Presentatie Veldwerk Ouderenhuisvesting. Kijken, ijken en herijken

Transcriptie

1 Presentatie Veldwerk Ouderenhuisvesting Kijken, ijken en herijken

2 A. Aanleiding & Context Uitgangspunt: programma Wonen en Zorg verbonden. Wat vinden mensen belangrijk om zelfstandig thuis te (blijven) wonenals de jaren gaan tellen en de gezondheid minder wordt? Welke rol spelen de woning, de voorzieningen, de zorg, de sociale contacten?

3 B. Proces bezoek aan dagactiviteiten Overvecht als casus Doelgroep 70+ Naar de mensen toe! gesprekken met professionele begeleiders en verzorgers (hulpin de huishouding, wijkverpleegkundige, buurtteam, netwerk 55+) huisbezoekenvia kerk, wijkbureau, Anbo, marokkanennetwerk, vrijwilligers straatinterviews

4 C. Veldwerk resultaten 1. Realitycheck beleidsmedewerker m.b.t. de alledaagse werkelijkheid van ouderen. 2. Geeft inzicht in dat wat belangrijk is in het leven van ouderen.

5 Realitycheck opent de ogen van de onderzoeker/ beleidsmedewerker voor de alledaagse werkelijkheid van ouderen. Meevoelenen inleven heeft een waarde op zich.

6 Je kunt je veel meer voorstellen waarom mensen zijn zoals ze zijn. Het is belangrijk dat we leren om hun taal te spreken.

7 De toevoeging op locatie, er naar toe gaan, is waardevol. Zó vaak heb ik over de Brandenburgerdreef gehoord, plaatjes bekeken op internet, nu ik bij iemand binnen ben geweest snap ik pas écht hoe het werkt in de praktijk.

8 Het is een mooie manier van werken, maar ook lastig om je eigen perspectief los te laten en precies te begrijpen wat wordt bedoeld. Het eerdere stadsgesprek was erg ingekaderd. Nu hebben we heel andere mensen gesproken, die bijvoorbeeld nog maar weinig buiten komen.

9 Indrukwekkend en inspirerend. Je wordt echt gedwongen om na te denken over waar het werkelijk om gaat. En bent meteen op de juiste koers.

10 Wat is volgens ouderen zelf belangrijk in hun leven? Wat ziet de hulpverlener?

11 1. Behoefte aan structuur & zekerheid Welke routines en zekerheden?

12 veerkracht Toen ik verhuisd was, moest ik echt enorm wennen aan alles. Dat heeft me 2 jaar heel veel energie gekost. Nu ben ik gewend en zie ik het weer zitten. Ik woon hier al 52 jaar. Mijn deur staat altijd open. [dat is ook letterlijk zo, de voordeur staat half open] Vaak zit ik in de voortuin. Ik ken en groet iedereen.

13 Routines en rituelen Ik probeer elke dag, of tenminste om de dag, naar buiten te gaan. Met de bus schoenen kopen, of een wandeling in het natuurgebied hier achter. Quadrant Ik kom elke dinsdagmiddag. Het is echt gezellig hier. Bij elkaar zitten en praten. Mijn uitje van de week. Ik heb een volkstuin. En loop elke dag met mijn hondje. hulpverlener Veel voorzieningen zijn wegbezuinigd, zoals maaltijdservice en vervoer. Winkels verdwijnen als ontmoetingsplaats.

14 1. Behoefte aan structuur & zekerheid Veerkracht Routines en rituelen

15 2. Eigen huis = biotoop Wat betekent hun huis voor mensen?

16 vergroeid Mijn man heeft hier alles gemaakt, omgebouwd en vertimmerd. Hij is inmiddels overleden. Maar ik zou hier voor geen goud weg willen. Ik voel me thuis. Het is een rustige buurt, breed [opgezet], ik ben gelukkig daar. Alles is dichtbij, winkels, bus, de moskee. Ik wil daar niet weg. Oude bomen moet je niet verplaatsen Ik ga hier niet meer weg. Dat geeft zoveel rompslomp, dat zie ik echt niet meer zitten. En het kost klauwen met geld.

17 Aanpassingen in de woning hulpverlener Het wordt je als hulpverlener wel lastig gemaakt om in de korte tijd die ik heb goede zorg te verlenen als de badkamer heel krap is en de wasmachine helemaal boven op de zolder staat. Als de drempels eruit gaan kan ik hier lang blijven wonen. Het aanvragen van een traplift e.d. duurt lang.

18 Mensen passen zich aan! Bij ingang van de flat zijn een paar tredes. Met boodschappen moet ik wachten tot iemand me helpt. Soms zijn er wel aardige jongens. Mijn man doet desnoods kruipend de tuin. Ik ga gewoon met mijn billen op de trap achterwaarts omhoog. Zo kom ik er ook wel hoor. Als ik maar thuis mag blijven wonen! hulpverlener Ik heb niet het idee dat de woning het probleem is. Ouderen hebben hun eigen systeem om te (over) leven.

19 Wanneer verhuizen? Nu ik terug ben van de revalidatie wil zo snel mogelijk naar een andere woning, ook al kost dat 300,-euro per maand meer! Maar het duurt allemaal zo lang voordat er iets kan. Ik heb een groot huis, ik wil een klein huis nu mijn kinderen weg zijn! Ik heb een middenwoning [maisonette]. Ik moet een woning vinden voor 608,-. Is heel moeilijk. hulpverlener Ouderen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Totdat hun kinderen ingrijpen.

20 2. Eigen huis = biotoop Mensenzijnvergroeidmet hunhuis Woningaanpassingenwordensomswel, soms niet ingezet Mensen passen zich aan! Wanneer verhuizen?

21 3. Sociaal netwerk Waar gaat dat over?

22 familie & buren Iedere zondag haalt mijn zoon me op. En dan staan de kleinkinderen al klaar: daar is oma weer. (zegt ze met een stralend gezicht)

23 de zorgprofessional 1x per week komt de thuishulp. Dan heb ik wat gesprek. Het ergste vond ik dat de uren minder werden, van 4 naar 1,5 uur. Soms komt de buurtpastor. Ja, we komen hier heel graag op de dagbesteding. De liefde die je van die meiden krijgt doet een mens echt goed

24 eenzaamheid hulpverlener Deze [Marrokaanse] vrouwen zijn dertig jaar in Nederland. En sinds vier, vijf jaar weduwe. Ze leefden voor hun man en kinderen, binnen vier muren. Ze spreken de taal niet. Hoe kan je dingen begrijpen, hoe zit het in elkaar? De verwendagvoor ouderen die we 1x per jaar organiseren, is eigenlijk elke maand nodig. Het loopt storm. Ik ben al 17 jaar weduwe. Naast me woonde een stel met wie ik het goed kon vinden. Maar mensen worden oud he, en gaan dood Ik mag geen auto rijden en niet meer op de fiets. Tel maar uit wat er dan overblijft, dan zit je vaak thuis. En dan kom je de muren en de tv tegen maar die praten niet terug.

25 de buurt Ik maak iedere dag een loopje naar de supermarkt. Zo ontmoet je mensen, heb je vanzelf aanspraak. Je moet in beweging blijven. Ik ben nog helemaal gezond. Ik geniet erg van mijn uitzicht op het park. Daar zie ik vaak vrouwen met kinderen komen picknicken, heel leuk om te zien. hulpverlener Probleem is niet zozeer of de woning geschikt is, maar of mensen in contact zijn met anderen. Als je een goed sociaal netwerk hebt, kun én wil je langer zelfstandig wonen. Mijn hondje heeft mijn leven gered. Daardoor kwam ik de deur nog uit na mijn ongeluk. Sinds een jaar heb ik een scootmobielen nu kan ik zelf weer boodschappen doen en lekker met mijn hondje naar het recreatiepark.

26 3. Sociaal netwerk Het hebben van goede buren, familie die je opzoekt en je bijstaat. De zorgprofessional die naast zorg ook aandacht geeft. Eenzaamheid heeft negatieve gevolgen voor vitaliteit en zelfredzaamheid. Nabijheid voorzieningen in de buurt is belangrijk voor gemak en sociaal contact

27 4. (On)afhankelijkheid Hoe ziet dat eruit?

28 vitaliteit We passen nog elke week op de kleintjes. Van t weekend komt ons achterkleinkind van 1 jaar en drie maanden logeren. Heerlijk, daar genieten we zo van! Je moet zorgen dat je voor jezelf zorgt! Ik doe onder andere Vrijwilligerswerk voor de ANBO. Maar ik zamel ook kleding in voor Roemenië. Ik vind: eenzaamheid zit in de mensen zelf. Ik ben te ongeduldig voor tafeltje Dekje. Daar ga ik niet op zitten wachten hoor. Ik ga wel zelf naar de Hema om te ontbijten.

29 Negatieve spiraal Ik voel me onveilig. Sinds ik weer thuis ben [na de heupoperatie] ben ik s nachts bang. Ik hoor alle geluiden, ik denk steeds dat er ingebroken wordt. Ik kijk ook enorm op tegen de vakantie dan zijn de buren weg! Ik heb elke dag hulp. Mijn arm doet het niet, verbrijzeld. En ik heb een longziekte en dus heel weinig energie. De buren ken ik wel, maar ik wil geen burenhulp, want ik kan niets terug doen. Het grootste probleem is dat de gemeente het afval niet inzamelt en ik dus 125 meter moet lopen om het af te geven

30 Zorg en ondersteuners als intermediair Hier op de dagbesteding ontmoet ik mensen die ook Parkinsonhebben en ook al ben ik een van de betere in die groep, met elkaar zijn we toch zinnig bezig. Misschien dat de huisarts binnenkort een traplift adviseert? De thuiszorg vroeg of ik opgenomen wil worden, want ik ben te duur! Maar ik wil hier niet weg, want tussen de dementen kwijn ik weg.

31 4. (On)afhankelijkheid Vitaliteit Negatieve spiraal Zorg en ondersteuning

32 D. Eerste analyse van veldwerk

33 1. Paradox: hoe meer verhuizen nodig is vanuit gezondheid, hoe minder mensen ertoe in staat zijn. Eerder bewustzijn creëren? Begeleiding bij angsten en rompslomp wegnemen?

34 2. Een levensloopgeschikte woning is een belangrijke factor voor zelfstandig blijven wonen, maar niet het hele verhaal Behoefte aan structuur/zekerheid Vergroeid met huis(spullen, plek, uitzicht) Sociaal netwerk (on)afhankelijkheid

35 3. Wie bepaalt of iemand thuis kan blijven wonen? De oudere zelf! Familie/kinderen (zorg)professional Corpo s/gemeente: doorstroming zou goed zijn

36 4. Dèoudere bestaat niet! Maar alswe door de oogharenkijken vanuitde woning?

37 Mogelijke groepen voor beleid?

38 Mogelijke acties Bewustwording creëren, want als mensen ongezonder worden zien ze er steeds meer op tegen eventueel verhuizen. Bewustwording via mensen zelf, maar ook via hun omgeving/ netwerken Omgeving voorlichtenover mogelijkheden. Naast de gezondheid van de bewoner, de omgeving meewegen bij eventuele indicatie levensloopgeschikte woning (trekt de omgeving het nog?)