China, globalisering en milieuproblematiek. Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "China, globalisering en milieuproblematiek. Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009"

Transcriptie

1 China, globalisering en milieuproblematiek Lessen 21ste eeuw 23 maart, 2009

2 Economisch Socio-cultureel Politiek Milieu Globalisering

3 Globaal milieubeleid in een notendop Sinds 1972 op internationale agenda Ongeveer 400 internationale verdragen Belang van multilaterale instellingen: VN, Wereldbank Belang van regionale institutions: EU China: afwezig of terughoudend

4 Politieke evolutie Mao sterft in 1976, en met hem het oude systeem Deng Xiaoping (79-97): vader van het nieuwe China Jiang Zemin (93-03): klemtoon op economische ontwikkeling Hu Jingtao (03-heden): China in de wereld Uitdaging: economisch belang omzetten in politieke invloed

5 Economische evolutie 10% groei in BBP per jaar sinds midden van jaren 90 Job creatie: >10 miljoen per jaar Enorme stijging in gezinsinkomen 1,600 1,200 Per Capita Disposable Income of Urban Households (Dollar Values) 1,

6 Aandeel in wereldeconomie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4% 28% 15% EST EST. China India US Japan Other EU

7 BBP per capita U.S. China

8 Snelle verstedelijking 50% 43.0% Verstedelijkingsratio % % % 40% 30% 20% 10% 0% 26.4% Share of Urban Population

9 Huisvesting : meer dan 7 miljoen nieuwe gezinswoningen

10 Migratie 13 miljoen mensen verhuizen elk jaar naar de steden

11 China s belangrijkste milieuproblemen Luchtverontreiniging Waterverontreiniging Ontbossing Landdegradatie

12 Luchtverontreiniging 16 van de 20 meest verontreinigde steden 4 miljoen doden per jaar enorme problemen met respiratoire aandoeningen

13 Luchtverontreiniging - Transport Snelst groeiende automarkt 5 miljoen nieuwe wagens in miljoen in 2002 en toch pas begin Zeer hoge emissies per voertuig Wel nieuwe emissienormen

14 Waterverontreiniging Industrieel afvalwater 70% van het water in 5 belangrijkste riviersystemen is ongeschikt voor menselijk gebruik 700 miljoen drinken dagelijks vervuild water 20% van landbouwproducten in industriële en mijngebieden is gecontamineerd omwille van waterverontreiniging Steden langs een aantal belangrijke riviersystemen hebben verhoogd risico op kankers, vertraagde groei, ontwikkelingsstoornissen, enz.

15 Watertekort Vraag stijgt sterk Per capita beschikbaarheid is slechts 25% van het wereldgemiddelde 60 miljoen Chinezen hebben moeite om in dagelijkse waterbehoefte te voorzien Herlocatie als Chinese oplossing Cloud seeding technologie

16 Ontbossing 4 6% per jaar 50%: bebouwing en verstedelijking 50%: houtindustrie

17 Ontbossing: gevolgen Bodemdegradatie en overstromingen Dichtslibben van rivieren, waterreservoirs and dammen Zand- en stofstormen, verwoestijning

18 Land Degradatie Bodemerosie 37% van het land is aangetast Een van de landen met de ergste problemen van woestijnvorming

19 China s ontembare honger naar energie

20 Groei in energieverbruik = Actual Energy GDP 110 Energy Target BBP: Ongeveer 10% Energie: algemeen 11% electriciteit: 15.5% Olie +18% in 2004 (1/3 VS) 2020 Doelstelling: BBP X4, Energie X2, Urbanizatie X2

21 China s energiemix China Wereld natural gas 3% Steenkool 70% coal 70% natural gas 24% coal 26% oil 24% nuclear 1% hydro 2% oil 39% nuclear hydro non-hydro 8% renewables 2% 1%

22 Olie-afhankelijkheid Tegen 2020: 80% import Geo-strategische competitie Opportunistische partnerships Million barrels per day (mbd) Olieverbruik in China Source: EIA 2004

23 Energieconsumptie per Capita Millions of BTUs U.S. W. Europe China

24 Emissies van broeikasgassen MtCO2/Year U.S. China Europe Japan India Source: Worldwatch Institute

25 Nieuwe wet op hernieuwbare energie Hernieuwbare energie: 15% van alle electriciteit in 2020

26 Kyoto en de toekomst China heeft geen verplichtingen tot 2012 Post-Kyoto afspraken onmogelijk zonder Chinese verplichtingen Zelfde verwachtingen t.a.v. India, Brazilië, Zuid Afrika, Mexico Positie van de VS en EU Wat is rechtvaardig?

27 China en globaal milieubeleid Milieuproblemen zijn zeer snel nationale prioriteit geworden China als actieve speler in mulitlaterale overeenkomsten China heeft een dubbel gezicht: ontwikkelingsland en industriële supermacht China als een spiegel voor onszelf!?!

Energie en geopolitiek

Energie en geopolitiek Energie en geopolitiek Pieter Boot Groningen, 15 juni 2009 Deze presentatie Introductie Internationale energiemarkt Energie voorzieningszekerheid Energie en beleid 1 Introductie Dalende prijzen na juli

Nadere informatie

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater?

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater? Globalisering 2.: Europa in woelig vaarwater? Jan Van Hove Chief Economist, KBC Groep NV Professor Internationale Economie, KU leuven 22 ste Maritiem Symposium 23 mei 218 KBC Economic Research Europa op

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Armoede en ongelijkheid in de wereld Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Wat gaan we bestuderen? Wanneer en hoe zijn armoede en ongelijkheid op de agenda van

Nadere informatie

De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen

De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen Bert De Wel Studiedienst ACV Overzicht 1.Ons klimaatengagement 2.Evaluatie van het resultaat 3.Na Kopenhagen 1. Ons Klimaatengagement De vakbonden hebben aanzienlijk

Nadere informatie

TURBULENTE TIJDEN. KOEN DE LEUS Hasselt, 23/11/2016

TURBULENTE TIJDEN. KOEN DE LEUS Hasselt, 23/11/2016 TURBULENTE TIJDEN KOEN DE LEUS Hasselt, 23/11/2016 Wereld: lage(re) groei-omgeving Financieel Forum - Hasselt 23/11/2016 2 IMF: Groundhog day Financieel Forum - Hasselt 23/11/2016 3 Wereldhandel vertraagt

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011 Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?

De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen? De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen? Leo van Wissen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut NIDI, Den Haag Rijksuniversiteit Groningen Bijdrage aan De Rode Hoed, 8

Nadere informatie

NIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen

NIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen NIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen Felix Gruijters Nuon Amsterdam ArenA 12 oktober 2011 1 A convenient truth 44 triljard dollar staat op het spel Die waarde biedt kansen A convenient truth

Nadere informatie

De wissel. Maarten Hajer PBL. @leefomgeving @maartenhajer

De wissel. Maarten Hajer PBL. @leefomgeving @maartenhajer De wissel Maarten Hajer PBL @leefomgeving @maartenhajer At the crossroads? De eeuw van de verstedelijking Austerity governments Vergrijzing, vergrijzend platteland Enorme druk op lokale en provinciale

Nadere informatie

De hobbelige weg naar Coby van der Linde

De hobbelige weg naar Coby van der Linde De hobbelige weg naar 2050 Coby van der Linde Waar gebruiken we energie voor? Transport (vooral olie) Lage temperstuur warmte (in Nederland vooral gas) Koelen van gebouwen (elektriciteit) Industriële warmte

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Referentiescenario De WETO-studie (World Energy, Technology and climate policy Outlook 2030) bevat een referentiescenario

Nadere informatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie P. Boussemaere Oostende 3 mei 2019 Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie De probleemstelling in 15 minuten Welke

Nadere informatie

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert

Nadere informatie

CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie

CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie Stijn Santen International KiVi-Niria lezing Sectie petroleum techniek Den Haag, Nederland 28 Juni 2005 Inhoud Introductie economische groei, energie

Nadere informatie

De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie

De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie Geschreven door: Lesley Huang en Pepijn Veldhuizen Vakken: Economie School en klas: Scholengemeenschap Were Di, vwo 6 Begeleider: De heer

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom

Nadere informatie

Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018

Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018 Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018 1 Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Uitgangspositie Trends Uitdagingen

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Hertekening van het onderwijslandschap

Wetenschap & Technologie Hertekening van het onderwijslandschap Wetenschap & Technologie Hertekening van het onderwijslandschap Nood aan W&T profielen op het werkveld Wetenschap en technologie _Leuven 111114 1 Leuven, 14 november 2011 Eric Vermeylen Directeur kenniscentrum

Nadere informatie

België: een belangrijke speler in minerale meststoffen. Belfertil

België: een belangrijke speler in minerale meststoffen. Belfertil België: een belangrijke speler in minerale meststoffen Belfertil Belfertil Belgian Luxemburg Mineral Fertilizer Association Belfertil vertegenwoordigt de minerale meststoffensector. N, P, K Basis minerale

Nadere informatie

Samenvatting Economie H8

Samenvatting Economie H8 Samenvatting Economie H8 Samenvatting door Irene 1160 woorden 14 juni 2018 8,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Economie H8 Absolute armoede Als je niet meer in staat bent in

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

The Day After tomorrow... Waarom wachten

The Day After tomorrow... Waarom wachten The Day After tomorrow... Waarom wachten als we vandaag kunnen reageren? The Day After Tomorrow, de film van Roland Emmerich (Godzilla en Independence Day), verschijnt op 26 mei 2004 op het witte doek.

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Datum 30 juni 2014 Betreft Beantwoording vragen van de leden Van Dijk en Smaling (beide SP) over schaliegas in het vrijhandelsverdrag TTIP

Datum 30 juni 2014 Betreft Beantwoording vragen van de leden Van Dijk en Smaling (beide SP) over schaliegas in het vrijhandelsverdrag TTIP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Onze Referentie Minbuza 2014.332369 Uw

Nadere informatie

6,3. Opdracht door een scholier 1928 woorden 2 april keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,3. Opdracht door een scholier 1928 woorden 2 april keer beoordeeld. Maatschappijleer Opdracht door een scholier 1928 woorden 2 april 2003 6,3 45 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Allereerst zal ik een toelichting geven over de mondiale milieuvraagstukken, vervolgens een korte toelichting

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1

De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1 De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1 September 2006 Eric Raets Portfolio Manager Energy and Cyclical Sectors Active Equity Fund Management KBC Asset Management Inhoud

Nadere informatie

Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking

Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Prof.dr.ir. Han Wiskerke Wageningen Universiteit Leerstoelgroep Rurale Sociologie http://www.rso.wur.nl/uk/ http://ruralsociologywageningen.wordpress.com/

Nadere informatie

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar 1 van 5 7-12-2018 06:32 volkskrant.nl Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar weer toegenomen 6-8 minuten IJsklif in West-Groenland. Beeld Credit: Sarah Das / Woods Hole Oceanographic Institution De stijging

Nadere informatie

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60%

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60% ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2010 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde globalisering in Azi?

Samenvatting Aardrijkskunde globalisering in Azi? Samenvatting Aardrijkskunde globalisering in Azi? Samenvatting door Timothy 1648 woorden 21 juni 2016 4,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo AK Samenvatting H4 1 Globe = wereld Globalisering

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri Toekomst agri & foodsector in Neder Dirk Duijzer, directeur Food en Agri Agenda Nieuwe situatie na crisis 2007 Wereldbevolking, economie, voedsel Nederse positie niet vergelijkbaar Opgave voor het wereldwijde

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk oktober 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Chinese groeivertraging 20.00

Nadere informatie

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008 Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste

Nadere informatie

Latijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus 2015 12:30

Latijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus 2015 12:30 Waterkrachtcentrale's vormen een belangrijke energiebron in Zuid-Amerka, zoals hier bij de Itaipudam, een Braziliaans-Paraguyaanse stuwdam in de rivier de Paraná op de grens van de Braziliaanse staat Paraná

Nadere informatie

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:10 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en

Nadere informatie

Duurzame energie in Japan

Duurzame energie in Japan Duurzame energie in Japan Rob Stroeks (Project Officer, TWA Tokio) - 8-3-2004 Samenvatting Japan heeft van oudsher weinig natuurlijke energiebronnen. De daarmee samenhangende afhankelijkheid van buitenlandse

Nadere informatie

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews WWViews C/o The Danish Board of Technology Antonigade 4 DK-1106 Copenhagen K Denemarken Tel +45 3332 0503 Fax +45 3391 0509 wwviews@wwviews.org www.wwviews.org

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek

een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem

Nadere informatie

COP15 Volgende stappen

COP15 Volgende stappen COP15 Volgende stappen De verdere invulling van het Akkoord van Kopenhagen Jos Delbeke Adjunct Directeur-General DG Milieu Europese Commissie Colloquium Hubert David Brussel, 9.02.2010 Complex proces?

Nadere informatie

Wereldwijd PwC-rapport over maximale uitstoot voor verantwoorde klimaatbeheersing Nederland blijft niet binnen CO2-budget

Wereldwijd PwC-rapport over maximale uitstoot voor verantwoorde klimaatbeheersing Nederland blijft niet binnen CO2-budget PricewaterhouseCoopers B.V. Thomas R. Malthusstraat 5 1066 JR Amsterdam Postbus 90351 1006 BJ Amsterdam Telefoon (020) 568 66 66 Fax (020) 568 68 88 Directe lijn (020) 568 59 59 Directe fax (020) 568 73

Nadere informatie

Visie op Windenergie en solar Update 2014

Visie op Windenergie en solar Update 2014 Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

Waarom blijven Vlamingen geloven in de Kerstman? Eerst welvaartscreatie dan welvaartsverdeling

Waarom blijven Vlamingen geloven in de Kerstman? Eerst welvaartscreatie dan welvaartsverdeling Waarom blijven Vlamingen geloven in de Kerstman? Eerst welvaartscreatie dan welvaartsverdeling Businessclub Tienen 19 december 2007 Een blik in de toekomst De wereld verandert snel! Grootste shift sinds

Nadere informatie

Eigen omgeving en actualiteit Van bacterie soep naar plastic soep. Cultuur Water Globalisering & Arm en rijk

Eigen omgeving en actualiteit Van bacterie soep naar plastic soep. Cultuur Water Globalisering & Arm en rijk INHOUD Q-SERIES AARDRIJKSKUNDE ONDERBOUW (HV) JAAR 1 BLOK 1 BLOK 2 BLOK 3 BLOK 4 BLOK 5 BLOK 6 Systeem aarde duurzaamheid Cultuur Water Globalisering & Arm rijk Natuurramp doge Eig actualiteit Van bacterie

Nadere informatie

Milieu : de vier natuurelementen ENERGIE

Milieu : de vier natuurelementen ENERGIE Milieu : de vier natuurelementen ENERGIE OHRA Beleggingsfondsen Ad Schellen RBA milieu World development report (Worldbank) air : polluted fresh water : increasingly scarce soil : being degraded forest

Nadere informatie

20% of naar 30% BKG reductie

20% of naar 30% BKG reductie EU-klimaatdoelstellingen 20% of naar 30% BKG reductie Marc Van den Bosch Sr. Adviseur Voka-VEV 30 06 2010 EU klimaatpakket 2008 Doelstellingen 2020 20% BKG reductie tav 1990 20% hernieuwbare energie 20%

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg

Vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg Vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg Prof. dr. Jozef Pacolet Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Inhoud Betaalbaarheid van de zorg versus vrees, onzekerheid en twijfel Afbakening: nieuwe

Nadere informatie

Financieel Forum Limburg. NAAM FUNCTIE 16 november 2010 Luc Aben

Financieel Forum Limburg. NAAM FUNCTIE 16 november 2010 Luc Aben Financieel Forum Limburg NAAM FUNCTIE 16 november 2010 Luc Aben Lagere structurele groei Rente blijft laag Actief beheer = noodzaak Enkele valkuilen Besluit 1 VS Europa Japan Azië Global EM Productiviteitsgroei

Nadere informatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Leerweg: TL Klas: 3 Vak: Aardrijkskunde Methode: De Geo Toetsnr 3.1.1 Arm en rijk H1 + Atlasopdrachten Wat moet je voor de toetsing doen? Weet hoe de verschillen ontstaan tussen arm en rijk in NL, VS en

Nadere informatie

Prioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso,

Prioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso, Prioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 22 mei 2013 Nieuwe omstandigheden op de wereldwijde energiemarkt

Nadere informatie

Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid?

Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid? Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid? Luuk Beurskens, ECN Beleidsstudies KIVI NIRIA, Noordscharwoude, 23 september 2008 www.ecn.nl Inleiding ECN/NRG ontwikkelen hoogwaardige kennis

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact

Nadere informatie

Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T GSM Persbericht

Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T GSM Persbericht Cel Externe Communicatie Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T. 02-2773408 GSM 0473-916424 Persbericht Datum: 26 november 2007 Betreft: Bijna 200 indicatoren geven

Nadere informatie

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 14-10-2010 / Theo Henrar The De Staalindustrie world of steel anno 2011 Adriaan Vollebergh Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 1 Exposure Lelystad 2 Ontwikkeling staalvraag 2011 2009: Terugval

Nadere informatie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor 22 Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Overzicht Lange termijn visie en doelstellingen 22 Het EU pakket voor 22 Gevolgen van het pakket Lange

Nadere informatie

Naam : Klas : Datum :

Naam : Klas : Datum : Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)

Nadere informatie

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme 10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager SIM² KU Leuven & Voorzitter i-cleantech Vlaanderen vzw) 5-5-2017, LEUVEN Climate change, the mother of all

Nadere informatie

WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014

WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014 PERSBERICHT 19 januari 2015 WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014 Wereldwijde verkoop van Renault stijgt opnieuw met 3,2% tot 2,7 miljoen voertuigen Terwijl de wereldwijde automarkt met 3,5% groeide,

Nadere informatie

Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen

Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen Lucia van Geuns Airneth Seminar, 10 December 2009 IEA WEO 2008:..the world will struggle to produce enough oil to make up for steep declines in

Nadere informatie

Ongelijkheid en armoede op wereldvlak: wat meten we? wat weten we? André Decoster Departement Economie ETEW

Ongelijkheid en armoede op wereldvlak: wat meten we? wat weten we? André Decoster Departement Economie ETEW Ongelijkheid en armoede op wereldvlak: wat meten we? wat weten we? André Decoster Departement Economie ETEW Human Development Report, 1999, p.3: "The income gap between the fifth of the world's people

Nadere informatie

KLIMOS-workshop Brussel, 12 februari 2014. De energietoekomst in het zuiden in het kader van duurzame ontwikkeling

KLIMOS-workshop Brussel, 12 februari 2014. De energietoekomst in het zuiden in het kader van duurzame ontwikkeling KLIMOS-workshop Brussel, 12 februari 2014 De energietoekomst in het zuiden in het kader van duurzame ontwikkeling Aviel Verbruggen Gewoon hoogleraar UAntwerpen IPCC 1997-2014 www.avielverbruggen.be Aviel

Nadere informatie

Indonesië : ontembare groei

Indonesië : ontembare groei INDONESIAN-NETHERLANDS ASSOCIATION INDONESIAN-BENELUX CHAMBER OF COMMERCE Indonesië : ontembare groei De economie snelt het bestuur vooruit Den Haag, 26 mei 2011 Onderwerpen Macro-economie Politiek en

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer

Nadere informatie

BELEGGEN IN HET AMAZON VAN 10 JAAR GELEDEN

BELEGGEN IN HET AMAZON VAN 10 JAAR GELEDEN BELEGGEN IN HET AMAZON VAN 10 JAAR GELEDEN VALUE JAGERS JD.com (Nasdaq: JD) E-commerce is een van de snelst groeiende sectoren in onze economie. We kopen steeds meer online. Om te winkelen gaan we steeds

Nadere informatie

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014 Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing Theo Olijve 27 maart 2014 Wake-up call! De Europese chemie staat voor een enorme uitdaging De chemie is een motor van de economie; die positie mogen

Nadere informatie

Opdrogende bronnen en internationale spanning

Opdrogende bronnen en internationale spanning Opdrogende bronnen en internationale spanning NW-symposium 2008, Eindhoven, 1 November 2008 Inhoud De vraag naar energie en de menselijke natuur De beschikbaarheid van fossiele brandstoffen Energie, macht

Nadere informatie

DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F

DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 18 OKTOBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11

GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11 GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11 Algemene inhoud Introductie Kaarten foto s en Satelliet

Nadere informatie

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid Wouter Wetzels Presentatie voor het HVC Innovatieplatform, 15 juli 2010, Petten www.ecn.nl Werkprogramma Schoon en Zuinig Doelen van het kabinet

Nadere informatie

Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn.

Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. 1. De Wereldbank berichtte onlangs dat de Chinese economie binnen afzienbare tijd de grootste economie van

Nadere informatie

Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen

Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Wie ben ik? Mijn naam is Graham Degens Ik heb >30 jaar in de olie industrie gewerkt, om olie en gas optimaal

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

Energie Efficiëntie in de Europese Unie

Energie Efficiëntie in de Europese Unie Energie Efficiëntie in de Europese Unie VLEVA Energie Debat 20 november 2014 Robert Nuij Head of Sector Efficient Products Directorate General for Breder beleidskader Europa 2020 strategie broeikasgas

Nadere informatie

Beschaving. Lang, gezond en gelukkig leven? Horizon 2050, 25 september 2015. Edwin De Boeck Hoofdeconoom KBC Groep

Beschaving. Lang, gezond en gelukkig leven? Horizon 2050, 25 september 2015. Edwin De Boeck Hoofdeconoom KBC Groep Beschaving Lang, gezond en gelukkig leven? Horizon 25, 25 september 215 Edwin De Boeck Hoofdeconoom KBC Groep Meer welvaart = langer leven Bbp per capita en levensverwachting 6 55 5 45 4 Wereld 8 7 6 17

Nadere informatie

Kunnen wij onze hoge welvaart (en welzijn) blijven verdienen?

Kunnen wij onze hoge welvaart (en welzijn) blijven verdienen? Maaseik, 30 April 2015 Kunnen wij onze hoge welvaart (en welzijn) blijven verdienen? Dr. ir. U. Vandeurzen, Voorzitter Gimv, Ex- Voorzitter/CEO LMS Voorzitter Ondernemersplatform Limburg, Erevoorzitter

Nadere informatie

Opdrachten bovenbouw hv

Opdrachten bovenbouw hv Opdrachten bovenbouw hv Dit is de laatste actuele lesopener van dit jaar. Deze keer kiezen we voor een quiz over weer, klimaat en klimaatverandering, waarin je jouw kennis kunt meten met andere leerlingen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

MVO 3.0 Zorgen voor economische groei in Afrika én in de EU

MVO 3.0 Zorgen voor economische groei in Afrika én in de EU MVO 3.0 Zorgen voor economische groei in Afrika én in de EU Afrika: industrialisering in twee decennia ipv twee eeuwen in het Westen Ontwerp vergadering GROS Erpe-Mere 23/1/2015 - karel.uyttendaele@pandora.be

Nadere informatie

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS-EU. Zittingsdocument. over de sociale en milieugevolgen van klimaatverandering in de ACS-landen

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS-EU. Zittingsdocument. over de sociale en milieugevolgen van klimaatverandering in de ACS-landen PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS-EU Zittingsdocument ACP-UE/AP/100.383/B/2009 15.01.2009 VERSLAG over de sociale en milieugevolgen van klimaatverandering in de ACS-landen Commissie sociale zaken

Nadere informatie