Horecavisie Zwolle

Transcriptie

1 samen Ontwikkeling Ruimte en Economie Stadskantoor Lübeckplein 2 Postbus GA Zwolle Telefoon (038) M.Willems@zwolle.nl Horecavisie Zwolle Gastvrij en Vitaal Opdrachtgever Opdrachtnemer Versie 1 R.E. de Heer Marjan Willems

2 Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding Waarom een nieuwe horecavisie Ambitie horecavisie Opzet horecavisie Samenwerking met de horecasector en belanghebbenden Een compacte horecavisie 7 2 Resultaten uit het onderzoek naar de horecasector Horeca in 2012 trends en ontwikkelingen Leerpunten stads- en gebiedsontwikkelingen De markt in Zwolle Vraag Aanbod 9 3 De visie: een gastvrije en vitale horecasector De visie Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca Uitbreiding van de horecasector - Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod Uitbreiding van de horeca - Gesegmenteerde horecagebieden Uitbreiding van de horeca - Maximering toe te voegen m2 horeca Uitbreiding van de horeca Pareltjes 18 4 Sturing Organisatie Lopende plannen Acquisitie Verbindingen Uitwerkingsplan 21 Bijlage 1 Samenvatting benchmark 22 Bijlage 2 Wetgeving en regels t.b.v. de horeca 24 Bijlage 3 Rapport Van Spronsen horeca advies 27 2/26

3 Samenvatting Waarom een nieuwe horecavisie? Er is sprake van veel nieuwe trends en ontwikkelingen in de horecasector, waar een nieuwe horecavisie op in moet spelen. Daarnaast geeft het door de Raad vastgestelde beleid Zwolle bij de top van Nederlandse binnensteden richting aan een beter verblijfsklimaat in de binnenstad. De horeca speelt hierbij een belangrijke rol. Het College heeft op 13 december 2011 dan ook opdracht gegeven tot het maken van een nieuwe horecavisie. Hoe is de visie tot stand gekomen? Uitbreiding van de horeca ligt gevoelig, zowel voor de in de stad aanwezige horeca als voor de inwoners van de stad. Er is daarom nauw samengewerkt met de horecasector. Gemeente Zwolle en Koninklijke Horeca Nederland Zwolle hebben in gezamenlijkheid de doelstellingen en de visie geformuleerd. Een afvaardiging van bewoners van de stad heeft input kunnen leveren. Ook heeft bij de Gemeente Zwolle uitgebreid intern overleg plaatsgevonden om de impact van de visie te toetsen. Onderliggende visie heeft dan ook breed draagvlak. De markt in Zwolle De uitstraling van verschillende horecagebieden en terrassen in Zwolle is voor verbetering vatbaar. Zwolle heeft minder horeca dan vergelijkbare steden als Deventer en Amersfoort en fors minder horeca dan ambitiesteden als Den Bosch en Haarlem. De trends en ontwikkelingen en de vraag in Zwolle zijn in kaart gebracht. Er mist aanbod om goed op deze trends en de vraag in te kunnen spelen. Zwolle heeft culinair een sterke positie; er missen wel internationaal georiënteerde restaurants en concepten in fast casual dining. De stad heeft, na de opening van hotel Van der Valk de eerste 5 jaar een ruim aanbod hotelkamers. Het aanbod in de natte horeca is op peil. Op het gebied van fastservice is er nog ruimte voor healthy fastfood en shoarmazaken. Tenslotte missen nog koffieconcepten en mengfuncties van bijvoorbeeld horeca en detailhandel of horeca en cultuur. De visie: een gasvrije en vitale sector De horeca staat onder druk in deze zware economische tijden. We kiezen daarom voor een gezonde basis voor de Zwolse horecasector om de kwaliteit van de sector verder uit te bouwen. De conclusie is daarom om, qua niveau van de horeca, het niveau van de vergelijkbare steden te realiseren in de periode tot Het niveau van de horeca in ambitiesteden is nu een stap te ver. De kern van de visie wordt gevormd door een tweetal onderwerpen: Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca, waarbij de gemeente wil fungeren als aanjager, maar waarbij de sector eigen verantwoording heeft. Uitbreiding van de horecasector op een wijze die kwaliteit en innovatie nastreeft door: -Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod. Om beter op de vraag in te kunnen spelen zal Zwolle in de periode inzetten op uitbreiding van de restaurantsector, grand cafés, healthy fastfood, koffieconcepten en cafetaria s. Daghoreca is nog steeds gewenst, maar wordt niet meer als term gebruikt. Verschillende van de genoemde concepten worden geëxploiteerd als daghoreca. Daarnaast zullen restaurants steeds vaker overdag open zijn. Hotels worden in deze periode niet toegevoegd (behalve plannen die al langer lopen). Het aantal B&B s kan wel worden uitgebreid. Voor de natte horeca geldt een zeer beperkte toevoeging. 3/26

4 -Gesegmenteerde horecagebieden. De volgende gesegmenteerde gebieden worden in de visie onderscheiden: Locatie Segment Primair Grote Markt en Melkmarkt Grand-café, fast casual dining en restaurants met terrasfunctie. Secundair Rondom Peperbus Nieuwe Markt, Bethlehemkerkplein, Grote kerkplein, Sassenstraat Voorstraat, Jufferenwal, Kamperstraat/Ossenmarkt, Luttekestraat Nieuwe Markt wordt een dinerplein voor bovenkant middensegment. De rest van de locaties consolideren. Beperkte uitbreiding van nachthoreca en fastfood aan de Voorstraat. Andere straten consolideren. Winkelgebied Kernwinkelgebied Dagfuncties en mengfuncties gericht op winkelend publiek. Working Class Gasthuisplein, Oude Vismarkt Consolideren huidig aanbod en signatuur. Cultuurzone Blijmarkt, Potgietersingel Consolideren huidig aanbod, faciliteren mengfuncties met ondergeschikte horeca (vb. galerie) Buiten centrum Wijkwinkelcentra, Willemskade, bedrijventerreinen, buitengebied, wijken Consolideren in wijkwinkelcentra en Willemskade. Op bedrijventerreinen beperkt horeca gericht op bedrijventerrein. In het buitengebied alleen pareltjes toestaan.in de wijken zijn enkele cafetaria mogelijk. -Maximering toe te voegen m2 horeca. De toevoeging van nieuwe horecameters tot een maximum van tot 3.300m2 verkoopvloeroppervlak toestaan in de periode Dit is vergelijkbaar met tot 5.500m2 bedrijfsvloeroppervlak. Wanneer plannen niet uitsluitend op de Zwolse markt zijn gericht, worden ook niet alle m2 verrekend met dit quotum. Economische ontwikkelingen (nationaal en lokaal) kunnen het quotum beïnvloeden. - Pareltjes Op locaties waar geen horeca is voorzien in deze visie kan, vanuit horeca-optiek, alleen worden meegewerkt wanneer het concept een pareltje is. Dit zijn sterke concepten met een eigen, initiële, aantrekkingskracht, die een kans vormen voor Zwolle. Hoe vindt de sturing op de visie plaats? Gemeente Zwolle is verantwoordelijk voor uitvoering van de visie als het gaat om verruiming van de horeca. De organisatie en instrumenten zijn goed ingericht om uitvoering te kunnen geven aan de visie. De horecasector heeft zelf ook nadrukkelijk eigen verantwoordelijkheid als het gaat om de kwaliteit en innovatie van de sector. 3 maal per jaar heeft overleg plaats met de regiegroep voor de horecavisie. Hierin wordt de uitvoering gemonitord, worden dilemma s besproken en samen acties opgepakt. 4/26

5 1 Inleiding 1.1 Waarom een nieuwe horecavisie De horeca is een sector van belang voor Zwolle. Zwolle telt 271 horecabedrijven met een totale verkoopvloeroppervlakte van ruim m2. De horeca zorgt voor werkgelegenheid voor fte s; dit is 3,2% van het totaal aan werkgelegenheid in Zwolle. Naast het economische belang van de sector zelf, speelt de horeca een zeer belangrijke rol in de gastvrijheid van de stad en de economische vitaliteit van de binnenstad. Het huidige horecabeleid is vastgesteld voor de periode 2007 tot Inmiddels ziet de wereld er anders uit dan 5 jaar geleden. Er zijn veel nieuwe trends en ontwikkelingen in de horeca en de stad Zwolle heeft zich ontwikkeld Daarnaast is in 2011 Zwolle bij de top van de Nederlandse binnensteden vastgesteld. De Raad heeft daarmee de ambitie uitgesproken te gaan behoren tot de 10 meest gastvrije binnensteden van Nederland. Daarvoor is onder andere een optimale mix van detailhandel, horeca en cultuur noodzakelijk. Als uitwerking op deze vastgestelde visie, is de actie geagendeerd dat er een nieuwe horecavisie zal worden gemaakt. Het College heeft op 13 december 2011 opdracht gegeven tot het maken van een nieuwe horecavisie. 1.2 Ambitie horecavisie De ambitie is om te komen tot een horecavisie die de actuele vraag naar horeca faciliteert en die bijdraagt aan de doelstelling om te behoren tot de Top-10 van meest gastvrije binnensteden. Daarvoor moet er ruimte komen voor meer horeca, meer kwaliteit en meer differentiatie. Dat alles op een wijze dat de horeca, bestaand en nieuw, zich op een gezonde wijze kan ontwikkelen en de overlast voor bewoners binnen de perken blijft. Vandaar de ondertitel voor deze horecavisie Gastvrij en Vitaal. Doelstellingen: Zwolle heeft in ,2 miljoen bezoeken aan de horeca verdeeld over de sectoren restaurant, dranken, fastservice en hotel (tegenover ruim 10,8 miljoen in 2011) In 2017 realiseert de totale horeca sector een omzet van ruim 136 miljoen euro. (tegenover 124 miljoen in 2011) Om deze omzetstijging te realiseren, zal de besteding van de dagtoerist van 12,00 per bezoeker naar ruim 14 moeten stijgen. (Het landelijk gemiddelde bedraagt 18). De uitstraling van de horeca is verbeterd door een verbeterde fysieke uitstraling en meer diversiteit in de concepten volgens het oordeel van de in te zetten onafhankelijke horeca-adviseurs. De werkgelegenheid in de horecasector groeit met ruim 260 voltijdsbanen. 5/26

6 1.3 Opzet horecavisie Samenwerking met de horecasector en belanghebbenden De horecavisie is opgesteld samen met de horeca en vertegenwoordigers van winkeliers, toerisme, inwoners van Zwolle en binnenstadsbewoners. Uitbreiding van horeca ligt gevoelig. De sector is zeer alert op de mate waarin uitbreiding van de sector mogelijk wordt gemaakt in verband met een gezonde exploitatie in de toekomst. Bewoners van de stad zijn alert op de wijze waarop de uitbreiding wordt vormgegeven; zorgt dat voor overlast of niet? Om te komen tot een werkbare nieuwe horecavisie is breed draagvlak onontbeerlijk. Er is daarom gekozen voor intensieve samenwerking. Als afvaardiging van de horecasector is samengewerkt met Koninklijke Horeca Nederland (KHN). In gezamenlijkheid is de onafhankelijke adviseur gekozen; Van Spronsen & partners horeca advies. Verder zijn verschillende horeca-ondernemers, bewoners van de stad en gebruikers van de horeca geconsulteerd. De input uit deze sessies is gebruikt in de visie. Geconcludeerd moet worden dat alle partijen zich coöperatief hebben opgesteld en de samenwerking in dienst hebben gesteld van de doelstellingen die Zwolle als gastvrije stad nastreeft. De samenwerking heeft plaatsgevonden in 3 groepen: Projectgroep De projectgroep voor de horecavisie is samengesteld uit 2 adviseurs van Van Spronsen horeca advies (de directeur-eigenaar en een consultant) 2 afgevaardigden van het bestuur van KHN (een consultant van KHN en een ondernemer) en 2 adviseurs van de afdeling Ruimte & Economie van de Gemeente Zwolle (senior beleidsadviseur voor vrije tijd, toerisme en binnenstad en de beleidsadviseur voor leisure en horeca). Deze projectgroep heeft de lijn in de visie opgesteld, waarna deze aan 2 expertgroepen is voorgelegd om op- en aanmerkingen uit de stad mee te kunnen nemen in de visie. Expertgroep bedrijven De expertgroep bedrijven is 2 maal bijeen geweest en was samengesteld uit ondernemers/vertegenwoordigers van restaurants, fastservice, daghoreca, natte horeca, makelaars, brouwerijen en het City Centrum. Expertgroep consumenten De expertgroep consumenten heeft 1 maal een bijeenkomst gehad om mee te denken over de Zwolse horeca. Deze groep was samengesteld uit vertegenwoordigers van senioren, studenten, minderheden, gebruikers, bedrijven, binnenstadsbewoners en toeristen (Zwolle Marketing). Tenslotte heeft nog een afzonderlijk overleg plaatsgevonden met een afvaardiging van het bestuur van de binnenstadsbewoners (BBZ) over de conceptvisie. 6/26

7 1.3.2 Een compacte horecavisie Gekozen is voor een compacte visie die regelt wat er geregeld moet worden, maar ruimte en flexibiliteit biedt om in te kunnen spelen op de toekomst. Waar nodig wordt de visie in een vervolgproces uitgewerkt tot beleid in een uitwerkingsplan Het integrale horecabeleid van 2007 bevatte ook alle aanverwante regels voor de horeca. In de praktijk bleken deze regels aan verandering onderhevig, waardoor het beleid niet meer actueel is. Deze wet- en regelgeving zijn inmiddels opgenomen in de diverse vergunningen, ander beleid en overlegstructuren. Denk hierbij aan: Sluitingstijden: Beleidsregels sluitingstijden Alcoholbeleid: Nota gezondheidsbeleid en alcoholmatigingsprogramma Terrassenbeleid: apart beleid uit 2012 Drank- en horecawet, Wet milieubeheer, wet op de kansspelen, Bibob zijn bijvoorbeeld landelijke regels die niet hoeven opgenomen in de horecavisie. Een compacte horecavisie voor de komende vijf jaar maakt het mogelijk flexibel in te spelen op wat de toekomst gaat brengen. In hoofdstuk 4 en bijlage 2 staat beschreven hoe de horeca gerelateerde onderwerpen en regels zijn belegd. 7/26

8 2 Resultaten uit het onderzoek naar de horecasector 2.1 Horeca in 2012 trends en ontwikkelingen Van Spronsen horeca advies heeft de actuele trends en ontwikkelingen in beeld gebracht. Voor een meer uitgebreide beschrijving en inspirerende foto s verwijzen wij naar de rapportage in bijlage 3 van deze visie. De trends: Door uniciteit en beleving creëert de horeca eigen vraag en is minder afhankelijk van de vraag in de omgeving. Dat kan door thematisering. Duurzaamheid is geen onderscheid meer, maar de nieuwe norm. Het culinaire topsegment wint aan populariteit (ook op TV) en de concepten worden voor een brede doelgroep toegankelijk. Transparantie wordt zowel fysiek (lichtinval) als qua productinformatie van belang. Het terras wordt een steeds belangrijker aspect van de bedrijfsvoering. Branchevervaging binnen en buiten de sector en mengvormen nemen toe. Extreme wildgroei van horeca moet worden voorkomen. Enkele termen uit de trends en ontwikkelingen: design, vergrijzing, veiligheid, gezondheid, verluxing, authenciteit, groepsvorming (lidmaatschap), zapgedrag, individualisering, koffie, gemak, wellness, tijdelijke concepten en functioneel eten in plaats van uit eten. 2.2 Leerpunten stads- en gebiedsontwikkelingen Voor de leerpunten uit stads- en gebiedsontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal verwijzen wij ook naar de bijlage bij deze visie. Een korte samenvatting: Locaties buiten de traffic kunnen alleen rendabel worden geëxploiteerd, wanneer het concept op eigen kracht een bovenregionale markt trekt. Pop-up concepten creëren extra vraag. Concepten worden een hype, waarbij van belang is dat de concepten tijdelijk en gevarieerd zijn. De gemeente kan dit stimuleren. Horeca draagt bij aan de sociale veiligheid in een omgeving. Duidelijke keuzes en uniformiteit in de uitstraling dragen bij aan het succes van een gebiedsontwikkeling. Een combinatie van functies versterkt het functioneren van het gebied. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan sport, werken en uitgaan, maar ook aan cultuur, horeca en detailhandel. Innovatie brengt ook risico s met zich mee. De markt is er nog niet klaar voor of de formule is toch teveel gericht op een andere cultuur. Bij een grootscheepse wijziging in de structuur van een gebied, zal ook de gemeente de duidelijke keuzes moeten onderschrijven door voldoende financiële middelen om de koerswijziging te laten slagen. Nieuwe aantrekkingskracht genereert toerisme; als voorbeeld wordt het Guggenheim museum in Bilbao aangehaald. 8/26

9 2.3 De markt in Zwolle Bij de uitwerking van de visie is diepgaand onderzoek gedaan naar het functioneren van de Zwolse horecasector. De vraag naar en het aanbod van horeca zijn nauwgezet in kaart gebracht (zie bijlage 3) Vraag Zwolle heeft relatief grote bedrijven en het aandeel van de groot- en tussenhandel en zakelijke dienstverlening is relatief groot in de Zwolse bedrijvigheid. Dit is een positief uitgangspunt voor de horeca. In de particuliere vraag is de leeftijdsgroep van 15 tot 29 jaar sterker vertegenwoordigd dan in de benchmarksteden. De verwachting is dat de omvang van de particuliere vraag de komende 5 jaar met 5,6% zal toenemen. Bijna 40% van de totale horeca omzet wordt gerealiseerd door toeristen (dagbezoekers, verblijfs- en zakelijk toerisme). 33% van de totale horeca omzet komt van alleen de dagtoeristen. Met jaarlijks 3,4 miljoen dagtoeristen (2010) doet Zwolle het zelfs beter dan de ambitiesteden. Het toerisme zal naar verwachting stijgen door een toeristische trekker als het oog op de Fundatie en toename van het aantal hotelkamers. De bestedingen van de dagtoeristen liggen in Zwolle echter op een lager niveau met 12,00 ten opzichte van 18 landelijk. Dat kan een paar oorzaken hebben: Zwolle trekt niet het juiste publiek. De recente actie om de stadspromotie te richten op een grotere regio kan bijdragen aan de oplossing. Individuele ondernemers die hun promotie op een grotere regio richten, zien hun omzet al stijgen. De sector weet de toeristen onvoldoende te verleiden tot uitgaven in de horeca. De verwachting is dat er over 5 jaar ruim 11 miljoen horecabezoeken plaatsvinden Aanbod Algemeen Er heeft een benchmark plaatsgevonden met vergelijkbare steden als Deventer en Amersfoort en ambitiesteden als Haarlem en Den Bosch (zie bijlage 1). De conclusie is dat Zwolle minder horeca heeft dan de vergelijkbare- en de ambitiesteden en dat het aanbod in Zwolle relatief eenzijdig is. De kwaliteit van de horeca blijft achter bij de ambitiesteden, maar is vergelijkbaar met de vergelijkbare steden. Schematisch: Zwolle t.o.v. vergelijkbare steden Deventer en Amersfoort Zwolle t.o.v. ambitiesteden Den Bosch en Haarlem Hoeveelheid horeca Zwolle heeft minder horeca Zwolle fors minder horeca Diversiteit aanbod Minder divers aanbod Minder divers aanbod Kwaliteit aanbod Vergelijkbare kwaliteit Zwolle minder kwaliteit 9/26

10 De horeca in Zwolle staat, overeenkomstig het landelijke beeld, onder druk in deze economisch zware tijden. De conclusie is om qua niveau van de horeca het niveau van de vergelijkbare steden te realiseren in de periode tot 2017; het niveau van de horeca in ambitiesteden is op dit moment een stap te ver. Deze keuze past bij de ambitie rond de vergroting van het verzorgingsgebied bij de binnenstadspromotie. Horeca ondernemers met een uniek concept bedienen een groter verzorgingsgebied: Verzorgingsgebied unieke horeca, zoals De Librije Verzorgingsgebied innovatieve en onderscheidende horeca Reguliere horeca In de binnenstadspromotie streeft Zwolle naar verruiming van het verzorgingsgebied van 30 naar 80 kilometer rond Zwolle. Versterking van de horecasector draagt bij aan dat streven. Landelijke profilering van de hele horecasector is in dit stadium niet reëel. In een straal van 80 kilometer wordt met name concurrentie ondervonden van de vergelijkbare steden, waardoor Zwolle eerst moet zorgen dat de concurrentiepositie ten opzichte van die steden versterkt. Hotels In 2003 is het hotelbeleid Roomservice vastgesteld. Op dat moment telde Zwolle 249 hotelkamers en werd beoogd dit aantal met minimaal 300 kamers te verruimen. Met de opening van hotel Lumen en het Van der Valk hotel in oktober 2013 heeft Zwolle 600 hotelkamers. De doelstellingen van het hotelbeleid zijn bereikt. De toename van het aantal kamers en de daling van zakelijk verblijf als gevolg van de economische crisis maken dat de markt en de Zwolse hotelsector onder druk staan. Er zal daarom uitermate terughoudend gereageerd worden op initiatieven die binnen de vijf jaren horizon van de horecavisie tot realisatie zouden moeten komen. Natte horeca De kwaliteit van de natte horeca staat onder druk. Bij natte horeca gaat het om cafés, discotheken en zalencentra. Dit uit zich in een slechte uitstraling van de gevels en weinig innovatie. De klassieke functie van deze deelsector staat fors onder druk. De 10/26

11 consument is veeleisend, waardoor een kwaliteitsslag nodig is. Er is weinig ruimte en behoefte aan toevoeging. Waar bedrijven verdwijnen gaat de voorkeur uit naar vervanging door onderscheidende nieuwe bedrijven. Restaurants Zwolle heeft verschillende bedrijven met een culinaire toppositie. Dit is positief. Deze bedrijven vormen een stimulans voor de rest van de sector en de stad om mee te gaan in deze kwalitatieve uitstraling. Voor uitbreiding van restaurants is nog wel ruimte in de markt. Naast de culinair hoogstaande restaurants is het aanbod restaurants vrij traditioneel (Nederlands-Frans en Chinees/Indisch). Zwolle mist aanbod in internationaal georiënteerde- en fast casual dining concepten. Fastservice In de fastfoodsector geeft de benchmark aan dat er voldoende fastfoodrestaurants zijn, maar dat concepten voor healthy fastfood en shoarmazaken in de binnenstad en cafetaria s in de wijken ondervertegenwoordigd zijn. Horeca in het winkelgebied Tenslotte missen koffieconcepten en mengfuncties in het winkelgebied. Deze zijn noodzakelijk voor een optimaal functioneren van het winkelgebied. 11/26

12 3 De visie: een gastvrije en vitale horecasector 3.1 De visie In de aanloop naar deze horecavisie is onderzoek en zijn aanbevelingen gedaan door een gerenommeerd horeca advies bureau. Deze onderzoeksresultaten zijn uitgebreid gesondeerd en besproken met de horecasector en belanghebbenden. Binnen de Gemeente Zwolle is uitgebreid gesproken met de verschillende betrokken afdelingen over de impact van de aanbevelingen. Deze horecavisie is een coproductie van de Gemeente Zwolle en de Zwolse horeca, waarbij in gezamenlijkheid de doelstellingen en lijnen in de visie zijn geformuleerd. De visie doet recht aan het doorlopen proces met alle partijen in de stad; vrijwel alle aanbevelingen kunnen worden overgenomen, omdat deze werkbaar en doelmatig worden geacht. Op basis van de belangenafweging wordt de aanbeveling om de nachthoreca te verplaatsen van de Jufferenwal naar de Voorstraat vooralsnog niet overgenomen. De ambitie om bij de Top-10 van beste binnensteden te gaan behoren is geprojecteerd op een tijdshorizon tot Deze horecavisie heeft een kortere tijdshorizon, namelijk tot In deze visie tot 2017 wordt gekozen voor wezenlijke toevoeging van horeca (meer dan in de voorgaande periode met economische bloei), maar met duidelijke grenzen om voor de sector een gezonde basis te behouden en zo de kwaliteit verder uit te kunnen bouwen. Bij het maken van de volgende horecavisie, dus de periode , zal Zwolle al verder zijn met de structuur in de binnenstad als gastvrije stad. Uitgangspunt is dat op dat moment een hogere ambitie kan worden nagestreefd, namelijk het niveau van de horeca in de ambitiesteden. De kern van de visie wordt gevormd door een tweetal onderwerpen: Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca. Uitbreiding van de horecasector op een wijze die kwaliteit en innovatie nastreeft door: -Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod. -Gesegmenteerde horecagebieden -Maximering toe te voegen m2 horeca - Pareltjes Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca De gasten in de binnenstad zijn divers. Het gaat om bewoners van de (binnen)stad en de regio, toeristische bezoekers en zakelijke bezoekers. Om die gasten optimaal te kunnen ontvangen in de binnenstad zal Zwolle als gastvrije stad nog beter moeten gaan functioneren. 12/26

13 Volgens het onderzoek gastvrije binnensteden 2012 presteert Zwolle al goed op aspecten als het decor (straten, gebouwen en groenvoorziening), diversiteit in winkelaanbod en het aanbod in terrassen. Verbetering is mogelijk op het gebied van cultureel aanbod, hygiëne, vindbaarheid in de stad, werkzaamheden en informatievoorzieningen voor het openbaar vervoer. Naast deze duidelijk benoemde verbeterpunten scoort ook de kwaliteit van de horecaconcentratiegebieden matig op aanbod, omvang en uitstraling. In het kader van het onderzoek voor deze visie is geconcludeerd dat verschillende horecagebieden en/of individuele ondernemers een matige uitstraling hebben van de gevels en het terras. Daarnaast geeft het onderzoek weer dat het aanbod op onderdelen eenzijdig is en dat de kwaliteit en uitstraling verbeterd kunnen worden. In de visie is veel aandacht voor wijze waarop uitbreiding en vernieuwing van de sector tot stand kan worden gebracht. Door de groei en dynamiek in de sector te concentreren in bepaalde gesegmenteerde gebieden wordt de kwaliteit van de sector in positieve zin gestimuleerd. Daarbij moet niet voorbij worden gegaan aan de verantwoordelijkheid die de bestaande horeca heeft ten aanzien van kwaliteit. Er is de laatste jaren al veel gebeurd als het gaat om kwaliteit en innovatie in de sector. De ontwikkelingen staan echter nooit stil. De kwaliteit van de bestaande vestigingen en concentratiegebieden moet op orde zijn en blijven. Daarbij verwacht de Gemeente Zwolle dat de bestaande horeca: Voldoende onderhoud pleegt aan de panden. Inzet op innovatie voor een maximale exploitatie en uitstraling. Aandacht geeft aan de uitstraling en het uitzetten van de terrassen voor een kwalitatieve en gastvrije uitstraling. Afspraken nakomt. Meedoet en meebetaalt aan acties en Meewerkt aan het behalen van doelstellingen. De gemeente zal hierin niet als trekker fungeren. Zwolle is bereid te fungeren als aanjager en facilitator, maar verwacht van de horecasector een actieve medewerking, vervolg van acties en eigen verantwoordelijkheid. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) dient een voortrekkersrol te vervullen in dit proces Uitbreiding van de horecasector - Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod In de periode zet Zwolle in op aanbod dat mist om goed op de vraag in te kunnen spelen. Dit betekent uitbreiding van de restaurantsector, grand cafés, healthy fastfood, koffieconcepten en cafetaria s. Hotels worden in deze periode niet toegevoegd (behalve plannen die al langer lopen). Het aantal B&B s kan wel worden uitgebreid. Voor de natte horeca geldt een zeer beperkte toevoeging. Doelstellingen voor de nieuwe horecavisie zijn meer horeca en meer diversiteit om beter op de vraag en de trends en ontwikkelingen in te kunnen spelen. Beide doelstellingen worden bereikt door uitbreiding van de sector in die deelsectoren te 13/26

14 realiseren, waar aanbod wordt gemist. Uitbreiding van daghoreca is nog steeds wenselijk voor Zwolle. De term daghoreca wordt echter niet meer gebruikt. Verschillende van de genoemde concepten functioneren als daghoreca (sluiting om maximaal uur conform de winkelsluitingstijden wet). Daarnaast zullen restaurants steeds meer de dagfunctie gaan vervullen. Voor uitbreiding van de restaurantsector moet extra aandacht uitgaan naar de diversiteit in het aanbod. Enerzijds draagt toename van het aantal restaurants zorg voor veranderde concurrentieverhoudingen en dynamiek en daardoor een toename van kwaliteit en diversiteit. Anderzijds zal bij toevoeging van restaurants het streven moeten uitgaan naar vernieuwende concepten. Voor een gezonde hotelsector zou de gemeente in de eerste 5 jaar niet mee moeten werken aan nieuwe hotelplannen (behalve plannen, waaraan aan langere tijd wordt gewerkt). De sector kan zich in die periode aanpassen aan de nieuwe aanbodverhoudingen. Beleid om meer B&B in de stad mogelijk te maken is in 2011 al vastgesteld. Voor de natte horeca zorgt een zeer beperkte toevoeging voor voldoende balans, waardoor ondernemers een basis in de markt houden om te werken aan kwaliteit Uitbreiding van de horeca - Gesegmenteerde horecagebieden De volgende gesegmenteerde gebieden worden in de visie onderscheiden: Locatie Segment Primair Grote Markt en Melkmarkt Grand-café, fast casual dining en restaurants met terrasfunctie. Secundair Rondom Peperbus Nieuwe Markt, Bethlehemkerkplein, Grote kerkplein, Sassenstraat Voorstraat, Jufferenwal, Kamperstraat/Ossenmarkt, Luttekestraat Nieuwe Markt wordt een dinerplein voor bovenkant middensegment. De rest van de locaties consolideren. Beperkte uitbreiding nachthoreca en fastfood aan de Voorstraat. Andere straten consolideren. Winkelgebied Kernwinkelgebied Dagfuncties en mengfuncties gericht op winkelend publiek. Working Class Gasthuisplein, Oude Vismarkt Consolideren huidig aanbod en signatuur. Cultuurzone Blijmarkt, Potgietersingel Consolideren huidig aanbod, faciliteren mengfuncties met ondergeschikte horeca (vb. galerie) Buiten centrum Wijkwinkelcentra, Willemskade, bedrijventerreinen, buitengebied, wijken Consolideren in wijkwinkelcentra en Willemskade. Op bedrijventerreinen beperkt horeca gericht op bedrijventerrein. In het buitengebied alleen pareltjes en in de wijken enkele cafetaria faciliteren. De kwaliteit van de horeca heeft zich de laatste jaren al ontwikkeld. Stilstand is echter achteruitgang. Een van de doelstellingen van het horecabeleid is dus meer kwaliteit in de horeca. Door segmenten in de horeca te concentreren, ontstaan een nieuwe dynamiek en andere concurrentieverhoudingen. Hierdoor wordt de kwaliteit van de sector opwaarts gestimuleerd. 14/26

15 Primair horecagebied De Grote Markt is in feite de huiskamer van Zwolle. Het is jammer dat hier vooral fastfood is gevestigd. Benchmarksteden hebben meer kwaliteit in het primaire horecagebied. Er zou naar moeten worden gestreefd dat er meer kwaliteit en diversiteit in de gevestigde en te vestigen horeca komt. Er moet dan ingezet worden op grand cafés en concepten voor fast casual dining De Melkmarkt is de belangrijkste entree voor dagtoeristen in Zwolle. Op de Melkmarkt is een trend gaande van ombuiging van winkel- naar horecagebied. Aan de zijde van het Rodetorenplein wordt al vorm gegeven aan het idee van dag- en avondopenstelling met een goede terrasfunctie. De ontwikkeling van de rest van de Melkmarkt kan hier op aansluiten door in te zetten op een diversiteit in laagdrempelige restaurants. Zwolle heeft immers te weinig aanbod in restaurants. Omdat de Melkmarkt het entreegebied betreft voor de inkomende dagtoeristen, is zowel dag- als avondopenstelling van belang en zou het gebied de belangrijkste en gezelligste terraslocatie van de stad moeten worden. Hierbij moet worden gelet op de uitstraling van de gevels en het terras (stoelen, parasols en afscheiding). Secundair horecagebied Er kan niet grenzeloos worden uitgebreid in horeca m2. Het is dus noodzakelijk de toe te voegen m2 in te zetten op punten waar deze het meest effectief zijn (bv. Melkmarkt). Er wordt in de visie dan ook gekozen voor consolidatie in het secundaire gebied. Er is alleen beperkt uitbreiding mogelijk op de Nieuwe Markt, zodat het imago van hoogwaardig dinerplein verder kan worden versterkt. De enige uitzondering op de visie kan worden gemaakt voor Het Refter aan het Bethlehemkerkplein. Voor een optimaal functioneren van de horeca aan het Bethlehemkerkplein en een optimale stimulans van de dynamiek in de Sassenstraat is het in principe goed het uitgangspunt van de visie te handhaven om hier in principe een pareltje te faciliteren. Gezien het specifieke karakter van het pand en het matige functioneren van het eerste deel van de Sassenstraat, kan in dit geval echter ook reguliere horeca worden toegestaan. Door het bijzondere karakter van Het Refter kan immers ook reguliere horeca een onderscheidende uitstraling hebben. Deze horeca meters kunnen dan niet meer elders in een horeca-uitbreidingsgebied worden gefaciliteerd. Om de sterke punten van de visie zoveel mogelijk te handhaven, zou dit de enige uitzondering moeten blijven. Rondom de Peperbus Dit gebied is in belangrijke mate het uitgaansgebied van Zwolle. Omdat de natte horeca goed vertegenwoordigd is in Zwolle is de conclusie in de visie: met name consolideren in dit gebied. Er kan nog heel beperkt worden uitgebreid in de natte horeca en er is nog enig tekort aan fastfood voor het uitgaanspubliek (met name shoarmazaken). In het advies van Van Spronsen wordt gesproken over verplaatsing op termijn van de nachthoreca van de Jufferenwal naar de Voorstraat. Gezien de economische situatie in relatie tot de eisen die de Ruimtelijke Ordening stelt aan de termijn van realisatie, zal hier in de looptijd van deze visie geen actie op worden ondernomen. Wel kan geanticipeerd worden op deze visie door geen nachthoreca en aanverwante functies 15/26

16 meer op de Jufferenwal toe te staan en de beoogde zeer beperkte uitbreiding in de nachthoreca te projecteren op de Voorstraat.. Winkelgebied Er is een maatschappelijke trend gaande dat het winkelend publiek steeds meer beleving wil ervaren. Dat kan gerealiseerd worden door het mengen van functies als detailhandel, cultuur en horeca. Deze trend is ook te zien in nieuwe concepten die op de markt komen, namelijk detailhandel met ondergeschikte horeca. In het kernwinkelgebied moeten mogelijkheden komen voor horeca en mengfuncties om de beleving voor het winkelend publiek te versterken. Bij mengfuncties gaat het om maximaal 50m2 BVO en maximaal 10% van het totale BVO voor de ondergeschikte horecafunctie. De voorkeur gaat uit naar vestigingen die de routing naar het Weeshuisstraatgebied en Het Eiland verbeteren. Gasthuisplein en Oude Vismarkt Dit gebied behoort in het beleid voor de binnenstad tot het winkelgebied; winkels zijn ook in overwegende mate aanwezig. Om deze winkelfunctie niet onder druk te zetten en de toevoeging van m2 in de horecasector alleen op de meest effectieve plaatsen toe te staan, is de conclusie voor dit horecagebied: Consolideren van het huidige aanbod. Cultuurzone In dit gebied bij De Fundatie heeft recentelijk een forse uitbreiding van horeca plaatsgevonden, waardoor het aanbod nu op peil is. De belangrijkste conclusie is dan ook: Consolideren van het huidige aanbod. Er wordt wel naar gestreefd een aantrekkelijker route te creëren tussen de cultuurzone en de rest van de binnenstad. Galerietjes zijn daarvoor uitstekend geschikt. Wanneer een galerie of kunstwinkel ondergeschikt een horecafunctie wil uitoefenen is dat binnen de kaders van de visie mogelijk. Buiten centrum In de wijkwinkelcentra Thomas á Kempisstraat en Assendorp is het aanbod in de horeca op peil. Alleen in de wijken mist aanbod in cafetaria s; die kunnen dan ook worden toegevoegd. Op bedrijventerreinen mist horeca gericht op de bezoeker en werknemer van die bedrijventerreinen; ook dit kan beperkt en kleinschalig worden toegestaan. Door een beperking te stellen aan het aantal m2, wordt voorkomen dat fastfoodketens zich op bedrijventerreinen vestigen. Per initiatief is 100m2 toegestaan. Begane grond Uitgangspunt is dat de uitbreiding in horecameters plaatsvind op de begane grond. De ervaring leert dat horeca op de begane grond exploitatie technisch beter functioneert. Daarnaast hebben meters op de begane grond meer effect bij het realiseren van doelstellingen als gastvrije stad. In uitzonderlijke gevallen kan hiervan worden afgeweken, wanneer een initiatief als zeer wenselijk wordt beschouwd in het kader van de visie, de exploitatie plaatsvindt aan een plein en de exploitatie op de begane grond niet rendabel kan worden gemaakt. Gezien de lagere effectiviteit van een exploitatie op de eerste etage, behoeft 50-60% van de m2 van die eerste etage te worden verrekend met het Zwolse horecaquotum. 16/26

17 3.1.4 Uitbreiding van de horeca - Maximering toe te voegen m2 horeca De toevoeging van nieuwe horecameters tot een maximum van tot 3.300m2 verkoopvloeroppervlak toestaan in de periode Dit is vergelijkbaar met tot 5.500m2 bedrijfsvloeroppervlak. Wanneer plannen niet uitsluitend op de Zwolse markt zijn gericht, worden ook niet alle m2 verrekend met dit quotum. Economische ontwikkelingen (nationaal en lokaal) kunnen het quotum beïnvloeden. De Zwolse horecasector was aanvankelijk sceptisch over uitbreiding van de sector in verband met aantasting van de positie van de gevestigde ondernemers en de haalbaarheid van nieuwe initiatieven bij uitbreiding van de sector. Het uitgebreide onderzoek naar trends en ontwikkelingen, de benchmark, de lokale vraag- en aanbodverhouding hebben bijgedragen aan het draagvlak, waardoor in gezamenlijkheid de keuze is gemaakt voor uitbreiding van de horeca en de lijnen in de visie. Een belangrijke reden voor het draagvlak is het feit dat de horeca niet grenzeloos wordt uitgebreid. Zoals de horeca het zelf verwoordt: de horeca mag niet een sluitpost zijn om een plan rond te krijgen en niemand is gebaat bij uitbreiding met meer van hetzelfde. De bestedingen aan horeca binnen het verzorgingsgebied van Zwolle zijn immers begrensd. Teveel toevoeging van reguliere horecabedrijven, zorgt niet voor hogere bestedingen, maar voor lagere omzetten per bedrijf. De gewenste innovatie en kwaliteit zouden onder druk komen te staan. Het is dus verstandig een limiet te stellen aan de m2 toevoeging van horeca in de stad. In de periode wordt voorgesteld de volgende m2 toe te voegen: Deelsector Uitbreiding m2 VVO tot 2017 Restaurants Natte horeca Fastservice Totaal B&B 20 kamers In de praktijk kan het lastig zijn het bovengenoemde quotum zonder enige nuancering toe te passen. Immers niet alle concepten zijn uitsluitend gericht op het verzorgingsgebied in Zwolle. In dat geval zou onterecht geen medewerking worden verleend aan plannen, omdat deze niet binnen het quotum zouden passen. Er is daarom afgesproken dat ieder initiatief langs een meetlat wordt gelegd: 1. Wordt het initiatief binnen de looptijd van de visie gerealiseerd en geëxploiteerd, namelijk ? Zo ja, dan worden de m2 verrekend met het uitbreidingspotentieel. 2. Hoeveel procent van de omzet wordt vanuit de externe markt gerealiseerd (passanten op de A28, regio etc) en gaat niet ten koste van het bestaande aanbod? Het percentage dat wordt gehaald uit de lokale markt dient te worden verrekend en gaat af van het uitbreidingspotentieel. 3. Het uitbreidingspotentieel gaat uit van Verkoop Vloer Oppervlak (VVO). De meeste initiatieven gaan uit van Bedrijfs Vloer Oppervlak (BVO). Om het BVO te verrekenen naar VVO kan worden uitgegaan van 60-70% van het BVO, 17/26

18 afhankelijk van het concept (restaurant 60%, drankensector 65% en fastservice 70%). 4. Op het moment dat er indicaties zijn dat de economische ontwikkeling sneller gaat dan verwacht (bijvoorbeeld noemenswaardige groei van het aantal dagtoeristen), kan er wederom worden gekeken naar het uitbreidingspotentieel en de ontwikkelperspectieven. De genoemde aantallen m2 in het quotum kunnen dan worden bijgesteld Uitbreiding van de horeca Pareltjes De keuze voor gerichte versterking van de gesegmenteerde horecagebieden heeft consequenties. Wanneer er initiatieven komen die niet passen binnen de visie, kan niet worden meegewerkt. Deze keuze kan ook een kans opleveren. Bij een initiatief dat als een pareltje kan worden beschouwd, kan wel medewerking worden verleend. Dit zijn sterke concepten met een eigen, initiële, aantrekkingskracht. Dit soort concepten zijn zeer wenselijk voor Zwolle. Een horecaconcept is een pareltje bij 1 van de volgende uitgangspunten: 1. Het concept dient iets toe te voegen aan het bestaande aanbod (uniciteit). 2. Het zijn bewezen succesformules, zowel internationaal als nationaal (bijvoorbeeld Top-100 Misset Horeca) 3. Kopstukken qua ondernemer/gezicht (sterrenchef, top-dj) 4. Het betreft een topmerk (ook branchevreemd) 5. Concept komt veelvuldig voor in de vakliteratuur en andere media 6. s Werelds/ s lands eerste, grootste, diepste, hoogste.. 7. Voor toetsing kan een horecagespecialiseerd bureau worden ingeschakeld 18/26

19 4 Sturing 4.1 Organisatie De gemeente Zwolle heeft de verantwoordelijkheid uitvoering te geven aan bovengenoemde kaders voor uitbreiding van de horeca in Zwolle. Het College beslist over de vestiging van nieuwe horeca-initiatieven. Om nieuwe initiatieven optimaal te laten aansluiten bij de gedachte achter de horecavisie, is contact met de initiatiefnemers in een vroeg stadium noodzakelijk. In een gesprek tussen gemeente en initiatiefnemer wordt kennis uit de onderzoeken voor de horecavisie gedeeld en wordt getracht te enthousiasmeren en te stimuleren om bij te dragen aan de richting van de horecavisie. Het instrumentarium voor sturing op de horecavisie is optimaal ingericht. De meetlatten in de visie om initiatieven te beoordelen in relatie tot de horecavisie zijn in de praktijk getest en goed werkbaar. Daarnaast heeft Van Spronsen aan de hand van een lijst van het bedrijfschap horeca een 0-meting verricht ten aanzien van de hoeveelheid horeca aanbod in Zwolle. Door het opvragen van een nieuwe lijst kan eenvoudig de voortgang in realisatie worden gemeten. Er heeft 3 maal per jaar een gesprek plaats tussen het bestuur van KHN en de Gemeente Zwolle. Van de Gemeente Zwolle zijn de afdelingen Ruimte & Economie met de programma s binnenstad en leisure en horeca, Fysieke Leefomgeving en een jurist van Advies en Faciliteiten betrokken. Dit overleg zal de regiegroep voor de horecavisie gaan vormen. Uitgangspunt is dat in die gesprekken op open en transparante wijze de voortgang rond de horecavisie wordt besproken. KHN zal tijdens die gesprekken sonderen in hoeverre de Gemeente Zwolle zich houdt aan de richtlijnen van de visie en zelf actief meedenken bij vraagstukken in het kader van de visie. Daarnaast kunnen deze gesprekken worden benut om in samenwerking acties te organiseren om de kwaliteit en innovatie in de sector te stimuleren en de acquisitie van nieuwe concepten voor Zwolle vorm te geven. Bij lastige keuzes zal de regiegroep worden ingeschakeld om een onderbouwde keuze te maken. Voor de beoordeling of een concept een pareltje vormt of niet zal ook het overleg met de Stuurgroep Centrum Management worden gezocht (plannen in de binnenstad) of Stedelijk Programmeren (plannen buiten de binnenstad) voor een brede belangenafweging. Desgewenst wordt een onafhankelijke horecadeskundige geraadpleegd. Voor een adequate samenwerking zal voor afstemming niet worden gewacht op een regulier overleg, maar zal afhankelijk van de vraag advies worden gevraagd of een extra overleg worden gepland. Om de kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca te stimuleren, zal worden aangesloten bij het overleg voor Veiligheid Op Straat (VOS), waar de horeca bij is aangesloten en dat meer gebiedsgericht gaat werken. In die gesprekken zal aandacht uitgaan naar kwaliteit van de terrassen, uitstraling van de gevels, transparantie, innovatie etc. 19/26

20 4.2 Lopende plannen Deze horecavisie is gebaseerd op actuele trends en ontwikkelingen en gaat uit van het bereiken van een maximaal effect door bij uitbreiding van de horeca in te zetten op de meest effectieve locaties. Naast deze duidelijke visie is er sprake van verschillende plannen en projecten die al langer lopen in Zwolle. De locaties van deze projecten en plannen komen niet altijd overeen met de visie en de vraag komt op hoe hier mee om te gaan. Er zou sprake zijn van onbehoorlijk bestuur wanneer de gemeente projecten, waar reeds lang aan wordt gewerkt, niet meer zou faciliteren. Voor de beoordeling in hoeverre de realisatie van een lopend plan of project impact heeft op de horecavisie, geldt de volgende meetlat: 1. Wordt het initiatief binnen de looptijd van de visie gerealiseerd en geëxploiteerd, namelijk ? Zo ja, dan worden de m2 verrekend met het uitbreidingspotentieel. 2. Hoeveel procent van de omzet wordt vanuit de externe markt gerealiseerd (passanten op de A28, regio etc) en gaat niet ten koste van het bestaande aanbod? Het percentage dat wordt gehaald uit de lokale markt dient te worden verrekend en gaat af van het uitbreidingspotentieel. Veel plannen voor horeca zijn gerelateerd aan leisurefuncties. Conform de verwachting van het leisurebeleid, trekt de leisurefunctie zelfstandig veel extra bezoekers naar de stad, die ook gebruik zullen maken van de ondergeschikte horeca bij deze vrijetijdsvoorziening. Deze m2 hoeven dus niet of nauwelijks te worden verrekend met het Zwolse quotum. 3. Het uitbreidingspotentieel gaat uit van Verkoop Vloer Oppervlak (VVO). De meeste initiatieven gaan uit van Bedrijfs Vloer Oppervlak (BVO). Om het BVO te verrekenen naar VVO kan worden uitgegaan van 60-70% van het BVO, afhankelijk van het concept (restaurant 60%, drankensector 65% en fastservice 70%). 4. Op het moment dat er indicaties zijn dat de economische ontwikkeling sneller gaat dan verwacht (bijvoorbeeld noemenswaardige groei van het aantal dagtoeristen), kan er wederom worden gekeken naar het uitbreidingspotentieel en de ontwikkelperspectieven. De genoemde aantallen m2 in het quotum kunnen dan worden bijgesteld. Wanneer de realisatie van een project een duidelijke economische boost geeft aan Zwolle, kan dat aanleiding zijn om op dat moment onderzoek te laten doen naar de omvang van het Zwolse quotum voor nieuwe horecameters. Wellicht kan bij een positieve impuls het quotum naar boven worden bijgesteld. 5. Bij een volledige herstructurering van een gebied, zullen alle functies worden heroverwogen, inclusief de horeca. Uitgangspunt bij die heroverweging is om toevoeging van eventuele horeca te beoordelen in de geest van deze horecavisie. Het kan dus voorkomen dat er voor 2017 uitbreiding van de horeca wordt beoogd middels realisatie van een reeds langer lopend project op een locatie die niet in de visie is opgenomen. Met behulp van bovengenoemde meetlat zullen de beoogde 20/26

21 horecameters worden gewogen en beoordeeld. Wanneer een deel van de te realiseren meters horeca toegerekend moeten worden aan de vraag van de Zwolse markt voor 2017, dan zullen die m2 verrekend worden met het quotum. 4.3 Acquisitie De afdeling Ruimte & Economie zal zich binnen de bestaande bezetting inzetten voor acquisitie van onderscheidende en toonaangevende horeca concepten naar Zwolle. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van het netwerk van Zwolse horecaondernemers, horecamakelaars en brouwerijen. 4.4 Verbindingen In het advies van Van Spronsen is ook de kwaliteit van de verbindingen tussen de verschillende gebieden in de binnenstad onder de loep genomen. De kwaliteit van deze verbindingen valt buiten de scope van het horecabeleid. Dit zal worden opgepakt door het projectteam van de binnenstad. De volgende actiepunten vragen aandacht: Open Schoon Groen Invulling Zichtlijn Verlichting verwijzing Melkmarktstraat X X X Tijlpassage X X X Korte Kamperstraat Grote Markt- X Voorstraat Koningsplein X X X X Brouwerstraat X X X X Gasthuisstraat X X X X Rodehaanstraat X X Verlengde Goudstreeg Rodeleeuwsteeg X X K. Ademhalingsteeg X X Papenstraat X X X X Voor nadere informatie verwijzen wij naar bijlage 3 bij deze visie. X X 4.5 Wetgeving en regels t.b.v. de horeca Deze visie dient als kapstok voor verbetering van de kwaliteit en uitbreiding van de horeca in Zwolle en als kapstok voor uitwerking van andere horeca gerelateerde regels. Monitoring van maatregelen en regels en wetgeving ten behoeve van de horeca vindt plaats in de regiegroep voor de horeca. In bijlage 2 staat vermeld waar de huidige regels en maatregelen zijn belegd. Bij nieuwe maatregelen zal de regiegroep zorgdragen voor het doelmatig beleggen van het onderwerp. 21/26

22 Bijlage 1 Samenvatting benchmark Zwolle is "gebenchmarkt" met vergelijkbare steden als Deventer en Amersfoort en met ambitiesteden als Haarlem en Den Bosch. Zwolle heeft meer dagtoeristen per jaar dan steden als Haarlem en Den Bosch. (Zwolle 3,4 miljoen, Deventer en Amersfoort 2,2 miljoen, Den Bosch en Haarlem bijna 3,4 miljoen) Zwolle heeft genoeg hotels en cafés. Het was bekend dat Zwolle minder daghoreca heeft in vergelijking met andere steden. Dat blijkt echter in sterkere mate ook voor de restaurants te gelden. Zwolle Vgl. Amb. Nederland Aantal hotels Aantal hotelkamers Dichtheid per inwoners Dichtheid per arbeidspl Dichtheid per dagtoeristen 1,3 1,8 1,6 9,9 Restaurantsector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland Aantal restaurants Dichtheid per inwoners 5,3 6,4 8,5 6,6 Dichtheid per arbeidspl. 7,5 13,3 15,2 11,9 Dichtheid per dagtoeristen 0,19 0,35 0,37 1,14 Drankensector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland Aantal cafe's Dichtheid per inwoners 9,0 7,8 11,1 10,3 Dichtheid per arbeidspl. 12,6 16,2 19,8 18,6 Dichtheid per dagtoeristen 0,32 0,43 0,48 1,78 Fastservicesector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland Aantal bedrijven daghoreca/fastservi ce Dichtheid per inwoners 5,2 6,3 8,1 6,1 Dichtheid per arbeidspl. 7,3 13,1 14,4 11,1 Dichtheid per dagtoeristen 0,18 0,35 0,35 1,07 Andere conclusies: De leeftijdscategorie 15 tot en met 29 jaar is sterker vertegenwoordigd. Zwolle heeft relatief grote bedrijven. Dat is positief voor de horeca. Zwolle heeft relatief veel groot-, en tussenhandel en zakelijke dienstverlening, wat positief is voor de horeca. Er zijn relatief weinig winkels ten opzichte het aantal dagtoeristen (ten opzichte van het inwoneraantal in vergelijkbare steden is het aanbod in winkels wel goed), Bij ambitiesteden is de horeca in het voornaamste horecaconcentratiegebied van een hoger niveau. Zwolle heeft redelijk ruime openingstijden voor de horeca. In enkele gemeenten wordt gewerkt met vrije openingstijden of 10 verlaatjes per jaar. In verschillende andere gemeenten is al beleid voor de mengfuncties (detailhandel en horeca). Andere gemeenten hanteren nogal eens richtlijnen voor de uitstraling van het terras. Hotels Zwolle heeft als enige stad (in de benchmark) een 5-sterren-hotel. De verdeling van hotelkamers naar luxeniveau is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Na de opening van Van der Valk (medio 2013) zal Zwolle een relatief hoge kamerdichtheid hebben. 22/26

23 Restaurants De restaurantsector is onderontwikkeld. Zwolle kent een ouderwets, traditionele, restaurantmarkt met een sterke vertegenwoordiging van de Nederlands-Franse en Chinees-Indische keuken. Het aantal restaurants is, net als in vergelijkbare steden, relatief sterk toegenomen, terwijl ambitiesteden juist krimp hebben gehad. De afgelopen 5 jaar is het vloeroppervlak in Zwolle veel sterker toegenomen; er is relatief veel uitbreiding van grootschalige concepten geweest. Zwolle heeft relatief veel culinair hoogstaande restaurants. De stad kent relatief weinig Italiaanse en overige Zuid-Europese restaurants. Met name restaurants met een overige buitenlandse keuken hebben de laatste jaren een sterke groei doorgemaakt. Het absolute aantal is nog beperkt. Drankensector Het aantal bedrijven en de oppervlakte ligt op niveau. Zwolle heeft een relatief beperkte krimp meegemaakt in de drankensector (café en bar). Sinds 2011 staat 1 bedrijf in Zwolle ingeschreven als discotheek (Spatjes aan de Jufferenwal). Feitelijk is dit geen discotheek; het discotheek aanbod is mager. In ambitiesteden ligt het aanbod cafés en discotheken hoger; de sector staat echter landelijk onder druk. Fastservicesector Hoewel de sector een bovengemiddelde groei heeft doorgemaakt, is de fastservicesector onderontwikkeld. Het aantal cafetaria s is fors ondervertegenwoordigd. Het aantal lunchrooms is fors gestegen, maar gezien het winkelaanbod nog beperkt. Het aantal shoarmazaken is sterk ondervertegenwoordigd. Het aantal fastfoodrestaurants, pannenkoekenrestaurants en ijssalons ligt op een vergelijkbaar niveau met de benchmarksteden. Het ontbreekt aan moderne, healthy, concepten. 23/26