Voorbereidingen voor de beëdiging op het Binnenhof

Transcriptie

1 69ste jaargang, nummer 4, 2008 MEDEDELINGEN Vereniging Officieren Cavalerie Voorbereidingen voor de beëdiging op het Binnenhof

2 Inhoudsopgave VOC Opgericht 25 juli ste jaargang, nummer 4, december 2008 De VOC-Mededelingen verschijnt 1 x per kwartaal Ereleden oud-res lkol J. Moes oud-res maj E.J. Vinkhuyzen oud-res elnt ir. J.J. Heyse bgen b.d. J.M.A. Thomas Van de 4 Van de Vice-voorzitter 5 Dagelijks bestuur gemm jhr. J.H. de Jonge voorzitter res-ritm jhr. ir. M.O.M. van der Goes vice-voorzitter res-elnt drs. R.J. Groot secretaris res-ritm R.J Oostendorp penningmeester ritm b.d. G.H.Th. Snellen ledenadministratie res-tlnt jhr. drs. Tj. van Citters communicatie 5 Overige leden van het bestuur lkol b.d. D.G.G.M. Alexander lkol A. Koppe maj R. van Ingen ritm L.J.J. Reinders oud-res-elnt ir. M.A.H.J. Savelsberg Secretariaat res-elnt drs. R.J. Groot Graaf Florislaan BW Bussum tel: secretariaat@voc-cavalerie.nl Ledenadministratie, aanmelding lidmaatschap ritm b.d. G.H.Th. Snellen Acaciastraat MA Made ledenadministratie@voc-cavalerie.nl postrekening nummer t.n.v. VOC te Baarn. De leden wordt verzocht aan dit adres opgave te doen van adreswijzigingen, benoemingen, bevorderingen, onderscheidingen, eervolle ontslagen enz. Inloggegevens voor het besloten (alleen voor leden) deel van de website kunnen alhier worden opgevraagd onder vermelding van uw naam, rang en geboortejaar. 10 Opgave advertenties en banners Via ledenadministratie@voc-cavalerie.nl Cavalerie officiersdassen VAN SYTZAMA PRINS VAN ORANJE PRINS ALEXANDER BOREEL Redactie kol S.M.M. van Hoof (voorzitter redactie) lkol D.M. Brongers (vice-voorzitter redactie) lkol b.d. E. Westerhuis maj K.R. Meijer ritm O. Ruiter (redactie coördinator) De redactie dringt er bij de scribenten op aan de kopij en bijbehorende foto s elektronisch (min. 300 dpi) aan te leveren. Overname van artikelen - met bronvermelding - is toegestaan. 18 Kopij voor het volgende nummer inzenden uiterlijk 15 februari 2009 F.G. VAN DEN HEUVEL LATE VOGELS 1882 TOURNOOIVELD DEN HAAG Telefoon: (070) Fax: (070) shirtmakers@fgvandenheuvel.com Redactieadres Lkol D.M. Brongers Groote Kreek JA Amersfoort Tel: dmb@xs4all.nl Mil mail: d.brongers@mindef.nl Eenheid Correspondent 11 Tkbat maj W.A. Nieboer 42 Tkbat ritm M.G.M. Lammers 103 ISTARbat maj M.B. Jongma 103 GGVE ritm M.H.L. de Jongh 104 GGVE ritm H. Plakke 42 BVE ritm M.A. Alderden 43 BVE ritm D.H.Tuinier Cavalerieschool maj K.R. Meijer Gevechtstrainingschool ritm P. de Bock OTCOpn lkol J.H. Kooij OTCMan / Kenniscentrum GM lkol D.F. Couveé OTCo Sie Lessens Learned vacant Persco maj R. Meijering 1GNC maj P. Kruijver 101 GSB ritm J.P. Romein Website: Webmaster: oud-res-elnt ir. M.A.H.J. Savelsberg webmaster@voc-cavalerie.nl Coverfoto s: Dennis Boom

3 Van de Wapenoudste Van de Vice-voorzitter In de afgelopen drie jaar mocht ik uw Wapenoudste (WO) zijn, een niet reguliere functie die ik begin december zal overdragen aan genm Jhr. de Jonge. Mijn opvolger is recent teruggekeerd van negen maanden uitzending in Zuid-Afghanistan waar hij optrad als plaatsvervangend Regional Commander South en nu eerst en terecht, enige tijd verlof geniet. Terecht is ook dat de functie van WO vervuld wordt door een actief dienende officier die beschikt over de meest actuele informatie en contacten binnen Defensie. De moeilijkste opgave in de afgelopen tijd was te komen tot een voorstel vanuit de cavalerie hoe om te gaan met het inmiddels opgeheven 101 Tankbataljon en het daarmee verbonden regiment. Juist door zelf de gelederen te sluiten, kon ondanks het niet te vermijden opleggen van het Regiment Huzaren Prins Willem Alexander worden veiliggesteld dat niet voor totale opheffing is besloten en dat het regiment zichtbaar blijft in het Ere-Escorte Cavalerie. Ons uiteindelijke voorstel is gelukkig integraal door CLAS overgenomen. Het opheffen van de C-eskadrons bij de tankbataljons is weliswaar uit financiële nood geboren, maar blijft pijnlijk en het beperkt (te) zeer de tactische mogelijkheden van zowel de bataljons- als wel de brigadecommandant met slechts twee tankeskadrons in de totale brigadeorganisatie. Het goede nieuws is wel dat er vanaf 2015 inmiddels geld in de defensieplannen is opgenomen ter vervanging/verbetering van de Leopard-2A6, maar met weinig echte nieuwe ontwikkelingen, althans op dit moment, zijn ook andere zinvolle opties denkbaar. Hier dient het Kenniscentrum Grondgebonden Manoeuvre van het OTCMan met onze ondersteuning een actieve rol te spelen. Positief is ook dat ondanks de nodige beperkingen de schietresultaten van onze tankers op een hoog niveau blijven, zoals ik wederom tijdens de laatste BF heb kunnen vaststellen en dat verdient een compliment. Ons ISTARbataljon heeft tegelijkertijd aan uitzendopdrachten niet te klagen en dat is een understatement en hetzelfde geldt voor alle vier grondgebonden verkenningseskadrons. Helaas worden hun capaciteiten bij uitzending niet volledig benut; door mobiliteit en verrassing zijn zij zeer geschikt voor diepe lange afstandsverkenningen, een taak die ze te weinig krijgen opgedragen. Helaas hebben we in 2007 ook een gesneuvelde korporaal Ronald Groen moeten optekenen in het officiële Register zoals dat in Amersfoort wordt beheerd, hetgeen het bijzondere van het beroep (of roeping) als militair weer eens benadrukt en de plicht tot herdenken actueel maakt. Ook is het besluit genomen de wat logge WapenTaditieRaad Cavalerie (WTRC) om te vormen naar een veel kleinere WapenRaad Cavalerie (WRC) met daaronder drie stuurgroepen (Operatiën, Personeel en Traditie) die zich actief kunnen bezighouden met de verschillende deelaspecten, die niet alleen aandacht maar ook gerichte actie vragen. Een verslag van de laatste vergadering vindt u elders in deze uitgave van de VOC-Mededelingen. Overduidelijk is dat ook in de komende tijd we ons actief dienen te bemoeien met onze eigen toekomst en ik wens mijn opvolger in deze alle succes toe. We kennen hem, aan zijn inzet zal het zeker niet ontbreken. Doordat ik gedurende mijn tijd als WO gelegerd was in Duitsland, moest ik helaas regelmatig voorrang geven aan mijn internationale functie boven de nationale verplichtingen en dus af en toe in gebreke blijven als uw vertegenwoordiger, het was niet anders. Ofschoon nu officieel UGM-er blijf ik verbonden met ons Wapen waarvoor ik lange tijd geleden heb gekozen, een keuze die ik nooit heb betreurt. Integendeel de binnen en buiten de cavalerie vervulde functies, de ontvangen opdrachten, uitzendingen, nevenfuncties maar met name het contact met huzaren in alle rangen en standen met wie je door de jaren heen samenwerkt en regelmatig onder aparte omstandigheden, heb ik altijd als zeer stimulerend ervaren. Dat laatste is ook hetgeen ik het meeste zal missen, echter eens huzaar, altijd huzaar. J.A. van Diepenbrugge, Lgen der cavalerie. Als deze VOC Mededelingen bij op u de mat vallen, hebben we net 2 grote VOC evenementen achter de rug: het VOC Symposium op 12 december en de VOC Heinekenborrel op 17 december. Twee beproefde formules, goed voor een intens VOC gevoel; mocht u niet geweest zijn, dan raad ik u aan in 2009 de kans te grijpen om van alles wat de VOC te bieden heeft te mee te genieten of mee te organiseren. Alvorens 2008 af te sluiten, stel ik vast dat 2008 een goed VOC jaar is geweest: we hebben prima bezochte regionale bijeenkomsten gezien, de SROC reunie, het VOC Symposium, de VOC Golfdag, de Heinekenborrel, de VOC Jaarvergadering in de hoofdstad, 4 fantastische VOC Mededelingen en last but not least de lancering van de nieuwe website. Vanaf deze plaats spreekt het bestuur zijn dank uit naar hen die dit alles mogelijk maken, vooral zij, die achter de schermen veel werk verzetten en anoniem blijven. Van de Redactie Ook de redactie ontkomt niet aan de uitzendingen van alledag. Zo is na een korte waarschuwingstijd onze eindredacteur ritmeester Onno Ruiter in november afgereisd naar Uruzgan; hij zal er tot begin maart blijven. Wij wensen hem een succesvolle missie toe. Gedurende zijn afwezigheid dient u uw kopij te adresseren aan dmb@xs4all.nl. We starten dit keer met de eerste aflevering van een drieluik over de ervaringen in Uruzgan van de toen ritmeester Niels Roelen. Het geeft een duidelijk beeld van de alledaagse werkzaamheden van veel cavaleristen in uitzendgebied. In het eerste artikel wordt ingegaan op de uitvoering van een patrouille. Deze loopt in een hinderlaag, waarover in de volgende VOC-Mededelingen wordt uitgeweid. Tot slot volgt in het zomernummer een terugblik op deze ervaring. We hebben er als redactie in de vernieuwde samenstelling nu een jaar opzitten. Om een goede afspiegeling van ons lezerspubliek te weerspiegelen, is gezocht naar bijdragen van jong tot oud, van (oud)reservist tot actief dienende en b.d-ers. Artikelen moeten variëren van hedendaagse daadwerkelijke inzet, traditie, evenementen tot krijgshistorische en inhoudelijke beschouwingen. Zo is onlangs het initiatief genomen de (oud)-reservisten die cavalerieborrels organiseren, in navolging van oud-reserve luitenant Hans Sprangers (zie vorige nummer) uit te dagen zich meer voor het voetlicht te brengen door een kort artikel aan hun cavalerie verleden te wijden en hun huidige werkzaamheden. Een zeer groot deel van onze leden is echter vooral bekend met de Koude Oorlog. Grote internationale legerkorps en divisieoefeningen waren een bekend fenomeen, waarbij niet In 2009 zullen vele activiteiten van de VOC extra in het teken staan van het 75 jarig bestaan van de vereniging. Laat dat voor u een aanmoediging zijn om aan één of meer van de vele evenementen die of door de VOC worden georganiseerd of door de VOC ondersteund of aanbevolen worden deel te nemen. Inmiddels is de Voorzitter teruggekeerd uit Kandahar en zal vanaf nu de penvoering van deze rubriek weer van mij overnemen. Rest mij u namens het VOC bestuur u en de uwen gezegende Kerstdagen en een gelukkig Nieuwjaar toe te wensen, in het bijzonder gaan onze gedachten uit naar leden van de VOC die op dit moment onder moeilijke omstandigheden ergens in de wereld in opdracht van het Koninkrijk hun werkzaamheden uitvoeren. zelden over de gehele breedte van west naar oost in het toenmalige West-Duitsland werd opgetreden. Juist hierover is nog niet veel aan het papier toevertrouwd. Dit is een van de doelstellingen van de redactie in 2009 om dat te verbeteren. We dagen het grote potentieel aan ervaringsdeskundigen uit die periode uit om hun bijdrage hieraan te leveren. Voorts is de VOC op zoek naar nieuwe adverteerders om verder te bouwen aan de kwaliteit van uw blad. We denken dat we een interessant lezerspubliek hebben om voor te adverteren, niet alleen in de VOC-Mededelingen, maar ook op de vernieuwde website. Mocht u daar nog niet van op de hoogte zijn, dan verwijs ik u naar het artikel van de reserve tlnt Tjardus van Citters, die zich namens het bestuur hier hard voor heeft ingezet. Tot slot wenst de redactie al onze leden waar ook ter wereld goede feestdagen toe. Met name gaan onze gedachten uit naar de mannen en vrouwen die tijdens deze dagen op uitzending zijn, waardoor die gezinnen en families niet bij elkaar kunnen zijn. We wensen u allen een behouden terugkeer toe en een voorspoedig 2009! 4 5

4 Uitzending 42 BVE (1): Sjingola een peuk, drinken en eten wat. Onder ons langs stroomt het water van het centrale irrigatiekanaal. Door maj Niels Roelen Redactie: Majoor Niels Roelen vertelt ons in een feuilleton van drie afleveringen over zijn ervaringen als plaatsvervangend-commandant van 42 Brigade Verkenningseenheid (42 BVE) opgedaan tijdens zijn missie in Afghanistan. Deze eenheid was versterkt met een pantserinfanteriepeloton van 17 Pantserinfanteriebataljon uit Oirschot en trad op onder de naam 42 Mechcie in de provincie Uruzgan. De uitzending duurde van 7 juli tot 24 november Een deel van de hierna beschreven ervaringen zijn ook door de Volkskrant gepubliceerd. Hieronder zijn eerste verhaal over de uitvoering van een patrouille. De zon komt op over het kamp Het is vroeg in de morgen op kamp Volendam, een vooruitgeschoven post van Deh Rawod. De mannen worden langzaam wakker als de zon over de heuveltoppen omhoog klimt. De binnenplaats van het kamp lijkt een mierenhoop, een ogenschijnlijke chaos waar iedereen door elkaar heenloopt. In werkelijkheid weet iedereen precies wat hij of zij moet doen. De voertuigen worden beladen en gereedgezet voor de patrouille van die dag. Vooralsnog loopt alles, zoals de dag ervoor was besproken en iedereen weet precies wat er van hem wordt verwacht. Het bezoek aan een deel van de eenheid in Deh Rawod was voor mij meer dan de moeite waard en ik neem nog snel even de tijd om de kerels, die op Volendam blijven, een hand te geven: We zien elkaar in Nederland weer. Even later slinger ik mijn rugzak in de Mercedes-jeep. We controleren onze uitrusting of alles goed vast zit. Ik giet het laatste slokje koffie naar binnen en klim op het voertuig. Samen met Bart, de MAG-schutter, kijken we of hij voldoende ruimte heeft om achter de mitrailleur te kunnen staan als Dave, de pelotonscommandant, aan komt lopen met de laatste bijzonderheden over het gebied. Het andere peloton bevindt zich op een half uurtje van Volendam en zal straks achter onze colonne aansluiten. Er zijn geen nieuwe bijzonderheden over het gebied en dus kunnen we de patrouille uitvoeren zoals was gepland. Terwijl we de voertuigen opstellen, loop ik in gedachten de patrouille nog een laatste keer door. Het gebied waar we doorheen gaan wordt Sjingola genoemd. De route is smal maar eenvoudig. Eigenlijk kunnen we eenmaal op de route alleen nog maar over deze route rijden tot aan de Looy Pull de brug bij Deh Rawod zelf. Het belangrijkste doel van vandaag is om zoveel mogelijk contact te leggen met de lokale bevolking en vast te stellen in hoeverre de Taliban is doorgedrongen in het gebied. Veel praten dus, uit de voertuigen, langs de quala s lopen door de talrijke wiet-, en maïsvelden die op dit moment in volle bloei staan. Tegen de tijd dat we vertrekken, staat de zon al hoog aan de hemel en brandt op onze lichamen. Voor sommigen onder ons een reden om met korte mouwen op pad te gaan; het is niet mijn keuze. Hoe warm ook, mijn jas is altijd aan. Hij beschermt tegen verbranden, tegen schuren en schaven, tegen de harde ondergrond als ik erop zou moeten liggen en wat al niet meer. Een les die ik lang geleden als dienstplichtige leerde. Juist op dat moment begint de colonne te rijden. Achterin de jeep zet ik me met één voet schrap en kijk achterom. Ik zie de lange sliert met voertuigen, twee pelotons aangevuld met een aantal specialisten. Meer dan twintig auto s achter elkaar het blijft een indrukwekkend gezicht. Na een klein stukje door de dasht (woestijn) verplaatst te hebben, komen we aan op de smalle route die langs de akkers en quala s naar het grotere Camp Hadrian leidt. Oost langs de route ligt een grote kale heuvel en west daarvan stroomt de rivier de Helmand. Aan de andere oever van de De patrouille vertrekt Deh Rawod gezien vanaf Roller coaster hill een politiepost. Uiterst links op de foto ligt het gebied Sjingola waar we later in een hinderlaag zouden rijden. Helmand is de Taliban op dit moment in groten getale aanwezig. Oost, waar wij op dit moment halt houden, lijkt alles rustig. Aan beide zijden van de weg zie ik de quala s soms aan elkaar gebouwd, soms los van elkaar. De green zone hier is dicht en onoverzichtelijk. Tussen de quala s door slingeren wat kleine wandelpaadjes, meestal lopen ze langs de irrigatiestroompjes die bedoeld zijn om de velden van water te voorzien. Als de mensen die meegaan met de uitgestegen patrouille uitstijgen, blijft de colonne even staan. Zij zullen, zoals in het plan besproken, langzaam mee verplaatsen. Over de radio hoor ik dat alle groepen gereed zijn: wij rechts aan de rivierkant van de weg en het andere peloton links ervan. We spreken wat mensen bij hun quala s en banen ons een weg over de akkers, door de velden naar het zuiden. Volgens Dave lijkt alles zo op het eerste gezicht normaal, de sfeer is goed en de bevolking is vriendelijk. Uit de gesprekken die we voeren blijken veel mensen terug te komen van de bazaar in Deh Rawod. Iets wat ook blijkt uit de grote oranje zakken graan die ze veelal bij zich hebben. Over de eventuele aanwezigheid van Taliban zijn ze duidelijk; overdag valt het allemaal wel mee, maar s nachts komen ze massaal het gebied in vanaf de andere kant van de rivier. Ook als wij afwezig zijn, lijken ze op te duiken. De exacte aantallen blijven onduidelijk maar het zijn er veel. Na enkele gesprekken wordt de patrouille in een veldje met lage begroeiing ineens opgeschrokken door een schot. Er wordt direct gereageerd maar al snel meldt de voorste verkenner over zijn radio dat hij een waarschuwingsschot heeft gelost op een hond. De hond, die plotseling was opgedoken vanachter een quala, kwam blaffend op de voorste man afrennen, maar droop af bij het horen van het schot. Ook van het andere peloton volgt er over de radio een update. Ze hebben een gesprek iets verder terug en om de groepen niet te ver uit elkaar te trekken besluiten wij even halt te houden. Onder een soort pergola, overgroeid met druifranken, houden we halt. De helmen gaan even af en de mannen roken Beschermt tegen de zon rusten we even uit op een plek waar de Afghaanse boeren zelf ook regelmatig uit lijken te rusten. De mannen vragen of het hier nu heel anders is als in Tarin Kot, waar ik normaal gesproken zit, en dus probeer ik te beschrijven hoe het er bij ons uitziet. Vooral de enorme wiet-, en maïsvelden maken het hier moeilijk om het overzicht te bewaren. Bovendien zijn er hier minder plaatsen waar je met voertuigen kunt manoeuvreren. Dit in tegenstelling tot Tarin Kot, althans het gebied waar wij actief zijn. De sigaretten worden gedoofd en iedereen maakt zich gereed om verder te gaan. We belanden in een gebied waar een aantal quala s via smalle steegjes met elkaar zijn verbonden. Kinderen lopen met ons mee en vragen om een kalaam (pen) en met een volwassen man beginnen we opnieuw een gesprek. De informatie die we van hem krijgen, komt overeen met de verhalen uit de voorgaande gesprekken. Het gesprek wordt gevolgd door een koe die zijn neus achter de Afghaanse man onze kant op drukt. Aangezien we wat kleine problemen hebben met de radio, besluiten we van de tijd gebruik te maken en wat verder door te vragen over de Taliban. Het levert niets op wat we niet al wisten. De kabels van de radio zijn weer aangesloten, er is een nieuwe rugzak gehaald om hem mee te kunnen nemen en de verbindingen zijn weer helemaal in orde als we verder gaan. Het terrein is dusdanig dat het niet mogelijk is om de patrouille hier bij elkaar te houden en we splitsen op. Eén groep, Romeo 1 (R1), gaat achter het wietveld langs aan de rivierkant. Wij vervolgen de route langs de kant van de weg. Op een smal stuk weg komen we een auto tegen. De auto is volgeladen met goederen en lijkt van de Bazaar te komen, de mannen die er in zitten willen graag door. Onze voertuigen staan zo n tweehonderd meter achter ons en om te voorkomen dat we klem komen te zitten op dit stukje weg besluiten we om dit voertuig snel te doorzoeken en geen gesprek aan te gaan met de mannen die er in zitten. Als alle mannen zijn ingestegen en de auto wegrijdt, reageren de mannen in de auto zicht- en hoorbaar opgelucht. De hele groep kijkt even om naar de auto als we over de radio bericht krijgen dat de R1-groep zich op dit moment net iets ten zuidwesten van ons bevindt achter een smalle strook wietplanten. We hebben er net geen zicht op. Net als ik de tolk wil vragen of hij heeft gehoord wat die mannen in de auto riepen, klinken er opnieuw schoten. Even, heel even, twijfelen we. Geen melding van waarschuwingsschoten en dan in een fractie van een seconde openen we het vuur terug. Er wordt geschreeuwd, CONTACT RECHTS, CONTACT RECHTS!!! Terwijl we dekking zoeken neem ik de situatie in me op. (wordt vervolgd) 6 7

5 Commando-overdracht 43 BVE Leopard-tanks in Uruzgan Door ritm D.H. Tuinier, plv EC 43 BVE Foto s: Dennis Boom Op 05 november 2008 heeft majoor Haran Gorissen het commando over 43 BVE overgedragen aan majoor Gerhard Schouwstra. Hij deed dit in een korte, waardige ceremonie op het oefenterrein Havelte en in het bijzijn van C-43 Mechbrig, familie, vrienden en collega s. De onconventionele locatie was niet toevallig gekozen. De intensieve periode dat majoor Gorissen het commando voerde over 43 BVE werd gekenmerkt door vele oefeningen, staftrainingen en een gefaseerde inzet in Afghanistan. Een periode waarin het BVE dan ook meer buiten was dan op de kazerne. In zijn toespraak memoreerde hij kort een aantal hoogtepunten uit deze tijd. Hij kon trots terugkijken op een geslaagd commando, waarbij hem vooral de teamgeest, het professionalisme Door maj K.R. Meijer Het betrof een korte ceremonie, waarbij de waarnemend commandant, ritmeester Jon Leijh, het commando overdroeg aan majoor Arjan van Daalen. Voordat het commando werd overgedragen, was er aandacht voor een andere gebeurtenis die 103 ISTARbataljon helaas overkwam. Er zijn twee sterfgevallen te betreuren geweest in de voorafgaande dagen. Beide overleden collega's zijn door een draagploeg te grave gedragen. Deze draagploeg werd door personeel van 103 GGVe gevormd. Voor de uitstekende en respectable uitvoering ontvingen ze van C-103 ISTARbat een waardering. (zie foto). Aansluitend werd het fanion overgedragen door tussenkomst van de bataljonscommandant, lkol Harold de Jong. Door alle omstandigheden en het zeer drukke oefenprogramma van 103 GGV werd de ceremonie in 't Harde slechts bijgewoond door twee pelotons en enkele genodigden. De feestelijke gevoelens van de nieuwe EC waren er niet minder om. en de inzet van het personeel zouden bijblijven. Kleine tegenslagen werden geïncasseerd en overwonnen. Met het gehele BVE en alle gasten werd stil gestaan bij een enorm dieptepunt en litteken, het overlijden van kpl1 Ronald Groen in Afghanistan op 3 november De nieuwe commandant, majoor Schouwstra, dankte majoor Gorissen voor zijn inzet van de laatste jaren en bezag de toekomst van 43 BVE met vertrouwen. Hij sprak de hoop uit dat hij op eenzelfde wijze gesteund zal worden als de vorige commandant. In dezelfde ceremonie gaf de eskadronsopperwachtmeester Van der Veen zijn stok over aan opperwachtmeester Pollux. Hiermee werd het begin en einde van een periode bij 43 BVE gemarkeerd. Op geheel eigen wijze hier door het eskadron s avonds met een barbecue bij stil gestaan. Commando-overdracht 103 GGV Maj van Daalen zal zijn werkzaamheden bij het Kenniscentrum Grondgebonden Manoeuvre spoedig afronden en zijn pijlen richten op zijn nieuwe uitdaging. In dit artikel beschrijft de Canadese Major Trevor Cadieu zijn ervaringen als eerste commandant van een eskadron Leopard 1A5 tanks (in het Canadese leger aangeduid als Leopard C2) in Zuid-Afghanistan. Van het eind van 2006 t/m het voorjaar van 2007 trad hij als commandant B-squadron, Lord Strathcona s Horse (Royal Canadians) Regiment op binnen de Canadese Battle Group. Dit artikel is een vertaling van het artikel Canadian Armour in Afghanistan recent gepubliceerd in Canadian Army Journal. Vanwege de lengte van het artikel is het door de redactie van het blad INFANTERIE bewerkt. Deze versie is hieronder weergegeven door de redactie van de VOC- Mededelingen. Canadese Leopard-1A5 in overwatchpositie Bron: Canadian Army Journal Inleiding Met de inzet van Leopard-1A5 tanks en pantsergenie in Afghanistan in oktober 2006 en de gelijktijdige verwerving van nieuwe Leopard-2 tanks, heeft de leiding van de Canadese defensie het belang van tanks en zware pantservoertuigen onderstreept. Inmiddels kunnen we vaststellen dat de tanks onze uitgestegen infanteristen in Zuid- Afghanistan beter hebben beschermd en hen in staat gesteld de Taliban in onoverzichtelijk terrein uit te kunnen schakelen. Dit artikel beschrijft de tactische lessen, die sinds oktober 2006 zijn opgedaan met Canadese tanks in Afghanistan. Tevens is het een beschrijving van de uitdagingen waar tankbemanningen voor komen te staan in deze counter-insurgency (COIN) omgeving. Het is niet mijn bedoeling aan te tonen dat tanks het meest belangrijke wapen zijn in deze omgeving. Integendeel, onze recente ervaring heeft aangetoond, dat alle elementen van het team van verbonden wapens van fundamenteel belang zijn tijdens de gevechtsacties. Het is mijn overtuiging dat we onze inspanningen tijdens training en operaties moeten richten op het verder versterken van het concept van de verbonden wapens. Achtergrond In het voorjaar van 2006, werd 1st Battalion Princess Patricia s Canadian Light Infantry Battle Group (1 PPCLI BG), geconfronteerd met een aanzienlijke toename van de vijandelijke activiteiten in de provincie Kandahar. Met name in de regio Panjwayi. ISAF kon de dreiging van deze concentratie van opstandelingen aan de rand van Kandahar City niet negeren. De Taliban zouden een belangrijke Information operations overwinning behalen wanneer zij niet verdreven zouden kunnen worden uit deze gebieden. Operatie MEDUSA, met als doelstelling het verdrijven van de Taliban uit de Panjwayi en Zhari districten, zou één van de grootste gevechtsoperaties tot dan toe worden in Afghanistan. In plaats van vast te houden aan een tactiek van hit and run, koos de Taliban in Panjwayi voor een conventionele benadering. Temidden van velden, die dichtbegroeid waren met druiven en papavers, richten ze zich ter verdediging in. Met behulp van direct vuur en geïmproviseerde explosieven (IEDs) werden alle toegangswegen afgesloten die geschikt waren voor wielvoertuigen. De commandant van de BG realiseerde zich al gauw dat het zekerstellen van tactische mobiliteit in dit terrein van essentieel belang zou zijn om de vijand te kunnen verdrijven. Omdat hij op dat moment geen gepantserde voertuigen tot zijn beschikking had, zette hij bulldozers in waarmee hij cross country door de velden kon verplaatsen en zo de uitgestegen infanterie in staat kon stellen de opstandelingen van zeer dichtbij te naderen. Deze tactiek was zeer effectief. De bulldozers stelden de BG in staat essentieel terrein te veroveren en systematisch alle quala s en ommuurde complexen te zuiveren met behulp van uitgestegen infanterie. Op 13 september 2006 gaven de Taliban-strijders in Pashmul en Zhari zich over. Honderden van hen waren gedood. Velen waren gevlucht. Operatie MEDUSA onderstreepte het belang van het kunnen beschikken over alle componenten van het concept van verbonden wapens. De commandant BG, Lieutenant-Colonel Lavoie, merkte op: If you'd asked me five months ago, 'do you need tanks to fight insurgents?' I would have said, 'No, you're nuts. Hij voegde eraan toe: Because (the Taliban) are acting conventionally, conventional assets like tanks, armoured engineering vehicles and armoured bridge-laying vehicles certainly have their place here. De Canadese legerleiding, maar ook de Canadese regering waren het eens 8 9

6 met deze zienswijze. Op 15 september 2006 kondigde de Canadese regering een pakket aan extra middelen aan dat op korte termijn zou worden ingezet om het resultaat van de reconstructie en stabilisatie inspanningen in Afghanistan te verbeteren. Behalve een extra infanteriecompagnie, die Force Protection voor het Provincial Reconstruction Team (PRT) zou gaan leveren, omvatte dit pakket een eskadron Leopard C2 tanks (Leopard 1A5) van Lord Strathcona s Horse (Royal Canadians) (LdSH(RC)) en een pantsergeniegroep van het 1 Combat Engineer Regiment (1 CER). Binnen zes weken na de opdracht zond het Canadese leger een getraind eskadron, bestaande uit 15 tanks en een pantsergeniepeloton, uit naar Afghanistan. De inzet van Canadese tanks tijdens counter-insurgency operaties Na hun aankomst in Afghanistan, eind 2006, vervulden het tankeskadron en de pantsergeniegroep een belangrijke rol in alle grote gevechtsoperaties van de Canadese BG. B Squadron kreeg aanvankelijk de opdracht attack-by-fire posities in te nemen ter ondersteuning van infanteriecompagnieën en om de kern te vormen van een BG reserve die in staat was te reageren in het gehele Canadese operatiegebied. Vele Taliban strijders maakten in deze periode op een harde manier kennis met de Leopard toen zij versterkte Canadese posities aanvielen met RPGs en indirect vuur. Na in eerste instantie als geheel te hebben opgetreden, kreeg B Squadron de opdracht om gelijktijdig twee verschillende operaties te ondersteunen: het eskadron minus (twee pelotons bestaande uit vier tanks en de eskadronsstaf) vormde gewoonlijk een gevechtsteam met A Company, terwijl het derde tankpeloton was toegevoegd aan een andere subeenheid elders in het operatiegebied. De tankpelotons opereerden nooit zelfstandig. De toegevoegde waarde van het concept van verbonden wapens stond nooit ter discussie. De eskadronscommandant had gewoonlijk de leiding tijdens de tactische verplaatsing en de inbraak. De infanteriecompagnieën hadden de leiding tijdens het zuiveren en de consolidatie. Tegen het einde van de uitzending, werden alle operaties uitgevoerd met Canadese infanterie, de ANA en Afghan National Police (ANP). A Squadron LdSH(RC) loste het B Squadron begin maart 2007 af. Tijdens deze rotatie toonde het tankeskadron aan, in staat te zijn langdurige gevechtsoperaties uit te voeren met een grote logistieke zelfstandigheid op grote afstand van de verschillende Forward Operating Bases. Ondanks de aanvankelijke aarzeling bij planners, om een zelfstandig logistiek element toe te voegen aan het tankeskadron bij langdurige operaties, staat deze oplossing nu model voor de integrale logistieke ondersteuning binnen de Canadese BG. De Leopard-tankbemanningen hebben op grote schaal gebruikt gemaakt van de 105 mm High Explosive Squash Head (HESH) munitie om Taliban strijders uit te schakelen. Tankploeg Bron: Canadian Army Journal Mogelijk nog belangrijker bleek de waarde van de tankrollers en tankploegen voor het verkleinen van het gevaar van het opruimen van IEDs voor de uitgestegen infanteriecompagnieën. Als gevolg van deze toegevoegde waarde werd na verloop van tijd besloten A Squadron stelselmatig op te splitsen in pelotons en zelfs secties en deze onder bevel te stellen bij iedere infanteriecompagnie. Deze gedecentraliseerde inzet van tanks was een beproeving voor het voortzettingsvermogen en de inzetbaarheid van het A squadron, maar heeft zijn waarde in het gehele gebied van verantwoordelijkheid van de BG bewezen De beperkingen van tanks Kwetsbaar voor antitank raketten en IED s Militaire deskundigen hebben vanaf het moment dat besloten werd Leopard tanks in te zetten kritiek geleverd. Volgens deze deskundigen was de inzet van tanks ondoordacht omdat tanks kwetsbaar zijn voor een verscheidenheid aan wapens die Taliban strijders gebruiken, zoals antitank raketten en IEDs. Het is duidelijk dat er geen enkel systeem op het gevechtsveld bestaat of bestaan heeft dat immuun is voor vijandelijke aanvallen. De Leopard tank is echter aantoonbaar het best beschermde voertuig dat momenteel in Afghanistan actief is. Het zou roekeloos zijn om doelbewust deze key enabler uit ons arsenaal te verwijderen en een symmetrisch oorlog te voeren tegen opstandelingen, die gewend zijn te vechten in moeilijk terrein en onder zware omstandigheden. Natuurlijk is het mogelijk met speciale wapens of een geconcentreerde aanval tanks te vernietigen, maar de overlevingskans van hun bemanningen is hoog en de bescherming die zij bieden aan uitgestegen infanteristen staat niet ter discussie. Nevenschade Ook is er de kritiek geweest dat door tanks veroorzaakte nevenschade ertoe kan leiden dat de lokale bevolking zich gaat afzetten tegen coalitietroepen. Het is ontegenzeggelijk waar dat het verlies van onschuldige burgers en schade aan de infrastructuur, als gevolg van militaire operaties, de missie in Afghanistan kan ondermijnen. De suggestie als zou het gebruik van tanks de lokale bevolking meer van ons hebben vervreemd dan elk ander wapensysteem, is echter onzin gebleken. Sinds het begin van de gevechtsoperaties hebben Canadese tanks tientallen Taliban strijders gedood in gevechten door de gehele provincie Kandahar. Niets heeft er tot dusver op geduid dat er tijdens deze periode burgers zijn gedood als gevolg van het vuren met tanks. De Leopard is uitgerust met een vuurcontrolesysteem dat ons in staat stelt om doelen met precisie en onderscheidingsvermogen zowel overdag als s nachts op te sporen en te bevuren. Juist hierdoor heeft de Leopard in veel gevallen de noodzaak voor luchtsteun en steun met indirect vuur verminderd, waardoor er juist minder nevenschade is veroorzaakt. De inzet van tanks in Afghanistan heeft tevens bij de plaatselijke bevolking de vastberadenheid van Canada en de NAVO versterkt om voor stabiliteit in deze regio te zorgen. Het heeft de Taliban daarnaast duidelijk gemaakt dat we de middelen hebben en vastbesloten zijn hen te verslaan. Manoeuvreschade, die door gepantserde voertuigen is toegebracht aan irrigatiesystemen en akkerland, werd wanneer mogelijk hersteld door de begeleidende pantsergenie. Daarnaast beschikken de elementen van het PRT over de benodigde fondsen voor een herstel van beschadigde velden en infrastructuur. Inzetbaarheid Het vermogen van het Canadese leger om in minder dan zes weken na ontvangst van een waarschuwingsbevel een eskadron bestaande uit 15 tanks en een pantsergenie-groep samen te stellen, te trainen en uit te zenden logenstraft de opvatting, dat tanks niet snel uitgezonden kunnen worden. Voordat de Canadese strijdkrachten de beschikking kregen over de C-17 Globemaster, hadden zij geen strategische luchttransportcapaciteit. Dit had invloed op alle te transporteren voertuigen. De LAV III, bijvoorbeeld, kan niet strategisch verplaatst worden met een C-130 Hercules. Dit toestel kan weliswaar een LAV III vervoeren over een korte afstand, maar beslist niet van Canada naar Afghanistan. Als gevolg hiervan wordt een Canadese strijdmacht, die uitgerust is met LAVs, op een zelfde manier vervoerd als een tankzware eenheid: of over zee of middels gehuurde strategische luchttransportmiddelen. De Canadese Leopard tanks werden in oktober 2006 naar Afghanistan vervoerd door een combinatie van geleasde Russische AN-124 Antonov en C-17 Globemaster toestellen van de Amerikaanse luchtmacht. De recente aanschaf van 4 C-17 toestellen door de CF vergroot onze capaciteit om tanks te vervoeren (en natuurlijk LAV IIIs) en vermindert tegelijkertijd onze afhankelijkheid van bondgenoten voor zwaar transport. Lessen geleerd op het gebied van doctrine en tactiek a. Het belang van verbonden wapens Ofschoon tanks extra vuurkracht, bescherming en mobiliteit leveren aan de BG, zijn ze kwetsbaar wanneer ze zelfstandig opereren in een COIN omgeving. Net zo belangrijk als infanterie is om de tanks in onoverzichtelijke omstandigheden te Waarnemen in het voorterrein Bron: Canadian Army Journal beveiligen, zo belangrijk zijn tanks voor de bescherming van onze uitgestegen infanteristen. Het belang van het concept van verboden wapens is niet nieuw, maar de waarde ervan is opnieuw bewezen in het gevecht. b. De groepering van tankpelotons Tussen commandanten is er veel discussie gaande over hoe tanks het beste gegroepeerd en ingezet kunnen worden. Moet het tankeskadron als gehele eenheid in handen van de bataljonscommandant blijven, zodat hij zijn vuur en mijnruimingsmiddelen kan concentreren? Of moeten tanks gedecentraliseerd worden ingezet en toegevoegd worden aan infanteriepelotons zodat kwetsbare uitgestegen soldaten kunnen profiteren van het vermogen van de tank in onoverzichtelijk gebied? Het antwoord op deze vraag ligt ergens in het midden van deze uitersten. Vechten in bewoonde gebieden en de dichtbegroeide Afghaanse wijngaarden vereist een gedecentraliseerde inzet van tanks. Uitgestegen infanterie, die stelselmatig wordt blootgesteld aan intensief vijandelijk vuur vanaf onbekende posities, heeft vaak gebrek aan vuurkracht om goed beschermde en gecamoufleerde vijandelijke posities te vernietigen. Tanks leveren de kracht om deze posities te doorbreken. Er zijn voor de hand liggende logistieke en tactische beperkingen op grond waarvan het noodzakelijk is om een minimum omvang van het tankpeloton in stand te houden. De enige zekerheid bij de inzet van tanks in het woeste terrein van Afghanistan is, dat ze defect zullen raken. Hun berging hangt af van de beschikbaarheid van andere gepantserde middelen geplaatst op een Leopard chassis. De extractie van een tank kan alleen plaatsvinden door een minimale samenstelling van een eenheid van twee tanks en door een of twee gepantserde bergingsvoertuigen. Zij zijn nodig om het defecte voertuig te slepen terwijl de overige twee tanks nodig zijn voor wederzijdse steun en commandovoering. De tactische zelfstandigheid van het team van verbonden wapens vermindert wanneer het opereert met minder dan 10 11

7 een tankpeloton. De verdeling van het eskadron in meer dan twee elementen levert daarnaast andere problemen op. Met slechts twee Leopard opgeleide monteurs (voertuig, wapens, vuurleidingssysteem en verbindingen) in het logistieke detachement van het tankeskadron, neemt de inzetbaarheid aanzienlijk af wanneer tanks tegelijkertijd worden ingezet tijdens meerdere operaties. d. Voortzettingsvermogen Tanks, ongeacht hun bouwjaar, zijn onderhoudsintensief en hebben een onverzadigbare behoefte aan gevechtsvoorraden en verbruiksartikelen. Toen het National Support Element (NSE), inzag wat de logistieke behoeftes waren van een vloot aan Leopard tanks, heeft het een Speciaal Ondersteunings Detachement toegewezen aan het tankeskadron. Dit detachement is uitgerust met brandstof, munitie en trucks voor verbruiksartikelen, mobiele bergingsteams, bergingsvoertuigen en gewondentransport. De 105 mm munitie wordt vanaf Kandahar Airfield (KAF) naar de manoeuvre-eenheden gebracht met middelzwaar luchttransport. Het ondersteuningsdetachement neemt de verantwoordelijkheid op zich voor alle gevechtsvoorraden op de FOBs en steunt van daaruit het tankeskadron. Bij het gevechtsteam zijn altijd bergingsvoertuigen en gewondentransport ingedeeld om onmiddellijk in te kunnen spelen op de behoeften van soldaten. Dit echelonsysteem heeft tientallen jaren uitzonderlijk goed gewerkt voor het armoured corps en doet dit nu ook in Afghanistan. e.training De training, voorafgaand aan de uitzending, moet zodanig zijn opgebouwd dat het de BG voorbereidt op zowel counter insurgency als conventionele gevechtsoperaties, van het ploeg-/pelotonsniveau tot BG niveau. De training moet beginnen met het opnieuw vertrouwd maken met de samenwerking tussen tank en infanterie, de gevechtsdrills, opmars en verbindingen. De trainingscenario s moeten gewoon beginnen met de vaardigheden van de BG in conventionele oorlogvoering (aanval inclusief aanval in complex terrein, de verdediging maar ook de opmars). De missiegerichte training moet zich concentreren op de complexiteit van Afghanistan en de frictie van de COIN gevechtszone (defect aan voertuig/berging, aanvallen met mijnen en IED, zelfmoordaanvallen, hinderlaag, evacuatie van doden en gewonden, maar ook de aanwezigheid van burgers en de media). Het complexe terrein in Afghanistan zou zoveel mogelijk gekopieerd moeten worden bij de training op het Canadian Manoeuvre Training Centre. Gevechtsteams zouden in de gelegenheid gesteld moeten worden tijdens force on force en livetraining om voorbereide ruimoperaties uit te voeren met behulp van mijnruimingsmiddelen op tanks. Ook het afvuren van de verschillende soorten munitie van de hoofdwapensystemen op quala s met scherpe munitie zou tot de mogelijkheden moeten behoren om inzicht te krijgen in de effecten. Het nabootsen van Afghaans terrein en bebouwingen zal geld kosten maar het kan levens van Canadese soldaten sparen. f. Vuurkracht De Leopard C2 tank maakt het ons mogelijk to reach out and touch the enemy met nauwkeurig direct vuur tot op m, bijna tweemaal de effectieve schootsafstand van het M mm kanon geplaatst op onze LAVs. Om voor de hand liggende redenen koos de Taliban ervoor om niet tegen ons te vechten in open woestijngebied. In plaats daarvan, neemt onze vijand zijn toevlucht tot hutten waar druiven gedroogd worden en bouwsels met betonachtige muren, die meer dan een meter dik zijn. Voorafgaand aan de inzet van Leopard tanks, leverde het vuur van het 25 mm kanon slechts beperkte resultaten op tegen deze bouwsels. Hierdoor werd de BG dikwijls genoodzaakt gebruik te maken van luchtsteun. Een 105 mm HESH granaat van de Leopard C2 kan een gat slaan van meer dan 5 bij 5 meter door een compoundmuur en bouwsels doorboren met verminderde nevenschade aan de omringende infrastructuur en minder risico s voor onze uitgestegen soldaten. Het heeft geen zin om uitgestegen soldaten op een vijandelijke doel af te sturen zonder eerst bekende weerstand vanaf een afstand uit te schakelen met behulp van 105 HESH. De tankeskadrons toegevoegd aan de BG s hebben talrijke strijders op een afstand van 150 tot meter uitgeschakeld en tegelijkertijd de kwetsbaarheid van onze uitgestegen soldaten voor direct vijandelijk vuur verminderd. g. Mijnruimingsoperaties Het is een wijdverbreide misvatting dat de tank uitsluitend een anti-pantser platform is. Dit is onjuist, in het bijzonder in de omgeving waar wij momenteel in vechten. De Taliban zoeken tactisch voordeel in terrein dat ongeschikt is voor wielvoertuigen en ze hebben met succes gebruik gemaakt van hinderlagen, zelfmoordaanslagen en IED s, wanneer ze de ISAF marsrichting konden voorspellen. Uitgerust met een bulldozerblad, mijnenvlegel en mijnenploeg in elke groep van vier tanks, hebben de Leopard tanks de tactische mobiliteit hersteld bij het team van verbonden wapens in Afghanistan met haar vermogen om door papavervelden te verplaatsen, mijnen en IED s te ruimen en lemen muren en compounds te doorbreken. Voorheen waren dit niet te nemen obstakels voor de LAV III. Deze capaciteit verschafte de teamcommandant meerdere opties om zijn aanvalsdoel te naderen. De vijand raakte hierdoor uit zijn evenwicht en vroeg zich voortdurend af waar het gevechtsteam vandaan zou komen. De tanks waren in staat een ring van staal te vormen rond de infanterie, die bezig was met voorbereide zuiveringsoperaties in de verstedelijkte gebieden. Beide tankeskadrons hebben veelvuldig bulldozerbladen en ploegen gebruikt om onvoorbereide en voorbereide mijnruimingsoperaties uit te voeren en in te breken in het geaccidenteerde terrein om de vijand uit te schakelen en om slachtoffers Waarnemen in het voorterrein Bron: Canadian Army Journal en voertuigen weg te halen. h. Bescherming Leopard C2 tanks hebben Canadese en Afghaanse levens gered. De Leopard C2 is uitgerust met add-on MEXAS composite armour panelen en binnenbescherming om de bemanning beter te beschermen. De Leopard 2A6M krijgt tevens extra torenbescherming en een verbeterde bescherming aan de onderzijde om de schade veroorzaakt door mijnen en IEDS te verminderen. Leopard tanks en hun bemanningen, die uitgezonden zijn naar Afghanistan, hebben talrijke aanvallen met IED s, antitank mijnen en antitank raketten overleefd, die voor andere voertuigen catastrofaal hadden kunnen zijn. Nog belangrijker dan de bescherming, die de Leopard biedt aan zijn bemanning, is zijn vermogen om 55 ton staal tussen de uitgestegen infanterie en de vijand te plaatsen. i. Psychologisch effect De psychologische waarde van de tank wordt algemeen erkend. De verbeterde vuurkracht en bescherming heeft het moreel van de BG positief beïnvloed. De vijand is minder enthousiast over de capaciteit van de tank en de synergie van het team van verbonden wapens. Talrijke verbindingsen human intelligence rapporten bevestigen dat de gewone Taliban strijders grote angst hebben voor de tanks en hun vermogen te manoeuvreren en ze aarzelen vaak voor ze coalitietroepen aanvallen, die zijn uitgerust met geïntegreerde, gepantserde middelen. j. De invloed van de hitte Tankoperaties van 2 RCR BG hebben aanzienlijk te leiden gehad van de hitte tijdens de Afghaanse zomer en een gebrek aan airco s. De hydraulische aandrijfsystemen van de Leopard C2 toren hebben de situatie nog verder verslechterd. Met buitentemperaturen gewoonlijk tegen de 50 graden Celsius in de zon, hebben tankbemanningen te kampen gehad met temperaturen boven 65 graden Celsius binnen in de Leopard tank. Als gevolg daarvan zijn gevechtsoperaties gewoonlijk in de koelere periodes, s nacht of vroeg in de ochtend, uitgevoerd. Commandanten hebben het advies gekregen om standaard in hun gevechtsritme forced hydration op te nemen. Verkoelende pakken zijn recent in het missiegebied ingevoerd en de soldaten die ze gebruiken zijn er zeer tevreden over. Deze met water gekoelde vesten hebben de toename van de lichaamstemperatuur van de bemanningen aanzienlijk gereduceerd, waardoor zij gevechtsoperaties langere tijd konden volhouden. Aanbevelingen voor de toekomst Hoewel de Leopard C2 buitengewoon heeft gepresteerd in het gevecht is dit platform 30 jaar oud en begint het tekenen van ouderdom te vertonen. De Canadese regering heeft echter in april 2007 niet alleen aangekondigd de tekortkomingen aan de Leopard C2 aan te pakken, maar ook de onmiddellijke lease van 20 Leopard 2A6M tanks van de Duitse landmacht goedgekeurd, evenals de aankoop van 100 Leopard 2A4 en 2A6 van Nederland. Helaas is de Leopard 2 nog niet uitgerust met de mijnruimingsmiddelen. Deze middelen hebben al veel levens gespaard tijdens operaties. Om te garanderen dat onze tactische mobiliteit en bescherming niet verzwakt wordt door de introductie van de Leopard 2, dient de technische staf onmiddellijk te beginnen met het ontwerpen en toepassen van een modificatie van de Leopard 2, die het mogelijk maakt om mijnruimingsmiddelen te installeren. In overweging dient te worden genomen om een gemengde vloot van Leopard C2 en Leopard 2 tanks aan te houden totdat dit technische probleem kan worden opgelost. Veel van de beschermende voordelen van de Leopard 2 zullen anders teniet worden gedaan door de afwezigheid van mijnruimingsmiddelen. De 105 mm High Explosive Squash Head (HESH) granaat is de belangrijkste munitie voor het tankeskadron in het missiegebied: elke granaat slaat een gat van vijf bij vijf meter in hutten waar druiven gedroogd worden en we hebben gezien dat ze zeer effectief zijn tegen uitgestegen troepen op afstanden van 150 tot meter. Ofschoon het Zweedse leger een 120 mm high-explosive granaat in gebruik heeft genomen en er experimenten worden uitgevoerd in de VS met 120 mm High Explosive - Tracer (IMHE-T) munitie, zullen Canadese Leopard 2A6M tanks initieel niet ingezet worden met deze capaciteit. Tot we in staat zijn een in het gevecht geteste 120 mm HE granaat te in te voeren, moeten we de nauwkeurigheid en het doorbrekingsvermogen van verschillende soorten 120 mm Explosive Armour Piercing (HEAT) en oefenmunitie zo snel mogelijk bepalen. We zouden ook de aanschaf van een canister round voor de antipersoneelsrol in het nabijgevecht kunnen overwegen. De Armoured Piercing Fin Stabilized Discarding Sabot (APFSDS of Sabot), pantserdoorborende munitie, zal ook in de toekomst van weinig waarde zijn in Afghanistan. Deze munitie is zeer effectief tegen andere gepantserde voertuigen, maar de Taliban is er niet mee uitgerust. De Sabot heeft een minimale doorbrekingscapaciteit en dreigt in feite meer nevenschade op te leveren, omdat hij niet ontploft als hij het doel treft. Tests, uitgevoerd door het Deense leger met 12 13

8 de DM 12 HEAT granaat, hebben positieve doorbraakeffecten laten zien en modificaties aan de DM 33 APFSDS granaten hebben ook de fragmentatie vergroot van de granaat bij inslag op het doel. De Canadese BG heeft echter ook een taak in het kader van de opbouw van ANSF en wederopbouw. Met minder dan soldaten beschikbaar voor kinetische en non-kinetische operaties, staan we voor de uitdaging een juiste balans te vinden tussen het vasthouden van belangrijk terrein in gebieden waar de Taliban het gezag van de Afghaanse autoriteiten bedreigd, en tegelijkertijd een mobiele en slagvaardige Quick Reaction Force te leveren in het gehele operatiegebied. Ervan uitgaande dat andere landen op korte termijn geen extra grondtroepen zullen leveren voor operaties in de provincie Kandahar, zal de Canadese BG anders moeten worden georganiseerd. Eén infanteriecompagnie, versterkt met key battlefield enablers zou geschikt moeten worden gemaakt om terrein te veroveren en te behouden. Deze compagnie zou twee tot drie FOBs kunnen inrichten binnen het aangewezen Canadese operatiegebied, waarbij nauw met de ANSF en het PRT wordt opgetreden. Het tankeskadron en de overgebleven gemechaniseerde infanteriecompagnie zouden de basis moeten vormen van een mobiele Task Force, die in staat is zich snel door de provincie Kandahar te verplaatsen teneinde offensieve acties uit te voeren. Afronding Veel militaire deskundigen beweerden dat tanks om een veelvoud van redenen steeds onbelangrijker zijn geworden in het moderne conflict. Ze zijn duur in onderhoud, ze zijn niet eenvoudig uit te zenden en ze kunnen kwetsbaar zijn in complex en verstedelijkt gebied. Deze argumenten zijn juist, maar ze zijn vanzelfsprekend en net zo van toepassing op de andere elementen van het team van verbonden wapens. Alle elementen hebben zo hun eigen beperkingen wanneer ze opereren zonder de steun van de andere elementen van het team. De operaties in Afghanistan hebben aangetoond dat de tank, door zijn extra vuurkracht, bescherming, tactische mobiliteit en het psychologische effect, ook in de nabije toekomst een waardevol instrument zal blijven binnen het Canadese leger. Petit Diner de Corps Regiment Huzaren van Sytzama Door res-lkol b.d. E.A. Puik Op Donderdag 13 november j.l. verzamelden zich een aantal officieren, dienend bij RHvS, in restaurant Huis Den Deijl aan de rand van het Mastbosch in Breda. Voor de vijfde keer in deze gelegenheid, vanwege de sfeervolle Hubertuszolder, de voortreffelijke bediening en de goede prijs-kwaliteitverhouding. In een aantal opzichten een bijzonder diner. De sfeer van kameraadschap en saamhorigheid vallen daar niet onder, omdat dat gelukkig gebruikelijke elementen zijn. Op de eerste plaats de diversiteit van en het aantal deelnemers. Afkomstig van infanterie, artillerie en logistieke diensten. Kortom een soort afspiegeling van de veelzijdige samenstelling van een bataljon op uitzending. Een vrouwelijke ritmeester en een vrouwelijke kapitein (zij ging met 200 km per uur met haar Ducati onderuit tijdens een racecursus en behoort sindsdien ook tot die selecte groep). Het aantal: 43, een record. Een diner om intredende beroepscollega s in te drinken en van de vertrekkende afscheid te nemen. Die laatsten hadden zich niet gemeld. De regimentscommandant richtte zich in zijn welkomstwoord in het bijzonder tot de vier oud-regimentscommandanten en twee toekomstige bataljonscommandanten: lkols Koek en Van Egmond. In zijn tafelrede ging hij in op de transitie en overgangen binnen het bataljon. Veel veranderingen en het eind is nog niet in het zicht. Vervolgens voerde hij de indrinkprocedure uit, waardoor het regiment versterkt werd met zes nieuwe leden, onder wie ritmeester Marea van der Veen. Het veulen, tlnt Kevin van Eijk, werd de gelegenheid geboden zichzelf voor te stellen, hetgeen in zekere mate lukte. De bijzonder geslaagde avond werd afgesloten met een aangename kout bij koffie enz. De datum van het Diner de Corps in Amersfoort is bepaald op vrijdag 9 januari Lessons Learned HQ OMLT Door aooi Jurrie van der Zwaan In de periode van 7 december 2007 tot en met 3 juni 2008 ben ik uitgezonden geweest als deel van het 1 (NLD) Operational Mentoring and Liaison Team (OMLT). Het 1 (NLD) OMLT is gekoppeld aan de 4e Afghan National Army (ANA) Brigade. De 4e ANA Brigade is gelegeerd in Jalalabad ten oosten van Kaboul. Vanaf mei 2008 is de 4e ANA Brigade opgenomen in de organisatie van 205 Corps. Door de snelheid waarmee e.e.a. werd gereorganiseerd in deze periode heb ik meerdere functies bekleed. Ik beperk me hier tot mijn liaisonfunctie bij de Battle Group (BG). Opleiding en training Afghanen Naast de Nederlandse spelers, zoals de Taskforce (TF), BG, PRT, ISTAR enz, hebben ook veel internationale spelers invloed op het opleiden, trainen en uitvoeren van operaties van de ANA Brigade/OMLT. De belangrijkste speler is het Combined Security Transition Command Afghanistan (CSTC- A), de schakel tussen ISAF en het Ministry of Defense (MOD) van Afghanistan. Al het Afghaanse materiaal wordt door hen of via hen naar de ANA Corpsen gestuurd en die sturen het dan door naar bijvoorbeeld 4e ANA Brigade. Verder is er de Combined Joined Task Force (CJTF) Phoenix. Onder deze TF vallen alle Embedded Training Teams. Deze teams zijn Amerikaans en bevinden zich in alle corpsen m.u.v. de coalitielanden. De teams van de coalitielanden noemen we OMLT die vaak via een andere constructie worden aangestuurd. E.e.a. heeft te maken met nationale beperkingen en verantwoordelijkheden. Liaison S3 OMLT-BG-4e ANA Brigade De sterkte van een Engels OMLT is 357 man. Dit is een normaal bataljon dat is omgeschoold voor deze taak. Het Nederlandse OMLT bestaat uit 72 man. Het 1ste en 2e Kandak werden begeleid door 48 getrainde militairen van 43 BVE en het Korps Mariniers. De overige 24 militairen die beperkt getraind waren voor algemene uitzendtaken, waren verantwoordelijk om de brigadestaf, 4 en 5 Kandak te trainen. Het operationeel besluitvormingsproces (OBP) of IK 2-17 waren voor 90% van die groep onbekend of men had er alleen van gehoord, maar nooit toegepast. In dat kader is in het land der blinden eenoog Koning en kreeg ik de mogelijkheid om op militaire niveaus te werken waar normaal een officier met de rang van majoor gewenst was. Uiteraard is e.e.a. aangegeven in de lijn, maar tot nu toe zonder resultaat. Men kan zich afvragen of de bataljonsstaf (voor PRT wordt een bataljonsstaf van b.v. een tankbataljon of een afdeling aangewezen) die wel wordt omgeschoold en getraind voor PRT niet beter gebruikt kan worden voor het OMLT, omdat het OMLT operationele opdrachten uitvoert. Ik heb mij op TFU-niveau veel bezig gehouden met het opzetten en verbeteren van de Patrol Bases (PB) Khyber, Worsley en Mirwais (Chora). Governors Compound TK. ANA samen met OMLT net terug van een sociale patrouille 14 15

9 Patrol base Worsley in opbouw De Patrol Bases worden bemand door ongeveer veertig ANAmilitairen en één tot twee OMLTs. Een OMLT van de infanterie bestond uit drie tot vier man met een Mercedes-Benz soft top. PB Khyber was gebouwd door de Australische genie met zeer beperkte inbreng van de Nederlanders of de Afghanen. Gevolg hiervan is dat de PB gedurende zes maanden keer op keer verbeterd diende te worden. Dit kon vaak niet in één keer, omdat er geen Australische geniesteun of beveiliging beschikbaar was, of dat er uitgezocht moest worden wie e.e.a. financieel op zich nam. Dit is een aardig voorbeeld hoe tactische en strategische doelen elkaar belemmeren. Problemen die we zoal ondervonden waren geen 360 graden omheining, geen watervoorziening, geen pantsercontainers, geen bouwlampen (ANA heeft geen nachtzichtapparatuur en Afghaanse burgers zien het kamp niet in het donker, met als gevolg veel onnodige schietpartijen) en beperkte communicatiemiddelen. Daarnaast waren er veel ANA-gerelateerde problemen, zoals gebrek aan gebedsruimte, eigen toiletten (een PVC pijp werd gebruikt als plaspijp: de ANA-militair plast gehurkt), keukenfaciliteit (ANA militairen leven van vers eten en eten en hebben geen of beperkt rantsoenen). Het OMLT bevoorraden was geen probleem, maar de ANAmilitairen wel. Je kunt als OMLT-er op de zelfde PB moeilijk uitgebreid gaan eten of drinken, terwijl de Afghanen geen eten en drinken hebben. Gelukkig hebben we hier na wat omwegen veel financiële en logistieke steun van de TFU gehad en loste het OMLT met de ANA-militairen zelf de kleinere problemen op, zoals het uitlenen van wapens en nachtzichtapparatuur voor de nabijbeveiliging. Kaart met diverse bases Bij operaties in de nabije toekomst werd zowel door de TFU als de BG een plan gemaakt en vervolgens gevraagd aan het OMLT of de Afghanen konden meedoen. Het OMLT vroeg dan op hun beurt aan de ANA of ze wilden deelnemen. In de beleving van het OMLT waren wij een soort Observer Trainerorganisatie die over de schouder van de ANA meekeek. Niets was minder waar en al snel werd duidelijk dat er eigenlijk een OBP van het OMLT werd verwacht met ANA-middelen om vervolgens een dwingend verzoek neer te leggen bij de ANA om op die manier te voldoen aan de Afghan-Face tijdens de Operaties. Het OBP moest worden uitgevoerd door de 24 man die daar niet voor waren getraind. Door vanuit alle hoeken en gaten duidelijk te maken aan de TFU en BG dat de Afghanen direct betrokken dienen te worden bij het maken van plannen, kwam er langzaam verbetering in de situatie. Binnen het OMLT ontstonden met het maken van deze plannen ook diverse problemen door verschillende van landmacht en marine. Daarnaast draaiden de infanterie OMLT s vier maanden uitzending en de Staf OMLT zes maanden, dit maakte de acceptatie van verschillende ideeën en procedures niet eenvoudig. Samenwerking 45e bataljon De insteek van het 45e bataljon en het OMLT kwamen overeen en was eenvoudig en duidelijk. Indien ANA, ANP en locale autoriteiten in staat zijn om de veiligheid te waarborgen in Uruzgan zit onze taak voor een groot deel op. Daarom was het een plezier om onze ervaringen over te brengen. Deze ervaringen kwamen dan weer terug in de nieuwe operatieplannen. Het was aardig om te zien dat als een bataljonscommandant deze (ANA) insteek goed tussen de oren krijgt bij zijn eenheid, alle werkzaamheden m.b.t. de ANA ineens veel soepeler lopen op alle niveaus. Compagnies en pelotons waren altijd flexibel als het gaat om inzet en beperkingen van de ANA. Wij werden regelmatig gevraagd om presentaties te geven aan het 45e bataljon, zodat zij onze lessen konden meenemen. Een belangrijke les is het bestrijden van de Taliban. Wij leren een drill/procedure in Nederland en voeren die al twee jaar uit. De Taliban heeft deze drill/procedure geanalyseerd en past zijn optreden daarop aan. Wij beginnen elke vier maanden weer opnieuw onze lessen te leren. De presentatie had als kern dat de Taliban drie tactische optredens kent. Voorbereide hinderlaag/aanval, gelegenheidshinderlaag/ aanval en verdediging van hun belangrijke gebieden. Voorbeelden van gebieden die ter verdediging zijn ingericht zijn Deh Rawood en Mirabad. Ik beperk me tot de opvallendste zaken. Taliban werkt met een commandant, spotter, schutterstructuur. Op deze manier zijn de spotters en de commandant niet gebonden aan de gevechtshandelingen en kunnen zij vrij bewegen en een nieuwe actie plannen. Tijdens de Operatie Kapcha-As heeft 43 BVE vastgesteld wat een verdedigende positie van de Taliban is. Quala s met hekwerken achter de deuren, schietpoorten door stenen uit de muren te halen, geheime tunnels en gangen binnen de quala s en naar andere quala s. Quala s waren er in allerlei soorten en maten, sommigen waren ingericht voor behandeling van gewonden en andere voor munitie en wapenopslag of als commandopost. Deh Rawood is schoongeveegd door de Amerikaanse Special Forces met enorm veel geweld. De Amerikaanse Cavalerieschooldiner 2008 Door maj J.M.J. van Bommel Op vrijdagavond 10 oktober 2008 vond het jaarlijks terugkerende Cavalerieschooldiner plaats op de Bernhardkazerne te Amersfoort. In totaal namen zestig officieren deel, die ooit een functie bekleedden bij de Cavalerieschool. Tijdens het uitgebreide aperitief zagen veel oudgedienden en actief dienende officieren van alle regimenten elkaar weer terug. Alvorens aan tafel te gaan, werd er op de trap bij het Museum Nederlandse Cavalerie de traditionele groepsfoto genomen door onze vaste cavaleriefotograaf dhr. Dennis Boom. luchtmacht gooide elke quala, waar maar beweging in zat, plat. De Taliban vluchtte uiteindelijk massaal waardoor Nederland bij de daarop volgende Operatie zonder enkele tegenstand Deh Rawood innam. De vraag is of Nederland, als we bijvoorbeeld Mirabad gaan opnemen in onze inktvlek, deze werkwijze kan of wil hanteren. Een Leopard 2A6 is in mijn ogen een beter middel om een quala schoon te vegen. Allen de schietbuis (loop voor de rest van de wereld) richten op een quala heeft volgens mij al het effect dat de Taliban deze verlaat terwijl een bom vanaf ft de Taliban in dezelfde quala nooit de kans geeft om deze te verlaten. Los van het feit of er ook nog vrouwen en kinderen in de quala zitten. Tijdens het diner werd door C-Cavalerieschool, lkol Petter, stilgestaan bij de huidige organisatie en taken van zijn Cavalerieschool. Het was zijn vijfde en tevens laatste diner als schoolcommandant, omdat hij het commando op 30 oktober zou overdragen aan zijn opvolger, lkol Alers, die ook al bij dit diner aanwezig was. Lgen van Diepenbrugge, voor de laatste keer aanwezig in zijn rol als Wapenoudste, sprak het gezelschap toe over de ontwikkelingen binnen ons Wapen. Namens de oud-schoolcommandanten bedankte lkol b.d. Hoevenaars de huidige schoolcommandant voor zijn inzet die hij de afgelopen bijna 4 jaar getoond heeft bij het opleiden van de huidige generaties tankers en verkenners. Na afloop van het diner trok het gezelschap zich nog terug in de voormalige officiersmess voor een afsluiting met een kopje koffie met een likeurtje, waarna iedereen huiswaarts keerde. Het Cavalerieschooldiner 2009 zal worden gehouden op donderdag 8 oktober

10 Commando-overdracht Cavalerieschool Het Battlefield Management System bij de manoeuvre Door: tlnt Brouwer, leerling VTO Verkenning Foto s: Dennis Boom Op 30 oktober 2008 vond er op de Bernhardkazerne te Amersfoort een commandowisseling van de Cavalerieschool plaats. Na ruim vier jaar droeg luitenant-kolonel Hans Petter zijn functie over aan zijn opvolger luitenant-kolonel Jan Jacob Alers. De ceremonie vond plaats op een gedeelte van de Bernhardkazerne, dat representatief is voor de Cavalerieschool, nabij de loodsen van de Fenneks en Leopards 2A6. Om de aanwezigen te visualiseren over welke middelen het hier gaat waren een zestal Leopards 2A6 en een zevental Fenneks op de ceremonie aanwezig, evenals vier ruiters van het Cavalerie Ere-escorte om het schoolfanion te dragen. Op de Cavalerieschool worden manschappen, onderofficieren en officieren opgeleid tot specialisten binnen hun vakgebied tank of verkenning, waarna zij hun functie kunnen gaan vervullen bij de parate eenheden. Luitenant-kolonel Petter blikte terug met de aanwezigen op zijn tijd als commandant van de Cavalarieschool en sprak zijn bewondering en lof uit over de niet aflatende inzet van de instructeurs van de school, dat onder soms zeer lastige omstandigheden, heeft weten te bewerkstelligen dat het (eind)resultaat van de opleidingen er nooit onder geleden heeft. Onder de aanwezigen waren vele oud- schoolcommandanten en andere (hoge) cavalerieofficieren, die deze dag van het nodige cachet wisten te voorzien. Met gepaste trots droeg hij het commando dan ook over aan zijn opvolger. Deze aanvaardde het schoolfanion met groot genoegen en bedankte zijn voorganger voor de wijze waarop de afgelopen week de overname van de functie had plaatsgevonden. Uiteraard sprak de nieuwe commandant zijn hoop en verwachtingen uit, dat het functioneren van de Cavalerieschool ook in de toekomst van hoog niveau blijft, zodat leerlingen van de school bij het vervullen van hun latere functie de niet geringe uitdagingen, waarvoor zij komen te staan het hoofd kunnen blijven bieden. Na deze woorden gaf de paradecommandant, majoor Joost van Bommel, het teken aan de bemanningen om in te stijgen en als laatste eerbetoon aan de scheidende commandant werd een defilé uitgevoerd door alle voertuigen uit de parade. De afsluitende receptie vormde een gezellig festijn met een vleugje nostalgie. Door kap Peter Masseling Op 1 april 2006 werd de Pantserhouwitser 2000 (PzH2000NL) operationeel gesteld bij 14 Afdeling Veldartillerie (14 Afdva). Met de invoer van de PzH2000NL is tevens de eerste versie van het Battlefield Management System (BMS) met de applicaties OSIRIS en AFSIS (Advanced Fire Support Information System) operationeel gesteld. Inmiddels zijn we ruim twee jaar verder en staan we aan de vooravond van de introductie van het BMS bij het Commando Landstrijdkrachten. Bij de introductie van BMS krijgen de landeenheden de mogelijkheid om hun commandovoering te ondersteunen door een geautomatiseerd, digitaal, zeer revolutionair systeem. De auteur is voormalig S6 van 14 Afdeling Veldartillerie en per 1 juni 2008 geplaatst bij het Command&Control Support Center (C2SC) in Ede. Geschiedenis De behoeftestelling voor een nieuw commandovoeringssysteem dateert al vanuit de vorige eeuw. Voordat er toestemming werd gegeven tot de aanschaf is er begin 2002 een pilot BMS gehouden bij 17 Pantserinfanterie bataljon Prinses Irene uit Oirschot. Eén van de doelstellingen uit deze pilot was de meerwaarde van dit commandovoeringsondersteunings-systeem te onderzoeken. Uit de pilot, die ruim een jaar heeft geduurd, inclusief het gebruik in Bosnië, is gebleken dat BMS van grote meerwaarde is voor de operationele commandant. Door het gebruik van dit systeem ontstond er ook een meerbehoefte aan radio s. Door deze meerbehoefte is het project Data Communicatie Mobiel Optreden (DCMO) ontstaan. Na goedkeuring door de politiek eind 2007 zal het Commando Landstrijdkrachten (CLAS) vanaf begin 2009 worden voorzien van het BMS. Wat wordt verstaan onder BMS? Het C2SC, onderdeel van de DMO, is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van alle BMS-software en de systeemintegratie van zowel hardware- als softwarecomponenten. Onder de hardware verstaan we radio s, computers (ruggadized) en alle bijbehorende bekabeling. Het hoofdbestanddeel van de software voor BMS is de applicatie OSIRIS. Verder realiseert het BMS/DCMO project nieuwe indelingsnormen en de bijbehorende radioschema s die benodigd zijn door de aanschaf van de nieuwe generatie Combat Net Radio s; de f@stnet (data)radio. Het C2SC ontwikkelt en integreert alle software componenten, die benodigd zijn om BMS te laten functioneren. Het BMS verbetert de informatievoorziening en ondersteunt de commandovoering vanaf groepsniveau (voertuig) tot en met bataljonsniveau. Doel hiervan is to outmanoeuvre the opponent, niet zo zeer door het sneller kunnen verplaatsen van eenheden dan de tegenstander, maar door een snellere en betere besluitvorming op basis van beschikbare en gedeelde informatie dan de tegenstander. Dit wordt gerealiseerd door in voertuigen en wapensystemen, computers in te bouwen die onderling met elkaar in verbinding staan, waardoor de informatie snel kan worden gedeeld. De datacommunicatie tussen de BMS-voertuigen zal met behulp van de oude FM9000 radio s en met de nieuwe f@stnet radio worden gerealiseerd. De data die aanwezig is op de BMS computer in een voertuig, zal automatisch near real time worden verspreid naar alle andere BMS-computers (in andere voertuigen) in het netwerk. BMS ingebouwd in een Fennek De werking Bij het opstarten van de BMS-computer wordt de digitale kaart van het operatiegebied gepresenteerd. Dit is een zogenaamde gelaagde kaart. De gelaagde kaarten zijn wegenkaarten, stafkaarten en eventueel satellietfoto s, die afhankelijk van het zoom -niveau getoond worden. De gebruikers kunnen op deze kaart militaire symbolen en tekens aanbrengen die volgens een NATO-standaard zijn overeengekomen (APP6A). De locatie van de BMS-voertuigen wordt berekend door een GPS-ontvanger, die is ingebouwd in de BMS-computers. Er bestaan ook voertuigen die beschikken over een eigen navigatiesysteem. Dit navigatiesysteem is over het algemeen nauwkeuriger en beschikt over meer ingebouwde controles. Dit is de reden waarom dit signaal dan voor de plaatsbepaling wordt gebruikt. De berekende eigen positie wordt automatisch zichtbaar op de digitale kaart en continue geüpdate. Aangezien de BMS-computers in één netwerk onderling met elkaar zijn verbonden, wordt de positie-infor

11 Impressie BMS matie near real time zichtbaar op de digitale kaart in de andere voertuigen, ook wel genaamd blue force tracker. Dit principe geldt ook voor het delen van andere informatie zoals: hindernissen, vakgrenzen, coördinatiepunten, routes en eenheidssymbolen. Alle informatie op de digitale stafkaart kan worden gewijzigd, geüpdate of verwijderd, wat inhoudt dat de informatie bij de andere BMS gebruikers, ook geüpdate, gewijzigd of verwijderd wordt. De applicatie OSIRIS kan met een touchscreen bediend worden. Hiervoor zijn de knoppen groot uitgevoerd en zijn de mogelijkheden beperkt gehouden. Informatie in de vorm van tekst kan eventueel via een on-screen toetsenbord worden ingevoerd. De informatie die in OSIRIS wordt ingevoerd wordt geplaatst in contexten. Contexten zijn containers die bijvoorbeeld kaartinformatie bevatten. Deze kaartinformatie wordt ook wel een overlay genoemd en is vergelijkbaar met een digitaal stuk oleaatplastic. De informatie die in Osiris wordt geplaatst, wordt dus op een digitaal stuk plastic geplaatst in plaats van direct op de kaart. Afhankelijk van wat voor informatie het betreft, wordt de informatie op een andere overlay geplaatst. Het is mogelijk om bepaalde overlays aan of uit te zetten en zodoende de hoeveelheid zichtbare informatie te beperken. Voorafgaande aan een inzet kunnen bevelen of plannen omgezet worden naar één of meerdere overlays en aan iedereen bekend worden gesteld. Planning en voorbereiding is belangrijk Voordat de BMS-voertuigen in een netwerk kunnen meedoen moeten alle BMS computers in het netwerk worden voorzien van een configuratiebestand. Dit configuratiebestand is vergelijkbaar met radionetten (frequenties en crypto) in de fillgun. Zonder radionetten in een radio, werkt de radio ook niet. Dit configuratiebestand is benodigd om de computers onderling te laten samenwerken. De benodigde gegevens voor een configuratiebestand zijn o.a. de taakorganisatie, de computerbenamingen, de gebruikers op de computers en de voertuigtypes met hun randapparatuur. Het maken van een configuratiebestand is een verantwoordelijkheid van de Sectie S6 en wordt gemaakt met de applicatie CONNECT designer. Het maken van een configuratiebestand is arbeidsintensief en vooral lastig. De S6 moet kennis hebben van het tactisch optreden, van de voertuigen binnen zijn eenheid met de BMS-componenten die in het voertuig zitten, de netwerkcomponenten en de communicatieprotocollen. Het kaartmateriaal wordt geplaatst op de harddisk van de BMS-computer door de Sectie S6 en is weer erg arbeidsintensief. Elke BMS-computer moet immers fysiek worden afgelopen om ter plaatse het kaartmateriaal op de harddisk te plaatsen. Indeling Het BMS zal vooral bij de eenheden van het CLAS worden ingevoerd. Ongeveer 1850 voertuigen van allerlei types zullen hiervan worden voorzien. Er is daarnaast rekening gehouden met een poolset, die afhankelijk van de missie en behoefte ingezet kan worden. Ook is er is rekening gehouden met sets voor statische locaties, zoals OPSrooms e.d. Lessons learned Er is de afgelopen jaren veel kennis en ervaring opgedaan met het gebruik van BMS. Eén van de beperkingen die aan het licht kwam, was het bereik en de performance van de huidige FM9000. De ervaring wees uit dat het bereik van de RT9500a radio afnam na ongeveer tien kilometer. Om het afstandsprobleem op te lossen, worden nu lange afstand communicatiemiddelen getest, belegd in het project Longe Range Communications. Figuur 4: RT9500a radio Als voormalig S6, verontruste ik me vooral over de bandbreedte van de radio. Door de continue aanwezigheid tijdens oefeningen, van de software ontwikkelaars van het C2SC is er een geheel nieuw concept ontwikkeld: Het Global Based Situational Awareness (GBSA) concept. Dit concept is, zoals de naam als zegt, geografisch georiënteerd. M.a.w: informatie wordt onafhankelijk van de hiërarchische eenheidsindeling geografisch verspreidt. In het oude concept werd de informatie van het ene peloton naar het andere peloton via de compagnie verspreid. Het GBSA concept verspreidt informatie naar iedereen die in het radiobereik van de zendende radio ligt. De ontvangende BMS-computer ontvangt informatie van alle stations die in het bereik liggen. Er wordt een soort radarbeeld van alle stations die in het bereik liggen opgebouwd. Het GBSA concept verspreidt op dit moment alleen positie-informatie van voertuigen. Het Positie Update net (PU-net) is hiermee geboren. HET PU-NET Bij het oude BMS-concept ontstonden parallel aan de aanwezige spraaknetten nu ook datanetten. Dit hield in dat het aantallen radionetten verdubbelde. Dit leverde problemen op gezien het aantal beschikbare frequenties. Bij het GBSAconcept blijven naast het PU-net de hiërarchische datanetten behouden, echter de spraak en datanetten worden gecombineerd op één radionet, hetgeen één radio per voertuig verschilt. Als stelregel geldt dat vanaf pelotonsniveau (PC en OPC) en hoger de nieuwe zijn intrede zal doen. Deze radio heeft de mogelijkheid om spraak en data tegelijkertijd te verzenden, zonder dat zij elkaar beïnvloeden. Op pelotonsniveau blijft de RT9500 in dienst, als gecombineerde spraak en data radio. Echter deze RT9500 heeft niet de mogelijkheid om tegelijkertijd te werken. Spraak heeft voorrang op data en de datacommunicatie wordt verbroken zodra er over het radionet wordt gesproken. De positieverspreiding vindt plaats op het PU-net. Dit netwerk wordt gerealiseerd door één groot netwerk te vormen, waar alle BMS-voertuigen deel van uitmaken. In dit netwerk zal elk voertuig om de beurt zijn positie verspreiden. De positie-update-interval is afhankelijk van het aantal voertuigen die opgenomen zijn in de PU- netconfiguratie. Om toch een indicatie te geven: aantal BMS-voertuigen gedeeld door 9 seconden = de positie update interval (in seconden). De ontvangen posities van de andere BMS-voertuigen worden automatisch in Osiris op de kaart getoond. Vanzelfsprekend wordt ook het eigen symbool op de kaart getoond. Op deze manier ontstaat er een near real time beeld van de eigen en de neveneenheden binnen het bereik. Het PU-net is primair bedoeld voor het verbeteren van de situational awareness (SA) van de voertuigbemanningen, maar deze SA is natuurlijk ook in de commandovoering van grote waarde. Door positie-updates ook in de hiërarchische lijn te versturen krijgen de commandanten een beter beeld, doordat er ook positie-update van voertuigen die buiten het radio bereik liggen worden ontvangen. Planning De afgelopen jaren is er veel ontwikkelcapaciteit gestoken in het ontwikkelen van BMS en de integratie daarvan. In juli 2008 is begonnen met het uitvoerig testen van het complete BMS. Inmiddels is het scholingsteam BMS van OTCo voor 50% gevuld en zij zijn zich aan het voorbereiden op het scholingstraject. Begin 2009 zal de eerste compagnie van 44 Pantserinfanterie bataljon Johan Willem Friso uitgerust worden met het nieuwe infanteriegevechtsvoertuig (IGV), de CV9035NL. Aan de invoering van de IGV is ook de invoering van het BMS gekoppeld. Niet alleen de IGV, maar nagenoeg alle voertuigen van het bataljon zullen worden uitgerust met een BMS. De gehele invoer van BMS binnen het CLAS zal ongeveer vier jaar in beslag nemen. Figuur 7: Visualisatie PU-net Tot slot De eerste ervaringen zijn inmiddels opgedaan bij de artillerie-eenheden en begin 2009 zullen nieuwe ervaringen opgedaan worden door eenheden van 44 Pantserinfanterie bataljon. Bij het gebruik van BMS zullen waarschijnlijk nieuwe functionaliteiten worden gewenst. Een afweging tussen extra functionaliteiten, complexiteit van het BMS om aan te leren of te bedienen en de beperkte beschikbare bandbreedte dient met gezond verstand plaats te vinden. Voor mij is duidelijk geworden dat de invoer van BMS een forse klus is voor de gehele defensieorganisatie, met name omdat er een enorme inspanning voor implementatie en opleiding nodig zal zijn. Tevens zal het systeem invloed op de manier van optreden hebben, waarin de gebruiker zijn weg nog zal moeten vinden. Bron: Intercom (Aug 07) - BMS bij de Artillerie, Kap P.H. Masseling Intercom (Jul 08) - Geographical Based Situational Awareness (deel 1) Lkol Sierksma & Berry Jansen Intercom (Aug 08) - Geographical Based Situational Awareness (deel 2) Lkol Sierksma & Berry Jansen Armex (Aug 08) - Battlefield Management System, Henk van Omme 20 21

12 Cavalerie-symposium Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx 13 dec Effectieve en veilige inzet van munitie bij het optreden in verstedelijkt gebied Door Th.L.A. Verhagen, M.J. van de Voorde, E. van Meerten en Ph. van Dongen, TNO Defensie en Veiligheid Het adequaat kunnen optreden van militairen in verstedelijkt gebied heeft een grote invloed op het uiteindelijke succes van een militaire missie. De effectieve en veilige inzet van munitie speelt hierbij een belangrijke rol. In verstedelijkt gebied is de huidige munitieinzet ook gericht op het breachen van muren en het uitschakelen van verscholen tegenstanders achter een muur of in gebouwen. Hierbij moet onder andere rekening worden gehouden met de veiligheid van eigen en bevriende eenheden. De veiligheid van lokale bevolking moet worden gewaarborgd, terwijl ongewenste en onnodige schade waar mogelijk moet worden vermeden. De beschikbare middelen waarmee we op dit moment optreden zijn destijds ingevoerd met een ander operationeel optreden in gedachten; de effectiviteit van de wapensystemen en de munitie in verstedelijkt gebied zijn destijds meestal niet het directe aandachtspunt geweest. noodzakelijk om de veiligheid voor eigen personeel en middelen, lokale bevolking en infrastructuur rondom het wapen/munitie inzetgebied afdoende te kunnen borgen. Inzicht in het voor mensen onveilige gebied rondom het inslagpunt is essentieel voor mogelijke vervolgacties. Er is een keuze gemaakt t.a.v. de wapensystemen en munitietypen die als eerste moesten worden beschouwd. Zo is de keuze gevallen op diverse typen middenkaliber (35mm) munitie van het infanteriegevechtsvoertuig CV9035 en grootkaliber (120mm) tankmunitie van de Leopard 2A6. Met betrekking tot de samenstelling van de doelen zijn typische gestandaardiseerde out-of-area doelen geselecteerd. Naast een betonnen wand en een metselwerkwand zijn ook zogenaamde Adobemuren als testobject meegenomen. Deze Adobemuren zijn gemaakt van lemen stenen bestaande uit zand, klei, water en stro. Het Adobemateriaal komt in zekere mate overeen met het materiaal in de Afghaanse quala s (woonboerderijen). In dit kader is door de afdeling Wapensystemen en Munitie van DMO aan TNO Defensie en Veiligheid gevraagd technisch-wetenschappelijke ondersteuning te verlenen bij het verkrijgen van inzicht in de uitwerking van de huidige munitie tegen infrastructuur, voornamelijk groot en middenkaliber munitie. Dit inzicht wordt mede ingebracht bij toekomstige munitieverwervingstrajecten waarbij de uitwerking tegen deze doelen nadrukkelijk op de voorgrond staat. Inzicht in de uitwerking van de huidige middelen biedt daarnaast ook direct voordeel voor de operationele commandanten. In dit artikel wordt ingegaan op de grootschalige experimenten die we afgelopen periode hebben uitgevoerd in t Harde, Denemarken en Duitsland. Tijdens deze beproevingen is een schat aan informatie vergaard. Op dit moment wordt deze informatie verder uitgewerkt door TNO. Uitgangspunt bij het grootschalig experimenteel onderzoeksprogramma van Defensie is de vraag wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende huidige typen oorlog- en oefenmunities. In het verlengde hiervan liggen de operationele eisen welke moeten worden gesteld aan nieuw te verwerven middelen. Het gaat hierbij niet alleen om de effectiviteit van de primaire uitwerking van munitie, maar ook om inzicht in de ongewenste effecten (collateraal schade) rondom het afvurend platform (mondingsblast), de vluchtbaan van het projectiel (sabot gedrag) en het inslagpunt. Dit inzicht is Het experimentele onderzoeksproject is uitgevoerd in opdracht van DMO/Afd W&M en in nauwe samenwerking met de Afdeling Beproevingen, Wapensystemen en Munitie (ABWM), het Kenniscentrum Grondgebonden Manoeuvre van het OTCMan en Opleidingspeloton OVG. Internationale afstemming en samenwerking is onontbeerlijk, het Nederlandse experimentele onderzoeksprogramma trekt dan ook sterk internationaal de aandacht. Internationale afstemming heeft binnen dit project geleid tot een verdere samenwerking met de Danish Army Combat School in Oksbøl (Denemarken), en Rheinmetall Waffe Munition (RWM) in Unterlüss (Duitsland). Hun schietterreinen en -faciliteiten werden beschikbaar gesteld om in 2008 full-scale experimenten te kunnen uitvoeren

13 Schade aan metselwerk muur als gevolg van inslag door 120mm oefen-heat projectiel Schade aan adobemuur (buitenwand-rechts) als gevolg van inslag door 120mm HEAT projectiel. Tevens is het gat in de adobe binnenmuur te zien. In week 11/2008 zijn op het ASK in t Harde experimenten uitgevoerd met de Leo2A6 en de PzH2000 om de mondingsblast te meten en de propagatie van dit schietgeluid door een verstedelijkt gebied. Daarvoor is een straat met gebouwen gesimuleerd door een wand van 20ft containers te bouwen en de blastpropagatie en blastreflecties in de nabijheid van de vuurmonden te meten. De gemeten blastdata worden gebruikt om een vertaalslag te kunnen maken naar belastingniveaus op het personeel in de nabijheid van het afvurend platform. Daarnaast wordt deze informatie gebruikt om de respons van infrastructuur (bijv. ruitbreuk) in de nabije omgeving van het vuurpunt te kunnen kwantificeren. Ook is bij deze experimenten op beperkte schaal de eindballistische prestaties van de munitie op enkele betonnen muren vastgelegd. De opstelling zoals gebruikt in Denemarken, Oksbøl. Op de foto is een betonnen wand te zien tesamen met een aantal getuigenschermen (om de fragmentuitworp aan de achterzijde vast te leggen). Voor de wand zijn o.a. drukprofielen gemeten. In week 33/2008 zijn bij de Danish Army Combat School te Oksbøl experimenten met Leo2A6 munitie en CV9035 op betonnen en metselwerk muren uitgevoerd. Hierbij is gebruik gemaakt van de Deense CV9035 en de Leo2A5. De munitieprestaties zijn hierbij met meettechnieken vastgelegd voor nadere analyse, waarbij enerzijds wederom de mondingsblast en blastpropagatie is gemeten en anderzijds de eindballistische prestaties, zoals de grootte van het geslagen gat en de omringende schade (scheurvorming e.d.) en vrijkomende neveneffecten, zoals afspattend beton en munitiefragmenten. Met high-speed filmopnamen zijn de hoogdynamische interactieprocessen visueel vastgelegd waarmee nadere analyses t.a.v. de grootte, vorm en snelheid van brokstukken en fragmenten kunnen worden uitgevoerd. In week 35/2008 zijn bij RWM Unterlüss (Duitsland) soortgelijke experimenten uitgevoerd als in Oksbøl, maar dan werd er geschoten op Adobemuren. Ook hier waren de experimenten volledig geïnstrumenteerd om nadere analyses naderhand uit te kunnen voeren. Met de uitvoering van de full-scale experimenten is een start gemaakt met het structureel vergaren van ontbrekende data die onontbeerlijk is om vast te kunnen stellen of de huidige wapensystemen en munitietypen effectief inzetbaar zijn in een verstedelijkt gebied. Met de nieuwe data zullen bestaande projectiel-doel interactie simulatiemodellen bij TNO verder worden uitgebreid. Dit onderzoek vormt de In Duitsland is geen gebruik gemaakt van een Leo2A6, echter van een schietstand met een L44 schietbuis. basis voor opstellen van eisen te stellen aan de in te zetten middelen voor het defensieoptreden in verstedelijkt gebied. De meerwaarde van dit experimenteel gedreven onderzoek gaat verder. Uit het beschikbaar gekomen videomateriaal wordt een selectie gemaakt ter ondersteuning van het opleidings- en trainingstraject. Een selectie van een aantal in Denemarken beschoten muurtjes is inmiddels getransporteerd naar Nederland. Door het verkrijgen van inzicht in de effectiviteit van allerlei wapensystemen en munitietypen op stadsinfrastructuur heeft dit project een sterke relatie met onderzoek dat uitgevoerd wordt naar de kwetsbaarheid en beschermende waarde van typische out-of-area gebouwconstructies die door eigen troepen gebruikt worden als beschermingsconstructie tegen wapendreiging. De hoogdynamische processen die plaatsvinden wanneer munitie uitwerkt op een constructie zijn immers hetzelfde bekeken vanuit het oogpunt van vuurkracht en bezien vanuit de beschermingskunde. Dit onderwerp van Force Protection Engineering heeft dan ook veel aandacht binnen de genie die materiedeskundig is op het gebied van beschermingsconstructies en hoe bijvoorbeeld bestaande gebouwen te upgraden zijn naar een constructie die ook bescherming kan bieden tegen munitie-uitwerking. Schade als gevolg van perforatie door de betonnen muur. De kijkrichting is vanaf de vijandzijde in de richting van de Leo2A6 (niet op de foto). Schade aan een betonnen muur als gevolg van 2 inslagen met een 120 mm oefen-heat projectiel

14 Een KOE-diner, maar wat anders en dan ook nog op zondag Kilacadmondiner Door C. Blok Een van de aardigste evenementen bij de Nederlandse cavalerie is de jaarlijkse beëdiging te paard van nieuw benoemde escorteurs bij het Ere-Escorte Cavalerie telkenmale in de fraaie entourage van het Binnenhof te s-gravenhage op de zondag voorafgaande aan Prinsjesdag. Vele oud-commandanten en escorteurs hebben inmiddels de weg op die zondagmiddag naar het centrum van onze democratie weten te vinden, ook al krijgt men vanwege nerveuze veiligheidsbeambten niet gemakkelijk toegang tot deze mooie, ouderwetse, maar o zo stijlvolle beëdigingparade. Inmiddels heeft zich een zekere traditie ontwikkeld voor een KOE-diner. Voor niet ingewijden gaat het hier om het Korps Oud-Escorteurs, hetgeen een merkwaardige, niet zo militaire eenheid is. Er is geen commandant; de tafelpresident was, toen ik voor het eerst aanzat, een van de meest geroutineerde officieren op dit gebied, maar op een paard had hij nog nooit gezeten. Nooit waren er echtgenoten van oud-escorteurs aanwezig, maar toen wel. Kortom, het was een vrolijke bijeenkomst: bij zo n eenheid wil ik wel dienen. Het voorlaatste jaar was er een diner met oud-escorteurs, waar naast de voorzitter van het Ere-Escorte ook de heren Slingenberg, de Blocq van Scheltinga, Modderman, Van der Wind en schrijver dezes aantraden. Dat was een mooi maal maar met een bescheiden bezetting. Het is om die reden, dat voor 2008 gedacht werd aan een vroeg maal in de bedaarde ambiance van de Haagsche Club aan de Voorhout voor oud escorteurs ditmaal tesamen met hun dames. Zondag 14 September na een zeer fraaie beëdiging vond het diner plaats, waar een dertigtal aanwezigen, waaronder negentien oud-escorteurs en elf echtgenotes en vriendinnen, genoten van een stijlvol maal met geestige toespraken. Reitsma vertelde hoe hij via een veranderingsmechaniek van de landmacht, dezelfde organisatie weer tot de grootste sponsor van het escorte maakte, oud-escorteurs Van der Hoog, Modderman en Slingenberg haalden herinneringen op aan de tijd, dat velen nog in korte broek rondliepen, oudcommandanten als Piekema en Van der Hoog junior gaven hoog op van de militaire prestaties van de eenheid en Van der Wind introduceerde een militair aandoende wijze van het uitbrengen van een toast, die de dames en heren met gevoel voor dressuur en discipline goed konden volgen. Tenslotte bracht mevrouw Blomjous een heildronk uit op de voortreffelijke tafelpresident oud-regimentscommandant Alexander. Na een glas port in de salon toog iedereen vergenoegd huiswaarts in de stellige overtuiging elkaar volgend jaar zondag 13 september 2009 wederom op dezelfde plek en tezelfder tijd te ontmoeten voor een vroeg maal op de zondagavond. Naast reeds genoemde heren zaten ook aan de heren: Vinkhuyzen, Elderhorst, Blomjous, Van Nierop, Beelaerts van Blokland, Modderman, Winkelman, Maaldrink, Anthonijsz, de Bruijn, Van Asch van Wijck. Xxxx Door res-lkol J. den Ouden 13 dec Civiel-Militaire Samenwerking In 1975 ben ik mijn militaire loopbaan begonnen op de KMS in Weert en exact tien jaar later ben ik als officier opgeleid op het OCOSD. Begonnen als pelotonscommandant en plaatsvervanger bij Hans Stumpers om na enkele andere functies uiteindelijk EC van het B-Eskadron bij 101 Tkbat te worden. Na mijn tijd als CIMICofficier bij SFOR-1 en de Voortgezette Militaire Vorming, heb ik gekozen voor een carrière in de buurt van mijn gezin en ben ik na een omzwerving in het bedrijfsleven in 2000 begonnen als Hoofd Regionale Commando en Verbindingscentrum bij de Regionale Hulpverleningsdienst in Rotterdam. In die periode heb ik mij verder kunnen bekwamen in de organisatie van de Civiele Rampenbestrijding, met als afronding de Masteropleiding Crisis and Disaster Management. In 2001 ben ik ingedeeld bij het Regionaal Militaire Commando (RMC)-West als officier Veiligheidsregio en heb ik mijn kennis van de defensie- en civiele organisatie goed kunnen samenvoegen. Een effectieve aanpak van crises vereist samenwerking tussen verschillende landen, departementen en diensten. Dreigingen met een buitenlandse oorsprong vragen om een geïntegreerde rijksbrede benadering. Vanuit dit besef hebben de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie vorig jaar een koerswijziging aangekondigd waarbij Defensie zich verder ontwikkelt tot een volwaardige veiligheidspartner 27

15 in Nederland. Ingeval de capaciteit van de civiele hulpverleningsdiensten tekort schiet, verleent de krijgsmacht militaire steun en bijstand. In een uitbreiding van de huidige Civiel-Militaire Bestuursafspraken (CMB) garandeert Defensie met een korte reactietijd de beschikbaarheid van 4600 militairen voor binnenlandse crisisbestrijding. Met de afspraken krijgt de bijstand door Defensie een meer kwalitatieve invulling. Het gaat steeds meer om hoogspecialistisch vormen van ondersteuning en taken die Defensie uitvoert. Militairen opereren daarbij wel altijd onder het civiele gezag: de burgemeester, de officier van Justitie of eventueel de minister van Binnenlandse Zaken of die van Justitie. De intensivering Civiel-Militaire samenwerking (ICMS) wordt op decentraal niveau opgepakt. Defensie gaat deelnemen in de 25 veiligheidsregio s, waarin ook gemeente, politie, brandweer en medische hulpdiensten samenwerken en oefenen. De RMC s spelen daarbij een cruciale rol. Het RMC vervult een brugfunctie naar de civiele instanties in zijn gezagsgebied. Ook bij crises is het RMC hét regionale aanspreekpunt voor lokale civiele autoriteiten. De reservist Sinds de opschorting van de opkomstplicht bestaat de krijgsmacht uitsluitend uit vrijwillig dienende militairen. Dit uitgangspunt geldt ook voor de reservisten. Zowel het reservist worden als het verrichten van taken als reservist, geschiedt uit eigen vrije wil. Reservisten worden aangesteld als militair ambtenaar bij de krijgsmacht en ingedeeld bij een krijgsmachtdeel. Indien het voor de inzet noodzakelijk is, kunnen zij ook (tijdelijk) bij een ander krijgsmachtdeel worden ingedeeld. Bij het vrijwillig karakter van aanstelling past niet langer een wettelijke verplichting deel uit te maken van het reservepersoneel, zoals vroeger in de Dienstplichtwet. Anders dan het beroepspersoneel zijn reservisten niet onafgebroken in werkelijke dienst. Hoe vaak en hoe lang zij dienst moeten verrichten wordt hun vóór de aanstelling verteld en evenals beroepspersoneel nemen zij hun verplichtingen vrijwillig op zich. Tussen de reservisten en Defensie bestaat een werkgevers-werknemersrelatie. De Reservisten zijn onderverdeeld in twee categorieën, reservisten voor militaire taken (RMT) en de reservisten met een specifieke deskundigheid (RSD). Deze categorieën zijn weer ingedeeld in een aantal groeperingen. De RMT zijn ingedeeld bij de Nationale Reserve (Natres) en het Cavalerie Ere- Escorte. De RSD-reservisten zijn ingedeeld bij het 1 CIMIC-bataljon, het Instituut Samenwerking Defensie en relatieziekenhuizen, het 400 Geneeskundig bataljon, de Juristen Mobiele Rechtbank en als Operationeel analisten. Doelstelling van dit artikel In dit artikel wil ik de werkzaamheden van de reservist bij nationale operaties zichtbaar maken en zijn of haar meerwaarde bij nationale operaties. Een ander belangrijk aspect is het verwachtingspatroon van de civiele autoriteiten en de mindset bij de militair. Ik zal ook de dilemma s waar je mee te maken krijgt om op verantwoorde wijze je parttime baan uit te voeren vermelden. Belangrijk te vermelden in dit artikel is dat ik me beperk tot de reservist bij Nationale Operaties en geen relatie wil leggen met de reservisten die een functie binnen een CIMIC-cel in het operatiegebied vervullen. Organisatie Civiele Rampenbestrijding Nederland is onderverdeeld in veiligheidsregio. Dat is een gebied waarin wordt samengewerkt door verscheidene besturen en diensten ten aanzien van taken op het terrein van brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en handhaving van de openbare orde en veiligheid. Daarvoor wordt een indeling aangehouden die overeenkomt met die van de politieregio s; vandaar dat Nederland 25 veiligheidsregio s kent. De samenwerking is gestoeld op de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR) en er ligt nu een concept wet op de Veiligheidsregio s voor. De veiligheidsregio is ingesteld om burgers in ons land beter te beschermen tegen de risico s van brand, rampen en crises. Bovendien kunnen zij een betere hulpverlening en nazorg krijgen als zij onverhoopt toch slachtoffer worden van zo n incident. Het wetsvoorstel van de Wet veiligheidsregio s beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie te realiseren. Met de veiligheidsregio wordt uitvoering gegeven aan de in de afgelopen jaren gebleken noodzaak om de bestuurlijke en operationele slagkracht te vergroten. Om de rampenbestrijding in Nederland binnen twee jaar op orde te hebben, moet de brandweer in elke regio per 1 januari 2010 aan wettelijk vastgelegde kwaliteitseisen voldoen. Bij een regionale crisis of ramp krijgt de voorzitter van de veiligheidsregio doorzettingsmacht. Het kabinet heeft wettelijk vastgesteld welke taken op regionaal niveau dienen te worden uitgevoerd. Het gaat hier onder meer om multidisciplinaire taken die gericht zijn op de rampenbeheersing. Voor de vorming van de veiligheidsregio's was voor een deel nog sprake van aparte meldkamers voor politie, brandweer en ambulancediensten, elk onder de verantwoordelijkheid van de (verschillende) regionale besturen. Bij de vorming van een veiligheidsregio behoort de oprichting van gemeenschappelijke meldkamer met een Geïntegreerd Meldkamersysteem en C2000 (digitaal landelijk mobiel netwerk voor hulpverleningsdiensten). De laatste jaren is toegewerkt naar het territoriaal samenvallen van de veiligheidsregio's met de 25 politieregio's. Dat betekent dat bijna alle regiogrenzen inmiddels overeenkomen, maar nog niet dat de politie qua organisatie onderdeel is van de veiligheidsregio. Zo wordt de veiligheidsregio gefinancierd op basis van verlengd lokaal bestuur en wordt de politie functioneel gefinancierd vanuit het Rijk. Organisatie van het Regionaal Militair Commando De RMC hadden in eerste instantie een beperkt aantal beroepsofficieren bij de Sectie Operatiën/ Bureau Nationale Operaties die werden ondersteund door een aantal reserveofficieren die in geval van een calamiteit opgeroepen konden worden. In de nieuwe structuur is het RMC uitgebreid met een groter aantal beroepsofficieren. Deze officieren veiligheidsregio (OVR) zijn nu beter in staat om de contacten met de veiligheidsregio te onderhouden. De reservisten worden binnen een RMC ingezet ter ondersteuning en aflossing van de operatiekamer, als liaison tussen de ingezette eenheid en het RMC en als Officier Veiligheidsregio. De OVR s. hebben als bijkomend voordeel dat zij voor een regio worden geworven en in de regio wonen en werken. Zij kunnen zich soms sneller bij een veiligheidsregio melden om als liaison op te treden. De reservist in Rotterdam Rijnmond Sinds november 2001 worden de reservisten ingezet als officieren Veiligheidsregio. In Rotterdam Rijnmond is het concept van de OVR snel opgepakt. Er waren al eerdere contacten door de inzet van het Host Nation Support (HNS) in de haven, maar ook vanwege de complexe situatie in deze regio. Veel industrie, water en verstedelijking. Indien er voor iedere te bedenken ramp of potentieel gevaarlijke locatie een rampenplan gemaakt zou worden, was de hoeveelheid plannen immens groot. Het beoefenen van deze plannen in een multidisciplinaire samenstelling was een onmogelijke opgave. Dat was de reden dat er in de jaren negentig in de regio Rotterdam Rijnmond als eerste een de Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure (GRIP) regeling werd ontwikkeld, vanuit de onderkenning dat een gestructureerde opschaling noodzakelijk is. Inzet bij Waterproof In Rijnmond ben ik een aantal malen ingezet, voor de mond en klauwzeercrisis, de landelijke stakingen van brandweermensen, de oefening Voyager en de laatste oefening Waterproof. Elke oefening is een bron van leermomenten en inzichten om het de volgende keer beter te kunnen doen. Het belangrijkste is om de civiele organisatie te leren kennen. De processen moeten goed op elkaar worden afgestemd. Dilemma s Tijdens inzetten worden er wel eens een aantal informatie of commandokanalen overgeslagen. Rechtstreeks contact vanaf CLAS naar de regio of aanvragen die via de regio rechtstreeks naar een ander krijgsmachtdeel plaatsvinden. Het is voor een regio en de OVR soms wat ondoorzichtig, omdat het niet in de defensie-aard ligt om mensen terug te verwijzen. Iedereen handelt naar beste bevinden en om het niet al te onoverzichtelijk te maken moet een OVR alle zeilen bijzetten. Het is veel praten, contacten leggen en je zo veel mogelijk laten zien

16 Voor de reservist moeten er ook nog een aantal andere zaken worden verduidelijkt. Men moet de reservist ook echt gaan zien als een parttime militair. De fysieke inzetbaarheidstest of de conditieproef lijken simpele opdrachten, maar dan moet er wel een adequaat trainingsschema en ondersteuning beschikbaar zijn. Geen enkele reservist kan er tegen zijn om zijn conditie op peil te houden, maar het ontbreekt aan soms aan beschikbare faciliteiten in zijn buurt of een inwerkprogramma. Er zijn ook nog vragen hoe het zit met de verzekering als er tijdens de inzet iets gebeurt. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de interessante onderwerpen zoals het Diemaco-schieten en het onderhouden van materiaalkennis, nieuwe ontwikkelingen of ontwikkeling op het civiele vlak. De inzet van de reservist gaat vaak ten koste van zijn vrije dagen, zullen de contactdagen vooral rondom het weekend worden georganiseerd, net als de leden van de NATRES. Het RMC is echter wel ingericht om in het wekend zaken af te handelen, maar andere diensten niet. Deze diensten zijn niet beschikbaar in het weekend, waarbij je kunt denken aan het aanvragen van een nieuwe defensiepas, een dienstbril of het aanvragen van PGU door middel van een computer. Slotbeschouwing De werkzaamheden van de reservist bij nationale operaties zijn vrij divers, van een taak in de Operatiekamer RMC tot vertegenwoordiging van Defensie in een Regionaal Operationeel Centrum of een Beleidsteam. Gezien zijn bekendheid met de regio en de civiele processen is de OVR de eerste ingang om middelen van defensie ter beschikking te krijgen. De dilemma s waar een reservist mee te maken krijgt hebben voornamelijk te maken met het uitkristalliseren van de rechten en plichten en het onvermogen om via de militaire kanalen de meest simpele dingen te kunnen regelen. Bijeenkomst wapenraad cavalerie (WRC) Door lkol Duco Brongers Op 10 november 2008 is in Amersfoort de Wapenraad Cavalerie (WRC) alweer voor de zevende keer bijeen geweest. Het bestaan van de WRC is door de wapenoudste uit de doeken gedaan in de eerste VOC-Mededelingen van dit jaar. Aanwezig waren lgen b.d. van Diepenbrugge (voorzitter), kols van den Aker en van Hoof en lkol Brongers (secretaris). Bgen Mulder en genm jhr de Jonge waren verhinderd. Nog voor de duidelijkheid: de WRC bespreekt alle zaken die de cavalerie aangaan, variërend van operationele, personele en traditionele zaken tot aan materiële ontwikkelingen. Om dieper op bepaalde zaken in te gaan, zijn drie stuurgroepen opgericht die o.a. advies uitbrengen aan de WRC. Dit zijn de stuurgroep operatiën (bgen Mulder), personeel (kol van Hoof) en tradities (kol Noordanus). Daarnaast wil de WRC de leden informeren over de onderwerpen die haar bezig houdt. Dit gebeurt in beginsel via dit medium. Uiteraard kunt u de leden van de WRC benaderen over meer details van de onderwerpen. De WRC heeft geen formele invloed op het beleid of behoeftestelling van Commandant Landstrijdkrachten (C-LAS), maar stelt haar opvattingen, advies en kennis wel ter beschikking aan formele organisaties, zoals aan Staf-CLAS en het Kenniscentrum Grondgebonden Manoeuvre. Verder beschikken de leden binnen de WRC over een breed informeel netwerk. Het laatste jaar heeft de WRC zich voornamelijk verdiept in drie hoofdonderwerpen, te weten de discussie over de inzet van tanks in Afghanistan, de organisatorische ontwikkelingen van de tank- en of manoeuvrebataljons en de instandhouding van de tanks of vervanging daarvan. Over het eerste onderwerp heeft u o.a. in dit vakblad en de website artikelen kunnen lezen om u te informeren over de positieve en negatieve kanten van de inzet van tanks in Uruzgan. Met betrekking tot de ontwikkelingen op gebied van de bataljonsorganisaties, als gevolg van het verder terugbrengen van het tankbestand, zijn diverse opties ontwikkeld en verder geanalyseerd. Dit gebeurde in goed overleg met de Vereniging Infanterie Officieren. De opties zijn gezamenlijk uitgewerkt en uiteindelijk aangeboden aan Staf-CLAS. Deze plaatsen het thans in een breder kader. Zo wordt voor het einde van het jaar de CLAS-brede visie KL-2025 afgerond. Het biedt een raamwerk waarbinnen de aanschaf van nieuwe direct firing platforms mogelijk is, of de keus voor een verdere update van bestaande systemen. Uiteraard is dit sterk afhankelijk van de financiële mogelijkheden vanaf De CLAS volgt hierin onder andere de ontwikkelingen van de US Army t.a.v. hun concept van direct firing platforms. Er wordt echter ook gekeken naar de ontwikkelingen bij de andere vier belangrijkste strategische partners: Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Noorwegen. Ook in de komende nummers van de VOC-Mededelingen zult u hierover worden geïnformeerd als er nieuw ontwikkelingen zijn. Afbeelding: organisatie WRC WRC Adviesraad Stuurgroep Personeel Stuurgroep Operatiën Stuurgroep Traditie Kol van Hoof Bgen Mulder Kol Noordanus 30 31

17 Boekbespreking Mijn Ruiters Door kol drs. P.J.E.J. van den Aker De 97-jarige (!) auteur vertegenwoordigt een ondergewaardeerde en bijna vergeten generatie veteranen en beschrijft zijn ervaringen als reserve- ritmeester en commandant van het 4e Eskadron Pantserwagens in voormalig Nederlands-Indië. Dit verkenningseskadron bestond voornamelijk uit dienstplichtige huzaren, die 3 jaren en 9 maanden onder de wapenen zijn geweest, waarvan 3 jaren onder oorlogsomstandigheden in de tropen. Het gaat - zoals hij zelf schrijft - over moed, vasthoudendheid en grote kameraadschap, maar ook over leiderschap, wederzijds respect en vertrouwen, begrippen die in het boek goed en zonder overdrijving op natuurlijke wijze naar voren komen. Wij soldaten staan ambivalent tegenover het leven. We riskeren ons eigen leven en dat van onze ondergeschikten, om dat van anderen te redden, maar ook te nemen. En dat kan alleen maar verantwoord gebeuren als er een harmonieuze balans bestaat tussen rationele en emotionele factoren van invloed. Vandaag de dag staat dit bekend als emotionele intelligentie. Volgens Ulrike Kleemeier geloofde Von Clausewitz al dat de pure rede geen adequaat instrument was om oorlogsomstandigheden te beheersen. Vooral oorlog vereist de alerte activiteit van gevoelens, sensoren en passies, leidend tot persoonlijk charisma, dapperheid en opofferingsbereidheid. Hierbij moet opdrachtgerichte commandovoering met wederzijds vertrouwen, eigeninitiatief en vrijheid van handelen op alle niveaus het uitgangspunt zijn. En dat heeft de auteur in Mijn Ruiters op fascinerende wijze en in een verrassend levendige en lezenswaardige stijl beschreven. De auteur, kol b.d. Jhr. Marien de Jonge, Engelandvaarder van het eerste uur, is reserve-officier van het Wapen der Cavalerie geweest bij de verkenningscompagnie van de Prinses Irene Brigade, en heeft later gediend bij een commando-eenheid, genaamd Korps Insulinde, waarbij hij tijdens de Japanse bezetting vanuit Ceylon is ingezet op Sumatra en waarna hij aan de wieg heeft gestaan van de School Opleiding Parachutisten. Vervolgens werd hij als reserveofficier gevraagd commandant te worden van het 4e Eskadron Pantserwagens, Regiment Huzaren van Boreel. Dit eskadron zou worden ingezet in Nederlands-Indië en bestond uit 178 man: 10 officieren, 14 onderofficieren en 154 korporaals en huzaren. Het waren vooral dienstplichtigen. Het 4e Esk telde 35 wagens : 12 pantserwagens (Humber Mark IV), 14 scoutcars (Humber Mark II) en 9 gepantserde?- tonners (GMC). Het eskadron maakte deel uit van de V- Brigade van de kol J.K. Meijer, die hij nog kende uit de oorlog. Kol b.d. de Jonge schrijft dan met een licht gevoel voor understatement ergens: Zo ging het 4e Eskadron Pantserwagens ten oorlog, in wat de regering noemde een Politionele Actie. Elders schrijft hij over een mooie jonge vrouw die een oplossing had gevonden voor het gebrek aan textiel wat haar ronde glanzende schouders en welgevormde borsten bijzonder goed deed uitkomen. ( ) en even later stelt hij vast: nooit tijdens een parade was er zo goed hoofd rechts gemaakt. Afbeelding: ritm De Jonge neemt een defilé af. Maar uit zijn boek kunnen ook parallellen getrokken worden met huidige zogenaamde vredesoperaties. Ik noem enkele daarvan. Vanaf blz. 58 beschrijft hij de politieke ontwikkelingen en de daarop gebaseerde operatieplannen, waarbij de olievlekstrategie van de Legercommandant, luitenant-generaal Spoor, uitgebreid aan de orde komt. Maar ook de techniek wordt niet vergeten. Zo had het geschut van de pantserwagens niet voldoende elevatie om doelen op de bergwand hoog boven de eenheid te kunnen bestrijken. Tegenwoordig is dit ook een punt van aandacht bij gevechten in verstedelijkt gebied of bergachtig terrein. Maar de vergelijking gaat natuurlijk ook op voor zogenoemde bermbommen, en wel met een vergelijkbaar dramatisch effect! Ook nu is er een grote behoefte aan destijds zogenoemde stormpioniers, die zoals hij schrijft staaltjes van grote moed hadden getoond! Ook zijn overwegingen over zogenaamd eigenmachtig optreden zijn voor een verkenner heel herkenbaar en hij merkt op dat een eenmaal gemaakt contact met de vijand niet verloren mag gaan en dat het de taak van Cavalerie verkenning is om de vijand op het lijf te zitten en zodoende op de hoogte te blijven van wat hij uitvoert en tegelijk zelf elke gunstige gelegenheid te benutten hem afbreuk te doen. Daarvoor hoeft de commandant van een verkenningseenheid niet op orders van hogerhand te wachten ( ) Ook dit is een kwestie van wederzijds vertrouwen, dat zo belangrijk is voor het tonen van de gevechtsbereidheid waarover het personeel van het 4e Eskadron Pantserwagens blijkbaar in grote mate beschikte. 15 Cavaleristen moesten daarvoor het ultieme offer brengen; 18 werden zwaar gewond; tallozen lichter, waarvan sommigen zelfs meerdere malen. Daar staat tegenover dat het 4e Esk Pantserwagens door de brigadecommandant kol J.H. de Vries in zijn schrijven van 25 mei 1949 als volgt werd genoemd: 4 E. Paw. is een zeer goed onderdeel met veel ervaring en een bijzonder hoog moreel, dat dagelijks langs de convooiwegen de gevaarlijkste opdrachten vervult. Hiermee verdiende het 4 E. Paw. 4 keer de Bronzen Leeuw, 3 keer het Bronzen Kruis, 2 keer het Kruis van Verdienste en werd reserve-ritmeester Jhr. Mr. M. de Jonge Ridder in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden en later nog eens onderscheiden met de Bronzen Leeuw. De politiek geeft aan of, waar en wanneer militairen zullen worden ingezet. Wij zullen dan gaan en professioneel doen wat de politiek ons opdraagt. Voor veiligheid en recht, zoals op het ereveld Tjiandi bij Semarang te lezen is. Wat we daarvoor terug vragen is voldoende draagvlak, respect en vertrouwen. De ruiters van kol b.d. de Jonge hebben dat verdient door seer moedich te draven door dat velt en daarvoor zijn we ze nog steeds zeer erkentelijk! Het boek Mijn Ruiters is zeker geen schoolvoorbeeld van het informele motto van Boreel Beter snel fout dan nooit goed! De auteur heeft er lang de tijd voor genomen. Maar het resultaat is er ook naar! Ik feliciteer hem met de geslaagde publicatie van dit boek en beveel dit lezenswaardige en indrukwekkende boek in Uw warme belangstelling van harte aan! Titel: Mijn Ruiters (Met een recensie van Mr. Cees Fasseur en generaal Peter van Uhm.) Auteur: Jhr. Mr. M.W.C. de Jonge, kol der Cavalerie b.d. Uitgeverij: Stichting Cultureel Erfgoed De Jonge Bindwijze: hardcover Pagina s: 338 Verschenen: november 2008, Zierikzee ISBN: Prijs: 24,50 (voor veteranen en in het MNC 22,00) 32 33

18 Tot de dood ons scheidt? Verslag reünie SROC 90 jaar Door oud-reserve-maj E.J. Vinkhuyzen, werkzaam in de bibliotheek van het MNC Op 3 november 1842 trad te Pont bij Geldern, iets ten noordoosten van Venlo, Jacobus Warnerus Constantinus van Gorkum in het huwelijk met Jonkvrouw Josephina Carolina Petronella Hubertina van Aefferden. Zou de ambtenaar die het huwelijk voltrok toen iets gezegd hebben in de geest van tot de dood u scheidt? De cavalerieofficier Van Gorkum was van protestantse huize, zijn bruid was roomskatholiek, een in die dagen niet veel voorkomende combinatie waarvan het spreekwoord zegt: twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen. De invloed van de duivel op deze echtverbintenis bleek echter niet groot. Na een huwelijk van bijna 38 jaar overleed kolonel van Gorkum te Roermond op 28 augustus Hij was als tweede-luitenant van het 2e Regiment Lansiers begiftigd met het Metalen Kruis (Tiendaagse Veldtocht, Belgische Beroerte 1830/ 31) en op 10 mei 1848 benoemd tot Ridder in de Orde van de Eikenkroon. Zijn laatste militaire functie was militiecommissaris in Limburg. Als zodanig was hij belast met het toezicht op de loting voor de nationale militie. Het wapen van zijn familie bestaat uit een gouden veld met een in rood gezoomde, zilveren penning met een doodshoofd boven twee gekruiste doodsbeenderen, alles van zwart of zilver. De wapenspreuk luidt: Vivit post funera virtus, wat vertaald zou kunnen worden als na de dood leeft de deugd voort. Acht jaar na de dood van de kolonel overleed zijn echtgenote op 29 november Was de kolonel begraven op het protestantse deel van de Roermondse begraafplaats, zijn echtgenote werd ter aarde besteld in de geweide grond van het rooms-katholieke deel; niet in, maar op korte afstand van het imposante familiegraf Van Aefferden. De graven van de echtelieden zijn niet ver van elkaar verwijderd maar worden gescheiden door een hoge muur staande tussen het protestantse en het rooms-katholieke deel der begraafplaats. Tot veler verrassing en verbazing verrees op de graven spoedig één monument, aan beide zijden van de muur. Twee armen waarvan de handen boven de muur ineen gestrengeld zijn. Een mannenhand, afgezet met een rechte manchet, een vrouwelijke hand met een kanten manchet. Noch de mens noch de dood kon hen kennelijk scheiden. De kolonel wist met het monument zijn wapenspreuk te volgen en ook, wat bij menig huwelijk wordt uitgesproken; Wat God dan heeft samengevoegd, scheide de mens niet. Het monument is te vinden op de begraafplaats nabij de kapel in t Zand, gelegen aan de weg langs het kerkhof te Roermond, plaatselijk bekend als d n Aje Kirkhof. De begraafplaats werd aangelegd als gevolg van de afkondiging van het keizerlijk edict van 26 juni 1784 dat een einde wilde maken aan het begraven in en rond kerken. Sinds 1996 waakt de Stichting Oude Kerkhof over de begraafplaats en wil deze behoeden voor verval en behouden voor het nageslacht. oudekerkhof@hetnet.nl De begraafplaats is sinds 25 oktober 2001 een beschermd monument. Deze bescherming geldt de begraafplaats als totaal complex als ook voor tien afzonderlijke genoemde objecten waaronder de graven met monument van kolonel en mevrouw van Gorkum-van Aefferden. Door Lkol b.d. der cavalerie P.H.Hoevenaars oud-commandant SROC 4 Oktober j.l. was een goede en tevens heel bijzondere cavaleriedag. Een groot aantal officieren waren in reünie bijeen. Beroeps- en reserveofficieren, qua leeftijd en actieve diensttijd van voor de oorlog, de laatste ruiters en eerste pantserwagencommandanten, tot de laatste reserveofficieren van 1995, allen ooit leerling, of oud-schoolcommandant c.q. instructeur van de School Reserve Officieren Cavalerie. De aanleiding van de reünie was de herdenking van de oprichting in 1918 van de inmiddels in 1995 opgeheven opleiding. Het bleek niet alleen een dag met een geschiedkundig randje. De sfeer van verbondenheid van de SROC, het gevoel van gezamenlijke ervaring en optrekken in een belangrijke fase van je leven in goed gezelschap, was volop aanwezig. De ontmoetingen waren hartelijk en met grote belangstelling werden elkaars verleden en toekomst gevraagd en vernomen. Of de reüniecommissie onder de voortreffelijke leiding van Maurits van der Goes deze dag als een voortvloeisel uit hun VOC-bestuursactiviteiten hebben geïnitieerd of spontaan uit oude SROC-nostalgie, is minder belangrijk Dat ze het initiatief heeft genomen, heeft - zoals ik op deze dag als oudst aanwezige oud-schoolcommandant reeds heb gezegd - het respect van alle VOC-leden en de grote waardering van alle aanwezigen voor de ontvangst en het verloop van de dag. Zoals bekend kost de planning en uitvoering van een reünie van formaat, een forse kluif aan tijd en energie. Dat de reünie niet op stijlvolle wijze in de officiersmess en eetzaal kon plaatsvinden, maar in garages en bedrijfsrestaurant en blijkbaar zonder enige reguliere militaire hulp, doch zelf handen uit de mouwen moesten worden gestoken, valt de commissie niet te verwijten, maar werd wel betreurd. De lezingen over Afghanistan door de huidige cavalerieofficieren in het veld waren zeer interessant. We hoorden wat van de gevechtssoldaat terplekke aan vaardigheden wordt vereist. Met een groot pakket te beheren en te beheersen wapentuig en een assortiment aan elektronica op weg, moet hij terloops reageren als gevechtssoldaat, tevens als diplomaat gemixed met welzijnswerkersallure en de ethiek tot in detail per schot voor ogen hebben.alle bewondering voor de huzaar die nog aan schieten toekomt. De lunch, of liever gezegd de rijsttafel, was niet alleen een uitstekende greep voor de intussen bejaarde Indië-SROCers, maar duidelijk voor alle reünisten. Het samenvallen met de cavaleriemuseumvriendendag was een goede gedachte. De napraatborrel was bij het gezelschap duidelijk in goede handen. Een omissie in het oorspronkelijke programma, n.l. de herdenking van onze 51 wapenbroeders, die op ultieme wijze de kern van het cavalerieschap, zoals wij dat op de SROC voor ogen hadden, met uiterste inzet van hun leven hebben waargemaakt, is ter plaatse door de commissie hersteld. Na de lunch zijn alle aanwezige reünisten aangetreden voor het herdenkingsmonument voor de SROC-gesneuvelden naast het wachtgebouw. De oudst aanwezige leerling, oudreserve.ritmeester. jhr W.F. Clifford Kock van Breugel, en ondergetekende als oudst aanwezige schoolcommandant legden een krans voor het monument. Met een kort herdenkingswoord door de oudste leerling, gevolgd door twee minuten stilte en het hijsen van de vlag werd de plechtigheid afgesloten. Een geslaagde dag, voldoende reden om volgende keer in nog grotere getale op te komen en voor de organisatoren vrijwel een verplichting om over vijf jaren wederom een SROC-reünie te houden

19 Cavalerieconcert 2008 Door lkol b.d. der cavalerie Arnold Kriesch Op 22 november 2008 vond, in de goed gevulde grote zaal van Theater "De Flint", het traditionele Cavaleriejaarconcert plaats door het Reünieorkest van het Trompetterkorps der Cavalerie onder leiding van chef-dirigent Kees Kramer. Na een spetterende ouverture, gevolgd door het Wilhelmus, begroette de Voorzitter van de Stichting "Vrienden van het Trompetterkorps der Cavalerie", bgen der cavalerie b.d. G.H. Eleveld, alle aanwezigen en heette ook een aantal gasten in persoon welkom. Het gehele orkest Dirigent Kees Kramer had dit jaar gekozen voor een wat lichter programma voor het orkest met de nodige showeffecten en solisten uit het orkest, waarbij opviel dat met name na de pauze de "jazzy" stukken van o.a Bert Paige en Duke Ellington een belangrijke bijdrage leverden aan het succesvolle programma. Tijdens het concert werd de oudhuzaar I J.P. van der Berg als oudst aanwezig voormalig lid van het Trompetterkorps der Cavalerie, lichtingsploeg 48-1(!), gevraagd of hij nog een keer wilde meespelen met het orkest. Dat wilde hij en zo kon het gebeuren, dat de bijdrage van dhr van der Berg aan een stuk van het orkest welgeteld bestond uit een enkele slag op de grote trom op aanwijzing van de dirigent, hetgeen dan ook voortreffelijk lukte. Na de pauze, bij het spelen van het laatste stuk, de "Boreelmars", werd hij weer gevraagd om mee te spelen, maar nu met de gehele mars. En het bleek al snel dat we hem voor de pauze onderschat hadden en hij, ondanks zijn gevorderde leeftijd, meer in z'n mars had, want dat meespelen gebeurde op voortreffelijke wijze! Het was dit jaar zestig jaar geleden dat het Trompetterkorps der Cavalerie voor het eerst uit dienstplichtig muzikanten ging bestaan. Speciaal in het zonnetje werd aan het eind van de avond o.a. dhr Jim van Leersum Jr. gezet, die maar liefst zes van de zestien gespeelde stukken van die avond voor het orkest had gearrangeerd, met daarnaast een normale volledige baan, betekent, dat wij hem als "duizendpoot" veel dank verschuldigd zijn! In hem werd de hele familie van Leersum bedankt voor alle voorbereidingen en organisatie van de avond, die allen een deel van hun leven in de muziek geïnvesteerd hebben en die een enorme hoeveelheid werk verzetten ter voorbereiding en uitvoering van dit jaarconcert. Orkestmanager, Jim van Leersum gaf een bloemenhulde aan "Ko Hagebeuk", ook wel "Ko de Fietsenmaker" genoemd, die al jarenlang op voortreffelijke wijze de vrachtwagen van het reünieorkest bestuurt en op de plaats van de concerten de nodige voorbereidingen treft. Betrokkene kwijt zich op voortreffelijke wijze van zijn taak en niets is hem te veel! Voor beiden was de flinke bloemenhulde volledig op z'n plaats. Maar misschien is het wel net zo belangrijk hier nog eens de waardering uit te spreken voor alle leden van het orkest die elke twee weken uit alle delen van het land naar Amersfoort komen om onder de strenge leiding van Kees Kramer te repeteren om zich op openbare uitvoeringen voor te bereiden met het orkest. En dat ongeacht de leeftijd en de heersende weersomstandigheden. Chapeau! Natuurlijk werden de muziekstukken weer op een uitermate professionele wijze aan elkaar gepraat door dhr Ed van den Bent, die het educatieve aspect in zijn aankondigingen heel belangrijk vindt en zich aldus een flinke voorbereiding op dit concert moet getroosten. Kortom, de aanwezigen hebben weer genoten van een geweldige concertavond, die alweer doet verlangen naar het volgend jaar! En inderdaad, schrijft U het maar alvast in Uw agenda: op 21 november 2009 is het weer zover en hopen wij U allen te moge begroeten in "De Flint". Oud Huzaar 1 J.P. van den Berg (lichting 48-1) mocht nog één keer meedoen met het orkest Mededelingen VOC heeft nieuwe website op het vertrouwde adres: Door Tjardus van Citters, bestuur VOC (communicatie) De enquête van vorige jaar heeft het bestuur van de VOC veel nuttige informatie opgeleverd. Informatie over het belang dat de leden hechten aan de doelstellingen van de vereniging en informatie om de communicatie verder te verbeteren. Zo werd het bestuur bevestigd in het idee dat de website nog beter kon; de VOCleden gaven massaal aan dat ze een grotere rol zagen voor onze website. Het bestuur heeft er voor gekozen de website totaal te vernieuwen. Randvoorwaarde was wel dat de leden weer toegang zouden hebben met hun oude code en dat het oude adres van de website, dus het zelfde zou blijven. Bij het ontwerp is gekozen voor een heldere structuur en beelden die in de breedte aangeven waarvoor de vereniging staat. Dus beelden van tanks,verkenningsvoertuigen, maar ook oog voor traditie dus een beeld van cavaleristen van de ere-escorte te paard. Het ontwerp is ook basis geworden voor onze aangepaste huisstijl die zichtbaar is op nieuw briefpapier, enveloppen en with compliment cards. Belangrijk is de keuze om op de homepage direct veel actuele zaken te laten zien. Dus nieuws en bijvoorbeeld recente activiteiten. In de structuur van de website zijn verder de volgende rubrieken opgenomen: organisatie VOC, historie cavalerie, activiteiten, beelden (inclusief video s), links, aanmelden nieuw lid, archief, ledenlijst en bibliotheek. De ledenlijst is natuurlijk een besloten deel gebleven; u moet hier inloggen, met de oude code (van de vorige website). Binnen deze ledenlijst kan uitgebreid gezocht worden naar andere leden. We nodigen u uit om alle mogelijkheden te verkennen, want deze faciliteit biedt veel kansen voor VOCleden om elkaar weer te vinden. De vernieuwde website is tot stand gekomen door samenwerking binnen het bestuur. Robbert Stach, van Mezzaluna in Zaandam, zorgde voor het ontwerp en de technische realisatie. Dank gaat uit naar Tijme Bouwers die hielp een deel van de inhoud te verzamelen en Marc Savelberg die bereid blijft webmaster te zijn; webmaster@voc-cavalerie.nl. We hopen dat u regelmatig even surft naar we zullen dit webadres veel gaan gebruiken voor VOC-nieuws en activiteiten! Oproep aan VOC-leden De VOC heeft een nieuwe website. Het bestuur en de webmaster zullen regelmatig zorgen dat er nieuwe berichten verschijnen. Daarnaast zoeken we naar leden die willen helpen om de rubrieken historie Cavalerie en bibliotheek (verder) in te vullen. Dit door bestaande inhoud (in jargon content) te verzamelen door de zoeken op andere websites of in (digitale) documenten. Ook welkom zijn (digitale) beelden en video s. Doel is om de gevonden inhoud aan te leveren bij de webmaster. Het daadwerkelijk plaatsen op onze website zal het bureau Mezzaluna voor haar rekening nemen. Meldt u als u wilt helpen bij het verder uitbouwen van onze website bij Tjardus van Citters; vancitters@messageacross.nl 36 37

20 Vriendendag Cavaleriemuseum 2008 Door lkol cav b.d. E.J. Schoemaker Husaren-Regiment Königin Wilhelmina der Niederlande (Hannoversches) Nr. 15 De Vriendendag op zaterdag 4 oktober 2008 j.l. vond ook dit jaar onder grote belangstelling plaats. Gelukkig waren de weersomstandigheden alleszins goed: een beetje fris maar droog. Wanneer het weer geweest zou zijn zoals op de zondag daarna, dan waren de rapen gaar geweest. De diverse aangekondigde extra onderdelen/attracties, zowel in als buiten de museumgebouwen, trokken veel belangstelling. Vooral het meerijden op tanks/pantservoertuigen was opnieuw zeer gewild. Die belangstelling was zó groot dat, zo bleek, helaas velen in de (na)middag teleurgesteld moesten worden, mede doordat onze good old Centurion het op een gegeven moment met een antivrieslekkage liet afweten. De Centurionkenners onder ons zijn ruim bekend met dit euvel. Degenen die in de Waterloozaal een hapje wilden eten en iets drinken, zijn daar ruimschoots aan hun trekken gekomen. De museumwinkel werd ruimschoots bezocht en ook de Boekenmarkt verkocht relatief veel boeken. Ook de diverse extern aangetrokken exposanten mochten zich in een grote belangstelling verheugen. Het aangemelde aantal Vrienden, inclusief het aantal introducés bedroeg 536 personen. Daarnaast werd de Vriendendag bezocht door ca. 220 reünisten van de School Reserve Officieren Cavalerie Deze bezoekers waren nog op tijd voor de Centurion, voordat deze uitviel. (SROC), alsmede door genodigden van op de kazerne werkzame militairen/burgers met introducés. Gelukkig hebben zich geen ongevallen o.i.d. voorgedaan, zodat de BHV ers (Bedrijfshulpverleners van OTCMan) niet echt in actie hoefden te komen. Totaal hebben ca. 800 gasten de Vriendendag bijgewoond. De gehele organisatie werd voorbereid, geleid en uitgevoerd door in totaal 135 eigen en externe medewerkers. Voor bestuur en medewerkers van het museum was het een genoegen. De volgende Vriendendag zal plaats vinden op zaterdag 26 september Deze dag zal wederom extra aangekleed worden, omdat het museum in 2009 (te rekenen vanaf de eerste bescheiden historische verzameling) zijn 50-jarig bestaan viert. Afbeelding: ook het nieuwste materieel werd getoond. Door lkol cav b.d. E.J. Schoemaker Op 7 februari 1901 werd ter gelegenheid van haar huwelijk met Prins Hendrik von Mecklenburg Schwerin door de Wandsbeker Husaren aan H.M. Koningin Wilhelmina een zilveren ruiterbeeldje aangeboden. Dit beeldje is door het cavaleriemuseum in bruikleen verkregen van de Stichting Historische Verzamelingen Huis Oranje-Nassau en kan in het Sint Jorisgebouw (niveau 1) worden bewonderd. In het verleden was het niet ongebruikelijk dat men als een vorm van eerbetoon (vorstelijke) personen benoemde tot erekolonel of chef van een regiment, of een regiment naar hen vernoemde. In het Britse, Duitse, Oostenrijkse en Russische leger kwam dit vaker voor. In Nederland gebeurde dit alleen tussen 1698 en 1740, toen de keurvorsten van Brandenburg en de Pruisische kroonprins Frederik II deze eer te beurt viel. Niet geheel verwonderlijk is, dat degene die de meeste (cavalerie)erefuncties kreeg, Prins Willem II en later Koning Willem II was. De held van Waterloo die gehuwd was met de Russische prinses Anna Paulowna. Hij werd benoemd tot: - Chef van het Russische 6e Regiment Witte Huzaren; in 1816 kreeg dit de naam Regiment Huzaren Prins Willem van Oranje en in 1840 Regiment Huzaren van Zijne Majesteit de Koning der Nederlanden. - Chef van het 1e Regiment Lansiers van Polen; - Chef van het 4e Regiment Kurassiers van het Pruisische leger. Voorts werd hij benoemd tot Britse maarschalk. Na Koning Willem II viel zijn opvolgers een vergelijkbare eer te beurt. Koning Willem III werd kolonel van het Hongaarse Infanterie Regiment Nr. 83 en Koningin Juliana werd benoemd tot erekolonel van het Britse Royal Sussex Regiment. Koningin Wilhelmina werd kort na haar inhuldiging als Koningin op 31 augustus 1898, toen zij 18 jaar werd, door Keizer Wilhelm II benoemd tot Chef van het Hannoversches Husaren-Regiment Nr. 15. De voorgeschiedenis van dit regiment hierna in het kort. Van 1715 tot 1837 bestond tussen Engeland en Hannover een personele unie. In dat jaar werd de Keurvorst van Hannover, een achterneef van Queen Anne, die zonder troonopvolger stierf, als King George I, Koning van Engeland. Toen Hannover in 1803 door de Fransen werd bezet, week een deel van het leger uit naar Engeland en werd daar het King s German Legion. Nadat Hannover in 1813 bevrijd was van de Franse overheersing, bleef de personele unie bestaan. Het 1e en 2e Regiment Huzaren van het King s German Legion gingen in Hannover verder als het 1tes Garde Husaren-Regiment en het 2tes Osnabrückisches Husaren-Regiment. In 1866 werd Hannover door Pruisen geannexeerd, nadat Hannover partij voor Oostenrijk had gekozen. Het 1tes Garde Husaren- Regiment en het 2tes Osnabrückisches Husaren-Regiment werden samengevoegd tot één regiment dat de naam Hannoversches Husaren-Regiment Nr.15 kreeg. Op 31 augustus 1898 kreeg het regiment de reeds vermelde naam Husaren- Regiment Königin Wilhelmina der Niederlande (Hannoversches) Nr.15. Het (Pruisische) Hannoversches Husaren-Regiment Nr. 15 droeg een uniform in de kleuren van het 3e Regiment Huzaren van King s German Legion: grondkleur donkerblauw, gele uitmonstering en witte resp. zilveren snoeren en galons; vanaf 31 augustus 1898 droeg men op de schouderbedekkingen de gekroonde W van Koningin Wilhelmina. Het uniform lijkt op de Nederlandse attila, met als overjasje het korte Nederlandse jasje dat pels werd genoemd. Dit jasje werd door de Pruisische huzaren niet alleen gesloten gedragen, maar ook over de linkerschouder met de linkerarm in de mouw en de rechter niet. Na Wereldoorlog I werd de traditie van het Huzaren- Regiment Königin Wilhelmina der Niederlande (Hannoversches) Nr.15 in het relatief kleine Duitse leger voortgezet door het 5te Ausbildungsschwadron van het 14ten Reiter- Regiment en later door het 1ste Schwadron van dit regiment. Na de opkomst van Hitler ging de traditie van de Husaren Königin Wilhelmina over op Panzerabwehrabteilung 20. Na Wereldoorlog II werd in de Bundeswehr de traditie voortgezet door Ausbildungskompanie 11 van Panzeraufklärungsbatallion 6. Later door de 4te Kompanie van dat bataljon. Het Husaren-Regiment Königin Wilhelmina der Niederlande (Hannoversches) Nr. 15 werd in het algemene spraakgebruik aangeduid met de naam Wandsbeker Husaren. Dit omdat het regiment in het Duitse Wandsbek in garnizoen lag. Vóór Wereldoorlog I was door de Wandsbeker Husaren het Nederlanders toegestaan met toestemming van het Staatshoofd, in Vreemde Krijgsdienst te treden, zonder daarbij het Nederlanderschap te verliezen. Zo was op voorspraak van Prins Hendrik, ook aan jhr. J.M. Teixera de Mattos, die voor Nederlandse krijgsdienst was afgekeurd in verband met een zwak rechter oog, deze toestemming verleend. Teixera de Mattos heeft in Rusland en Polen met het Husaren-Regiment Königin Wilhelmina deelgenomen aan gevechtshandelingen. Zijn uniformen zijn in bezit van het Legermuseum te Delft