Voorkomen van elektrische beschadiging aan gevoelige elektronische componenten

Transcriptie

1 Voorkomen van elektrische beschadiging aan gevoelige elektronische componenten

2 Inhoud: Elektrische schadeveroorzakers 3 Elektromagnetische velden.4 Elektrostatische schadeveroorzakers.5 Het voorkomen van schade door elektrostatische ontlading.7 De EPA de antistatische werkplek.8 Antistatische verpakking.9 Antistatische bakjes voor opslag / productie.10 2

3 De drie voornaamste bronnen van spanning -of stroompieken zijn: 1. Elektrische 2. Elektromagnetische 3. Elektrostatische Elektrische Het in- en uitschakelen van toestellen zoals motoren en transformatoren, zijn de voornaamste oorzaken van deze optredende spanningspieken Voor eigen apparatuur, die moet worden geschakeld, verdient het aanbeveling deze te schakelen bij nuldoorgang van de netspanning. Belangrijk bij de keuze van uw soldeerstation deze schakelt voortdurend in en uit! Een tweede oorzaak komt van het net zelf. Borstelmotoren (stofzuiger), relais een ieder niet op een nuldoorgang geschakeld apparaat in uw woning/gebouw aanwezig kan ook schakelpieken veroorzaken. Deze schakelpieken kunnen via het lichtnet en uw reparatie apparatuur (ook al hebben deze een nul- doorgangsschakeling )op uw printplaat of in het apparaat waaraan u werkt te recht komen. Gebruik daarom altijd een netfilter tussen uw reparatie apparatuur en de netaansluiting. Deze onderdrukt namelijk deze pieken! Enkel fase Vermogens EMI filter 3

4 Aarding Een goede aarding is een primaire voorwaarde om elektrische beschadiging te voorkomen. De netaansluiting moet geuren via een 3-aderige kabel (waar onder de aarde) op een randgeaarde wandcontactdoos met een stabiele spanning. Ieder elektrisch instrument dat met uw print op toestel in contact komt moet geaard zijn en ook weer zijn aangesloten op een randgeaarde WCD Een aparte aardleiding naar het werkstuk is niet altijd even veilig, omdat er tussen de verschillend aardleidingen onderling een potentiaal verschil kan zijn Een goede aardleiding beveiligt ook tegen lekspanningen van de soldeerboutstift, veroorzaakt door bijvoorbeeld een slechte afscherming van het verwarmingselement. Elektro-magnetischevelden Een van de belangrijkste eigenschappen van dit energieveld is, dat het georiënteerd t.o.v. de aarde; wordt een antenne geaard, dan zal er geen energie in geïnduceerd worden en zal er ook niets in de aangesloten apparatuur binnenkomen. Omgekeerd echter, hoe dichter de antenne bij de zendende bron bevindt, des te groter is de geïnduceerde energie. Deze eigenschappen zijn belangrijk om te weten bij reparatie werkzaamheden, omdat de transformator(en) in de reparatie apparatuur als een radiozender kan werken, immers is sprake van een wisselend magnetisch veld, dat energie uitstraalt. Het zelfde geldt voor ons zendamateurs indien wij reparatie werkzaamheden verrichten aan zendapparatuur zoals aan werkzaamheden aan een grote eindtrap. Een soldeerbout of desoldeerbout kan fungeren als antenne en daarom energie opnemen, die direct in het werkstuk gevoerd wordt. De eenvoudigste manier om dit te voorkomen is om het gereedschap te aarden. Er kan geen ongewenste energie meer in het systeem geïnduceerd worden 4

5 Elektrostatische schade veroorzakers ESD Wat is ESD? Het verschijnsel Electro Static Discharge (Electro statische ontlading) is in ons dagelijks leven bekend als het knetteren bij het uittrekken van een trui of de schok die we krijgen bij het vastpakken van een metalen voorwerp na het lopen over een nylon tapijt. Statische elektriciteit ontstaat wanneer er twee niet geleidende materiaal oppervlakken met elkaar in aanraking komen en weer worden gescheiden. Bij het scheiden van deze twee oppervlakken zal het ene oppervlak elektronen plukken van het andere oppervlak. Het materiaal waaruit de elektronen onttrokken worden krijgen hierdoor een positieve lading en het materiaal wat de elektronen onttrekt krijgt een negatieve lading. Deze ladingen worden statische ladingen genoemd. Afhankelijk van welke materialen van elkaar gescheiden worden, kan er een lage tot zeer hoge statische lading ontstaan. Niet schadelijk voor onze gezondheid maar wel voor een halfgeleider. De tabel hieronder geeft aan in welke mate een stof statisch opgeladen wordt. Het aantal plussen en minnen geeft de mate van oplaadbaarheid aan. Lucht Teflon Huid ++++ PVC ---- Glas +++ Polyethyleen --- Haar ++ Polyurethaan -- Nylon + Polyester - De invloed van de relatieve lucht vochtigheid op de statische spanning. Lucht vochtigheid bij 28% bij 80% Lopen over nylon tapijt volt 1500 volt Uittrekken van een trui volt 1900 volt Opstaan van een stoel vol 1800 volt Openen van plastic zak volt 1600 vol Lopen over vinyl vloer vol 250 volt Werken op een kunststof tafel 6000 volt 100 volt 5

6 Deze tabel geeft een indruk van de gevoeligheid van diverse halfgeleiders V MOS MOSFET EPROM JFET OpAmp CMOS Shotkey diodes Transistor volt volt 100 volt volt volt volt volt volt Beschadigingen Een beschadiging als gevolg van een ESD is niet in alle gevallen direct vast te stellen. Het is zeer wel mogelijk dat de component in eerste instantie goed functioneert, maar pas weken later op onverklaarbare wijze defect raakt. Hieronder een foto van een beschadigde chip. 6

7 Het voorkomen van ESD Verwerk alle statisch gevoelige onderdelen op een beveiligde werkplek: de EPA ( ESD Protected Area) Verpak alle statisch gevoelige onderdelen in een daarvoor bestemde "shielding bags"(dit is een grijs aluminium kleurige zak, en werkt als een kooi van Faraday). Verwijder alle statisch oplaadbare materialen van een werkplek. Gebruik een ESD mat en verbind deze via een weerstand van 500K tot 1M met aarde. Sluit ook een polsband met 1 Mega Ohm aan op de mat. De stift van de soldeerbout wordt ook op de mat aangesloten.zie tekening hieronder. Tape of cellofaan van verpakkingen moet open gesneden worden, dus niet lostrekken. Doe altijd eerst de polsband om zodat je niet op kan laden. 7

8 De EPA Het solderen en werken aan ESD gevoelige componenten moet in een EPA gebeuren. Een EPA is een werkplek welke speciaal is ingericht om op een veilige manier aan ESD gevoelige componenten te werken. Gebruik een 24V soldeerbout die met de mat verbonden is de stift. Ook dient er een polsband aan de mat verbonden te zijn. Gebruik deze! Bij het in en uitsolderen van een onderdeel in een apparaat of print moet het apparaat met de mat contact maken. De polsband moet voor de eigen veiligheid met 1Mohm in serie verbonden worden. Test deze verbindingen regelmatig op juiste verbinding en weerstand. Zelf bouwen In verband met de kosten kan je de polsband zelf maken van een oud metalen horlogebandje. Vergeet de weerstand niet. Een ESDmat is ook vrij duur gebruik hier eventueel een gebruikte zwarte ESDzak voor. Lijm deze zak op een stuk karton en sla er 2 Spijkerbroek drukkers in om de verbinding te maken. De aarde aansluiting kan gemaakt worden van een oude randaarde steker, verwijder de contactpennen en monteer 2 weerstanden van 1Mohm parallel aan de aardaansluiting in de steker. De soldeerbout met transformator en eventueel temperatuurregeling kan je beter kopen voor de veiligheid. 8

9 Antistatische en ESD veilige zakken Roze, groene en soms gele zakken Roze zakken veroorzaken geen statische lading. Maar zijn niet in staat een ESD tegen te houden. Dit is een vervanging van normale verpakkingsmaterialen. Deze dus alleen gebruiken voor ESD ongevoelige componenten zoals bouten en moeren. Zwarte en grijze zakken Zwarte geleidende bakken, zakken en dozen bevatten koolstofdeeltjes en zijn dus geschikt als verpakking voor ESD gevoelige componenten en printen. De zilvergrijze zakken zijn voorzien van een aluminium laag en zijn ESD veilig. Let op dat er géén zwarte kruimels of snippers afkomstig van ESD schuim of ESD zakken in een schakeling komen, dit kan sluiting veroorzaken. Ook met het ontwerpen van schakelingen moet je zo veel mogelijk met ESD rekening houden. Geen open of onbeveiligde ingangen op een print. Dus alle beveiligingen van ESD gevoelige component moeten op de zelfde print zitten. Bij de montage van een print altijd eerst de spoelen, weerstanden, condensatoren op de print solderen. Daarna pas de ESD gevoelige FET's en IC'S plaatsen en solderen. Bij vervangen van kaarten of simmetjes in de PC altijd alle kabels aan achterkant los maken, er kan nog spanning via een randapparaat op de computer komen. Dan pas de kap er af halen. zorg nu dat je verbonden bent met de kast van de PC. Vervolgens de kaart of sim uit het ESD veilige zakje halen en in de PC prikken. Gebruik altijd een polsbandje of pak de PC kast met een hand vast. Altijd een randaarde wand contactdoos voor de computer gebruiken! Door Y condensatoren in de PC voeding kan er spanning op de PC komen te staan zonder randaarde 9

10 Antistatische bakjes. De opslag van ESD gevoelige componenten Gebruik nooit bakjes van de bouwmarkt voor de opslag en tijdens de het verwerken / produceren zoals hiernaast zijn afgebeeld. Deze zijn totaal ongeschikt en kunnen zeer statisch zijn/worden. En het is werkelijk vragen om moeilijkheden!!! Daarom houd dit soort opslag bakjes ver uit de buurt van uw KOSTBARE elektronische componenten. Het voorkomt veel hobbyleed en ergernis!!! Berg alles altijd veilig op: Veilig zijn dezelfde soort bakjes maar dan in antistatische zwarte(geleidend) uitvoering. Helaas zijn dit soort antistatische erg duur in verhouding met de gekleurde bakjes van de bouwmarkt. Gewone kartonnen goedkope doosjes(dozen) zonder kunststof bekleding of blankhouten kistjes kun je voor dit doel goed gebruiken. Net als blanke blikken doosjes. ESD veilige transport en opbergkisten 10

11 Ik hoop met dit verhaal dat de hobby met meer plezier en minder hobbyleed beoefend wordt. Voor alles wat met ESD te maken heeft De ESD normen ANSI/ESD S20.20 kunnen gratis gedownload worden op: 11

12 THT HAND SOLDEREN 12

13 Inleiding Bij de assemblage van printplaten worden veel soorten elektronische componenten toegepast. Deze componenten moeten op de juiste wijze met elkaar worden verbonden. De methode die wij hiervoor gebruiken is de soldeertechniek. Om deze techniek goed uit te kunnen uitvoeren, is het nodig dat u inzicht krijgt in een aantal aspecten van het solderen: Wat is solderen? Soldeergereedschap en soldeertin Soldeerproces Soldeerverbindingen Verkrijgen van de nodige handvaardigheid doormiddel van praktijk oefeningen 13

14 Wat is solderen? Solderen is het verbinden van twee metalen met behulp van een derde metaal (soldeertin) Als wij twee plaatjes koper op elkaar solderen met een dunne soldeerlaag, dan gaat alle soldeer tin in de soldeerlaag een oppervlakte legering aan. Is de soldeerlaag dik dan ontstaan tussen de plaatjes koper twee lagen legering met daar tussen een laag soldeertin. Als wij elektronische componenten op een printplaat solderen, gebeurt precies het zelfde. Niet alle metalen zijn goed soldeerbaar. Er zijn maar enkele metalen waarop soldeer zich goed hecht. Dit zijn goud, zilver en koper. Niet of slecht soldeerbaar zijn bijvoorbeeld aluminium, chroom en nikkel. Wanneer een metalen component slecht soldeerbaar is, wordt er van te voren een goede soldeerbare laag op aangebracht. Zo kan men een draad van tevoren vertinnen door de soldeerstift onder tegen de draad te houden en het soldeertin op de draad. Is de draad warm genoeg, dan vloeit het soldeertin uit ver het gehele oppervlak. Soldeergereedschap en soldeertin Het meest belangrijkste gereedschap tijdens het hand solderen is de soldeerbout. De belangrijkste onderdelen hiervan zijn: Het verwarmingselement is kokervormig. De soldeerstift wordt inde koker geschoven en wordt dus via het verwarmingselement verhit. De soldeerstift is gemaakt van koper. Koper is namelijk een metaalsoort die warmte erg goed geleidt. De soldeerstiften zijn eenvoudig verwisselbaar. De keuze voor de soldeerstift hangt af van het soort soldeerwerk. Zo bepaalt bijvoorbeeld de plaats waarmoet worden gesoldeerd of de stift recht of gebogen, dan wel kort of lang moet zijn. Een lange stift koelt sneller af; een dikke stift 14

15 houdt de warmte langer vast. Hoe houdt u de stift in goede staat? Verander niets aan de vorm van de punt Maak tijdens het solderen geen heen en weer gaande bewegingen Reinig de soldeerstift als deze heet is met behulp van de vochtige spons op het soldeer station of met behulp van in de handel verkrijgbare speciale stiftreinigers Gebruik geen vijl, schuurpapier of een ander stuk gereedschap om de stift te reinigen. Gebruik geen vloeimiddel(flux) met agressieve bestanddelen Plaats de soldeerbout na gebruik in de speciale soldeerhouder (stift niet schoonmaken!) bij het soldeerstation 15

16 De hoogte van de temperatuur kan men op het soldeerstation instellen met behulp een potentiometer. De temperatuur indicatie geschiedt afhankelijk van type/ fabrikaat van het soldeerstation analoog of digitaal. De temperaturen waarmee gesoldeerd wordt zijn o.a. afhankelijk van welke soort soldeer er wordt toegepast. Circa 310 º C tin lood soldeer Circa 350 º C voor loodvrij solderen De temperatuur wordt automatisch op de juiste hoogte gehouden Hierdoor wordt voorkomen dat de stift verbrandt. Bovendien kunnen wij daardoor werken met een constante temperatuur. 16

17 Zorg altijd voor een ESD veilige werkplek!!! Hulpgereedschappen De meeste hulpgereedschappen tijdens het solderen zijn; Pincet (ESD Veilig, niet magnetisch) Zijkniptang (ESD Veilig) Punttang (ESD Veilig) Inspectie Loep Geaarde ESD Polsband De pincet Soms zijn de onderdelen die u moet solderen zo klein, dat u ze met uw vingers niet goed kunt vasthouden. In andere gevallen is de soldeerplaats met de vingers niet goed bereiken. Een oplossing voor dit soort biedt de pincet. De zijkniptang Een zij knip tang is zodanig geconstrueerd, dat die werkt als een hefboom. Hierdoor wordt de met de hand ontwikkelde kracht versterkt op het materiaal overgebracht. Denk er aan dat de krachtoverbrenging van een tangbeperkt is! Behandel een tang dus zorgvuldig. Belast hem niet meer dan waarop de constructie van de tang is berekend. De bekken van kniptangen zijn zodanig geslepen dat u er mee kunt knippen. De snijkanten snijden niet langs elkaar (zoals bij een schaar), maar als messen op elkaar. Kniptangen zijn ontworpen om uitsluitend koperdraad te knippen. Kniptangen zijn dus niet bestand tegen hardere metalen zoals bijvoorbeeld paperclips 17

18 Soldeertin Zoals wij reeds eerder besproken hebben is solderen is het verbinden van twee metalen met een derde metaal. Dit derde metaal is het zogenaamde soldeertin. Soldeertin heeft een lager smelt punt dan de twee te solderen metalen. Soldeertin dat wij meestal gebruiken bestaat ongeveer 63% uit tin en voor ongeveer uit 37 % uit lood Dit soldeertin smelt bij 183 C (tin lood) Loodvrij soldeer kan bestaan SN =Tin,Cu=Koper en Ag=Zilver 217 Cen heeft een hoger smeltpunt dan soldeertin op tin loodbasis en tevens andere eigenschappen Verder is in het soldeertin een vloeimiddel (hars) met een klein beetje reinigingsmiddel verwerkt. Dit vloeimiddel heeft de volgende functies: Het reinigt de soldeerplaats van (geringe) oxiden (roestvorming) Het voorkomt het opnieuw ontstaan van oxiden tijdens het verhitten Bevordert het warmtetransport van de soldeerstift naar de soldeerplaats Voert geringe verontreinigen af. 18

19 Het hand-soldeerproces voor conventionele componenten Throug Hole Het soldeerproces verloopt in een aantal stappen die elkaar in de praktijk snel opvolgen. 1. De soldeerstift wordt op de soldeerplaats gebracht. De warmteoverdracht vindt plaats naar de te solderen delen 2. Soldeertin wordt aangebracht op de grens van de soldeerstift en de soldeerplaats 3. Het vloeimiddel (hars met een beetje reinigingsmiddel) komt op temperatuur en vloeit over de soldeerplaats. Deze wordt door het reinigingsmiddel gereinigd en door de hars afgedekt tegen vuil en oxidatie 19

20 4. Soldeertin komt op temperatuur en vloeit over de soldeerplaats. Dit geeft een nog betere warmte -overdracht naar de delen 5. Het vloeibare soldeertin trekt tegen de delen op en bedekt de soldeerplaats. 6. Het soldeertin wordt verwijderd 7. De soldeerbout wordt verwijderd 8. Niet meer bewegen en laten afkoelen. De soldeerplaats stolt en de verbinding is klaar 20

21 SOLDEERREGELS 1. Laat de soldeerbout op temperatuur komen 2. Verwijder het overtollig - uitloper materiaal, eerst knippen dan solderen 3. Reinig het aanhangend geoxideerd soldeertin van de soldeerstift met behulp van een vochtig sponsje 4. Leg de soldeerstift tegen het zwaarst te solderen deel aan. 5. Laat een kleine hoeveelheid soldeertin smelten tussen de soldeerstift en de soldeerplaats 6. Soldeer binnen maximaal 3 seconden 7. Breng aan de tegenoverliggende zijde een juiste hoeveelheid soldeertin aan om de eigenlijke soldering te maken 8. Neem het soldeertin weg, maar geef de soldering de tijd om door te vloeien Afhankelijk van het type soldeerbout is circa 3 minuten noodzakelijk Het heeft geen zin om al te gaan solderen als het soldeertin smelt.(bij 183 C). De soldeerbout is dan niet heet genoeg om voldoende warmte naar de te solderen onderdelen te transporteren. Dit verwijderen moet voor het solderen gebeuren, anders bestaat de kans dat de soldering beschadigt. Vaak wordt eerst gesoldeerd en dan geknipt. Deze manier lijkt makkelijk maar beschadigt de verbinding. Er wordt immers grote kracht op de verbinding uitgeoefend. Bovendien ontstaat aan de snijkant een stukje blank koper (oxidatie). Geoxideerd soldeertin is een slechte geleider, die bovendien de te maken soldering verontreinigt. Vandaar dat de soldeerstift voor iedere serie te maken solderingen moet worden gereinigd. Het sponsje moet vochtig zijn, maar niet echt nat. Anders daalt de temperatuur van de stift te veel. Aangezien het zwaarst te solderen deel de meeste warmte zal opnemen, moet dit als eerste worden verwarmd. Men noemt dit een bruggetje leggen. Dit leggen van een bruggetje heeft tot doel het warmtetransport te bespoedigen. Dit is nodig om de maximale soldeertijd niet te overschrijden. Indien langer wordt gesoldeerd neemt het risico toe dat het component onherstelbaar wordt beschadigd. Nu wordt de eigenlijke soldering gemaakt: Houdt de soldeerstift op de zelfde plaats, De soldeerplaats is op temperatuur gekomen, Op dit moment kan soldeertin worden toegevoegd. Bij het toevoegen van de soldeertin moet worden vermeden dat het tin rechtstreeks met de soldeerstift in aanraking komt. Het tin moet tussen de geleiders smelten. Het soldeertin wordt nu weggenomen, maar laat de soldeerbout nog even op de soldeerplaats. Hierdoor heeft de soldering de tijd om op te trekken. Dit noemen wij doorvloeien. Zorg er voor dat tijdens het stollen van het vertinde verbonden delen onbeweeglijk ten opzichte van elkaar blijven. 21

22 De soldeertemperatuur De soldeerbout wordt met behulp van een elektronische regeling op een vaste temperatuur gehouden (bijvoorbeeld 350 C of 385 C. Toch verandert tijdens het solderen de temperatuur van de stift (Zie afbeelding Soldeer cyclus) De soldeerstift temperatuur is hoger dan de smelt temperatuur van het soldeertin 183 C. Dit is nodig omdat eerst de te verbinden delen moeten worden verhit. U kunt immers niet solderen aan koude geleiders. De extra opgeslagen hoeveelheid warmte van de soldeerstift, wordt dus gebruikt om de te verbinden delen te verwarmen. Dit betekent dat de aanvangstemperatuur (bijvoorbeeld 350 C), tijdens het solderen zal dalen tot (afhankelijk van de zwaarte van de verbinding) ongeveer 260 C Deze waarde noemt men de eigenlijke werktemperatuur. Na het maken van de soldering, zal de stift temperatuur weeroplopen tot de oorspronkelijke waarde (350 C of 385 C) en kan het soldeerproces opnieuw beginnen. Deze variatie in temperatuur wordt de soldeerbout cyclus genoemd. 22

23 De soldeertijd Omdat de stifttemperatuur in verband met de warmte overdracht zo hoog is, is de maximale soldeertijd op drie seconden bepaald. Als u langer dan drie seconden zou solderen wordt de werktemperatuur te hoog, zodat kwetsbare onderdelen defect kunnen raken. Kwetsbare onderdelen zijn bijvoorbeeld: Dioden, transistoren, ic s printpanelen, vooral de lijm waarmee het sporen patroon is vastgelijmd. Bedrading PVC isolatie Nylon gevatte soldeer lippen etc. Als een soldering niet binnen de gestelde tijd lukt, dan is iet mis met: Soldeerbaarheid van de onderdelen en/of de werktemperatuur en/of de toepaste soldeertechniek Het is toegestaan om een tweede keer te solderen. Dit mag echter alleen als de soldeerplaats goed is afgekoeld. Dit in verband Met warmte belasting. Soldeerverbindingen Voor de kwaliteit van onze produkten is het van het grootste dat de soldeerverbindingen 100 % in orde zijn. De kwaliteit van een soldering hangt af van: soldeerbaarheid van de componenten de juiste verhittings -temperatuur de conditie van het gereedschap de toepassing van de juiste soldeertechniek In het eerste gedeelte staan wij even stil bij goede en slechte soldeerverbindingen. In tweede gedeelte gaan we in hoe u een goede of slechte soldeerverbinding kunt herkennen. Goede en slechte soldeerverbindingen. Wanneer is een soldeerverbinding goed? Een goede soldeerverbinding zorgt voor: een goede hechting tussen de te verbinden componenten een goede elektrische verbinding (goed elektrisch contact) een goede mechanische verbinding (de componenten zitten stevig vast) betrouwbaarheid en duurzaamheid van het product. Een goede hechting tussen de te verbinden componenten kunt u bereiken door met de juiste temperatuur te solderen. Door het gebruik van soldeertin met een vloeimiddel (harskern soldeer) hars met een beetje reinigingsmiddel. Ook is het uiterst belangrijk dat de componenten tijdens het afkoelen niet worden bewogen. 23

24 Slechte verbindingen Er bestaan verschillende soorten slechte soldeerverbindingen. (ZIE...) De meest voorkomende slechte soldeerverbindingen (met hun oorzaken en gevolg) zijn: harsverbindingen Koude las Verbrande soldeerplaats Geschrokken soldeerplaats Pieken Te veel soldeertin Hierbij worden de te verbinden delen omsloten door hars, zodat het soldeertin niet kan hechten. Het gevolg is een slechte elektrische en mechanische verbinding Een koude las ontstaat wanneer de werktemperatuur te laag is, of wanneer slechts Één van de te solderen componenten wordt verwarmd. Hierdoor wordt de hechting onvoldoende, zodat er een zwakke verbinding ontstaat Hiervan is sprake als er te lang of te heet wordt gesoldeerd. Hierdoor ontstaat een slechte hechting en is er sprake van een slechte elektrische en mechanische verbinding. Bovendien kunnen de componenten of het draad onherstelbaar worden beschadigd. Als tijdens het afkoelen de te solderen componenten zijn bewogen, spreken van en geschrokken soldeerplaats. De mechanische en elektrische verbinding is dan zeer slecht. Scherpe punten kunnen ontstaan als de stift te langzaam wordt weggehaald en als er te lang wordt verhit. Ook hiedoor ontstaat en slechte elektrische en mechanische verbinding. Bij een soldeerverbinding met te veel tin is de hechting niet goed te controleren. Bovendien bestaat de kans op kortsluiting met de naast liggende sporen of componenten Naast de hierboven genoemde foutieve soldeerverbindingen kennen wij ook nog: vergeten soldeerplaatsen ( het component is gewoon niet gesoldeerd) niet zicht bare uitlopers ( de draad uiteinden zin niet ver genoeg in soldeerplaats gestoken. Of de het component heeft te korte aansluitingen door foutieve voorbewerking. Leads zijn te kort afgesneden) losgescheurde verbindingen (er is kracht op het draaduiteinde uitgeoefend) open soldeerplaatsen ( soldeerplaatsen met te weinig soldeertin) ingestoken of verbrande isolatie 24

25 Herkennen van goede en slechte soldeerverbindingen THT Het is van belang dat u slechte soldeerverbindingen kunt herkennen, want dan kunt u die verbinding nog herstellen. Als u een soldeerverbinding beoordeelt, mag u die nooit mechanisch belasten, door bijvoorbeeld aan het component te trekken. Gebeurt dit wel, dan kan de desbetreffende soldeerverbinding na verloop van tijd uiteenvallen. Een goede soldeerverbinding kunt u herkennen aan: de juiste hoeveelheid soldeertin het goed uitgevloeid zijn op beide te verbinden delen, het goed opgetrokken zijn over de verbonden delen, het( onder de soldeer) zichtbaar zijn van contouren en uiteinden, het gelijkmatig en egaal glanzend mat oppervlak, de afwezigheid van scherpe punten, de afwezigheid van sporen van oververhitting of verbranding. Het controleren van de oppervlakken gebeurt met een loep Het oppervlak van een soldeerverbinding moet glanzend of mat zijn. Is het oppervlak dof grijs, dof korrelig, en wordt de soldeerverbinding afgekeurd. In dergelijke gevallen is namelijk sprake van en zwakke verbinding of een te grote overgangsweerstand. Hier onder ziet u de verschillende voorbeelden van correcte soldeer verbindingen: 25

26 Correcte Soldeerverbindingen Links OK & Rechts niet OK 26

27 Goede correcte joints Goede Joints Correcte solderingen 27

28 Slechte soldeerverbindingen Koude las ( te weinig warmte) niet doorgevloeid) Te veel soldeer Te veel soldeer verwijderd Betere opnieuw gesoldeerde verbinding Niet goed doorgevloeid onvoldoende soldeer Niet door gevloeid 28

29 Smerige verbinding Lead Component links niet goed, Rechts OK Dry Joint Niet gesoldeerd 29

30 Te veel soldeer Slecht gesoldeerde weerstanden 6 x Slecht gesoldeerde connector Geen voldoende soldeer tin Rechter draad niet goed gesoldeerd Kortsluiting te veel soldeer 30

31 31

32 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 Overzicht van veel toegepaste SMD componenten 46

47 Afmetingen veel standaard gebruikte SMD Chips Weerstanden Conden satoren Type breedte lengte Watt(s) Type breedte lengte waarde / pf/0.1uf /16-1/ pf/0.47 uf /16 1/ pf-4.7 uf /10 1/ pf/10 uf / / Tantaal Tantaal Tantaal SOD MELF Voor het ontwerpen van uw print layouts 47

48 Aanbevolen afmetingen weerstanden van de soldeer PAD s eilanden voor het Reflow proces Type & A B C D afmetingen Chip Chip Chip , Chip Chip Chip MELF MELF MELF Aanbevolen afmetingen weerstanden van de soldeer PAD s eilanden voor het golfsolderen Type & A B C D afmetingen Chip Chip Chip Chip Chip Chip MELF MELF MELF

49 Shape Vorm/Behuizing Name Naam Passive Melf Mini melf Micro melf Active SOD Number of I/O Aantal aansluitingen Pitch Raster mm/inch Body Size afmeting behuizing mm/inch Ceramic 5.0 ; 2.22 dia./ 0.2 ; 0.08 dia. 3.6 ; 1.4 dia./ 0.14 ; 0.06 dia. 2.0 ; 1.1 dia./ 0.08 ; 0.04 dia. Glass 3.5 ; 1.6 dia./ 0.14 ; 0.64 dia. to 5.0 ; 2.3 dia./ 0.2 ; 0.09 dia Soldering method Soldeer methode W/R W/R W/R W/R Passive chips ; 2.0/ 0.05 ; 0.08 to 5.7 ; 5.0/ 0.23 ; 0.2 W/R Active SOT 3-4 Plastic 3.0 ; 1.3/ 0.12 ; 0.05 W/R SO, SOIC VSO / / ; 5.0/ 16 ; 0.2 to 7.6 ; 18/ 0.3 ; 0.72 up to 11 ; 21/ 0.44 ; 0.85 W/R W/R SOJ, PLCC / up to 29.4 ; 29.4/ 1.16 ; 1.16 W/R QFP /0.02 Plastic; 30 ; 30/ 1.2 ; 1.2 R TAB BGA up to down to 0.35/ , 1.5/ 0.05, 0.06 Film; 8, 16, 35/ 0.32, 0.64, 1.4 Plastic, up to 25 ; 25/ 1.0 ; 1.0 Impulse R Soldering method: R=Reflow(solderen) W=Wave (Golfsolderen) P=Puls Solderen LCC TSSOP QUAD PACK TSOP PLCC 49

50 TAB =Tape Automated Bonding De TAB='TAB' stands for 'tape-automated bonding'). A TAB carries a chip which is no longer enclosed in a moulded plastic body, but covered by a thin glass wafer, with its copper leads bonded to a polyimide tape, which has the form of a standard cine-film, from super-8 up to 35mm or more. Een tabblad draagt een chip die niet langer wordt ingesloten in een voorgevormde plasticlichaam, maar gedekt door een dun glas zegel, met zijn koperen leads gebonden aan een tape van polyimide, die de vorm van een standaard cine-film, van super-8 tot heeft 35 mm of meer BGA = Ball Grid Array 50

51 3-digit SMD resistor examples The following table lists all commonly used three-digit SMD resistors from 0.1 ohm to 9.1 Mohms.. Code Value Code Value Code Value Code Value R10 0.1Ω 1R0 1Ω Ω Ω R Ω 1R1 1.1Ω Ω Ω R Ω 1R2 1.2Ω Ω Ω R Ω 1R3 1.3Ω Ω Ω R Ω 1R5 1.5Ω Ω Ω R Ω 1R6 1.6Ω Ω Ω R Ω 1R8 1.8Ω Ω Ω R20 0.2Ω 2R0 2Ω Ω Ω R Ω 2R2 2.2Ω Ω Ω R Ω 2R4 2.4Ω Ω Ω R Ω 2R7 2.7Ω Ω Ω R30 0.3Ω 3R0 3Ω Ω Ω R Ω 3R3 3.3Ω Ω Ω R Ω 3R6 3.6Ω Ω Ω R Ω 3R9 3.9Ω Ω Ω R Ω 4R3 4.3Ω Ω Ω R Ω 4R7 4.7Ω Ω Ω R Ω 5R1 5.1Ω Ω Ω R Ω 5R6 5.6Ω Ω Ω R Ω 6R2 6.2Ω Ω Ω R Ω 6R8 6.8Ω Ω Ω R Ω 7R5 7.5Ω Ω Ω R Ω 8R2 8.2Ω Ω Ω R Ω 9R1 9.1Ω Ω Ω Code Value Code Value Code Value Code Value 102 1kΩ kΩ kΩ 105 1MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 202 2kΩ kΩ kΩ 205 2MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 302 3kΩ kΩ kΩ 305 3MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 51

52 kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 52

53 Four-digit SMD resistor examples The following tables list all commonly used four-digit SMD resistors from 0.1 ohm to 9.76 Table 1: 4-digit SMD resistors (E24 series) Code Value Code Value Code Value Code Value 0R10 0.1Ω 1R00 1Ω 10R0 10Ω Ω 0R Ω 1R10 1.1Ω 11R0 11Ω Ω 0R Ω 1R20 1.2Ω 12R0 12Ω Ω 0R Ω 1R30 1.3Ω 13R0 13Ω Ω 0R Ω 1R50 1.5Ω 15R0 15Ω Ω 0R Ω 1R60 1.6Ω 16R0 16Ω Ω 0R Ω 1R80 1.8Ω 18R0 18Ω Ω 0R20 0.2Ω 2R00 2Ω 20R0 20Ω Ω 0R Ω 2R20 2.2Ω 22R0 22Ω Ω 0R Ω 2R40 2.4Ω 24R0 24Ω Ω 0R Ω 2R70 2.7Ω 27R0 27Ω Ω 0R30 0.3Ω 3R00 3Ω 30R0 30Ω Ω 0R Ω 3R30 3.3Ω 33R0 33Ω Ω 0R Ω 3R60 3.6Ω 36R0 36Ω Ω 0R Ω 3R90 3.9Ω 39R0 39Ω Ω 0R Ω 4R30 4.3Ω 43R0 43Ω Ω 0R Ω 4R70 4.7Ω 47R0 47Ω Ω 0R Ω 5R10 5.1Ω 51R0 51Ω Ω 0R Ω 5R60 5.6Ω 56R0 56Ω Ω 0R Ω 6R20 6.2Ω 62R0 62Ω Ω 0R Ω 6R80 6.8Ω 68R0 68Ω Ω 0R Ω 7R50 7.5Ω 75R0 75Ω Ω 0R Ω 8R20 8.2Ω 82R0 82Ω Ω 0R Ω 9R10 9.1Ω 91R0 91Ω Ω Code Value Code Value Code Value Code Value kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 53

54 kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ Table 2: 4-digit SMD resistors (E96 series) Code Value Code Value Code Value Code Value 0R10 0.1Ω 1R00 1Ω 10R0 10Ω Ω R Ω 1R Ω 10R2 10.2Ω Ω R Ω 1R Ω 10R5 10.5Ω Ω R Ω 1R Ω 10R7 10.7Ω Ω 0R Ω 1R10 1.1Ω 11R0 11Ω Ω R Ω 1R Ω 11R3 11.3Ω Ω R Ω 1R Ω 11R5 11.5Ω Ω R Ω 1R Ω 11R8 11.8Ω Ω R Ω 1R Ω 12R1 12.1Ω Ω R Ω 1R Ω 12R4 12.4Ω Ω R Ω 1R Ω 12R7 12.7Ω Ω 0R Ω 1R30 1.3Ω 13R0 13Ω Ω R Ω 1R Ω 13R3 13.3Ω Ω R Ω 1R Ω 13R7 13.7Ω Ω 0R Ω 1R40 1.4Ω 14R0 14Ω Ω R Ω 1R Ω 14R3 14.3Ω Ω R Ω 1R Ω 14R7 14.7Ω Ω 0R Ω 1R50 1.5Ω 15R0 15Ω Ω R Ω 1R Ω 15R4 15.4Ω Ω R Ω 1R Ω 15R8 15.8Ω Ω R Ω 1R Ω 16R2 16.2Ω Ω R Ω 1R Ω 16R5 16.5Ω Ω R Ω 1R Ω 16R9 16.9Ω Ω R Ω 1R Ω 17R4 17.4Ω Ω R Ω 1R Ω 17R8 17.8Ω Ω R Ω 1R Ω 18R2 18.2Ω Ω R Ω 1R Ω 18R7 18.7Ω Ω R Ω 1R Ω 19R1 19.1Ω Ω R Ω 1R Ω 19R6 19.6Ω Ω 0R20 0.2Ω 2R00 2Ω 20R0 20Ω Ω R Ω 2R Ω 20R5 20.5Ω Ω 0R Ω 2R10 2.1Ω 21R0 21Ω Ω R Ω 2R Ω 21R5 21.5Ω Ω R Ω 2R Ω 22R1 22.1Ω Ω R Ω 2R Ω 22R6 22.6Ω Ω R Ω 2R Ω 23R2 23.2Ω Ω 54

55 R Ω 2R Ω 23R7 23.7Ω Ω R Ω 2R Ω 24R3 24.3Ω Ω R Ω 2R Ω 24R9 24.9Ω Ω R Ω 2R Ω 25R5 25.5Ω Ω R Ω 2R Ω 26R1 26.1Ω Ω R Ω 2R Ω 26R7 26.7Ω Ω R Ω 2R Ω 27R4 27.4Ω Ω 0R Ω 2R80 2.8Ω 28R0 28Ω Ω R Ω 2R Ω 28R7 28.7Ω Ω R Ω 2R Ω 29R4 29.4Ω Ω R Ω 3R Ω 30R1 30.1Ω Ω R Ω 3R Ω 30R9 30.9Ω Ω R Ω 3R Ω 31R6 31.6Ω Ω R Ω 3R Ω 32R4 32.4Ω Ω R Ω 3R Ω 33R2 33.2Ω Ω 0R Ω 3R40 3.4Ω 34R0 34Ω Ω R Ω 3R Ω 34R8 34.8Ω Ω R Ω 3R Ω 35R7 35.7Ω Ω R Ω 3R Ω 36R5 36.5Ω Ω R Ω 3R Ω 37R4 37.4Ω Ω R Ω 3R Ω 38R3 38.3Ω Ω R Ω 3R Ω 39R2 39.2Ω Ω R Ω 4R Ω 40R2 40.2Ω Ω R Ω 4R Ω 41R2 41.2Ω Ω R Ω 4R Ω 42R2 42.2Ω Ω R Ω 4R Ω 43R2 43.2Ω Ω R Ω 4R Ω 44R2 44.2Ω Ω R Ω 4R Ω 45R3 45.3Ω Ω R Ω 4R Ω 46R4 46.4Ω Ω R Ω 4R Ω 47R5 47.5Ω Ω R Ω 4R Ω 48R7 48.7Ω Ω R Ω 4R Ω 49R1 49.1Ω Ω R Ω 5R Ω 51R1 51.1Ω Ω R Ω 5R Ω 52R3 52.3Ω Ω R Ω 5R Ω 53R6 53.6Ω Ω R Ω 5R Ω 54R9 54.9Ω Ω R Ω 5R Ω 56R2 56.2Ω Ω R Ω 5R Ω 57R6 57.6Ω Ω 0R Ω 5R90 5.9Ω 59R0 59Ω Ω R Ω 6R Ω 60R4 60.4Ω Ω R Ω 6R Ω 61R9 61.9Ω Ω R Ω 6R Ω 63R4 63.4Ω Ω R Ω 6R Ω 64R9 64.9Ω Ω R Ω 6R Ω 66R5 66.5Ω Ω R Ω 6R Ω 68R1 68.1Ω Ω R Ω 6R Ω 69R8 69.8Ω Ω R Ω 7R Ω 71R5 71.5Ω Ω 55

56 R Ω 7R Ω 73R2 73.2Ω Ω 0R Ω 7R50 7.5Ω 75R0 75Ω Ω R Ω 7R Ω 76R8 76.8Ω Ω R Ω 7R Ω 78R7 78.7Ω Ω R Ω 8R Ω 80R6 80.6Ω Ω R Ω 8R Ω 82R5 82.5Ω Ω R Ω 8R Ω 84R5 84.5Ω Ω R Ω 8R Ω 86R6 86.6Ω Ω R Ω 8R Ω 88R7 88.7Ω Ω R Ω 9R Ω 90R9 90.9Ω Ω R Ω 9R Ω 93R1 93.1Ω Ω R Ω 9R Ω 95R9 95.9Ω Ω R Ω 9R Ω 97R6 97.6Ω Ω Code Value Code Value Code Value Code Value kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 56

57 kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 57

58 kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ kΩ kΩ kΩ MΩ 58

59 Af en goedkeurcriteria plaatsing -en solderen van SMD componenten 59

60 Algemeen Afkeur - en goedkeurcriteria plaatsing en solderen SMD componenten In fig. 1, 2, en 3 worden de gebruikte termen gegeven van SMD techniek Fig. 1 Fig. 2 Fig. 3 60

61 Plaatsing van SMD componenten Het aansluitvlak van het component moet op het soldeervlak liggen. Als de breedte van het soldeervlak groter is dan de breedte van het aansluitvlak van het component dan is een overstek kleiner dan 20 % van het aansluitvlak toegestaan. Als de breedte van het soldeervlak kleiner is dan de breedte van het aansluitvak van het component dan is oversteek onvermijdelijk. Dit is toegestaan mits de breedte van het soldeer volledig is bedekt. Wanneer een aansluitvlak van een component gedeeltelijk naast het soldeervlak valt, dan mag dit niet. op een ander printspoor dan van dat zelfde rusten. De ruimte tussen de SMD componenten en printplaat mag max. 0.5 mm zijn. Solderen van SMD componenten Het soldeer moet tenminste tot de helft van de hoogte van het aansluitvlak van het component opgevloeid zijn. Bij vlakke uitlopers moet een duidelijke soldeerverbinding tussen het soldeervlak en de bovenzijde van de.uitloper aanwezig zijn. De omtrekken van de uitlopers moeten zicht baar in het soldeer zijn. Het soldeer dient zowel op het soldeervlak als op het aansluitvlak egaal gevloeid te zijn en wel zodanig dat bijvisuele controle geen onregelmatigheden geconstateerd worden. 61

62 Controle plaatsing SMD componenten 1. Bestückingsfouten 2. Beschadigingen 3. Component niet aan liggen 4. Verschoven component (in de lengte richting) 5. Verschoven component (in de breedte richting) 6. Component scheef gemonteerd 7. Component gekanteld 8. Sluiting met naastliggend spoor 9. Verschoven transistoren en IC s 1.Bestückingsfouten Definitie Dit zij bestückingen welke niet aan de tekening voldoen met betrekking tot: positie, polariteit en aard van het component Beoordeling Afkeur 2. Beschadigingen Definitie Zijn uiterlijke veranderingen van het component ten opzichte van de oorspronkelijke toestand Beoordeling Afkeur, wanneer de functie van het component beïnvloed wordt 3.Component niet aanliggen Definitie De maximaal toegestane ruimte tussen het componentlichaam en de print is 0.5 mm. (Fig. 4) en Beoordeling Afkeur, indien tussen ruimte meer is dan 0.5 mm Fig. 4 aanliggen component H 0.5 mm 62

63 4. Verschoven component (in de lengte richting) Definitie Het component mag in de lengte richting verschoven zijn mits het aansluitvlak van het component in zijn geheel op het soldeervlak blijft (fig 5) Beoordeling Afkeur, indien het aansluitvlak net in zijn geel op het soldeervlak blijft. 5.Verschoven component (in de breedterichting) Definitie Het component mag in de breedterichting verschoven zijn mits het aansluitvlak van het component voor niet meer dan 30% van de breedte buiten het soldeervlak valt (fig. 6.) Beoordeling Afkeur, indien het aansluitvlak meer dan 30 % van e breedte buiten het soldeervlak valt. Fig. 6. Component te ver verschoven 63

64 6. Component scheef gemonteerd Definitie Het component mag scheef liggen, mits het aansluitvlak van het component voor niet meer dan 50% van de breedte van het aansluitvlak buiten valt. In de lengte moet het aansluitvlak boven het soldeervlak blijven. (fig. 7) Beoordeling Afkeur, indien het aansluitvlak meer dan 50 % van de breedte buiten het soldeervlak valt Fig 7. Component toegestaan scheef 7. Component gekanteld Definitie Het component is zo gedraaid dat deze met de smalle kant op de print is gesoldeerd. Beoordeling Afkeur 8. Sluiting met naast liggend spoor Definitie Het component is zo verschoven dat de uitlopers sluiting maken met het naast liggend spoor. Beoordeling Afkeur 9. Verschoven transistor of IC Definitie De voet en de hiel moeten van e uitlopers moeten geheel binnen e omtrek van het soldeervlak vallen. Een oversteek van de uitloper t.ov. het soldeervlak > 30 % is niet toegestaan. Beoordeling Afkeur, indien de oversteek van de uitloper t.o.v het soldeervlak groter is dan 30 %. 64

65 De controle van gesoldeerde componenten 10. Niet gesoldeerd 11. Sluiting 12. Tin niet voldoende gevloeid 13. Te veel tin op het component 14. Te weinig tin op het component 15. Tin resten 16. Te veel lijm gebruikt* 17. Component omhoog gekanteld* 1. Niet gesoldeerd Definitie; Het component is niet bevochtigd met (soldeerpasta) of soldeertin. Beoordeling Afkeur 2.Sluiting Definitie Sluitingen zijn ongewilde en niet in het ontwerp vereiste verbindingen van soldeertin Beoordeling Afkeur 3. Tin niet voldoende gevloeid Definitie Het soldeer dient zowel op het soldeervlak als op het aansluitvlak egaal gevloeid te zijn en wel zodanig dat bij visuele inspectie geen onregelmatigheden geconstateerd worden zie fig. 8. Het soldeer moet tenminste tot de helft van de totale hoogte van het aansluitvlak opgevloeid zijn. Per aansluit vlak is maximaal 5% dewetting toegestaan. Zowel bij vlakke als bij ronde uitlopers moet de soldeerverbinding egaal doorlopen van de hiel van de uitloper naar het soldeervlak. Het soldeer moet minimaal de onderste bocht van de uitloper bedekken en mag niet verder opvloeien dan de helft van de afstand tussen onderste en de bovenste bocht.(fig. 9.) Beoordeling Afkeur,Indien Niet voldoende gevloeid of niet egaal gevloeid Fig. 8 vloeien van soldeertin Fig.. 9 opvloeien soldeertin 65

66 4.Te veel tin op component Definitie Bolvormige soldeerplaatsen door te veel tin gebruik (fig. 10) Beoordeling Afkeur, indien niet vastgesteld kan worden dat het soldeer Zowel op het soldeervlak als op het aansluitvlak van het component is gevloeid. Afkeur, indien de vloeihoek groter is dan 90 graden. (fig. 11) Fig. 10 bolsoldering Fig. 11 vloeihoek 5. Te weinig tin op component Definitie Het soldeer moet tenminste tot de helft van de hoogte van het aansluitvlak gevloeid zijn (fig. 12.) Bij vlakke uitlopers moet en duidelijk soldeerverbinding tussen het soldeervlak en de bovenzijde van de uitloper aanwezig zijn. De omtrekken van de uitlopers moeten in het soldeer zichtbar zijn. (fig. 13) Beoordeling Afkeur, indien het soldeer niet tot op de helft van de hoogte van aansluitvlak van het component opgevloeid is. Afkeur, indien de omtrekken van de uitlopers niet zichtbaar in het soldeer zijn. Fig. 12. hoeveelheid soldeer Fig. 13. Hoeveelheid soldeer bij vlakke uitlopers 66

67 6. Tinresten Definitie Zijn tin resten op de oppervlakte van de printplaat of los zittend aan een spoor Beoordeling Afkeur 7. Te veel lijm gebruikt* Definitie Er is zoveel lijm gebruikt, dat deze is uitgesmeerd op de soldeervlakken, zodat er te weinig soldeer op vlakken kan vloeien Beoordeling Afkeur 8. Component om hoog gekanteld* Definitie Component is tijdens het solderen aan een zijde los gekomen van de print (fig. 14) Beoordeling Afkeur Fig. 14 component omhoog gekanteld * Dit zijn verschijnselen welke op productie processen van toepassing zijn en bij het hand solderen eigenlijk niet voorkomen! 67