De opbouw van een neurofeedback behandeling. Van kennismakingsgesprek tot afsluiten van de behandeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De opbouw van een neurofeedback behandeling. Van kennismakingsgesprek tot afsluiten van de behandeling"

Transcriptie

1 De opbouw van een neurofeedback behandeling Van kennismakingsgesprek tot afsluiten van de behandeling

2 Programma Het kennismakingsgesprek, de intake, indicaties en contra-indicaties. Klachten, problemen, comorbiditeit en symptomatologie. Het ruwe EEG, EEG mapping (Q-EEG) en normatieve databases. Protocol bepaling, parallelbehandelingen en het verloop van de behandeling

3 Het kennismakingsgesprek Oriënterend Vluchtige inventarisatie Best possible practice Indicatie Contra-indicatie Parallelbehandeling? Medicamenteus Psychotherapie Medisch model Dynamisch-holistisch model

4 Informatief Neurofeedback: langdurige behandeling Commitment Behandelaar Werkgever School Financiering: Eerste lijn Tweede lijn

5 Procedureel Intake Diagnostiek Vragenlijsten EEG/Q-EEG Frequentie behandelingen/sessies Show No-show

6 Intake-Quest De eerste lijn: zelfreportage De tweede lijn: verwijzing Inventarisatie Verdieping Interview Eerder onderzoek(diagnostiek SCL-90, BDI,UCL, CFQ WAIS, WISC CNC-1020? DBC

7 Inventariseren medicatie, dit zowel ten aanzien van de voorgeschreven als ook niet voorgeschreven medicatie in de huisapotheek ( over the counter medicatie) het gebruik van alcohol en andere recreatieve middelen (joints, XTC, enz.). hersenschudding (auto)ongevallen en aanverwante ongelukjes toevallen of absences beroerte leerproblemen ontwikkelingsstoornissen geheugenproblemen aandachtsproblemen cognitieve problemen gehoor problemen dissociatie stoornissen, PTSS, As-II stoornissen (DSM-IV) psychiatrische of neurologische afwijkingen

8 Intake-EEG Afname EEG Bewerken Deartefacten Normatieve database(s)

9 Normatieve databases NXlink NeuroGuide SKILL Loreta Brain Resource Compagnie

10 Normatieve databases Absolute versus relatieve power. LinkEars versus Laplacian montage. Geopende versus gesloten ogen. Eén Hz weergave s versus frequentiebanden zoals: 1-4 hertz delta band 4-8 hertz theta band 8-12 hertz alpha band 12,5-25 Hz theta band Contralaterale versus ipsilaterale hemisfeer coherentie. Asymmetrie. Dominante frequentie. Fase. Discriminant analyse: Traumatische hersenbeschadiging. Leerproblemen.

11 Protocol bepaling Externe expertise Supervisie Intervisie

12 Behandeling De eerste sessie Samenvatten & relaties leggen Klachten en problemen Functieleer en anatomie Literatuur en ervaring Q-EEG Behandel posities (protocol) Wat Waar Waarom Kennismaken met het fenomeen feedback Even oefenen

13 Dossier voering Analoog Digitaal Inzagerecht Werkaantekeningen Per sessie

14 Sessieblad ID Datum Elektrodepositie(s) Frequentiebanden Thresholds Baseline(s) Intra sessie resultaten Type feedback Koppeling naar hard- en software bestanden Sessie aantekeningen onderdeel dossier Wat merkt cliënt Veranderingen (systeem, medicatie enz.) Werkaantekeningen? Geen onderdeel dossier (geheugensteuntjes en personal notes)

15 Wat is er te behandelen?

16 Klachten en problemen Comorbiditeit en symptomatologie Academic Cognitive Enhancement AD/HD and Learning Disabilities Addiction Adverse Reactions and Side Effects Anger Anxiety Asthma Autism Autoimmune Disorders Brain Injury Cerebral Palsy Creatvity Chronic Fatigue Syndrome Cognitive Decline Coma Criminals & Juvenile Offenders Depression Developmental Disorders Dissociative Disorders Epilepsy Fibromyalgia Headache Hemoencephalograp hy Hemispheric Asymmetry Hypertension LENS Neurofeedback LORETA Neurofeedback Medical Conditions Obsessive Compulsive Disorder Optimal Functioni ng Post Traumatic Stress Disorder Pain Parkinson's Syndrome Premenstrual Syndrome Review Articles Schizophrenia Sleep Slow Cortical Potentials Spasticity Standards Stroke Theoretical Treatices Tinnitus Tourette's Syndrome Withdrawal

17 EEG Ruwe EEG EEG mapping (Q-EEG) normatieve databases

18 Behandeling Protocol bepaling Parallelbehandeling en het verloop daarvan

19 EEG als diagnostisch middel? EEG = diagnose ondersteunend instrument Indicatief? EEG als diagnostisch instrument???

20 EEG Conditie Geopende ogen Gesloten ogen Cognitieve taak? Montage LinkEars Laplacian Klein Groot

21 Referentie LinkEars Oorlel Mastoïd Databases Absolute Power Thatcher Relatieve Power Gurnee

22 Zinvolle parallel behandelingen Persoonlijkheidsproblematiek Medicatie Depressie Bipolaire stoornis Anti-epileptica Antipsychotica? Niet aangeboren hersenletsel TBI CVA (glia)

23 Vangnet 9 to 5 24/7 PAAZ GGZ

24 Passend gedrag Activiteiten vooraf Op stap gaan in het weekend Alcohol Recreatieve middelen (joint, XTC, cocaïne enz.) Nachtrust Activiteit tijdens Stoel Volwassenen kinderenach

25 Passend gedrag Ook van de behandelaar Verveling Luisteren Informeren Progressie Ontbreken daarvan

26 Te geringe resultaten? Protocol Geopende ogen Gesloten ogen Reden tot aanpassen? Instellingen nalopen Juiste filters, juist frequenties, Thresholds Te krap Te ruim

27 Te geringe resultaten? Te complex protocol? Vaardigheden behandelaar Protocol en primaire vraagstelling Is de vraagstelling wel het probleem? Comorbiditeit Verborgen agenda Recent EEG Supervisie/Intervisie Best possible Practice Leer vaardigheden (IQ; angst) Betere alternatieven Cliënt Behandelaar Niet de eindeloze doorploeteren: deadlines

28

29 Homeostase Q-EEG Oorzaak Gevolg Type feedback of taak Past deze bij de cliënt Verveling: afhaken Motivatie Sabotage

30 sabotage Motivatie. Systeem problematiek (disfunctioneel). Is er sprake van recente en/of meer dramatische of traumatische gebeurtenissen? Oppositioneel gedrag en adolescentie. Is er sprake van een gebrekkige coöperatie? Is er sprake van een ongezonde of haakse levensstijl (zelf medicatie, recreatieve middelen of alcohol)?

31 Geen succes: afronden

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

Neurofeedback. Therapie met fysiologische invalshoek. VeReFi Zomermarkt 2019

Neurofeedback. Therapie met fysiologische invalshoek. VeReFi Zomermarkt 2019 Neurofeedback Therapie met fysiologische invalshoek VeReFi Zomermarkt 2019 1 Wat nemen we vandaag door? Introductie mezelf en De Breinkliniek Paar testjes over het onderbewustzijn, hoe worden we voor de

Nadere informatie

Bio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven

Bio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven Bio (EEG) feedback Reflecties vanuit de klinische praktijk Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven Neurofeedback -Een vraag uit de spreekkamer- Minimaal 1500 Literatuur 2008 literatuur search

Nadere informatie

Organogram Werkgebied

Organogram Werkgebied Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in

Nadere informatie

TRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009.

TRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009. TRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009. Werkafspraken De afdeling psychiatrie, gevestigd in het Academisch Psychiatrisch Centrum van het AMC, kent 4 zorglijnen: 1. Acute zorg 2.

Nadere informatie

Deskundige behandeling van AD(H)D, Autisme en NAH

Deskundige behandeling van AD(H)D, Autisme en NAH Deskundige behandeling van AD(H)D, Autisme en NAH Soms zijn de signalen duidelijk Als het gaat om concentratieproblemen met of zonder hyperactiviteit wordt vaak gedacht aan AD(H)D. Maar er zijn ook minder

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek

Neuropsychologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is neuropsychologie?... 1 Mogelijke gevolgen van hersenproblematiek... 1 Wat is een neuropsychologisch onderzoek?... 2 Voorbeelden van neuropsychologisch

Nadere informatie

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING Congres 01-04-2009 lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING PREVALENTIE VERKLARINGSMODELLEN DIAGNOSTIEK BEHANDELING lex pull 23-03-2009 2 prevalentie 8-Tal studies SUD bij ADHD: Life-time

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding... 5. Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching...

Inhoudsopgave. Inleiding... 5. Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching... Aanbod ViA 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Behandeling in de verzekerde zorg...7 (Neuro)psychologisch onderzoek...7 Psychiatrisch consult...7 Coaching...8 Re-integratie begeleiding...8 Mediation...8

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

PITSTOP SUÏCIDE TRAINING

PITSTOP SUÏCIDE TRAINING PITSTOP SUÏCIDE TRAINING 2017 1 PITSTOP SUÏCIDE TRAINING Herziening Pitstop tbvde ParnassiaGroep, bewerking door N.Kool-Goudzwaard december 2016 21-4- 2017 Trainers: Remco de Winter en Nienke Kool 2 Programma

Nadere informatie

Afspraken over verwijzen, terugverwijzen en ontslag in de GGZ regio Arnhem voor patiënten/cliënten van 18 jaar en ouder

Afspraken over verwijzen, terugverwijzen en ontslag in de GGZ regio Arnhem voor patiënten/cliënten van 18 jaar en ouder Afspraken over verwijzen, terugverwijzen en ontslag in de GGZ regio Arnhem voor patiënten/cliënten van 18 jaar en ouder Verwijzen Criteria voor verwijzen vanuit de huisartsenpraktijk 1 Uit Landelijke samenwerkingsafspraken:

Nadere informatie

Interpersoonlijke psychotherapie

Interpersoonlijke psychotherapie Interpersoonlijke psychotherapie in een groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, Opleider-supervisor IPT en groepspsychotherapie Cora Versteeg, supervisor IPT en groepspsychotherapeut i.o.

Nadere informatie

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GecombinEErde behandeling bij dubbele diagnose Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals

Nadere informatie

Hoeveel behandelingen zijn er nodig? Blijvende resultaten

Hoeveel behandelingen zijn er nodig? Blijvende resultaten Hoeveel behandelingen zijn er nodig? Neurofeedbacktraining is maatwerk, dus het aantal sessies verschilt per persoon. Het is gebruikelijk om eerst twintig sessies af te spreken en daarna te kijken of het

Nadere informatie

Interventies voor jji en jeugdzorgplus. Leonieke Boendermaker

Interventies voor jji en jeugdzorgplus. Leonieke Boendermaker Interventies voor jji en jeugdzorgplus Leonieke Boendermaker 20 mei 2009 Evident? 1. Problemen doelgroep 2. Interventies die leiden tot vermindering problemen 3. Noodzaak goede implementatie 2 Om wat voor

Nadere informatie

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake)

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake) Zorgpad Intake Aanmelding Verwijzing via huisarts, school of jeugdinstelling Aanmelding Bespreking Team Er vindt wekelijks multidisciplinair overleg plaats, waarbij nieuwe aanmeldingen en lopende trajecten

Nadere informatie

Ontmoetingsochtend. Doorontwikkeling productstructuur GGZ

Ontmoetingsochtend. Doorontwikkeling productstructuur GGZ Ontmoetingsochtend Doorontwikkeling productstructuur GGZ Agenda Tijdsindicatie Onderwerp 9:00 uur 9.20 uur Kennismaking en doel van bijeenkomst 9:20 uur 10:00 uur Terugblik van: Doelen doorontwikkeling

Nadere informatie

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GECOMBINEERDE BEHANDELING BIJ DUBBELE DIAGNOSE Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals

Nadere informatie

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching...

Inhoudsopgave. Inleiding Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching... Aanbod ViA 2017 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Behandeling in de verzekerde zorg...7 (Neuro)psychologisch onderzoek...7 Psychiatrisch consult...7 Coaching...8 Re-integratie begeleiding...8 Mediation...8

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog... 1 Mogelijke gevolgen van een hersenbeschadiging... 1 Wat is een neuropsychologisch

Nadere informatie

Een (Lichte) Verstandelijke Beperking. Karlijn Vermeulen (kinder- en jeugd)psychiater Klinisch onderzoeker i.o.

Een (Lichte) Verstandelijke Beperking. Karlijn Vermeulen (kinder- en jeugd)psychiater Klinisch onderzoeker i.o. Een (Lichte) Verstandelijke Beperking Karlijn Vermeulen (kinder- en jeugd)psychiater Klinisch onderzoeker i.o. Karakter/RadboudUMC/CCE/Donders Instituut Nijmegen Symposium Vroege Ontwikkelingsstoornissen,

Nadere informatie

Het resultaat telt; de weg ernaartoe nog meer

Het resultaat telt; de weg ernaartoe nog meer Het resultaat telt; de weg ernaartoe nog meer Symposium Ontwikkelingsstoornissen GGNet Bram Sizoo, psychiater Centrum Ontwikkelingsstoornissen b.sizoo@dimence.nl Indeling Diagnose of classificatie? Ontwikkelingsstoornissen:

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek Patiënteninformatie Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek U bent door een specialist van het ziekenhuis verwezen

Nadere informatie

FEEDBACK DSM-IV code combinaties

FEEDBACK DSM-IV code combinaties FEEDBACK DSM-IV code combinaties Populatie: Beëindigde verblijven in de Minimale Psychiatrische Gegevens 2004 (N= 88551) Sectoren: Psychiatrische ziekenhuizen (PZ) en psychiatrische afdelingen van algemene

Nadere informatie

AD(H)D. een meetbare hersenfunctiestoornis. A.Haagen, kinderartskinderneuroloog 1

AD(H)D. een meetbare hersenfunctiestoornis. A.Haagen, kinderartskinderneuroloog 1 AD(H)D een meetbare hersenfunctiestoornis 1 Inleiding Wanneer spreken we van ADHD? Hoe stellen we de diagnose? Wat gebeurt er in de hersenen? 2 BEGRIPPEN Attention Deficit Hyperactivity Disorder = Aandachtsstoornis

Nadere informatie

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand? Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van

Nadere informatie

Symptom Tracking Form STF (versie: 5.0)

Symptom Tracking Form STF (versie: 5.0) Symptom Tracking Form STF (versie:.0) Hoe deze vragenlijst in te vullen: In deze vragenlijst wordt u gevraagd in welke mate u last heeft van een aantal specifieke klachten. Probeert u voor elk van de onderstaande

Nadere informatie

EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen

EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen Alida A. Gouw Neuroloog / klinisch neurofysioloog VU medisch centrum Dementie Update 2018 Disclosures Research support van Boehringer Ingelheim

Nadere informatie

Overzicht Klinische lessen. Dominique Selviyan

Overzicht Klinische lessen. Dominique Selviyan Overzicht Klinische lessen Dominique Selviyan Voorwoord Geachte lezer, Dit is het overzicht van de studiestof voor Klinische Lessen. Het betreft een overzicht van de literatuur gegeven bij de hoorcolleges.

Nadere informatie

Behandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring

Behandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante

Nadere informatie

Verslaving en comorbiditeit

Verslaving en comorbiditeit Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke

Nadere informatie

NEUROFEEDBACK. Ger Loots

NEUROFEEDBACK. Ger Loots NEUROFEEDBACK Ger Loots Netwerktheorie Theorie (Llinas, 2001) Gedistribueerde localisatie van functie Zelfregulatie (arousalregulatie) Juiste activiteit in situatie Underarousal Overarousal Instability

Nadere informatie

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen. Medische Psychologie

Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen. Medische Psychologie 00 Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen Medische Psychologie 1 Wie kan doorverwijzen voor onderzoek? Meestal is het een medisch specialist die u doorverwijst voor een neuropsychologisch onderzoek.

Nadere informatie

Polikliniek stemming en stabiliteit

Polikliniek stemming en stabiliteit Polikliniek stemming en stabiliteit Irene Tolner, MANP-GGz F. Verlinden, ouderenpsychiater 1 september 2015 Best Practice project 2006-2007 Realiseren van polikliniek voor ouderen (=60+) met een stemmingsstoornis

Nadere informatie

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;

Nadere informatie

POSTGRADUAAT OPLEIDING NEUROFEEDBACK BIJ ADHD

POSTGRADUAAT OPLEIDING NEUROFEEDBACK BIJ ADHD POSTGRADUAAT OPLEIDING NEUROFEEDBACK BIJ ADHD Dr. Werner Van den Bergh Centrum Vigilant, Lubbeek (bij Leuven) op de zaterdagen 18 en 25 mei, 1 en 8 juni 2013 De voorbije jaren bleef neurofeedback (EEG-biofeedback)

Nadere informatie

Interpersoonlijke psychotherapie

Interpersoonlijke psychotherapie Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, psychotherapeut Opleider-supervisor NVGP en NVIPT De genezing van de krekel Geacht somber gevoel,

Nadere informatie

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Dr. Doeke Keizer, huisarts Harkema Geen sponsoring vanuit industrie Agenda Even voorstellen Soorten pijn Chronische pijn > sensitisatie Pijneducatie Anderhalvelijnszorg

Nadere informatie

Experts in diagnostiek

Experts in diagnostiek Experts in diagnostiek Het beste in een kind naar boven halen Elk kind heeft zijn eigen talenten. Dit betekent niet dat alle kinderen even goed mee kunnen komen op school. Sommige kinderen hebben onvoldoende

Nadere informatie

Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg

Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg Korsakov Symposium 12-12-2014 Carolien Bruijnen, MSc Research Psycholoog cbruijnen@vvgi.nl Inhoud Ontwikkeling van de MoCA Onderzoek

Nadere informatie

Positioneren. De kracht van een beleving Theo Bosters. Waarom positioneren? Het verkrijgen van een voorkeurspositie in het brein van de doelgroep

Positioneren. De kracht van een beleving Theo Bosters. Waarom positioneren? Het verkrijgen van een voorkeurspositie in het brein van de doelgroep Positioneren De kracht van een beleving Theo Bosters Waarom positioneren? Het verkrijgen van een voorkeurspositie in het brein van de doelgroep 1 Bijvoorbeeld Maak af Heerlijk, helder Bijvoorbeeld Maak

Nadere informatie

SOLK anno 2016 What s new? Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater Ingeborg Visser, gz-psycholoog i.o. tot specialist /gedragstherapeut

SOLK anno 2016 What s new? Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater Ingeborg Visser, gz-psycholoog i.o. tot specialist /gedragstherapeut SOLK anno 2016 What s new? Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater Ingeborg Visser, gz-psycholoog i.o. tot specialist /gedragstherapeut Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde klachten (CLOK)

Nadere informatie

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Hoarding hoe te herkennen en hoe te behandelen Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Criteria volgens de DSM - 5 Er moet sprake zijn van duidelijk lijden en/of disfunctioneren

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen met een angststoornis

ADHD bij volwassenen met een angststoornis ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag

Nadere informatie

Parnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema

Parnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema Parnassia Groep 30-11- 2017 Remco de Winter & Karin Slotema Kennismaken + epidemiologie Principes voor de omgang met suïcidaal gedrag pauze Systematisch onderzoek van suïcidaal gedrag pauze Beschrijvende

Nadere informatie

Symptom Tracking Form STF (versie: 5.0)

Symptom Tracking Form STF (versie: 5.0) Symptom Tracking Form STF (versie: 5.0) Geachte ouders/verzorgers, Deze lijst bevat vragen over de ontwikkeling van uw kind en zijn/haar huidige functioneren. In deze vragenlijst wordt u gevraagd in welke

Nadere informatie

ROM in de ouderenpsychiatrie

ROM in de ouderenpsychiatrie Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie

Nadere informatie

Divisie Kinderen en Jeugdigen. Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg

Divisie Kinderen en Jeugdigen. Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg Divisie Kinderen en Jeugdigen Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg Mad or Bad? Jongeren met problematiek of problematische jongeren? René Cardynaals 2010 Mikx Sedna (Rita vd Elzen, Odette de Theije)

Nadere informatie

Aanmelding behandeling

Aanmelding behandeling Afdeling Neuropsychiatrie Adres Franz Leharstraat 141 3069 MN Rotterdam Telefoon 088-358 76 88 Fax 088-358 4013 / 010-2200 1226 / 0848365492 E-mail Ons kenmerk Onderwerp Rotterdam Aanmeld.neuro@bavo-europoort.nl

Nadere informatie

VERMOEIDHEID na een CVA

VERMOEIDHEID na een CVA Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek Patiënteninformatie Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek U bent door een specialist van het ziekenhuis verwezen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 13. Leeswijzer en website 23. Deel 1. Het diagnostisch proces. Inleiding deel I 33

Inhoudsopgave. Inleiding 13. Leeswijzer en website 23. Deel 1. Het diagnostisch proces. Inleiding deel I 33 Inhoudsopgave Inleiding 13 Leeswijzer en website 23 Deel 1 Het diagnostisch proces Inleiding deel I 33 1 Het diagnostisch proces in perspectief 35 1.1 De klinische cyclus 35 1.2 Het diagnostisch proces

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

ONDERZOEK & WETENSCHAP

ONDERZOEK & WETENSCHAP ONDERZOEK & WETENSCHAP Het gebruik van richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 GEBRUIK VAN RICHTIJNEN DOOR ERGOTHERAPEUTEN IN NEDERLAND Dr Joan Verhoef, Hoofddocent

Nadere informatie

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties Wie ben ik? De ouder wordende cliënt met autisme Barbara van Heijst, 24 september 16 b.vanheijst@leokannerhuis.nl 2 3 4 Vandaag: onderzoek d Arc & anderen Belang voor workhome bewoners: resultaat niet

Nadere informatie

Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting

Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Psychische stoornissen komen geregeld voor bij ouderen (65-plus).

Nadere informatie

Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?!

Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?! Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?! Symposium 17 mei 2018 LKC volwassenen&psychiatrie Jeanet nieuwenhuis, ( beleids) psychiater en junior onderzoeker VGGNet Inhoud lezing Verwachtingen en leerdoelen

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Vaardighedentoets (Portfolio) gezondheidszorgpsycholoog diagnostiek en indicatiestelling (volwassenen en ouderen)

Vaardighedentoets (Portfolio) gezondheidszorgpsycholoog diagnostiek en indicatiestelling (volwassenen en ouderen) Vaardighedentoets (Portfolio) gezondheidszorgpsycholoog diagnostiek en indicatiestelling (volwassenen en ouderen) Doelstelling De volgende twee Kerncompetenties en vaardigheden in de Regeling periodieke

Nadere informatie

Waarom onderzoek naar zorggebruik? Over- of onderbehandeling van jongeren in de GGZ? Inhoud. dr. F. Jörg

Waarom onderzoek naar zorggebruik? Over- of onderbehandeling van jongeren in de GGZ? Inhoud. dr. F. Jörg Frederike Jörg Stelling 1 Frederike Jörg Stelling 2 Teveel kinderen en jongeren in Nederland zoeken en krijgen tweedelijns, specialistische GGZ-hulp terwijl er vaak geen sprake is van psychiatrische problematiek

Nadere informatie

WAAROM ADHD DETECTEREN?

WAAROM ADHD DETECTEREN? WAAROM ADHD DETECTEREN? ADHD kan het functioneren van een kind op verschillende levensdomeinen danig verstoren en de verdere ontwikkeling bemoeilijken. Daarom is het belangrijk ADHD tijdig te detecteren.

Nadere informatie

THUIS AAN DE SLAG DAISY TEEUWEN EN JOS BERENDS

THUIS AAN DE SLAG DAISY TEEUWEN EN JOS BERENDS THUIS AAN DE SLAG DAISY TEEUWEN EN JOS BERENDS NAH: IMPACT OP DE ONTWIKKELING BESCHADIGING HERSENEN EN INVLOED ONTWIKKELINGSPROCES GEVOLGEN HERSENLETSEL BIJ KINDEREN LICHAMELIJKE GEVOLGEN SPRAAKPROBLEMEN

Nadere informatie

Wat is niet aangeboren hersenletsel

Wat is niet aangeboren hersenletsel Wat is niet aangeboren hersenletsel Wat zijn de symptomen en de onzichtbare problematiek. Danielle Driessen Revalidatiearts revalidatiecentrum Blixembosch Inhoud 1. Wat is NAH 2. Oorzaken 3. Hoe vaak komt

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek, deeltijdbehandeling en kliniek /opname Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek

Nadere informatie

Probleemgedrag versus psychiatrie. Congres Simea 7 april 2017

Probleemgedrag versus psychiatrie. Congres Simea 7 april 2017 Congres Simea 7 april 2017 voorstellen Pro Persona- de Riethorst; afdeling doven en slechthorenden Alma Gerritsen Maatschappelijk werker en beleidsadviseur afdeling doven en slechthorenden de Riethorst

Nadere informatie

Door dwang gegijzeld. (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen. Roos C. van der Mast

Door dwang gegijzeld. (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen. Roos C. van der Mast Door dwang gegijzeld (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen Roos C. van der Mast OCS bij ouderen De obsessieve-compulsieve stoornis is een persisterende en stabiele diagnose die zelden

Nadere informatie

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer Het neuropsychologisch onderzoek Informatie voor de patiënt en verwijzer Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog? De neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het

Nadere informatie

EMDR effectief bij volwassenen met autisme

EMDR effectief bij volwassenen met autisme EMDR effectief bij volwassenen met autisme Ella Lobregt- van Buuren e.lobregt@dimence.nl 01-04-17, EMDR congres Cliënten, bedankt! En ook: Therapeuten Dimence: Angst & Stemming Deventer: Barbara Kemps

Nadere informatie

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose

Nadere informatie

DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING

DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING 1 Het protocol screening en diagnostiek 1.1 Algemene toelichting Attention-deficit/hyperactivity disorder (aandachtstekortstoornis met

Nadere informatie

Op naar DSM 5. Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie

Op naar DSM 5. Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie Op naar DSM 5 Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie Nieuwe (wetenschappelijke) ontwikkelingen Meer kennis

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) 125 Angststoornissen zijn veel voorkomende psychiatrische aandoeningen (ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft, op enig moment in het leven een angststoornis). Onder

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting proefschrift: Mild intellectual disability: an entity? Mapping clinical profiles and support needs.

Nederlandse samenvatting proefschrift: Mild intellectual disability: an entity? Mapping clinical profiles and support needs. Nederlandse samenvatting proefschrift: Mild intellectual disability: an entity? Mapping clinical profiles and support needs. Sarah Soenen Inleiding Mensen met een lichte verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid

Nadere informatie

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Wanneer u autisme heeft, ondervindt u problemen in het contact met anderen. Het kan zijn dat u geen contact maakt of juist veel aandacht vraagt. U kunt zich moeilijk

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop? Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek en behandeling door de psycholoog in het ziekenhuis

Neuropsychologisch onderzoek en behandeling door de psycholoog in het ziekenhuis Neuropsychologisch onderzoek en behandeling door de psycholoog in het ziekenhuis Inleiding In deze folder kunt u lezen over neuropsychologie in het Gemini Ziekenhuis. Aan de orde komen onder meer: met

Nadere informatie

VOORLICHTING KLINISCHE LEERLIJN 4 MEI 2016

VOORLICHTING KLINISCHE LEERLIJN 4 MEI 2016 VOORLICHTING KLINISCHE LEERLIJN 4 MEI 2016 KLINISCHE LEERLIJN - Sectie Klinische Psychologie - Sectie Klinische Ontwikkelingspsychologie - Sectie Klinische Neuropsychologie Overstijgend leerdoel: Kennis

Nadere informatie

Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie. Dr. Martine F. Delfos PICOWO

Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie. Dr. Martine F. Delfos PICOWO Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie Dr. Martine F. Delfos PICOWO Informatie voor de cursus op de vrijdagen 18 december 2009; 8 en 22 januari; 12 en 26 februari en 12 maart 2010 1 1 Algemene informatie

Nadere informatie

De rol van school en samenwerking met hulpverlening. Anne-Freda Brouwer Gz-psycholoog / Systeemtherapeut Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie

De rol van school en samenwerking met hulpverlening. Anne-Freda Brouwer Gz-psycholoog / Systeemtherapeut Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie De rol van school en samenwerking met hulpverlening Anne-Freda Brouwer Gz-psycholoog / Systeemtherapeut Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie Casus Milan 13 jaar woont als enig kind bij zijn ouders Hij

Nadere informatie

De do s en don ts bij implementatie van nieuw testonderzoek Jeroen Kleijweg

De do s en don ts bij implementatie van nieuw testonderzoek Jeroen Kleijweg De do s en don ts bij implementatie van nieuw testonderzoek Jeroen Kleijweg Wetenschappelijk Bureau HSK VGCt Najaarscongres 2011 18 november 2011 Overzicht presentatie 1. Aanleiding om instrument te ontwikkelen

Nadere informatie

De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk. Maaltijdsalade. Disclosure belangen. Hilde M.

De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk. Maaltijdsalade. Disclosure belangen. Hilde M. De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk Hilde M. Geurts @dutcharc 1 Disclosure belangen Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Goedgekeurd kwaliteitsstatuut ggz vrijgevestigden

Goedgekeurd kwaliteitsstatuut ggz vrijgevestigden Goedgekeurd kwaliteitsstatuut ggz vrijgevestigden Per 1 januari 2017 zijn alle aanbieders van geneeskundige ggz, dat wil zeggen generalistische basisggz en gespecialiseerde ggz binnen de Zorgverzekeringswet,

Nadere informatie

Differentiële diagnostiek bij ASS

Differentiële diagnostiek bij ASS Differentiële diagnostiek bij ASS Diagnostiek bij volwassenen met autismespectrumstoornissen Op weg naar een richtlijn 11 december 2008 Werkgroep Differentiaaldiagnostiek & comorbiditeiten (Arnold Bartels,

Nadere informatie

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud Gegevens bij aanmelding Gegevens bij aanmelding Ervaring Bijna iedereen Waarom/bij wie? Langdurige overvraging Stress en puberteit Drugs Geen grip op leven; zeer onveilig gevoel Bij jongeren ( als ouder

Nadere informatie

Psychiatrische problematiek in het somatische verpleeghuis

Psychiatrische problematiek in het somatische verpleeghuis Psychiatrische problematiek in het somatische verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker Casus Mw H, geboren in 1926 Weduwe, 1 zoon waar geen contact mee is Chronische vorm

Nadere informatie

Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn

Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn NIETS AAN TE DOEN Aart Beekman, klinisch psycholoogpsychotherapeut Charlotte Tuijnman, GZ-psycholoog i.o. Philomeen Weijenborg, gynaecoloog

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut

Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties

Nadere informatie