Het bijvoeglijk naamwoord

Transcriptie

1 LES 8 Het bijvoeglijk naamwoord Opdracht 1 1 Op een blog over Twilight vind je deze teksten. Lees ze. Ik begrijp niets van mijn debiele tienerzusje dat verliefd is op die belachelijke Robert Pattison. Haar hele kamer hangt vol idiote posters van een lijkbleke jongen. Op haar boekenrek staat sinds kort een nieuwe reeks: Twilight, waarvan de kleverige pagina s bijna niet meer te lezen zijn. Onder de kerstboom lag de eerste Twilightfilm. Sinds vijfentwintig december ben ik dus verplicht om dagelijks naar die spuuglelijke Pattison te kijken, terwijl mijn gillende zus tegen het scherm van onze televisie plakt. Mama moet onze kleverige beeldbuis telkens met een natte doek schoonmaken om de vieze kusresten van mijn kinderachtige zus te verwijderen. Heb jij al zoiets stoms gezien? Jakkes! PattisTOM Ik ben een dertienjarig meisje en beken dat ik verliefd ben op ROBERT PATTISON!!! Hij is veel knapper dan die saaie jongens op school. Elke avond lees ik in mijn favoriete Twilightboeken en droom ik dat die onhandige Bella en ik van school veranderen. Dan zou die mooie, bleke jongen alleen oog hebben voor mij. Ik weet dat mijn dappere, mysterieuze vampier mij nooit zou bijten! Hij zou mij enkel overstelpen met romantische kussen. Misschien draag ik zelfs zijn zilveren ring Hmmmmmmmmmmmmmmm Edwarda Waarover gaan deze teksten? Delen de schrijvers dezelfde mening over het onderwerp? Hoe zie je dat? Wat wordt er over Robert Pattison gezegd? Wat voor vampier is hij? Markeer de woorden in de tekst. Tot welke woordsoort behoren Robert Pattison en vampier? Op zich zijn zelfstandige naamwoorden kaal. Daarom voegen mensen vaak een woordsoort bij: het bijvoeglijk naamwoord. Markeer de andere bijvoeglijke naamwoorden in de tekst. Onderstreep de zelfstandige naamwoorden. Thema 3 - Woorden 47

2 2 Waar vind je het bijvoeglijk naamwoord in de zin? Wat is de plaats van het bijvoeglijk naamwoord? Is dat in elke zin zo? Geef een voorbeeld uit de tekst. Lees de eerste tekst opnieuw zonder bijvoeglijke naamwoorden. Wat merk je? Wanneer en waarom gebruik jij bijvoeglijke naamwoorden? Het bijvoeglijk naamwoord zegt iets meer over het zelfstandig naamwoord. Het geeft een eigenschap of kenmerk weer. Bv. Myrthe overschilderde de gele muur in haar kamer. Myrthe overschilderde de spuuglelijke muur in haar kamer. Meestal staat het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord. Soms staat het op een andere plaats in de zin en geeft het uitleg over het onderwerp van de zin. Bv. Onze zoon is verstandig -> onze verstandige zoon Hij is ook knap. Bijvoeglijke naamwoorden maken een tekst mooier en sprekender, ze geven extra informatie. Je gebruikt het bijvoeglijk naamwoord bijvoorbeeld ook om een mening (uitdrukkelijker) weer te geven. Opdracht 2 Hoe vorm je een bijvoeglijk naamwoord? Vergelijk deze zinnen. Markeer de bijvoeglijke naamwoorden. Hij zou mij enkel overstelpen met romantische kussen. Ik begrijp niets van mijn debiele tienerzusje dat verliefd is op die belachelijke Robert Pattison. Heb jij al zoiets stoms gezien? Ik ben een dertienjarig meisje en beken dat ik verliefd ben op ROBERT PATTISON!!! Misschien draag ik zelfs zijn zilveren ring Van welk woord is de schrijfwijze van het bijvoeglijk naamwoord afhankelijk? 48 Thema 3 - Woorden

3 De schrijfwijze van een bijvoeglijk naamwoord hangt samen met het zelfstandig naamwoord. Het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -e als er een zelfstandig naamwoord in het meervoud volgt. (bv. leuke meisjes) als een de-woord volgt. (bv. de verliefde tiener) Het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -s na iets, niets, zoiets, enz. (bv. iets moois) Het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -en als het een stofnaam aanduidt. (bv. gouden ring, katoenen rok) Opdracht 3 Lees de zin. Hij (Robert Pattison) is veel knapper dan die saaie jongens op school. In die zin worden twee zelfstandige naamwoorden met elkaar vergeleken. In dat geval gebruik je de trappen van vergelijking. Er bestaan drie trappen van vergelijking: de stellende trap, de vergrotende trap en de overtreffende trap. Stellende trap Vergrotende trap Overtreffende trap Hij is knap. Hij is knapper dan de Hij is de knapste. saaie jongens op school. Hoe worden de trappen van vergelijking gevormd? Geef zelf een voorbeeld waarin je de drie trappen gebruikt. Thema 3 - Woorden 49

4 Opdracht 4 Een bioloog schreef deze tekst. Helaas is hij een slechte speller. Markeer de fouten en verbeter ze. De gewoon vampier De gewoon vampier (Desmodus rotundus) is een middelgroot Latijns-Amerikaans vleermuissoort. Het is de enige nog levend soort uit het geslacht Desmodus. Net als de ander vampiervleermuizen leeft de gewoon vampier enkel van bloed. Hij heeft een effen bruingrijs vacht met een zilver tot rood glans. Deze vacht bestaat uit kort, stijf haren. De buik is veel licht van kleur. De oren zijn groot en driehoekig. De ogen zijn eveneens vrij groot voor een vleermuis. De plat en kort neus zit niet in de weg bij het drinken van bloed. De vleugels zijn kort en breed, met sterk gebouwd voorpoten en een vrij lang duim. De achterpoten zijn eveneens lang en sterk. Hij heeft ongeveer twintig tanden, waarvan vooral de boven snijtanden goed zijn ontwikkeld. De cilindervormig tong is zo n twee centimeter lang. Naar Wikipedia Noteer hier de verbeterde woorden. Opdracht 5 1 Lees deze advertentie. Je vindt ze op Jouw werk op het podium Als je lid bent van Griezel.net, kun je jouw griezelverhalen en -gedichten op het Griezelpodium zetten. Log eerst in met je Griezel-ID! Typ vervolgens je tekst in Word en plak hem in het formulier. Elke tekst moet aan deze regels voldoen. - Dit is een griezelsite. Je verhaal, gedicht of mop moet dus griezelig zijn. - Post ALLEEN jouw werk. Heb je de tekst niet zelf geschreven, dan post je hem NIET. - Gebruik geen grof geweld. Naar 2 Gotchicka schreef deze tekst. Ze vergat bijvoeglijke naamwoorden te gebruiken. Help haar. Wissel af in woordkeuze. 50 Thema 3 - Woorden Woordverklaring ID = identiteitskaart

5 Dorst! Ik heb dorst. Naar de vloeistof die bloed wordt genoemd. Ik heb zin om met mijn kaken een hals aan te raken. En te nemen wat er te nemen valt. Ik geniet van het getintel, dat dwars door mijn lichaam gaat, als ik bijt in een hals terwijl een meisje mij met haar gelaat gadeslaat. Vergelijk jouw tekst met de versie die je buur schreef. 3 Schrijf zelf een tekst voor de griezelsite waarin je acht tot tien bijvoeglijke naamwoorden verwerkt. Niet elke zin hoeft een bijvoeglijk naamwoord te bevatten. Wissel af in woordkeuze. Denk aan deze schrijftips: - je verzamelt eerst ideeën in een woordspin, op een kladblaadje; - bij het verzamelen combineer je de zelfstandige naamwoorden met bijvoeglijke naamwoorden; - de bijvoeglijke naamwoorden zorgen voor een extra griezelig tintje; - je gebruikt hoofdletters en let op de leestekens; - je houdt ook rekening met de regels van de griezelsite; - je tekst is max. 10 regels. oké Hoe ging het? Neem de tips, controleer je eigen tekst en vink wat oké is aan in de rechterkolom. Moet je aanpassen? Doe dit dan en maak een aangepaste versie. De tweede versie laat je door je buur nalezen. Bespreek samen het resultaat. Gebruik daarvoor weer de tips. Wat moet je kunnen? - bijvoeglijke naamwoorden herkennen en benoemen; - het bijvoeglijk naamwoord aanpassen aan het zelfstandig naamwoord; - de trappen van vergelijking gebruiken. Woordverklaring het gelaat = plechtig woord voor gezicht gadeslaan = aandachtig bekijken Thema 3 - Woorden 51