Keizer Karel College. Keizer Karel College

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Keizer Karel College. Keizer Karel College"

Transcriptie

1 Keizer Karel College Keizer Karel College 20 maart 2011 Marion Kooij en Leo Clarijs e i z e r K a r e l C o l l e g e s c h o o l v o o r h a v o a t h e n e u m t e c h n a s i u m g y m n a s i u m

2 Brijder Verslavingszorg (onderdeel PBG) Preventie ABC gesprekken Drugsinfo Hellup mijn kind kan niet zonder Voorlichting op school. Jeugd Leefstijl MDFT Klinisch Volwassenen zorg Ambulant & klinisch

3 Hoe oud moet uw kind zijn om alcohol te mogen drinken? En om te mogen blowen?

4 Trends volgens de EMOVO Alcohol <16 neemt af >16 jaar méér bingedrinken Meisjes evenveel als jongens Cannabisgebruik onveranderd Meer jongens dan meisjes Aandeel overige middelen zeer klein Bron EMOVO

5 Roken 13 % rookt wekelijks 2 e klas 7 % 4 e klas 18% Steeds meer meisjes roken Marion Kooij

6 Uw zoon of dochter wil een waterpijp aanschaffen. Vindt u dat goed?

7 Alcohol 44 % actuele drinkers 2 e klas 20 % 4 e klas 64 % 21 % van de scholieren is de maand voor het onderzoek dronken/aangeschoten geweest. Een derde 29%van de scholieren hebben bij één gelegenheid 5 of meer drankjes gedronken. 87% vindt dat ze niet te veel alcohol drinkt. Marion Kooij

8 Mijn kind kan het beste thuis leren drinken. Eens of oneens, omdat?

9 Waarom gebruiken jongeren alcohol en/of drugs? Nieuwsgierigheid Groepsdruk Spanning Strijd om zelfstandigheid Onprettige gevoelens vermijden Gezinsproblemen Psychische stoornissen Marion Kooij

10 Belevingswereld Jongeren Volwassenen Identiteit Hier en nu Genieten Ontdekken Mateloos is stoer Gezondheid Lange termijn Gebruik als probleem bestempelen Mateloos is negatief

11 Praten over gebruik Kies een goed moment Niet altijd aan tafel (in de auto?) Beter vaker kort en luchtig, dan een keer ernstig en lang Praat ook over de aangename kanten Duidelijke aanleiding (krant, t.v.) Als je over eigen gebruik praat, doe het dan eerlijk. Niet alleen de horrorstories vertellen Beschik over objectieve informatie. Alléén verbieden helpt niet Help kind bij maken van keuzes

12 Uw kind begint over een sweet-sixteen-party Vrienden zijn 15, 16 en 17. Haalt u de gewenste alcohol in huis?

13 Weddenschap Alcoholspelletjes Spelletjes; kaarten, ganzenbord of Stef Stuntpiloot Voordrinken Chillen in een huis

14 Alcohol en gedrag Overmoedig gedrag (Halt) Onveilige seks. Combinatie met drugs Buiten en uit de fles drinken en doordrinken Jong geleerd, oud gedaan!. Erfelijkheid

15 Alcohol en de hersenen Ontwikkeling van de hersenen. Bingedrinking Black out Schade als gevolg van éénmalig veel gebruik. Alcoholvergiftiging, coma.

16 Alcoholvergiftiging In 2009 er 500 jongeren aangeboden bij de spoedeisende hulp wegens alcoholintoxicatie. Ongeveer net zoveel meisjes als jongens Leeftijd van 11 t/m 17 jaar Vanaf 18 jaar zijn er geen exacte gegevens beschikbaar. Promillage tussen 1,3 en 1,8 (ongeveer7-9 glazen) Bron: Nederlands Signalerings Centrum voor Kinder geneeskunde (NSCK).

17 Veilig uitgaan: Let op dat er geen drugs (b.v. GHB) in je glas wordt gedaan. Ga niet mee in allerlei spelletjes die je drankgebruik opvoeren. Als er problemen zijn, dan is dat vaak net na sluitingstijd, (04.00 uur). Laat je kind dus net daarvoor thuis komen. Spreek een BOB af, ook al moet er niemand rijden. Bij geweld; bel 112 en maak als het mogelijk is een filmpje met je mobiel. Laat je niet uitdagen, ook niet alleen door te kijken. Zorg als ouder dat je bereikbaar bent

18 Cannabis 8 % gebruikte cannabis de maand voor het onderzoek. 2 e klas 4 % 4 e klas 12 % Op de vraag ooit? Is dat 7 en 27 % 77 % krijgt/koopt via vrienden. 79 % gebruikt op straat. 47 % bij vrienden Marion Kooij

19 Signalen van cannabisgebruik Rode ogen, trage oogopslag Verstoorde coördinatie Lachkick, vreetkick Veel associëren (high) Traag (stoned) Dalende schoolprestaties Alléén blowen Spijbelen Afspraken niet nakomen Moeite om wakker te worden

20 U vindt een zakje wiet op de kamer van uw kind (16). Zegt dat het van een vriend is Wat doet u?

21 Effect Cannabis, afhankelijk van Soort, sterkte, dosering Wijze van toedienen roken, eten, hasjolie Individuele variatie Stemming, sfeer Ervaring met gebruik Verwachting over effect Bij lage dosering merk je niets van gebruik

22 Ongewenste effecten cannabis Verslaving Psychose/ schizofrenie Depressie Angst stoornissen Interactie met medicatie

23 Hoe lang blijft THC in je lichaam?

24 Cannabis Bij jongeren die meer dan 1 gram in de week blowen (ongeveer 3 joints) wordt het concentratie- en leervermogen de gehele week negatief beïnvloed.

25 Drugs Verdovend: Alcohol, GHB, cannabis Bewustzijn veranderend Cannabis, LSD, Truffels/paddo s, XTC. Opwekkend: Nicotine, speed, cocaïne, XTC. Marion Kooij

26 Energiedrinks

27 Activiteiten op internet Activiteiten op internet Msn, chatten en Info zoeken (voor school) of surfen Downloaden en uploaden muziek, films, foto s Profielsites zoals hyves en faceboek Online games Web log; twitteren E-bay Whats App (via mobiel o.a iphone) Pingen (Blackberry) Unibet

28 Gamen: gewenste en ongewenste effecten.

29 Hoeveel uur per dag zit uw kind achter de computer? Wat doet u kind op internet? Slaat hij/ zij wel eens maaltijden over? Offert hij/zij daar slaap voor op? Denkt u dat u kind daarover liegt? Heeft u daar vaker ruzie over? Ziet uw kind buiten schooltijd ook nog vrienden? Bent u op de hoogte van de leeftijdsaanduiding op spelen?

30 Grenzen stellen aan internet/computergebruik heeft geen zin. Je kunt het toch niet controleren. Eens of oneens? Want.

31 Voordelen van gamen Ontspannen Contact leggen Verbeterde oog-hand coördinatie Geleerde vaardigheden overdraagbaar naar werkelijke leven Trainen zelfvertrouwen, analytische -, probleemoplossende, strategische - en emotionele vaardigheden.

32 Nadelen (excessief) gamen (1) Vermoeide, geïrriteerde, droge ogen. Migraine, hoofdpijn, rugpijn, RSI Verwaarlozing persoonlijke hygiëne, slecht eten Isolement als virtuele relaties in hoge mate werkelijke relaties vervangen Duidelijke relatie met verminderde schoolprestatie (oorzaak en gevolg?)

33 Nadelen (excessief) gamen (2) Chronisch slaaptekort Minder lichaamsbeweging en meer vetzucht Sommige games geven echter meer beweging dan wandelen Geen bewijs voor daadwerkelijke effecten van negatieve seksistische en racistische stereotypering

34 Opvoedtips: internet & gamen Bepaal duidelijk wanneer, hoeveel en welke games er gespeeld mogen worden. Leef deze regels na en stel beperkingen in als de regels worden overtreden. Laat jongeren voor het spelen eerst hun huiswerk maken. Laat geen computers, laptops en of mobieltjes toe in de slaapkamer. Probeer samen spelen te bevorderen, maar niet alleen online. Speel zelf ook games met of tegen uw kind. Laat kinderen niet spelen vlak voor het slapen. Leer kinderen veilig internetten. Wat eenmaal op internet staat, staat daar voor altijd. Let op pesten!

35 Adressen & websites informatie of hulp: naam en tel. preventiewerker

Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs

Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs 16 oktober 2012 marion.kooij@brijder.nl 023 5307400 www.twitter.com/brijderjeugd Hoeveel alcoholspelletjes kent u? Kingsen Boeren Zap een

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

Dat doet mijn kind toch niet?!

Dat doet mijn kind toch niet?! Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs 17 maart 2016 marion.kooij@brijder.nl 088 3583 880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de

Nadere informatie

Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs.

Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs. Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs. 28 januari 2014 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd 30-01-2014 Marion Kooij Brijder Verslavingszorg

Nadere informatie

Liska Vulperhorst Preventiewerker

Liska Vulperhorst Preventiewerker Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Puberbrein. Puberteit, Puberbrein en Alcohol en Drugs. Ester Teunen, Brijder Jeugd Sascha Rem, CJG Beemster

Puberbrein. Puberteit, Puberbrein en Alcohol en Drugs. Ester Teunen, Brijder Jeugd Sascha Rem, CJG Beemster Puberbrein Puberteit, Puberbrein en Alcohol en Drugs Ester Teunen, Brijder Jeugd Sascha Rem, CJG Beemster Film dwdd Op welke vragen wilt u vanavond een antwoord? Programma Welkom Opwarmer Ontwikkeling

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Preventie Behandeling Nazorg Alcohol, roken, drugs, medicijnen, gamen, gokken Programma

Nadere informatie

Welkom. Middelen & Opvoeden Youz

Welkom. Middelen & Opvoeden Youz Welkom Middelen & Opvoeden Youz Wat is Youz? Jongerenmerk van Bouman GGZ Advies en behandeling voor jongeren met problemen op het gebied van alcohol, drugs, gokken of gamen. Youz is er ook voor ouders

Nadere informatie

Heb je vandaag nog iets leuks meegemaakt op internet? *

Heb je vandaag nog iets leuks meegemaakt op internet? * Heb je vandaag nog iets leuks meegemaakt op internet? * 4 april 2012 Wijkcentrum Binnensteeds * Justiene Pardoen www.mijnkindonline.nl Programma Welkom, informatie over de sprekers Internet en gamen Esi,

Nadere informatie

Tactus Verslavingszorg. Programma. Tactus op De Rede. Gamen & Internet. Gamen. Bianca Swart Preventiewerker

Tactus Verslavingszorg. Programma. Tactus op De Rede. Gamen & Internet. Gamen. Bianca Swart Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Informatie, advies en hulp Alcohol, drugs, medicijnen, gamen, gokken Bianca Swart Preventiewerker Preventie basisonderwijs

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

Liefde & Behang Wat is Youz? Jongerenmerk van Bouman GGZ Advies en behandeling voor jongeren met problemen op het gebied van alcohol, drugs, gokken of gamen. Youz is er ook voor ouders en de omgeving.

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014 Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken

Nadere informatie

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk 16 september 2014 Pel van Hattum Programma 1. Middelen 2. Cijfers 3. Puberteit 4. Opvoeding 1. Middelen: Tabak Héél ongezond: de dodelijkste

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

Belang Preventie Cijfers comazuipen 2011

Belang Preventie Cijfers comazuipen 2011 Programma vandaag 19:00 19:45 u Tactus Verslavingszorg Cijfers Middelen/gewoontes 19:45 20:00 u Pauze Pubers & Verslavingen Liska Vulperhorst Preventiewerker 21 maart 2013 20:00 20:45 u Stellingen 20:45

Nadere informatie

Welkom. Middelen & Opvoeden Youz

Welkom. Middelen & Opvoeden Youz Welkom Middelen & Opvoeden Youz Wat is Youz? Jongerenmerk van Antes Advies en behandeling voor jongeren met problemen op het gebied van alcohol, drugs, gokken of gamen. Youz is er ook voor ouders en de

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA P u b e r s e n g e n o t m i d d e l e n P R O G R A M M A PUBERS EN Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD HM Puberteit Puberbrein Populaire Genotmiddelen Preventie Als er meer hulp nodig is

Nadere informatie

De puberteit 9/21/2015. Programma. Indeling naar werking. Wat zijn genotmiddelen? Welkom bij Uw kind en genotmiddelen

De puberteit 9/21/2015. Programma. Indeling naar werking. Wat zijn genotmiddelen? Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Programma Welkom bij Uw kind en genotmiddelen (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Energydrinks Roken Alcohol en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Indeling naar werking Wat

Nadere informatie

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Energiedrank Roken: sigaret, waterpijp en shishapen Alcohol Cannabis Opvoedtips Wat zijn genotmiddelen?

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier Samen werken aan gezondheid 27 oktober 2016 Ouderavond Het Vlier GGD IJsselland José Plette-Waanders Jeugdverpleegkundige Tactus Marleen Engelbarts Preventiewerker Inhoud Voorstellen Programma: - GGD IJsselland

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN?

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? Deinze 4 juni 2013 www.drugpunt.be/heelwatinhuis Drugpunt Leie & Schelde Filip Claeys Sanne Foulon www.drugpunt.be

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar Programma Genotmiddelen Ontwikkeling pubers Middelen: Energydrinks Roken Alcohol Opvoeding Genotmiddelen Indeling naar werking Verdovend

Nadere informatie

Thema avond alcohol & drugs

Thema avond alcohol & drugs Thema avond alcohol & drugs Hester Dadema & Jeroen Dekkers Helder Theater Ellen Honings Verslavingspreventie Scene Helder Theater Alcohol en opvoeden Programma Scene: alcohol en opvoeden Puberbrein en

Nadere informatie

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker. ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN OUDERS ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker bernard.van.t.klooster@novadic-kentron.nl DEURNE- ZEILBERG 5 juni 2018 Wat heeft u zelf wel eens gebruikt? Cocaine

Nadere informatie

Uw kind, alcohol en drugs

Uw kind, alcohol en drugs Uw kind, alcohol en drugs Kelly is 13 jaar. Zij heeft vrienden die alcohol drinken. Ze kopen blikjes bier. Ze drinken het bier op straat op. Kelly drinkt nog geen alcohol. Als Kelly uw dochter was. Wat

Nadere informatie

Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar

Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar Programma Soorten genotmiddelen Het puberbrein Genotmiddelen; Waterpijp Blowen Opvoeding Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering

Nadere informatie

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

Liska Vulperhorst 2 november 2015

Liska Vulperhorst 2 november 2015 Liska Vulperhorst 2 november 2015 Programma Cijfers Gamen nader toegelicht Soorten games Positieve effecten Negatieve effecten Wat maakt een game verslavend Verslaving Wat kunt u doen? Tips Adviezen Gamen

Nadere informatie

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS / pagina eens oneens VIA INVOEGEN KOPTEKST EN VOETTEKST KUNT U DEZE TEKST WIJZIGEN / pagina 2 Cannabis/hasj is verslavend VIA INVOEGEN KOPTEKST EN

Nadere informatie

Pubers. En de verleidingen van nu!

Pubers. En de verleidingen van nu! Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

Help, mijn kind gaat uit!?

Help, mijn kind gaat uit!? Help, mijn kind gaat uit!? Uit met ouders Time Out 29-11-2017 Bas Zegers, kinderarts sociale pediatrie Mathijs de Croon, preventiewerker Novadic-Kentron 5-12-2017 2 Er zijn ouders die zich helemaal geen

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Programma (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Roken Alcohol Gamen Opvoeding en genotmiddelen De puberteit ? Aan het

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Tips voor ouders met opgroeiende kinderen Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Signaleren & Bespreken

Signaleren & Bespreken Signaleren & Bespreken HIER KOMT NOG EEN FOTO! Help! Mijn kind gaat uit! Hoe signaleer ik druggebruik bij mijn kind? Hoe signaleer ik problematisch gebruik bij mijn kind? En wat als blijkt dat..? Op tijd..

Nadere informatie

Ouderavond CLZ Ouderavond. Voorstellen. Kelly Roelofs. Onze insteek

Ouderavond CLZ Ouderavond. Voorstellen. Kelly Roelofs. Onze insteek 24-11-16 Ouderavond Ouderavond CLZ 21-11-2016 Voorstellen Kelly Roelofs kelly.roelofs@stichting-be-aware.nl Onze insteek Overmatig versus gezond Vroeg signalering Preventie Kind bewust maken, eigen verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Welkom. Ouders / verzorgers van Kinderen, jongeren Gemeente Vianen. Ton Bellemakers preventie

Welkom. Ouders / verzorgers van Kinderen, jongeren Gemeente Vianen. Ton Bellemakers preventie Welkom Ouders / verzorgers van Kinderen, jongeren Gemeente Vianen Ton Bellemakers preventie Centrum Maliebaan Instelling voor verslavingspsychiatrie in de provincie Utrecht. Centrum Maliebaan biedt zorg

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure Over deze brochure Alcohol en drugs? Daar is mijn kind toch nog veel te jong voor! Mijn zoon of dochter is daar nog helemaal aan toe. Veel ouders kunnen zich nauwelijks voorstellen dat hun zoon of dochter

Nadere informatie

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Roken: sigaret, waterpijp en shishapen Alcohol Opvoedtips

Nadere informatie

Inspiratiedag studenten

Inspiratiedag studenten Inspiratiedag studenten Drugsgebruik- en gebruikers Eva Ehrlich Inhoud Cijfers Quiz Werking Alcohol Drugs Breindoping Wat zijn drugs? Soms wordt uitgegaan van de werking van het middel, soms wordt gekeken

Nadere informatie

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18 Feiten over het Alcohol- en Drugsgebruik van jongeren in het district Rivierenland Gelderland-Midden Gebaseerd op het onderzoek: Lekker samen van de kaart (maart 27) Inleiding Het alcoholgebruik neemt

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN RISICOVOL GEDRAG DE PUBERTEIT UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Dit is de periode waarin meisjes en jongens zich tot volwassene ontwikkelen. Ze worden geslachtsrijp en ontwikkelen

Nadere informatie

Signalen bij middelengebruik

Signalen bij middelengebruik Signalen bij middelengebruik opvallende veranderingen in gedrag ontwijkend gedrag, uw kind is moeilijker te bereiken; komt afspraken niet (meer) na; schoolprestaties gaan achteruit en/of begint met spijbelen

Nadere informatie

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Parnassia Bavo Groep Brijder Verslavingszorg Preventie Jeugd Zorg ambulant & klinisch Bereidheidliniaal

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt.

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt. IJsselland GENOTMIDDELEN Jongerenmonitor 1 4% ooit alcohol gedronken.163 jongeren School Klas 13-14 jaar Klas 4 1-16 jaar 4% weleens gerookt % ooit wiet gebruikt Genotmiddelen Psychosociale gezondheid

Nadere informatie

WIL JE MINDER BLOWEN?

WIL JE MINDER BLOWEN? WIL JE MINDER BLOWEN? Uitgave van Stichting Be Aware Maart 2015 Ik wil minderen. Je vindt dat je teveel wiet/hasj of cannabis rookt. Je beseft dat je hierdoor minder goed functioneert: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Verslavingskunde.

Verslavingskunde. Verslavingskunde mathijs.de.croon@novadic-kentron.nl www.novadic-kentron.nl cannabis 12% opiaten 10% cocaïne amfetamine e.d. 14% alcohol 33% gokken 3% GHB 3% > 50 jaar 28% 24-50 jaar 64% XTC < 1% < 18

Nadere informatie

Vragenlijst gezondheidscheck

Vragenlijst gezondheidscheck Vragenlijst gezondheidscheck IK HEB ZELF VRAGEN Op de volgende vragen kun je met Ja óf Nee antwoorden. Antwoord je met Ja dan nodigt de jeugdverpleegkundige je uit voor een gesprek. In het gesprek wordt

Nadere informatie

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Alcohol: cijfers, feiten en de wet Opvoedtips Wat zijn genotmiddelen?

Nadere informatie

Signaleren & begeleiden

Signaleren & begeleiden Signaleren & begeleiden Steffie Nooy GGD Chareen Soekardjo Jellinek Jeugdnet Programma De Gezonde School en Genotmiddelen Kennis van Alcohol, Cannabis, Gamen Signaleren van gebruik Gespreksvoering Aanbod

Nadere informatie

Wat je moet weten over hasj en wiet

Wat je moet weten over hasj en wiet Wat je moet weten over hasj en wiet 1 2 Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie bij jongeren

Alcoholintoxicatie bij jongeren Alcoholintoxicatie bij jongeren Beter voor elkaar Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie ( comazuiper ) Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in

Nadere informatie

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Reglement Genotmiddelen

Reglement Genotmiddelen Reglement Genotmiddelen Reitdiep College vestiging Kamerlingh Onnes 1.Inleiding De school wil bijdragen aan het welzijn en veiligheid van leerlingen en personeel. Om dit te realiseren zijn er regels en

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.

Nadere informatie

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Programma Brijder en Brijder Jeugd Wie zit er in de zaal? Middelengebruik en GGZ Wat is verslaving?

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Pubers en verleidingen. Voorlichting en Preventie Bill de Smeth

Pubers en verleidingen. Voorlichting en Preventie Bill de Smeth Pubers en verleidingen Voorlichting en Preventie Bill de Smeth Programma Puberteit Middelen Gamen Tips Nog steeds drinken Nederlandse jongeren te vroeg te vaak te veel Puberteit: een turbulente periode

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013 Jongeren en alcohol Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ Dokters op dinsdag 22 januari 2013 U voelt u onrustig en krijgt het volgende voorgeschreven: Suspensie

Nadere informatie

OUDERVOORLICHTING Riskante Gewoontes. mijn ouders mogen trots op mij zijn. Ik ben verslaafd aan twitter, en niet aan drugs.

OUDERVOORLICHTING Riskante Gewoontes. mijn ouders mogen trots op mij zijn. Ik ben verslaafd aan twitter, en niet aan drugs. OUDERVOORLICHTING Riskante Gewoontes mijn ouders mogen trots op mij zijn. Ik ben verslaafd aan twitter, en niet aan drugs. Vroegsignalering en geïndiceerde preventie Voormalige afdeling preventie Advies,

Nadere informatie

De percentages zijn omgezet naar het niveau van een klas 4 met 25 leerlingen (leeftijd jaar).

De percentages zijn omgezet naar het niveau van een klas 4 met 25 leerlingen (leeftijd jaar). Middelengebruik in beeld gemeente Hardenberg Taskforce. Hieronder volgt eerst een schets van wat we nu weten over de jongeren in de gemeente Hardenberg. Uiteraard voor zover dit bekend is uit onderzoek

Nadere informatie

Bespreken van situaties

Bespreken van situaties Bespreken van situaties U heeft met de leerlingen de website over alcohol, roken en drugs doorlopen. Dit zijn onderwerpen die leerlingen bezighouden en waar ze onderling over praten. Toch is het goed om

Nadere informatie

Is Nix18 echt Nix18?

Is Nix18 echt Nix18? Is Nix18 echt Nix18? Waarom bent u vanavond gekomen? Hoe gaan andere ouders hier mee om? Tips om je kind duidelijk te maken dat het niet gezond voor je is. Hoe wordt er op school mee omgegaan? Waarom laten

Nadere informatie

Vragenlijst Gezondheidscheck

Vragenlijst Gezondheidscheck Vragenlijst Gezondheidscheck Vraag Welk soort onderwijs volg je? In welke klas zit je? Hoe gaat het met je gezondheid? Kun je alles doen zonder lichamelijk klachten (bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn, rugpijn)?

Nadere informatie

Uitslagen leerlingen onderzoek (2003)

Uitslagen leerlingen onderzoek (2003) Uitslagen leerlingen onderzoek (00) Als onderdeel van het onderzoek naar het verslavingspreventieproject op scholen voor voortgezet onderwijs in Katwijk is een anonieme online-enquête afgenomen met behulp

Nadere informatie

Ouderatelier GAMEN. Iris Timmerman Dinsdag 26 januari 2016

Ouderatelier GAMEN. Iris Timmerman Dinsdag 26 januari 2016 Ouderatelier GAMEN Iris Timmerman Dinsdag 26 januari 2016 Filmpje: If books came after games www.ted.com Jane McGonigal Voordelen gamen Toegepast voor therapie, rehabilitatie en leerondersteuning Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul HASJ EN WIET Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Het roken van tabak met hasj of wiet heet blowen. Ik blow niet. Ik gebruik medicijnen. Dan kan het

Nadere informatie

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam?

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam? de kater komt later ziek door te veel alcohol Je hebt te veel alcohol gedronken. Dit heeft je zo ziek gemaakt dat we je met spoed moesten opnemen in ons ziekenhuis. Waarschijnlijk ben je - net als je ouders/verzorgers

Nadere informatie

Signalen van verdovende middelen. Volgens de (opium)wet. Signalen van stimulerende middelen. Redenen gebruik

Signalen van verdovende middelen. Volgens de (opium)wet. Signalen van stimulerende middelen. Redenen gebruik Associëren Novadic-Kentron Preventie, Voorlichting en Advies Workshop LVG 60 minuten Drugs Belevingswerelden Associëren drugs LVG Ø Impulsief Ø Hier & nu (gevoelig voor impulsen van dat moment) Ø Grenzeloos

Nadere informatie

Schadelijke effecten van alcohol

Schadelijke effecten van alcohol Schadelijke effecten van alcohol Jong geleerd? Saskia Wolt kinderarts Gerda de Boer GZ-psycholoog K&J Flevoziekenhuis DeKinderkliniek/DeKinderGGZ 2-11-2015 Club Cell, Almere Inhoud Alcohol en uw puber:

Nadere informatie

Vragenlijst gezondheidscheck

Vragenlijst gezondheidscheck Vragenlijst gezondheidscheck IK HEB ZELF VRAGEN Op de volgende vragen kun je met Ja óf Nee antwoorden. Antwoord je met Ja dan nodigt de jeugdverpleegkundige je uit voor een gesprek. In het gesprek wordt

Nadere informatie

lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: ROKEN EN BLOWEN 3 GEWOONTEN 3 CONTRACT 4 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID

Nadere informatie

JEUGDMONITOR EMOVO 2013-2014 Gemeente Heemstede

JEUGDMONITOR EMOVO 2013-2014 Gemeente Heemstede Gemeente Resultaten voor gemeente en regio Kennemerland Regio N=9.98 Ervaren gezondheid en aandoeningen Voelt zich gezond 84 83 Heeft minstens chronische aandoening, vastgesteld door arts 3 3 Heeft allergie,

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol.

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol. E V E N V O O R S T E L L E N: Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD Hollands Midden Roken en alcohol P R O G R A M M A Relaties en seksualiteit Voeding en bewegen Sociale Media Roken en alcohol

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA 20:05 theater: alcohol 20:40 pauze met beurs 21:10 theater: sociale media 22:00 afsluiten E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA Roken en

Nadere informatie

Gaan zitten bij ooit gebruik

Gaan zitten bij ooit gebruik 1 Gaan zitten bij ooit gebruik 2 3 Speciaal bedoeld voor ouderavonden, voor ouders van basisonderwijs of beginnend middelbaar onderwijs. Deze quiz is bedoeld om met elkaar wat kennis op te doen, maar ook

Nadere informatie

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom bij Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken

Nadere informatie