THEATERPROJECT HUISJE BOOMPJE BEESTJE. Docentenhandleiding

Transcriptie

1 THEATERPROJECT HUISJE BOOMPJE BEESTJE Docentenhandleiding

2 INLEIDING géén kip Het lesproject Raaf géén kip is een samenwerkingsproject tussen Teleac/SchoolTV en Stichting twee-ater. Het doel van dit project is om kinderen op een stimulerende en positieve manier in aanraking te laten komen met theater. Het project omvat een lesbrief met achtergrondinformatie, lessuggesties en werkbladen voor leerlingen van groep 3 en 4 van het primair onderwijs, een televisie-aflevering van het SchoolTV-project Huisje Boompje Beestje, een bezoek aan de theatervoorstelling Raaf géén kip en een website. Doelgroep Dit lespakket is bestemd voor de groepen 3 en 4 van het primair onderwijs (6 tot 8 jaar). Doelstellingen Dit lesproject sluit aan bij de kerndoelen Kunstzinnige Oriëntatie van het primair onderwijs: Door middel van een kunstzinnige oriëntatie maken kinderen kennis met kunstzinnige en culturele aspecten in hun leefwereld. Het gaat bij dit domein om kennismaking met dié aspecten van cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop van de tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan. Het gaat bij kunstzinnige oriëntatie ook om het verwerven van enige kennis van de hedendaagse kunstzinnige en culturele diversiteit. Dit vindt zowel op school plaats, als via regelmatige interactie met de (buiten)wereld. Kinderen leren zich aan de hand van kunstzinnige oriëntatie open te stellen: ze kijken naar schilderijen en beelden, ze luisteren naar muziek, ze genieten van taal en beweging. Kunstzinnige oriëntatie is er ook op gericht bij te dragen aan de waardering van leerlingen voor culturele en kunstzinnige uitingen in hun leefomgeving. Ze leren daarnaast zichzelf te uiten met aan het kunstzinnige domein ontleende middelen: ze leren de beeldende mogelijkheden van diverse materialen onderzoeken aan de hand van de aspecten kleur, vorm, ruimte, textuur en compositie; ze maken tekeningen en ruimtelijke werkstukken; ze leren liedjes en leren ritme-instrumenten te gebruiken als ondersteuning bij het zingen; ze spelen en bewegen. Kerndoel 54 De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Kerndoel 55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Kerndoel 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Achtergrondinformatie We spreken over theater als er een speelplek is waar één of meer spelers voor een publiek optreden. Theater is een verzamelnaam voor diverse kunstvormen, waaronder: dans, cabaret, toneel, opera, straattheater en mime. Bij het maakproces van een voorstelling zijn naast de acteurs, dansers en muzikanten, nog meer medewerkers betrokken, waaronder de regisseur, dramaturg, geluidtechnici, lichttechnici, decorbouwers, kostuumontwerpers en grimeur. Theater is een verzamelnaam voor de podiumkunsten. We onderscheiden verschillende podiumkunstdisciplines zoals: muziek, dans, toneel, mime, performance, objecttheater, poppentheater en film. Hierbinnen gelden weer verschillende vormen, zoals bij muziek: concert, opera, operette, musical en bij dans verschillende dansvormen. Raaf géén kip is een poppenvoorstelling. 1

3 Vijf tekensystemen Het theater heeft vijf tekensystemen. Elk teken helpt om de voorstelling meer toe te lichten en uit te leggen: 1. podium 2. acteurs en spel 3. vormgeving (decors en kostuums) 4. tekst en verhaal 5. muziek en geluid De tekens samen helpen het verhaal te vertellen: een onschuldige prinses draagt een witte jurk, als iemand van ver komt, komt hij van links op. Kostuums Alles wat acteurs, danser of muzikanten op een podium aan hebben, noemen we kostuums. Meestal zegt het iets over het personage dat het kostuum draagt. Het kan bijvoorbeeld aangeven of een personage rijk of arm, een ridder of koningin is. Vaak laten kostuums ook zien in welke historische periode de voorstelling speelt. De stijl sluit meestal aan bij het decor. Decor Het decor creëert de ruimte waarin de acteurs spelen en bestaat uit alles wat op het toneel staat. De functie van het decor is traditioneel het aangeven van de tijd en de plaats waar het stuk zich afspeelt. Daarnaast kan het decor, bijvoorbeeld door kleurgebruik, sfeerbepalend werken. Het decor kan ook een symbolische werking hebben. Rekwisieten Rekwisieten zijn de voorwerpen die een acteur in zijn spel gebruikt. Bijvoorbeeld servies, boeken of een koffer. Grime Grime is meer dan alleen make-up. Grime heeft betrekking op het hele lichaam. Het helpt een acteur zich te transformeren door hem een ander uiterlijk te geven, hem er ouder uit te laten zien of een bepaalde karaktertrek te versterken. Soms werkt grime als een masker. Het theatergebouw In een theatergebouw kunnen de volgende onderdelen onderscheiden worden: 1. podium/speelvloer 2. zaal/publiek 3. techniek: regiecabine, lampen, treks (kabels om decorstukken op te tillen en te laten zakken), boxen, geluid 4. kleedkamers en artiestenfoyer 5. publieksruimten: foyer, garderobe 2

4 LESVERLOOP Op school Lesopening Laat de poster van de voorstelling zien aan de kinderen. Vertel de kinderen dat ze straks naar de voorstelling géén kip gaan kijken. Beschikt u niet over de poster, dan kun u een digitaal exemplaar downloaden van lesblok theater. Wie van de kinderen is wel eens naar het theater geweest? Welke voorstelling heb je toen gezien? Wat vond je van de voorstelling? Hoe zag het theater er uit? Tv-aflevering Huisje Boompje Beestje Het theater Bekijk met de klas de aflevering van Huisje Boompje Beestje Het theater, te vinden op HBB gemist. In deze aflevering zijn Raaf en Fahd Larhzaoui bij een theatervoorstelling. Raaf is helemaal onder de indruk. Hij wil ook op het toneel. Hij wil dolgraag theateracteur worden. Volgens Fahd gaat dat niet zomaar, je moet eerst een voorstelling hebben en je moet goed oefenen. Fahd gaat onderzoeken wat er allemaal bij een theatervoorstelling komt kijken. Hij bezoekt de voorstelling van Pippi. Daar ontmoet hij verschillende mensen die ook achter de schermen werken. Raaf ontmoet een echte theaterregisseur en theateracteur Billy Bever. Het lukt hem om samen met de regisseur een theatervoorstelling te maken: géén kip; de voorstelling die de kinderen straks gaan kijken. 3

5 Het lied We gaan naar het theater In de aflevering zit het lied We gaan naar het theater. De kinderen kunnen dit lied leren en zingen op weg van school naar het theater. Bij dit lied hoort ook een dans. De kinderen kunnen deze dans leren en in de klas een voorstelling geven. De clip en uitleg over de bijbehorende dans zijn te bekijken op liedjes. Liedtekst We gaan naar het theater tekst en muziek: Winston Noordkaap Vanochtend op school - ik weet nog steeds niet hoe Ik kreeg ineens de kriebels, ik móest ergens naar toe Normaal weet ik wel wat ik wil, of wat er komen gaat Sport of school of zwemmen, of spelen in de straat Maar nu was 't zo vreemd, het leek wel een magneet Ik moest naar buiten toe, m'n vriendinnen liepen mee (refrein) We gaan naar het theater, dat vinden we vet cool Een hele nieuwe wereld, een heel ander gevoel en als het doek dan open gaat, je weet niet wat je ziet Dansen, zingen, spelen, je gelooft je ogen niet De één die houdt van dansen, een ander van toneel En ik - ik hou van musical, dat wordt me nooit teveel Dat podium, die lampen, een hele toffe sfeer Ja echt in het theater, vind je dit en nog veel meer Theater is voor iedereen, dus ga maar met ons mee Je krijgt er echt geen spijt van, het is daar zwaar oke (refrein) We gaan naar het theater, dat vinden we vet cool Een hele nieuwe wereld, een heel ander gevoel en als het doek dan open gaat, je weet niet wat je ziet Dansen, zingen, spelen, je gelooft je ogen niet Hele felle lampen, een schitterend decor en buiten het theater, daar gaat het leven door We zeggen als we daar zijn: 'we don t wanna go!' Wij willen lekker blijven tot het einde van de show (bridge) Straks lopen we naar binnen, straks staan we in de hal Dan mogen we de zaal in, ik hoor de dingdong al Dan zoeken we een plaatsje, de stoelen zijn heel zacht En iedereen die fluistert, iedereen die wacht En als 't gaat beginnen, worden we langzaam stil Het doek dat gaat dan open, ja dat is wat ik wil!!! (refrein) We gaan naar het theater, dat vinden we vet cool Een hele nieuwe wereld, een heel ander gevoel en als het doek dan open gaat, je weet niet wat je ziet Dansen, zingen, spelen, je gelooft je ogen niet je gelooft je ogen niet Voorbereiding theaterbezoek Voordat u met de klas naar het theater gaat is het belangrijk dat u met de kinderen eerst enkele afspraken maakt. Tijdens de voorstelling is het niet de bedoeling dat er gekletst of lawaai gemaakt wordt. Het is ook niet de bedoeling dat er foto s genomen worden of dat er gegeten wordt. Niet alleen andere theaterbezoekers hebben hier last van, ook de acteurs. 4

6 In het theater Voor de voorstelling Iedereen hangt zijn jas in de garderobe en zoekt samen met zijn docent rustig een plekje in de zaal. Als het voor de klassen mogelijk is om na de voorstelling in het theater te blijven, dan wordt de Talentproeverij in de foyer opgesteld. Bij binnenkomst krijgen de kinderen dan een kleurtje: wit, blauw of bruin. Dit kleurtje spelden zij op hun trui. Dit is later de indeling van de groepen van de Talentproeverij. Voorstelling géén kip géén kip beschrijft een gedeelte uit de levensloop van Raaf. Moeder raaf zit op vier eieren. Uit de eieren komen vier prachtige kuikens, alleen het jongste kuiken is niet donker, maar wit. Een witte raaf. Vader moet er eigenlijk niet zoveel van hebben en laat de jonge raaf een beetje links liggen. Raaf heeft geen talent. Het is rustig op het nest, plotseling horen ze een angstaanjagend lawaai. Volgens de moeder is het de boomstomper. Een verschrikkelijk monster dat leeft in het bos en alle bomen weghaalt. Alleen niemand heeft dat dier ooit gezien. Raaf weet het, hij verlaat het nest en gaat de boomstomper vangen. Tijdens zijn zoektocht komt hij in contact met Jet IJsvogel en Billy Bever. Het talent van Jet is het vangen van vissen en het talent van Billy is het maken van mooie houten werkdingen. Raaf heeft die talenten niet. Wat is het talent van Raaf? Samen met Billy gaat Raaf de boomstomper vangen. Hierbij doet hij twee belangrijke ontdekkingen. Hij komt er niet alleen achter wat de boomstomper is, maar hij ontdekt ook zijn talent. Na de voorstelling (optioneel) Indien het voor de school mogelijk is om te blijven, kan in de foyer het educatief project Talentproeverij worden opgesteld. De Talentproeverij duurt ongeveer 45 minuten en moet vooraf worden aangevraagd. Het is belangrijk dat de school dan minimaal drie begeleiders bij zich heeft die de kinderen kunnen begeleiden. In de foyer kunnen de kinderen zelf aan de slag. Er is een Raafhoek, een Billyhoek en een Jethoek. De kinderen met een blauw doekje beginnen in de blauwe hoek van Jet. De kinderen met een wit doekje binnen bij de grijze borden bij Raaf. De kinderen met een bruin doekje bij de boomstammen van Billy. In de Raafhoek gaan de kinderen aan de slag met woorden. Op magneetborden kunnen de kinderen zelf zinnen maken met magneetwoorden. Bij Billy gaan de kinderen zelf bouwen met K nex: misschien wel een boomstomperval! Bij Jet gaan de kinderen verkleden en toneel spelen. Na een kwartier draaien de kinderen - met de klok mee - door naar de volgende hoek. 5

7 Terug op school Lessuggesties 1. Scène spelen Nodig: digibord Laat op het digibord een foto van het decor uit de voorstelling géén kip zien. (te vinden op lesblok theater) Twee kinderen spelen een scène uit de voorstelling géén kip na. Scene uit theatervoorstelling géén kip Vanuit de boom ziet Raaf een bruine worm op de boomstronk kruipen. Heel stilletjes vliegt hij naar de boomstronk en wacht op de worm. Als hij zijn kop laat zien bij Raaf in de worm. Maar het is de staart van Bever. AUW! Laat me los. Bever komt tevoorschijn. Ben je helemaal betoeterd. Oh. Sorry. Kijk eens uit je doppen. Sorry, sorry. Ik dacht dat je een worm was. Wat? Noem je mij een worm? Raaf zucht en begint zachtjes te snikken. Raaf huilt. Alsjeblieft Niet huilen. Bever weet zich geen raad. Hij pakt een zakdoekje en geeft die aan Raaf. Raaf snuit zijn neus. (huilt) Ik kan helemaal niks. Ik kan niet zwemmen. Geen vis vangen... Ik kan niet eens een worm vangen. Dat kan je wel. Nietes Maar wacht es even (krijgt goed idee). Dat is het! 6

8 Wat? We kunnen een wormenval bouwen. Een wormenval? Kan jij die maken? Nee. Ik niet. Huh? Maar wij wel. Wij? Ik hamer en jij zaagt. Echt? Maar dan kunnen we ook een boomstomperval maken. Euh, dat wordt wel een grote val. Mag ik dan timmeren? Zolang jij mij maar niet in m n staart zaagt. Hi-Hi. Raaf en Billy hebben samen lol. Oh. Aangenaam. Ik ben Billy Bever. Ik ben Raaf. Geen kip! Wat een leuke naam geen kip. 2. Lied: We gaan naar het theater Nodig: digibord Leer de dans die bij het lied We gaan naar het theater hoort. Het lied is te beluisteren en te bekijken op liedjes. Toon de clip op het digibord. Laat een groep kinderen de dans, met de clip op de achtergrond, uitvoeren. 7

9 Op de website vindt u de volgende onderdelen: HBB gemist: Link naar de aflevering van Huisje Boompje Beestje Het theater Kleurplaat Theater Knutsel Een handpop maken Lied We gaan naar het theater Dans bij het lied We gaan naar het theater Fotoboek over het theater Spel: theatermemory Filmpjes: o Poppenspel o Acteren in een musical o Grime o Kostuums ontwerpen o Het bouwen van een decor o Het Griekse theater o Musical De Lion King 8

10 WERKBLADEN Werkblad A Zingen, dansen, spelen Nodig: pen of potlood Doel: De kinderen ontdekken podiumkunsten in een theater. De kinderen moeten op de tekening tien verschillen met de andere tekening aanwijzen. In de eerste tekening zijn vijf letters verstopt. De kinderen zoeken de letters en vormen daarmee het woord: licht. In de tweede tekening zijn zeven letters verstopt. De kinderen zoeken de letters en vormen daarmee het woord: kostuum. Extra Het werkblad kan ook als praatplaat gebruikt worden. Laat de kinderen vertellen welke voorwerpen ze (her)kennen. Vraag de kinderen ook naar de podiumkunsten die te zien zijn. Werkblad B In het theater Nodig: kleurpotloden, potlood Doel: De kinderen ontdekken theaterwoorden en maken een toneelstukje. In de woordzoeker zijn woorden verwerkt die te maken hebben met het theater. De te zoeken woorden staan boven de puzzel. Laat de kinderen de gevonden woorden inkleuren met kleurpotlood. Extra De overgebleven letters vormen een woord. Welk woord? (theater) Speel toneel Laat de kinderen het aankleedpoppetje en de vier kostuums inkleuren en uitknippen. De kostuums kunnen nu worden aangetrokken. Daarna schrijven de kinderen, in tweetallen, een verhaal voor een toneelstukje bij de kostuums op het werkblad. Laat de kinderen het toneelstukje oefenen en een voorstelling geven in de klas. 9

11 WERKBLAD A 10

12 WERKBLAD B In het theater Zoek de volgende woorden: danser, acteur, kostuum, regisseur, licht, decor, geluid, toneel, grime, voorstelling, applaus, zaal, stoel R E G I S S E U R T H E L A A Z A P P L A U S A V O O R S T E L L I N G D A N S E R A C T E U R L I C H T T G E L U I D K O S T U U M G R I M E T O N E E L D E C O R E M U Z I E K R S T O E L 11

13 COLOFON Dit lesproject wordt u aangeboden door Stichting Teleac en Stichting twee-ater. Teleac 2010 Aflevering Huisje Boompje Beestje Het theater redactie en samenstelling Paul Brekelmans (projectleiding) Vincent van Geffen (eindredactie) Malou Glaser presentatie Fahd Larhzaoui (Fahd) Martin Soeters (Raaf) regie Frank van Eijk scenario Camiel Schouwenaar Productie Prema Mahadewsingh (producer) Laser Adlim (productieassistent) Lied We gaan naar het theater Muziek en tekst Winston Noordkaap Regie Maurice de Graaf Begeleidend materiaal samenstelling Paul Brekelmans Vincent van Geffen illustraties Natalie Kuypers Egbert Koopmans Webdesign Mediamonks Theatervoorstelling géén kip scenario en regie Camiel Schouwenaar spel Martin Soeters (Raaf) Tim Velreads vormgeving Andre Mello productie Laura Bonthuis 12