Randstad Themavoormiddag

Transcriptie

1 Randstad Themavoormiddag Eindeloopbaan en pensioen Annelies Gielen Advocaat - Senior Associate Barbara Heylen Advocaat - Senior Associate Leuven - 13 april 2016

2 Deel I : Eindeloopbaan 2

3 Eindeloopbaan Uitdagingen... De effectieve leeftijd bij het einde van de loopbaan bedraagt in België 59,3 jaar tegenover 61,7 jaar in Duitsland en 62,8 jaar In Nederland Regeerakkoord 2014 create better opportunities for older workers by calling on the social partners to Adapt work place and labour market practices EU 2020 strategy white paper on pensions La Belgique compte un quart d invalides de plus qu il y a 4 ans express.be Maintien des finances publiques sur le long terme Accord de gouvernement 2014 Werklozen ouder dan 50 solliciteren, maar lopen op een muur deredactie.be

4 Programma Werkgelegenheidsplan oudere werknemers (cao nr. 104) Outplacement Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag Tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen (cao nr. 103) Alternatieven? 4

5 Collectieve arbeidsovereenkomst 104: Werkgelegenheidsplan oudere werknemers 5

6 CAO n 104 Context Regeerakkoord december 2011: Ondernemingen moeten een concreet en aangepast plan maken om de oudere werknemers aan het werk te houden Via sociaal overleg Regeerakkoord december 2011: Doelstelling België in kader van EU 2020 strategie = arbeidsparticipatiegraad van 50% voor oudere werknemers van jaar tegen 2020 Wat? Werkgelegenheidsplan voor oudere werknemers Doel = aantal oudere werknemers in onderneming behouden / verhogen 6

7 CAO n 104 Wie zijn de oudere werknemers? Werknemers van 45 jaar en ouder Op welke ondernemingen is dit van toepassing? Ondernemingen die meer dan 20 werknemers tewerkstellen Sociaal overleg Zonder afbreuk aan de bevoegdheden van het CPBW: Voorlegging aan de OR of, bij ontstentenis, aan de vakbondsafvaardiging of, bij ontstentenis, aan het CPBW of, bij ontstentenis, aan de werknemers Indien >20 en <50 werknemers: informering van werknemers Akkoord? Advies Toelichting indien voorstel niet gevolgd 7

8 CAO n 104 Periodiciteit? Ieder jaar of plan met meerjarenmaatregelen Actiegebieden: Enuntiatieve en niet-limitatieve lijst Ondernemingsspecifieke maatregelen in één of meerdere gebied(en): 1. Selectie / Indienstneming 2. Ontwikkeling van competenties / kwalificaties toegang tot opleidingen 3. Loopbaanontwikkeling en loopbaanbegeleiding 4. Interne mutatie functie aangepast aan de evolutie van de mogelijkheden/ competenties 5. Aanpassing van de arbeidstijd en de arbeidsomstandigheden 6. Gezondheid van de werknemer / preventie 7. Systeem van erkenning van verworven competenties 8

9 CAO n 104 Kansen? Formaliteit of effectief instrument voor leeftijdsbewust personeelsbeleid? Feedback HR? Eerste vraag: verhoging van loon / vakantiedagen Noden: Hoe mensen overtuigen van het nut? HR vormen op pedagogisch/persuasief vlak Gesprek eindeloopbaan: diverse profielen Meerderheid: vertrekdatum Demotie - aan de kant zetten Wens tot behoud van de huidige situatie / carrièremogelijkheden 9

10 CAO n 104 In praktijk Leeftijdsneutrale vacatures Jobcoach om oudere werknemers te begeleiden bij indiensttreding Peter- en meterschap (kennisoverdracht van oudere werknemers aan jongere werknemers) Competentieontwikkeling analyse + opstellen competentieprofielen bepalen nood tot opleiding, competentieontwikkeling, doelgerichte opleidingen Interne mutaties functioneringsgesprekken aangepaste functie mogelijk binnen onderneming 10

11 CAO n 104 Focusgroepen Leeftijdsgedifferentieerde teams (oudere werknemers als mentor van jongere werknemers) Aanpassing arbeidstijd (aangepaste arbeidstijd, flexibele arbeid, deeltijdse arbeid, tijdskrediet,...) Rotatiesysteem (wisselende functies binnen onderneming) Herverdeling van taken Flexibiliteit Aanpassen werkomgeving (ergonomie, hulpmiddelen voor bepaalde fysieke taken,...)... 11

12 Outplacement 12

13 Historiek 1992 CAO nr. 51 betreffende outplacement kader De wet van 5/09/2001 en CAO nr. 82 betreffende outplacement voor werknemers van 45 jaar en ouder die worden ontslagen 2014 Harmonisering van het statuut van arbeiders en bedienden Drempel op 30 weken 13

14 Definitie Geheel van diensten en advies inzake begeleiding Individueel of in groep Door een derde Om de werknemer de kans te geven Zo snel mogelijk werk bij een nieuwe werkgever te vinden Een professionele activiteit te ontwikkelen als zelfstandige 14

15 Het algemene stelsel Toepassingsgebied Onafhankelijk van de leeftijd Eveneens voor de publieke sector (contractuelen) Drempel op 30 weken Buiten herstructurering Beëindiging met een opzeggingstermijn 60 uur outplacementbegeleiding Wordt aangerekend op het sollicitatieverlof (gedurende de volledige opzeggingstermijn 2 halve dagen of 1 gehele dag / week) Schriftelijk aanbod door de werkgever binnen de 4 weken vanaf de aanvang van de opzegging 15

16 Het algemene stelsel Ontslag met onmiddellijke ingang 60 uur outplacementbegeleiding Ter waarde van: 1/12de van het jaarloon van het kalenderjaar dat het ontslag voorafgaat minimum 1800 EUR en maximum 5500 EUR (website FOD: excl. BTW) Toerekening: 4 weken loon wordt van de opzeggingsvergoeding afgetrokken geen maximum voorzien voor de aftrek Schriftelijk aanbod door de werkgever binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst Werknemer moet instemmen binnen de 4 weken: enkel bij formeel akkoord van werknemer moet werkgever de outplacementkost betalen aan het outplacementbureau 16

17 Het algemene stelsel Gedeeltelijk gepresteerde opzegging + uitbetaling saldo Letterlijke lezing van de wet: dubbel recht op outplacement Niet in lijn met de geest van de wet Wel: bij verbreking het recht op outplacementbegeleiding (resterende uren) opnieuw bevestigen Wat met de aftrek van 4 weken loon? Pragmatische oplossing situatie gedeelte outplacementbegeleiding opgenomen gedurende de opzeggingstermijn (bijv. 10 uren opgenomen / 50 resterende uren), vervolgens ontslagen mits betaling saldo opzeggingsvergoeding [50/60 * (bedrag 4 weken loon)] kan in mindering worden gebracht van het saldo opzeggingsvergoeding Bevestigd op de website FOD WASO 17

18 Het algemene stelsel Welke verandering voor het HR-beleid sinds 1 januari 2016? 01/01/2016: vier weken loon mogen (in elk geval) afgetrokken worden van de opzeggingsvergoeding Welk standpunt kunnen HR verantwoordelijken aannemen ten aanzien van deze wijziging? De wet voorziet in de mogelijkheid tot aftrek, maar niet in de verplichting Gezien de harmonisering van de regels inzake de opzegging is outplacement meer dan ooit een middel om te onderhandelen met het oog op de ondertekening van een akkoord 18

19 Hoe zit het met uw praktijk? In welke gevallen wordt het maximum bedrag van EUR overschreden? Quid indien outplacement geregeld wordt door de sector? Wordt de aftrek van 4 weken loon toegepast? Wat gebeurt er indien het maandloon van de werknemer hoger is dan het maximale bedrag van EUR? Informatiecampagne is noodzakelijk: wens om te genieten van het subsidiaire regime en niet van het algemeen stelsel...? 19

20 Het subsidiaire stelsel van 45 jarigen en + Toepassingsgebied 45 jaar / 1 jaar Uitgesloten: Tewerkstellingscel Pensioengerechtigden Publieke sector Werknemers die niet minstens een halftijdse functie hebben Werknemer die niet beschikbaar moeten zijn op de arbeidsmarkt Wat met de aangepaste beschikbaarheid? Groep van 10, oktober 2015 vanaf 60 jaar geeft de RVA kennis aan de werknemer van zijn type beschikbaarheid (actief/aangepast/niet beschikbaar) en op basis hiervan vraagt de werknemer outplacement aan zijn werkgever Kost? Niets voorzien, ten koste van de werkgever Onder voorbehoud van sectorale tussenkomst 20

21 Outplacement samengevat Ontslag Minstens 30 weken Ontslag 45 jaar en ouder Outplacement Vrijwillig en/of onderhandeld Vergoeding Termijn Subsidiair regime Geregeld door CAO nr. 51 Tot 31/12/15: Indien weigering, «volledige» vergoeding Sinds 1/1/16: Automatische aftrek ongeacht de keuze geen invloed op de opzeggingsvergoeding in geval van termijn, mogelijkheid om de outplacement procedure uit te stellen Informatie en overleg Blijft een onderhandelingsinstrument 21

22 Sancties voor de werkgever wanneer hij geen aanbod doet Onder het algemeen stelsel Niet aftrekbaarheid van de 4 weken loon: Werkgever biedt geen outplacement procedure aan zelfs indien hiervoor in gebreke gesteld Voorstel inzake outplacement is niet conform de voorwaarden en de toepasselijke modaliteiten het belang van het naleven van de communicatiemodaliteiten Outplacement aangeboden maar niet geïmplementeerd Quid in geval van ontslag met opzeggingstermijn? Onder het subsidiaire stelsel Bijdrage ten gunste van de RVA Voor het bijzondere regime van de 45 jarigen en + Maximum 1, EUR In theorie: strafrechtelijke sanctie 22

23 Sanctie voor de werknemer in geval van weigering van het aanbod Onder het subsidiaire stelsel Werknemer van minstens 45 jaar die een aanbod (om mee te werken aan) outplacement weigert Schorsing van het recht op werkloosheidsuitkeringen: 4 tot 52 weken Waarschuwing door de directeur van het werkloosheidsbureau als alternatief mogelijk Onder het algemene stelsel Wat met andere werknemers? Momenteel geen rechtsgrond Gevolgen van de verplichting tot aangepaste beschikbaarheid voor werknemers als gevolg van het SWT vanaf 1/1/2015? 23

24 Sanctie voor de werknemer in geval van weigering van het aanbod Impact van de zesde staatshervorming Regio s zijn in principe bevoegd Sancties inzake outplacement + sancties beschikbaarheid arbeidsmarkt Wanneer? 1 juli 2014 MAAR overgangsperiode: Op de site van de RVA: de RVA blijft voorlopig haar bevoegdheden uitoefenen, conform het principe van de continuïteit, belast met de uitvoering van deze materie tot op het ogenblik waarop de regio s operationeel gezien deze bevoegdheid kunnen uitoefenen Momenteel vooropgestelde data:» Waals Gewest: 1 januari 2016» Vlaams Gewest: 1 april 2016» Brussels Hoofdstedelijk Gewest: geen datum 24

25 Vrezen de werknemers in de praktijk een sanctie of wensen zij outplacement? Actuele cijfers: 75% van de werknemers koos (in 2014 en 2015) voor «cash» In het kader van de onderhandelingen worden soms andere voordelen besproken in plaats van een outplacement: Bedrijfswagen Groepsverzekering...? 25

26 In aantocht: maatregelen voor het bevorderen van de inzetbaarheid Ten laatste op 1 januari 2019: CAO in elke bedrijfstak Recht op een «geheel van maatregelen» voor de werknemer met een opzeggingstermijn of een opzeggingsvergoeding van minimum 30 weken: 2/3 de van de opzeggingstermijn/opzeggingsvergoeding (minimum 26 weken) 1/3 de maatregelen om de inzetbaarheid te verhogen (geïntegreerde outplacement) 26

27 Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag 27

28 SWT: Stand van zaken in 10 vragen 1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT? 2. Kan een werknemer eisen om ontslagen te worden? 3. Kan de opzeggingstermijn ingekort worden? 4. Moet er een overeenkomst gesloten worden? 5. Kunnen beschermde werknemers toetreden tot SWT? 6. Wat kost SWT? 7. Moet de SWT er in België verblijven? 8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? 9. Mag een SWT er werken? 10. Moet een SWT er vervangen worden? 28

29 1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT? Voorwaarden Ontslag door werkgever Leeftijd Loopbaan Recht op werkloosheidsuitkeringen De eindleeftijd van een beroepsloopbaan blijft lager dan in de ons omringende landen Oudere werknemers langer aan het werk houden vereist aanpassing van de SWT regelgeving Generatiepact (1/1/2006) Di Rupo (1/1/2012) Michel I (1/1/2015): aanpassingen aan leeftijd en loopbaan 29

30 1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT? (vervolg) SWT Leeftijd Loopbaan 2014 Vanaf Vanaf 2015 CAO nr Man 35 Vrouw jaar / 35 jaar (lange loopbaan) 58 (60 sinds 1/1/2015) Man 38 Vrouw 38 Man 40 Vrouw 31 (... 40) 58 jaar / 35 jaar (zwaar beroep) (60) jaar / 35 jaar (ernstige lich. probl.) jaar / 40 jaar (60) 56 jaar / 33 jaar (60) Ondernemingen in moeilijkheden 53 => 55 (2018) 55 (... 60) 20 of 10 jaar Ondernemingen in herstructurering 55 (maar uitz.) 55 (... 60) 20 of 10 jaar 30

31 2. Kan een werknemer eisen om ontslagen te worden? SWT is geen recht voor werknemers, maar enkel gevolg van ontslag door werkgever! Werknemer die vereiste leeftijd & beroepsverleden heeft, kan geen ontslag eisen! Let op: bepalingen sector- of ondernemings-cao Procedure: Collectief overleg Individueel overleg Motiveringsplicht niet van toepassing Recht op sollicitatieverlof 31

32 3. Kan de opzeggingstermijn ingekort worden? Normale opzegtermijn/-vergoeding moet in principe nageleefd worden Verkorte termijn arbeiders (bepaalde PC s)? Inkorting bij onderneming in moeilijkheden/herstructurering 32

33 4. Moet er een overeenkomst gesloten worden? Niet verplicht om een overeenkomst te sluiten Wel aan te raden (bv. discussie over berekening bedrijfstoeslag) 33

34 5. Kunnen beschermde werknemers toetreden tot SWT? Wet 19 maart 1991 In principe enkel ontslag ingeval van: dringende reden erkend door arbeidsrechtbank => geen SWT economische of technische reden erkend door PC => SWT kan, maar zware procedure Ontslag waarbij wet 19 maart 1991 niet wordt nageleefd: afstand van bescherming? Afstand van beschermingsvergoeding? 34

35 6. Wat kost SWT? Bedrag cao nr. 17: nettoreferteloon werkloosheidsuitkering 2 Hogere bedrijfstoeslag kan overeengekomen worden (individuele overeenkomst, cao) Wordt betaald tot aan pensioen (65j) voor zover er (theoretisch) recht is op werkloosheidsuitkeringen! Werkhervatting Verhoging werkgeversbijdragen (Programmawet 26/12/2015) SWT s ingegaan na 31 december 2015 én met ontslag betekend na 10 oktober 2015: verhoogde bijdragen ( periode 4) SWT s ingegaan na 31 december 2015, maar ontslag betekend voor 10 oktober SWT s ingegaan voor 31 december 2015: oude bijdragen ( periode 1,2 of 3) 35

36 6. Wat kost SWT? (vervolg) Algemeen (profitsector) Leeftijd bij aanvang SWT % forfait < ,00% 50,00 EUR > 52 en < ,75% 50,00 EUR > 55 en < 58 62,50% 50,00 EUR > 58 en < 60 62,50% 50,00 EUR > 60 31,25% 37,60 EUR Afwijkende bijdragen tijdens periode erkenning als onderneming in moeilijkheden of herstructurering 36

37 7. Moet de SWT er in België verblijven? SWT er moet zijn hoofdverblijfplaats in België hebben + effectief in België verblijven Max. 4 weken per jaar verblijven in het buitenland Vrijstelling? Vanaf 60 jaar mag men langer dan 4 weken in het buitenland verblijven indien: gewoon ontslag: ontslag voor 1 januari 2015 Ontslag in kader van erkenning als onderneming in moeilijkheden of herstructurering: begindatum van erkenning voor 9 oktober 2014 Wel verplicht om hoofdverblijf in België te behouden (= grootste gedeelte van het jaar effectief in België verblijven) 37

38 8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? Tot aan Generatiepact 2005: werkloze met bedrijfstoeslag = bevoorrechte werkloze Werkloosheidsuitkering 60% tot aan 65 jaar Vrijgesteld van vele verplichtingen (geen controlekaart, niet ingeschreven zijn als werkzoekende, niet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt, niet actief zoeken naar werk, enz.) Generatiepact 2005: aantal privileges vallen weg voor jongere werklozen met bedrijfstoeslag Michel I: Oorspronkelijk: bijna alle werklozen met bedrijfstoeslag zijn verplicht zich in te schrijven als werkzoekende en moeten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt Teruggeschroefd na fel protest: aangepaste beschikbaarheid 38

39 8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? (vervolg) Aangepaste beschikbaarheid Ingeschreven zijn en blijven als werkzoekende Passend werk of een passende dienstbetrekking aanvaarden Medewerking verlenen aan aangepaste begeleiding (individueel actieplan) Vrijgesteld van: verplichting actief te zoeken naar werk Tot 65 jaar Aanvragen van een vrijstelling is mogelijk Aan te vragen bij werkloosheidsbureau Aanvraagtermijn 39

40 8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? (vervolg) Vrijstellingen Type SWT Voorwaarden Algemeen stelsel 60 jaar 42 jaar beroepsloopbaan of ontslag voor 1/1/2015 Algemeen stelsel 62 jaar 43 jaar beroepsloopbaan of ontslag voor 1/1/2015 Stelsel medische redenen SWT 58 jaar/33 jaar loopbaan (bouwsector, 20 jaar nacht, zwaar beroep), SWT zwaar beroep, SWT 40 jaar loopbaan Geen specifieke voorwaarden Ofwel ontslag voor 1/1/2015 Ofwel 60 jaar ofwel 40 jaar beroepsloopbaan Vanaf 2017 eventueel: 62 jaar of 42 jaar Onderneming in moeilijkheden/herstr. Erkenning gelegen tussen 9 oktober 2014 en 31 december 2014 Onderneming in moeilijkheden/herstr. Ofwel 60 jaar ofwel 38 jaar beroepsloopbaan Ofwel 60 jaar ofwel 38 jaar beroepsloopbaan Indien begindatum erkenning na 31/12/2014: Ondernemings-cao moet uitdrukkelijk vermelden dat ze gesloten werd conform de cao nr

41 9. Mag een SWT er werken? Werkhervatting Verlies werkloosheidsuitkering Behoud bedrijfstoeslag Toegelaten arbeid in het kader van de werkloosheid Vanaf 1/1/2015: er mag geen nevenactiviteit meer aangevat worden tijdens SWT Uitzonderingen Vanaf 1/1/2015: SWT er mag geen activiteiten verrichten die betrekking hebben op zijn eigen bezit, wanneer die activiteiten de waarde van het bezit in meer dan beperkte mate doen toenemen Uitzonderingen 41

42 10. Moet een SWT er vervangen worden? Verplichting werkloze in SWT op basis van bijzondere regeling (niet algemene regeling cao nr. 17) te vervangen door volledig uitkeringsgerechtigde werkloze Gemiddeld zelfde aantal arbeidsuren Vrijstelling Automatisch: 62 jaar op ogenblik einde AO Vrijstelling indien geen vervanger Wordt verleend door directeur werkloosheidsbureau Er is geen vervanger te vinden van zelfde functieniveau of niveau van andere functie die is vrijgekomen Bewijs te leveren via attest VDAB/ACTIRIS/FOREM 42

43 10. Moet een SWT er vervangen worden? (vervolg) Vrijstelling Vrijstelling ingeval van structurele vermindering personeelsbestand Wordt verleend door Minister van Werk Na advies van de adviescommissie SWT Bewijs te leveren door werkgever Structurele vermindering personeelsbestand (bijv. via RSZ-aangiften) Door vrijstelling kan ontslag van niet-swt er vermeden worden Vrijstelling in geval van onderneming in moeilijkheden of herstructurering Wordt verleend door Minister van Werk Voorwaarde: opzeggingstermijn of periode gedekt door opzeggingsvergoeding verstrijkt gedurende periode van toepassing cao + periode van erkenning Ook vrijstelling mogelijk voor lopende SWT (Minister beslist na advies commissie) 43

44 10. Moet een SWT er vervangen worden? (vervolg) Termijn om over te gaan tot vervanging: Periode tussen: 1 ste dag van 4 e maand voor de maand waarin SWT aanvangt En 1 ste dag van 3 e maand die volgt op de maand waarin SWT aanvangt Bijv.: SWT begint op 15 mei 2016 vervanger moet in dienst genomen worden tussen 1 januari 2016 tot en met 1 augustus 2016 In geval van einde AO: 30 dagen om nieuwe vervangen aan te werven Duur van de vervangingsplicht Minstens 36 maanden 44

45 10. Moet een SWT er vervangen worden? (vervolg) Sancties Forfaitaire compensatoire vergoeding aan RVA 14,91 EUR per dag waarop niet vervangen werd Kan worden uitgebreid tot volledige termijn SWT (tot 65 jaar) in geval van manifeste onwil om te vervangen Strafsancties: sanctie niveau 2 (Sociaal Strafwetboek) Ofwel strafrechtelijke geldboete van 50 tot 500 EUR Te verhogen met zgn. opdecimes = x 6 Te vermenigvuldigen met het aantal niet vervangen SWT ers Ofwel administratieve geldboete van 25 tot 250 EUR 45

46 Tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen 46

47 Principes De werknemer kan zijn arbeidsovereenkomst geheel of gedeeltelijk schorsen: Evenwicht werk/privéleven; Realisatie van persoonlijke projecten; Minder werken naar aanloop van het pensioen. Twee aspecten 1) Recht op schorsing indien bepaalde voorwaarden voldaan zijn CAO n 103 Op heden geen wijzigingen, maar CAO n 118 werd toegevoegd 2) Recht op uitkeringen KB 12 december 2001 Gewijzigd bij KB 30 december

48 Recht op schorsing CAO n 103 Schorsing of tijdelijke vermindering van prestaties Vormen Ongeacht de leeftijd van de werknemer Volledig tijdskrediet (schorsing van prestaties) 1/2 loopbaanvermindering 1/5 loopbaanvermindering > Basisrecht zonder motief > Aanvullend recht met motief Vanaf de leeftijd van 55 jaar (maar uitzonderingen) Landingsbaan (1/2 loopbaanvermindering) Landingsbaan (1/5 loopbaanvermindering) 48

49 Recht op uitkeringen KB 21 december 2001 Tijdskrediet zonder motief : recht op uitkeringen werd afgeschaft Tijdskrediet met motief met uitkeringen Tot 4 jaar om te zorgen voor een kind tot de leeftijd van 8 jaar; het verlenen van palliatieve verzorging; verlenen van bijstand of verzorging aan een zwaar ziek gezins-of familielid; zorg dragen voor een gehandicapt kind tot 21 jaar of het verlenen van bijstand of verzorging aan een minderjarig zwaar ziek kind Tot 3 jaar voor het volgen van een opleiding Landingsbanen: 60 jaar (maar uitzonderingen: vanaf 55 jaar) 49

50 Tijdskrediet zonder motief SWT CAO nr. 17 Stelsel tot en met 31 december 2014 Stelsel vanaf 1 januari 2015 Basis = tijdskrediet zonder motief Beperkt tot maximaal 12 maanden volledige schorsing met uitkeringen gedurende de volledige loopbaan Basis = tijdskrediet zonder motief het recht op schorsing blijft het recht op uitkeringen is afgeschaft 12 maanden volledige schorsing 24 maanden 1/2 e arbeidsvermindering 60 maanden 1/5 e arbeidsvermindering combinatie 50

51 Tijdskrediet met motief Stelsel tot en met 31 december 2014 Stelsel vanaf 1 januari 2015 Bijkomend recht = tijdskrediet met motief 48 maanden met uitkeringen voor de volgende motieven : om verzorging te verlenen aan een gehandicapt kind dat een gezins- of familielid is; om bijstand of verzorging te verlenen aan zijn minderjarig zwaar ziek kind of aan een minderjarig zwaar ziek kind dat als een gezinslid wordt beschouwd Bijkomend recht = tijdskrediet met motief 48 maanden met uitkeringen voor de volgende motieven: om verzorging te verlenen aan een gehandicapt kind dat een gezins- of familielid is; om bijstand of verzorging te verlenen aan zijn minderjarig zwaar ziek kind of aan een minderjarig zwaar ziek kind dat als een gezinslid wordt beschouwd 51

52 Tijdskrediet met motief Stelsel tot en met 31 december 2014 Stelsel vanaf 1 januari 2015 SWT CAO nr maanden met uitkeringen voor de volgende motieven: 48 maanden met uitkeringen voor de volgende motieven : om voor zijn kind te zorgen van minder dan 8 jaar om palliatieve verzorging te verlenen om verzorging te verlenen aan een zwaar ziek gezins- of familielid om een opleiding te volgen geen pro rata berekening voor deeltijdse arbeid; en maximum 48 maanden in totaal sectorale of ondernemingscao noodzakelijk om voor zijn kind te zorgen van minder dan 8 jaar om palliatieve verzorging te verlenen om verzorging te verlenen aan een zwaar ziek gezins- of familielid Wat met het recht op onderbreking voor de 12 bijkomende maanden? 36 maanden met uitkeringen voor het volgende motief: om een opleiding te volgen de controle op de motieven en de loopbaanvoorwaarden is verstrengd uitkeringen RVA beperkt tot de duur voorzien in cao nr

53 Landingsbanen - principes Onbeperkte vermindering van prestaties (tot het pensioen) Toegankelijk vanaf: 25 jaar beroepsloopbaan; 24 maanden anciënniteit (3/4-tijds voor voltijds en halftijds TK of 4/5- tijds voor 1/5-tijds TK) Vormen 1/2 e tijdskrediet 1/5 e tijdskrediet Recht zonder motief Minimumduur 3 maanden 1/2 e TK 6 maanden indien 1/5 e TK 53

54 Landingsbanen Stelsel tot en met 31 december 2014 Stelsel vanaf 1 januari 2015 SWT CAO nr. 17 Minstens 55 jaar of meer op de gewenste aanvangsdatum Uitzonderingen : 50 jaar Vermindering van prestaties tot halftijds regime: zwaar beroep en knelpuntberoep Vermindering van prestaties tot 4/5de: hetzij zwaar beroep hetzij loopbaan van 28 jaar (sector-cao) Onderneming in moeilijkheden/ herstructurering het recht op schorsing blijft het recht op uitkeringen is gewijzigd: Eerste aanvragen vanaf 1 januari 2015: 60 jaar Uitzonderingen : 55 jaar Onderneming in moeilijkheden/ herstructurering Lange loopbaan : loopbaan van 35 jaar Werknemer werd tewerkgesteld: 5 jaar in een zwaar beroep (in de 10 jaar vóór de aanvraag) 7 jaar in een zwaar beroep (in de 15 jaar vóór de aanvraag) 20 jaar in stelsel van nachtarbeid 54

55 Tijdskrediet en landingsbanen Landingsbanen SWT CAO nr. 17 Stelsel tot en met 31 december 2014 Stelsel vanaf 1 januari 2015 Uitzonderingen: 55 jaar (vervolg) Werknemer werd tewerkgesteld: door een werkgever die valt onder het PC voor het Bouwbedrijf + attest van de arbeidsgeneesheer dat de ongeschiktheid om de beroepsactiviteit te blijven uitoefenen bevestigt Verhoging van de leeftijd volgens de volgende stappen: 56 jaar(1 januari 2016) 57 jaar (1 januari 2017) 58 jaar (1 januari 2018) 60 jaar (1 januari 2019) MAAR: mogelijkheid voorzien dat de verhoging niet plaats vindt bij NAR-cao voor de periode

56 Gevolgen en alternatieve pistes 56

57 Gevolg = vergrijzing van de werknemerspopulatie hoe benaderen? Wijziging van het vocabularium strijden tegen stigmatisering Cao nr. 104 ontwikkeling van een plan «voor het tewerkstellen van oudere werknemers» is stigmatiserend Een loopbaan niet noodzakelijk op een verticale wijze benaderen: Horizontale evolutie Demotie: aan de kant zetten? Niet méér betalen, maar beter betalen Cafetariaplan Pensioenplan Andere verdeling van het budget voor het wagenpark Aanvullende dekking gezondheidszorg: risico weigering verzekering? 57

58 Gevolg = vergrijzing van de werknemerspopulatie hoe benaderen? Welzijn en gezondheid: ergonomie / gezondheidsonderzoek? Verbetering van de werkomgeving Gericht opleiding geven en strijden tegen neiging tot isoleren Versterking van het erkenningsdynamisme Verworven ervaring waarderen Coaching Studie: kennis van de medewerkers 58

59 Gevolg = vergrijzing van de werknemerspopulatie hoe benaderen? Loopbaangesprek Telewerk Vermijden van stress / vermoeidheid door verplaatsingen Hybride werktijd Behoud van het voltijdse regime Vergoeding aan 90% Verhoging van het aantal vakantiedagen 59

60 Deel II : Pensioen Wet van 18 december

61 1. Inleiding 61

62 1. Inleiding Nieuwe wetgeving Akkoord van de Groep van tien dd. 16 oktober 2015 Ministerraad/kernkabinet akkoord integraal uitvoeren Aangekondigde maatregelen in regeerakkoord Wet van 18 december 2015 tot waarborging van de duurzaamheid en het sociale karakter van de aanvullende pensioenen en de versterking van het aanvullend karakter ten opzichte van de rustpensioenen 62

63 1. Inleiding Nieuwe wetgeving W e t v a n 1 8 d e c e m b e r Waarborging duurzaamheid en sociaal karakter Herziening WAP rendementsgarantie Minimale overlijdensdekking voor slapers Versterking aanvullend karakter t.o.v. rustpensioen Link opname aanvullend pensioen en (opname) wettelijk pensioen 63

64 2. Link aanvullend pensioen en wettelijk rustpensioen 64

65 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen WAP WAPBL WAPZ I. Begrip pensionering II. III. IV. Moment van uitbetaling prestaties Geen aanvullende pensioenopbouw in geval van professionele activiteiten na pensionering Begrip pensioenleeftijd WAP WAPBL V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen 65

66 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen I. Begrip pensionering Voordien: (contractuele) pensioenleeftijd in pensioenreglement of overeenkomst Normale vervroegde uitgestelde pensioenleeftijd 60 jaar 65 jaar Wet van 18 december 2015 invoegen begrip pensionering Pensionering = de effectieve ingang van het rustpensioen m.b.t. de beroepsactiviteit die aanleiding gaf tot de opbouw van de prestaties WAPZ WAPBL rustpensioen als zelfstandige WAP rustpensioen als werknemer 66

67 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen WAPZ WAPBL WAP Verworven prestaties/reserves worden vereffend bij pensionering van de aangeslotene DUS nieuw principe = opname aanvullend pensioen op moment opname (vervroegd) wettelijk rustpensioen loskoppeling van contractuele pensioenleeftijd in pensioenreglement/-overeenkomst 67

68 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Opname wettelijk pensioen Verhoging wettelijke pensioenleeftijd (Wet 10 augustus 2015) 68

69 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Opname wettelijk pensioen Verstrengde leeftijd- en loopbaanvoorwaarden voor vervroegd pensioen overgangsmaatregelen Steeds meer WNs/ZS zullen in de toekomst pas later met (vervroegd) wettelijk pensioen kunnen 69

70 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Gevolgen voor opname aanvullend pensioen? Verplichte vereffening bij pensionering ook bij pensionering VOOR de normale pensioenleeftijd Wat indien pensionering valt NA de normale pensioenleeftijd Pensioentoezegging (= pensioenovereenkomst/-reglement) blijft verder van kracht tot aan de pensionering (tenzij ze wordt opgeheven) in principe geen uitbetaling vóór pensionering (zie verder uitzondering) 70

71 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Uitzondering Pensionering NA wettelijke pensioenleeftijd of NA voldoen voorwaarden vervroegd wettelijk pensioen Prestaties/reserves mogen uitbetaald worden op wettelijke pensioenleeftijd of moment waarop voldaan aan voorwaarden vervroegd pensioen 71

72 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Uitzondering Vo o r w a a r d e : moet duidelijk voorzien zijn in pensioenreglement/-overeenkomst Passieve aangeslotenen: geen probleem Actieve aangeslotenen Pensionering in pensioenreglement/-overeenkomst vaak gekoppeld aan moment beëindiging activiteiten voor werkgever/vennootschap Quid art. 13 WAP verdere pensioenopbouw zolang in dienst? Quid art WAPBL pensioenovereenkomst blijft van kracht tot aan pensionering (cf. MvT: zelfde logica als art. 13 WAP ) 72

73 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Overgangsmaatregelen SWT op 55 jaar of ouder in kader van herstructureringsplan bestaande op 1 oktober 2015 (ON in moeilijkheden/herstructurering) opname vanaf 60 jaar 73

74 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen II. Uitbetaling aanvullend pensioen Overgangsmaatregelen Voorwaarde : voor zover pensioenreglement/-overeenkomst van kracht op 1 januari 2016 het toelaat toegelaten indien eindleeftijd van 60 jaar in pensioenreglement/- overeenkomst toegelaten indien vervroegde eindleeftijd voorzien in pensioenreglement/- overeenkomst met eindleeftijd van 65 jaar maar zelden toegelaten tijdens actieve dienst 74

75 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen III. Geen aanvullende pensioen opbouw bij arbeid na pensionering Geen verdere opbouw wettelijke pensioenrechten (KB 28 mei 2013) Niet langer aangesloten bij de pensioentoezegging of de solidariteitstoezegging Verbod niet van toepassing op gepensioneerden van vóór 1 januari 2016 in zoverre het reglement of de pensioenovereenkomst in verdere opbouw voorzag (art. 63/6 WAP art. 55/4 WAPBL niet voorzien in WAPZ) 75

76 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen IV. Begrip pensioenleeftijd WAP WAPZ WAPBL Voor nieuwe pensioentoezeggingen/pensioenovereenkomsten (na 1 januari 2016) Pensioenleeftijd = de op het ogenblik van de invoering van de pensioentoezegging/pensioenovereenkomst in voege zijnde wettelijke pensioenleeftijd 76

77 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen IV. Begrip pensioenleeftijd Een bestaande pensioentoezegging/pensioenovereenkomst: Bij wijziging van de pensioenleeftijd wettelijke pensioenleeftijd Voor nieuwe werknemers / nieuw aangesloten bedrijfsleiders vanaf 1 januari 2019 wettelijke pensioenleeftijd Geen verband meer tussen (contractuele) pensioenleeftijd en uitbetaling van de prestaties Waarom pensioenleeftijd? In DB plannen: voor de bepaling van verworven prestaties & verworven reserves; voor de financiering;... In alle plannen: voor projecties, plan design,... 77

78 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Waarover gaat het? Regelingen die aanzetten tot vervroegd pensioen of die de effecten ervan op het aanvullend pensioen milderen Bijkomende voordelen toekennen omwille van uittreding (bijv. omwille van SWT) of (vervroegde) pensionering Voorbeelden toekenning bijkomende bijdragen in vaste bijdragen/dc plan of cash balance plan of toekenning van bijkomende diensttijd in vaste prestatie/db plan ( future service ) lagere reductie van prestatie op eindleeftijd in vaste bijdrage/db plan dan de gewone actuariële reductie (vaak 6% per jaar vervroeging) Vaak voorbehouden aan actieve aangeslotenen (cf. discussie FSMA) 78

79 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Voorbeeld future service Bijdragen DC-plan Loon DB-plan Bijkomende premie Bijkomende diensttijd SWT/ Pensioen 65 SWT/ Pensioen 65 Diensttijd 79

80 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Voorbeeld gunstige reductieregels VRES Verworven prestatie op eindleeftijd 0%-reductie Lineaire reductie 2% Actuariële reductie MR/FR 6% SWT/ Vervroegd pensioen 65 80

81 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Verbod zijn vanaf 1 januari 2016 a b s o l u u t n i e t i g! Mogen geen uitwerking meer hebben vanaf 1 januari 2016 houden a.h.w. op te bestaan zelfs indien nog vermeld in pensioenreglement/-overeenkomst Geen dynamisch beheer Verbod mag niet tot gevolg hebben dat de verworven reserves op 31 december 2015 dalen Verbod geldt NIET voor bepalingen die voorzien in een verdere opbouw tijdens periode gedekt door de opzeggingsvergoeding! 81

82 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Overgangsmaatregel Verbod geldt niet voor aangeslotenen die 55 jaar of ouder zijn/worden in 2016 mogen verder genieten van gunstige vervroegingsmaatregel MAAR nieuwe maatregelen (+overgangsmaatregelen) over uitbetaling aanvullend pensioen zijn van toepassing DUS zullen minder effect hebben 82

83 2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art WAP) Einde discussie omtrent toepassing voor passieve aangeslotenen Gunstige vervroegingsmaatregelen veelal voorbehouden voor actieve aangeslotenen discussie met FSMA omtrent uitbreiding naar passieve aangeslotenen Wet van 18 december 2015 pensioenreglement/- overeenkomst kan bepalen welke aangeslotenen van deze bepalingen genieten MvT: mogen voorbehouden worden voor actieve populatie 83

84

85 Contact Annelies Gielen Advocaat Senior Associate T Barbara Heylen Advocaat Senior Associate barbara.heylen@claeysengels.be T