Terugblik bijeenkomsten Anders Betalen voor Mobiliteit in Tweede Kamer

Transcriptie

1 Terugblik bijeenkomsten Anders Betalen voor Mobiliteit in Tweede Kamer A. Hoorzitting Nouwen en Hermans (Vz. Procesgroep resp. Klankbordgroep) einddoel uit Advies Platform Nouwen en Nota Mobiliteit staat voorop, hiervoor bestaat groot draagvlak bij alle partijen verschil van mening bestaat over aantal uitvoeringsaspecten, zoals de uitvoeringsorganisatie MRB en BPM volledig afbouwen (in zo n 8 jaar); eventueel klein deel (10%) BPM in stand houden als rem op aankoop van grote, meer vervuilende auto s in showroom Invoering ABvM moet budgettair neutraal voor het geheel en niet per doelgroep Tijdpad voor invoering ABvM in 2011 / 2012 is haalbaar. Branchorganisaties (TLN, EVO, KNV, BOVAG, RAI en auto-lease) Positief over kabinetsbesluit ABvM (allen) Tegen één jaar eerder beginnen met vrachtvervoer (TLN) Geen lokale / regionale heffingen invoeren (TLN) Meer aandacht voor / investeren in OV bij invoering ABvM (KNV) Goede overgangsregeling afbouw BPM en MRB + compensatieregeling (autolease) Lastenverzwaring automobilist via Belastingplan 2008 is slecht signaal (allen) Discussie over doorberekenen kosten vrachtverkeer niet via ABvM laten lopen (EVO) BPM geheel afbouwen (BOVAG en EVO) Overheden (VNG, IPO, VOC, regio Amsterdam en Den Haag) Positief over Kabinetsbesluit ABvM; eindbeeld z.s.m. vastleggen in wetgeving (allen) Aandacht voor flankerend beleid (OV, P&R en fiets) + extra BDU-geld hiervoor (allen) Aandacht voor gevolgen luchtkwaliteit (NSL) vanwege gefaseerde invoering ABvM (VNG) Rol van de decentrale overheden bij differentiatie naar tijd/plaats (allen) Vergroening mobiliteit via belastingmaatregelen loskoppelen van ABvM (VNG) Snelle invoering ABvM nodig ivm. bereikbaarheid + economie regio Amsterdam Aandacht voor gevolgen ABvM bij OV-aanbestedingen in komende jaren (VOC) Aandacht voor extra parkeerdruk door verwachte toename autobezit (Den Haag) Oplossing voor provinciale opcenten: eigen belastinggebied voor provincies moet blijven zonder lastenverzwaring voor de burger (IPO) Deskundigen (hoogleraren, onderzoekers ed) Technologie en beveiliging hiervan geen probleem. Vrijwillige deelname aan systeem (kost factor 10 minder dan verplicht systeem). Centrale regie + pilots nodig (Pieper) Eén doel: bereikbaarheid Gebruik bewezen technologie: zie Singapore (Kok / Trans Link) Beveiliging via open standaards. Opslag gegevens in auto niet centraal. Centrale regie (Jacobs / KUN) ABvM werkt niet, want files zijn er al gehele dag. Internationale afspraken over accijnzen is veel eenvoudiger. Wegennet moet een openbaar goed worden (Vd. Camp) ABvM is zeer complex, vooral software-matig probleem. Oplossing zoeken in meer verkeersmanagement op netwerkniveau (Boasson /UvA) Prijsprikkels werken: zie spitsmijden en km-verzekeren (V. Eggeraat / Transumo)

2 Prijsprikkel werkt. Tariefdifferentiatie ook binnen spitsperiode inzetten (niet alleen spitsdal). Flexibel systeem nodig. Aanwending opbrengsten via KBA (Verhoef / VU) ABvM heeft positief welvaartseffect: 10% tot 30% minder files. Extra lasten voor weggebruiker niet afwentelen op werkgever (Spit / Ecorys) Risico s persoonsbescherming: daarom data-minimalisatie. Opslag gegevens in auto en niet centraal (Beuving / CBP) Bedrijfsleven / consortia, zoals T-systems, NXP, Siemens, Logica-CMG, IBM ed.) Technologie geen probleem: als overheid duidelijk is over eisen aan het systeem dan levert het bedrijfsleven in 2011 / Wetgevingstraject en opbouw back-office gelijktijdig oppakken Max. 5% exploitatiekosten is haalbaar Pleidooi voor meerdere service-providers (dienstverleners die verantwoordelijk zijn voor totale keten: van kastje in de auto tot de factuur aan de klant en aanvullende diensten). Centrale regie / toezicht door de overheid. Certificeringstraject niet gewenst, omdat dit te lang duurt. Keuze aan de klant voor mate van privacy van gegevens Pilots starten om systeem, backoffice, handhaving en gedragseffecten te testen Werkgevers- en werknemersorganisaties (VNO-NCW, MKB, FNV en Platform Detailhandel) Positief over kabinetbesluit ABvM (allen) Opbrengsten naar wegen en alleen naar OV als dit problemen op de weg oplost In eindbeeld moet sprake zijn van verzelfstandigd wegbeheer / mobiliteitsmarkt Pilots spitsmijden snel starten: goede uitvoeringsorganisatie nodig Geen lastenverzwaring doorvoeren voor automobilisten via Belastingplannen Gemeenten veroorzaken met hun venstertijden problemen voor detaillisten: daarom behoefte aan nationaal kader stedelijke distributie (Platform Detailhandel) Koopkrachteffecten verschillende inkomensgroepen moeten nader worden bekeken; tot op heden alleen naar de leaserijders gekeken. Ook nader onderzoek naar effecten op arbeidsparticipatie nodig (FNV) Automobilisten-, Reizigers- en Milieu-organisaties (oa. ROVER, ANWB en SNM) Positief over kabinetsbesluit ABvM (allen), Extra geld nodig voor OV met name in de dure spitsperiodes (ROVER) 11-toetspunten: o.a. MRB en BPM volledig afschaffen; privacy goed regelen; gebruikersraad instellen; snel wetgevingstraject (ANWB) Snelle invoering ABvM in drukke regio s, BPM gedeeltelijk in stand laten, vracht- en bestelverkeer laten betalen voor de kosten die zij veroorzaken, discussie over ABvM en fiscale vergroening loskoppelen (SNM) Motorrijders uitzonderen van ABvM (motorclubs)

3 Hoorzitting Centraal Planbureau (dhr. Besseling) Verkeerskundige effecten die V&W hanteert bij ABvM zijn plausibel Economische effecten: 1. voor vracht weinig effecten; 2. congestieheffing (11 ct/km): 40% minder files heeft gunstige effecten voor zakelijk verkeer; nauwelijks extra OV nodig 3. vlakke heffing (3,4 ct/km): 7,5% minder verkeer is slecht voor economie maar gunstig voor milieu. Effecten begroting: vlakke heffing leidt tot minder km s, dus ook tot minder opbrengsten voor de schatkist. Hetzelfde geldt voor accijnzen. Ook bij krimpende bevolkingsaantallen in de toekomst blijft mobiliteit groeien Altijd combinatie nodig van bouwen, benutten en beprijzen Nadelen ABvM: minder sociaal-recreatief- en woon-werkverkeer + investeringskosten. Milieu- en Natuurplanbureau (dhr. Geurs) Milieu-effecten: 1. Platte heffing: veel CO2 winst (5 à 10% minder tov. prognose 2020; is gelijk aan 2 à 3 maal effect van huidige windmolenparken) 2. Congestieheffing: geringe milieu-effecten 3. Vrachtverkeer: ook geringe milieu-effecten (op langere termijn wel) Pleidooi om CO2-reductie apart mee te nemen in gedifferentieerde kilometerprijs Effecten 100% afbouw BPM zijn onvoorspelbaar. Bij 25% afbouw BPM al 40% van milieu-effecten haalbaar. Ruimtelijk Planbureau (dhr. Hilders) Effecten weggebruiker: ABvM leidt tot minder files/tijdverlies en dit wordt vervangen door bijdrage in geld, waarmee weer geïnvesteerd kan worden om problemen op te lossen. Dit is gunstig voor zakelijk verkeer en ongunstig voor sociaal-recreatief- en woon-werkverkeer Effecten arbeidsmarkt: pendel naar steden gaat beter/sneller. Dit is positief voor lokale economie en wonen in de stad wordt aantrekkelijker. Mensen wijken uit: op andere tijdstippen reizen, minder grote afstanden afleggen, andere vervoerswijzen en elders wonen Nadelen ABvM: vrijheid kwijt, mensen moeten meer bewust nadenken over mobiliteit, meer autobezit waardoor mogelijk grotere parkeerproblemen (studie is nog gaande), bepaalde gebieden minder aantrekkelijk, minder sociaal-recreatief verkeer.

4 B. Algemeen Overleg van Vaste Kamercie V&W en minister Eurlings VVD De Krom Tegen Kabinetsbesluit ABvM om 3 redenen: ABvM wordt gebruikt als excuus om geen investeringen in wegen te doen Eerdere afspraken over voorkomen lastenverzwaring worden niet nageleefd Grote risico s en onzekerheden; te complex, veel administratieve rompslomp Draagvlak is weg, gezien vele harde eisen / randvoorwaarden van alle partijen die zijn gehoord BPM voor 100% afbouwen VVD staat nog achter principe van ABvM, wanneer aan motie Hofstra wordt voldaan. CDA Koopmans Steunt Kabinetsvoorstel ABvM, maar stelt 3 randvoorwaarden: Budgettair neutraal Exploitatiekosten ABvM max. 5% van opbrengsten Geld moet naar Infrafonds Akkoord met tijdplanning, maar zorgvuldigheid staat voorop BPM voor 100% afbouwen. Wacht op brief van Kabinet vóór 1 mei as. nav. motie Cramer over afbouw MRB en BPM. Ivm. draagvlak en ter voorkoming dat een volgend Kabinet alsnog aan de knop BPM gaat draaien moet één heffingssysteem overblijven. Overheid moet alléén tarieven vaststellen, de rest overlaten aan bedrijfsleven Oplossing nodig voor provinciale opcenten / eigen belastinggebied provincies Meer aandacht en geld nodig voor flankerend beleid: spoor en wegen Meer versnellingsprojecten nodig CU Cramer Steunt Kabinetsvoorstel ABvM Via BPM verdere differentiatie naar milieu doorvoeren Opcenten in kilometerprijs opnemen en provincies deel uit Infrafonds geven Fiscale vergroening en lastenneutraliteit loskoppelen Discussie over wegbeheer loskoppelen van ABvM Extra investeren in OV en mobiliteitsmanagement Privacy regelen via techniek in auto PvdA - Roefs Steunt Kabinetsvoorstel ABvM, maar nog wel veel vragen Nader onderzoek naar voor- en nadelen gehele / gedeeltelijke afbouw BPM. Gehele afbouw levert grote risico s voor de schatkist op. Geldt de budgettaire neutraliteit per kolom (vracht, personen ed) of voor het geheel? Pilots moeten passen in eindbeeld; in 2011 ook starten met leaserijders naast het vrachtverkeer Nadere voorstellen nodig voor alternatief OV (snelbussen) Verzelfstandiging wegbeheer is oneindig ver weg Privacy erg belangrijk Ivm. behoud draagvlak is communicatieplan noodzakelijk

5 D66 Van der Ham Positief over Kabinetbesluit ABvM, maar bevreesd voor kleine bommetjes van coalitiepartijen (5%-criterium en BPM-afbouw). BPM voor 100% afbouwen Niet te star vasthouden aan 5%-criterium, zeker niet bij de start Extra OV en geld daarvoor nodig Pilot Noordvleugel snel starten eventueel met oude techniek Niet blindstaren op poldermodel, kabinet moet zelf besluiten nemen. Groen Links - Duyvendak Groot voorstander van ABvM, omdat dit ook in belang van milieu is Moet gaan om een belastingheffing en niet om een prijs, waarmee bedrijfsleven alleen nieuw asfalt wil aanleggen. Steun van GL is afhankelijk van hoe ABvM wordt ingevuld: groene óf zwarte heffing? Lastenneutraliteit is niet realistisch, gezien de milieu-aspecten van ABvM BPM 100% in stand laten Niet alle opbrengsten in Infrafonds, ook geld naar gezondheidszorg ed. Pilots met differentiatie naar tijd en plaats snel en op meerdere plaatsen starten Geen pilots met spitsmijden: weggegooid geld SGP Van der Staaij Steunt Kabinetsbesluit ABvM BPM substantieel afbouwen ivm behoud draagvlak Flankerend beleid ontbreekt Provinciaal belastinggebied overeind houden, maar hoe? Meer aandacht voor communicatie SP - Roemer Tegen kabinetsbesluit ABvM, omdat het niet eerlijk, veel te duur en onuitvoerbaar is en leidt tot elitespits Alleen akkoord met platte heffing via benzine-accijnzen: binnen EU afspreken Alternatieven voor autogebruik ontbreken (OV, telewerken, ed) Poldermodel werkt niet PVV - Madlener Tegen Kabinetsbesluit ABvM om de volgende redenen: Onaanvaardbaar dat auto overal wordt gevolgd via GPS en satelliet Geen eerlijk systeem: de kleinverdiener + sociaal-recreatief verkeer is de dupe Geen draagvlak Economische schade en arbeidsmarkt minder flexibel Vrachtverkeer blijft rijden, maar wordt alleen duurder

6 Minister Eurlings Planning ABvM is ambitieus, maar zorgvuldigheid gaat voor tijdigheid. Omdat ABvM een groot project is zal de TK regelmatig worden betrokken bij volgende stappen in het proces. Alle risico s moeten worden benoemd ter voorkoming van allerlei tegenvallers zoals bij andere grote projecten (HSL, Betuweroute ed.) ABvM via accijnzen lukt niet, omdat EU unaniem moet besluiten. Volgens CPB heeft forse verhoging van accijnzen grote nadelige effecten op economie. ABvM lost files niet op, maar verbetert de bereikbaarheid wel Provinciale opcenten staan los van MRB. Opcenten worden niet in de kilometerprijs opgenomen. BZK en FIN zullen met oplossing komen voor eigen belastinggebied voor provincies Flankerend beleid moet in de brede zin worden ingezet. Mobiliteitsmanagement, fiets, OV, weg ed. Verschuiving naar OV zal slechts marginaal plaatsvinden (1% van de weggebruiker hetgeen leidt tot 6% meer OV-reizigers in de spits) Eerst proef met spitsheffing alléén in Noord-vleugel om effecten te bezien; zorgvuldigheid staat voorop. Substantieel deel 100 mln. is voor deze proef bedoeld. Alle proeven moeten passen binnen het eindbeeld. Lokale tolplannen zijn niet toegestaan. Milieudifferentiatie behoeft niet prijsopdrijvend te werken: rijden met schone auto s wordt goedkoper en met vieze auto s duurder. ABvM levert positieve resultaten op voor milieu (10 à 15% minder uitstoot) Wetgeving met eindbeeld is in voorbereiding. Hierin oa. aandacht voor rol decentrale overheden bij spitsheffing en privacy. Stuk gaat in voorjaar 2008 naar de adviesraden. TK zal wetsvoorstel eind 2009 kunnen bespreken. Staatssecretaris FIN. komt in voorjaar met voorstellen voor afbouw MRB en BPM. Grote schokeffecten voor automarkt en de schatkist moeten worden voorkomen. Uitgangspunt blijft 100% afbouw BPM, tenzij grote schokeffecten optreden. In dat geval een kleine voet BPM overhouden (10 à 15%). Techniek: eerst proef met auto s en backoffice. Nog geen keuze voor wijze waarop eea. wordt aanbesteed in de markt. In eindbeeld werken met meerdere service-providers. Backoffice moet z.s.m. worden opgezet eventueel via aanbesteding. Wordt uitgewerkt in het Implementatieplan. Privacy-aspecten zijn van groot belang: wordt in overleg met CBP ingevuld Buitenland: er vindt nauwe samenwerking plaats met Benelux-landen + Frankrijk. Ook daar plannen om vrachtverkeer in 2011 per kilometer te laten betalen. Wanneer systeem in meerdere landen tegelijk wordt ingevoerd, is dit interessanter voor het bedrijfsleven. Interoperabiliteit van het kastje is hierbij van belang: één kastje per voertuig. Communicatieplan richting burger: komt na Implementatieplan en wetgevingstraject Er is geen sprake van armoedeval voor de kleinverdieners: het grootste deel van de burger gaat erop vooruit. Alleen de veelrijder gaat erop achteruit. Het bezit van een auto wordt ook goedkoper. Goedkoper autobezit leidt tot geringe toename van aantal auto s (1 à 2 %); toename parkeerproblemen is zeer beperkt. Gemeenten moeten hier zelf op inspelen. Uitzonderingsgroepen: voertuigen met veiligheidsfunctie (politie ed) en sociaalmaatschappelijke functie en motoren worden uitgezonderd van ABvM. Zij blijven wel de vaste belastingen betalen. Wegbeheer: er worden al goede resultaten behaald met samenwerking tussen wegbeheerders in kader van netwerkaanpak. V&W-reactie op advies van Raad voor V&W komt pas als adviezen van de Cie s Ruding en Elverding gereed zijn.