Nederlands in Uitvoering

Transcriptie

1 Leerjaar 3/4 EHBO Een educatief tv-programma bekijken

2 Algemene modulegegevens Leerjaar: 3/4 Taaltaak: Een educatief tv-programma bekijken Thema: EHBO Leerstijlvariant: DENK - DOE - ERVAAR - BEKIJK Beschrijving van de module In deze module maken de leerlingen een voorlichtingsposter over een EHBO-onderwerp. Om aan informatie te komen, bekijken de leerlingen een fragment van een educatief tv-programma. De posters kunnen in de school opgehangen worden. Inzet van de module De module kan ingezet worden in de bovenbouw van het vmbo. Het thema EHBO is geschikt voor alle sectoren. In elk bedrijf zijn immers bedrijfshulpverleners (BHV ers) aanwezig. Zij komen in actie bij brand, ongelukken en andere rampen. De module past in dat opzicht in een groot project over veiligheid. Bij Suggesties voor samenwerking met andere vakken achterin deze handleiding, vindt u meer informatie voor het uitwerken van de module tot een vakoverstijgend project, of voor inzet van de module in een werkplekkenstructuur. Doelen De leerling pakt een kijk- en luistertaak stapsgewijs aan. De leerling stelt zijn kijk- en luisterdoel vast. De leerling koppelt nieuwe informatie aan wat hij al weet. De leerling controleert of hij het belangrijkste begrepen heeft door de informatie uit te wisselen met een ander. De leerling herkent de hoofdgedachte uit een tekst of tv-programma. De leerling geeft een mondelinge samenvatting van audio-visuele informatie. De leerling geeft een reactie op informatie of een verwerking van informatie, waarin een relatie wordt gelegd met eigen inzichten, meningen en ervaringen. 2

3 Materialen en voorbereiding Algemeen Wanneer u besluit deze module in een breder verband aan te bieden, maak dan afspraken met docenten van de betrokken vakken. Voorbereiding per les Les 1 Opdracht 3 Kopieer eventueel het antwoordblad woordenlijst of zorg voor voldoende woordenboeken. U kunt ervoor kiezen de leerlingen de nieuwe woorden te laten verwerken op een woordenblad (achterin de leerlingmodule zit een woordenblad) of in hun digitale woordenboek. Afhankelijk van uw keuze zorgt u voor voldoende woordenbladen of computers. Les 2 Opdracht 4 Opdracht 6 Leerlingen moeten kunnen beschikken over computers met een internetaansluiting en geluid om het tv-fragment individueel te kunnen bekijken. Reserveer zo nodig een computerlokaal. De leerlingen moeten plaatjes zoeken en/of tekeningen maken. Zorg voor illustratieen tekenmateriaal. Les 3 Opdracht 8 De leerlingen hebben materialen nodig om de posters te maken. Les 4 Opdracht 10 en 11 De leerlingen gaan hun voorlichtingsposter presenteren. Zorg dat de posters aanwezig zijn door ze te bewaren of de leerlingen daaraan te herinneren. Aanwijzingen per les Les 1 Denk: Waar moet je op letten als je een educatief tv-programma bekijkt? Introduceer de module aan de hand van het titelblad. Bespreek het gidsblokje van les 1 op pagina 5 van de leerlingmodule. Neem de woordenlijst desgewenst klassikaal door, of doe dit bij opdracht 3. Opdracht 1 Maak naar aanleiding van deze opdracht groepen van 3 of 4 leerlingen met hetzelfde onderwerp. In les 3 en 4 werken leerlingen in die groepjes samen. Als u de groepssamenstelling meer wilt sturen, laat u de leerlingen niet zelf hun onderwerp bepalen, maar wijst u de EHBO-onderwerpen toe. Zorg ervoor dat leerlingen bij punt 4 vragen hebben opgeschreven. (De essentie is steeds: wat moet je doen, hoe moet je dat doen en wat heb je nodig.) 3 EHBO - Een educatief tv-programma bekijken

4 Opdracht 2 Laat de leerlingen de opdracht uitvoeren en ga dan na of de leerlingen de uitleg in het kader hebben begrepen. Geef indien nodig meer voorbeelden van educatieve tv-programma s die nu ook op tv te zien zijn, bijvoorbeeld van TVblik of Schooltv. Mogelijke antwoorden: een educatief programma volgen goed opletten voorbereiden je hebt meestal een kijkopdracht aantekeningen maken stil luisteren pen en papier op schoot gewoon tv kijken je kunt wegdromen meteen de tv aan je kijkt meestal voor je plezier lekker hangen tussendoor kletsen of iets te drinken halen eten op schoot Opdracht 3 Wanneer er in deze les geen computers beschikbaar zijn, kunt u de opdracht ook omwisselen met opdracht 6 uit les 2 of u laat leerlingen gebruik maken van woordenbladen. Les 2 Doe: Een fragment over EHBO bekijken Refereer aan de vorige les en bespreek kort het gidsblokje van les 2 op pagina 9 van de leerlingmodule. Opdracht 4 De leerlingen bekijken de fragmenten individueel via het internet. Laat bij een tekort aan computers leerlingen in rondes kijken. De andere leerlingen kunnen dan alvast aan opdracht 6 of de extra woordenschatopdracht werken. Opdracht 5 Zie leerlingenmateriaal. Opdracht 6 Stel illustratie- en tekenmateriaal beschikbaar. Les 3 Ervaar: Heb je het tv-programma goed bekeken? Refereer aan de vorige lessen en bespreek kort het gidsblokje van les 3 op pagina 11 van de leerlingmodule. Opdracht 7 Laat de leerlingen hun aantekeningen uit les 2 erbij pakken. Laat leerlingen met verschillende EHBO-onderwerpen in tweetallen samenwerken. Opdracht 8 Wijs leerlingen op de eisen voor de poster en maak de eisen eventueel specifieker. Opdracht 9 4 Zie leerlingenmateriaal.

5 Les 4 Bekijk: Hoe gebruiken anderen informatie uit een tv-programma? Refereer aan de vorige lessen en bespreek kort het gidsblokje van les 4 op pagina 14 van de leerlingmodule. Opdracht 10 De leerlingen moeten de posters af hebben voordat ze met opdracht 10 (en 11) beginnen. Haal eventueel opdracht 12 naar voren als de poster nog buiten de les afgemaakt wordt. Opdracht 11 Geef eventueel alvast een beoordeling voor de posters (zie Beoordeling op de volgende pagina). Opdracht 12 Laat leerlingen eventueel terugkijken naar les 2. Wat hebben ze daar geleerd over kijk- en luisteropdrachten? Wijs de leerlingen op de uitleg Kijken en luisteren en aantekeningen maken uit opdracht 2. Ga na of leerlingen begrijpen wat ze moeten doen. Lees eventueel samen met de klas wat de opdracht van Miranda en Dustin was en hoe zij het hebben aangepakt. Laat leerlingen individueel hun tips aan Miranda en Dustin opschrijven. Mogelijke antwoorden: Tips voor Miranda: Ze zijn te snel begonnen met kijken. Voorbereiden: Ze hadden eerst de opdracht beter moeten lezen. Ze hadden moeten bedenken wat ze te weten hadden moeten komen door kijkvragen op te schrijven. Uitvoeren: Ze hadden aantekeningen moeten maken en het iets minder gezellig moeten maken om zich beter te kunnen concentreren. Terugkijken: Ze hadden elkaars aantekeningen kunnen bekijken en aanvullen. Tips voor Dustin: Ze hebben veel te veel aantekeningen gemaakt. Voorbereiden: Ze hadden moeten bedenken wat ze te weten hadden moeten komen door kijkvragen op te schrijven. Uitvoeren: Tijdens het kijken zelf hadden ze hun aantekeningen in steekwoorden moeten opschrijven en niet alles opschrijven wat er gezegd wordt. Eventueel hadden ze een taakverdeling kunnen maken: wie let waarop? Terugkijken: Ze hadden hun aantekeningen kunnen terugkoppelen naar hun kijkdoel en -vragen. Deze opdracht kunt u eventueel beoordelen als een soort test of leerlingen uit de voeten kunnen met de kijk- en luisteraanpak die in opdracht 2 is gegeven. Maken leerlingen in hun tips onderscheid in voorbereiding en uitvoering? Zien ze het belang van het lezen van de opdracht? Zien ze het verband tussen het lezen van de opdracht en het maken van aantekeningen? 5 EHBO - Een educatief tv-programma bekijken

6 Opdracht 13 Leerlingen vullen hun portfolio aan. Suggesties: Opdracht 3 (om het werkproces te laten zien); Opdracht 8 (reflectie op het resultaat van het kijken/luisteren en op de aantekeningen. Eventueel ook de aantekeningen zelf erbij doen). Het ontwerp van de poster, de poster of een foto ervan; Opdracht 11 (complimenten en tips van klasgenoten); Opdracht 12 (om te laten zien dat je de aanpak begrijpt). Extra opdracht Eventueel doet u de werkwijze een keer voor. U kunt deze opdracht ook als huiswerk geven. Beoordeling Aan het eind van deze handleiding (vanaf pagina 10) staat een woordenschattoets. Deze kunt u eventueel afnemen om na te gaan of de woorden bij deze module zijn beklijfd. De posters die de leerlingen in opdracht 8 maken, kunt u gebruiken ter beoordeling. Suggesties voor normering (voor zowel bbl- als kbl-leerlingen): Beoordeel de posters aan de hand van de eisen uit les 3. Voor bbl-niveau kunt u de lat leggen bij 60 punten, aan kbl-leerlingen stelt u hogere eisen: 80 punten levert een voldoende op. vorm De poster moet naast tekst ook plaatjes of tekeningen bevatten. (10 punten) De tekst moet goed te lezen zijn en de plaatjes moeten goed te zien zijn. (15 punten) De poster moet er verzorgd uitzien (netjes en geen taalfouten). (15 punten) inhoud de tekst Op de poster moet staan: wat je moet doen in die situatie of bij dat letsel (15 punten); hoe je dat moet doen (15 punten); welke materialen je nodig hebt (10 punten). de plaatjes De plaatjes op de poster zijn geen versiering. (5 punten) Ze zijn ondersteunend bij de tekst. (10 punten) Beoordeling in het European framework voor Nederlands als tweede taal Om het mogelijk te maken dat de leerling deze opdracht kan gebruiken als bewijs van een taalvaardigheidsniveau van Nederlands als tweede taal, geven we ook beoordelingsnormen die passen in het raamwerk van de Europese taalprofielen. Deze taalprofielen zijn een Europese standaard voor taalvaardigheidsniveaus. 6

7 Het dient om te beschrijven wat iemand kan in een specifieke taal en hoe goed iemand dat kan binnen bepaalde contexten. Door deze standaard als meetlat te gebruiken voor het onderdeel taal in een portfolio, kan het portfolio gebruikt worden om roc s, arbeidsbureaus en toekomstige werkgevers inzicht te geven in het taalvaardigheidsniveau van de eigenaar. We geven hieronder beoordelingsnormen voor (kijken en) luisteren én voor spreken, aangezien de leerlingen in deze module een EHBO-poster moeten presenteren. Kijken en luisteren A2: De leerling kan korte eenvoudige fragmenten, globaal volgen, waarin de beelden de uitleg ondersteunen en de geluidskwaliteit goed is, mits de leerling al iets weet over het onderwerp, en als de leerling het fragment meerdere keren kan zien. (Bijvoorbeeld een weerbericht of een fragment uit een doe-het-zelfprogramma over een vaardigheid die van tevoren met de leerlingen is geoefend.) B1: De leerling kan de hoofdzaken begrijpen uit korte educatieve filmfragmenten, mits de geluidskwaliteit goed is en de beelden de uitleg ondersteunen. Ook zonder dat de vaardigheid van tevoren is geoefend. Wel zal het nodig zijn het fragment meerdere keren te bekijken. B2: De leerling kan de hoofdpunten uit langere educatieve films of documentaires begrijpen, mits het spreektempo normaal is en er veel visuele ondersteuning is. Korte educatieve fragmenten van doe-het-zelfprogramma s met veel visuele ondersteuning kan de leerling gemakkelijk begrijpen (zoals de EHBO-fragmenten in deze module). Een keer kijken is voldoende om de hoofdpunten eruit te halen (voor details kan het nodig zijn nog een keer te kijken). C1: Langere educatieve films of documentaires zijn geen probleem, ook als er minder duidelijk gesproken wordt. De leerling begrijpt ook abstractere uitleg en uitleg die niet wordt ondersteund door visuele beelden. Concrete observatiepunten bij deze module zijn: Kan de leerling met de fragmenten uit de voeten? Als het nodig is om eerst de onderwerpen te behandelen, vóór de leerlingen de fragmenten kunnen begrijpen, beheersen ze niveau B1 nog niet. Hoe vaak moet de leerling kijken en luisteren voor de hoofdzaken duidelijk zijn? Als de leerling slechts een keer of twee keer hoeft te kijken, heeft hij waarschijnlijk* niveau B2. Als de leerling meer dan twee keer kijken nodig heeft voor de hoofdzaken, heeft hij niveau B1. *Het kan mogelijk zijn dat de leerling al iets van het onderwerp weet en daardoor de inhoud eerder begrijpt. Om niveau B2 met zekerheid vast te stellen is dan ook aanvullend bewijs nodig. (De leerling kan vragen beantwoorden over de hoofdzaken van een langere instructiefilm of documentaire.) Om niveau C1 te bewijzen zijn de fragmenten die bij dit programma gebruikt worden niet geschikt. U zult een langere documentaire of instructiefilm nodig hebben, die qua inhoud abstracter is en minder visuele ondersteuning biedt, of fragmenten die minder goed verstaanbaar zijn. Spreken A2: De leerling kan een van tevoren geoefende presentatie uitvoeren. De EHBO-uitleg bestaat vooral uit het voordoen van de handelingen. De leerling kan na afloop vragen beantwoorden als hij wordt geholpen bij het formuleren van het antwoord. 7 EHBO - Een educatief tv-programma bekijken

8 B1: De leerling kan redelijk vloeiend en verstaanbaar een presentatie geven, waarbij hij de handelingen onder woorden brengt en ook ervaringen kan vertellen of zijn mening kan geven. De leerling moet nog wel zoeken naar woorden en heeft geen controle over stijl en register. De leerling kan na afloop vragen beantwoorden. B2: De leerling spreekt vlot, duidelijk en met een goede intonatie, hoewel hij af en toe moet zoeken naar woorden. De leerling kan gedetailleerde uitleg of beschrijvingen geven, bepaalde opties toelichten en met gemak reageren op vragen. C: De leerling kan een duidelijke en goed uitgewerkte presentatie geven over een complex onderwerp. De leerling vult zijn EHBO-uitleg bijvoorbeeld aan met informatie over het menselijk lichaam. De opbouw van de presentatie is goed gestructureerd en samenhangend. Het spreektempo is vlot, niet gestoord door aarzelingen of zoeken naar woorden. De leerling is goed in staat om zijn spreekstijl aan te passen aan het publiek. Uitspraak en intonatie zijn goed. Om niveau C te bewijzen is de opdracht zoals die in de module gegeven wordt niet geschikt. U kunt de leerlingen die dit niveau willen bewijzen een abstracter onderwerp laten presenteren, zoals biologische achtergrondinformatie bij de EHBO-handelingen. Suggesties voor samenwerking met andere vakken U kunt deze module aanbieden in het kader van een project of in het kader van natuurlijk leren in een werkplekkenstructuur. Project Bij een projectmatige aanpak kunt u met vakcollega s verdelen wie welk deel van de module voor zijn rekening neemt. Bijvoorbeeld les 1 over de kijk- en luisteraanpak in de les Nederlands, les 2 waarin leerlingen een EHBOfragment bekijken in een les bij Zorg & Welzijn of een biologieles. Les 3 over het maken van de poster zou in een CKV-les kunnen. Binnen een projectmatige aanpak is het ook een optie om in de Nederlandse les deze module te behandelen en de vakdocenten daar thematisch op te laten aansluiten. U kunt denken aan: lessen over veiligheid (techniek), het menselijk lichaam (biologie), begroting maken voor het benodigde materiaal (economie). Inhoudelijk gezien kan het thema verder verdiept worden door daadwerkelijk EHBO-lessen aan de leerlingen te geven. Natuurlijk leren/werkplekkenstructuur U kunt een (roulerende) bhv-ploeg in het leven roepen. Laat de leerlingen als prestatie nieuwe bhv ers inwerken. U kunt dan het volgende doen: Bied opdracht 2, 5, 7 en 12 aan als workshop; Laat de leerlingen de woordenschatopdrachten 3, 6 en 9 in eigen werktijd maken; Bied de rest van de module aan als onderdeel van de prestatie/taakopdracht. 8

9 Antwoordblad Woordenlijst het letsel de reeks verlenen beperken stabiel geruststellen het verschijnsel beschutting zoeken steriel ontsmetten bevatten = de verwonding Toen Asha met haar skeelers was gevallen, had ze ernstig letsel aan haar been. = de serie Ik heb een hele reeks documentaires over medische missers bekeken. = geven In elk bedrijf moet een aantal medewerkers eerste hulp kunnen verlenen. = zorgen dat iets minder wordt, kleiner maken of houden Het is verstandig om het gebruik van alcohol zo veel mogelijk te beperken. = vast, niet wankel, in evenwicht, zo, dat het niet steeds verandert of kan vallen Het personeel van de ambulance legt de gevallen man eerst in een stabiele houding. = zeggen dat iemand niet bang hoeft te zijn of dat het wel meevalt Mijn broertje is bang voor onweer. Als het onweert, probeer ik hem altijd gerust te stellen. = iets wat gebeurt Khaled had verschijnselen van uitdroging nadat hij de halve marathon had gelopen. = een plek zoeken uit de wind, regen en zon Als je buiten loopt en het begint te onweren, kun je maar beter beschutting zoeken. = vrij van bacteriën en ziektekiemen, totaal schoon Een tandarts trekt voor iedere patiënt nieuwe steriele handschoenen aan. = schoonmaken Voordat je een blaar doorprikt met een naald, moet je de naald eerst ontsmetten. = inhouden Deze kist bevat alle spullen die je nodig hebt voor EHBO. 9 EHBO - Een educatief tv-programma bekijken

10 Woordenschattoets EHBO Naam:... Klas:... Datum: Wat betekent het schuingedrukte woord? Omcirkel het goede antwoord. 1. Aziz had bij het ongeluk met zijn brommer letsel aan zijn knie opgelopen. q schade q verband q pijn q een verwonding 2. Omdat ik pas een cursus heb gedaan, mag ik nu echt eerste hulp verlenen. q geven q verkopen q beloven q zoeken 3. Een chirurg moet voor een operatie altijd zijn handen ontsmetten. q droog maken q masseren q verwarmen q schoonmaken 4. Mijn vriendin is vanochtend in het ziekenhuis opgenomen met de verschijnselen van een blindedarmontsteking. q gevolgen van q dat wat je moet doen q gevoelens q dat wat gebeurt bij 5. Ik heb een hele reeks posters gekregen van de apotheek over wat je moet doen bij verschillende gevallen van vergiftiging. q map q serie q stapel q doos 6. Je moet het aantal uren dat je in de zon ligt beperken, want te veel zon is slecht voor je huid. q optellen q klein of laag houden q vertellen q in de gaten houden

11 7. Als ik op vakantie ben in een warm land, zoek ik tussen 12 en 16 uur altijd beschutting. q een plek uit de zon q een plek om uit te rusten q een plek in de zon q een plek om te eten 8. Toen Elvi gestoken werd door een wesp, probeerde haar moeder haar gerust te stellen. q haar bang te maken q haar te helpen q tegen haar te zeggen dat ze zich niet moet aanstellen q tegen haar te zeggen dat het wel meevalt 9. Je kunt dat verbandgaasje beter niet meer gebruiken, want het is niet meer steriel. q geschikt om wonden mee te verbinden q vrij van verwondingen q vrij van bacteriën en ziektekiemen, totaal schoon q groot genoeg om een wond mee af te dekken 10. Deze trap is niet stabiel. Ga er maar niet op staan. q in evenwicht q in goede staat q glad q lang genoeg 11. Deze verbandtrommel bevat verschillende soorten verband. q heeft nodig q geeft q gebruikt q heeft in zich 11 EHBO - Een educatief tv-programma bekijken

12 Woordenschattoets EHBO Antwoorden 1. D 2. A 3. D 4. D 5. B 6. B 7. A 8. D 9. C 10. A 11. D Normering (op basis van aantal goede antwoorden) KBL BBL onvoldoende 6 of minder 5 of minder zwak 7 6 voldoende 8 7/8 goed 9/10 9 zeer goed 11 10/11 12