rol losliggend geballast VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze :

27 dossier dd.26 mei /35 meeteenheid : m² C EPDM verkleefd VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² D uitwerken tapgaten VH st Uitvoering : De dakdichting wordt aangesloten op de bestaande tapgaten, uitbekleed in lood. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st Ballast op plat dak Algemeen Materiaal : De ballast zal onder de te verwachten gebruiksbelasting de ondergelegen dakdichting niet beschadigen of te zeer indrukken Grindballast Materiaal : Gewassen en gerold grind, kaliber 16/32. Er zit niet meer dan 5% gebroken steentjes tussen het grind. Indien het grind van slechte kwaliteit is, dient vooraf een polyesterdoek van 200g/m² op de afdichting gelegd te worden. Uitvoering : Het grind wordt gelijkmatig verdeeld over het volledig dakoppervlak, onmiddellijk na plaatsing van de dichtingslaag. De laagdikte bedraagt 5/6 cm tot een gewicht van ongeveer 80/96kg/m². Toepassing : Alle middenzones en sommige randzones van de geballaste daken zie plans. Meetwijze : meetcode : de netto oppervlakte A grind dikte 5 cm VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² B grind dikte 6 cm VH m²

28 dossier dd.26 mei /35 Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² C beschermlaag VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² Ballast door tegels Materiaal : Vlakke betontegel formaat 30x30x4,5/5 of 40x40x6 of ander formaat. Het gewicht per m² dient ±105kg/±135kg te zijn. Uitvoering : De tegels worden los tegen elkaar gevleid op de dakdichting, zonder tegeldragers. Toepassing : In de rand-en hoekzones van de geballaste daken zoals aangeduid op de plans.. Meetwijze : meetcode : de netto oppervlakte A betontegels gewicht/m² ±105kg VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² B betontegels gewicht/m² ±135kg VH m² Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : m² BIJHORIGHEDEN VOOR DAKEN Dakrand- en muurdekprofielen Algemeen Materiaal : Het dakrand- of muurdekprofiel is zo opgevat dat vervormingen door temperatuursschommelingen worden voorkomen. Uitvoering :

29 dossier dd.26 mei /35 De dakrand- en muurdekprofielen worden rechtlijnig aangebracht en in zo groot mogelijke lengten verwerkt. Het geheel verzekert een waterdichte aansluiting op de dakdichting Dakrandprofiel uit aluminium Materiaal : De dakrandprofielen zijn industrieel geplooide profielen uit een aluminium Al.Mg.1 - legering of profielen uit een geperst aluminium Al.Mg.Si. 0,5 F 22 - legering. Ze zijn natuurkleurig geanodiseerd min. 20 micron De profielen zijn 2 m lang en de wanddikte bedraagt min. 2 mm. De hoogte van de voorzijde bedraagt 80 mm. Het dakrandprofiel bestaat uit een enkelvoudig afwerkingsprofiel Uitvoering : De voeg tussen het alu-profiel en de dakdichting wordt afgedicht met een afdichtingskit, verenigbaar met de dakdichting. De nodige uitzettingsvoegen worden voorzien. Aan binnen- en buitenhoeken wordt een passend verbindingsstuk geplaatst. Toepassing : Rondom alle te renoveren daken. Meetwijze : meetcode : Netto geplaatste lengte. Verbindings- en bevestigingselementen zijn in de eenheidsprijs begrepen A hoogte 80 mm FH m Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : m Koepels Algemeen Materiaal : De koepels zijn vervaardigd met een oplegrand voor spanningsvrije oplegging en voorzien van een afdruipboord. Uitvoering : De dakdichting wordt met zorg opgetrokken tot bovenaan de rand van de koepelopstand zodat elke waterinfiltratie voorkomen wordt. De vastzetting van de koepel is dusdanig dat de vrije uitzetting mogelijk blijft Vaste koepel Materiaal : De lichtkoepels zijn vervaardigd uit polycarbonaatbladen.

30 dossier dd.26 mei /35 De koepel is samengesteld uit 3 schalen en bestaat uit een heldere polycarbonaat buitenschaal, een heldere 10mm tussenwand uit meerwandig polycarbonaat en een binnenschaal uit opaal polycarbonaat. De U-waarde bedraagt ±1,20W/m²K. De koepel is bolvormig met een dagmaat van 70x70cm/.bolvormig met een dagmaat van 100x100cm. De koepel heeft een CE label volgens EN De opstand is gemaakt uit pvc en heeft een U-waarde van maximaal 1,0 W/m²K. De opstand is recht of licht toelopend, hoogte ongeveer 16cm. Deze opstanden vervangen de bestaande polyester opstanden. Uitvoering : De koepels met hun nieuwe opstand worden gemonteerd op de bestaande opstanden in beton. Toepassing : Alle bestaande vaste koepels op de te renoveren daken. Meetwijze : meetcode : de opgegeven afmetingen zijn de dagmaat van de koepel gemeten aan de bovenkant van de opstand A afmeting 70x70cm FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : B st afmeting 100x100cm FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : st Opengaande koepel, handmatig bediend Materiaal : Cfr artikel Bijkomend wordt een isolerend pvc-kader met inox scharnieren gemonteerd. Uitvoering : Een dichtingsstrip zal zorgen voor een winddichte afsluiting tussen het vast kader en opengaand deel van de koepel. De koepels met hun nieuwe opstand worden gemonteerd op de bestaande opstanden in beton. Toepassing : Enkele koepels op dak 1 van de sporthal. Meetwijze : meetcode : de opgegeven afmetingen zijn de dagmaat van de koepel gemeten aan de bovenkant van de opstand A afmeting 100x100cm FH st

31 dossier dd.26 mei /35 Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : st Opengaande koepel, elektrisch bediend Materiaal : Cfr artikel Bijkomend wordt een isolerend pvc-kader met inox scharnieren gemonteerd. Op het kader wordt een elektromotor gemonteerd, werkend op 24 volt. De koepel doet dienst als rookkoepel en wordt aangesloten op de bestaande voeding met bedieningscentrale. Uitvoering : Een dichtingsstrip zal zorgen voor een winddichte afsluiting tussen het vast kader en opengaand deel van de koepel. De koepels met hun nieuwe opstand worden gemonteerd op de bestaande opstanden in beton. Toepassing : De rookkoepels in dak A. Meetwijze : meetcode : De opgegeven afmetingen zijn de dagmaat van de koepel gemeten aan de bovenkant van de opstand A afmeting 70x70cm FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : st Dakventilatierooster Opendraaiend schoepenrooster met afdekkap Materiaal : Verzinkte staalplaat voor het kaderwerk, de schoepen zelf bestaan uit geïsoleerde staalplaat (sandwichconstructie). De schoepen zijn voorzien van een dichting om in gesloten toestand een winddicht geheel te kunnen garanderen. Op het rooster is een electromotor gemonteerd, die aansluitbaar is op de bestaande bekabeling van het oude elektrisch opengaande rooster. Boven het rooster wordt een afdekkap gemonteerd in geplooide verzinkte staalplaat om de regendichtheid te garanderen (type schouwafdekkap). De staalplaat is onderlijmd om voldoende vormvast en stevig te zijn volgens de afmetingen. Uitvoering : Het schoepenrooster wordt gemonteerd tussen het houten draagkader in het dak.

32 dossier dd.26 mei /35 Op het houten draagkader wordt een voldoende hoge opstand (10cm boven het hoogste punt van de dakrand) waarop een afdekkap wordt gemonteerd. Zie principetekening De dakdichting wordt opgetrokken tegen de opstand. Toepassing : Dakluiken dak 3 sporthal. Meetwijze : meetcode : de opgegeven afmetingen zijn de dagmaat van de luiken gemeten aan de bovenkant van de opstand A afmeting 155x300cm FH st Aard van de overeenkomst : Forfaitaire Hoeveelheid (FH) Meetwijze : meeteenheid : st Loketten en slabben Algemeen Omschrijving De slabben worden aangewend om de naden tussen constructiedelen regendicht af te werken. Het betreft ondermeer aansluitingen tussen dak en opgaande muur, dak en schoorsteen, rond dakdoorgangen en aan boven- en zijranden van dakvlakken. Bij de aansluiting tegen metselwerk worden de slabben afgewerkt met een loket. Loketten zijn stukken die aan één kant in de muur worden bevestigd en aan de andere kant vallen over de opstaande strook van een slab of een afdichtingsmembraan. Uitvoering : De uitvoering beantwoordt aan STS 34 en waarborgt een waterdicht geheel Slab/loket uit lood Materiaal : Het lood beantwoordt aan de voorschriften van STS De dikte bedraagt 1,5 mm. De bevestigingsnagels met grote platte kop zijn verzinkt. De resterende voeg wordt gedicht met een elastisch blijvende kit klasse V volgens T.V Uitvoering : De loketten worden uitgevoerd met een overlapping van ten minste 10 cm in geval van stroken. De bladloodstroken worden goed aangeklopt en strak afgesneden. De loketten bezitten een haakboord van 2 cm en worden ingewerkt in de bestaande gleuven. Indien nodig is het proper maken van deze gleuven inbegrepen. De resterende voeg tussen lood en metselwerk wordt afgekit. Op de haakboord is een terugplooi van 1 cm voorzien. Aantal bevestigingen : 4 haken per m bij loketstroken. Toepassing :

33 dossier dd.26 mei /35 Aansluitingen tegen opgaande muren, gemetselde schouwen. Meetwijze : meetcode : C Netto aan te brengen gewicht. dikte 1,5 mm VH kg Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : kg Verluchtingskappen en ontluchtingen Enkelwandige ontluchting met kap Omschrijving : Verluchtingskap om te plaatsen op bestaande dakdoorvoeren voor de natuurlijke verluchting van lokalen/voor de verluchting van standleidingen. Materiaal : Enkelwandige ontluchting met een kap uit polypropyleen/polyethyleen. De vorm van de kap is zodanig dat regeninslag niet mogelijk is en dat een goede condensafvoer verzekerd is. De ontluchting is voorzien van een flexibele aansluitmanchet voor de aansluiting op de bestaande dakdoorvoeren. De ontluchting is voorzien van een metalen plaat of slabbe in EPDM voor het inwerken in de EPDMdakdichting. Uitvoering : De verluchtingskap wordt aangesloten op de bestaande dakdoorvoeren voor de verluchting van standleidingen/voor ruimteverluchting volgens de richtlijnen van de leverende fabrikant. Toepassing : Verluchting kleedruimtes, douches, algemene lokalen, standleidingen, Volgens aanduiding op de plannen F diameter 110 mm VH st Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st I diameter 125 mm VH st Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st

34 dossier dd.26 mei / Dakladders Vaste ladder VH lm Omschrijving : Vaste ladders als onderlinge toegang tussen de daken. Materiaal : Aluminium natuurkleurig geanodiseerd. Uitvoering : De ladder wordt met muurbeugels bevestigd tegen het opgaand metselwerk door middel van inox verankeringen. De ladder steekt 1,00m boven de dakrand uit. Toepassing : Volgens de aanduiding op de plannen. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : lm Veiligheidsvoorzieningen Permanent valbeveiligingssysteem VH st Omschrijving : Permanent valbeveiligingssysteem voor het werken op platte daken bestaande uit ankerpunten op het dakvlak. Materiaal : Betontegel van ±200kg, afmeting ±100x100cm. In de tegel is een ring uit roestvrij staal geïntegreerd van min. 12mm dikte. Het geheel voldoet aan EN 795. De keuringskosten dienen inbegrepen te zijn in de kostprijs. Uitvoering : De tegel wordt voorzien van 4 tegeldragers, aangepast aan de dakdichting in EPDM. Positie van de tegels nog te bepalen bij uitvoering. Toepassing : Volgens plaatsingsplannen. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st

35 dossier dd.26 mei / REGENAFVOERPIJPEN Hulpstukken voor regenafvoer Bladvanger VH st Materiaal : Gegalvaniseerd boldraadrooster diameter 120mm. Toepassing : Te plaatsen in elke regenwaterafvoer van de daken 1 en 2 van de sporthal. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st Grindvanger VH st Materiaal : Aluminiumprofiel, blank geanodiseerd. De elementen zijn op maat gelast uit geplooide aluminiumplaat, dikte 2mm, hoogte 110mm, de omgeplooide lip om in te werken in de dakdichting meet ±10cm. De voorzijde is voorzien van geponste sleufvormige afwateringsgaten, breedte 6mm, h.o.h. 30mm. Uitvoering : Ter hoogte van elke regenwaterafvoer van de geballaste daken wordt een u-vormige/rechthoekige grindvanger geplaatst. De omgeplooide lip wordt ingewerkt tussen twee lagen EPDM. Toepassing : Elke regenwaterafvoer van de geballaste daken. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : st

36 dossier dd.26 mei /35 HOOFDSTUK 06 WERKEN IN REGIE Algemeen Voor onvoorziene werken voorziet het bestek in een aantal werkuren en een materiaalkost. De werkuren zijn te verrekenen aan de in de sector geldende loonbarema's. De materiaalkost is te verrekenen door het voorleggen van de aankoopfactuur + 10% winstmarge voor het aannemer. Bij het vorderen van deze werken in regie dient telkens een urenstaat, een dagboek, of ander bewijs te worden voorgelegd om de gepresteerde uren te kunnen nagaan Werkuren VH u Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : uur Materiaalkost VH EUR Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : EUR

37 dossier dd.26 mei /35 DEEL III - VEILIGHEID In overeenstemming met artikel 30, tweede lid, 1 van het KB van 25 januari 2001 dient een document gevoegd bij de offerte dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een beschrijving wordt gegeven van de wijze waarop het bouwwerk zal uitgevoerd worden om rekening te houden met het veiligheids- en gezondheidsplan. In overeenstemming met artikel 30, tweede lid, 2 van het KB van 25 januari 2001 dient tevens een document gevoegd bij de offerte dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheids- en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen wordt gegeven. Indien één van voormelde documenten ontbreekt of onvolledig is op essentiële punten is de offerte substantieel onregelmatig. Bijlage 1 : veiligheids-en gezondsheidsplan.

38

39 Gedetailleerde meetstaat 1/12 dossier project RENOVATIE PLATTE DAKEN KLASSENVLEUGEL, REFTER EN SPORTHAL plaats Provinciaal Technisch Instituut Ninove bouwheer Provinciebestuur Oost Vlaanderen dienst 31 Gebouwen Voorlopige omheining Voorlopige omheining uit een draadnet A blijft eigendom van de aannemer omschrijving lengte aantal totaal 45,00 x 1 45,00 0,00 Totaal VH m 45, Verwijderen van bijhorigheden voor daken Verwijderen van dakranden en slabben A dakrand omschrijving lengte aantal totaal klassenvleugel dak A 241,00 241,00 klassenvleugel dak B 9,42 9,42 klassenvleugel dak C 19,73 19,73 klassenvleugel dak D 59,01 59,01 hal dak E 49,80 49,80 hal dak F 5,80 5,80 2,63 2,63 60,16 60,16 gang dak G 14,92 x 2 29,84 refter dak H 22,50 22,50 9,00 9,00 11,58 11,58 keuken dak I 43,80 43,80 keuken dak J 8,65 x 2 17,30 15,45 15,45 gang dak K 52,39 52,39 37,28 37,28 sporthal dak 3 18,00 x 2 36,00 42,16 x 2 84,32 sporthal dak 1 13,80 13,80 10,63 x 2 21,26 1,15 1,15 4,78 4,78 3,75 3,75 6,83 6,83 1,35 1,35 12,40 12,40

40 Gedetailleerde meetstaat 2/12 3,60 3,60 sporthal dak 2 2,00 2,00 1,25 x 8 10,00 0,80 x 4 3,20 5,40 x 2 10,80 4,60 4,60 2,60 2,60 1,25 1,25 5,90 5,90 13,21 13,21 3,30 3,30 4,19 4,19 Totaal FH m 936, E loden slabben en loketten omschrijving lengte aantal totaal dak B tegen klassenvleugel 3,68 3,68 5,96 5,96 dak A tegen liftkoker 5,97 5,97 3,80 3,80 op dak A schouwen 1,70 x 4 6,80 1,10 x 4 4,40 dak D tegen dak A klassenvleugel 17,50 17,50 dak F tegen muur dak E 12,45 x 3 37,35 dak F tegen muur administratie 6,45 6,45 dak F tegen muur dak D 15,50 15,50 1,40 1,40 gang dak G tegen dak T en dak H 3,45 x 2 6,90 dak H tegen muur dak I 9,45 9,45 10,95 10,95 dak H tegen muur gerenoveerd deel 18,45 18,45 dak J tegen dak H en dak I 15,45 15,45 gang dak K tegen klassenvleugel 4,19 4,19 gang dak K tegen werkhuizen 3,65 3,65 15,05 15,05 0,56 0,56 sporthal dak 1/2 tegen turnzaal 42,16 42,16 0,00 Totaal FH m 235, Verwijderen van dakverluchting en dakventilator A dakverluchtingskap omschrijving aantal totaal daken sporthal 30,00 x Totaal VH st B ontluchtingspijpjes van de meerlagige dakbedekking omschrijving aantal totaal alle daken 50,00 x

41 Gedetailleerde meetstaat 3/12 Totaal VH st C dakventilator/verstralers omschrijving aantal totaal dak A K 8,00 x Totaal VH st Verwijderen van dakbedekkingen op platte daken Verwijderen van dakbedekking op platte daken A ballast omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 dak 1 sporthal 350,12 350,12 dak 2 sporthal 550,00 550,00 koepels 1,00 1,00 x 29 29,00 0,70 0,70 x 10 4,90 0,00 Totaal FH m² 3 767, B isolatieplaten omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 koepels 1,00 1,00 x 29 29,00 0,70 0,70 x 10 4,90 0,00 Totaal FH m² 3 767,97

42 Gedetailleerde meetstaat 4/ C zelfdragende sandwichpanelen omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 4 1,50 1,25 x 12 22,56 0,00 Totaal VH m² 22, E meerlagige dakbedekking omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 0,00 Totaal FH m² 3 801, F dampscherm omschrijving lengte breedte aantal totaal cfr oppervlakte isolatie 3767, ,97 0,00 Totaal VH m² 3 767, G PE folie omschrijving lengte breedte aantal totaal cfr oppervlakte isolatie 3767, ,97 0,00 Totaal VH m² 3 767, H reinigen dakvlak omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 3 18,00 42,16 758,88 0,00 Totaal FH m² 758, Verwijderen van daklichtelementen Verwijderen van daklichtelement A koepel omschrijving aantal totaal dak A 4,00 4 dak F 6,00 6

43 Gedetailleerde meetstaat 5/12 sporthal dak 1 13,00 13 sporthal dak 2 16, Totaal FH st B verluchtingsluik omschrijving aantal totaal sporthal dak 3 2, Totaal FH st Dampschermen voor warm dak Dampscherm uit gewapend bitumen omschrijving lengte breedte aantal totaal cfr oppervlakte te verwijderen 3767, ,97 0,00 Totaal VH m² 3 767, Thermische isolatie van warm dak met platen Thermische isolatie van warm dak met platen uit minerale vezels A onbekleed dikte 100mm klasse C omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 koepels 1,00 1,00 x 29 29,00 0,70 0,70 x 10 4,90 0,00 Totaal VH m² 3 767, C onbekleed dikte 80mm klasse D omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50

44 Gedetailleerde meetstaat 6/12 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 koepels 1,00 1,00 x 29 29,00 0,70 0,70 x 10 4,90 0,00 Totaal VH m² 3 767, Dakvloer met samengestelde platen Dakvloer met samengestelde platen met kern uit polyurethaan omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 3 1,50 1,25 x 12 22,56 0,00 Totaal VH m² 22, Dakafdichtingen met hoogpolymere membranen Dakafdichting met EPDM membranen A EPDM op maat gemaakt/brede rol losliggend geballast omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A+C klassenvleugel 1205, ,00 dak B klassenvleugel 16,00 16,00 dak D klassenvleugel 265,38 265,38 dak E hal 155,00 155,00 dak F hal 421,50 421,50 dak G gang 52,10 52,10 dak H refter 311,86 311,86 dak I keuken 117,65 117,65 dak J refter 133,64 133,64 dak K gang 223,62 223,62 0,00 Totaal VH m² 2 901, B EPDM op gewone rol losliggend geballast omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 0,00 Totaal VH m² 900, C EPDM verkleefd omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 3 18,00 42,16 758,88

45 Gedetailleerde meetstaat 7/12 0,00 Totaal VH m² 758, D uitwerken tapgaten omschrijving aantal totaal dak A/B/C klassenvleugel 12,00 12 dak D 1,00 1 dak E 2,00 2 dak F 3,00 3 dak G 1,00 1 dak H/I/J 5,00 5 dak K 2,00 2 dak 1 sporthal 2,00 2 dak 2 sporthal 5,00 5 dak 3 sporthal 5, Totaal VH st Ballast op plat dak Grindballast A grind dikte 5 cm omschrijving lengte breedte aantal totaal dak A 759,64 759,64 dak D 178,70 178,70 dak E hal 80,88 80,88 dak F hal 378,60 378,60 dak G gang 37,65 37,65 dak H refter 274,44 274,44 dak I keuken 84,55 84,55 dak J refter 107,22 107,22 dak K gang 178,70 178,70 sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 koepels dak 1 en 2 1,00 1,00 29,00 29,00 koepels dak A en F 0,70 0,70 10,00 4,90 0,00 Totaal VH m² 2 946, B grind dikte 6 cm omschrijving lengte breedte aantal totaal sporthal dak 1 350,12 350,12 sporthal dak 2 550,00 550,00 koepels dak 1 en 2 1,00 1,00 29,00 29,00 0,00 Totaal VH m² 871, C beschermlaag

46 Gedetailleerde meetstaat 8/12 omschrijving lengte breedte aantal totaal cfr oppervlakte grind 3817, ,72 0,00 Totaal VH m² 3 817, Ballast door tegels A betontegels gewicht/m² ±105kg omschrijving lengte breedte aantal totaal dak E 14,40 x 4 57,60 dak F 5,62 x 3 16,86 dak G 1,17 x 4 4,68 dak H 9,62 x 5 48,10 dak I 4,57 x 4 18,28 dak J 3,80 x 4 15,20 dak K 1,20 x 4 4,80 3,20 x 2 6,40 1,60 x 2 3,20 0,00 Totaal VH m² 175, B betontegels gewicht/m² ±135kg omschrijving lengte breedte aantal totaal hoeken dak A 12,83 12,83 26,02 26,02 40,77 40,77 4,02 x 2 8,04 9,90 x 2 19,80 dak C volledig 5,30 3,14 16,64 dak B volledig 5,63 2,75 15,48 hoeken dak D 14,33 x 3 42,99 23,40 23,40 0,00 Totaal VH m² 205, Dakrand en muurdekprofielen Dakrandprofiel uit aluminium A hoogte 80 mm omschrijving lengte aantal totaal cfr lengte te verwijderen 936,98 936,98 0,00 Totaal FH m 936, Koepels Vaste koepel

47 Gedetailleerde meetstaat 9/ A afmeting 70x70cm omschrijving aantal totaal dak F 6, Totaal FH st B afmeting 100x100cm omschrijving aantal totaal sporthal dak 1 9,00 9 sporthal dak 2 16, Totaal FH st Opengaande koepel, handmatig bediend A afmeting 100x100cm omschrijving aantal totaal sporthal dak 1 4, Totaal FH st Opengaande koepel, elektrisch bediend A afmeting 70x70cm omschrijving aantal totaal dak A 4, Totaal FH st Dakluiken Schoepenrooster met afdekkap A afmeting 155x300 omschrijving aantal totaal sporthal dak 3 2, Totaal FH st Loketten en slabben Slab/loket uit lood

48 Gedetailleerde meetstaat 10/ C dikte 1,5 mm omschrijving gewicht aantal totaal 244,60lm, hoogte 20cm 851,00 851,000 0,000 Totaal VH kg 851, Verluchtingskappen en ontluchtingen Enkelwandige ontluchting met kap F diameter 110 mm omschrijving aantal totaal verluchtingen/standleidingen 7, Totaal VH st I diameter 125 mm omschrijving aantal totaal verluchtingen dak 1 sporthal 4,00 4 verluchtingen dak 2 sporthal 2,00 2 dak C standleiding 1, Totaal VH st Dakladders Vaste ladder omschrijving lengte aantal totaal dak B naar dak A 4,10 4,10 dak D naar dak A 4,10 4,10 dak A naar dak C 4,50 4,50 dak F naar dak administratie 5,50 5,50 dak F naar dak E 0,50 0,50 dak J naar dak H 1,50 1,50 dak H naar dak refter 2,50 2,50 dak 1 sporthal naar dak 3 6,50 6,50 0,00 Totaal VH lm 29, Veiligheidsvoorzieningen Permanent valbeveiligingssysteem omschrijving aantal totaal alle daken behalve dak 3 sporthal 45, Totaal VH st 45

49 Gedetailleerde meetstaat 11/ Hulpstukken voor regenafvoer Bladvanger omschrijving aantal totaal dak A/B/C klassenvleugel 12,00 12 dak D 1,00 1 dak E 2,00 2 dak F 3,00 3 dak G 1,00 1 dak H/I/J 5,00 5 dak K 2,00 2 dak 1 sporthal 2,00 2 dak 2 sporthal 5,00 5 dak 3 sporthal 5,00 5 Totaal VH st Grindvanger omschrijving aantal totaal dak A/B/C klassenvleugel 12,00 12 dak D 1,00 1 dak E 2,00 2 dak F 3,00 3 dak G 1,00 1 dak H/I/J 5,00 5 dak K 2,00 2 dak 1 sporthal 2,00 2 dak 2 sporthal 5,00 5 dak 3 sporthal 5, Totaal VH st 38

50 Gedetailleerde meetstaat 12/12

51

52

53

54

55 3e Directie Dienst 31 Gebouwen AANBESTEDENDE OVERHEID : PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN WOODROW WILSONPLEIN GENT OFFERTE Bestek nr Renovatie platte daken klassenvleugel, refter en sporthal van het Provinciaal Technisch Instituut Ninove, Centrumlaan 160 te 9400 Ninove. (Deze offerte bestaat uit 9 bladzijden inclusief inschrijvingstabel) - De ondergetekende :... (naam, voornamen) :... Hoedanigheid of beroep :... Nationaliteit :... Woonplaats :... (land, gemeente, straat, nummer, telefoonnummer) ofwel (1) - De vennootschap : (handelsnaam of benaming, rechtsvorm, nationaliteit, zetel, telefoonnummer) vertegenwoordigd door de ondergetekende(n) : ofwel (1) - De ondergetekenden : (voor elk van hen dezelfde gegevens als hierboven) die zich tijdelijk hebben verenigd voor deze aanneming, (1) Doorhalen wat niet van toepassing is. offertemodel februari 2009

56 verbindt of verbinden zich op zijn of op hun roerende en onroerende goederen tot de uitvoering, overeenkomstig de bepalingen en voorwaarden van voornoemd bestek, van de in dit bestek beschreven opdracht, tegen de som van : (in cijfers : inclusief btw) :... EUR (in letters : inclusief btw) : EUR berekend op grond van de hoeveelheden van de hiernavolgende opmetingsstaat, die werd onderzocht en aangevuld met de eenheidsprijzen, globale prijzen, gedeeltelijke sommen en btw, ter verantwoording van het bedrag van mijn offerte. Alle in mijn offerte gestelde bedragen zijn opgegeven in dezelfde munteenheid. De eenheidsprijzen in EURO mogen uitgedrukt worden tot 4 cijfers na de komma.

57 dossier Inschrijvingstabel dossier project RENOVATIE PLATTE DAKEN KLASSENVLEUGEL, REFTER EN SPORTHAL plaats Provinciaal Technisch Instituut Ninove bouwheer Provinciebestuur Oost Vlaanderen dienst 31 Gebouwen volgnr. art. omschrijving eenheid hoev. eenh.pr. totaal Hoofdstuk Werfinrichting FH sog 1,00 Hoofdstuk Voorlopige omheining Voorlopige omheining uit een draadnet A blijft eigendom van de aannemer VH m 45, Verwijderen van bijhorigheden voor daken Verwijderen van dakranden en slabben A dakrand FH m 936, E loden slabben en loketten FH m 235, Verwijderen van dakverluchting en A dakverluchtingskap VH st B ontluchtingspijpjes van de meerlagige VH st C dakventilator/verstralers VH st Verwijderen van dakbedekkingen op platte Verwijderen van dakbedekking op platte A ballast FH m² 3 767, B isolatieplaten FH m² 3 767,97

58 dossier Inschrijvingstabel volgnr. art. omschrijving eenheid hoev. eenh.pr. totaal C zelfdragende sandwichpanelen VH m² 22, E meerlagige dakbedekking FH m² 3 801, F dampscherm VH m² 3 767, G PE folie VH m² 3 767, H reinigen dakvlak FH m² 758, Verwijderen van daklichtelementen Verwijderen van daklichtelement A koepel FH st B verluchtingsluik FH st 2 Hoofdstuk Dampschermen voor warm dak Dampscherm uit gewapend bitumen VH m² 3 767, Thermische isolatie van warm dak met Thermische isolatie van warm dak met A onbekleed dikte 100mm klasse C VH m² 3 767, C onbekleed dikte 80mm klasse D VH m² 3 767, Dakvloer met samengestelde platen Dakvloer met samengestelde platen met VH m² 22, Dakafdichtingen met hoogpolymere Dakafdichting met EPDM membranen A EPDM op maat gemaakt/brede rol losliggend VH m² 2 901, B EPDM op gewone rol losliggend geballast VH m² 900, C EPDM verkleefd VH m² 758, D uitwerken tapgaten VH st 38

59 dossier Inschrijvingstabel volgnr. art. omschrijving eenheid hoev. eenh.pr. totaal Ballast op plat dak Grindballast A grind dikte 5 cm VH m² 2 946, B grind dikte 6cm VH m² 871, C beschermlaag VH m² 3 817, Ballast door tegels A betontegels gewicht/m² ±105kg VH m² 175, B betontegels gewicht/m² ±135kg VH m² 205, Dakrand en muurdekprofielen Dakrandprofiel uit aluminium A hoogte 80 mm FH m 936, Koepels Vaste koepel A afmeting 70x70cm FH st B afmeting 100x100cm FH st Opengaande koepel, handmatig bediend A afmeting 100x100cm FH st Opengaande koepel, elektrisch bediend A afmeting 70x70cm FH st Dakluiken Schoepenrooster met afdekkap A afmeting 155x300 FH st Loketten en slabben Slab/loket uit lood C dikte 1,5 mm VH kg 851, Verluchtingskappen en ontluchtingen

60 dossier Inschrijvingstabel volgnr. art. omschrijving eenheid hoev. eenh.pr. totaal Enkelwandige ontluchting met kap F diameter 110 mm VH st I diameter 125 mm VH st Dakladders Vaste ladder VH lm 29, Veiligheidsvoorzieningen Permanent valbeveiligingssysteem VH st Hulpstukken voor regenafvoer Bladvanger VH st Grindvanger VH st 38

61 dossier Inschrijvingstabel volgnr. art. omschrijving eenheid hoev. eenh.pr. totaal Hoofdstuk Werken in regie VH u / / 7 250, Materiaalkost VH EUR / / 6 000,00 Totaal BTW 21% Eindtotaal

62 A. ALGEMENE INLICHTINGEN Inschrijving bij de RSZ : nr(s)... btw (alleen in België) : nr(s)... Inschrijving op de lijst van de geregistreerde aannemers : nr(s)... (2) Inschrijving op de lijst der erkende aannemers : nr(s)... (2) In geval van voorlopige erkenning, datum van toekenning :... (2) Categorie(ën), ondercategorie(ën) en klasse(n) :... (2) B. ERKENNING Ingevolge de reglementering inzake erkenning van aannemers van werken wordt volgende verklaring gedaan : (Valse verklaringen betreffende de erkenning kunnen de toepassing van (een) in artikel 19 van de wet van 20 maart wet houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken - bepaalde sanctie(s) voor gevolg hebben). OFWEL (1) De erkenning stemt overeen met de (onder-)categorie en klasse bepaald door het bestek en het bedrag van de offerte. Rekening houdend met de stand van de aan gang zijnde aannemingen zal het maximumbedrag van de gelijktijdig uit te voeren werken, vastgesteld voor de verkregen erkenningsklasse, door de gunning van deze opdracht niet worden overschreden. OFWEL (1) De erkenning stemt overeen met de (onder-)categorie en klasse bepaald door het bestek en het bedrag van de offerte. Door de gunning van de opdracht zal het maximumbedrag van de gelijktijdig uit te voeren werken, vastgesteld voor de verkregen erkenningsklasse, worden overschreden. De voorgeschreven afwijkingsaanvraag is bij deze offerte gevoegd. OFWEL (1) De bewijzen van erkenning in een andere E.E.G.-lidstaat, en van de gelijkwaardigheid van die erkenning, zijn bij deze offerte gevoegd. OFWEL (1) De bewijzen dat aan de voorwaarden voor erkenning is voldaan, zijn bij deze offerte gevoegd. C. ONDERAANNEMERS De onderaannemers die zullen worden tewerkgesteld hebben als nationaliteit :... De onderaannemers die zullen worden tewerkgesteld zijn : (1)... D. PERSONEEL Mijn personeel dat zal worden tewerkgesteld heeft als nationaliteit :... (1) (1) Doorhalen wat niet van toepassing is Uitsluitend voor opdrachten van werken offertemodel februari 2009

63 E. OORSPRONG VAN DE TE LEVEREN PRODUCTEN EN VAN DE TE VERWERKEN MATERIALEN OFWEL (1) Voor de uitvoering van deze opdracht zullen enkel producten worden geleverd of materialen worden verwerkt die afkomstig zijn uit de lidstaten van de Europese Gemeenschap. OFWEL (1) Overeenkomstig de bepalingen van art. 90, 1, 5 van het koninklijk besluit van 8 januari 1996, gaat hierbij een afzonderlijke nota, gedateerd en ondertekend, met vermelding van de herkomst van de te leveren producten en/of van de te verwerken materialen die niet afkomstig zijn uit de lidstaten van de Europese Gemeenschap : zij vermeldt per land van oorsprong het bedrag, exclusief douanerechten, dat die producten en/of materialen in de offerte vertegenwoordigen ; wanneer het gaat om producten en/of materialen die op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Gemeenschap worden afgewerkt of verwerkt, vermeldt zij enkel de totale prijs van de grondstoffen. F. BETALINGEN De betalingen zullen geldig gebeuren door overschrijving op rekening nr.... van de financiële instelling... geopend op naam van... G. RSZ-ATTEST OFWEL (1) (voor de Belgische inschrijver) Bij deze offerte wordt een attest (eventueel attesten) gevoegd van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid waarin de stand vande rekening(en) bij deze instelling wordt opgegeven, overeenkomstig art. 90, 3 van het koninklijk besluit van 8 januari (3) OFWEL (1) (voor de buitenlandse inschrijver) Bij deze offerte worden de in art. 90, 4 van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 bedoelde attesten voor buitenlandse inschrijvers gevoegd. H. VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN (ingeval van veiligheidscoördinatie) 1 e Bij deze offerte wordt een document gevoegd dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een beschrijving wordt gegeven van de wijze waarop het bouwwerk zal uitgevoerd worden om rekening te houden met het veiligheids- en gezondheidsplan (conform artikel 30, tweede lid, 1 van het KB van 25 januari 2001) 2 e Bij deze offerte wordt tevens een document gevoegd dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin een afzonderlijke prijsberekening wordt gegeven in verband met de door het veiligheids- en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen (conform artikel 30, tweede lid, 2 van het KB van 25 januari 2001) (1) (3) Doorhalen wat niet van toepassing is. Bedraagt de bijdrageschuld meer dan EUR, dan dient de inschrijver bij zijn offerte alle inlichtingen te voegen betreffende de eventuele schuldvorderingen bedoeld in art. 90, 3 van het kb van 8 januari offertemodel februari 2009

64 I. BIJLAGEN Bij deze offerte zijn eveneens gevoegd : de bescheiden, gedateerd en ondertekend, die het bestek verplicht over te leggen (1) ; (o.a. het inschrijvingsformulier veiligheid!) de modellen, monsters en andere inlichtingen, die het bestek verplicht over te leggen. (1) Gedaan, te..., de... De inschrijver(s)

65 VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN (KB Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen dd art ) ES : PROVINCIE OOST-VLAANDEREN PROVINCIAAL TECHNISCH INSTITUUT NINOVE RENOVATIE VAN DE PLATTE DAKEN VAN DE KLASSENVLEUGEL, REFTER EN SPORTHAL Centrumlaan Ninove Opgemaakt door : De bouwheer, PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN Dienst 31-Gebouwen Gouvernementstraat Gent tel : 09/ fax : 09/ sonja.de.vlieger@oostvlaanderen.be De veiligheidscoördinator, ECO SAFE BVBA Ir. P. Vercruysse Mottestraat Kruishoutem tel : 09/ fax : 09/ piet.vercruysse@ecosafe.be

66 01. GEGEVENS VAN HET PROJECT VOORSTELLING PROJECT KORTE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT PTI Ninove : Renovatie van de platte daken van de klassenvleugel, refter en sporthal ADRES BOUWPLAATS Centrumlaan NINOVE AARD DER WERKEN De aanneming bevat volgende werkzaamheden die tegelijkertijd of na elkaar worden uitgevoerd volgens art van het KB dd betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen : Activiteit VT NVT Art Graafwerken X Art Grondwerken X Art Funderings en verstevigingswerken X Art Waterbouwkundige werken X Art Wegenwerken X Art Plaatsing van nutsleidingen, inzonderheid, riolen, gasleidingen, elektriciteitskabels, en tussenkomsten op deze leidingen, X voorafgegaan door andere in deze paragraaf bedoelde werken Art Bouwwerken X Art Montage en demontage van, inzonderheid, geprefabriceerde elementen, liggers en kolommen X Art Inrichtings- of uitrustingswerken X Art Verbouwingswerken X Art Vernieuwbouw X Art Herstellingswerken X Art Ontmantelingswerken Art Sloopwerken X Art Instandhoudingswerken X Art Onderhouds-, schilder- en reinigingswerken X Art Saneringswerken X Art Afwerkingswerkzaamheden behorende bij één of meer werken bedoeld in de vorige activiteiten De aanneming bevat in het bijzonder : voorafgaande werken en sloopwerken inrichten van de bouwplaats verwijderen van dakelementen dakwerken en dakwaterafvoer elementen van plat dak type warm dak soepele dakafdichtingen en omkeerdaken bijhorigheden bij daken regenafvoerpijpen X

67 IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN Indeling volgens art van het KB dd betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Activiteit VT NVT Art Werkzaamheden die de werknemers aan gevaren van bedelving, wegzinken of vallen blootstellen, gevaren die bijzonder vergroot worden door de aard van de werkzaamheden of van de toegepaste procédés of door de omgeving van de arbeidsplaats of de werken. Worden inzonderheid als bijzonder vergrote gevaren beschouwd : a) het graven van sleuven of putten van meer dan 1,20 m diepte X en het werken aan of in deze putten; b) het werken in de onmiddellijke nabijheid van materialen zoals X drijfzand of slib; X c) het werken met een valgevaar van een hoogte van 5 m of meer. Art Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers inhouden. X Art Elk werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones zoals bepaald in artikel 2 van het koninklijk besluit van 28 februari 1963 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking en van de werknemers tegen het gevaar van de ioniserende stralingen, vereist is. X Art Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische X hoogspanningslijnen of kabels. Art Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan een risico op X verdrinking. Art Ondergrondse werken en tunnelwerken. X Art Werkzaamheden met duikuitrusting. X Art Werkzaamheden onder overdruk. X Art Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt. X Art Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van geprefabriceerde elementen. X GEGEVENS I.V.M. PLANNING EN VERWEZENLIJKING START DER WERKEN DUUR DER WERKEN Cfr. lastenboek PLANNING DER WERKEN EN UITVOERINGSGEGEVENS

68 02. GEHEEL VAN PREVENTIEREGELS EN MAATREGELEN AANGEPAST AAN DE KENMERKEN VAN HET BOUWWERK Het betreft het geheel van de preventieregels en -maatregelen, aangepast aan de kenmerken van het bouwwerk en voortvloeiend uit de toepassing van de algemene preventieprincipes bedoeld in de bijlage I van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en zoals bedoeld in artikel 27, 1, 3, a van dit KB : 1 de algemene maatregelen betreffende de organisatie van de tijdelijke of mobiele bouwplaats die vastgesteld zijn door de opdrachtgever en de bouwdirecties in samenspraak met de coördinator-ontwerp en de coördinator-verwezenlijking : De maatregelen zoals opgenomen in hoofdstuk 4 Bouwplaatsreglement van dit algemeen veiligheids- en gezondheidsplan zijn van toepassing. Indien er verscheidene aannemers gelijktijdig op de werf aanwezig zijn kunnen er bijzondere risico s ontstaan, o.a. afhankelijk van de stand der werken opdat moment en de nog voorziene resterende bouwtijd. Deze risico s zijn op dit ogenblik niet in te schatten. De coördinatorverwezenlijking dient tijdig op de hoogte gebracht te worden wanneer verscheidene aannemers aanwezig zijn zodat hij de nodige specifieke maatregelen kan coördineren. Het plan voor de werfinrichting wordt opgemaakt door de hoofdaannemer en wordt minstens 10 dagen voor de aanvang van de werken overgemaakt aan de coördinator-verwezenlijking. Dit plan wordt bijgewerkt met de bouwheer, de bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering, de coördinator-verwezenlijking en de medewerkende bedrijven, voor de aanvang van de werken door deze bedrijven. Dit uitvoeringsdossier bevat verschillende plannen met afmetingen, doorsneden, enz. Het dossier bevat ondermeer : de planning van de inrichting : de verdeling in interventiezones en verdeling van de taken; een studie van de toegang tot de bouwplaats : vorm, maximum lasten, verplaatsingswegen; de organisatie en de verkeerssignalisatie, afzonderlijke toegang voor voetgangers, machines, inrichting van de toegang en de uitgang van de bouwplaats, toegang voor urgentievoertuigen,...; de inplanting van verblijfszones : onthaal, kantoor, sanitair en lokalen voor de werknemers; de voorziening van een parkeerzone, bouwplaatsmachines (toelating van de gemeente voor het gebruik maken van de openbare weg); de inplanting van zones voor opslag en bevoorrading (materieel, materialen, gevaarlijke producten, apparaten onder druk,... ); de inplanting van ontruimingsmogelijkheden voor afval (goten, laadbakken, putten, opslagtanks, enz.); de voorlopige elektrische installatie van de bouwplaats met beschrijving van de elektrische installatie, veiligheidsvoorzieningen, opstelling van kasten en verdeelkoffers; de inplanting van een lokaal voor eerste hulp, met duidelijke vermelding van de noodnummers en de hulpdiensten; Verder zal er voor de aanvang der werken een specifiek veiligheids- en gezondheidsplan worden overgemaakt aan de coördinator-verwezenlijking dat de volgende aanvullende elementen bevat : 1. De maatregelen genomen inzake hinder, veiligheid en gezondheid om de toegang en de omgeving te beschermen. 2. De maatregelen genomen om de interventies van onderaannemers te coördineren. 3. De signalisatie van de bouwplaats ten aanzien van het personeel van de bouwplaats, de opdrachtgever en personeel van de opdrachtgever.

69 4. De rechtvaardiging van de keuze van de weerhouden werkmethode. 5. De werkmethode en de studie betreffende veiligheid en gezondheid op de werkposten. 6. De organisatie van de werken, de aangewende technieken en het verkeersplan en het werk van de bouwplaatsmachines. 7. Het maximum te verwachten aantal arbeiders dat zal aanwezig zijn op de bouwplaats. 8. De collectieve en bijzondere persoonlijke beschermingsmaatregelen bij de verschillende werkfasen. 9. De evacuatie van het personeel of omwonenden bij gevaar. 10. De maatregelen voor evacuatie, vernietiging van producten, substanties of gevaarlijke bereidingen en de evacuatie van puin en materialen. 11. De brandpreventie op de bouwplaats. 12. Een nauwkeurige beschrijving bij het einde van de werken ten behoeve van de latere werken. Nota 1 Vergunningen : De ondernemingen zullen aan de coördinator een dossier voorleggen met alle nodige vergunningen die werden bekomen (hefwerktuigen, bouwmachines, afsluitingen, verkeer, omwoners, enz.). Nota 2 Werfinrichtingen : De werfinrichtingen zullen met dezelfde precisie worden uitgevoerd als de werken waarbij een uitvoeringsprogramma en een taakverdeling aan te pas komen. De werf dient ontoegankelijk gemaakt te worden voor onbevoegden. Dagelijks zal de laatste bouwdirectie aanwezig op de werf er steeds op waken dat na de werktijd de werf wordt afgesloten. 2 de algemene maatregelen die voortvloeien uit de verplichtingen die worden opgelegd door de opdrachtgever in wiens inrichting activiteiten betreffende een tijdelijke of mobiele bouwplaats worden verricht : Niet van toepassing. 3 de vereisten die voortvloeien uit de wederzijdse inwerking van de activiteiten inzake gebruik en exploitatie op het terrein zelf of in de nabijheid van het terrein waar de tijdelijke of mobiele bouwplaats is gevestigd : Het gebouw blijft in dienst tijdens de uitvoering der werken. De aannemer moet bij zijn werken bij opeenvolgende delen uitvoeren teneinde aan de diensten van het provinciaal technisch instituut altijd de nodige ruimte, veiligheid en gemeenschap te verzekeren. Binnen de werkzone staat de bouwdirectie belast met de uitvoering met eigen middelen en op eigen verantwoordelijkheid in voor de veiligheid van : zijn personeel en zijn werken; de werknemers van het provinciaal technisch instituut; de leerlingen en bezoekers van het provinciaal technisch instituut. De aannemer dient hiermee bij het opmaken van zijn risicoanalyse rekening te houden. De aannemer moet de bouwplaats zorgvuldig afsluiten, in het bijzonder alle gevaarlijke plaatsen zoals bouwputten, stapels materialen, etc. De eventuele richtlijnen van de leidende ambtenaar dienaangaande moeten stipt gevolgd worden. Alle werfafsluitingen zijn ondoorzichtig en minimum 2 m hoog. De aannemer moet tijdens de duur der werken bij het beëindigen van de dagtaak het door hem en zijn personeel gebruikt terrein en toegangswegen grondig reinigen. Voor de start der werken zal een plaatsbeschrijving worden uitgevoerd.

70 Tijdens de gehele duur van de werkzaamheden dient de aannemer de maatregelen te nemen om het geluidsniveau binnen de toegelaten perken te houden : met de bijlage aan het ARAB 148 decies 1; met de Codex : Codex III,5 bijlage III ; Op te merken valt dat de aangegeven geluidsniveaus worden gemeten zonder rekening te houden met de persoonlijke beschermingsmiddelen. Met Vlarem II Art 16 en 17: de geluidsniveaus mogen in een woonzone de 45 db(a) niet overschrijden buitenshuis en de 33 db(a) binnenshuis. 4 de coördinatiemaatregelen die inzonderheid betrekking hebben op : - de horizontale, verticale of andere verplaatsingsroutes of -zones of verkeersroutes of zones : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 3 - Vluchtroutes en nooduitgangen; punt 8 - Natuurlijke en kunstverlichting van werkplekken, ruimten en verkeersroutes; De nodige maatregelen worden genomen opdat er verlichting op de trappen, doorgangen, toegangswegen, in en uitgangen en nooduitgangen is voorzien en goed onderhouden wordt. Er wordt voldaan aan de minimale verlichtingssterkte (LUX) volgens artikel 62 van het ARAB. - het hanteren van materialen en materieel, in het bijzonder de problemen van de wederzijdse inwerking tussen hefwerktuigen op de bouwplaats of in de nabijheid ervan : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 7 deel B afdeling II - Hefwerktuigen. Alle gebruikte hef en hijswerktuigen moeten gekeurd worden voor indienststelling door een erkend keuringsorganisme (ARAB art. 280). Het geraamte, mechanisme, rolbanen, moeten jaarlijks door een erkend keuringsorganisme onderzocht worden (ARAB art. 281). Kabels, kettingen, haken, stangen, schijven, zwengels, remmen, slagnokken, aanhorigheden voor het aanslaan van de lasten: kabel en kettinglengen, stroppen, haken, hijsbanden, hijsjukken, vorken, tangen, klemmen, hefmagneten, moeten driemaandelijks door een erkend keuringsorganisme onderzocht worden (ARAB art. 281). Het indienststellingsverslag alsook de verslagen van de externe dienst voor technische controle zijn op de bouwplaats ter beschikking voor de veiligheidscoördinator verwezenlijking en de met toezicht belaste ambtenaar. - het beperken van het beroep doen op het manueel hanteren van lasten : De bepalingen van het KB dd (CODEX titel VIII, Hoofdstuk V) betreffende het manueel hanteren van lasten dienen te worden gevolgd. De werkgever zorgt voor de passende organisatorische maatregelen en passende middelen met name mechanische uitrustingen om te voorkomen dat de werknemers lasten manueel moeten hanteren. De werkgever bezorgt de werknemers de nodige inlichtingen betreffende de manier waarop lasten gehanteerd moeten worden en over de risico s die zij lopen bij het manueel hanteren van lasten. - de afbakening en inrichting van opslagzones voor verschillende materialen, met name als het om gevaarlijke stoffen of producten gaat :

71 Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 5 - Ventilatie punt 6 - Blootstelling aan bijzondere risico s zijn van toepassing. De aannemer legt voor de werken een werfinrichtingsplan ter goedkeuring voor aan de coördinator-verwezenlijking. - de voorwaarden voor het opslaan, verwijderen of afvoeren van aarde, afval, puin en gruis : Bouwafval Het betreft bouwafval dat vrijkomt tijdens het bouwen en dat bestaat uit allerlei verwerkingsresten en lege verpakkingen. Opdat deze afvalstoffen zoveel mogelijk in aanmerking komen voor hergebruik en recuperatie en opdat die stoffen via de meest geschikte methode zouden kunnen worden verwijderd moeten afvalstoffen van bij het ontstaan ervan zoveel mogelijk afzonderlijk worden gehouden of worden gesorteerd. - de voorwaarden voor de verwijdering van gevaarlijke materialen : Gevaarlijk afval dat vrijkomt bij het bouwen en renoveren bestaat meestal uit resten van chemische producten zoals verven, oplosmiddelen, afgewerkte olie, etc., en de verpakkingen daarvan, en verder ook uit batterijen, gasontladingslampen en vrije asbestvezels. De nodige maatregelen betreffende opleiding en beschermingsuitrusting zijn te treffen. De personen, belast met de verwijdering van gevaarlijke materialen moeten een basiskennis hebben inzake het herkennen van gevaarlijke materialen en het nemen van de correcte preventiemaatregelen. De correcte persoonlijke beschermingsmiddelen moeten door de werkgever ter beschikking te worden gesteld en dienen door de werknemers (en zelfstandigen) te worden gedragen. De personen belast met verwijdering van gevaarlijk materiaal staan onder medisch toezicht. Voor transport van gevaarlijke afvalstoffen van het bouwterrein naar de eigen exploitatiezetel van de aannemer (met de bedoeling de afvalstoffen daar te centraliseren voor men ze verder afvoert) is geen registratie als vervoerder of erkenning als ophaler nodig. - het installeren en gebruiken van collectieve beschermingsmiddelen en van tijdelijke toegangswegen : De werf dient ontoegankelijk te zijn voor onbevoegden. Daartoe zal er door de eerst aanwezige aannemer een werfafsluiting worden aangebracht rondom de werfzone. Deze werfafsluiting dient te blijven staan tot het einde der werken. De nodige collectieve beschermingsmiddelen, zoals valnetten, zullen worden aangebracht onder de openingen van koepels en/of lichtstraten alsook onder het dak van de bestaande sporthal en dit gedurende de volledige tijd dat er op deze daken wordt gewerkt. Verder zullen er daar waar er risico is van vallen van hoogte collectieve beschermingsmiddelen worden aangebracht die slechts mogen worden verwijderd nadat vervangende of definitieve beschermingen zijn aangebracht! Er zullen meer in het bijzonder tijdelijk borstweringen worden aangebracht aan hoger gelegen vlakken zoals daken, trappen, werkvloeren of andere gevaarlijke zones. Deze tijdelijke borstweringen die de val van personen en voorwerpen van een hoger gelegen vlak zoals daken, trappen, werkvloeren of andere gevaarlijke zones voorkomen zullen voldoen aan de norm EN13374 : Klasse A : enkel voor personen die langs de leuning lopen en voor vlakke werkvloeren met een maximale helling van 10 ;

72 Klasse B : is ontworpen om bestand te zijn tegen een statische belasting en tegen een beperkte dynamische belasting (uitglijden van personen die langs de leuning lopen). Bij een randbeveiliging van klasse B mag de hoek t.o.v. de verticale as niet meer dan 15 bedragen. Openingen in de laterale beveiliging van een leuningsysteem van klasse B mogen niet zó groot zijn dat er een bol doorheen kan met een diameter van 25 cm. Klasse B kan gebruikt worden zonder beperking van de valafstand (de afstand waarover je kan vallen vooraleer je wordt opgevangen) als de hoek van het dak kleiner is dan 30. Als de valafstand beperkt wordt tot 2 m, mag de hoek maximum 60 bedragen. Klasse C : kan sterke dynamische krachten weerstaan. Dit leuningsysteem is berekend om de val van personen van een steile helling te kunnen opvangen. Het plaatsen van veiligheidsnetten is hier verplicht. Klasse C kan zonder beperking van de valafstand gebruikt worden als de hellingshoek van het dak 30 tot 45 bedraagt. Als de valafstand beperkt wordt tot 5 m, is een hellingshoek van 45 tot 60 toegestaan. Als de valafstand meer dan 5m bedraagt én de hellingshoek is groter dan 45, volstaat een dakrandbeveiliging van klasse C niet. Het leuningsysteem moet dan hoger worden geplaatst. Bij werken op het dak zullen bijgevolg tijdelijke borstweringen die zullen voldoen aan de bepalingen van klasse A van de norm EN13374 aangebracht worden aan de vrije randen alwaar de dakopstand lager is dan 1 m of op die plaatsen alwaar de hoogte van de dakopstand min. 0,70 m bedraagt en de ontwikkelde lengte van de dakopstand en de breedte van de dakopstand lager is dan 1,30 m. Het dragen van een veiligheidsgordel in alle gevallen verplicht bij elk werk verricht in de hoogte en bij werken naast een vide waar geen borstwering voorhanden is of kan geplaatst worden, en dit conform de wettelijke bepalingen. De lijn waarmede de werknemer wordt beveiligd tegen val zal steeds vastgemaakt worden aan een stevig vasthechtingspunt dat hoger ligt dan de schouder van de te beveiligen persoon. De val dient gestuit te worden 1 m boven het vlak waarop gevallen kan worden. Onder geen beding mag personeel zich zonder levenslijn op minder dan 1,50 m van een diepte bevinden. Het afwerken van de dakranden zal gebeuren hetzij van op een stelling, hetzij van uit een hoogtewerker. De aannemer dient bij offerte zijn uitvoeringswijze te beschrijven. Inzake het gebruik van stellingen wordt verwezen naar art van het bouwplaatsreglement en naar de bepalingen van het KB dd betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte. Er dient aan de veiligheidscoördinatorverwezenlijking voor het opstellen van de stelling een overzicht gegeven te worden van de activiteiten die erop zullen worden uitgevoerd. De klasse van de stelling dient overeenkomstig het gebruik te zijn : klasse 1 : inspectiewerkzaamheden of werkzaamheden die slechts het gebruik van licht werktuigen eisen en waarbij opslag van materialen niet is toegestaan; klasse 2 en 3 : controlewerkzaamheden en werkzaamheden zonder dat materiaalopslag nodig is, behalve als het gaat om materialen voor onmiddellijk gebruik, zoals bij schilderwerk, voegwerk, gevelreiniging; klasse 4 en 5 : metselwerk, aanbrengen van elementen van beton en stucadoorswerkzaamheden; klasse 6 : zwaar metselwerk of opslag van grote hoeveelheden bouwmaterialen en bouwelementen. Inzake het gebruik van rolstellingen wordt gewezen op de volgende aandachtspunten : rolstelling mag enkel gebruikt worden in omstandigheden waarvoor de stelling geschikt en/of ontworpen is er dient steeds gezorgd te worden voor orde en netheid op en rond de stelling indien de hoogte groter is dan 3x de breedte dan dient de stabiliteit verzekerd te worden door de vasthechtingsinrichtingen en/op zijdelingse stabilisatoren indien voorgeschreven dient de ballast geplaatst te worden; deze dient gelijkmatig verdeeld te worden tussen de onderste 2 opbouwframes

73 de rolstelling mag enkel gebruikt worden op een stabiele ondergrond; de wielen dienen bij gebruik geblokkeerd te worden toegang tot de rolstelling door onbevoegden dient voorkomen te worden; de rolstelling dient daartoe afgebakend te worden met een hekken of een lint bij het beklimmen van de rolstelling mag geen los gereedschap meegenomen worden. Er dient een touw en emmer gebruikt te worden om het gereedschap naar boven te brengen. Bij groot/zwaar materiaal dient er een katrol gebruikt te worden de rolstelling mag niet in de breedte maar wel in de lengte of in een hoek verplaatst worden. Vooraleer de rolstelling te verplaatsen dient de ondergrond gecontroleerd te worden het is absoluut verboden om de rolstelling te verplaatsen met personen en/of materialen op de stelling. Een ladder is in de eerste plaats te beschouwen als een toegangsmiddel dat het mogelijk maakt plaatsen te bereiken waarbij niveauverschillen moeten worden overbrugd. Het gebruik van de ladder als arbeidsmiddel is beperkt tot situaties waar het risico gering is en gepaard gaat met hetzij een korte gebruiksduur hetzij niet veranderbare kenmerken van de arbeidsplaats. In alle ander gevallen is het gebruik van veiliger arbeidsmiddelen verplicht. Een risicoanalyse zal de basis zijn om te bepalen of het al dan niet om een aanvaardbare situatie gaat. Ladders worden bovenaan EN onderaan vastgelegd tegen schuiven. Collectieve beschermingsmiddelen mogen nooit verwijderd worden vooraleer er andere gelijkwaardige beschermingsmaatregelen zijn getroffen. PRO MEMORIE : Indien de werken op een andere manier worden uitgevoerd dan dient dit bij de inschrijving uitvoerig door de aannemer beschreven te worden (cfr. inschrijvingsformulier veiligheid). - het gebruik van de algemene elektrische installatie : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 2 (deel A) - Installaties voor energiedistributie. De elektrische installatie wordt voor indienststelling gekeurd door een erkend keuringsorganisme (volgens artikels 270 tot 273 van het AREI). Het proces-verbaal van het gelijkvormigheidsattest bevindt zich op de bouwplaats en wordt steeds ter beschikking van de met toezicht belaste ambtenaar gehouden. De elektrische installatie is uitgevoerd volgens het AREI (Algemeen Reglement voor Elektrische Installaties) en de regels van goedvakmanschap door gekwalificeerd personeel. - de wisselwerking met gebruiksactiviteiten op de site van de bouwplaats, inzonderheid het gebruik van gemeenschappelijke stellingen en toegangsmiddelen : - de wisselwerking met gebruiks- of exploitatieactiviteiten op de site van de bouwplaats of in de omgeving ervan : Er wordt gewezen op de beperkte overlast van het dak van de sporthal : het dak aldaar bestaat nl. uit een licht gewapend isolatiepaneel (3 cm perliet aan de onderzijde, 6cm PUR ertussen, 2cm perliet aan de bovenzijde - de enige wapening bestaat uit een soort kippengaas in de onderste zone van het paneel). Als veiligheidsmaatregel dient er onderaan het dak een gekeurd veiligheidsnet te worden aangebracht. Verder dient gewicht van het materiaal op het dak beperkt te worden en dient het aanwezige materiaal (en personen) verspreid te worden opgesteld.

74 Cfr. verder ook 3 de vereisten die voortvloeien uit de wederzijdse inwerking van de activiteiten inzake gebruik en exploitatie op het terrein zelf of in de nabijheid van het terrein waar de tijdelijke of mobiele bouwplaats is gevestigd. - het in goede orde houden van de bouwplaats : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Iedere aannemer is ertoe gehouden om bij het uitvoeren van onderhouds-, reinigings- en verbouwingswerkzaamheden alle gepaste milieumaatregelen te treffen om milieuhinder en verontreiniging te vermijden. Alle afvalstoffen dienen op een selectieve manier te worden ingezameld en verwijderd. Etensresten en persoonlijk afval, houtafval, ijzerafval, papier / karton dienen in de voorziene vuilbakken en/of containers gedeponeerd te worden. Elke aannemer duidt een persoon aan die instaat voor het in goede orde houden van de bouwplaats. 5 de algemene modaliteiten ter verzekering van het in goede orde en met voldoende bescherming van de gezondheid in stand houden van de bouwplaats, inzonderheid de vastgestelde voorschriften en maatregelen tot vastlegging van de voorwaarden opdat de lokalen, bestemd voor het personeel op de bouwplaats in overeenstemming zouden zijn met de erop toepasselijke voorschriften inzake veiligheid, gezondheid en arbeidsvoorwaarden : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 14 (deel A) - Sanitaire voorzieningen; punt 15 (deel A) - Verpozingsruimten en onderkomens. De lokalen bestemd voor het personeel worden dagelijks gereinigd. Alle afval wordt op een selectieve manier ingezameld en verwijderd. 6 de praktische inlichtingen die specifiek zijn voor de bouwplaats wat betreft de hulpverlening, evacuatie van personen, evenals de gemeenschappelijke organisatorische maatregelen die terzake zijn getroffen : De telefoonnummers, adressen en het juiste adres van de werf, zullen duidelijk zichtbaar en leesbaar opgehangen worden in de onmiddellijke omgeving van elke telefoonpost op de bouwplaats en aan de ingang van de bouwplaats. De gegevens moeten leesbaar zijn vanop de telefoonpost. De noodnummers zijn vermeld in art van dit veiligheids- en gezondheidsplan. Minimumvoorschriften op de bouwplaats inzake hulpverlening : Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 3 (deel A) - Vluchtroutes en nooduitgangen; punt 13 (deel A) - Eerste hulp. E.H.B.O. : Elke onderneming moet vanaf twintig tewerkgestelde werknemers op de bouwplaats (onderaannemers inbegrepen) een gebrevetteerde hulpverlener voorzien die : tijdens de werkuren permanent aanwezig is op de bouwplaats;

75 een eigen uitgeruste E.H.B.O.- post (cfr. art. 178 ARAB) beheert. Iedere onderneming met minder dan twintig tewerkgestelde werknemers op de bouwplaats duidt minstens één persoon aan, die de voormeld art. 178 voorziene apotheek bijhoudt. Op alle bouwplaatsen en in alle werkhuizen moet een verbandkoffer beschikbaar zijn waarvan de inhoud door de arbeidsgeneesheer bepaald wordt in functie van de aanwezige risico s en het opleidingsniveau van de hulpverleners. Bij een ernstig ongeval zal men altijd beroep doen op het dichtst bijgelegen ziekenhuis, cfr. art van dit veiligheids- en gezondheidsplan. Externe hulpverlening : De opdracht voor het in werking stellen van de hulp moet duidelijk zijn. De oproepnummers moeten aangeplakt zijn. Vooraf kan worden contact genomen met de externe hulpdiensten om afspraken te maken. Er dient begeleiding te worden voorzien voor de externe hulpdiensten. Op de bouwplaats en voor moeilijk bereikbare zones dient een verkenning te worden georganiseerd met de externe hulpdiensten. Over het algemeen leidt dit tot het opmaken van een hulpplan. Hulpverleners : De aannemer dient een lijst te bezorgen van de aanwezige hulpverleners op de werf. Instructies in geval van een arbeidsongeval : voor elk ander ingrijpen : het eventuele nog bestaande gevaar uitschakelen (bv. voorwerpen die dreigen te vallen wegnemen, elektrische stroom afsluiten, ); bij een arbeidsongeval wordt onmiddellijk een hulpverlener verwittigd, met vermelding van de ernst van het ongeval en de plaats; bij een niet ernstig ongeval zal de hulpverlener het slachtoffer verzorgen, en eventueel doorverwijzen naar zijn huisarts; bij een ernstig ongeval zullen de eerste zorgen door de hulpverlener ter plaatse gegeven worden. Terzelfdertijd wordt de dienst 100 verwittigd. De nodige maatregelen worden getroffen om deze naar de plaats van het ongeval te begeleiden: bij twijfels over de toestand van het slachtoffer (bv. na val van hoogte en/of risico's voor de wervelkolom) het slachtoffer NIET verplaatsen maar wachten op de hulpdiensten; van elk arbeidsongeval dient er een volledig verslag te worden opgesteld door de preventieadviseur van de betrokken onderneming, of desgevallend door de werfverantwoordelijke. Een kopie zal overgemaakt worden aan de veiligheidscoördinator en zal geklasseerd worden in het coördinatiedagboek; ongevallen met werkverlet worden gemeld aan de veiligheidscoördinator en aan (de preventieadviseur van) de opdrachtgever. De werkgever van de betrokken gekwetste wordt eveneens ingelicht. Verslag arbeidsongeval : De werkgever doet van elk arbeidsongeval dat aan een werknemer is overkomen op een tijdelijke en mobiele bouwplaats en dat tenminste één dag arbeidsongeschiktheid tot gevolg heeft, maar dat geen ernstig ongeval is, een kennisgeving aan de inzake arbeidsveiligheid bevoegde ambtenaar. De kennisgeving wordt gedaan binnen de 10 kalenderdagen na de dag van het ongeval, bij middel van een brief met vermelding van de naam en het adres van de werkgever, de naam van het slachtoffer, de datum en de plaats van het ongeval en zijn vermoedelijke gevolgen. De verplichting inzake kennisgeving vervalt zodra de werkgever het ongeval bij de inzake arbeidsveiligheid bevoegde ambtenaar aangegeven heeft, overeenkomstig de bepalingen van de wet van 10 april 1971 in verband met de arbeidsongevallen (zie formulier aangifte van arbeidsongeval BS ). Van elk ernstig ongeval wordt de dienst voor preventie en bescherming op het werk van de betrokken aannemer van wie hij zich de medewerking heeft verzekerd voor het onderzoek van arbeidsongevallen met vier of meer dagen arbeidsongeschiktheid op de arbeidsplaats, op de hoogte gebracht en dient zij het ongeval onmiddellijk te onderzoeken, de oorzaken ervan vast te stellen, de preventiemaatregelen voor te stellen om herhaling ervan te voorkomen en hierover een verslag te bezorgen. Dit verslag bevat ten minste de volgende elementen : 1 de identificatie van de slachtoffers en hun werkgevers; 2 de gedetailleerde beschrijving van de plaats van het ongeval;

76 3 de gedetailleerde omschrijving van de omstandigheden van het ongeval, inclusief beeldmateriaal; 4 de vastgestelde primaire, secundaire, tertiaire en eventuele verdere oorzaken. In deze wordt verstaan onder : a) primaire oorzaken : de materiële feiten die het ongeval mogelijk hebben gemaakt, inzonderheid een ontbrekend of niet correct gebruikt collectief of persoonlijk beschermingsmiddel, een ontbrekende of kortgesloten beveiliging van een machine; b) secundaire oorzaken : oorzaken van organisatorische aard, waardoor de primaire oorzaken zijn ontstaan, inzonderheid een niet uitgevoerde risico-evaluatie, een ontbrekende instructie, een gebrekkig toezicht op de naleving van instructies, een niet correct functionerende interne dienst voor preventie of bescherming op het werk; c) tertiaire oorzaken : materiële of organisatorische oorzaken die zich bij derden situeren, inzonderheid een ontwerp- of fabricagefout aan een van buitenaf betrokken machine, een niet correct advies geformuleerd door een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk of door een externe dienst voor technische controles op de arbeidsplaats; 5 aanbevelingen om herhaling van het ongeval te vermijden; 6 de identificatie van de in het eerste lid bedoelde personen en van de diensten voor preventie en bescherming op het werk die in de totstandkoming van het verslag hebben bijgedragen; 7 de identificatie van de personen die het verslag hebben opgesteld; 8 de identificatie van de personen aan wie een afschrift van het verslag is toegezonden. Het OMSTANDIG VERSLAG wordt aan de met het toezicht op het welzijn op het werk belaste ambtenaar bezorgd BINNEN DE 10 DAGEN. Als een ernstig arbeidsongeval in de zin van artikel 94bis, 1 van het KB dd (BS dd ) betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk gewijzigd bij het KB dd (BS dd ) houdende diverse bepalingen ter bestrijding van de ernstige arbeidsongevallen en vereenvoudiging van de arbeidsongevallenaangiften wordt beschouwd : 1 een arbeidsongeval dat aanleiding heeft gegeven tot de dood; 2 een arbeidsongeval waarvan het gebeuren in direct verband staat met een gebeurtenis die afwijkt van de normale uitvoering van het werk en die voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage I van dit besluit, of met het voorwerp dat bij het ongeval betrokken is en dat voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage II van dit besluit, en dat aanleiding heeft gegeven tot : a) hetzij een blijvend letsel; b) hetzij een tijdelijk letsel dat voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage III van dit besluit. Minimumvoorschriften op de bouwplaats inzake brandpreventie: Zijn van toepassing de minimumvoorschriften van bijlage III deel A en deel B van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen met in het bijzonder : punt 4 (deel A) - Brandmelding en -bestrijding. Elke onderneming moet over voldoende, aangepaste en conforme brandbestrijdingsmiddelen beschikken. Elke onderneming rust zijn lokalen uit met de wettelijke voorzieningen inzake brandblussers en E.H.B.O.-materiaal. Algemene regels bij het dagelijks werk: Rook niet op plaatsen waar het verboden is. Wees voorzichtig met vuur of vlam. Zorg dat ontvlambare en brandbare stoffen voldoende ver verwijderd zijn van iedere warmtebron. Ledig geen asbakken in de afvalbak. Gebruik voor brandbaar afval de daartoe bestemde recipiënten. Schakel elektrische machines en apparaten na gebruik uit en zeker bij het einde van de werktijd. Schakel defecte of beschadigde machines of toestellen onmiddellijk uit en signaleer dit dadelijk aan je rechtstreekse chef. Zorg er voor dat de elektriciteitsvoorzieningen veilig zijn. Dit is werk voor specialisten

77 Bij het horen van het alarmsignaal dient de werkplaats waarin men zich bevindt onmiddellijk verlaten te worden. De vluchtwegen dienen gevolgd te worden naar de dichtst bijzijnde uitgang of nooduitgang. Men dient zich te begeven naar één van de verzamelpunten. 7 de algemene modaliteiten (tijdstippen, plaatsen, frequentie) voor overleg en samenwerking op de bouwplaats tussen de verschillende tussenkomende partijen en desgevallend de exploitanten of beheerders die een activiteit uitoefenen op de bouwplaats zelf of in de nabijheid ervan; evenals de algemene regels betreffende het verspreiden van informatie, instructies en bevelen aan deze personen en de algemene regels inzake het toezicht op de tenuitvoerlegging ervan :

78 A. Procedures en verantwoordelijkheden : veiligheid en gezondheid nr. document V&G verantwoordelijke frequentie bespreking / afgifte 1 lijst van personen met veiligheidsfunctie bouwdirectie uitvoering dagelijks aanwezig bij offerte 2 specifieke risico analyse aannemer bij toewijs der werken en aan te vullen voor de start van de werken of deelfase aannemer en SVGP aannemer en volgens de werfevolutie onderaannemer 3 start werfvergadering instructies ingenieur aannemer V&G-coördinator 4 toolbox meeting veiligheidsverantwoordelijke aannemer bij start werf start werf bij aanvang werken aannemer nevenaannemer onderaannemer zelfstandig bij start werk met verhoogd risico instructies aan de arbeiders door aannemer(s) bij toolbox meetings verslag verslag toolbox meetings 5 bezoeken van de V&G-coördinator V&G-coördinator in functie van de risico s werfvergadering 6 veiligheidsnota s preventieadviseur aannemer in verhouding tot de risico s steeds bij werken met verhoogd risico werfvergadering 7 kennisgeving van ongeval en incidenten preventieadviseur aannemer steeds werfvergadering ongevalaangifte formulier 8 aangifte van ongevallen en analyse preventieadviseur aannemer volgens de wetgeving werfvergadering rapportering 9 keuringsverslagen elektriciteit en gas uitrustingen en leidingen tijdelijke uitrustingen aannemer werfvergadering 10 keuringsverslagen hef- en hijstoestellen, graafmachines, transportmiddelen en hun toebehoren aannemer dagelijks bij toewijs werken bij indienststelling werfvergadering te voegen in veiligheidsmap werf 11 technische fiches van materialen aannemer 14 dagen voor verwerking materiaal werfvergadering 12 technische fiches en MSDS van gevaarlijke producten aannemer 14 dagen voor verwerking materiaal of gebruik van het product werfvergadering te voegen in veiligheidsmap werf en op de werkplek aanwezig

79 B. Procedures en verantwoordelijkheden : werf nr. documenten : werf verantwoordelijke frequentie bespreking / afgifte 1 vergunningsdossier opdrachtgever éénmalig start werf 2 aannemingsovereenkomsten administratieve bepalingen advies brandweer opdrachtgever aannemer éénmalig bij toewijs der werken 3 overzicht van aannemers overzicht van de onderaannemers overzicht van het aantal werknemers overzicht van de arbeidsmiddelen met hun verplichte keuringsver-slagen niet ouder dan één maand bouwdirectie belast met de uitvoering aannemer 4 details uitvoeringen bouwdirectie belast met het ontwerp bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering bouwdirectie belast met de uitvoering éénmalig volgens planning offerte werfvergadering 5 details uitvoeringswijzen respectievelijk aannemer voor de start van werfvergadering aanneming 6 coördinatiedagboek veiligheidscoördinator wekelijks werfvergadering 7 veiligheidsmap werf werftoezichters aannemer onderaannemer dagelijks werfvergadering 8 werfaangifte aan : FOD WASO NAVB 9 verslagen werfvergaderingen rapporten aannemer bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering opname planning opname CD V&G volgens : aannemingsovereenkomsten en -opdrachten 15 dagen voor start der werken volgens noodzaak minstens wekelijks kopie bij start werken uit te hangen 10 dagen voor de start der werken werfvergadering 10 plannen as built o.a. ligginsplannen leidingen éénmalig op datum van voorlopige aanvaarding 11 aanvraag tot voorlopige aanvaarding aannemer éénmalig bij beëindiging der werken 12 verslag voorlopige oplevering aannemer éénmalig datum van voorlopige opsteller : bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering oplevering aanvaarding: bouwheer ontvangst: aannemer 13 aanvraag tot definitieve aanvaarding verslag definitieve oplevering aannemer aannemer opsteller : bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering aanvaarding: opdrachtgever ontvangst: aannemer éénmalig éénmalig einde waarborg periode op datum verslag definitieve oplevering

80 8 de algemene regels (tijdstippen, plaatsen, frequentie) voor samenwerking en overleg op de bouwplaats tussen de werkgevers en werknemers evenals deze betreffende de informatie van de werknemers en het verspreiden van de instructies die voor hen bestemd zijn : Veiligheidsplan : 1. De opdrachtgever maakt aan de hoofdaannemer het veiligheids- en gezondheidsplan over zoals het is opgesteld door de coördinator-ontwerp. 2. De hoofdaannemer dient zijn specifiek veiligheidsplan in bij de opdrachtgever. 3. De opdrachtgever maakt de coördinatie-instrumenten en de specifieke veiligheidsplannen van de verschillende onderaannemers over aan de coördinator-verwezenlijking, die het veiligheidsen gezondheidsplan aanpast en overmaakt aan bouwheer en hoofdaannemer. Deze laatste reproduceert dit plan en maakt het over aan zijn onderaannemers. Werfcontroles : 1. De veiligheidscoördinator acteert zijn opmerkingen in het coördinatiedagboek. 2. Hij laat zijn opmerkingen viseren op de bouwplaats door de werfleider van de aannemer. 3. Hij maakt een kopij van zijn opmerkingen over aan de opdrachtgever. Toolboxmeetings : De hoofdaannemer stelt een verslag op van zijn toolboxmeetings en maakt dit over aan de coördinator.

81 03. RISICOANALYSE & BESCHRIJVING WERKWIJZE RISICOANALYSE KRITISCHE FASEN Risicoanalyse uitgevoerd met de methode van Kinney (R = W x B x E = risicoscore -> actie) zoals hieronder wordt beschreven : KINNEY-FACTOREN W = Waarschijnlijkheid B = Blootstellingsduur, Frequentie 0,1 Praktisch onmogelijk E = Ernst 0,2 Haast ondenkbaar 0, 5 0,5 Denkbaar maar zeer onwaarschijnlijk 1 Enkel mogelijk in grensgevallen 3 Ongewoon maar mogelijk Zeer zelden (éénmaal per jaar) 1 Zelden (enkele malen per jaar) 2 Ongewoon (éénmaal per maand) 3 Soms (éénmaal per maand) 6 Goed mogelijk 6 Regelmatig (éénmaal per dag) 1 Klein ongeval met eerste hulp, zonder verlet of schade < Arbeidsongeschiktheid of schade tussen de 250 en Invaliditeit, onomkeerbaar letsel of schade tussen de en de Dodelijk ongeval of schade tussen de en de Enkele doden of schade > Te verwachten 10 Voortdurend 100 Talrijke doden of schade > R < R < R < R 320 R > 320 Licht risico misschien aanvaardbaar Mogelijk risico aandacht vereist vorming van de arbeiders speciale instructies Substantieel risico onmiddellijk ingrijpen CBM /PBM Goed mogelijk hoog risico onmiddellijk maatregelen nemen Zéér hoog risico mogelijks activiteiten stop zetten Kolom 1 : Volgnr. De verschillende verrichtingen die voorkomen tijdens de bouwwerkzaamheden zijn chronologisch genummerd volgens hun normaal achtereenvolgend optreden in het bouwproces. Kolom 2 : Verrichtingen Opsomming van de bouwverrichtingen welke bij het bouwproject kunnen voorkomen. De opsomming is piramidaal opgebouwd waarbij de verschillende hoofdactiviteiten verder worden opgesplitst in deelactiviteiten. Kolom 3 : Omschrijving risico s Opsomming van de mogelijke risico s die gepaard gaan met de respectievelijke bouwverrichtingen. De indeling van de risico s kan gebaseerd worden op die opgenomen in de CODEX (Bijlage IV, Titel II, Hoofdstuk 1, art. 7, par. 1,2C). Kolom 8 : Preventiemaatregel Opsomming van de mogelijke preventiemaatregelen per risico. Eventueel kan deze kolom nog worden aangevuld met specifieke instructies. In kolom 13 Wie doet het kan eventueel de naam vermeld worden van degene die de maatregelen moet uitvoeren.

82 ES : PROVINCIE OOST-VLAANDEREN PROVINCIAAL TECHNISCH INSTITUUT NINOVE - RENOVATIE PLATTE DAKEN R I S I C O A N A L Y S E K R I T I S C H E F A S E N Vol gnr. Verrichtingen Middelen Omschrijving risico E B W R Preventiemaatregel E B W R Wie doet het Werkzaamheden die de werknemers aan gevaren van bedelving, wegzinken of vallen blootstellen, gevaren die bijzonder vergroot worden door de aard van de werkzaamheden of van de toegepaste procédés of door de omgeving van de arbeidsplaats of de werken : het graven van sleuven of putten van meer dan 1,20 m diepte en het werken aan of in deze putten NIET VAN TOEPASSING het werken in de onmiddellijke nabijheid van materialen zoals drijfzand of slib NIET VAN TOEPASSING het werken met een valgevaar van een hoogte van 5 m of meer Werken op hoogte Stelling Rolstelling Ladder Hoogtewerker Vallen Klasse stelling volgens te verwachten gebruik en belasting Periodieke controle stelling door bevoegd persoon Stelling, rolstelling, ladder,... : gebruik en opstelling controleren Tijdelijke borstweringen conform de norm EN13374 Openingen afdekken Stabiele opstelling rolstelling, hoogtewerker Hoogtewerker dient gekeurd te zijn In kooi hoogtewerker is het verplicht om een harnas te dragen Gebruik van een harnas alwaar geen collectieve beschermingsmiddelen kunnen geplaatst worden en bij werken aan raamopening op verdiepingen Opleiding en instructies personeel 0, Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers inhouden.

83 Vol gnr. Verrichtingen Middelen Omschrijving risico E B W R Preventiemaatregel E B W R Wie doet het Werken aan bestaande rioleringen contact met biologische agentia contact met giftige stoffen (toxische stoffen, zuurstoftekort, explosieve gassen, rioolgassen verdrinking medische controle werknemers voorzien van de nodige inentingen gebruik van PBM mechanische afzuiging van de schadelijke en explosierijke gassen en aanvoer van gezuiverde lucht verplichte aanwezigheid van een veiligheidswacht buiten de gevaarlijke zone rioolreiniging voor uitvoering van de werkzaamheden persoonlijke hygiëne nooduitgang voorzien bij betreden van bestaande rioleringsnet toegangen en vluchtwegen dienen op een reglementaire wijze te worden afgezet voorzien van de nodige omleidingen voor de bestaande waterafvoer buitendienststelling van de bestaande riolering door bevoegd persoon Elk werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones zoals bepaald in artikel 2 van het koninklijk besluit van 28 februari 1963 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking en van de werknemers tegen het gevaar van de ioniserende stralingen, vereist is. NIET VAN TOEPASSING Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische hoogspanningslijnen of kabels. NIET VAN TOEPASSING NIET VAN TOEPASSING

84 Vol gnr. Verrichtingen Middelen Omschrijving risico E B W R Preventiemaatregel E B W R Wie doet het Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan een risico op verdrinking. NIET VAN TOEPASSING Ondergrondse werken en tunnelwerken. NIET VAN TOEPASSING Werkzaamheden met duikuitrusting. NIET VAN TOEPASSING Werkzaamheden onder overdruk. NIET VAN TOEPASSING Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt. NIET VAN TOEPASSING Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van geprefabriceerde elementen. Verwijdering, levering en Vrachtwagen opslag van materieel en Hijstoebehoren materialen Val van vrachtwagen Goede coördinatie tussen chauffeur, kraanman, helper,... Val van voorwerpen bij de behandeling Contact met de vrachtwagen Verbod om zich te bewegen onder de bewegende lasten Vermijden van manuele begeleiding van de lasten Gebruik van periodiek gekeurd hijsmateriaal Ervaren, goed opgeleide kraanman Speciale aandacht tijdens het achteruitrijden met een vrachtwagen Signaal achteruitrijden Vrachtwagens voorzien van dodehoekspiegel 0, 5 0, 5 0, ,

85 Vol gnr. Verrichtingen Middelen Omschrijving risico E B W R Preventiemaatregel E B W R Wie doet het Klemming met voorwerpen Goede coördinatie tussen de werknemers Kantelen Middelen aanpassen aan de ondergrond 0, 5 0, ,5

86 BESCHRIJVING WERKMETHODE VOOR DE GUNNING DER WERKEN Iedere aannemer moet bij zijn offerte een beschrijving van zijn werkmethode alsook een afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheids- en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen, inclusief de buitengewone individuele beschermingsmaatregelen en middelen, voegen conform de bepalingen van de wet dd betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk en haar uitvoeringsbesluiten. Dit wordt voorgelegd aan en goedgekeurd door de opdrachtgever, de bouwdirectie belast met het ontwerp en de veiligheidscoördinator-ontwerp NA DE GUNNING DER WERKEN Iedere gecontacteerde (onder)aannemer moet minstens 2 weken alvorens zij de werkzaamheden starten alle onderdelen van het specifieke veiligheids- en gezondheidsplan (Identificatie aannemer + Identificatie werfmaterieel + VGM-plan) indienen bij de veiligheidscoördinator-verwezenlijking en de opdrachtgever. In de wet dd betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk is sprake van de evaluatie van de risico s, van de beschermende maatregelen en de beschermingsmiddelen evenals van de documenten waarin dit alles wordt vermeld. De analyse van de risico s met betrekking tot de uitvoering van het werk worden opgemaakt door de betrokken aannemers overeenkomstig art. 5 van de wet dd betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk en art. 50 van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Deze analyses van de verschillende aannemers worden ingevoegd in dit algmeen veiligheids- en gezondheidsplan. Het aanvullen van het algemeen veiligheids- en gezondheidsplan dient te gebeuren door het opstellen/invullen van onderhavig specifiek veiligheids- en gezondheidsplan, waarin de aannemer/intervenant naast zijn algemene (identificatie)gegevens omschrijft welke werkzaamheden hij gaat uitvoeren, inclusief tijdstip, duur en daarbij in te zetten materieel met de daaraan gekoppelde risico-analyse en risico-evaluatie. Het opstellen van de risico-analyse en de risico-evaluatie valt onder de verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn. Enkel de personen die voldoende vertrouwd zijn met de praktische uitvoering van het project verkeren in de mogelijkheid om de uitvoeringsmethoden te bepalen en als gevolg daarvan de risico s te bepalen. Het ligt voor de hand dat deze personen de assistentie krijgen van hun preventieadviseur voor het vastleggen van de voorkomingsmaatregelen en de te gebruiken beschermingsmiddelen. De aannemer is tegenover de opdrachtgever ook verantwoordelijk voor zijn onderaannemers en bijgevolg ook voor het behoorlijk opstellen en in de praktijk omzetten van elk onderdeel van het specifieke veiligheids- en gezondheidsplan, opgesteld door deze onderaannemers. Het is belangrijk dat alle onderdelen van het veiligheids- en gezondheidsplan op elkaar afgestemd zijn zodat de bal niet naar elkaar wordt toegespeeld zonder concrete afspraken inzake bepaalde veiligheids- en gezondheidsmaatregelen waar de ene of de andere partij zich graag vanaf maakt. In de mate van het mogelijke zullen, nog voor de uitvoering van de werkzaamheden, de werkgever, de verantwoordelijke van de aannemer en/of hun preventieadviseur uitgenodigd worden op een veiligheidsvergadering. Dit specifiek veiligheids- en gezondheidsplan zal bij deze gelegenheid worden besproken en goedgekeurd. Elke wijziging in de gegevens meegedeeld in het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan dienen meegedeeld te worden aan de veiligheidscoördinator-verwezenlijking zodat het veiligheids- en gezondheidsplan voor latere interventies kan aangepast worden.

87 Deze inlichtingen kunnen overgemaakt worden tijdens een vergadering of bezoek ter plaatse met de opdrachtgever, de coördinator en de aannemer. Die informatie wordt meegedeeld binnen een termijn die een onderzoek mogelijk maakt en in ieder geval voor enige interventie op de bouwplaats.

88 INHOUD VAN HET SPECIFIEK VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN Het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan dat door alle betrokken aannemers voor interventie op de bouwplaats dient overgemaakt te worden dient minimum te omvatten : 1. Identificatie aannemer Elke tussenkomende aannemer / intervenant dient zich voorafgaand te identificeren. 2. Identificatie werfmaterieel Elke tussenkomende aannemer / intervenant dient voorafgaand te melden welk werfmaterieel zal worden gebruikt. 3. Veiligheids-, Gezondheids- en Milieuplan voor (onder)aannemers Het veiligheids-, gezondheids- en milieuplan voor (onder)aannemers bevat een ontwerp van planning van de door de aannemer uit te voeren werkzaamheden of bouwactiviteiten alsmede met de hiermee overeenkomstige risicoanalyses. De ontwerpplanning geeft minstens het chronologisch verloop van de werkzaamheden weer. De risicoanalyses geeft de werkmethodes en de middelen, de mogelijke risico's inherent aan de werkzaamheden en omschrijft de preventiemaatregelen die de niet aanvaardbare risico's tot een minimum of tot een aanvaardbaar niveau zullen herleiden. De aannemer zal in zijn veiligheids-, gezondheids en milieuplan de risicoanalyses en preventiemaatregelen inlassen van deze en van de bijkomende, door hem uit te voeren werkzaamheden of bouwactiviteiten. Het uitvoeren van een risico-analyse omvat : bepalen van de uit te voeren taken; definiëren van deelhandelingen per taak; definiëren van de gebruikte middelen; opgemerkte risico s; evaluatie van het risico; voorkomingsmaatregelen. Deze risicoanalyse zal zo gedetailleerd mogelijk zijn. Zij kan dienen als leidraad voor het plannen van veiligheidsvergaderingen, en gedetailleerd worden in toolboxmeetings. Risico-bepalingen gebeuren op gebied van : uitvoeringsfasen; gevaarlijke produkten; elektriciteit; gevaarlijke toestanden; toestellen en hulpmiddelen; hygiëne op het werk; Gebruikte middelen welke worden beschouwd, zijn : mechanisch aangedreven toestellen; elektrisch gevoede toestellen; pneumatisch aangedreven toestellen; mankracht. Te nemen maatregelen dienen te worden gekozen volgens de hiërarchie van de preventie-principes : uitschakelen van het risico; reductie van het risico; collectieve bescherming; persoonlijke bescherming;

89 signalisatie; De risicoanalyse wordt bij voorkeur uitgevoerd met de methode van Kinney. Elke wijziging in de gegevens meegedeeld in het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan dienen meegedeeld te worden aan de veiligheidscoördinator-verwezenlijking zodat het veiligheids- en gezondheidsplan voor latere interventies kan aangepast worden. 4. Bijlagen V&G-kaarten aangewende produkten/toxicologische fiches Wettelijk verplichte keuringsattesten Wettelijk verplichte meldingen Beschrijving informatiewijze van de werknemers Inplantingsplan hijstoestellen, machines, werfketen, opslag materialen en producten Gekozen plaatsen van de werkposten Analyse van de energiebehoeften : water, elektriciteit, etc. Procedure voor afvoer van gevaarlijke of giftige produkten, incl. certificaten van ophaling; Opsomming van eerdere interventies nodig voor de werken : Frekwentie + aard gesprekken Voorzorgsmaatregelen Voorbereiding en vervanging Lijst van de leveranciers Gebruikte grondstoffen Referenties van de as-built plannen Toelaatbare overbelastingen Overige documenten & gegevens van belang voor veiligheid en gezondheid op werf (VB. gevarenklasse lasertoestel ).

90 04. WERFORGANISATIE VOORSTELLING PARTIJEN LIJST INTERVENANTEN Intervenanten OPDRACHTGEVER : PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN Gouvernementstraat GENT Vertegenwoordiger Mevr. S. De Vlieger Telefoon 09/ / Fax/Mail 09/ sonja.de.vlieger@oostvlaanderen.be BOUWDIRECTIE BELAST MET HET ONTWERP : PROVINCIEBESTUUR OOST- VLAANDEREN 3 de Directie Dienst 31 Gouvernementstraat GENT Mevr. S. De Vlieger 09/ / / sonja.de.vlieger@oostvlaanderen.be VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR : ECO SAFE BVBA Mottestraat KRUISHOUTEM BOUWDIRECTIE BELAST MET TOEZICHT OP DE UITVOERING : Ir. P. Vercruysse 09/ / / piet.vercruysse@ecosafe.be PROVINCIEBESTUUR OOST- VLAANDEREN 3 de Directie Dienst 31 Gouvernementstraat GENT HOOFDAANNEMER : Mevr. S. De Vlieger 09/ / / sonja.de.vlieger@oostvlaanderen.be ONDERAANNEMERS : NEVENAANNEMERS : EXTERNE INSTELLINGEN :

91 FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg OOST-VLAANDEREN Administratief Centrum "Ter Plaeten" Sint-Lievenslaan 33 B 9000 GENT NAVB Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf St Janplein BRUSSEL 09/ / / tww.oostvlaanderen@werk.belgie.be 02/ ANDERE / NUTTIGE TELEFOONNUMMERS Ziekenhuis / Urgentiedienst O.L.Vrouwziekenhuis Medisch Centrum Ninove Biezenstraat NINOVE tel : 054/ fax : 054/ Brandweer Désiré De Bodtkaai NINOVE tel : 054/ fax : 054/ brandweer@ninove.be Lokale afdeling federale politie Lokale Politie Ninove Onderwijslaan Ninove tel : 054/ fax : 054/ politie@ninove.be Anti-gifcentrum tel : 070/

92 NOODOPROEPNUMMERS Teneinde op een snelle en efficiënte wijze de hulpdiensten te kunnen verwittigen wordt een lijst met noodoproepnummers met vermelding van de belangrijkste instructies opgenomen in het veiligheids- en gezondheidsplan. Een afschrift van deze lijst dient bij elke telefoonpost goed zichtbaar te worden opgehangen. Medische spoeddienst Tel 100 GSM 112 Ziekenhuis met urgentiedienst 24/24h tel : 054/ O.L.Vrouwziekenhuis Medisch Centrum Ninove Biezenstraat NINOVE Huisartsen Cfr. 100 of urgentiedienst 24/24h Ziekenhuis Antigifcentrum 070/ Militair Hospitaal Neder-Over-Heembeek Brandweer Tel 100 GSM 112 Vermeld referentiepunt en straatnaam Vermeld de aard van de verwonding Vermeld of het slachtoffer ademt Vermeld of het slachtoffer hartslag heeft Vermeld de naam van uw firma en uw eigen naam Bij levensgevaar meteen via de 100 bijstand vragen van de MUG (Medische urgentie groep) Maximaal beroep doen op de dienst 100 voor vervoer van een gekwetste gezien risico van shock tijdens vervoer! Oogarts Cfr. urgentiedienst 24/24h Wacht niet op ziekteverschijnselen vooraleer te bellen Geen melk toedienen, melk is geen tegengif Niet laten braken! Meestal is braken niet aangewezen, bel eerst Spoel overvloedig met water na spatten van een schadelijke stof in de ogen of op de huid Verlucht de ruimte goed als er irriterend of giftig gas vrijgekomen is Vermeld de plaats van de brand en punt en straatnaam waar de brandweer wordt opgewacht Vermeld de aard van de brand (gas, vloeistof, vaste stoffen, ) Vermeld de omvang, de beschikbaarheid van bluswater, de aanwezigheid van gewonden, de aanwezigheid van EHBO

93 Politiediensten 101 (alg. nummer) Tel urgentie : 101 Tel : 054/

94 ROUTEBESCHRIJVING NAAR DICHTST BIJZIJNDE ZIEKENHUIS O.L.Vrouwziekenhuis Medisch Centrum Ninove Biezenstraat NINOVE tel : 054/ fax : 054/ De snelste weg van de Centrumlaan 160 te Ninove naar de Biezenstraat 2 te Ninove over een afstand van 0,6 km, af te leggen in ongeveer 1 min :

95 VOORAFGAANDE KENNISGEVING De bouwdirectie belast met de uitvoering doet een voorafgaande kennisgeving der werken aan de met het toezicht inzake arbeidsveiligheid belaste ambtenaar zoals bedoeld in art. 45 van het KB dd (BS dd ) betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Indien meerdere bouwdirecties actief belast zijn met de uitvoering, valt de voorafgaande kennisgeving ten laste van diegene die als eerste activiteiten op de bouwplaats uitvoert. De voorafgaande kennisgeving wordt ten minste vijftien kalenderdagen voor het begin van de werken op de bouwplaats gedaan aan de met het toezicht inzake arbeidsveiligheid belaste ambtenaar. Een kopie van de voorafgaande kennisgeving moet zichtbaar op de bouwplaats worden aangeplakt ten minste tien kalenderdagen voor het begin van de werken. In geval van onvoorziene en dringende werken, wordt de voorafgaande kennisgeving vervangen door een mededeling, gedaan ten laatste de dag zelf van het begin van de werken bij wijze van een geschikt gemaakt technologisch middel. De gegevens vervat in deze mededeling zijn dezelfde als deze van de bijlage II van het KB dd ORGANISATIE VAN DE PREVENTIE EN BESCHERMINGEN De veiligheidscoördinator heeft de leiding van de coördinatie inzake veiligheid, gezondheid en milieu. Overeenkomsten tussen de verschillende werkgevers moeten eerst door de veiligheidscoördinator goedgekeurd worden. Elke onderneming aan wie een werk wordt toegewezen is verplicht een veiligheidsverantwoordelijke aan te duiden die gedurende de werkzaamheden op de bouwplaats aanwezig is. Elke onderneming verklaart dat de werknemers de nodige opleiding/beroepservaring en lichamelijke geschiktheid bezitten om de hen opgelegde taken (incl. verantwoordelijkheden in veiligheidsfunctie) uit te voeren en het bijbehorend materieel te gebruiken en te bedienen op volstrekt veilige wijze. Op vraag van de veiligheidscoördinator legt zij de nodige stukken ter staving voor. De personeelsleden van de aannemers mogen slechts aangetroffen worden op de voor hen voorziene werkplaatsen INTERNE COMMUNICATIE, VOORLICHTING EN INSTRUCTIE Onthaal van de werknemers op de bouwplaats Elke werknemer die op de bouwplaats wordt tewerkgesteld wordt door zijn werkgever geïnformeerd omtrent de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften die gelden op de bouwplaats Veiligheidsvoorlichting Elke persoon die op deze bouwplaats werken moet uitvoeren zal minstens voor de aanvang van zijn activiteiten, en verder éénmaal per jaar een veiligheidsvoorlichting bijwonen. Meer in het bijzonder dienen de gevaren van werken in en nabij sporen besproken te worden. Een bewijs van de aanwezigheid op de veiligheidsvoorlichting zal gegeven worden van elke werknemer aanwezig op de werf Toolboxmeetings Elke onderneming op de bouwplaats voorziet in het houden van toolboxmeetings waarbij specifieke veiligheidsitems worden besproken en dit minstens maandelijks. Deze toolboxmeetings worden minutieus (per ploeg) gehouden met de eigen werknemers en/of met werknemers uit de

96 onderaanneming(en). Zij overhandigt een kopie van het verslag en de aanwezigheidslijst aan de veiligheidscoördinator. Indien een aannemer niet deelneemt aan de toolboxmeeting van de hoofdaannemer, dan moet hij die zelf organiseren ROL VAN DE WERFLEIDER VAN EEN ONDERNEMING De werfleider is verantwoordelijk voor het toepassen van de algemene preventiemaatregelen, in het bijzonder : de wijze waarop alle werkzaamheden worden uitgevoerd en voor het nemen van de maatregelen voor het bewerkstelligen van een zo goed mogelijke arbeidsveiligheid. het naleven van de bepalingen, opgesomd in het lastenboek, op zijn werf. de aanwezigheid van voldoende middelen om de werken veilig te kunnen uitvoeren. de instructies op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en welzijn, bij aanvang van de werkzaamheden, bij verandering van werkpost of op vraag van een werknemer. Indien speciale veiligheidsmaatregelen noodzakelijk worden (bv. bij zeer gevaarlijke werken), dient hij de modaliteiten te kennen en zijn werkmethoden hieraan aan te passen. Hij ontvangt het materiaal dat hem geleverd wordt. Voor de aanvang van de werken neemt hij contact op met de veiligheidscoördinator om samen de specifieke risico's, eigen aan de uit te voeren werken, na te gaan. Hij dient deel te nemen aan de werfvergaderingen voor dewelke men hem uitnodigt en bij afwezigheid van de werfleider, dient een andere persoon van de onderneming, die dezelfde verantwoordelijkheden draagt, te worden afgevaardigd. Hij moet zorg dragen voor de veiligheid en gezondheid van : de verschillende afdelingen van zijn onderneming; de onderaannemers en zelfstandigen; de eventuele derden. Daarom spreekt de werfleider minstens één van drie officiële landstalen (Nl - Fr - D). Hij verbindt er zich toe zijn verplichtingen inzake veiligheid, gezondheid en milieu strikt na te leven en hij moet de wetten en Euro-richtlijnen i.v.m. arbeidsmiddelen en P.B.M.'s toepassen VERPLICHTING VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN NA TE LEVEN Deze voorschriften doen geen afbreuk aan de verplichtingen die voortvloeien uit : de wetten en reglementen van toepassing in België op het gebied van de arbeidsveiligheid en milieu op datum van uitvoering van het contract; de voorschriften van het ARAB en de CODEX; de voorschriften van het AREI; de van toepassing zijnde milieuvoorschriften (bv. VLAREM,... etc. ). De controle op de naleving van de veiligheidsvoorschriften gebeurt door de hiërarchische lijn. De opdrachtgever behoudt zich het recht voor iedere persoon die de veiligheidsvoorschriften niet naleeft, andere personen in gevaar brengt of die onder invloed van drank is weg te zenden en hem de toegang tot de werf te ontzeggen. De opdrachtgever heeft steeds het recht : de werkzaamheden en de naleving van de verplichtingen inzake veiligheid en gezondheid te controleren; na ingebrekestelling van de aannemer, de werkzaamheden te stoppen indien naar zijn mening het materieel, de werktuigen en/of werkmethoden zelf of de wijze van uitvoering onaanvaardbare risico's inhouden voor de mens, uitrusting of omgeving. de werkzaamheden mogen slechts opnieuw hervat worden nadat de aannemer bewezen heeft bekwaam te zijn om in normale en veilige omstandigheden te werken. om zelf de nodige maatregelen inzake veiligheid en gezondheid te treffen, op kosten van de aannemer die in gebreke is gebleven, in de hierna opgesomde gevallen indien de aannemer zijn verplichtingen

97 niet of gebrekking nakomt, nl. : plaatsen/instandhouden van collectieve beschermingsmiddelen tegen val uit de hoogte; beschoeien van sleuven of aanleg van talud; opruimen van afval dat de door- en uitgangen verspert en het gevaarlijk afval. Ieder werknemer heeft de plicht tekortkomingen of onveilige situaties, waarvan hijzelf de oorzaak niet is, onmiddellijk (schriftelijk) te melden. Elke melding zal met de nodige aandacht door de opdrachtgever of de veiligheidscoördinator worden geregistreerd in het coördinatiedagboek. De noodzakelijke acties zullen ondernomen worden om een bevredigende oplossing te bieden voor het gestelde probleem. Indien de oplossing als onvoldoende wordt ervaren, zal het punt besproken worden tijdens de eerstvolgende veiligheidsvergadering op de bouwplaats. Iedere onderneming moet aan de werfdirectie dagelijks een lijst bezorgen waarop de namen van de werknemers, die zij op de bouwplaats tewerkstellen, worden vermeld BOUWPLAATSINRICHTING De algemene minimumvoorschriften inzake veiligheid en gezondheid van toepassing op bouwplaatsen zoals bepaald in bijlage III van het KB dd betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen zijn van toepassing BOUWPLAATSINSTALLATIE Voor de aanvang van de werken legt de aannemer de tekeningen van zijn bouwplaatsinstallatie ter goedkeuring voor aan de opdrachtgever, de bouwdirectie belast met het ontwerp en de veiligheidscoördinator. Deze tekeningen omvatten de indeling en de benodigde oppervlakten zoals voorzien door de aannemer voor voorlopige constructies (incl. de eventuele benodigde nutsvoorzieningen zoals water, elektriciteit, telefoon/telefax/internetaansluiting, etc. met de bijhorende trajecten van de leidingen), zoals constructies voor gezondheidsinrichtingen, EHBO-post, werkplaatsen,, opslagruimten voor materialen en afval, opstelling arbeidsmiddelen en draaicirkels, opgestelde elektrische verdeelborden, toegangen wegen, rijrichting en parkeerzones voor personenwagens en werfvoertuigen, etc. Maaltijden mogen enkel in de daartoe voorziene inrichtingen gebruikt worden. De aannemer zal voorzien in het plaatsen van de nodige afvalcontainers teneinde de zindelijkheid en de veiligheid op de bouwplaats ten allen tijde te waarborgen. Hij staat in voor het regelmatig afvoeren van het afval naar een vergunde stortplaats. De aannemer zorgt op eigen initiatief voor het tijdig aanvragen van alle wettelijke vergunningen en meldingen zodat hij deze ter beschikking heeft voor de aanvang der werken. Voor de aanvang van de werkzaamheden wordt de werf omheind met een stevige afsluiting van tenminste 2 m hoogte. De in- en uitrit voor vrachtwagens gebeurt via poorten die ieder een breedte hebben van tenminste 3,50 m en een hoogte van tenminste 2,00 m. Buiten de normale werktijden worden deze poorten op slot gehouden. Deze in- en uitrit is gescheiden van de toegang voor personen die zich te voet of per fiets verplaatsen Sanitaire voorzieningen Indien meerdere bouwdirecties actief belast zijn met de uitvoering zal diegene die als eerste activiteiten op de bouwplaats uitvoert de nodige sanitaire voorzieningen plaatsen en dit voor de werknemers van alle bouwdirecties actief op de werf. Hij zal er op een goed zichtbare plaats, afgeschermd van de regen, een lijst van de noodnummers uithangen en dit gedurende de gehele duur van de werf.

98 De bouwdirectie die de sanitaire voorziening geplaatst heeft zal deze installatie gedurende de volledige duur van de werf handhaven en zal tevens zorgen voor het onderhoud, de dagelijkse reiniging van het toilet, de levering van toiletpapier en onderhoudsproducten alsook voor de nodige maatregelen tegen de vorst. De afvoer van toiletten en wasgelegenheden gebeurt in een kunststoftank van voldoende capaciteit en die door de aannemer voorzien wordt. Het ruimen van de tank gebeurt op last van de aannemer. Het materiaal wordt afgevoerd naar een vergunde inrichting. Maaltijden mogen enkel in de daartoe voorziene inrichtingen gebruikt worden Water Bij elke waterkraan voorziet de aannemer een bordje met de duidelijke en leesbare vermelding Drinkwater of NIET drinkbaar water, naargelang het geval. Indien er geen drinkbaar leidingwater voorhanden is zorgt de aannemer voor drinkbaar flessenwater Verlichting van de werf De aannemer moet op eigen kosten voor algemene verlichting zorgen van zijn voorlopige constructies, werkplaatsen en opslagplaatsen, en telkens het werk dit vereist van de werf (werk in putten, sleuven, ondergrondse ruimten, silo s, etc.). Deze verlichting moet uitgevoerd worden conform de geldende wetgeving. De veiligheidscoördinator controleert de algemene en de eventuele noodverlichting TOEGANG TOT DE WERF EN CONTROLE Het personeel zal de bouwplaats betreden en verlaten uitsluitend via de daartoe voorziene toegang. In functie van de noodzakelijkheid kan de opdrachtgever ten allen tijde overgaan tot het invoeren van toegangsbewijzen. Het betreden van de bouwplaats door buitenstaanders gebeurt op eigen risico. Het tewerkgestelde personeel wordt dagelijks geregistreerd in het logboek. Alle werknemers moeten drager zijn van de wettelijk voorgeschreven identiteitsbewijzen. Vreemde werknemers afkomstig uit een lidstaat van de EG moeten in het bezit zijn van een detacheringsbewijs E101 afgeleverd en erkend door het land van oorsprong (KB , art. 69). Werknemers die niet uit de EG komen moeten in het bezit zijn van de vereiste arbeidsvergunning. Werknemers die de bovenvermelde documenten niet kunnen voorleggen worden niet op de bouwplaats toegelaten. Aan- en afvoer van materialen en materieel gebeuren uitsluitend via de daartoe aangeduide en eventueel speciaal ingerichte toegang(en) (wielbelasting, controle, weegbrug, ). Het lossen of afvoeren van materialen of uitrustingen kan enkel gebeuren tijdens de normale werkuren, tenzij uitzonderlijk anders werd overeengekomen. De betrokken voertuigen zullen zich niet langer op de bouwplaats ophouden dan de tijd die voor het lossen of laden noodzakelijk is. Voor het lossen van materialen moet aan de ingang een verzendingsborderel worden voorgelegd. Voor het wegvoeren van materialen wordt aan de uitgang een borderel afgegeven waarop vermeld : aard van de lading; datum en uur; ondertekend door de werfleider en door de permanent toezichter. De aannemer staat in voor de bewaking van zijn materieel en uitrusting op de bouwplaats. De bewaking door de bouwheer brengt voor de bouwheer geen enkele verantwoordelijkheid met zich mee wat betreft diefstallen, verduisteringen en beschadigingen gepleegd op de bouwplaats ten nadele van de aannemers of hun aangestelden.

99 WEGENIS OP DE BOUWPLAATS Het is verboden te parkeren voor poorten, inritten, in de nabijheid van brandstoftanks en pompen, opslagplaatsen van ontvlambare producten en ter hoogte van brandweeruitrustingen. Alle rijwegen dienen maximaal vrijgehouden te worden voor normaal verkeer, vooral met het oog op de brandbestrijding en evacuatie. De in- en uitrit wordt zodanig aangelegd dat zich geen onveilige verkeerssituaties op de openbare weg kunnen voordoen en dat minimale overlast wordt veroorzaakt aan bestaande openbare wegen en omwonenden. Bij voorkeur zal, indien mogelijk, een lussysteem uitgewerkt worden zodat aan- en afvoer van zware vrachten elkaar niet kruisen VERKEERSREGELS OP DE BOUWPLAATS De bestuurders van voertuigen verplaatsen zich op eigen verantwoordelijkheid binnen de grenzen van de bouwplaats. De bepalingen van de wegcode, o.m. wat betreft asbelasting, voorrangs-, verbods- en gebodsbepalingen zijn van toepassing binnen het domein van de bouwplaats. Elke bestuurder van een voertuig moet in het bezit zijn van een geldig rijbewijs voor de categorie van voertuig dat hij bestuurt. Alle werfwagens en voertuigen moeten gedekt zijn door een verzekering die de burgerlijke aansprakelijkheid van de bestuurder dekt. De aannemer staat zelf in voor de organisatie van de parkeerzones voor personen-, resp. werfwagens. De geparkeerde voertuigen mogen echter in geen geval de normale werkzaamheden op of buiten de bouwplaats hinderen. De aannemer moet ervoor zorgen dat zijn voertuigen de wegen niet beschadigen, onveilig maken of de normale activiteiten op de bouwplaats hinderen. Eventuele herstelling van wegen zijn steeds ten laste van de aannemer die de schade veroorzaakt heeft. Indien ten gevolge de droogte de kans bestaat op het opwaaien van stof door het voertuigenverkeer zal de aannemer de nodige maatregelen treffen om stofhinder te voorkomen, hetzij door aanpassen van de snelheid, hetzij door het regelmatig besproeien, hetzij door enige andere maatregel te nemen in overleg met de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator BESTRIJDING VAN ONGEDIERTE De aannemer zal de nodige maatregelen treffen ter bestrijding van ongedierte op de werf en in de opgetrokken accomodaties BOUWPLAATSREGLEMENT Het lastenboek Art. 4. Veiligheid, gezondheid, welzijn en orde is van toepassing alsook de Algemene Voorschriften inzake Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Orde zoals opgenomen in het lastenboek AANVULLENDE VOORSCHRIFTEN BOUWPLAATSINRICHTING Afbakening Rond de werkzone moet, tenzij anders vermeld, een vaste afsluiting met een goed zichtbare en waar nodig verlichte signalisatie aangebracht worden.

100 De werkzones waar gevaar bestaat voor derden moeten behoorlijk afgesloten zijn rond de werkzone Verkeersroutes en verkeer op de werf Zie ook art Bouwplaatsinrichting. De afmetingen van voor het persoon en/of goederen bestemde verkeersroutes, inclusief die waar wordt gelost of geladen, dienen te worden afgestemd op het mogelijk aantal gebruikers en de aard van het werk. Wanneer op deze verkeersroutes vervoermiddelen worden gebruikt, dient voor de andere op de bouwplaats aanwezige personen een voldoende veiligheidsafstand in acht te worden genomen of dienen passende beschermende maatregelen te worden getroffen. De routes dienen duidelijk gesignaleerd en moeten regelmatig gecontroleerd en onderhouden worden. Het is verboden te parkeren voor poorten, inritten, in de nabijheid van brandstoftanks en pompen, opslagplaatsen van ontvlambare producten, en ter hoogte van brandweeruitrustingen. Alle rijwegen dienen maximaal vrijgehouden te worden voor normaal verkeer, vooral met het oog op de brandbestrijding en evacuatie. Indien de bouwplaats zones bevat waarvoor een beperkte toegang geldt, dienen deze zones te worden uitgerust met voorzieningen die verhinderen dat onbevoegde werknemers deze zones betreden. Vluchtroutes en nooduitgangen dienen vrij te zijn van obstakels en via de kortste weg naar een veiligheidszone te voeren. Op de werf moeten de voertuigen waarvan, omwille van de constructie ervan, de zichtbaarheid achter het voertuig beperkt is, uitgerust zijn met een geluidssignaal dat in werking treedt bij het achteruit rijden. Indien men met een voertuig een achterwaartse beweging dient uit te voeren moet men tijdens deze beweging er constant over waken dat er zich geen personen of voorwerpen achter het voertuig bevinden. Indien de zichtbaarheid achter het voertuig onvoldoende is, dient men de achterwaartse beweging uit te voeren met behulp van een seingever. Alvorens een bestuurder zijn voertuig mag verlaten moet de motor van het voertuig uitgeschakeld zijn en moet de handrem aangespannen worden zodat het voertuig zich niet meer uit zichzelf kan bewegen Graafwerken Uitgravingen, groeven, grachten, openstaande kanalen, bodemopeningen, etc. moeten overal voldoende tegen instorting beveiligd worden. Alle putten, groeven, grachten, openstaande kanalen, bodemopeningen, etc. moeten onmiddellijk betrouwbaar afgesloten worden of afgeschermd worden met een stevig opgestelde leuning van minstens 1 m hoogte voorzien van de nodige verlichting en signalisatie. Waar nodig moeten er veilige overgangen worden voorzien. De mogelijkheid bestaat dat er zich elektrische-, gas en waterleidingen in de ondergrond bevinden. De aannemer dient er zich voor de aanvang van de graafwerken van te overtuigen dat op deze plaatsen geen leidingen liggen. Hij zal daartoe de bevoegde diensten raadplegen, in principe is dat de technische dienst. Bij werken in de nabijheid van ondergrondse elektrische kabels dienen de voorschriften zoals bepaald in het AREI (art. 192) nageleefd te worden.

101 Indien tijdens de graafwerken grondverontreiniging wordt vastgesteld moeten de werken onmiddellijk worden stopgezet en moeten de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator verwittigd worden Openingen Iedere opening aangebracht in een vloer of platform dient : of afgedekt en verankerd te zijn op een wijze dat het materiaal weerstaat aan een gewicht van minimum 240 kg/m²; of omgeven te zijn met een stevige borstwering, conform de reglementeringen; of omgeven door een degelijke afscherming conform de reglementeringen; en dit ten laste van degene die de opening aangebracht heeft. Indien de aannemer om een of andere reden voor de uit te voeren werken een zulkdanige collectieve bescherming dient weg te nemen zal dit voor de kortst mogelijke tijd te zijn. Hij mag de werf niet verlaten vooraleer deze collectieve bescherming werd teruggeplaatst. Indien een werk dient uitgevoerd te worden boven een open gebinte, zullen de dwarsbalken bedekt worden met een voorlopige vloer die alle veiligheid biedt of, andere efficiënte maatregelen (bv. het plaatsen van netten) dienen genomen te worden om het vallen van personen te voorkomen Werken in de hoogte De bepalingen van het KB dd betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte zijn van toepassing. Collectieve beschermingen dienen de voorkeur te genieten, in het andere geval dienen geschikte veiligheidsgordels en -harnassen gedragen te worden wanneer er valgevaar is (boven 2 m). In sommige gevallen kan het nodig zijn van eveneens vangnetten te plaatsen. Enkel werknemers die onderricht zijn omtrent het veilig werken met ladders, stellingen of hoogtewerkers, mogen deze gebruiken. Zij dienen deze voorschriften strikt na te leven. De opleiding van de werknemer die op een steiger werkt moet betrekking hebben op : voorkoming van risico s voor val van personen en voorwerpen veiligheidsmaatregelen bij veranderende weersomstandigheden voorwaarden voor de toelaatbare belasting van een steiger. De opleiding van de werknemer die meewerkt aan de montage, de demontage of de ombouw van steigers heeft betrekking op : begrijpen van montage, demontage, ombouwschema veilig monteren, demonteren en ombouwen inhoud van de opleiding van werknemers die op de steiger werken bijzondere risico s. Gebrekkige stellingen en ladders zijn de oorzaak van vele ongevallen. Beschadigde of gebrekkige ladders moeten onmiddellijk uit dienst genomen en van de werf verwijderd worden. Iedere ladder of stelling moet een identificatie hebben zodat de eigenaar kan achterhaald worden. De werkgever die de steiger monteert, demonteert of ombouwt moet beschikken over de gebruiksaanwijzing van de fabrikant, opdat de montage, demontage of ombouw van de steiger zou gebeuren overeenkomstig de voorschriften van de fabrikant. De gebruiksaanwijzing van de fabrikant is vergezeld van een nota die een sterkte- en stabiliteitsberekening bevat. Indien deze berekeningsnota niet beschikbaar is of niet voorziet in de overwogen structuurconfiguratie, dan moet een sterkte- en stabiliteitsberekening worden uitgevoerd door een persoon die kan aantonen dat hij over de nodige kennis beschikt om deze berekeningen uit te voeren. Wanneer de werkgever die de steiger gebruikt een andere werkgever is dan deze die de steiger monteert, demonteert of ombouwt, bezorgt deze laatste de berekeningsnota aan de werkgever die de steiger gebruikt. De werkgever die de steiger gebruikt wijst een persoon aan, hierna de bevoegde persoon

102 genoemd, die door middel van een opleiding de vereiste kennis heeft verworven voor het uitvoeren van de volgende taken : waken over de toepassing van de maatregelen ter preventie van de risico's dat personen of voorwerpen vallen; waken over de toepassing van de veiligheidsmaatregelen bij veranderende weersomstandigheden die afbreuk zouden kunnen doen aan de veiligheid van de betrokken steiger; waken over de naleving van de voorwaarden inzake toelaatbare belasting; uitvoeren van controles om na te gaan of de steiger, in alle omstandigheden, blijft beantwoorden aan de berekeningsnota. Elke steiger wordt zodanig opgebouwd dat geen enkel onderdeel, tijdens het gebruik van de steiger, ten opzichte van het geheel kan bewegen. De steigers worden zodanig opgebouwd dat zij de lasten waaraan ze worden blootgesteld kunnen dragen en ze kunnen weerstaan aan de belasting die voortvloeit uit atmosferische omstandigheden, inzonderheid de invloed van de wind. Ze moeten verankerd of bevestigd zijn aan een punt dat voldoende weerstand biedt of beschermd zijn tegen elk risico van wegglijden of omvallen door elk ander middel met een gelijkwaardige doeltreffendheid. Het draagvlak moet voldoende stevig zijn om elke vervorming van de ondersteunende delen te voorkomen. De afmetingen, de vorm en de ligging van de vloeren van een steiger zijn aangepast aan de aard van de te verrichten werkzaamheden en aan de te dragen lasten, opdat er veilig verkeer kan plaatsvinden en er veilig kan worden gewerkt. De vloeren van de steigers zijn zodanig gemonteerd dat hun onderdelen bij normaal gebruik niet kunnen bewegen. Tussen de randen van de vloeren en het bouwwerk waartegen de steiger is geplaatst, mogen geen gevaarlijke openingen voorkomen. Wanneer de configuratie van het bouwwerk of het arbeidsmiddel niet toelaat deze afstand te eerbiedigen moet het risico op vallen worden voorkomen door middel van beschermingsmaatregelen waarbij voorrang wordt gegeven aan de collectieve beschermingsmaatregelen boven de persoonlijke beschermingsmaatregelen. Er worden veilige toegangswegen die in voldoende aantal aanwezig zijn voorzien tussen de verschillende vloeren van de steiger. Tijdens de montage, de demontage, de ombouw en het gebruik van de steiger wordt er een aangepaste bescherming tegen het risico van vallen en tegen het risico van vallende voorwerpen aangebracht op elk niveau van de steiger. Ongewilde bewegingen van rolsteigers tijdens werkzaamheden op hoogte worden door een passende voorziening voorkomen. Wanneer een rolsteiger verplaatst wordt, mag er zich geen enkele werknemer op bevinden, tenzij de rolsteiger speciaal ontworpen is zodanig dat de veiligheid van de werknemers op de rolsteiger niet in het gedrang komt door de verplaatsing. Als bepaalde gedeelten van een steiger niet gebruiksklaar zijn, bijvoorbeeld tijdens de montage, demontage of ombouw, markeert de werkgever die de steiger monteert, demonteert of ombouwt deze met waarschuwingssignalen voor algemeen gevaar, overeenkomstig de voorschriften inzake de veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk. Deze gedeelten worden behoorlijk afgebakend door materiële elementen die de toegang tot de gevarenzone beletten. Ladders en stellingen dienen gecontroleerd te worden door een aangestelde voor ingebruikname en vervolgens ten minste één maal per week. Deze controles moeten worden geacteerd op een certificaat, dat steeds aanwezig is op de bouwplaats en dat op verzoek van de coördinator aan hem wordt voorgelegd. Stellingen moeten voorzien zijn van een goed aaneensluitende en voldoende stevige vloer rekening houdend met de belastingen en dit over de volledige lengte en breedte van de stelling. De stelling dient voorzien te zijn van een volledige leuning met tussenleuning en kantlijst. Stellingen dienen beveiligd te zijn tegen kantelen. De vloeren van de stellingen mogen niet uit de

103 steunelementen uitsteken; de werkvloeren van de stellingen moeten afgeboord zijn met een plint van minstens 15 cm hoog. Stellingen mogen niet worden overladen, lasten mogen de stabiliteit van de stelling niet in gevaar brengen. Wanneer op een stelling een hefwerktuig dient opgesteld te worden : moeten de delen waaruit de stelling bestaat zorgvuldig nagezien en desnoods behoorlijk versterkt worden; moeten de dwarshouten onbeweegbaar gemaakt worden; moeten de staanders stevig vastgemaakt worden aan een weerstandbiedend gedeelte van het gebouw op de plaats waar het hefwerktuig moet worden opgesteld; moet een verticaal schutsel opgesteld worden op de hele hoogte van de stelling om te beletten dat de vloer of de vracht aan de stelling hapert; moet de stelling periodiek nagezien worden. Het materieel, de toestellen en de installaties moeten voldoen aan de ter zake geldende wettelijke bepalingen. Hoger of lager gesitueerde mobiele of vaste werkplekken moeten stevig en stabiel zijn waarbij rekening wordt gehouden met : het aantal werknemers dat zich op een plek bevindt; de maximale belasting en de verdeling ervan; eventuele externe invloeden. Indien de ondersteunende en de andere samenstellende delen van deze werkplekken zelf niet stabiel zijn moet men voor stabiliteit zorgen door middel van geschikte en veilige bevestigingsmiddelen ten einde een toevallige of ongewilde verplaatsing van de gehele werkplek of van delen ervan te voorkomen. De stabiliteit en de stevigheid moeten adequaat en vooral na een eventuele wijziging van de hoogte of van de diepte van de werkplek worden gecontroleerd. De zone waar gewerkt wordt op hoogtewerkers, ladders, stellingen, etc. moet op een aan de omstandigheden aangepaste manier afgebakend worden. Indien dit praktisch niet te realiseren is moet een persoon aanwezig zijn die moet beletten dat de hoogtewerker, ladder, stelling, etc. kan aangereden worden, en verhinderen dat er personen in de gevarenzone (val van voorwerpen) kunnen komen. Stellingen op donkere plaatsen dienen te worden verlicht. Het bestijgen of het afdalen van in aanbouw zijnde bouwwerken mag enkel geschieden door middel van ladders of andere slechts voor dit doel bestemde middelen. Een ladder is in de eerste plaats te beschouwen als een toegangsmiddel dat het mogelijk maakt plaatsen te bereiken waarbij niveauverschillen moeten worden overbrugd. Het gebruik van de ladder als arbeidsmiddel is beperkt tot situaties waar het risico gering is en gepaard gaat met hetzij een korte gebruiksduur hetzij niet veranderbare kenmerken van de arbeidsplaats. In alle ander gevallen is het gebruik van veiliger arbeidsmiddelen verplicht. Een risicoanalyse zal de basis zijn om te bepalen of het al dan niet om een aanvaardbare situatie gaat. Ladders worden bovenaan EN onderaan vastgelegd tegen schuiven. Het dragen van een veiligheidsgordel is in alle gevallen verplicht bij elk werk verricht in de hoogte, conform de wettelijke bepalingen. De lijn waarmede de werknemer wordt beveiligd tegen val zal steeds vastgemaakt worden aan een stevig vasthechtingspunt dat hoger ligt dan de schouder van de te beveiligen persoon. Stellingen en ladders moeten worden schoon gehouden Hijsen van lasten Hijswerktuigen, hoogtewerkers, aanslagmateriaal (bv. oogbouten, kabels, kettingen, haken, etc. ), etc., door de werknemers van de aannemers gebruikt, moeten steeds in veilige toestand verkeren.

104 Keuringscertificaten (indienststellingsverslag & 3-maandelijkse keuringsattesten), afgeleverd door een erkende dienst voor technische controle(edtc), dienen op vraag steeds voorgelegd te kunnen worden. Deze keuringscertificaten zijn een voorwaarde om dit soort materieel op de werf te brengen of te houden. Een kopie moet vooraf aan de werfverantwoordelijke overhandigd worden. Dit certificaat moet ten allen tijde aan de veiligheidscoördinator kunnen worden getoond. Lasten mogen niet in opgehangen toestand vervoerd worden zonder veilige begeleiding, en er mag slechts een aangestelde signaalgever/aanpikker signalen overbrengen aan de kraanmachinist. Er mag zich in geen geval personeel onder of dicht bij de lasten bevinden en op in beweging zijnde uitrustingen of lasten mogen zich geen personen bevinden. Het laten vallen van voorwerpen moet vermeden worden. Hijs- en tuikabels dienen zorgvuldig te worden geïnspecteerd. Defecte of beschadigde kabels moeten onmiddellijk worden verwijderd teneinde verder gebruik te vermijden Gevaarlijke werken Werkzaamheden aan draaiende machines of draaiende onderdelen van installaties zijn verboden. Alle werken die tijdens de uitvoering een bijzonder gevaar kunnen inhouden maken het voorwerp uit van een bijzondere werkvergunning. Het vergunningsdocument vermeldt de werkomschrijving, de te nemen voorzorgsmaatregelen, de datum en de geldigheidsduur. De bijzondere werkvergunning wordt afgeleverd door de projectverantwoordelijke, na goedkeuring door de veiligheidscoördinator. De werkzaamheden mogen pas aangevangen worden nadat de veiligheidscoördinator ter plaatse de naleving van de veilige werkvoorwaarden heeft gecontroleerd. De bijzondere werkvergunning wordt pas als afgesloten beschouwd nadat de veiligheidscoördinator gecontroleerd heeft dat het werk veilig werd achtergelaten. Werken die in gevaarlijke omstandigheden moeten uitgevoerd worden, dienen steeds te gebeuren door minimum twee, bevoegde, personen die de nodige instructies gekregen hebben. Elke afzonderlijk tewerkgestelde werknemer beschikt over aan de omstandigheden aangepaste alarmmiddelen. Wanneer werkzaamheden moeten uitgevoerd worden in plaatsen waarbij gevaarlijke dampen kunnen vrijkomen dient door een continue meting de atmosfeer van de zone gecontroleerd te worden en moeten steeds passende maatregelen genomen worden. Voor interventies aan onder spanning zijnde elektrische installaties en werken in besloten ruimten (tanks, riolen, etc. ) moeten er specifieke instructies voor deze werken opgenomen worden in het veiligheids- en gezondheidsplan van de uitvoerende onderneming. Deze instructies zijn vooraf besproken met en goedgekeurd door de veiligheidscoördinator Slopingswerken De slopings- of ontmantelingswerken moeten uitgevoerd worden overeenkomstig de veiligheidsvoorzieningen bepaald in art. 464 van het ARAB Explosieven Niet van toepassing Werken met verdrinkingsrisico Niet van toepassing.

105 PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN (PBM) De oplevering en eventuele periodieke keuring van de PBM s zal geschieden conform het voorkomingsbeleid zoals voorzien in de Wet op het welzijn en zijn uitvoeringsbesluiten, en meer bepaald in de wetgeving betreffende de persoonlijke beschermingsmiddelen. De persoonlijke beschermingsmiddelen zullen conform zijn aan het KB dd betreffende de persoonlijke beschermingsmiddelen. Het gebruik zal voldoen aan de de bepalingen van het KB dd betreffende het gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Voorgeschreven individuele beschermingsmiddelen dienen gedragen te worden op plaatsen/zones en voor werkzaamheden die zulks vereisen : het dragen van kleding, aangepast aan het uit te voeren werk; het dragen van helm en veiligheidsschoenen/veiligheidslaarzen, voorzien van stalen neus en ondoordringbare tussenzool, op de gehele bouwplaats, en dit ongeacht het werk; het dragen van een veiligheidsbril, handschoenen, oorbescherming en andere persoonlijke beschermingsmiddelen waar noodzakelijk; het gebruik van aangepaste oogbescherming bij het slijpen en polijsten (slijpbril), hakken (veiligheidsbril), lassen en branden (laskap, branderbril) en beveiligingsschermen bij las- en slijpwerk; het dragen van stofmaskers als de werknemers aan stof blootgesteld zijn; het dragen van gekeurd veiligheidsharnas voor elk werk in de hoogte. Het dragen van PBM conform de geldende wetgeving is op de bouwplaats voor iedereen verplicht. Elke onderneming moet op haar kosten PBM ter beschikking stellen van haar personeel en/of bezoekers. Zij moet eveneens toezien op het gebruik ervan. Tevens moet zij zorgen voor het onderhoud en de vernieuwing ten gepaste tijde. De werknemers moeten, overeenkomstig hun opleiding en de gegeven instructies, op de juiste wijze gebruik maken van de PBM en ze na gebruik weer opbergen COLLECTIEVE BESCHERMINGSMIDDELEN (CBM) De collectieve veiligheidsvoorzieningen bestaan uit al de beschermingsmiddelen ter verhoging van de arbeidsveiligheid die men redelijkerwijs kan toepassen of die door de in België van kracht zijnde reglementeringen inzake arbeidsveiligheid zijn opgelegd. Ter voorkoming van arbeidsongevallen moet elke onderneming waar nodig CBM voorzien. De keuze wordt bepaald op basis van de algemene preventiebeginselen (cfr. welzijnswet dd ) waarin ondermeer de voorkeur wordt gegeven aan collectieve bescherming in plaats van persoonlijke bescherming. De voorziene collectieve beschermingsmiddelen die tijdelijk dienen verwijderd of verplaatst te worden door een aannemer om zijn werkzaamheden te kunnen uitvoeren dienen na deze werkzaamheden ogenblikkelijk door deze aannemer teruggeplaatst te worden. Indien een aannemer zich niet houdt aan deze regel dan zal de kostprijs van het terugplaatsen van de collectieve beschermingsmiddelen rechtstreeks afgetrokken worden van zijn aannemingssom. Opmerking : het verwijderen of verplaatsen van deze CBM dient geregeld te worden in samenspraak met de veiligheidscoördinator. Geplaatste CBM mogen nooit verwijderd worden zonder dat vervangende of definitieve beschermingen worden aangebracht. Leuningen mogen slechts verwijderd worden naarmate ze vervangen worden door definitieve beschermingsmaatregelen. Elke op de bouwplaats vastgestelde gevaarlijke of ongezonde toestand moet onmiddellijk aan de veiligheidscoördinator gemeld worden.

106 ORDE & NETHEID De bouwplaats moet zuiver gehouden worden en dient na het beëindigen der werken opgeruimd te worden. Elke onderneming zal daartoe minstens dagelijks zijn werkposten opkuisen en het afval afvoeren. De coördinator kan op kosten van de onderneming die in gebreke blijft de opdracht geven aan derden om de werkposten op te ruimen. De wegen, doorgangen en trappen moeten ten allen tijde vrij zijn van obstakels en hindernissen. Soepele leidingen en kabels mogen de doorgang niet belemmeren. Kruisen zij een doorgang, dan worden zij beschermd tegen beschadiging. Dit gebeurt best door afgeschuinde houten planken of afgeschuinde rubberen stroken over de leidingen en kabels. Materialen moeten ordelijk en stabiel, beveiligd tegen weersinvloeden, in afspraak met de veiligheidscoördinator, in de voorziene zones gestapeld worden. De werf dient derwijze te worden ingericht dat er geen vuil afkomstig van de werkzaamheden op de openbare weg kan terechtkomen. Zwerf- en waaivuil moet tenminste wekelijks worden verwijderd; De in- en uitrit, de parkeerruimten en de wegenis op het terrein worden, indien nodig dagelijks gereinigd. Men zal hierbij het organisch afval afkomstig van eetwaren niet uit het oog verliezen en dit steeds in gesloten zakken plaatsen die men minstens eens per dag verwijdert om het aanlokken van wespen te vermijden MILIEU Het is verboden om het even welk chemisch produkt in de riolen te lozen of te verbranden. De resten en residu s, van welke aard ook, dienen vernietigd te worden overeenkomstig de wettelijke bepalingen inzake het milieu Verwijderen van afval en puin De aannemer zal voldoende containers plaatsen om al het afval te verzamelen. Hij staat in voor het regelmatig afvoeren van het afval naar een vergunde stortplaats Verbranden van afval Het is verboden om afval op de bouwplaats te verbranden Maatregelen i.v.m. bodem-, lucht-, & waterverontreiniging Elke aannemer zal de nodige maatregelen nemen ten einde bodem-, lucht- en waterverontreiniging te voorkomen ELEKTRISCHE INSTALLATIE Op de werf Verdeelborden moeten steeds gesloten blijven. Het aansluiten kan enkel met aangepaste stekkers. Alle verbindingen (stekker/stopcontact) moeten geschikt zijn voor gebruik in vochtige omstandigheden, minimum IP44. De elektrische kabels moeten zodanig geplaatst of opgehangen dat eventuele schade tot een minimum wordt beperkt. Doorgangen dienen vrijgehouden van elektrische kabels. Beschadigde elektrisch materiaal/ -kabels dienen onmiddellijk van de werf verwijderd te worden.

107 Toestellen die buiten de normale werkuren onder spanning blijven moeten een bordje met de vermelding Toestel onder spanning niet onderbreken dragen. Op de werkplaats aanwezige installaties voor energiedistributie, met name deze die aan externe invloeden blootstaan, moeten regelmatig worden gecontroleerd en onderhouden en moeten steeds beveiligd zijn voor onbevoegden Elektrische werktuigen Zij worden in twee soorten onderverdeeld : 1. met dubbele isolatie, waarvoor geen aarding nodige is en die bij voorkeur wordt gebruikt; 2. de andere, die steeds met de aarde moeten verbonden zijn (vb. beschermingsgeleider) Werken aan elektrische installaties Het spreekt vanzelf dat het werken aan elektrische L.S.-installaties, enkel kan nadat de installatie buiten spanning geplaatst is en dat deze werken op een degelijke manier gesignaleerd worden. Dit kan o.a. door waarschuwings-, verbods- en inlichtingsborden op strategische plaatsen aan te brengen. Alleen bekwame en gekwalificeerde elektriciëns (cfr. EN dec. 1996) mogen werkzaamheden uitvoeren onder L.S.-spanning of in de nabijheid van onder L.S.-spanning staande delen. Werken aan H.S.-installaties mag enkel, wanneer deze installaties buiten spanning gesteld zijn en door minstens 2 personen (gewaarschuwd en/of bevoegd personeel BA4 of BA5 - art. 47 AREI). Werken buiten spanning : De elektrische L.S.-installaties worden verondersteld buiten spanning te zijn, wanneer : alle actieve delen waaraan gewerkt wordt spanningsloos zijn; geen enkele stroomvoerend niet-geïsoleerd deel onder spanning blijft binnen de genaakbaarheidszone (art. 28 AREI). Een strikte toepassing van de preventieprincipes (de vitale 5) is vereist : 1. buiten spanning stellen met scheidingsmiddelen, voorzien van zichtbare (te controleren) (toe)stand van onderbreking (art AREI); 2. afbakening rond de werkzone aanbrengen (art. 266 AREI) met een goed zichtbare ketting of lint uit isoleerstof; 3. controleren met aangepaste middelen (meters, neonlampen) of de stroomvoerende delen inderdaad spanningsloos zijn; 4. aarden-kortsluiten van de buiten spanning geplaatste stroomvoerende delen volgens de geldende procedures; 5. maatregelen nemen tegen herinschakelen (art. 235.d. AREI) : vergrendelen met slot(en) of hangslot(en); aanbrengen van waarschuwingsbord(en); zo mogelijk het lokaal waarin de installatie zich bevindt, afsluiten (met sleutel). Werken onder spanning : Werkzaamheden aan elektrische L.S.-installaties mogen alleen onder spanning uitgevoerd worden wanneer de installaties aan de nodige vereisten voldoet en wanneer veiligheids-, dienst- of exploitatienoodwendigheden dit noodzakelijk maken. Extra beschermingsmiddelen zijn verplicht zoals : gebruik van aangepaste (geïsoleerde werktuigen) en materieel; gebruik van aangepaste PBM's (o.a. helm en gelaatscherm, isolerende handschoenen, veiligheidsschoenen) en brandwerende kledij om de gevolgen van een kortsluiting te beperken; gebruik van isolerende matten of andere middelen, om de contactweerstand (en dus ook de totale weerstand) te vergroten.

108 Werken in de nabijheid van onder spanning staande installaties Werkzaamheden in de nabijheid van onder spanning gestane elektrische L.S.-installaties mogen alleen mits naleving van de desbetreffende beschermingsmaatregelen, zoals omhullende isolatie aanbrengen, afschermingen plaatsen of door minimum veiligheidsafstanden te respecteren ARBEIDSMIDDELEN EN TOEBEHOREN Bijzondere aandacht dient besteed aan de hiernavolgende wettelijke opdrachten : de oplevering en periodieke keuring van hefwerktuigen en het hijsgereedschap; de oplevering en installatie conform het voorkomingsbeleid zoals voorzien in de Wet op het welzijn en zijn uitvoeringsbesluiten, meer bepaald in de wetgeving inzake de Arbeidsmiddelen; het gelijkvormigheidsonderzoek van elektrische installaties conform de artikelen 270 en 272 van het AREI (Algemeen reglement op de elektrische installaties). Elke onderneming moet zijn arbeidsmiddelen zodanig markeren dat ze identificeerbaar zijn. De identificatie moet beschreven worden in het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan Toestellen en gereedschap Het op de werf gebruikte materiaal moet in goede staat verkeren en beantwoorden aan de meest recente veiligheidsvoorschriften. Een Nederlandstalige versie van alle richtlijnen, handleidingen, etc. met betrekking tot het gebruik en de bediening van de toestellen en speciaal gereedschap dient op de bouwplaats aanwezig te zijn. Op vraag van de veiligheidscoördinator moeten de gebruiksaanwijzing en de veiligheids- en gezondheidsinstructies kunnen voorgelegd worden Materieel Alle materieel dient te voldoen aan de vigerende wetgeving ter zake. De keuringsverslagen zijn op de bouwplaats aanwezig en moeten onmiddellijk voorgelegd kunnen worden. Indien het verslag niet kan worden voorgelegd of indien duidelijk blijkt dat het betrokken toestel niet beantwoordt aan de reglementaire voorschriften zal de bouwheer bevel geven het toestel onmiddellijk buiten dienst te stellen. Bij gebruik van meerdere heftoestellen met overlappende gieken moet in overleg met de veiligheidscoördinator een gebruiksprocedure opgesteld worden. Alle grondwerkmachines moeten bij het achteruitrijden een duidelijk geluidssignaal veroorzaken. Hijstoestellen met uitschuifbare stabilisatiepoten moeten bij defect of niet uitgetrokken poot een signaal in de stuurcabine ontvangen GEVAARLIJKE PRODUCTEN Wanneer de werken het gebruik van gevaarlijke stoffen vereist zal de aannemer alle gegevens verstrekken betreffende leveringstermijn, aard en hoeveelheid van alle gevaarlijke stoffen of preparaten, de wijze en plaats van stockeren en de genomen veiligheidsmaatregelen, alles conform de van toepassing zijnde wetgeving. Tevens dient voldaan aan het KB van tot regeling van de indeling, de verpakking en het kenmerken van gevaarlijke preparaten met het oog op het op de markt brengen of het gebruiken ervan. Het volledig ingevuld identificatieblad wordt door de aannemer aan de opdrachtgever en aan de veiligheidscoördinator overhandigd.

109 Alle gevaarlijke stoffen aanwezig op de werf dienen te worden voorzien van hun wettelijk gevaarsetiket zoals bepaald in het ARAB (art. 723.bis). De voorraad gevaarlijke stoffen en preparaten moet steeds bekend zijn en in de opslagruimte bewaard worden. Indien werken worden uitgevoerd waarbij schadelijke of hinderlijke dampen/gassen vrijkomen moet dit gemeld worden in het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan. Met de veiligheidscoördinator worden maatregelen afgesproken om de dampen/gassen op een doeltreffende manier af te voeren (afzuiginstallatie). De verluchting van de lokalen dient in ieder geval zo efficiënt mogelijk te zijn (indien mogelijk de buitenvensters openen, zien dat het ventilatiesysteem werkt, ). Tijdens het drogen van het product zal de verluchting aanhouden. In geen geval mogen de maximum limietwaarden noch de minimum explosielimiet bereikt worden. Het rookverbod dient strikt nageleefd te worden, zelfs indien het product niet ontvlambaar is. Het schoonmaken van het materieel met oplosmiddelen dient buiten de gebouwen te gebeuren, ver van elke vlam, ervoor zorgend dat de gebruikte oplosmiddelen en de doordrenkte vodden in metalen, hermetisch afgesloten recipiënten worden geplaatst. De recipiënten die chemische producten bevatten en de recipiënten die er bevat hebben zullen onmiddellijk na gebruik hermetisch afgesloten worden. De aangepaste persoonlijke bescherming dient vanaf het begin gedragen te worden Documentatie Van elk op de werf aangetroffen en gedetermineerd chemisch produkt zal de aannemer een Veiligheids- en Gezondheidskaart opmaken voor zijn werknemers. De V&G-kaart zal permanent op de werf aanwezig zijn Tanks voor chemicaliën Enkel bovengrondse tanks worden toegelaten. Chemicaliën moeten opgeslagen worden in tanks die schokvast zijn en voldoende bestand tegen aantasting. De tanks moeten geplaatst worden in een kuip, voorzien van een bekleding die de betrokken chemicaliën niet doorlaat en met een capaciteit die tenminste gelijk is aan het volume van de opgeslagen vloeistoffen, tenzij men een andere maatregel treft, zodat in een geval van lek, minimaal dezelfde veiligheidswaarborgen geboden worden. De leidingen, koppelingen en afsluiters mogen geen lekken vertonen en moeten zo gemonteerd worden dat ze gemakkelijk bereikbaar zijn, teneinde eventuele lekken onmiddellijk te kunnen vaststellen en herstellen Brandbare gassen en zuurstof Het opslaan van brandbare gassen in flessen moet in uitsluitend daartoe bestemde ruimten gebeuren, of op daartoe bestemde plaatsen in open lucht. De opslag van zuurstof dient gescheiden te zijn van alle andere brandbare stoffen. Deze ruimte moet vrijstaand zijn en zich op 10 m van elk ander gebouw bevinden. Men dient er speciaal op te letten dat in het lokaal, of in de omgeving ervan, geen brandbaar materiaal, zoals olie, vet, hout, etc. aanwezig is.

110 Alleen gespecialiseerd personeel heeft vrije toegang en er moeten borden met de vermelding Gevaar, Brandbare produkten en Verboden te roken (lettergrootte = 10 cm) zichtbaar op de toegangsdeuren worden aangebracht. In iedere ruimte of lokaal worden twee blusapparaten (type CO 2 of gelijkwaardig), met een capaciteit van tenminste 20 kg elk, geplaatst WERKEN MET OPEN VLAM Werken met open vuur, soldeerapparaten, las- en snijgereedschap, slijpschijven, mogen enkel uitgevoerd worden als men een vuurvergunning gekregen heeft. Voor aanvang van deze werken moeten alle brandbare materialen verwijderd worden en moeten de gepaste blusmiddelen klaar staan in de onmiddellijke omgeving. Na het werk moet de omgeving nogmaals onderzocht worden om eventuele gloeiende materialen te verwijderen. De omgeving moet beschermd worden tegen eventuele schade veroorzaakt door gloeiende spaanders, Het behandelen van gasflessen gebeurt met de meeste zorg. Gasflessen die niet in gebruik zijn worden buiten het gebouw op een vaste plaats rechtop gestockeerd, vastgemaakt, voorzien van de beschermkop en beschermd tegen de zon. De zuurstof- en brandgasflessen worden bij gebruik verticaal of schuin onder een hoek van minimum 35 geplaatst. Ze moeten gemonteerd zijn op een flessenkar. Op het einde van de dagtaak worden gasflessen dichtgedraaid en slangen en manometers ontspannen. Bij werken met open vlam hoort een ABC-blusapparaat van minimum 6 kg. Bij het branden van roofing of andere bitumeuze producten zal men er over waken dat een persoon aanwezig is op de plaats van het branden tot twee uur na het beëindigen der werken. Deze persoon is uitgerust met een ingeschakelde mobilofoon, met in het eerste geheugen het nummer WERKEN IN BESLOTEN OMGEVING Bij het openen van kelders, putten, peilbuizen of andere afgesloten ruimten is bijzondere waakzaamheid geboden omdat daarbij mogelijk opgehoopt gas/damp in hoge concentraties kan vrijkomen. Bovendien kan het zuurstofgehalte in deze ruimten te laag zijn. Het werken aan of in besloten ruimten gebeurt uitsluitend onder toezicht van een toezichthouder en na het verkrijgen van een bijzondere werkvergunning (zie ). Deze zorgt ervoor dat alle maatregelen genomen worden die nodig zijn om de betreffende ruimte veilig te kunnen betreden (voorafgaande inspectie, ventilatie, etc.) en dat er in geval van nood voldoende personen ter beschikking zijn om snel te worden ingezet. In ieder geval zal men ernaar streven : het aantal personen dat in een besloten ruimte werkt zo klein mogelijk te houden; de verblijftijd in de ruimte zo klein mogelijk te houden; maatregelen te nemen om bij bedwelming of bij moeilijkheden het slachtoffer onmiddellijk buiten de ruimte te evacueren, zonder dat anderen zich erin hoeven te begeven. Gedurende de tijd dat personen in de ruimte verblijven moet tenminste één persoon aanwezig zijn bij de toegang van die ruimte. Deze veiligheidswacht zal voortdurend contact onderhouden met de zich in de ruimte bevindende personen en met de toezichthouder. Hij zal nooit op eigen initiatief handelen, doch in geval van nood de toezichthouder verwittigen, die onmiddellijk alle maatregelen moet kunnen nemen die noodzakelijk zijn om hulp te bieden : een goede communicatie met duidelijke afspraak over de toegepaste signalen en waarschuwingen is noodzakelijk; er moeten middelen ter beschikking zijn om voor de redding zonder tijdverlies met anderen in verbinding te treden (telefoon, portofoon, etc.). in geen geval mogen helpers zich onbeveiligd, geheel of gedeeltelijk in de ruimte begeven.

111 Wanneer een arbeider in een diepte moet afdalen, waar mogelijkheid tot gevaar bestaat, moet hij steeds een veiligheidsgordel met schouderriemen dragen. De werkverlichting wordt aangepast aan de specifieke werkomstandigheden. De desbetreffende zone wordt afgebakend met behulp van veiligheidslint. De sleuven en tunnels moeten behoorlijk worden ondersteund. Het plaatsen van vaste leuningen, handleuningen, loopbruggen, vloeren en platformen gebeurt volgens de aard van het werk en de aanwezige risico s WERKEN WAARBIJ ASBESTVEZELS KUNNEN VRIJKOMEN Wanneer tijdens de werken materialen bewerkt moeten worden die in het bestek niet worden vermeld als asbesthoudend, maar waarvan de (onder)aannemer of zijn werknemers of de opdrachtgever of de veiligheidscoördinator vermoedt dat ze asbest kunnen bevatten moeten de werken onmiddellijk stopgezet worden en moet de volgende procedure nageleefd worden : alle nodige maatregelen treffen opdat geen vezels van het verdachte materiaal zouden vrijkomen in de ruimte; door een erkend labo, aangeduid en betaald door de opdrachtgever, een onderzoek laten uitvoeren naar de aanwezigheid van asbest in het verdacht materiaal het onderzoek omvat ook de staalname die wordt uitgevoerd in aanwezigheid van de bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering en de veiligheidscoördinator; indien dit onderzoek wijst op de aanwezigheid van asbest in het betreffende materiaal moet de aannemer de nodige maatregelen treffen om te voldoen aan de bepalingen van het KB dd betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico s van blootstelling aan asbest. De asbest of asbesthoudende afvalstoffen moeten door de aannemer behandeld en verwijderd worden volgens de ter zake geldende wettelijke bepalingen KWARTSSTOF Er wordt gewezen op het feit dat kwartsstof (geplaatst op de internationale lijst van kankerverwekkende stoffen) door verschillende bewerkingen (boren, frezen, slijpen, schuren, zagen,...) op de werf in de lucht kan vrijkomen. De volgende maatregelen dienen genomen te worden teneinde de blootstelling te beperken : stofconcentratie meten op de werkplek ten einde het risico te kunnen evalueren; de zones waar veel fijnstof vrijkomt scheiden van de andere werkzones door materiële middelen; er dient gewerkt te worden met stofarme werkmethoden en toestellen; er mogen geen sneldraaiende en droogwerkende toestellen zonder afzuiging gebruikt worden (zoals bvb. een slijpschijf); het stof dat zich heeft opgehoopt in de werklokalen en op de machines en toestellen dient regelmatig gereinigd te worden; er mag niet gereinigd worden met perslucht of met een bezem het stof dient afgezogen te worden met industriële stofzuigers met absoluutfilters; bij droge afzuiging dient er een lokale afzuiging te zijn aan de werkpost; er dient een stofmasker gedragen te worden; de keuze van het masker zal worden bepaald door de risico-inventarisatie en evaluatie; er dienen werkinstructies te worden opgesteld en de werknemers dienen opgeleid te worden. Werknemers die bloot staan aan kwartsstof (minimaal 30 dagen per jaar) dienen naast het normale medisch onderzoek nog een jaarlijkse radiografisch onderzoek van de borstkas te ondergaan KERAMISCHE VEZELS Keramische vezels zijn mogelijk kankerverwekkend. Verder bestaan er ook acute effecten die voornamelijk veroorzaakt worden door de mechanische werking van vezels, zoals irritatie van huid, ogen en slijmvliezen. Ook andere minerale vezels kunnen een bedreiging voor de

112 gezondheid opleveren. Wanneer vezeltjes in de huid prikken kunnen rode plekken verschijnen die jeuken en soms ontsteken. Dit kan samen gaan met een allergische reactie en eczeem. Daarnaast zijn sommige mensen ook allergisch voor bepaalde bindmiddelen die aan het vezelmateriaal zijn toegevoegd. De volgende maatregelen dienen genomen te worden teneinde de blootstelling te beperken : beperking van het gebruik van minerale vezels en onderzoek naar het toepassen van alternatieve materialen; bronafzuiging, bevochtiging van de vezels en de ruimte, de apparatuur en het gereedschap stofvrij houden; beperking van het aantal werknemers in de blootstellingsruimten; werkmethoden, manier van werken verbeteren door het opstellen en introduceren van werkinstructies; bij het verwerken van glas- en steenwol de juiste kleding (werkhandschoenen en gesloten werkkleding die losjes zit) en persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen (in kleine of slecht geventileerde ruimten dragen van een stofmasker (type P-2) en een beschermbril); voorraad bewaren in een gesloten verpakking en pas openen op de werkplaats; gebruik van de juiste gereedschappen het materiaal met een scherp mes op een vaste ondergrond snijden en het niet onnodig uit elkaar trekken; het opdwarrelen van stof voorkomen en het afval met de stofzuiger verwijderen in plaats van met de bezem of de hogedrukreiniger; de werkkleding uitrekken in een geventileerde ruimte; bij het douchen eerst het stof afspoelen met water en daarna pas zeep gebruiken WERKEN WAARBIJ EEN NUTSVOORZIENING ONDERBROKEN DIENT TE WORDEN De periodes gedurende dewelke een nutsvoorziening moet onderbroken worden, moeten in gemeenschappelijk overleg met de opdrachtgever, de bouwdirectie belast met de uitvoering en de veiligheidscoördinator besproken worden. Onder nutsvoorziening wordt begrepen : elektriciteit, gas, leidingwater, stoom, lucht, telefoon, fax, water, TV-distributie HINDER DOOR UITGEVOERDE WERKEN. In geval er door de uit te voeren werken hinder zou kunnen ontstaan (tocht, stof, lawaai, gassen...) voor het eigen personeel of derden dienen de nodige bijkomende maatregelen getroffen te worden om deze tot een minimum te beperken. Alle maatregelen dienen getroffen te worden teneinde de bescherming van de eigen werknemers, de werknemers van de opdrachtgever of van derden te verzekeren tegen gevaren die voortvloeien uit de blootstelling aan geluid op het werk. Indien bij de uitvoering van de werken een niet te voorkomen geluidshinder voor de werknemers van de opdrachtgever of van derden wordt verwacht, dienen preventief de nodige organisatorische afspraken te worden gemaakt met de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator om de hinder te voorkomen. Indien het personeel van de opdrachtgever dat tewerkgesteld is in de nabijheid van de plaats der werken of derden enige hinder zou kunnen ervaren van een door de aannemer gebruikte gevaarlijke stof of preparaat dan dienen in samenspraak met de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator de nodige preventieve maatregelen te worden getroffen. Hinder voor buurtbewoners dient voorafgaandelijk op de maandelijkse technische vergadering gemeld en besproken te worden met de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator.

113 INSCHRIJVINGSFORMULIER VEILIGHEID

114 INSCHRIJVINGSFORMULIER VEILIGHEID Besteknummer Dossiernummer ES Beschrijving van de uit te voeren werken: PROVINCIE OOST VLAANDEREN : PTI NINOVE Renovatie van de platte daken van de klassenvleugel, refter en sporthal De inschrijver: Art.. 30: De opdrachtgever neemt de nodige maatregelen opdat het veiligheid- en gezondheidsplan deel zou uitmaken van, al naargelang het geval, het bijzonder bestek, de prijsaanvraag of de contractuele documenten en daarin als afzonderlijk en als dusdanig betiteld deel wordt opgenomen. Opdat de maatregelen vastgesteld in het VGP daadwerkelijk zouden kunnen toegepast worden bij de uitvoering van de werken, zorgt hij ervoor dat : 1. De kanditaten bij hun offertes een document voegen dat verwijst naar het VGP en waarin zij beschrijven op welke wijze zij het bouwwerk zullen uitvoeren om rekening te houden met dit VGP; 1. Te omschrijven uitvoeringsmethoden : De coördinator bepaalt de specifieke werken die om een toelichting vragen. A. Specifieke aandachtspunten i.v.m. te nemen veiligheidsmaatregelen beschreven in het VGP werfinrichting plaatsen collectieve beschermingsmaatregelen, zoals o.m. tijdelijke leuningen tegen vallen van hoogte (CBM klasse A aan vrije randen,,...) beperken gewicht op het dak van de sporthal + aanbrengen van een veiligheidsnet onder het dak