Vergadering van de EUREGIO-raad d.d. 18 maart

Transcriptie

1 euregio, Enscheder Straße 362, Gronau Aan de leden en adviserende leden van de EUREGIO-raad postadres Postbus 6008 NL-7503 GA Enschede anschrift Postfach 1164 D Gronau / / info@euregio.de Ansprechpartner/Contactpersoon Elisabeth Schwenzow e.schwenzow@euregio.eu - 11 Vergadering van de EUREGIO-raad d.d. 18 maart Geachte dames en heren, De eerstvolgende vergadering van de EUREGIO-raad, waarvoor wij u van harte uitnodigen, vindt plaats op vrijdag 18 maart 2016 om uur in het Stadhuis van Almelo, Haven Zuidzijde 30, 7607 EW Almelo (zie: De fractievergaderingen beginnen om uur in de volgende ruimten: CDA / CDU: 1 Ambt Almelo PvdA / SPD: 6 Binnenstad Fractie Zonder Grenzen: 2 Stad Almelo U kunt een parkeerplek reserveren op het parkeerdek van het stadhuis. Op het antwoordformulier kunt u aangeven of u gebruik wilt maken van deze reservering. Belangrijk is dat u uw naam, kenteken en mailadres op het antwoordformulier vermeld. U krijgt dan een bevestiging van uw reservering van de gemeente Almelo. Navigatieadres: Twentheplein 7. S.v.p. het antwoordformulier vóór sturen aan EUREGIO. Op verzoek van de EUREGIO-raad zal er een fotoboek van de EUREGIOraadsleden worden gemaakt. Op vrijdag 18 maart a.s. is er derhalve een fotograaf aanwezig die van alle EUREGIO-raadsleden en plaatsvervangende Volksbank Gronau-Ahaus eg IBAN: DE BIC: GENODEM1GRN Bank Nederlandse Gemeenten IBAN: NL89 BNGH BIC: BNGHNL2G Vorsitzender / voorzitter: mr. drs. R.G. Welten Geschäftsführerin / directeur bestuurder: Dr. Elisabeth Schwenzow Deutsch-niederländischer Zweckverband Nederlands-Duitse Gemeenschappelijke regeling Umsatzsteuer-ID: DE

2 leden een foto zal maken. Mocht u om privacy redenen niet met een foto in het fotoboek willen komen te staan, dan zou ik u willen vragen dit door te geven aan Maaike Veelers, m.veelers@euregio.nl. In de bijlage ontvangt u de agenda met toelichting voor deze vergadering Met vriendelijke groeten, Rob Welten Voorzitter - 2 -

3 AGENDA voor de vergadering van de EUREGIO-raad d.d. 18 maart 2016 in Almelo 1: Opening en begroeting - Goedkeuring van de agenda 2: Goedkeuring van de verslagen van de vergaderingen van de EUREGIO-raad d.d november januari : Mededelingen a. Ontwikkelingen Luchthaven Twente b. Hannover Messe c. Meldpunt Spoedzorg zonder grenzen! d. Dag van de buurtaal in het EUREGIO-gebied e. Deelname aan project call voor het modelinitiatief Ruimtelijke observaties Duitsland en aangrenzende regio s Presentatie Leren zonder grenzen door het Graafschap College Doetinchem 4: a. Berichtgeving uit het Dagelijks Bestuur b. Vragen vanuit de fracties 5: Berichtgeving uit de commissievergaderingen 6: Benoeming nieuw lid voor het Dagelijks Bestuur van de EUREGIO 7: Stand van zaken nieuwe rechtsvorm 8: Stand FMO opdracht aan EUREGIO 9: Stand van zaken Pact: Arbeidsmarkt over de grens! - 3 -

4 10: Ontwikkeling van een cultuurproject met als werktitel Begegnung - Ontmoeting 11: INTERREG A a) Stand van zaken algemeen b) Overzicht van de vergaderdata van de gremia c) Overzicht van de aangevraagde projecten 12: Standpuntbepaling INTERREG V-projecten a) EurHealth-1Health b) Spreek je buurstaal c) Vitale jeugd grensoverschrijdende actief d) Leren zonder grenzen e) Energieneutrale verwijdering van microverontreinigingen uit afvalwater 13: Kaderproject prioriteit II INTERREG V a) Stand van zaken b) Standpuntbepaling deelprojecten 14: Rondvraag - 4 -

5 1: Opening en begroeting - Goedkeuring van de agenda Besluitvoorstel: Goedkeuring

6 2. Goedkeuring van de verslagen van de vergaderingen van de EUREGIO-raad d.d november januari 2016 In de bijlage treft u de beide verslagen aan. Besluitvoorstel: Goedkeuring van de verslagen

7 3: Mededelingen a) Ontwikkelingen Luchthaven Twente Op 16 november 2015 heeft de provincie Overijssel een uitnodiging verstuurd met een begeleidend schrijven (zie bijlage) voor een informatieavond op 26 november Zowel door middel van hun schrijven als op de avond zelf gaven de provincie Overijssel en het Nederlandse ministerie van Defensie informatie over het feit dat de militaire status van vliegveld Twente in 2016 wordt opgeheven en een nieuw luchthavenbesluit voor de burgerluchtvaart zal worden uitgevaardigd. Gedetailleerde informatie in het Duits kan bij ons secretariaat worden opgevraagd. Verder is er een nieuwe vliegroute voor de Luchthaven Twente ontwikkeld. Tevens blijkt uit persberichten dat de Belgische deelnemers in het sloopbedrijf Aeronextlife zich terug willen trekken uit de geplande vestiging op de Luchthaven Twente. b) Hannover Messe De Hannover Messe 2016 vindt plaats van 25 tot en met 29 april (27 april Koningsdag). Er bestaan zowel in Twente als in het Münsterland initiatieven voor gezamenlijke bezoeken aan deze belangrijke industriebeurs. Een van deze initiatieven komt van de steden Enschede en Gronau en brengt Nederlandse en Duitse ondernemers bij elkaar. Het afgelopen jaar al hebben de beide steden met veel succes een gezamenlijk bezoek aan de beurs gebracht. Het EUREGIO-Secretariaat heeft graag gevolg gegeven aan de van meerdere zijden geuite wens om eveneens een gezamenlijk bezoek te organiseren en wel grensoverschrijdend voor Nederlandse en Duitse politici uit de bestuursorganen in het EUREGIO-gebied. Het heeft daarover overlegd met de steden Enschede en Gronau, alsook de Regio Twente, Twente Branding en de Handwerkskammer Münster. Op grond van eerdere ervaringen uit de organisatie voor een grensoverschrijdend bezoek aan de Open Days hebben de Regio Twente en Twente Branding aan Nederlandse zijde en het EUREGIO-secretariaat aan Duitse zijde allereerst gekeken of er interesse bestaat voor een gezamenlijk bezoek aan de Hannover Messe op Helaas is er te weinig behoefte om met een eigen grensoverschrijdende groep politici uit de bestuursorganen de beurs in Hannover te bezoeken. c) Meldpunt Spoedzorg zonder grenzen! Burgers en hulpverleners kunnen naar verwachting vanaf begin maart 2016 bij het virtuele meldpunt Spoedzorg zonder grenzen terecht met hun goede en slechte ervaringen en vragen op het gebied van grensoverschrijdende spoedeisende hulp. Het - 7 -

8 meldpunt Spoedzorg zonder grenzen dient ervoor om misstanden en goede voorbeelden op het gebied van grensoverschrijdende acute zorg te verzamelen en dient zo als case-generator voor het INTERREG V PREpare project. Binnen het project PREpare kan echter niet elke klacht verholpen worden. Als een probleem herhaaldelijk wordt aangedragen, kan het een case worden die naderhand door de projectpartners wordt opgelost. Het meldpunt is er dus niet in de eerste plaats om persoonlijke klachten van patiënten op te lossen en is in die zin niet vergelijkbaar met het landelijk meldpunt voor de zorg. Begin maart 2016 wordt de website gelanceerd tijdens een persbijeenkomst. Binnen het INTERREG V project PREpare wordt onder leiding van Acute Zorg Euregio samen met de veiligheidsregio s Twente, Noord- en Oost-Gelderland, IJsselland, EUREGIO, Feuerwehr- und Rettungsdienstakademie Bocholt en de Kreise Borken en Grafschaft Bentheim gewerkt aan één grensoverschrijdende acute zorg regio. d) Dag van de buurtaal in het EUREGIO-gebied Mach mit! of de Dag van de Duitse taal wordt jaarlijks georganiseerd door de Actiegroep Duits, een samenwerking tussen de Duitse Ambassade in Den Haag, het Duitsland Instituut Amsterdam, de Duits-Nederlandse Handelskamer en het Goethe- Institut Amsterdam. Door de EUREGIO, de Kreis Borken en de Regio Achterhoek werd deze dag sinds 2014 verder doorontwikkeld tot Dag van de buurtaal waarbij ook de Nederlandse taal in het Duitse grensgebied wordt gepromoot. Dit jaar vindt de Dag van de buurtaal plaats op 21 april. Scholen en bedrijven in het EUREGIO-gebied worden gemotiveerd leuke acties te verzinnen om het belang van de buurtaal aan te kaarten en het EUREGIO-secretariaat hierover te informeren. e) Deelname aan project call voor het modelinitiatief Ruimtelijke observaties Duitsland en aangrenzende regio s Het Duitse Bundesinstitut für Bau-, Stadt- und Raumforschung (BBSR) heeft op 12 februari 2016 in een tweede ronde een project call rondgestuurd voor een modelinitiatief Ruimtelijke observaties Duitsland en aangrenzende regio s. Dit modelinitiatief omvat de uitwerking van een data- en indicatorenmodel voor grensregio s waarmee de ontwikkeling van het gebied kan worden weergegeven. Voorbeelden van dergelijke data zouden kunnen zijn het aantal grenspendelaars of de verschillen in grondprijzen tussen de Nederlandse en Duitse zijde

9 De EUREGIO heeft, na overleg met instanties in het grensgebied die zelf activiteiten op het gebied van de ruimtelijk onderzoek ontplooien, haar belangstelling geuit voor deelname als modelregio. Mocht de EUREGIO inderdaad als modelregio worden uitgekozen, dan moet vervolgens een officiële aanvraag worden ingediend. Het BBRS stelt een bedrag van per modelregio beschikbaar dat o.a. kan worden besteed aan personele inzet, bijeenkomsten of onderzoeksprojecten van kleine omvang. Volgens de planning begint het project in maart 2016 en wordt het in 2017 afgesloten. Deelname als modelregio zou voor het EUREGIO-gebied het voordeel hebben dat meer inzicht ontstaat in de ontwikkeling van ons grensgebied. Ongunstig zou het zijn wanneer de betrokkenen aanzienlijke inspanningen zouden plegen, terwijl het project zo algemeen en theoretisch zou zijn opgezet dat het op regionaal niveau geen bruikbare resultaten oplevert. Het Dagelijks Bestuur heeft een positief besluit genomen over deelname aan het modelinitiatief Ruimtelijke observaties Duitsland en aangrenzende regio s. Ter vergadering volgt een mondelinge toelichting. Besluitvoorstel: Kennisname

10 Presentatie Leren zonder grenzen door het Graafschap College Doetinchem

11 4: a. Berichtgeving uit het Dagelijks Bestuur De adjunct directeur-bestuurder Marieke Maes zal per 15 april 2016 het EUREGIOsecretariaat op eigen wens verlaten. Het Dagelijks Bestuur heeft in de vergadering op 22 februari 2016 overleg gepleegd over de te volgen procedure voor het aanstellen van een opvolger. In overeenstemming met artikel 11 lid 2 c) is het de bevoegdheid van de EUREGIO-Raad in (een van) de volgende vergadering(en) de aanstelling van de nieuwe adjunct directeur-bestuurder te bekrachtigen. b. Vragen vanuit de fracties

12 5: Berichtgeving uit de commissievergaderingen De commissievoorzitters geven een mondeling bericht ter vergadering

13 6: Benoeming nieuw lid voor het Dagelijks Bestuur van de EUREGIO In gevolge artikel 11 van de Regeling van EUREGIO vindt de benoeming van de leden van het Dagelijks Bestuur plaats door de EUREGIO-raad. De gemeente Almelo heeft de heer Javier Cornelissen, wethouder gemeente Almelo, voorgesteld als opvolger van de heer Claudio Bruggink. Besluitvoorstel: De heer Javier Cornelissen wordt verkozen tot lid van het Dagelijks Bestuur van EUREGIO

14 7: Stand van zaken nieuwe rechtsvorm Nu de Bezirksregierung Münster de regeling voor het Nederlands-Duitse openbaar lichaam EUREGIO op 4 december 2015 heeft goedgekeurd en de regeling op 18 december 2015 is gepubliceerd, is het nieuwe openbaar lichaam per 1 januari 2016 ontstaan. Met de verkiezing van de voorzitter van het Algemeen Bestuur, van zijn plaatsvervangers en van de plaatsvervangende voorzitter van het Dagelijks Bestuur en met de aanstelling van de directie is het openbaar lichaam nu ook handelingsbevoegd. Volgens art. 22 van de regeling dient deze regeling niet alleen te worden gepubliceerd in het officiële mededelingenblad voor het Regierungsbezirk Münster, maar ook in dat van het Amt für regionale Landesentwicklung Weser-Ems en aan Nederlandse zijde in de digitale publicatiebladen van de aangesloten gemeenten en de waterschappen Rijn en IJssel en Vechtstromen. Deze publicatieplicht geldt ook voor de wijziging van de Regeling van 08 januari Om de procedure te vereenvoudigen heeft het secretariaat de Bezirksregierung Münster om goedkeuring en publicatie van de wijzigingen in de regeling verzocht. Na hun publicatie zal het secretariaat alle andere instanties verzoeken de regeling en de wijzigingen in de regeling te publiceren. De Algemene Ledenvergadering van de EUREGIO e.v. heeft op 8 januari 2016 besloten de EUREGIO e.v. te ontbinden en Marieke Maes en Elisabeth Schwenzow tot vereffenaars, elk van hen alleen vertegenwoordigingsbevoegd, te benoemen. Dit besluit is intussen via een notariaat gemeld aan het bevoegde verenigingenregister in Coesfeld. Mocht dit register naar aanleiding hiervan met vragen komen, dan wordt daarover in de vergadering mondeling mededeling gedaan. Over de financiële afwikkeling van de EUREGIO e.v. zal met de aanbieding van de jaarrekeningen 2015 en 2016 informatie worden verstrekt. Het bestuur van de Stichting Crossborder Consultancy (Stichting ECC) heeft op 8 januari 2016 besloten de EUREGIO e.v. te ontbinden en Marieke Maes en Elisabeth Schwenzow tot vereffenaars, elk van hen alleen vertegenwoordigingsbevoegd, te benoemen. Dit besluit is intussen gemeld aan het bevoegde Handelsregister bij de Kamer van Koophandel en daarin inmiddels opgenomen. Over de financiële afwikkeling van de Stichting ECC zal met de aanbieding van de jaarrekeningen 2015 en 2016 informatie worden verstrekt. Besluitvoorstel: Kennisname

15 8: Stand FMO - opdracht aan EUREGIO In het kader van een op 22 april 2015 gehouden luchthavenconferentie werd afgesproken om twee werkgroepen in te stellen die zich enerzijds zullen bezighouden met de verdere ontwikkeling van de FMO (Flughafen Münster-Osnabrück) tot een euregionale luchthaven en anderzijds met het optimaliseren van bereikbaarheid ervan. Voor de eerste werkgroep zou het EUREGIO-Secretariaat en voor de tweede werkgroep IHK Nord Westfalen verantwoordelijk moeten zijn. IHK Nord Westfalen, zijnde de verantwoordelijke organisatie voor de tweede werkgroep, heeft een uitnodiging verstuurd voor een gesprek over de "bereikbaarheid van de FMO vanuit de regio Twente". Bij dit gesprek werd vastgesteld dat een zelfstandig, alleen op de FMO-bereikbaarheid ingericht aanbod van streekvervoer vanuit Twente economisch vermoedelijk niet solide is. Als alternatieve mogelijkheid zou het nastrevenswaardig zijn om het streekvervoer aanbod voor de gehele regio "Emsland Osnabrücker Land Münsterland Twente" verder te verbeteren. Hierbij dient te worden getoetst of de FMO in het kader van de aanwezige lijnen of planningen in een lijnenconcept zou kunnen worden geïntegreerd. Dit onderzoek werd betrokken bij het INTERREG V-project "Spoorregio", dat op 1 januari 2016 onder het leadpartnerschap van de provincie Overijssel is gestart. Wat de instelling van de eerste werkgroep "Verdere ontwikkeling van de FMO tot een euregionale luchthaven" betreft, besloot het Dagelijks Bestuur op 1 juni 2015 dat het EUREGIO-Secretariaat pas in actie komt wanneer de Raad van Toezicht van de FMO dit ook officieel wenst en wanneer de maatregelen voor de begeleiding van de processen vooraf met het Dagelijks Bestuur worden overlegd. Op 23 november 2015 heeft de voorzitter van de Raad van Toezicht van de FMO een schrijven aan het EUREGIO-Secretariaat gestuurd (zie bijlage) met het officiële verzoek een werkgroep in te stellen die naast de verdere ontwikkeling van de FMO tot een EUREGIO-luchthaven ook mogelijkheden voor de ontwikkeling van een economische en vervoersstructuur op het terrein van het voormalige vliegveld Twente moet beschrijven. De directeur-bestuurder heeft in een gesprek op 02 februari 2016 de plv. directie van de FMO om aanvullende informatie gevraagd. Na gesprekken met de burgemeesters van Enschede en Osnabrück (huidige voorzitter van de Raad van Toezicht van het FMO) wordt gedacht aan de volgende aanpak:

16 1. Er moet worden achterhaald of de politiek verantwoordelijken van de gemeente Enschede en de Provincie Overijssel een onderzoek wensen naar de samenwerkingsmogelijkheden tussen de FMO en de Luchthaven Twente 2. Mocht zo n onderzoek gewenst zijn, dan zullen het onderzoekskader en de onderzoeksvragen in nauwe grensoverschrijdende afstemming worden vastgesteld. Tevens dient afstemming plaats te vinden over de uitvoering en financiering van het onderzoek. 3. Het EUREGIO-secretariaat dient, voor zover gewenst en zinvol, bij dit proces te worden betrokken en stemt de stappen af met het Dagelijks Bestuur. Besluitvoorstel: Kennisname

17 9: Stand van zaken Pact: Arbeidsmarkt over de grens! In zijn vergadering van heeft de EUREGIO-Raad de opstelling van een pact voor de grensoverschrijdende arbeidsmarkt uitdrukkelijk verwelkomd. Op donderdag 10 december jl. is in Ahaus de startbijeenkomst voor het Pact: arbeidsmarkt over de grens! gehouden. Daarbij werden de deelnemende initiatieven gepresenteerd en door 50 initiatiefnemers een gemeenschappelijke intentieverklaring (zie bijlage) ondertekend. Ruim 120 belangstellenden waren aanwezig. Alle reeds ingediende initiatieven zijn te vinden op 12 Initiatieven gaan aan de slag met de kennis van de buurtaal / onderwijs / bijscholing en 17 initiatieven richten zich op de verschillen in bedrijfscultuur. Deze kunt u respectievelijk nalezen op Nieuwe bijdrages zijn steeds welkom. Hoe gaat het verder in 2016 en 2017? Teneinde de doelstelling te bereiken om meer dynamiek in de grensoverschrijdende arbeidsmarkt te brengen en grensbarrières uit de weg te ruimen zullen alle initiatiefnemers, zoals bekrachtigd met de ondertekening van de intentieverklaring: - hun bijdrages zelfstandig / bilateraal / in hun partnerschap uitvoeren; - zelf hun successen en uitdagingen bijhouden en deze op navraag delen met EUREGIO; - het belang van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt aankaarten bij andere spelers en in Düsseldorf, Den Haag, Hannover en Berlijn. EUREGIO zal mede in het kader van het INTERREG V-project Unlock personeel over de grens : - de voortgang van de activiteiten in de mate van het mogelijke monitoren; - goed lopende initiatieven mee onder de aandacht brengen in de pers (van het buurland); - minder goed lopende initiatieven mee analyseren en eventuele knelpunten aankaarten bij de bevoegde instanties; - tussentijdse thematische bijeenkomsten organiseren rond actiepunten die voortvloeien uit de initiatieven (bijv. netwerkbijeenkomst Zorg op met 80 deelnemers); - jaarlijks uitnodigen voor een bestuurlijk overleg inzake de voortgang;

18 - kennisoverdracht stimuleren (ook door initiatieven van buiten het EUREGIOgebied doelgericht onder te aandacht te brengen). Besluitvoorstel: Kennisname

19 10: Ontwikkeling van een cultuurproject met als werktitel Begegnung - Ontmoeting Een aantal culturele instellingen uit het EUREGIO-gebied heeft, gedeeltelijk met steun van de EUREGIO, een eerste, gezamenlijk ontwerp ontwikkeld voor een INTERREG-Vcultuurproject met de werktitel Begegnung Ontmoeting. In het kader van dit project willen de volgende projectpartners graag samenwerken. 1. Münsterland e.v. (deelnemende Kreise en steden nog niet bekend) 2. Emsländische Landschaft e.v. voor de Landkreise Emsland en Grafschaft Bentheim 3. Landkreis Osnabrück, Stadt Osnabrück en/of het Landschaftsverband Osnabrücker Land 4. Provincie Gelderland 5. Provincie Overijssel De EUREGIO is gevraagd het leadpartnerschap voor het project op zich te nemen. Het project moet in 2016 worden voorbereid en een daarop aansluitende looptijd van drie jaar ( ) hebben. Het projectvolume werd in eerste instantie globaal op ongeveer euro begroot. De centrale doelstelling van het project is de artistieke discussie over vraagstukken van onze tijd. De volgende projectactiviteiten zijn gepland: Elk jaar willen de projectpartners in de herfst een zogeheten Barcamp organiseren waarvoor zelfstandige kunstenaars uit de betrokken regio's (naar verwachting Overijssel, Gelderland, Münsterland, Osnabrücker Land en Emsland/Grafschaft Bentheim) en uit de verschillende disciplines (muziek, beeldende kunst, theater, dans, etc.) worden uitgenodigd. Barcamps zijn open bijeenkomsten met open workshops, waarvan de inhoud en het verloop gedurende de bijeenkomst door de deelnemers zelf worden ontwikkeld en vormgegeven. Deze Barcamps zijn bedoeld om de onderwerpen van dit jaar te presenteren en te bediscussiëren. Tevens kunnen andere thema s worden besproken of best practice-voorbeelden worden gepresenteerd. Het Barcamp brengt ontmoetingen tussen de kunstenaars tot stand en wil "kunstenaarstandems" uit twee landen bij elkaar brengen. De kunstenaarstandems kunnen dan gezamenlijk een verzoek indienen voor een projectidee in het themajaar. Per project ontvangt de kunstenaarstandem een bedrag van euro. Per jaar moeten ongeveer twaalf projecten worden uitgevoerd

20 Voorwaarden voor ondersteuning zullen zijn: 1. Kunstenaarstandem uit twee landen (D-NL) 2. Uitvoering/presentatie van het project in zowel NL als D 3. Het project moet een participerend karakter hebben (in de zin van het delen van ervaringen, kennis en/of zintuiglijke beleving) De onderwerpen van dit jaar gaan over actuele maatschappelijke ontwikkelingen. 2017: Plaats van verlangen - Waar ben ik thuis? - Migratie, vluchtelingen 2018: Energie Waar komt onze stroom vandaan? - Omvorming van het energiesysteem, duurzame energie, artistieke initiatieven uit een ander vakgebied 2019: Paradijs - Waar en hoe willen we leven? - Demografische verandering, vlucht naar het platteland, vergrijzing van de samenleving Ter afsluiting van elk themajaar worden alle deelnemende kunstenaars voor een gezamenlijke centrale bijeenkomst uitgenodigd. Projectdoelen: Het project Begegnung Ontmoeting moet Nederlandse en Duitse zelfstandige kunstenaars uit de disciplines kunst, muziek, dans, theater, museum, film etc. ondersteunen. Door de vorming van tandems moet de directe uitwisseling tussen Duitse en Nederlandse kunstenaars worden gestimuleerd. De jaarlijks plaatsvindende Barcamps brengen ontmoetingen tussen kunstenaars tot stand en bieden ruimte voor discussies. De artistieke gedachtewisseling over voor de maatschappij relevante onderwerpen levert een bijdrage aan de maatschappelijke discussie en is een bron van inspiratie en impulsen. Door het participerende karakter van de afzonderlijke projecten moet de bevolking ter plekke bij de activiteiten worden betrokken en moet dus ook de waarneming van het gehele project worden verbeterd. Organisatiestructuur: De organisatiestructuur is gebaseerd op het project Grenswaarden. Een klein team zal verantwoordelijk zijn voor de organisatie van het project Begegnung Ontmoeting (zakelijke en artistieke projectleiding, projectassistentie, hulpkrachten). Een stuurgroep van politici en bestuurders zal het project aansturen. Een artistieke adviescommissie zal over de ingediende projectverzoeken adviseren. De Provincie Overijssel heeft toegezegd de voorbereidingskosten voor het project deels te betalen

21 Besluitvoorstel: Instemming met de verdere projectvoorbereiding onder het leadpartnerschap van de EUREGIO

22 11: INTERREG A a) Stand van zaken algemeen In de vier vergaderingen van de INTERREG V-Stuurgroep voor het EUREGIO-gebied in 2015 zijn tot nu toe in totaal 19 projecten goedgekeurd. Door deze projecten zijn de INTERREG-middelen als volgt gereserveerd: INTERREG-middelenreservering (stand 13 januari 2016) Prioriteit Toewijzing EU-middelenreservering Abs. % Prioriteit I 104,4 mln ,3 % Strategische Initiatieven Prioriteit I Overige (EDR/EUR/ERW/ermn) 9,1 mln sectoren EUREGIO Prioriteit II 21,3 mln ,6 %* EUREGIO * De voor het project EurHealth 1 Health aangevraagde EU-middelen ter hoogte van maken nog deel uit van dit bedrag. Volgens het besluitvoorstel voor dit project moet het bedrag aan EU-middelen worden verdeeld over de budgetten voor prioriteit II van de vier regionale stuurgroepen. Het bedrag kan hierdoor lager uitvallen. b. Overzicht van de vergaderdata van de gremia De tot nu toe vastgestelde data voor de INTERREG-gremia voor de komende maanden zijn: 1. ROV: , , , , , , IO: , , , Stuurgroep: , , , dec c. Overzicht van de aangevraagde projecten Als ondersteuning voor de besluitvorming treft u als bijlagen aan een overzicht van de ingediende projectvoorstellen en de goedgekeurde projecten voor de Stuurgroep INTERREG A van de EUREGIO. Besluitvoorstel: Kennisname

23 12: Standpuntbepaling INTERREG V-projecten a) EurHealth-1Health De EUREGIO-Raad behandelde het project EurHealth-1Health al in de vergadering op 27 november 2015 en besloot daarbij, onder voorbehoud van goedkeuring, dat de EU - subsidiemiddelen naar evenredigheid ook meegefinancierd zouden moeten worden uit de budgets voor prioriteit II van de andere euregio-gebieden. Deze voorwaarde werd geformuleerd vanwege het feit dat slechts ca. 30 % van de activiteiten in het EUREGIOgebied plaatsvinden. Bij dit besluit is ook meegewogen dat de leadpartner afkomstig is uit het gebied van de Eems-Dollard-Regio. Over de achtergrond: oorspronkelijk had de leadpartner een zeer omvangrijk project onder de naam health-i-care voor het gehele Duits-Nederlandse grensgebied ontwikkeld en ingediend bij het regionale INTERREG-programmamanagement (RPM) van de EUREGIO als project onder de Strategische Initiatieven in prioriteit I. Omdat voor dit onderdeel van INTERREG een gezamenlijk subsidiebudget voor het gehele Nederlands-Duitse grensgebied bestaat, leek de keuze voor indiening bij het RPM EUREGIO geen probleem en ook logisch vanwege het feit dat vergelijkbare projecten in de vorige INTERREG-fase ook door dit programmamanagement waren begeleid. In het Innovatie-Overleg besloten de INTERREG-partners echter dat het omvangrijke project health-i-care opgesplitst diende te worden in twee deelprojecten: health-icare en EurHealth-1Health. Het nieuwe project health-i-care betreft het thema innovatieve technologie en blijft in prioriteit I / Strategische Initiatieven. Het andere, EurHealth-1Health, wordt ondergebracht in prioriteit II en omvat activiteiten op het gebied van netwerkontwikkeling, preventie, opleiding en bijscholing alsmede interventie. De aanbevelingen van de EUREGIO-Raad zijn meegenomen in de goedkeuring van het project EurHealth-1Health door de EUREGIO-Stuurgroep op 17 december Dit betekent dat de goedkeuring van dit project heeft plaatsgevonden onder het voorbehoud van een verdeling van de middelen over de vier euregio s. Het RPM voor het EUREGIO-gebied heeft vervolgens contact opgenomen met de programmamanagements van de andere drie euregio s met het verzoek de daarvoor noodzakelijke besluiten te nemen. Op 17 december 2015 heeft de Stuurgroep voor het Eems-Dollard-gebied besloten voor het project EurHealth-1Health de middelen in de voorgestelde omvang toe te zeggen. Het Technisch Overleg Rijn-Waal en het Technisch Overleg euregio rijn-maas-noord, die als voorbereidende overlegorganen voor de Stuurgroepen van de beide zuidelijke euregio s fungeren, hebben op 15 februari 2016 echter in meerderheid beschikbaarstelling van middelen voor dit project afgewezen. Vanwege de problematische besluitvorming heeft het RPM EUREGIO op

24 17 februari 2016 contact opgenomen met het hoofd van de Beheersautoriteit bij het Wirtschaftsministerium NRW. De Beheersautoriteit heeft naar aanleiding hiervan op advies van het RPM EUREGIO op korte termijn een bijeenkomst van de INTERREGpartners belegd, die gepland staat voor 1 maart 2016 in Kleve. Mocht in deze bijeenkomst geen overeenstemming over opsplitsing van de EU-middelen kunnen worden bereikt, dan stelt de Beheersautoriteit voor dat de Stuurgroep voor het EUREGIO-gebied op 17 maart 2016 het voorbehoud in haar besluit over het project EurHealth-1Health opheft en het project zonder voorbehoud goedkeurt. De noodzaak om op korte termijn tot een nieuw besluit te komen vloeit voort uit het feit dat, mocht het project in maart 2016 niet worden goedgekeurd, cofinancieringsmiddelen van het Nederlandse ministerie van VWS ter hoogte van in gevaar komen. Na definitieve goedkeuring van het project zou in dat geval tussen de betrokken programmapartners gesproken moeten worden over een redelijke verdeling van de middelen, rekening houdende met alle door de diverse Stuurgroepen naar voren gebrachte argumenten. Wij zullen in de vergadering mondeling mededeling doen over de actuele stand van zaken. Besluitvoorstel: Discussie. b) Spreek je buurstaal Het projectconcept treft u als bijlage aan. Opmerkingen EUREGIO-commissie MOZER Maatschappelijke Ontwikkeling en Dagelijks Bestuur: Positief advies met als kanttekening dat ook het noordelijke deel van het EUREGIOgebied bij het project betrokken zou moeten worden, wat voor een deel al het geval is. Besluitvoorstel: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIOcommissie en het Dagelijks Bestuur. c) Vitale Jeugd grensoverschrijdend actief

25 Het projectconcept treft u als bijlage aan. Opmerkingen EUREGIO-commissie MOZER Maatschappelijke Ontwikkeling en Dagelijks Bestuur: Positief advies. Besluitvoorstel: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIOcommissie en het Dagelijks Bestuur. d) Leren zonder grenzen / Lernen ohne Grenzen Het projectconcept treft u als bijlage aan. Opmerkingen EUREGIO-commissie Economie en Arbeidsmarkt en Dagelijks Bestuur: Positief advies. Besluitvoorstel: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIOcommissie en het Dagelijks Bestuur. e) Energieneutrale verwijdering van microverontreinigingen uit afvalwater Het projectconcept treft u als bijlage aan. Opmerkingen EUREGIO-commissie Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling en Dagelijks Bestuur: Positief advies met de kanttekening dat de doelstelling ( verlaging van de belasting met schadelijke stoffen met 30% ) nogal laag lijkt. Indien mogelijk dient dit percentage te worden verhoogd

26 Besluitvoorstel: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIOcommissie en het Dagelijks Bestuur

27 13: Voortgang INTERREG V Kaderproject voor de EUREGIO a) Stand van zaken Eerste informatie- en netwerkbijeenkomst plaatsgevonden Op donderdag 5 november jl. vond in het Kulturhus in Borne de startbijeenkomst Bouwstenen voor de grensregio plaats. Ruim 180 deelnemers van beide zijden van de grens werden geïnformeerd over de vernieuwde en meer laagdrempelige aanvraag- en afwikkelprocedures. De presentatie van de bijeenkomst evenals de aanvraagformulieren zijn beschikbaar via: Goedkeuringsproces subprojecten evenals bijkomende subsidiebepalingen voor ontmoetingsactiviteiten vastgesteld Het goedkeuringsproces voor subprojecten binnen het kaderproject werd op advies van de EUREGIO-commissies en het Dagelijks Bestuur in de EUREGIO- Raad besloten: - Alle projecten die meer dan EU-subsidie ontvangen worden ter advisering aan de EUREGIO-commissie die het betreft voorgelegd. Dit advies vormt de basis voor de standpuntbepaling van het Dagelijks Bestuur en uiteindelijk voor de besluitvorming in de EUREGIO-Raad. - Projecten die minder dan subsidie ontvangen worden door het EUREGIO-secretariaat afgehandeld. Ontmoetingsactiviteiten (tot subsidie) moeten verder voldoen aan de volgende voorwaarde: - Een aanvrager kan voor een zelfde activiteit maximaal 1 keer per 3 jaar een subsidieaanvraag bij de EUREGIO indienen. Ter verduidelijking: dit criterium geldt vanwege steeds nieuwe klassen niet voor scholen. Stand van zaken EU-middelen gereserveerd Per hebben 28 ontmoetingsprojecten een toekenning ontvangen. Zodoende is subsidie gereserveerd. Aangezien de subsidiebepalingen voor de intensievere samenwerkingsprojecten pas begin november voorlagen, konden nog geen intensieve samenwerkingsprojecten worden ingediend

28 Totale beschikbare subsidie ( ) Indicatief toegewezen subsidie (stand ) Ontmoetingen (tot subsidie) Intensievere samenwerkingsprojecten (tot max subsidie) Met het oog op de indicatoren van het INTERREG V-programma Deutschland- Nederland is het van belang te vermelden dat inmiddels werden georganiseerd: - 7 ontmoetingsactiviteiten voor scholieren - 12 attracties / openbare evenementen. Hieraan hebben (op basis van eindberichten en navraag) respectievelijk deelgenomen: 534 leerlingen en 2462 bezoekers. Daarnaast vonden 9 andere ontmoetingsactiviteiten plaats. Gedurende de volledige projectlooptijd dienen in totaal te worden ondersteund / betrokken: MKB scholieren / studenten b) Standpuntbepaling intensieve samenwerkingsprojecten Zoals besloten door de EUREGIO-Raad, in overeenstemming met het advies van de commissies en het Dagelijks Bestuur, worden intensieve samenwerkingsprojecten vanaf eerst door de betreffende commissie vakinhoudelijk beoordeeld, voordat ze aan het Dagelijks Bestuur en de EUREGIO-raad worden voorgelegd. De volgende projecten werden ingediend: EUREGIO-commissie MOZER Maatschappelijke Ontwikkeling - Project Grenzeloos straffen (zie bijlage) - Project Wereldtheater - wat jullie willen (zie bijlage) - Project Borne sport Rheine (zie bijlage)

29 EUREGIO-commissie Economie en Arbeidsmarkt : - Project Euregio Careers (zie bijlage) - Project Beursallianties grenzeloze toeleveranciercompetentie (zie bijlage) - Project Economische samenwerking tussen de stad Ochtrup en de gemeente Hof van Twente / (zie bijlage) Opmerkingen EUREGIO-commissies en Dagelijks Bestuur: Positief advies over de bovengenoemde intensieve samenwerkingsprojecten. EUREGIO-commissie Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling : - Project Variantenstudie fietssnelweg Enschede-Gronau (zie bijlage) Opmerkingen EUREGIO-commissie en Dagelijks Bestuur: Positief advies met de kanttekening dat het zinvol is in het onderzoek verlenging van de beoogde fietssnelweg (Enschede-Gronau) tot aan Ochtrup mee te nemen. Het belang voor de grensoverschrijdende arbeidsmarkt wordt onderstreept. Besluitvoorstel: Aanbeveling van de genoemde intensieve samenwerkingsprojecten met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur

30 14: Rondvraag

31 V E R S L A G (-vertaling-) van de vergadering van de EUREGIO-Raad d.d in Losser Deelnemers: zie presentielijst 1. Opening en begroeting De voorzitter van de EUREGIO, de heer Welten, opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Burgemeester Michael Sijbom begroet de raadsleden in de Gemeente Losser, de Schatkamer van Twente. Het raadhuis van Losser ligt maar iets meer dan 2 km van de grens. De heer Sijbom onderstreept het belang van de sociaal-culturele samenwerking die Losser samen met haar Duitse buurgemeenten in de praktijk brengt en die als schoolvoorbeeld van Euregionale samenwerking genoemd kan worden. Besluit: De agenda wordt door de EUREGIO-raadsleden goedgekeurd. 2. Goedkeuring van het verslag van de vergadering van de EUREGIO-Raad op 26 juni 2015 in Münster Besluit: Goedkeuring van het verslag. 3. Mededelingen

32 - 2 - a. Ontwikkelingen rond de luchthaven Twente Mevrouw Schwenzow (directeur-bestuurder) bericht dat de Provincie Overijssel op de dag voor de vergadering een informatiebijeenkomst over de nieuwe bestemming van vliegveld Twente heeft gehouden. Het vliegveld zal in de toekomst geen militaire luchthaven meer zijn. Mevrouw Schwenzow belooft de Raad over de verdere ontwikkelingen op de hoogte te houden. b. Grensoverschrijdende spoorverbindingen De heer Diersen (CDA/CDU) verzoekt om verdere concrete informatie Mevrouw Schwenzow bericht dat in de afgelopen zomer een gesprek heeft plaatsgevonden met Tweede Kamerlid Martijn van Helvert. Hij zet zich in voor de uitbreiding van de grensoverschrijdende treinverbindingen en wil dit ook bij zijn gesprek met de staatssecretaris van het federale Duitse verkeersministerie tot uitdrukking brengen. De EUREGIO heeft de belangrijkste problemen in het grensoverschrijdende openbaar vervoer geschetst, hetzelfde geldt voor andere lobbydoelen. De heer Coße (SPD/PvdA) herinnert eraan dat dit al besproken is. Misschien moet de Raad in 2016 nog eens nadenken over hoe een Europees verkeerswegennet ook ten voordele van het EUREGIO-gebied gerealiseerd kan worden. Openbaar spoorvervoer is een belangrijk thema. Men moet hierbij Europees denken. Het thema moet op de agenda blijven. c. Grensovergang bij Balderhaar De heer Hannink (Fractie Zonder Grenzen) verzoekt om meer informatie over de ontwikkelingen wat betreft deze grensovergang en het aanvragen van subsidie voor het onderhoud hiervan. Mevrouw Schwenzow licht toe dat men momenteel wacht op een aanpassing van de subsidiebepalingen door de deelstaat Niedersachsen, zodat de reparatie van het wegdeel in het kade r van LEADER met een toeristische achtergrond kan worden gerealiseerd. De gemeenten kunnen dat niet alleen. De EUREGIO heeft gelobbyd bij de Europacommissie van Niedersachsen en de Staatskanzlei. De EUREGIO beschikt op dit moment nog niet over meer concrete informatie. Besluit: Kennisneming van de mededelingen. 4: a. Berichtgeving uit het Dagelijks Bestuur b. Vragen vanuit de fracties 2

33 - 3 - De heer Van Oostrum (Fractie Zonder Grenzen) stelt vast dat in het Nederlandse grensgebied Duits als eerste vreemde taal gestimuleerd zou moeten worden. Daarom komt de Fractie Zonder Grenzen met een met de andere fracties afgestemde motie voor een oproep aan het Platform Onderwijs Platform Onderwijs 2032 wil Engels al vanaf de eerste Nederlandse basisschoolklassen (vanaf een leef tijd van ca. 4 jaar) stimuleren. Dit is in principe positief. In de grensregio zou echter vanwege de geografische ligging Duits als eerste vreemde taal, eventueel geïntegreerd als lestaal, op de eerste plaats moeten staan en in het leerplan verankerd moeten worden. Met deze wens zouden alle Nederlands-Duitse Euregio s, ook tegenover Den Haag, de handen ineen moeten slaan. De heer Van Oostrum overhandigt de voorzitter de motie. De SPD-PvdA- en CDA-CDU-fractie ondersteunen de motie. Ook de andere Euregio s worden uitdrukkelijk opgeroepen bij deze kwestie samen te werken. De voorzitter spreekt zich uit voor de motie. Besluit: De motie voor het stimuleren van het vroege onderwijs in de buurtaal wordt unaniem aangenomen. De heer Achterkamp (CDA-CDU) licht toe, dat hij als sachkundiger Bürger in het openbaar lichaam niet langer fractievoorzitter kan zijn. Daarom heeft de fractie een nieuwe Duitse voorzitter tot zijn opvolger gekozen, de heer Josef Gochermann. De heer Welten dankt de heer Achterkamp en de andere raadsleden die met de opheffing van de e.v. de raad zullen verlaten. Op 8 januari 2016 zal een bijzondere dank worden uitsproken aan de raadsleden die stoppen en de nieuwe raadsleden zullen welkom worden geheten. De heer Coße (SPD /PvdA) feliciteert de heer Gochermann met de verkiezing en richt zich persoonlijk tot de heer Achterkamp. Hij bedankt de heer Achterkamp voor elf jaar aangename samenwerking en wenst hem veel geluk en een goede gezondheid. De SPD/PvdA-fractie stelt voor na de bijeenkomst van 8 januari 2016 een folder over de EUREGIO- Raad uit te brengen, met daarop een ledenlijst. De heer Welten is voorstander van het idee. Op deze manier kan ook de burger zien wie er lid is van de EUREGIO-Raad. 5. Berichtgeving uit de commissievergaderingen De voorzitters van de commissies brengen verslag uit over de vergaderingen. De heer Coße (SPD / PvdA) deelt mee dat in de laatste vergadering van de commissie MOZER - Maatschappelijke Ontwikkeling het thema van de mobiliteit van patiënten behandeld werd. Hij noemt in 3

34 - 4 - dit verband het INTERREG V A-project PREpare, dat ook in deze context en specifiek voor de noodverzorging gerealiseerd wordt. Grenzen zouden geen scheidslijnen meer moeten zijn. De medewerking van de ziekenfondsen is noodzakelijk. De heer Stam (Fractie Zonder Grenzen) deelt voor de commissie Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling mee dat er in de laatste vergadering een presentatie werd gegeven over het vliegveld FMO en een eventuele spoorverbinding. De conclusie is, dat het aantal passagiers dat gebruik zou maken van een dergelijke spoorverbinding naar de luchthaven niet groot genoeg is om rendabel te zijn. Verder is het kaderproject besproken met de vraag hoe projecten in de verschillende commissies zouden moeten worden beoordeeld. Men is het erover eens dat de beoordeling snel zou moeten gaan, dit geldt vooral voor de kleine projecten. Uit de commissie Economie en Arbeidsmarkt bericht de heer Gochermann (CDA/CDU), dat er meerdere INTERREG-projecten zijn behandeld. Het werk in de commissie verloopt goed. Ook de medewerking van de commissieleden verloopt prima. De informatiestroom tussen de commissies is eveneens goed. De informatie over bv. de FMO is aan de andere commissies doorgegeven. De stand van zaken van het Pact: Arbeidsmarkt over de Grens! is besproken en alle leden zijn het erover eens dat het pact ondersteund dient te worden. Daarnaast werd in een presentatie de grensoverschrijdende samenwerking tussen de IHK en de Kamer van Koophandel t.b.v. een sterke vestigingsfactor weergegeven. Op dit punt is het noorden duidelijk verder dan het EUREGIO-gebied. De heer Welten resumeert dat het werk in de commissies goed functioneert. Hij is verheugd dat deze positieve conclusie getrokken kan worden. Besluit: Kennisneming. 6: Benoeming nieuwe leden voor het Dagelijks Bestuur van de EUREGIO De voorzitter licht toe dat er twee vacatures in het Dagelijks Bestuur van de EUREGIO zijn. Na de verkiezingen in Nordrhein-Westfalen werden conform een overeenkomst uit 2004 voorgedragen Klaus Effing, Landrat van de Kreis Steinfurt, als opvolger van Thomas Kubendorff en Christian Schulze Pellengahr, Landrat van de Kreis Coesfeld, als opvolger van Markus Lewe, Oberbürgermeister van de Stadt Münster. De heer Coße (SPD/PvdA) merkt op dat naast de vrouwen-power in de directie van de EUREGIO, het ook goed zou zijn als in de gremia meer vrouwen zitting zouden hebben. Hij staat echter achter de voorgedragen kandidaten. Besluit: 4

35 - 5 - De heren Klaus Effing en Christian Schulze Pellengahr worden verkozen tot leden van het Dagelijks Bestuur van de EUREGIO. 7. Wijziging rechtsvorm - draaiboek voor 8 januari 2016 Mevrouw Schwenzow licht aan de hand van een presentatie (zie bijlage) het draaiboek voor de EUREGIO-vergaderingen op 8 januari 2016 toe. De heer Alsmeier (CDA/CDU) vraagt, hoe de overdracht van het vermogen van de Stichting en de EUREGIO e.v. naar het openbaar lichaam zal gaan verlopen. Mevrouw Schwenzow antwoordt dat de overdracht met juristen afgestemd is. Alles verloopt volgens de regels, en wel van de Stichting EUREGIO Crossborder Consultancy naar EUREGIO e.v. en dan naar het Nederlands-Duitse openbare lichaam. De heer Welten is verheugd over deze informatie en stelt vast dat alles daarmee goed voorbereid is voor 8 januari. De overgang is zorgvuldig voorbereid. Besluit: Kennisneming. 8. Opheffing van de Stichting EUREGIO Crossborder Consultancy Besluit:. 1. De EUREGIO-Raad stemt ermee in dat het bestuur van de Stichting EUREGIO Crossborder Consultancy deze op opheft. 2. De EUREGIO-Raad besluit dat mevrouw Elisabeth Schwenzow, en plaatsvervangend voor haar Marieke Maes, voor de liquidatie verantwoordelijk zijn. 3. De EUREGIO-Raad besluit dat een eventueel overschot van de Stichting EUREGIO Crossborder Consultancy wordt overgedragen aan EUREGIO e.v. 4. De EUREGIO-Raad besluit dat de dossierstukken van de Stichting EUREGIO Crossborder Consultancy tot het moment dat de wettelijke bewaringstermijn is afgelopen worden bewaard door de Nederlands-Duitse openbaar lichaam EUREGIO. 9. EUREGIO Begroting

36 - 6 - De heer Diersen (CDA/CDU) vraagt waar het bij de vermogensoverdracht om gaat. Het gaat immers om een bedrag van meer dan een miljoen euro en hij vraagt zich af wat men met dit bedrag zou kunnen doen. Mevrouw Schwenzow antwoordt dat men eigenlijk van uit moet gaan. In de één miljoen euro zit het gebruiksrecht van het secretariaat, de algemene reserve en geoormerkte reserves voor het IN- TERREG-Programmamanagement en voor het speerpunt toerisme. Meegerekend moet verder worden dat de Raad besloten heeft tenminste als reserve te houden om risico s af te dekken en de solvabiliteit te garanderen. Bij INTERREG moeten eerst kosten worden betaald voordat deze achteraf worden vergoed. Samengevat betekent dit dat het grote overschot in het eerste jaar door de overdracht van het vermogen van EUREGIO e.v. naar het openbaar lichaam als opbrengst voor de lopende zaken ontstaat. Bij alle andere vormen van vermogensoverdracht zou dit in eerste instantie alleen naar de Duitse leden zijn gegaan. De toegepaste oplossing respecteert het grensoverschrijdende karakter van ons werk. Besluitvoorstel aan het algemeen bestuur: Goedkeuring van de begroting voor Concept Reglement van Orde voor de EUREGIO Besluitvoorstel aan het algemeen bestuur: Bespreking van het concept voor een reglement van orde. 11. Vergaderschema 2016 Besluit: Goedkeuring van het vergaderschema. 12. Stand van zaken pact: Arbeidsmarkt over de grens! De heer Kok (Fractie Zonder Grenzen) geeft aan dat de alledaagse problemen van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt op 10 december op de pact-bijeenkomst voor het voetlicht moeten worden gebracht. Er moet ook duidelijk worden gemaakt dat het tijd is om met oplossingen te komen. Deze punten dienen, indien mogelijk, onderdeel van de begroeting te zijn. De heer Diersen (CDA/CDU) vraagt naar het aantal deelnemende initiatieven. 6

37 - 7 - Mevrouw Maes antwoordt dat op 10 december zal worden gepresenteerd welke de grensdrempels zijn. In de voorbereiding van de bijeenkomst zijn er elf drempels vastgesteld. De focus moet echter niet op de drempels liggen maar op de concrete oplossingen voor de komende twee jaar. D e drempels moeten worden verlaagd en uit de weg worden geruimd. De manifestatie op 10 december moet motiveren en een impuls geven, vooral in de richting van NRW en Niedersachsen en nationaal in Den Haag. Er zijn tot op heden al meer dan 20 goede initiatieven ingediend, o.a. door ROC s en gemeenten. De heer Kok verwijst ook naar de succesvolle startmanifestatie van het kaderproject op 5 november. Hij vraagt of deze manifestatie ook bijgedragen heeft initiatieven te verzamelen. Mevrouw Maes antwoordt, dat dit indirect zeker het geval was; er zijn daar talrijke contacten gelegd. Besluit: Kennisneming. 13. INTERREG V A a. Stand van zaken algemeen b. Overzicht over de vergaderdata van de gremia c. Overzicht over de aangevraagde projecten d. Reservering EU-middelen INTERREG IV A en V Besluit: Kennisneming. 14. INTERREG V Kaderproject procedures en subsidiebepalingen De heer Gochermann licht toe dat de commissie Economie en Arbeidsmarkt zich graag inhoudelijk met het kaderproject wil bezighouden. Wel dient de besluitvorming, juist voor de kleine projecten, niet te tijdrovend te worden. Hij stelt voor, afgestemd met de andere fracties, dat projecten tussen en subsidie door het secretariaat kunnen worden afgehandeld. Telefonische afstemming met de voorzitter van de commissie is daarbij mogelijk. In de commissies zal dan over deze projecten worden bericht. Mevrouw Maes en Mevrouw Schwenzow antwoorden dat het secretariaat zulke projecten kan goedkeuren. Bij alle kritische vragen zal men contact met de commissievoorzitter zoeken. Aansluitend zal er verslag worden uitgebracht aan de commissies. Besluit: 7

38 Alle projecten die meer dan EU-subsidie ontvangen worden ter advisering aan de EUREGIO-commissie die het betreft voorgelegd. Dit advies vormt de basis voor de standpuntbepaling van het Dagelijks Bestuur en uiteindelijk voor de besluitvorming in de EUREGIO-Raad. 2. Projecten die minder dan subsidie ontvangen worden door het EUREGIOsecretariaat afgehandeld met de volgende voorwaarden: Een aanvrager kan voor een zelfde activiteit maximaal 1 keer per 3 jaar een subsidieaanvraag bij de EUREGIO indienen; ontmoetingen worden voor maximaal 50% van het totale bedrag gesubsidieerd met een maximale subsidiebijdrage van 1.000; Reeds in de omzetting zijnde of afgesloten projecten worden niet gesubsidieerd. 3. De Euregio-Raad verleent de bevoegdheid aan het EUREGIO-secretariaat om projecten die tussen 1001 en 5000 subsidie ontvangen zelf te kunnen toezeggen. 4. Advies aan de EUREGIO-raad van een verdeling van de budgetten voor ontmoetingen over de projectlooptijd: Met ingang van januari 2016 wordt jaarlijks ong EU-subsidie uit het kaderproject ter beschikking gesteld voor ontmoetingen. In 2015 wordt ong EU-subsidie beschikbaar gesteld. In 2022 ong Standpuntbepaling INTERREG V-projecten a) INTERREG V A-project MOVERO Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. b) INTERREG V A-project Wooncomfort 2030 Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. c) INTERREG V A-project Compose 2 Gather Op verzoek wijst Mevrouw Schwenzow er op dat WESt GmbH als partner genoemd is maar niet over het project is geïnformeerd. Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. 8

39 - 9 - d) INTERREG V A-project Find your voice Besluit: Aanbeveling. e) INTERREG V A-project dubbele kwalificatie Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. f) INTERREG V A-project Eye on Export Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. g) INTERREG V A-project S2M Sustainable Surfaces & Membranes Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. h) INTERREG V A-project Combi-GTO Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. i) INTERREG V A-project SpoorRegio De heer Diersen (CDA/CDU) licht in dit verband toe dat de Achterhoek een motie heeft voorbereid. Achtergrond is dat de staatssecretaris en de minister bij ProRail moeten korten. De benodigde middelen willen zij in de regio s besparen. Dat zou een negatief effect kunnen hebben op regionale spoorverbindingen en uiteindelijk ook op de bereikbaarheid. Met deze motie wil men Den Haag oproepen om de regionale spoorverbindingen in de grensgebieden te stimuleren en kortingen terug te draaien, zodat de Euregionale verkeersnetten verder ontwikkeld kunnen worden. 9

40 De commissie Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling adviseert om de Achterhoek, Gelderland en de Kreis Borken te betrekken bij het project. De heer Diersen overhandigt de voorzitter de motie voor de bevordering van het regionale en grensoverschrijdende spoorverkeer. De heer Van Oostrum stelt vast dat de Fractie Zonder Grenzen de motie ondersteunt. Ook de PvdA-SPD-fractie ondersteunt de motie. Het secretariaat wordt opgedragen de motie naar de minister van Infrastructuur en Milieu in Den Haag te sturen. De heer Diersen vraagt, hoe de deelname van de Achterhoek, Gelderland en de Kreis Borken precies vorm zal krijgen. Mevrouw Schwenzow licht toe dat deze vraag al in het ROV gesteld werd. Zij zal echter nog eens navragen. De goedkeuring staat gepland voor 17 december a.s.. Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. De EUREGIO-Raad keurt de motie voor de stimulering van de regionale, grensoverschrijdende spoorverbindingen unaniem goed. j) INTERREG V A-project EurHealth-1Health De heer Gochermann herinnert aan het succes van het grensoverschrijdende project over MRSA. Prof. Friedrich was vroeger in Münster maar zit nu in Groningen. Pas na de commissievergadering is het hem duidelijk geworden dat de leadpartner niet uit het EUREGIO-gebied komt en een niet onaanzienlijk deel van de projectactiviteiten buiten het EUREGIO-gebied plaatsvinden. Mevrouw Schwenzow bevestigt dit en wijst erop dat het project ingedeeld is bij Prioriteit II. Zodoende worden de subsidiegelden in principe geboekt op het budget van Prioriteit II voor de EU- REGIO. Het Dagelijks Bestuur heeft daarom als voorwaarde voor een goedkeuring van het project vastgelegd dat de subsidiegelden evenredig worden geboekt op de Prioriteit II-budgetten van de andere Euregio-gebieden. Besluit: Aanbeveling met inachtneming van de opmerkingen van de betreffende EUREGIO-commissie en het Dagelijks Bestuur. 10

41 De heer Sijbom wil graag zijn grote waardering uitspreken aan de Duitse partners, ook wanneer dit niet op de agenda staat. Het is bewonderingswaardig hoe zij met de vluchtelingenkwestie omgaan. Hij en zijn Nederlandse collega s zouden graag tijdelijk hun sportzalen ter beschikking stellen, zodat ook Duitse kinderen uit de grensregio weer sport kunnen beoefenen. Mevrouw Reismann antwoordt dat deze woorden goed doen. Het is moeilijk onderdak te verschaffen aan het grote aantal mensen die op de vlucht zijn. Ze zou willen dat iedereen in Europa zou reageren als Losser in Nederland. 16. Rondvraag De heer Welten sluit de vergadering en dankt de raadsleden voor hun medewerking. Hij dankt ook de gastgever en wenst iedereen een goede jaarwisseling. Gronau/Enschede, Elisabeth Schwenzow Directeur-bestuurder Getekend Marie-Lou Perou Notuliste 11

42 VERSLAG van de vergadering van de EUREGIO-Raad op 8 januari 2016 in Gronau (Bürgerhalle) 15:05 15:20 uur Deelnemers: zie presentielijst 1. Opening en groetwoord De voorzitter van de EUREGIO, de heer Welten opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, in het bijzonder de nieuwe leden van de EUREGIO-Raad. Hij stelt vast dat de uitnodiging voor de vergadering op correcte wijze en tijdig heeft plaatsgevonden. Besluit: De leden van de EUREGIO-Raad keuren de agenda unaniem goed. 2. Bericht uit de fracties - Afscheid van de fractievoorzitter (CDU/CDA) de heer Achterkamp De heer Welten neemt afscheid van de heer Franz-Josef Achterkamp en kijkt daarbij terug op de lange periode dat de heer Achterkamp in de EUREGIO-Raad en in de CDA/CDU-fractie actief is geweest. Daarbij brengt hij naar voren dat de heer Achterkamp altijd een betrokken en betrouwbare partner in de samenwerking is geweest. De heer Achterkamp dankt de heer Welten en benadrukt dat hij vooral het praktische karakter van de werkzaamheden in de fractie altijd zeer heeft gewaardeerd. De leden hebben zich, boven de partijen staand, ingezet voor de belangen van de EUREGIO. Voor hem persoonlijk zijn in deze tijd ook talrijke vriendschappen met Nederlanders ontstaan, wat hij zeer waardeert. Hij spreekt de wens uit dat de grensoverschrijdende samenwerking ook in de toekomst zeer succesvol zal blijven.

43 Verkiezing van leden voor het Dagelijks Bestuur Mevrouw Dr. Schwenzow wijst erop dat één zetel in het Dagelijks Bestuur nog niet kan worden ingevuld. De gemeente Almelo dient nog een vertegenwoordiger voor te dragen. Besluit: De EUREGIO-Raad besluit unaniem de volgende personen als vertegenwoordigers van de colleges van Burgemeester en Wethouders en uit de groep van Hauptverwaltungsbeamten te kiezen als leden van het Dagelijks Bestuur: 1. Dr. Klaus Effing 2. Friedrich Kethorn 3. Dr. Michael Lübbersmann 4. Dr. Christian Schulze Pellengahr 5. Michael Sijbom 6. Peter Snijders 7. Thijs van Beem 8. Onno van Veldhuizen 9. Dr. Kai Zwicker 4. Vorming van drie commissies MOZER Maatschappelijke ontwikkeling, Economie en arbeidsmarkt en Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Besluit: De EUREGIO-Raad besluit unaniem de drie commissies MOZER Maatschappelijke ontwikkeling, Economie en arbeidsmarkt en Duurzame ruimtelijke ontwikkeling in te stellen. 5. Bezetting van de commissies MOZER Maatschappelijke ontwikkeling, Economie en arbeidsmarkt en Duurzame ruimtelijke ontwikkeling met vertegenwoordigers uit de EUREGIO-Raad Mevrouw Dr. Schwenzow deelt ter toelichting mee dat de fracties in hun vergaderingen overleg hebben gepleegd, zowel in als tussen de fracties, over de bezetting van de commissies en over de invulling van de functies van commissievoorzitter en plaatsvervangend voorzitter. De gesprekken hebben geresulteerd in lijsten met namen van de voorgedragen commissieleden. Zij vraagt of gewenst wordt dat de namen van de leden afzonderlijk worden voorgelezen. Dit is niet het geval. 2

44 - 3 - Besluit: De EUREGIO-Raad besluit unaniem met één onthouding de vertegenwoordigers van de EUREGIO- Raad in de drie commissies, de commissievoorzitters en hun plaatsvervangers te benoemen zoals door de fracties is voorgedragen. 6. Rondvraag Omdat geen andere punten ter bespreking naar voren worden gebracht, sluit de heer Welten de vergadering en dankt de leden van de EUREGIO-Raad. Gronau/Enschede, 11 januari 2016 get. Dr. Elisabeth Schwenzow Directeur-bestuurder 3

45 Geachte heer/mevrouw, De voormalige vliegbasis Twenthe wordt ontwikkeld tot een iconisch bedrijventerrein op het gebied van de moderne maakindustrie met behoud van een beperkte vliegfunctie: de Technology Base Twente. De provincie Overijssel en het ministerie van Defensie nodigen u graag uit voor een informatieavond over de actuele procedures in het kader van het behoud van die vliegfunctie. De avond is op donderdag 26 november 2015 in de Burgerzaal van het stadhuis in Enschede, aan de Langestraat 24. U kunt vrij binnenlopen tussen en uur. Tijdens de inloopavond is informatie beschikbaar over de aanvragen van 4 bedrijven om ontheffing voor civiel medegebruik van het militaire luchthaventerrein Twenthe. Het gaat om: Aero Next Life. Dit bedrijf geeft met een unieke en duurzame upcycle methode onderdelen van vliegtuigen die uit de leasing komen, een nieuw leven; drie Business Aviation (zakenjets) Operators, te weten ASL BV, BBjet Aviation B.V. en Exxaero. Het ministerie van Defensie legt de ontwerp-ontheffingsbesluiten voor deze bedrijven ter inzage van 16 november 2015 tot en met 4 januari 2016 bij het ministerie van Defensie, Plein 4, Den Haag, het ministerie van Infrastructuur en Milieu, locatie Plesmanweg 1-6, Den Haag (bij Madurodam), bij het provinciehuis in Zwolle, Luttenbergstraat 2 in Zwolle en op het stadskantoor van Enschede, Hengelosestraat 51, Enschede. Houdt u bij een bezoek rekening met de openingstijden. Ook zijn de ontwerp-besluiten te raadplegen via de website Verder is informatie beschikbaar over: De vliegprocedures voor de bedrijven die zich op korte termijn vestigen en de vliegprocedures voor de lange termijn (horend bij het toekomstige Luchthavenbesluit). De testvlucht die nodig is om de vliegprocedures te testen. Bij deze testvlucht, die naar verwachting begin december 2015 plaatsvindt, wordt niet geland maar worden aanvliegroutes getest. De informatieavond wordt georganiseerd door het ministerie van Defensie die de aanvragen om ontheffing van de militaire aanwijzing behandelt en door de provincie Overijssel als bevoegd gezag voor het toekomstig Luchthavenbesluit. Technology Base Twente De Technology Base Twente wordt dé iconische internationale ontwikkel-, demonstratie- en productiezone voor Advanced Materials and Manufacturing. Het terrein is gelegen in het groen, te midden van stedelijke centra en onderdeel van het netwerk van topbedrijven en kennisinstellingen in Twente. Een unieke start- en landingsbaan met vliegfunctie maken het gebied tot een zeer onderscheidende asset voor bedrijvigheid. De herontwikkeling is onderdeel van de totale transformatie van de voormalige militaire basis tot gebied met ruimte voor natuur, wonen, ontspannen en werken. Meer informatie op Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Jan Schuring Programmaleider Technology Base Twente provincie Overijssel Bert Kwast Hoofddirectie Beleid Ministerie van Defensie

46

47 Pact: arbeidsmarkt over de grens! 2018 INTENTIE tot het stimuleren van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt Ahaus, 10 december 2015 Alle ondersteuners van het Pact: arbeidsmarkt over de grens! verklaren de intentie te hebben: IN OGENSCHOUW NEMEND DAT: a) Het economische succes van grensregio s positieve effecten op de totale economie van het betreffende land heeft. b) Een goed functionerende grensoverschrijdende arbeidsmarkt de economie en de aantrekkingskracht van de grensregio s versterkt. c) De grensoverschrijdende arbeidsmarkt vele kansen biedt maar nog bemoeilijkt wordt door: 1. de taalbarrière, 2. onvoldoende kennis over hoe je in het buurland op zoek gaat naar medewerkers c.q. een baan, 3. geringe capaciteit van de arbeidsbemiddeling over de grens, 4. verschillen in de wijze van solliciteren en in de bedrijfs- en werkcultuur, 5. een gebrek aan betrouwbare en volledige informatie en adviezen over arbeidsrecht, sociale verzekeringen, uitkeringen en belastingen, 6. de complexiteit en nadelen van de regelgeving op het gebied van het sociale verzekeringsrecht voor grenspendelaars, 7. de complexiteit en nadelen van de fiscale regelgeving voor grenspendelaars, 8. verschillen in loonniveaus, 9. onvoldoende kennis van, vertrouwen en inzicht in de compatibiliteit van in het buurland behaalde diploma s bij de werkgevers, 10. gebrek aan informatie over en moeilijke en langdurige procedures voor de erkenning van in het buurland behaalde diploma s, 11. gebrekkige grensoverschrijdende openbaarvervoersverbindingen. d) Maatregelen om de kansen te benutten en de hindernissen af te breken of te overwinnen op lokaal, regionaal en nationaal niveau moeten worden getroffen. Voor vele maatregelen is grensoverschrijdend overleg of samenwerking noodzakelijk. 1

48 e) De sleutel tot succes in concrete maatregelen en in een samenspel tussen bedrijfsleven, werknemers, politiek, ambtelijke vertegenwoordigers en opleidingsinstituten ligt. f) Vooral op lokaal en regionaal niveau al vele plannen, activiteiten, projecten en initiatieven die bedoeld zijn om de hindernissen af te breken of te overwinnen bestaan. Deze tot dusverre echter tamelijk geïsoleerd van elkaar uitgevoerd worden. OVERWEGENDE: Door het bundelen van de krachten van het bedrijfsleven, werknemers, overheid en het onderwijs de grensoverschrijdende arbeidsmarkt een stap vooruit komt. Tussen 2016 en 2018 a) Aan de hand van één of meerdere concrete bijdrages het grensoverschrijdend werken te stimuleren, b) De ervaringen op verzoek te delen, c) Andere mogelijke medestrijders uit het grensgebied, Düsseldorf, Hannover en Den Haag aan te sporen tot deelname. ORGANISATIE EN OVERLEGSTRUCTUUR In het belang van de uit te voeren werkzaamheden in het kader van deze intentieverklaring worden ingericht: - een aantal thematische werkbijeenkomsten, - een jaarlijks EUREGIOnaal bestuurlijk overleg. PLANNING EN TIJDSCHEMA Gestreefd wordt naar het halen van ieders mijlpaal eind Gedurende het traject kunnen bijkomende partners toetreden tot het pact middels het online bijdrageformulier via 2

49 Übersicht INTERREG-Projekte Priorität I A B C D E F G H I Strategische Prio Initiative Finanzierungsplan in % Projektname/Laufzeit Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Energie/ Status Handlungsfeld I Energieumwandlu ng Mest op Maat - Nachhaltiger Dünger nach Maß I Energieeffizienz Netzwerk GEP I I Erneuerb. Energien Grünes Gold Energieumwandlu ng WiE fm Erhöhung der Rentabilität von Biogasanlagen durch Aufwertung der Restströme aus diesen Anlagen Netzwerk Grenzenloses Effizientes Produzieren in der EUREGIO für CO2- Reduzierung und Produktivitätssteigerung Grünes Gold: Pyrolyseöl als erneuerbarer Rohstoff: biobased Produkte über Pyrolyse und den intelligenten Einsatz minderwertiger Biomasse Wärme in der EUREGIO: fokussieren & modernisieren FH Münster, Steinfurt , ,11 EU-Mittel: 50 % National: D: 12,5 % NL: 12,5 % Eigenmittel: 25 % HWK Münster, Münster , ,82 EU-Mittel: 37% National: D: 12 % NL: 12 % Eigenmittel: 39 % DNL-contact, Steinfurt , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 20 % NL: 3,6% Eigenmittel: 26,4% FH Münster, Steinfurt , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 17 % NL: 6% Eigenmittel: 27% Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA I Energieeffizienz Wohnkomfort 2030 Ganzheitlicher Ansatz Sanierung Saxion , ,00 IO Gebäudebestand I Smart Future Energieneutrale Energieneutrale Einführung der Waterschap Vechtsersystembewirtschaftung , ,00 IO Mikroschadstoffelimination Mikroschadstoffelimination durch Abwas-stromen I Energieeffizienz E.L.B.O. Energieeffizienz für Schulen Energy Watch , ,00 Konzept I Grüne Mobilität E-Mobilität Lieferverkehr Konzepte für Lieferverkehr mit E ,00 Konzept Mobility I Erneuerb. Energien Laubpellets als Forschung & Erprobung Konzept Regelbrennstoff I Energieumwandlu Combi GTO Konzept kombinierte Bereitstellung Triogen , ,00 zurückgezogen ng Energie Strom Wärme I Energieeffizienz Energie-Effizienz KMU Steigerung Energie-Effizienz KMU Stichting Enbergie Efficiency , ,00 mündlich zurückgezogen Stand: /6

50 Übersicht INTERREG-Projekte Priotität I A B C D E F G H I Strategische Prio Initiative Projektname/ Finanzie-rungsplan in % Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung LS & Health/ Laufzeit Status Handlungsfeld I I Prävention & Früherk. MIND Prävention & Früherk. health-i-care Rahmenprojekt für Produkt /Prozessinnovation im Bereich med. Technologie / Telemedicine Produktentwicklung im Bereich Infektionsbekämpfung und Vorbeugung Antibiotikaresistenzen I Prävention & Früherk. ehealth-pedografie Entwicklung und Evaluation eines Pedographiesystems zur ehealth Patientenversorgung I Prävention & Früherk. Life Long Running Ontwikkeling van ambulant systeem voor blessurepreventie bij (hard)lopers I Prävention & Früherk. Evolve Bundeling van wetenschappelijke kennis en ideeën in het EUREGIOgebied voor de ontwikkeling van producten op het gebied van orthopedie I Prävention & Früherk. Ouder zonder Ontwikkeling van grenzen technologieondersteunde gezondheidsdiensten t.b.v. betere gezondheid/langer thuis wonen ouderen I Prävention & Früherk. 68GA-MiniLab Ontwikkeling van een generator voor de productie van Gallium-68 als tracer voor PET-scan OOST NV, Apeldoorn , ,00 EU-Mittel: 49,9 % National: D: 5,9 % NL: 5,9 % Eigenmittel:38,3 % Genehmigung Erstantrag LA UMCG, Groningen , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 11 % NL: 11 % Eigenmittel: 28 % Genehmigung Erstantrag LA WWU Münster, Institut , ,00 IO für Sportwissenschaft, Arbeitsbereich Leistung und Training im Sport Roessingh R&D Konzept BAAT Engineering Roessingh R&D , ,00 zurückgezogen Jüke Systemtechnik GmbH, Altenberge Idee , ,14 zurückgezogen I Prävention & Früherk. Witness Gewinet zurückgezogen I Prävention & Früherk. 3D Kettenintegration Entwicklung eines Systems, das die Produktion eines maßgefertigten Rollstuhls mittels eines 3D- Körperscans ermöglicht O4 Wheelchairs / Wheels Over Europe B.V zurückgezogen Stand: /6

51 Übersicht INTERREG-Projekte Priorität I A B C D E F G H I Strategische Prio Initiative Projektname/ Kurzbeschreibung Finanzierungs-plan Lead Partner Budget EFRE-Förderung HTSM/ Laufzeit Projekt in % Status Handlungsfeld I I I I I I I I Masch.- Anl.bau/Produktio nstechnik Neue funkt. Werkstoffe Masch.- Anl.bau/Produktio nstechnik Neue funkt. Werkstoffe Neue funkt. Werkstoffe Masch.- Anl.bau/Produktio nstechnik I-Pro S²M - Sustainable Surfaces & Membranes Laser-Fertigungstechnik MOVERO Compose 2 Gather Energieneutrale Mikroschadstoffeliminati on Intelligente Produkte (Industrie 4.0) in KMU Neue Oberflächentechnologien Produkt-, Prozessinnovation Hochgeschwindigkeitslaser Neue Oberflächentechnologien Innovative Produkte KMU Verbundstoffe Energieneutrale Einführung der Mikroschadstoffelimination durch Abwassersystembewirtschft ung OOST NV, Apeldoorn , ,00 Eu-Mittel: 43,1 % National: D: 6,3 % NL: 6,3 % Eigenmittel: 44,3 % Netzwerk Oberfläche NRW e.v., Münster , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 11 % NL: 11 % Eigenmittel: 28 % FH Münster, Steinfurt , ,70 EU-Mittel: 50 % National: D: 12 % NL: 12 % Eigenmittel: 76 % ,00 IO Stichting CompoWorld , ,00 Konzept Waterschap Vechtstromen, Almelo , ,00 Konzept Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Neue funkt. Werkstoffe FACE-E Prototypen Leichtbau Stichting STODT ,00 Idee Masch.- Eye on Export Innovative Produkte und DNL-Contact , ,00 zurückgezogen Anl.bau/Produktio Internationalisierung KMU nstechnik Stand: /6

52 Übersicht INTERREG-Projekte Priorität I A B C D E F G H I Strategische Prio Initiative Projektname/ Finanzierungs-plan Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Logistik/ Laufzeit in % Status Handlungsfeld I I Programmgebiet Güterkorridor EUREGIO als Logistikstandort Innovative Logistikkonzepte Crowfunding Logistik Studie Stärkung Logistiksektor, höhere Wertschöpfung aus Güterstrom Neue Geschäftsmodelle für multimodula Schuttleverbindungen im Güterverkehr EUREGIO , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 11,2 % NL: 17,6 % Eigenmittel: 21,2 % Hochschule Osnabrück Genehmigung Erstantrag LA Idee Stand: /6

53 Übersicht INTERREG-Projekte Priorität I A B C D E F G H I Strategische Prio Initiative Projektname/ Finanzierungsplan in % Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung AgriFood/ Laufzeit Status Handlungsfeld I Neue Lebensmittel Agro New Style Ontwikkeling van productmarktcombinaties voor alternatieve ,00 Konzept I I Produktions- Technologie Produktions- Technologie Potenzialanalyse Spatenrotationsmaschine Kiemgetalbestrijding in de Foodsector Potenzialanalyse Einsatz Spatenrotationsmaschine als Technologie verspreiding (verneveling) ontsmettingsmiddel in de ,00 Idee ,00 zurückgezogen Stand: /6

54 Übersicht INTERREG-Projekte Priorität I A B C D E F G H I Prio I Strategische Initiative Sonstige/ Handlungsfeld Projektname/ Laufzeit Virtual Reality Exhibition Market Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Grensoverschrijdende ontwikkeling en ont-sluiting van de virtual reality markt I Kooperationsnavigator Entwicklung eines Kooperationsnavigators zur Unterstützung des grenzüberschreitenden baulichen Wertschöpfungskette Museum Twentse Welle Finanzierungsplan in % ,00 Konzept Boerdam/FH Münster ,00 Konzept Status Stand: /6

55 Übersicht INTERREG - Projekte Priorität II A B C D E F G H Prio Projektname/ Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Finanzierungsplan Status Laufzeit in % II Doppelte Qualitifizierung = doppelt Chancen II II II EurHealth-1Health SchienenRegion Rahmenprojekt Prio II II Bürgerbus Nordhorn - Denekamp II GPT Dubbel kwalificeren en examieren BTZ des Handwerks in de praktijk: constructiewerker, GmbH, Lingen monteur elektronische installaties, monteur werktuigkundige installaties Maatregelen (medisch, educatie, netwerkvorming) ter voorkoming van infecties en antibioticaresistentzie Studie zur Untersuchung der Optimierungsmöglichkeiten grenzüberschreitender Zugverbindungen im EUREGIO- Gebiet Rahmenprojekt Priorität II für das EUREGIO-Gebiet innerhalb des INTERREG V-Programms Grenzüberschreitende Bürgerbusverbindung zwischen Denekamp und Nordhorn Grenzüberschreitendes Polizeiteam , ,60 EU-Mittel: 50 % National: D: 15 % NL: 15 % Eigenmittel: 20 % UMCG, Groningen , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 15 % Eigenmittel: 35 % Provincie Overijssel, Zwolle , ,00 EU-Mittel: 50 % National: D: 10 % NL: 11 % Eigenmittel: 29 % EUREGIO e.v , ,00 EU-Mittel: 50 % National D: 3,5 % NL: 3,5 % Eigenmittel: 43 % Bentheimer Eisenbahn AG, Nordhorn Polizeidirektion Osnabrück, Osnabrück , ,08 EU-Mittel: 50 % National D: 10,4 % NL: 25 % Eigenmittel: 14,6 % , ,08 EU-Mittel: 50 % National D: 19,8 % Eigenmitel: 30,2 % Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Stand: /Seite 1 von 5

56 Übersicht INTERREG - Projekte Priorität II A B C D E F G H Prio Projektname/ Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Finanzierungsplan Status Laufzeit in % II II II II GTI PREpare UNLOCK Paardekrachten in de EUREGIO Grenzenlose Touristische Innovation (GTI) Pilot Region for Cross-border Emergency Care and Crisis Preparedness in the EUREGIO Personal über die Grenze - Erschließung von grenzüberschreitendem Fachkräftepotential für KMUs und Stimulieren der grenzüberschreitenden Arbeitsmobilität von Arbeitsuchenden Bevorderen van de hippische sector m.b.t. KMU, verenigingen en deelnemers II Lernen ohne Grenzen Grensoverschrijdend beroepsonderwijs t.b.v. MKB en vakkrachten II Cross Border Talent Export traineeship (koppeling hoger opgeleiden en MKB II Grensoverschrijdend open televisieplatform II Quartier der Zukunft Leben, Arbeiten, Älter werden im Quartier II Vitale Jugend - Grenzüberschreitend aktiv Multidisziplinäre grenzüberschreitende Zusammenarbeit der Schulen und Vereine für einen gesunden und aktiven Lebensstil im Grenzraum EUREGIO e.v , ,00 EU-Mittel: 46 % National D: 12 % NL: 12 % Eigenbeitrag: 30 % Bureau Acute Zorg Euregio, Enschede , ,00 EU-Mittel: 46,4 % National D: 14,0 % NL: 14,0 % Eigenmittel: 25,6 EUREGIO e.v , ,29 EU-Mittel: 50 % National D: 15 % NL: 15 % Eigenmittel: 20 % Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Genehmigung Erstantrag LA Regio Twente, Enschede , ,00 1. ROV Graafschap College , ,00 Konzept Saxion, Enschede Konzept Graafschap College, Doetinchem ,00 Konzept Konzept , ,00 Konzept Stand: /Seite 2 von 5

57 Übersicht INTERREG - Projekte Priorität II A B C D E F G H Prio Projektname/ Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Finanzierungsplan Status Laufzeit in % II Sprich Deine Nachbarsprache Dachprojekt Regio Achterhoek ,00 Konzept Nachbarsprachenlernen für deutsche Schüler(innen) und Schüler im Grundschulberich und der Sekundarstufe I, und niederländische Schüler(innen) II Euregioroute der basisscholen Euregioroute der Industriekultur Stichting Industriecultuur Nederland, Vogelenzang (midden , ,00 Konzept II Lernen mit Schweiß-Simulator Entwicklung einer didaktischen Ausbildungsmethode für das Schweißen am Schweiß-Simulator II Euregio-hist online Historisches Internetprojekt Euregio (kulturhistorisches Erbe) Enschede) Anton Tijdink Bedrijfstakschool, Terborg ,00 Konzept ,00 Idee II Aanzet Artist in Residence Idee II Büro grenzüberschreitende Systematisch overzicht van Idee Zusammenarbeit grensov. activiteiten tot dusver II KARMA Concept/maatregelen om de bestendigheid van grensoverschrijdendende beeksystemen tegen de gevolgen van de klimaatverandering te vergroten Idee II Lange Nacht der Industrie Blik achter de schermen van de industrie met als doel verbeterd imago en bevordering interesse van vakkrachten Idee Stand: /Seite 3 von 5

58 Übersicht INTERREG - Projekte Priorität II A B C D E F G H Prio Projektname/ Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Finanzierungsplan Status Laufzeit in % II VVV over de grens Verzorgd vakantie vieren over de grens voor mensen met beperking en meereizenden. Gericht op nieuwe dienst-marktcombinaties II WaterWonderrijck Educatief belevingspark in Noordoost Twente II Realbrandausbildung Oefenterrein en act. Op gebied EUREGIO van gezamelijke brandbestrijding II Bürger für Bürger Kunst und Kultur Idee II Schweiß-Simulatoren in der Inzet simulatoren als Idee Ausbildung opleidingstool II Arbeitstitel: Werkgelegenheidsproject Bardel Mensen met afstand tot te arbeitsmarkt (werklozen) weer aan werk helpen door eigen Idee grensov. Organisatie opzetten II ERIH Euregionaut Verbinden/netwerkontwikkeling van Industrieel erfgoed (locaties) II Fit for Competence Verbetering van de gezondheid van personeel en ouderen als bijdrage aan verbetering van het arbeidspotentieel, gericht op MKB Stichting FC Twente / Scoren in de Wijk II Vitale Kernen Idee Idee Idee Idee Idee Idee Stand: /Seite 4 von 5

59 Übersicht INTERREG - Projekte Priorität II A B C D E F G H Prio Projektname/ Kurzbeschreibung Projekt Lead Partner Budget EFRE-Förderung Finanzierungsplan Status Laufzeit in % II Smart Industry: grensloos Ontwikkeling van een cross mediaal- Euregionaal samenwerkingsverband van bedrijven ten behoeve van kennisuitwisseling op het gebied van Smart Industry. Intentie is te inspireren, te motiveren, te activeren en te verbinden. Doelgroepen zijn Smart Industrie bedrijven aan beide zijden van de grens, alsmede jongeren die zich (gaan) oriënteren op de arbeidsmarkt. II Work Work Work Verhogen arbeidsmobiliteit en werkgelegenheid in grensgebieden II Berkelfilm Cross-media-project (film) over de II Bildungsberkel von Billerbeck bis Zutphen Berkel Maßnahmen (Wanderrouten, Gruppenunterkunft, Umweltbildungsprogramm) im Rahmen grenzüberschreitender Umweltbildung im Flussgebiet der Berkel Say Yeah Motion Media, Enschede Boerdam B.V., Zwolle Idee Idee Idee Stand: /Seite 5 von 5

60 Projectconcept voor een project in het kader van het programma INTERREG Deutschland-Nederland Concept-nr. / versie Januari 2016 Datum Begeleidend regionaal programmamanagement (RPM) (indien bekend) RPM Eems Dollard Regio X RPM EUREGIO RPM Euregio Rijn-Waal RPM euregio rijn-maas-noord Projecttitel (evt. afkorting, max. 20 tekens) Spreek je buurstaal! Volledige projectaanduiding (optioneel, max. 3 regels) Koepelproject buurtaal voor Duitse scholieren van de Grundschulen en van de Sekundarstufe I de basisschoolleerlingen tot twaalf jaar uit de grensstreek, en voor Nederlandse scholieren van de basisscholen. Geplande projectstart Geplande looptijd (in maanden) Lead Partner Regio Achterhoek Naam organisatie Adres, plaats Terborgseweg 21, 7001GM Doetinchem Contactpersoon Telefoon Paul van Dun (0) Overige projectpartners (Naam organisatie, plaats Indien mogelijk: contactpersoon, telefoon, ) Gemeente Enschede, Gemeente Aalten Bezirksregierung Münster Kreis Borken Landkreis Grafschaft Bentheim Formulierversie 2.3 [ ] 1

61 ± 20 basisscholen in der Achterhoek en Twente ± 20 Grundschulen en Scholen met Sekundarstufe I in de Kreis Borken en in de Landkreis Grafschaft Bentheim 1. Welke concrete maatregelen/activiteiten zijn in het kader van het project gepland? Tip: een indeling in verschillende werkpakketten of fases kan hier alvast nuttig zijn. (maximaal tekens) De jongste scholieren leren de buurtaal het eenvoudigst. Het leren van de buurtaal is een van de belangrijkste voorwaarden om de kansen en mogelijkheden van de grensregio te kunnen benutten. Langs de gehele Duits-Nederlandse grens zijn er initiatieven waarmee de kennis van de buurtaal op verschillende manieren wordt bevorderd. Deze initiatieven zijn echter van zeer uiteenlopende kwaliteit en over het algemeen niet duurzaam. Opdat de inmiddels bestaande buurtaalonderwijspraktijk wordt versterkt, en bovenal tot een kwalitatief en kwantitatief hoger niveau wordt uitgebreid, wordt een project met de volgende werkpakketten gerealiseerd: Werkpakket I: Kwalitatief hoogwaardig buurtaalonderwijs in het primair onderwijs implementeren A: Inhoudelijk Om het buurtaalonderwijs op het vereiste inhoudelijke niveau te kunnen brengen moeten de volgende voorwaarden in acht genomen, respectievelijk de volgende maatregelen genomen worden: [Aantal!] Grundschulen (en scholen met de Sekundarstufe I tot leerjaar 6) aan Duitse zijde, en [Aantal!] basisscholen aan Nederlandse zijde nemen het buurtaalonderwijs als onderdeel van hun schoolprofiel in hun curriculum of hun naschools aanbod op. Dit wordt door de hele school inclusief bestuur, team scholieren en ouders gedragen. Er wordt gedurende de projectlooptijd (okt sept. 2020) door alle deelnemende scholen in samenspraak met de binnen het project functionerende gremia een uniform concept voor het verwerven van de buurtaal en de daarmee verbonden interculturele vorming ontwikkeld en geïmplementeerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van reeds bestaande en opgedane kennis waaronder de Euregioscholen in Limburg en de pilot Buurtaal jongleren op de basisscholen in Kotten (NL) en Oeding (D). Het onderwijzend personeel en de scholieren van de deelnemende scholen verwerven stapsgewijs vaardigheden en kennis op het gebied van de buurtaal en interculturele competenties. Dit in samenwerking met een partnerschool waarmee al voor de projectstart een grensoverschrijdend schooltandem gevormd is. Om deze maatregelen te verwezenlijken, ontplooien de deelnemende scholen de volgende activiteiten: Scholing: Kwalificatie op het gebied van taal en interculturele competenties van de leerkrachten die het buurtaalonderwijs gaan geven op minimaal ERK-niveau B2, alsmede kwalificering van deze leerkrachten op het vlak van didactiek en methodiek. Hiertoe biedt de projectorganisatie in samenwerking met externe partners gedurende de gehele projectperiode permanente scholing aan. Van iedere deelnemende school neemt minimaal één leerkracht aan deze scholing deel. Verankering buurtaalonderwijs: Iedere school wijst bij aanvang van het project een coordinator voor het buurtaalonderwijs aan. Deze coördinator zorgt er voor dat het buurtaalonderwijs een bestendig onderdeel van de dagelijkse onderwijspraktijk wordt door het verzorgen van de documentatie, de interne communicatie binnen het team, onderhouden van de externe contacten met o.a. de ouders en werkplannen te schrijven. Formulierversie 2.3 [ ] 2

62 Lesgeven: De taallessen zijn vooral gericht op communicatieve vaardigheden. Spreken en verstaan staan voorop. Pas vanaf groep 7 komt het schrijven aan bod. De taallessen worden afgestemd op het leeftijdsniveau wat impliceert dat er vooral bij de jongste groepen voor een speelse aanpak wordt gekozen. Daarbij wordt er o.a. gebruik gemaakt van een handpop die enkel de buurtaal spreekt. Wanneer bij de start van het project onvoldoende eigen gekwalificeerde buurtaaldocenten voor handen zijn, worden er (als tijdelijke overgangsmaatregel) gekwalificeerde externe flexibele vakdocenten ingezet. Voorts wordt het intercultureel bewustzijn bij de leerlingen bevorderd door onder andere in het zaakvakonderwijs aandacht te besteden aan kennis van en over de eigen grensregio. Uiteindelijk kunnen scholen op basis van deze activiteiten toewerken naar het Euregioprofielof Euregioschoollabel. Uitwisseling: Minimaal twee keer jaarlijks wordt een fysieke ontmoeting met de partnerschool georganiseerd opdat er persoonlijke interactie tussen de Nederlandse en Duitse leerkrachten en leerlingen ontstaat. Reflectie / intervisie: De school deelt haar ervaringen, materiaal, uitwisselingsconcepten met andere scholen door middel van netwerkontmoetingen, (bij)scholingsbijeenkomsten en via schriftelijke en digitale documentatie (bijv. website). B: Organisatorisch Om de ondersteuningsbehoefte, en de noodzakelijke netwerkvorming in de grensregio te realiseren, is de opbouw van een gemeenschappelijke Duits-Nederlandse organisatiestructuur vereist. De scholen zullen daarom in samenwerking met de overige projectpartners binnen drie maanden na start van het project naar een organisatiestructuur met de volgende onderdelen toewerken: 1) Deelnemende scholen De deelnemende scholen vormen Duits-Nederlandse schooltandems. Deze tandems worden op hun beurt verdeeld in 6 regionale clusters. De deelnemende scholen dragen zorg voor de dagelijkse buurtaalpraktijk door wekelijks lessen te verzorgen en daarbij de didactiek te ontwikkelen. De scholen zijn verantwoordelijk voor de eigen communicatie binnen het team en richting de ouders. Iedere school benoemt een eigen coördinator buurtaal. 2) Scholencluster Het scholencluster is verantwoordelijk voor het tweemaandelijks organiseren van collegiale intervisie en reflectie op het buurtaalonderwijs dat door de in het cluster georganiseerde scholen gegeven wordt. Gekoppeld aan de intervisie is het waarderen, uitwerken en documenteren van de binnen het cluster in de buurtaalpraktijk ontwikkelde didactiek. Richtinggevend bij de omvang van de clusters is het beperken van de reisafstand opdat de scholen makkelijk met elkaar kunnen overlegen. Voorstellen van ideeën voor didactisch materiaal richting de themagroep didactisch materiaal (zie 3) Vanuit het scholencluster wordt een vertegenwoordiger naar de projectgroep afgevaardigd. (zie 4) 3) Themagroepen: Themagroep didactisch materiaal Ontwikkelt in overleg met de schoolclusters materiaal voor het buurtaalonderwijs. Adviseert de scholen over de didactische mogelijkheden en materiaal. Vanuit deze themagroep wordt een vertegenwoordiger naar de projectgroep afgevaardigd. Formulierversie 2.3 [ ] 3

63 (zie 4) Themagroep educatie / opleiding Organiseert de opleiding en bijscholing van betrokken leerkrachten. Waakt over de kwaliteit van deze scholing. Vanuit deze themagroep wordt een vertegenwoordiger naar de projectgroep afgevaardigd. (zie 4) 4) Projectgroep: Draagt zorg voor het monitoren en bewaken van de kwaliteit van de buurtaalonderwijspraktijk. Bewaakt financiële middelen. Functioneert als contactpunt voor de met betrekking tot beschreven thematiek beslissingsbevoegde organisaties. Draagt zorg voor het samenvatten, documenteren en verspreiden van projectresultaten door jaarlijks een schriftelijke rapportage op te stellen. Komt minstens vier maal per jaar of zo vaak als nodig bijeen. 5) Projectbureau: Wordt gevormd door de leadpartner en 5 andere vertegenwoordigers uit de projectgroep. Draagt zorg voor de centrale inkoop van diensten en materialen met betrekking tot het project. Plant bijeenkomsten voor de projectgroep (4) en stuurgroep (6). Functioneert als centraal adviespunt. Draagt zorg voor de website en PR. Draagt zorg voor de afwikkeling van financiële en Interreg-specifieke taken. Komt minstens eenmaal per maand, of zo vaak als nodig bijeen. 6) Stuurgroep: Gevraagde en ongevraagde advisering van de projectgroep Formeel bevestigen van in de project vastgestelde werkplannen Houdt financieel toezicht op het gehele project Komt minstens eenmaal per jaar bijeen, of zo regelmatig als noodzakelijk Stelt jaarlijks een rapport over de gang van zaken in en rond het project op waarin adviezen aan de projectgroep worden meegenomen. Werkpakket II: pilot overgang basisonderwijs richting voortgezet onderwijs De Duitse scholieren gaan reeds na het 4 e leerjaar naar het voortgezet onderwijs (Sekundarstufe I). De Nederlandse scholieren wisselen pas na het 8 e leerjaar van de basisschool naar de middelbare school (brugklas). In beide gevallen moet in het kader van gecontinueerd buurtaalonderwijs een naadloze overgang richting het voortgezet onderwijs worden gecreëerd. Daarom wordt er door de projectgroep een pilot opgezet waarin de volgende aspecten centraal komen te staan: De scholen voor voortgezet onderwijs worden in het grensregionale buurtaalnetwerk opgenomen. Eindniveau van het basisonderwijs en startniveau in het voortgezet onderwijs worden op elkaar afgestemd. Naast niveau worden ook inhoud en didactiek van het buurtaalonderwijs zoals gegeven op basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs op elkaar afgestemd. Minimaal jaarlijks is er hiertoe overleg tussen de basisscholen en de scholen voor VO. Formulierversie 2.3 [ ] 4

64 Tijdens de doorvoering van de onder prioriteit I genoemde maatregelen (o.a. bij de vorming van NL-D schooltandems) wordt hier al op geanticipeerd. Zowel aan Duitse als aan Nederlandse kant wordt er minimaal één school pilot voor dit werkpakket. Werkpakket III: Voortzetting van het project in een op te zetten coördinatiepunt voor de gezamenlijke grensregio s Om ervoor te zorgen dat de resultaten en activiteiten van het project ook na afloop van de projectlooptijd geborgd en voortgezet kunnen worden, is een continuering van het projectbureau in de zin van een coördinatiepunt voor het Euregio-gebied voorzien. Dit coördinatiepunt zal de volgende taken op zich nemen: Het organiseren van opleiding en bijscholing opdat er voldoende en goed opgeleide leerkrachten buurtaal beschikbaar zijn. Het zorg dragen voor het doorontwikkelen van didactische methoden en materialen. Het zorg dragen voor de doorlopende leerlijn door jaarlijks een overleg tussen het basis- en het voortgezet onderwijs te organiseren. Het organiseren van jaarlijkse thema- en/of netwerkbijeenkomsten. Eerste aanspreekpunt voor scholen en andere betrokkenen. Algehele wervende verspreiding van kwalitatief hoogwaardig buurtaalonderwijs opdat meer scholen in de Euregio de buurtaal opnemen in het schoolprogramma. 2. Welke doelen en doelgroepen bereikt het project? Welke resultaten worden (uitgedrukt in indicatoren) behaald? (maximaal 2000 tekens) Doelgroepen: ± 20 basisscholen (4-12 jarigen) in de Achterhoek en Twente > in totaal ongeveer 2500 Nederlandse leerlingen. ± 20 Grundschulen en Schulen der Sekundarstufe I bis Jahrgangsstufe 6 in de Kreis Borken en Landkreis Grafschaft Bentheim > in totaal ongeveer 2500 Duitse leerlingen. De aan deelnemende scholen verbonden leerkrachten. Per school is minimaal één leerkracht op te leiden ten behoeve van het buurtaalonderwijs. Doelstellingen: Wegnemen van de grensbarrière taal door het organiseren van duurzaam (vroeg) buurtaalonderwijs wat in een goede beheersing van de buurtaal onder kinderen en jongeren in de grensregio moet resulteren. Verschillende reeds bestaande initiatieven op het gebied van de buurtaal worden gestimuleerd en duurzaam op elkaar afgestemd door ze te verbinden aan ons project en het vervolg daarop. Opleiden van leerkrachten op het gebied van buurtaal en vakdidactiek De jeugd in de grensstreek voor de buurtaal enthousiasmeren. Met name in Nederland zien we een tanende belasting voor het Duits onder leerlingen van het voortgezet onderwijs. Door kinderen en jongeren al op jonge leeftijd met het buurtaal kennis te laten maken, wordt deze ze tot een natuurlijke tweede taal. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de vorming van een grensregionale identiteit. Realiseren van het buurtaalonderwijs in het primair onderwijs. De deelnemende scholen Formulierversie 2.3 [ ] 5

65 bepalen zelf in welke leerjaren zij met het buurtaalonderwijs starten, uiteindelijk werken zij er naartoe dat het buurtaalonderwijs in alle leerjaren wordt onderwezen. Initiëren van een doorlopende leerlijn buurtaalonderwijs naar het vervolgonderwijs. Initiëren van een coördinatiepunt voor het EUREGIO-gebied. In elke grensgemeente wordt op minstens één basisschool gekwalificeerd buurtaalonderwijs aangeboden. 7. Hoe kunnen de projectactiviteiten en resultaten en/of het ontstane grensoverschrijdende netwerk na de projectlooptijd verder worden benut en gefinancierd? Hoe worden activiteiten voortgezet? In hoeverre zijn de outputs en resultaten voor derden relevant en bruikbaar? (maximaal 2000 tekens) De deelnemende scholen tekenen een samenwerkingsovereenkomst waarin ze aangeven de duurzaamheid van het project te waarborgen. De projectactiviteiten en resultaten worden in de vorm van een coördinatiepunt voortgezet. Het coördinatiepunt kan toekomstig bovendien voor verder advies en de overdracht van resultaten verantwoordelijk zijn. Het duurzame buurtaalonderwijs moet door het verbinden van basisonderwijs en het voortgezet onderwijs worden gegarandeerd (zie werkpakket II bij vraag 1). Voorafgaande en tijdens de projectlooptijd wordt naar financiering voor de voortzetting van activiteiten gezocht. Geplande subsidiabele kosten van het project Licht u a.u.b. kort toe wat deze kosten omvatten Personeelskosten ,00 Overige kosten ,00 (-) Inkomsten 0,00 Totaal ,00 Voorgestelde financiering Vult u in elk geval het totaalbedrag van de geplande eigen bijdrage van de projectpartners in! eigen bijdrage Totaal ,00 50% eigen bijdrage projectpartners Totaal ,00 17% Publiek scholen ,00 17% 0,00 % Privaat 0,00 % 0,00 % bijdragen van derden Totaal ,00 33% provincies ,00 29% Publiek gemeenten ,00 2,3% Privaat Taalunie ,00 1,6% Formulierversie 2.3 [ ] 6

66 INTERREG- Financiering (publiek) Som EP Nuffic 5.000,00 0,1% Totaal ,00 50% EU (EFRO) 0,00 % Co-financiering Totaal ,00 33,9% NL Interreg V ,00 33,9% 0,00 % Co-financiering De Totaal ,00 16,1% Interreg V ,00 16,1% 0,00 % ,00 100% Formulierversie 2.3 [ ] 7

67 Projectconcept voor een project in het kader van het programma INTERREG Deutschland-Nederland Concept-nr. / versie Nieuw Datum Begeleidend regionaal programmamanagement (RPM) (indien bekend) RPM Eems Dollard Regio X RPM EUREGIO RPM Euregio Rijn-Waal RPM euregio rijn-maas-noord Projecttitel (evt. afkorting, max. 20 tekens) Vitale jeugd grensoverschrijdend actief Volledige projectaanduiding (optioneel, max. 3 regels) Multidisciplinaire grensoverschrijdende samenwerking van scholen en verenigingen voor een gezonde en actieve leefstijl in de grensregio Geplande projectstart Geplande looptijd (in maanden) (tot ) Lead Partner Naam organisatie Graafschap College Doetinchem Adres, plaats Slingelaan 1, 7001 EA Doetinchem Contactpersoon Ap te Winkel, manager Sport & Bewegen, Graafschap College Telefoon wkl@graafschapcollege.nl Formulierversie 2.3 [ ] 1

68 Overige projectpartners (Naam organisatie, plaats Indien mogelijk: contactpersoon, telefoon, ) Beweegwijs, Hofmaat 2, 7161 GM, Neede,Ron ten Broeke, , , ROC van Twente, Gerald Oude Alink, Guido Wevers oder Berufskolleg Bocholt West, Tel: Berufskolleg Beckum, Martin Decker, EWIBO der Stadt Bocholt, Reinhardt te Uhle, Tel: ; oder WWU Münster, Prof. Roland Naul, Prof. for European Studies in Physical Education and Youth Sport,University of Muenster,Institute of Sport & Exercise Sciences Horstmarer Landweg 62 b DE Muenster ; r.naul@wwu.de 1. Welke concrete maatregelen/activiteiten zijn in het kader van het project gepland? Tip: een indeling in verschillende werkpakketten of fases kan hier alvast nuttig zijn. (maximaal tekens) Het project wordt grensoverschrijdend door de Duitse en Nederlandse partners en met ondersteuning van gemeenten, scholen voor middelbaar beroepsonderwijs, basisscholen, verenigingen en organisaties uitgevoerd. De op te pakken taken worden in de hierna beschreven werkpakketten beschreven: 1. Coördinatie van het project: organisatie en implementatie van de activiteiten; verspreiding van resultaten naar andere stakeholders in de grensregio; evaluatie van het project wat betreft de geplande activiteiten en de vooraf gestelde doelen. Actoren: Graafschap College Doetinchem, EWIBO Activiteiten: Projectmanagement: centrale projectsturing en administratie, budget- en financieel beheer; PR werkzaamheden (website, flyers, pers), regelmatig informeren van de partners over de stand van zaken; Tussenevaluaties en eindevaluatie van het project Informatiebijeenkomsten om de resultaten te verspreiden Looptijd: juli 2016 juni 2019 Mijlpaal: De door het project ontstane oplossingen en ervaringen worden door een grensoverschrijdend platform continu gecommuniceerd en overgedragen. 2. Ontwikkeling en uitvoering van de active Lifestyle Coach module: een tweetalig programma op 4 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs met taalcompetenties; inzet van de active lifestyle Coaches bij scholen, verenigingen en gemeenten in het kader van stage-activiteiten. Actoren: Graafschap College Doetinchem, BK Bocholt West, ROC van Twente, BK Beckum Activiteiten: Ontwikkeling van de kwalificatiemodule active Lifestyle Coach als tweetalig programma op 4 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs aangevuld met beroepsgerichte taalcompetenties; Uitvoering van de kwalificatiemodule active Lifestyle Coach met Duitse en Nederlandse leerlingen van de scholen voor middelbaar beroepsonderwijs (40 leerlingen op 4 scholen); Formulierversie 2.3 [ ] 2

69 Stages van de leerlingen in tandems bij plaatselijke scholen, verenigingen en ook andere instellingen (verzorgingshuizen); Uitvoering van gezondheid bevorderende interventies (bewegingsaanbod en weegmethoden) bij kinderen en jongeren op 8 scholen, in samenwerking met verenigingen; Uitvoering van 20 grensoverschrijdende bijeenkomsten zoals ontmoetingen, fora etc. in de deelnemende gemeenten en met de deelnemende partnerorganisaties over een actieve leefstijl; Planning en uitvoering van een Euregio Sport- en Gezondheidsweek. Looptijd: maart 2017 december 2018 Mijlpaal: Ontwikkeling en uitvoering van de kwalificatiemodule met 4 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs 3. Inzet en gebruik van E-tools meetmethoden voor motorische prestaties ontwikkeld door prof. Naul, Universiteit van Münster, op basis van de GKGK (Gezonde Kinderen in een Gezonde Kind omgeving) aanpak door de active Lifestyle Coaches, docenten en medewerkers van de verenigingen. Actoren: WWU Münster, Graafschap College Doetinchem, BK Boh. West, Nascholingsinstituten voor docenten als KVLO, sportorganisaties als SSB Münster, KSB Bentheim, KSB Coesfeld; Gelderse Sportfederatie Activiteiten: Docent en trainer opleidingen voor grensoverschrijdend gebruik van E-tools in onderwijs en opleidingsgroepen; Meetmethoden op scholen door studenten / active Lifestyle Coaches Looptijd: juli december 2018 Mijlpaal: 200 leraren en studenten kennen en gebruiken de interactieve meetmethode. 4. Inzet en gebruik van de 1 to move ruimte- en speelmethode voor het verspreiden van een actieve leefstijl op 8 basisscholen in de grensregio. Actoren: Beweegwijs Neede, scholen in de grensregio, leerlingen van de scholen voor beroepsonderwijs Activiteiten: Introductie van de 1 to move methode op 8 scholen; Nascholing van de studenten (active Lifestyles Coaches/trainers) tot spelbegeleider (telkens 2 kwalificaties per semester, 1 in Duitsland en 1 in Nederland); Advies aan scholen om hun ruimtes en schoolomgeving vorm te geven en uitvoering hiervan (criteria, aanpassen aan wensen van de scholen); Looptijd: augustus 2016 december 2018 Mijlpaal: De nieuwe ruimte- en speelmethode is op 8 basisscholen ingevoerd. 5. Stimuleren van een breedte- en gezondheidsgericht sportaanbod in verenigingsverband door de active Lifestyle Coaches om het Nederlandse aanbod in verenigingsverband te verbeteren. Actoren: WWU Münster, EWIBO, verenigingen Activiteiten: Oprichting van een gezondheidsgericht aanbod bij verenigingen en aanbod in netwerkverband tussen scholen en lokale sportverenigingen Looptijd: juli 2017 december 2018 Mijlpaal: De oprichting van een netwerk van een breedte- en gezondheidsgericht aanbod bij 10 Nederlandse verenigingen 6. Duurzame consolidatie van de interventies bij de gemeenten door een grensoverschrijdend platform voor sport en beweging, gezondheid en kwaliteit van leven Actoren: EWIBO, WWU Münster, Graafschap College Doetinchem, andere partners van hogescholen en dienstenorganisaties Activiteiten: Grensoverschrijdende workshops met gemeenten, scholen en sportorganisaties om lokale gezondheidsnetwerken te verbeteren Bijeenkomsten om de resultaten van het project in het kader van een grensoverschrijdend sport-gezondheidsforum te verspreiden Formulierversie 2.3 [ ] 3

70 Looptijd: elk half jaar een bijeenkomst van de actoren Mijlpaal: het grensoverschrijdende netwerk zorgt als platform voor de overdracht en communicatie van oplossingen en resultaten. Het platform streeft verbinding met andere Interreg initiatieven na. 2. Welke doelen en doelgroepen bereikt het project? Welke resultaten worden (uitgedrukt in indicatoren) behaald? (maximaal 2000 tekens) Er zijn de volgende doelstellingen: 1. Het project leidt tot de ontwikkeling van een stabiel en duurzaam Euregionaal netwerk voor grensoverschrijdende beroepsopleidingen op het gebied van sport-gezondheid-actieve leefstijl. 2. Het wederzijds leren van de taal en cultuur van het buurland, de grensoverschrijdende uitwisselingen, stages en onderwijsvormen dragen aan de ontwikkeling van de grensregio bij. 3. Een doel is ook om gezondheidsvorming en stimulering op scholen in samenwerking met verenigingen en gemeenten te verbeteren en door een actieve leefstijl in een vroeg stadium bij te dragen aan de kwaliteit van leven en duurzaamheid van burgers. 4. De Berufskollegs en ROC s worden door de nieuwe kwalificaties aantrekkelijker voor jonge mensen. 5. De gemeenten vormen thema-overstijgend een netwerk met elkaar en met lokale actoren om een duurzame gezondheidsontwikkeling ter plaatse te waarborgen. De volgende subdoelstellingen moeten behaald worden: De motorische vaardigheden van de kinderen en jongeren op 8 Duitse en Nederlandse scholen worden door de voorgenomen interventies en de nieuwe E-tool zowel op school als buiten school verbeterd en de leerlingen worden gemotiveerd om een actieve leefstijl te hanteren. De ontwikkeling van de tweetalige (internationale) 1 to move methode: het ontwerp van 8 innovatieve voorbeelden van ruimtegebruik op 4 Nederlandse en 4 Duitse scholen stimuleert een actieve leefstijl bij kinderen en jongeren, waardoor scholen steeds meer een leer- en leefwereld voor een actieve levenshouding worden en bijdragen aan een aantrekkelijke en geliefde school- en buurtomgeving. De ontwikkeling van een duurzame grensoverschrijdende opleidingsstructuur in het segment sport-gezondheid-actieve leefstijl: door de samenwerking en de uitwisseling op het gebied van de beroepsopleiding in de sport/gezondheidssector wordt de nieuwe opleidingsmodule active Lifestyle Coach grensoverschrijdend op 4 scholen voor beroepsonderwijs met ongeveer 60 leerlingen uitgevoerd. De grensoverschrijdende samenwerking vindt plaats bij 4 instituten voor beroepsonderwijs op het gebied van beweging en gezondheid door de gemeenschappelijke ontwikkeling en uitvoering van een module voor active Lifestyle Coach. Het levert een bijdrage aan het tegengaan van het tekort aan geschoolde vakkrachten sport op de scholen. De breedtesportgeoriënteerde aanpak van de Duitse sportverenigingen wordt bij Nederlandse verenigingen getest om nieuwe doelgroepen aan te boren en nieuw aanbod te ontwikkelen. Voortbouwend op al bestaande netwerken in sport en beroepsonderwijs wordt in het project door kennistransfer en andere netwerken de verspreiding van de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van gezondheid benut en uitgevoerd. Formulierversie 2.3 [ ] 4

71 De doelgroepen zijn: Leerlingen van de voor- en basisschool in de leeftijd van 4 tot 12 jaar op de geselecteerde scholen in de 8 projectgemeenten. Ouders en verzorgers van de kinderen die aan het project deelnemen. Leerkrachten, sociaal-pedagogen, voedingsdeskundigen, fysiotherapeuten, deskundigen in de gezondheidszorg, wetenschappers in de sport- en gezondheidssector. Trainers, coaches, jeugdleiders, vrijwilligers en professionals van de sportverenigingen, gemeentelijke en stedelijke sportbonden en de regionale sportfederaties (bijvoorbeeld GSF, SSV, KSB). Management en personeel van de verschillende gemeentelijke afdelingen. Lokale en regionale vertegenwoordigers van de sport-servicecentra, de voedingsindustrie en de volksgezondheidssector. Vak- en beroepsorganisaties van artsen, leerkrachten lichamelijke opvoeding, voedingsdeskundigen en lokale verenigingen. Resultaten wat betreft de indicatoren: PSI 1: Aantal ondersteunde grensoverschrijdende samenwerkingsactiviteiten, 20 PSI 2: 20 PSI 3: Advies en gebruik van de E-tool meten, 200 PSI 4: 1000 PSI 5: 40 PSI 6: 2 7. Hoe kunnen de projectactiviteiten en resultaten en/of het ontstane grensoverschrijdende netwerk na de projectlooptijd verder worden benut en gefinancierd? Hoe worden activiteiten voortgezet? In hoeverre zijn de outputs en resultaten voor derden relevant en bruikbaar? (maximaal 2000 tekens) Het project is duurzaam 1. Omdat de kwalificatie als vaste module in de opleiding van de ROC s/bk wordt opgenomen 2. Omdat na afloop van het project de verspreiding van de projectresultaten en de kennistransfer door conferenties, workshops en publicaties en een geactualiseerde en aangevulde website gestalte zal krijgen. 3. Omdat maatregelen op het gebied van beweging en ruimte op lokaal niveau plaatsvinden en daar verankerd worden. De module kan dan ook door andere doelgroepen - in het bijzonder in stedelijke omgevingen - gebruikt en ingericht worden en zo meer in het dagelijks leven van de mensen geïntegreerd worden. Een andere uitbreiding van de module is het creëren van nieuwe veelzijdige ruimten voor beweging in gymnastieklokalen en zo bijdragen aan de aantrekkelijkheid daarvan. 4. Omdat er door het oprichten van een netwerkplatform van actoren en partners een basis voor permanente uitwisseling van kennis en communicatie is gelegd. 5. Omdat de toegang van leraren en leerlingen tot technische E-tools makkelijker wordt door de praktische omgang met de digitale E-tool en er zo technische expertise voor het gebruik van andere technische producten in het onderwijs wordt gebracht. 6. Omdat het winnen en acquireren van andere organisaties die geïnteresseerd zijn in grensoverschrijdend onderwijs in sport en gezondheid na het project door het opgebouwde netwerk kan worden gegarandeerd. Formulierversie 2.3 [ ] 5

72 Geplande subsidiabele kosten van het project Licht u a.u.b. kort toe wat deze kosten omvatten Personeelskosten ,00 Overige kosten ,00 (-) Inkomsten 0,00 Totaal ,00 Voorgestelde financiering Vult u in elk geval het totaalbedrag van de geplande eigen bijdrage van de projectpartners in! eigen bijdrage Totaal , 00% eigen bijdrage Totaal ,00 0,00% projectpartners 0,00 % Publiek 0,00 % Partner ,00 % Privaat 0,00 % INTERREG-Financiering (publiek) Som bijdragen van derden Totaal ,00 0,00% Publiek 8 gemeenten ,00 % 0,00 % 0,00 % Privaat 0,00 % Totaal ,00 80,00% EU (EFRO) ,00 50,00% Co-financiering Totaal ,00 15,00% NL 0,00 0,00% 0,00 0,00% Co-financiering De ,00 15,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,00 Formulierversie 2.3 [ ] 6

73 Projectconcept voor een project in het kader van het programma INTERREG Deutschland-Nederland Concept-nr. / versie 5.0 Datum 11 januari 2016 Begeleidend regionaal programmamanagement (RPM) RPM Eems Dollard Regio X RPM EUREGIO RPM Euregio Rijn-Waal RPM euregio rijn-maas-noord Projecttitel Lernen ohne Grenzen / Leren zonder Grenzen Volledige projectaanduiding Project Euregionaal grensoverschrijdend beroepsonderwijs Geplande projectstart Geplande looptijd (in maanden) Lead Partner Graafschap College Naam organisatie Adres, plaats Slingelaan 1, 7001 EA Doetinchem Rigo van Raai Martin Spaans Contactpersoon Telefoon r.vanraai@graafschapcollege.nl m.spaans@graafschapcollege.nl Formulierversie 2.3 [ ] 1

74 Overige projectpartners (Naam organisatie, plaats Indien mogelijk: contactpersoon, telefoon, ) Kernpartnerschap, leden stuurgroep (naast de leadpartner Graafschap College): Berufskolleg Bocholt-West, Bocholt, Ulrich Kirchner, +49 (0) , Deltion College, Herman Zwakenberg, +31 (0) ROC van Twente, Marcel Wiggers, +31 (0) Bedrijfstakschool Anton Tijdink, Terborg, M.Broekhuizen, +31 (0) , DNL-contact GmbH & Co KG, Dr. Johannes Reef, Bahnhofstr. 35, Steinfurt Caritasverband, Thomas Uhlen, Knappsbrink 58, Osnabrück, +49 (0) , Daarnaast beoogd lid van de stuurgroep: Landkreis Borken Eurregio / Interreg programmamanagement Participerende instellingen in de deelprojecten: Berufskolleg für Technik, Ulrich Kipp, Lönsweg 24, Ahaus, , verwaltung@bt-ahaus.de SMEOT, Bedrijfstakschool voor metaal, mechatronica en electrotechniek, Rob Swennenhuis, +31 (0) , r.swennenhuis@smeot.nl Richard von Weizsäcker Berufskolleg, Sabine Neuser, s.neuser@t-online.de Berufskolleg Beckum, Erwin Wehkeiser, , verwaltung@bkbeckum.de Pictorius Berufskolleg, Helmuth Kortekamp, , info@pictorius.de Christelijk College Schaersvoorde (VMBO),G.W. Meijnen, Landbouwstraat 1 Aalten, Gw.meijnen@schaersvoorde.nl Technische Schulen des Kreises Steinfurt, Thomas Dues Partijen die nog willen participeren in de werkpakketten: Hansa BK Münster: secties Economie, Handel, T&L BK Ludwig Erhard BK Münster: secties Commercie & Ondernemen, Economie W.E von Ketteler, BK Münster: secties Bouw & Infra, Motorvoertuigen, Chauffeur Goederenvervoer Berufskolleg für Wirtschaft und Verwaltung, Ahaus Gewerbliche Berufsbildende Schulen des Landkreises Grafschaft Bentheim Nordhorn, Dieter Stefan BK Am Wasserturm Bocholt Klara Stift, Münster Outlaw Gesellschaft für Kinder und Jugendliche GmbH, Münster BK Oswald-von-Nell-Breuning, Coesfeld St. Elisabeth Nordhorn, Träger Kita s in Nordhorn und Umgebung Potentiële partijen die samenwerking onderzoeken Berufskolkolleg Borken, Josefstraße Borken +49 (0)2861 / Berufsbildende Schulen des Landkreises Osnabrück - Bildungsgang Augenoptik, Brinkstraße 17 Osnabrück Formulierversie 2.3 [ ] 2

75 1. Welke concrete maatregelen/activiteiten zijn in het kader van het project gepland? Tip: een indeling in verschillende werkpakketten of fases kan hier alvast nuttig zijn. (maximaal tekens) De Anton Tijdink Bedrijfstakschool, 13 Duitse Berufskollegs en drie Nederlandse regionale opleidingscentra in het bedieningsgebied van de Euregio hebben de handen ineen geslagen om het voorbereidend en middelbaar beroepsonderwijs aan beide zijden van onze grenzen te euregionaliseren. Met het oprichten van het samenwerkingsverband werken wij op een integrale wijze aan het realiseren van een duurzame structuur voor het grensoverschrijdende, Euregionaal beroepsonderwijs. Het project Leren zonder Grenzen is gericht op de aansluiting tussen beroepsopleidingen onderling en op de gezamenlijke, grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Hoewel de afgelopen jaren meerdere uitwisselingen hebben plaatsgevonden is nog geen sprake van een duurzame structuur van euregionale opleidingen. En dat laatste is nu precies het doel van het project, te bereiken door een evenwichtige mix van elkaar versterkende activiteiten. De projectpartners staan klaar in de startblokken met concrete grensoverschrijdende activiteiten op het gebied van beroepsonderwijs. Deze activiteiten variëren van werkbezoeken tot stages tot tweetalig onderwijs. Het project bundelt en integreert deze activiteiten en zorgt voor ondersteuning zodat informatie- en kennisdeling en daarmee het volume aan grensoverstijgend beroepsonderwijs toe zal nemen. Scholen, bedrijven en instellingen zullen elkaar door het project steeds beter weten te vinden. De deelprojecten in de werkpakketten leiden op basis van voortschrijdend inzicht en relatievorming tot initiatieven die na toetsing op relevantie kunnen worden omgezet in aanvullende activiteiten. Voorbeeld is de samenwerking die nu wordt opgestart door Roc van Twente met Lise Meitner Berufskolleg in Ahaus voor de gehandicaptenzorg. Beide organisaties zijn met elkaar in gesprek over wederzijdse docentenuitwisselingen, excursies, stages, proeve van bekwaamheid, en bi-diplomering. Andere ideeën die op dit moment in ons netwerk leven zijn projecten voor de branches Werktuigbouw, Installatietechniek en Mechatronica. Om nieuwe ontwikkelingen en ideeën te ondersteunen is in deze aanvraag het werkpakket Innovatieen Kenniscentrum Euregionaal Beroepsonderwijs (hierna: IEB) opgenomen als verbindende schakel voor én tussen de werkpakketten. Het IEB zal een platform bieden aan experts en stakeholders. Hier moet gedacht worden aan vertegenwoordigers van de projectpartners en externe arbeidsmarkt- en opleidingsdeskundigen zoals werkgevers, onderzoeks- en kennisinstellingen, BIBB Bonn, Programmamanagement Interreg, etc. Voorbereidende activiteiten 2016: - opzetten projectbureau, projectstructuur en aanstelling projectleider en medewerkers; - per werkpakket bijeenkomsten in kleiner gezelschap met betrokken projectpartners; - inrichten van website/ digitaal systeem met informatie over alle betrokken instanties en grensoverschrijdende activiteiten; - formuleren door deelprojectteam - van concrete, kansrijke activiteiten met smartgeformuleerde doelstellingen met als resultaat plan van aanpak; - procedures en zoektocht naar gastgezinnen voor stagiaires - opstellen servicedocument met adviezen, formulieren en protocollen voor betrokkenen bij deelprojecten vanwege financiële en administratieve processen en dienstverlening bij grensoverstijgende projecten; - startconferentie Leren zonder Grenzen voor projectpartners en belangstellenden met de mogelijkheid om op specifieke activiteiten in te tekenen. De projecten waar in 2016 mee gestart wordt zijn per branche gerangschikt naar 10 werkpakketten, die in bijlage 1 uitgebreider worden beschreven naar aantallen deelnemers, beoogde resultaten en Formulierversie 2.3 [ ] 3

76 fasering per werkpakket. Werkpakket Techniek en MKB / Regioticket 2: 840 leerlingen MBO/MKB, 64 docenten ca. 360 voltijd ll. VMBO Aalten, ROC van Twente-Technische Schulen Steinfurt, Berufskolleg Bocholt-West, Kreuzschule Heek, Technische Schulen Steinfurt met in totaal: ca. 360 ll. MKB grensregio (metaal, installatie, industrie) Werkpakket Windenergie: 900 ll. VMBO/ Realschulen, 1000 leerl. MBO/BK, 50 docenten Werkpakket Gezondheidszorg 30 docenten, 400 studenten 300 leerlingen, 9 docenten 3 managers, 20 werknemers Werkpakket Gezondheidszorg, (Optiek) 15 docenten, 50 Mbo-ll. volgen stages, 400 NL/D studenten, 20 werkgevers Werkpakket Kinderopvang 244 leerlingen, 9 docenten, 3 opl.managers 10 werknemers Kindergarten / Kinderopvang Betrokken opleidingen: - Pedag. Medew.Kinderopvang(BBL 3/ BOL 3 ) - Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker Kinderopvang (PW) (BOL 4/ BBL 4) Werkpakket Logistiek 116 leerl., 9 docenten, 4 opleidingsmanagers Betrokken opleidingen: - Logistiek Medewerker BOL 2 - Logistiek Teamleider BBL 3 - Manager Transport en Logistiek BOL 4 Werkpakket Detail/Handel 625 leerlingen, 15 docenten, 6 opl.managers Betrokken opleidingen: - Verkoop specialist BOL 3 - Ondernemer Detailhandel BOL 4 - Commercieel medew.(binnendienst) BOL 3 - Commercieel medew.bol 4 - Filiaalmanager (BOL4) Werkpakket Hout/Meubel/Bouw 85 leerl., 8 docenten, 3 opleidingsmanagers Betrokken opleidingen: - Allround machinaal houtbewerker BOL 3 - Allround Meubelmaker/Interieurbouwer BOL3 -Middenkader Bouw en Infra BOL 4 - Allround Timmerman BOL 3 Gezamenlijke stage-, onderwijs-, examen programma (in tandems). Begeleiding erkenningsprocedures van beroepsdiploma s via ICDW resp. Industrieund Handelskammer resp. Handwerkskammer. Gezamelijk onderwijs. Gezamelijke stages (in tandems). Ontwikkeling taalcompetenties. Toepassing actuele kennis en technologische ontwikkelingen in onderwijs. Tweetalige onderwijskoffer met lesmateriaal en opdrachten windenergie opdrachten voor VMBO en keuzemodule windenergie voor MBO s/berufskolleg 400 stages in D/NL zorginstellingen Euregionale tweetalige Zorgopleidingen niveau 3 en 4 Bi-diplomering Zorgopleidingen 3 en 4 Zorg- en Netwerkconferentie febr.2016 Ouderenzorg 230 snuffelstages, 35 excursies groepen ll., 34 stages van 20 weken trainings- en stagemodule, Proeve van Bekwaamheid NL/D Bi-diplomering zorgopleidingen, Erkennings- en EVC-procedure diploma 30 grensoverstijgende stages Ontwikkeling, testen en implementatie blended learning module binoculair zien - Start- en Netwerkbijeenkomst - 80 werkbezoeken docenten/medewerkers, 20 docentenstages snuffelstages ll., 22 excursies groepen ll. - 1 trainings- en 1 stagemodule, tweetalige Proeve van Bekwaamheid - 60 ll.stages van 20 weken - Conferentie D/NL voor onderwijs en instellingen - Erkennings- en EVC-procedure diploma (maatwerk) + Bi-diplomering - werkbezoeken 36 docenten, 4 docentenstages - studiedag 50 leerlingen, 10 excursies groepen ll. - ieder jaar Euregionale beroepenwedstrijd - Inrichting BPV-traject met Proeve van bekwaamheid - 36 leerlingen-stages van 20 weken - Erkennings- en EVC-procedure diploma (maatwerk) - Euregionale opleiding Logistiek niv.4, Bi-diplomering Logistiek niv.4-36 werkbezoeken en 18 docentenstages - studiedag 475 leerlingen, 12 excursies groepen ll. - ieder jaar Euregionale beroepenwedstrijd - Jaarlijks kennisdelingsconferentie schooleiders/docenten - ieder jaar: 3 Duitse docenten geven les in Nl, en vice versa - 36 leerlingen-stages 20 weken - Vier tweetalige modules / keuzedelen - Erkennings- en EVC-procedure diploma (maatwerk) - 26 stages ll. 20 weken, 10 excursies groepen ll. - Werkbezoeken 20 studenten NL en 20 werkbezoeken D - Ontwikkeld tweetalige stage, onderwijs en trainingsmodulen - gezamenlijke studiedag eens per jaar - Ieder jaar 1 Euregionale beroepenwedstrijd - Werkbezoeken 4 docenten jaarlijks, 8 docentenstages - Erkennings- en EVC-procedure diploma (maatwerk) + Bi-diplomering Formulierversie 2.3 [ ] 4

77 Werkpakket Innovatie- en Kenniscentrum Euregionaal Beroepsonderwijs (IEB) Projectmanagement - onderzoek KPI s van succesvolle euregionale projecten - onderzoek onderwijsbehoefte euregionaal bedrijfsleven - 3 publicaties per jaar, 1 kennisconferentie per jaar - ontwikkeling methoden en technieken euregionale projecten beroepsonderwijs - laagdrempelig infopunt projectontwikkeling - begeleiding erkenningsprocedures - netwerk-/makelaarsfunctie - ieder deelproject publiceert in branche- en/of vakbladen - website: beheer en onderhoud vanaf projectstart - laagdrempelige infopunt partners en extern betrokkenen in samenhang met IEB - beheer en onderhoud van netwerk (customer relations management systeem) - monitoring voortgang projecten / werkpakketten - financiële en inhoudelijke jaarverslagen 2. Welke doelen en doelgroepen bereikt het project? Welke resultaten worden (uitgedrukt in indicatoren) behaald? (maximaal 2000 tekens) De komende jaren zal het project Leren zonder Grenzen zich ontwikkelen tot een stabiel en in de regio bekend Duits-Nederlands netwerk van beroepsleidingen. Doorlopende communicatie van geboekte resultaten en het actief benaderen van mogelijke partners zal het netwerk aanzienlijk doen groeien. Door uitwisselingen, concrete projecten, gemeenschappelijk onderwijs en structurele stages (BOL/BBl) ontvouwt zich een grotere studie- en arbeidsmarkt voor studenten en kan het Euregionale bedrijfsleven kiezen uit een groter arbeidspotentieel. Het leren van elkaars arbeidscultuur en taal is van wezenlijk belang voor de ontwikkeling van de grensregio s. Alleen dan kan effectief worden samengewerkt op weg naar een gemeenschappelijk cultureel-sociaal kader en arbeidsmarkt. Hoofddoel: Het hoofddoel van het project is het bewerkstelligen van een duurzame infrastructuur voor het beroepsonderwijs in het Euregionale bedieningsgebied. Hiermee wordt bedoeld dat het project stabiele en robuuste samenwerkingsverbanden oplevert die ook na de projectperiode van duurzame aard zijn zodat grensoverschrijdend beroepsonderwijs in de Euregio een vanzelfsprekende activiteit is van alle betrokken stakeholders. De subdoelen en daarmee voordelen voor onze stakeholders zijn evident, namelijk: - Onze leerlingen zijn door hun euregionale opleiding minder kwetsbaar voor conjuncturele schommelingen en veranderingen in de vraag-aanbod verhoudingen op de arbeidsmarkt aan weerszijden van de grens. - Leerlingen aan beide kanten van de grens worden op praktische wijze vertrouwd gemaakt met de taal, de beroepscultuur en het onderwijssysteem van het buurland. - Voor docenten en de scholen wordt het steeds gewoner om hun onderwijs en didactische competenties te richten op het grotere afzetgebied van de Euregio, zodat zij leerlingen beter voorbereiden op de Euregionale arbeidsmarkt. - Het Euregionale bedrijfsleven kan rekenen op een groter potentieel aan goed opgeleide werknemers die na hun opleiding sneller en effectiever inzetbaar zijn op de Euregionale arbeidsmarkt, en daarmee wordt weer een belangrijke impuls gegeven aan de economische doelstellingen van de Euregio, en de lokale overheden. - Leren zonder Grenzen verzorgt (ook na afloop van de subsidieperiode) een toegankelijk informatie- en makelaarsloket voor bedrijfsleven, onderwijsveld en lokale overheden. Kennisdeling en netwerken zijn belangrijke uitgangspunten in de werkwijze van het projectteam. Bijvoorbeeld om een bedrijf of brancheorganisatie in contact te brengen met een school aan de andere kant van de grens voor (bij-)scholingstrajecten. Hierbij vervult het innovatie en kenniscentrum IEB een essentiele rol. Formulierversie 2.3 [ ] 5

78 - Door dit project wordt ook in onze Euregio optimaal gebruik gemaakt van de ervaringen en expertise die zijn opgedaan in het project Ler(n)ende Euregio van de Euregio Rijn Waal. Met het betrokken projectmanagement zijn werkafspraken gemaakt en komen ontwikkelde instrumenten en methodieken ter beschikking komen voor onze Euregio. Primaire doelgroepen zijn de deelnemers aan de Sekundaire Stufe 1 der algemeine Bildung, Sekundaire Stufe 2 der berufliche Bildung scholieren VMBO, studenten MBO; medewerkers VMBO s, Roc s en Berufskollegs en (werknemers van) met name maar niet uitsluitend het MKB. Belangrijk is de verbinding van het project aan de Euregionale werkgevers door expertise en input uit dat bedrijfsleven te gebruiken als basis voor verbetering van de aansluiting van het onderwijs op de Euregionale arbeidsmarkt(en). Hier speelt het werkpakket IEB een essentiele rol. Dit alles met het focus op de moderne en grensoverstijgende eisen die worden gesteld aan een beroepsopleiding voor een succesvolle overstap naar arbeid aan beide kanten van de grens in onze Euregio. Voor het monitoren van branche-specifieke schommelingen in vraag-aanbod verhoudingen op de arbeidsmarkt zal het projectmanagement nauw contact onderhouden met instanties zoals IHK / HWK, Agentur fur Arbeit en aan de Nederlandse kant de regionale Werkservicepunten (in oprichting), UWV, Kamer van Koophandel, MKB Nederland en VNO/NCW. Uitgangspunt van de projectpartners is dat via maatwerk op basis van concrete en realiseerbare doelstellingen zo goed mogelijk wordt aangesloten op de ambities en mogelijkheden van arbeidsmarktrelevante branches. Een belangrijk instrument hiervoor is een goede communicatie van geboekte resultaten en het verbinden van succesvolle projecten aan geïnteresseerde branchegenoten. 7. Hoe kunnen de projectactiviteiten en resultaten en/of het ontstane grensoverschrijdende netwerk na de projectlooptijd verder worden benut en gefinancierd? Hoe worden activiteiten voortgezet? In hoeverre zijn de outputs en resultaten voor derden relevant en bruikbaar? (maximaal 2000 tekens) Het Innovatie- en Kenniscentrum Euregionaal Beroepsonderwijs (IEB) zorgt ervoor dat de projectactiviteiten op een innovatieve manier na afloop van het project kunnen worden voortgezet. De deelprojecten worden bij de uitwerking van duurzame vervolgconcepten ondersteund. De individuele deelprojecten leveren de kennis, de ervaring, methoden en processen die op een duurzame manier kunnen worden ingezet. In veel gevallen zullen hierdoor afgeronde modules ontstaan. Succesvolle modules zullen structureel als keuzeonderdelen in het Nederlandse MBO worden opgenomen. Omdat het Duitse systeem voor het beroepsonderwijs stringenter georganiseerd is en minder ruimte aan de Berufskollegs geeft, zal met name op dit punt de inbreng van het Innovatiecentrum noodzakelijk zijn om de modules van het project te verankeren. Het BIBB Bonn zal daarbij een adviserende rol spelen. Daarnaast bestaat er behoefte aan een structureel gebruik van alle kennis en ervaring, bijvoorbeeld in samenhang met binationale diplomering, erkenning van diploma s en examens, bijscholingen en een structurele organisatie van stages en praktijkgerichte onderdelen in het buurland. Het werkprogramma van het project Leren zonder Grenzen en in het bijzonder van het innovatie/ en kenniscentrum IEB zal leiden tot synergie tussen alle werkpakketten, deelprojecten en ervaringen binnen en buiten het project met als gewenst resultaat blijvende samenwerkingsverbanden tussen scholen en bedrijfsleven in de Euregio gebaseerd op een body of knowledge. In dit verband is door de stuurgroep Leren zonder Grenzen de expliciete ambitie uitgesproken om na de subsidieperiode Interreg VA de samenwerkingsverbanden te continueren en te institutionaliseren, in het bijzonder het innovatie- en kennis centrum IEB. Om deze ambities mogelijk te maken is een businessplan inclusief verdienmodel noodzakelijk dat tijdens de projectperiode door het IEB zal worden geformuleerd. Hierbij kan gedacht worden aan: Formulierversie 2.3 [ ] 6

79 - sponsoring bedrijfsleven en brancheorganisaties (bedrijfstrajecten) - subsidies regionale overheden - inzet reguliere onderwijsgelden (personele inzet) deelnemende scholen - bijdrage studenten - enzovoorts In de looptijd van het project wordt onderzoek verricht naar de mogelijkheden om de verworvenheden structureel te verankeren in de bestaande opleidingsorganisaties (D,NL). Kernvraag is hoe de bestaande beroeps opleidingsstructuren in het Euregionale verzorgingsgebied kunnen worden versterkt, zodat ook voor de langere termijn de grensoverschrijdende opleidingsambities waargemaakt kunnen worden. Met betrekking tot duurzaamheid spelen met name de volgende factoren een bijzondere rol: 1. Diploma-erkenning 2. Doorloop en financiering van het grensoverschrijdende netwerk na de projectperiode. 3. Output en resultaten van het project zijn relevant, bruikbaar en beschikbaar voor derden. Ad.1: Een transparante methodiek van diploma-erkenning, al dan niet via Evc- en maatwerkprocedures, is van groot belang voor de ontsluiting van het Euregionale beroepsonderwijs, en daarmee de Euregionale arbeidsmarkt. Dit is een belangrijk duurzaam resultaat van het project. Voor de financiering van diploma-erkenning / Bi-diplomering zal het ondernemingsplan worden ontwikkeld. Daarnaast wordt na de projectperiode extra dienstverlening aan werkgevers geboden door maatwerkprocedures voor werknemers aan te bieden tegen een nog te bepalen vergoeding. Ad.2: Het ultieme doel van het project is het bewerkstelligen van een duurzame Euregionale opleidingsinfrastructuur in het bedieningsgebied van de betrokken partners. Dat moet onder meer leiden tot een vaste plek van de taal, arbeidscultuur, lesinhouden in de reguliere, door de overheid gefinancierde opleidingsprogramma s aan beide kanten van de grens. De Euregionalisering van het beroepsonderwijs, bijvoorbeeld door taalonderwijs, tweetalig onderwijs, gezamenlijke opleidingsprogrammma s en grensoverschrijdende stages zijn na beëindiging van het project op niveau geïntegreerd in de onderwijsprogramma s van de betrokken scholen. Naast het inhoudelijke, is daarmee ook de financiële borging van de resultaten geregeld. Die duurzame infrastructuur zal ook meer tot uitdrukking komen in een gedurende de looptijd gestaag toenemend aantal samenwerkingsrelaties tussen partnerscholen. Kortom, de activiteiten in het project zijn erop gericht dat de resultaten en methodieken na afloop zijn geïntegreerd in de reguliere, bekostigde onderwijsprogramma s. Het gaat niet om een extra belasting voor het onderwijsstelsel, maar om een vernieuwing binnen bestaande programma s door een focus van het onderwijs op het gehele euregionale gebied. Om het daarvoor benodigde netwerk en onderwijsvernieuwing voor elkaar te krijgen is eerst het project Leren zonder Grenzen noodzakelijk. Waar naar verwachting van de projectpartners behoefte aan zal blijven bestaan is het informatie- en makelaarsloket. Daarom hebben de partners de ambitie uitgesproken om na de projectfase deze loketfunctie structureel in stand te houden. De vormgeving, bemensing en financiële grondslag onder deze loketfunctie is tijdens de projectfase onderwerp van gesprek met onderwijs, bedrijfsleven en lokale overheden. Een nog niet uitgekristalliseerd idee dat in de stuurgroep wel eens is besproken is het inrichten van één of meerdere fysieke opleidingslocaties op de grens van het Euregionale verzorgingsgebied. Dit idee zou nadere uitwerking behoeven en maakt geen onderdeel uit van deze projectaanvraag. Ad.3: Formulierversie 2.3 [ ] 7

80 Het projectmanagement zal in samenwerking mat het Innovatie- en kenniscentrum IEB geboekte resultaten continu en ook na afloop van het project op publieksvriendelijke wijze publiceren en bekendmaken. Materialen, methodieken en producten zullen voor andere (grens-)regio s van belang zijn. Dat zal via de project-website gebeuren (virtual community), maar ook door regelmatige publicaties in (vak-)bladen, presentaties tijdens symposia. Verder zullen de projectleiding en betrokkenen op laagdrempelige wijze zich presenteren als informanten en adviseurs voor scholen, bedrijven, regio s en geïnteresseerden, die grensoverstijgende activiteiten ontplooien of willen starten. De partners, die deelprojecten uitvoeren, zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de communicatie. Gezamenlijk worden kaders vastgesteld waarbinnen alle deelprojecten de verspreiding van de resultaten realiseren. De leadpartner is verantwoordelijk voor het communiceren van het gehele project. Tijdens het project wordt een informatieve website ontwikkeld, waarmee zowel interne als externe belangstellenden uitgebreid worden geïnformeerd over het netwerk en de voortgang van het project. Het projectmanagement is verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de website. Na afloop van het project zal beheer en onderhoud van de website worden overgedragen aan het informatieen makelaarsloket. 8. Projectkosten en begroting De projectkosten zijn gebaseerd op de ambities, activiteiten en streefgetallen zoals beschreven in paragraaf 1 en bijlage 1. Hieraan liggen ten grondslag meerdere concrete projecten, waarvoor partners aan beide kanten van de grens in de startblokken staan. De totale projectkosten bedragen verdeeld over 10 werkpakketten. De relatieve kosten bezien over het aantal deelnemers kunnen enigszins verschillen. Zo zien we dat het werkpakket Regioticket2 relatief meer kost dan de andere pakketten. Dat komt omdat dit werkpakket hoge en arbeidsintensieve ambities kent op het snijvlak van uitwisseling/oriëntatie en de integratie, harmonisering en innovatie van het D/NL industriele beroepsonderwijs. Jaarlijks en na afloop van de subsidieperiode zal op basis van nacalculatie worden berekend of verantwoord gebruik is gemaakt van het budget. Het totale budget is een gecalculeerde schatting van de kosten over de projectperiode tot en met 2019 gebaseerd op concrete projectenvoorstellen per werkpakket. De stuurgroep en het projectmanagement beoordelen projectbegrotingen nauwgezet op kwaliteit, relevantie en haalbaarheid, gerelateerd aan doelstellingen en budgetuitputting. 9. Projectmanagement en verantwoording Het projectmanagement en de inhoudelijke en financiële verantwoording naar stakeholders ligt in handen van de aanvrager, het Graafschap College. Voor deze constructie is gekozen omdat het Graafschap College als partner heeft deelgenomen aan de Lerende Euregio van de Euregio Rijn Waal , en daarmee ruime expertise en ervaring heeft opgedaan met grensoverschrijdend beroepsonderwijs. Voor de financiële en juridische aansprakelijkheid wordt nog een samenwerkingsovereenkomst opgesteld die tot doel heeft dat afzonderlijke projectpartners elk voor zich aansprakelijk kunnen worden gesteld voor het eigen projectdeel. Beoogde deelnemers van de stuurgroep zijn de penvoerder, sturende partners: Graafschap College, Berufskolleg Bocholt West, AT School, Formulierversie 2.3 [ ] 8

81 ROC van Twente, Deltion College, Landkreis Grafschaft Bentheim, (sofern Projektpartner) Caritas DNL-contact Kreis Borken (sofern Projektpartner) Euregio / Interreg. De stuurgroep stuurt de projectmanager aan en neemt voltallig deel in het Ontwikkelings- en innovatiecentrum. De stuurgroep is financieel en inhoudelijk verantwoordelijk voor het project. De vakinhoudelijke ondersteuning van de werkpakketten gebeurt vanuit het kenniscentrum IEB. De projectmanager stuurt de medewerkers van het projectmanagement (team communicatie en administratie) aan. Het team communicatie werkt ook voor de deelprojecten. Deze manier van werken leidt tot een projectorganisatie waar de stuurgroep functioneert als een dagelijks bestuur, de inhoudelijke verbinding wordt vooral gelegd door het innovatie- en kenniscentrum IEB. Het IEB organiseert een panel van experts dat minstens 4 keer per jaar bijeen komt, naar behoefte ook vaker. De begeleiding van het Innovatie- en kenniscentrum wordt door DNL-contact uitgevoerd. Aldus ontstaat het organisatieschema zoals hieronder weergegeven: Formulierversie 2.3 [ ] 9

82 Leren zonder Grenzen Stuurgroep Interreg programma management Leadpartner Projectmanagement IEB Innovatie- en kenniscentrum Euregionaal Beroepsonderwijs Projectadministratie Communicatie 8 werkpakketten De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het gehele project wordt neergelegd bij de stuurgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van betrokken partners (scholen en lokale overheden). - Het projectmanagement, onder leiding van de projectleider, coördineert de dagelijkse gang van zaken op inhoud, geld en tijd. De kwaliteit van de activiteiten in deelprojecten wordt gemonitord door het projectmanagement, maar is de verantwoordelijkheid van de trekker van het deelproject. - De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de personele inzet, financiële huishouding, toewijzing van projecten, monitoring van kwaliteit, enz. komt voor rekening van een centrale stuurgroep, die wordt samengesteld uit een representatieve vertegenwoordiging van de betrokken partners. - De stuurgroep rapporteert eens per jaar op kwaliteit en kwantiteit aan de subsidiërende instellingen. De hiervoor noodzakelijke data worden aangeleverd door het projectbureau, maar de stuurgroep zal ook zelf steekproefsgewijs controles uitvoeren. Op verzoek van het pro- Formulierversie 2.3 [ ] 10

83 grammamanagement gaat een vertegenwoordiger van het programmamanagement deelnemen in de stuurgroep. - De stuurgroep vergadert drie keer per jaar, waarbij met name de project- en budgettoewijzing hoog op de agenda staat. - Het Innovatie- en Kenniscentrum Euregionaal Beroepsonderwijs (IEB) zal de stuurgroep en deelprojecten inhoudelijk adviseren en voor de verbinding tussen de deelprojecten onderling en met de stakeholders zorgen. De inhoudelijke ondersteuning van de deelprojecten zal ook vanuit het centrum worden uitgevoerd. - Het projectmanagement is verantwoordelijk voor het coachen en zo nodig opleiden van projectmedewerkers van deelnemende bedrijven, instellingen en scholen. Daarnaast fungeert het projectmanagement als makelaar en relatiebeheerder tussen de vele partners. In geval van eventuele wijzigingen in curricula kan het management ondersteunen in het contact met toezichthoudende instanties vanwege wet- en regelgeving. - Verzameling en archivering van alle administratieve bescheiden, zoals aangeleverd door de deelprojecten, gebeurt door het projectbureau. - Leadpartner geeft huisaccountant opdracht tot controle en rapportage financiële gegevens. Geplande subsidiabele kosten van het project Licht u a.u.b. kort toe wat deze kosten omvatten Personeelskosten Overige kosten (-) Inkomsten Totaal Voorgestelde financiering Vult u in elk geval het totaalbedrag van de geplande eigen bijdrage van de projectpartners in! eigen bijdrage Totaal ,00% eigen bijdrage Totaal ,00% projectpartners Nederlandse scholen ,50 12,50% Publiek Duitse scholen ,50 12,50% Privaat % % bijdragen van Totaal % derden % Publiek % Privaat % % INTERREG- Financiering (publiek) Totaal ,00% EU (EFRO) % Co-financiering Totaal ,50 12,50% NL Provincies Gelderland / Overijssel ,50 12,50% % Co-financiering De Totaal ,50 12,50% Deelstaten Niedersachsen, Nordrhein Westfalen ,50 12,50% Som % Formulierversie 2.3 [ ] 11

84 o e o e für ein Projekt im Rahmen des INTERREG-Programms Deutschland-Nederland Entwurf-Nr. / Version 1 Datum Begleitendes regionales Programmmanagement (RPM) (falls bekannt) RPM Ems Dollart Region RPM EUREGIO RPM Euregio Rhein-Waal RPM Euregio rhein-maas-nord Projekttitel (ggf. Abkürzung, max. 20 Zeichen) Energieneutrale verwijdering van microverontreinigingen uit afvalwater Vollständiger Projekttitel (falls erforderlich; max. 3 Zeilen) Invoering van een energieneutraal concept voor de verwijdering van microverontreinigingen uit afvalwatersystemen Geplanter Projektstart maanden Geplante Laufzeit (in Monaten) Lead Partner Name der Organisation Waterschap Vechtstromen Adresse, Ort Kooikersweg 1, 7609 PZ Almelo Kontaktperson Telefon Dhr. Hans Ellenbroek +31 (0) , H.Ellenbroek@vechtstromen.nl Weitere Projektpartner (Name der Organisation, Ort falls möglich: Kontaktperson, Telefon, ) TBR Technische Betriebe Rheine AöR Am Bauhof Rheine Formularversion 2.3 [ ] 1