O O *

Transcriptie

1 O O * Preventie- en Handhavingsplan Alcohol

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Wettelijk en beleidsmatig kader Doelstellingen Probleemanalyse Acties Resultaten /12 O

3 1. Inleiding De Drank- en Horecawet (verder: DHW) schrijft voor dat gemeenten een Preventie- en Handhavingsplan Alcohol (verder: PenH-plan) opstellen. Hierin zijn de hoofdzaken van het beleid opgenomen ten aanzien van zowel de preventie van alcoholgebruik onder jongeren als de handhaving van de wet. Dit plan dient vervolgens elke vier jaar, gelijktijdig met het Lokaal Gezondheidsbeleid, door de gemeenteraad te worden vastgesteld. Visie en ambitie van de gemeente Súdwest-Fryslân Een verantwoorde, veilige en gezonde gemeente waarin de burger (voor zover dat mogelijk is) de regie over zijn eigen leven neemt en houdt en waarbij de gemeente bijdraagt aan een omgeving en een klimaat waarin het maken van gezonde keuzes aantrekkelijk en toegankelijk is. Daarnaast wil Súdwest- Fryslân een gemeente zijn waarbij, binnen de wettelijke kaders, ruimte voor economische groei en ontwikkeling wordt geboden voor de ondernemers. Het tegengaan van (schadelijk) alcoholgebruik vergt een integrale aanpak. Hierdoor kan een verbinding tot stand gebracht worden tussen verschillende factoren die van invloed zijn op gezondheid, veiligheid en omgeving. Niet de individuele jongere staat centraal maar de pijlers richten zich nadrukkelijk op de omgeving. Een gezamenlijke aanpak komt zowel ten goede aan de gezondheid van de jongeren binnen de gemeente Súdwest-Fryslân als aan de preventie van alcoholgerelateerde overlast. In dit plan is ingezoomd op toezicht en preventie ten aanzien van drankverstrekking aan en het gebruik door jongeren. Toezicht DHW omvat echter meer dan dat. Bijvoorbeeld het actualiseren van het vergunningenbestand of het bijstellen van zogenaamde hotspots. Door het doen van aanvullende analyses kan specifiekere kennis omtrent de doelgroepen worden vergaard. Deelname Pilot PenH-plan van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) Samen met drie andere gemeenten (Schiedam, Noordwijkerhout en Breda) is de gemeente Súdwest- Fryslân geselecteerd om deel te nemen aan een pilot PenH-plan van het CCV. Doel van deze pilot is om onze gemeente te begeleiden bij het opstellen van een kwalitatief goed PenH-plan, zodat een adequate uitvoering van de DHW kan plaatsvinden. Aan het einde van de pilot vindt een evaluatie plaats. Looptijd Het PenH-plan dient in het vervolg gelijktijdig met de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid (Nota LGB) te worden vastgesteld. De Nota LGB Gemeente Súdwest-Fryslân is op 3 juli 2014 vastgesteld en heeft een looptijd van De looptijd van PenH-plan wordt daarmee gelijkgesteld. De mogelijkheid bestaat om het PenH-plan tussentijds te wijzigen. 3/12 O

4 2. Wettelijk en beleidsmatig kader 2.1 (Wijzigingen) Drank- en Horecawet (DHW) Na jaren van voorbereiding is op 1 januari 2013 de nieuwe DHW van kracht geworden. De voornaamste doelstellingen van het kabinet met de vernieuwde DHW zijn het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren, het aanpakken van alcoholgerelateerde verstoringen van de openbare orde en het verminderen van de administratieve lasten voor ondernemers. De wijzigingen in de DHW: De burgemeester is in medebewind- het bevoegd gezag voor zowel vergunningverlening als toezicht op de naleving van de DHW. Het instrumentarium van bestuursrechtelijke sancties is uitgebreid. De burgemeester heeft nu de mogelijkheid om een bestuurlijke boete op te leggen, de drank- en horecavergunning te schorsen en een verkoopverbod van alcohol op te leggen ( three strikes out ). De gemeenteraad moet een paracommerciële verordening vaststellen om oneerlijke concurrentie met de commerciële horeca tegen te gaan. Op 1 januari 2014 is er een tweede wijziging van de DHW doorgevoerd. De leeftijdgrens voor het verstrekken en voor het in bezit hebben van alcohol op voor het publiek toegankelijke plaatsen is hierbij verhoogd van 16 jaar naar 18 jaar. Jongeren onder de 18 jaar mogen dus geen alcohol meer kopen en/of bezitten op voor het publiek toegankelijke plaatsen. Deze laatste wijziging van de wet is aangevuld met de verplichting voor de gemeenteraad om elke vier jaar een PenH-plan vast te stellen. Artikel 43a DHW geeft aan wat er in het PenH-plan moet worden opgenomen: - de doelstellingen van het preventie- en handhavingsbeleid; - welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen; - de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; - de resultaten welke in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden 2.2 Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Naast de DHW zijn in de APV aanvullende regels opgenomen voor horecabedrijven. Deze regels gelden voor alle horecabedrijven, dus ook als er geen alcohol geschonken wordt. Exploitatievergunning (artikel 2:28) Alle openbare inrichtingen moeten een exploitatievergunning hebben, tenzij voor de openbare inrichting een vergunning als bedoeld in artikel 3 van de Drank- en Horecawet is verleend. Met deze vergunning wordt de bescherming van de openbare orde en van het woon- en leefklimaat gewaarborgd. Sluitingstijden (artikel 2:29) In de APV gemeente Súdwest-Fryslân gelden algemene sluitingstijden. De burgemeester is bevoegd om een ontheffing voor de sluitingstijden te verlenen. Paracommerciële verordening (artikel 2:34a-2:34d) Begin 2014 heeft de gemeenteraad de Derde wijziging van de Algemene Plaatselijke Verordening gemeente Súdwest-Fryslân vastgesteld. Hierin zijn regels opgenomen voor de paracommerciële instellingen om oneerlijke concurrentie met de commerciële horeca tegen te gaan. Gebruik van drank (artikel 2:48) Op grond van artikel 2:48 APV zijn de bebouwde kommen van Bolsward en Sneek aangewezen als gebieden waarbinnen het verboden is om op de openbare weg alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben met het kennelijke doel deze geheel of ten dele op de openbare weg te nuttigen of te laten nuttigen. 2.3 Overige regelgeving (Horeca)bedrijven hebben niet alleen te maken met regelgeving die ziet op het verstrekken van drank. Zij hebben o.a. ook nog te maken met regels op het gebied van: Ruimtelijke Ordening: Het (horeca)bedrijf moet passen binnen het bestemmingsplan; 4/12 O

5 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht: In bepaalde gevallen is een omgevingsvergunning vereist om bijvoorbeeld een bouwwerk te mogen (ver)bouwen; Bouwbesluit 2012; bevat (bouwtechnische) eisen opgenomen waaraan het pand moet voldoen. Het PenH-plan beperkt zich tot de APV en DHW. 2.4 Beleid Lokaal gezondheidsbeleid Op grond van artikel 43a van de DHW dient de vaststelling van het PenH-plan gelijktijdig met en voor dezelfde periode te geschieden als het lokaal gezondheidsbeleid. Vanuit de Nota LGB wordt gestreefd naar een afname van het alcoholgebruik door jongeren tot en met 17 jaar, een verhoging van de startleeftijd van alcoholgebruik en een verantwoord alcoholgebruik door jongeren van 18 tot en met 24 jaar. Daarnaast wordt gestreefd naar het terugdringen van overmatig en zwaar alcoholgebruik door ouderen. Keten- en Caravanbeleid In de gemeente Súdwest-Fryslân is een Keten- en Caravanbeleid vastgesteld. Het beleid is gebaseerd op de visie dat keten een veilige, sociale en gezonde ontmoetingsplaats moet zijn voor jongeren. Doel van dit beleid is het creëren van veilige en gezonde ontmoetingsplaatsen voor jongeren. Eén van de uitgangspunten van dit beleid is de eigen verantwoordelijkheid en inzet van jongeren, ouders en erfeigenaar. Het beleid is in 2014 geëvalueerd. De uitkomst van deze evaluatie leidt tot een wijziging van het bestaande beleid. Handhavinguitvoeringsprogramma (HUP) Het handhavingsbeleid is vastgelegd in de Handhavingsnota, die door de gemeenteraad is vastgesteld. Het handhavingsbeleid is daarmee democratisch gelegitimeerd. Gebaseerd op deze nota wordt jaarlijks het HUP opgesteld waarin de concrete taakstelling en de daarvoor benodigde handhavingsinzet voor het uitvoeringsjaar zijn opgenomen. In het HUP worden de gestelde handhavingsopgaven op het gebied van de fysieke leefomgeving beschreven. Dit is dus breder dan alleen toezicht op de DHW. De uitvoering van taken op het gebied van Toezicht & Handhaving is binnen de gemeentelijke organisatie van Súdwest-Fryslân ondergebracht bij de teams Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht (THO) en Handhaving Publiek Domein (HPD). Daarnaast zijn de toezichtstaken met betrekking tot het brandveilig gebruik van bouwwerken (deels) ondergebracht bij de Veiligheidsregio Fryslân. Sanctiebeleid Horeca en Alcohol Als kader voor de handhaving van de drank- en horecaregelgeving is het Sanctiebeleid Horeca en Alcohol opgesteld. Hierin zijn de sanctiemaatregelen beschreven voor de meest voorkomende overtredingen bij alcoholverstrekkers. Platform Nuchtere Fries De gemeente Súdwest-Fryslân neemt, in het kader van het lokaal gezondheidsbeleid, deel aan het provinciaal project De Nuchtere Fries. Partners in dit project zijn: GGD Fryslân Verslavingszorg Noord Nederland Politie Fryslân Koninklijke Horeca Nederland Provincie Fryslân; de Friese gemeenten. Het Platform Nuchtere Fries voert het Fries programma Jeugd, Alcohol en Drugs uit. Hierin zijn de pijlers van een effectieve aanpak van alcoholmatiging verankerd. In de aanpak wordt zoveel mogelijk een integrale benadering gehanteerd, gericht op de beleidsterreinen Volksgezondheid, Jeugd, Onderwijs en Openbare Orde & Veiligheid. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft de afgelopen jaren, via het provinciale project De Nuchtere Fries, aanzienlijk geïnvesteerd in alcoholpreventie bij jongeren. Deze unieke samenwerking heeft reeds voor een duidelijke verbetering gezorgd, maar de cijfers geven aan dat we er nog niet zijn. Jongeren drinken nog altijd veel en alcohol neemt een belangrijke plek in binnen de jongerencultuur. Er zal in ieder geval nog vier jaar worden deelgenomen aan het provinciale project. 5/12 O

6 3. Doelstellingen 3.1 Omgevingsanalyse De gemeente Súdwest-Fryslân is in 2011 ontstaan door een fusie tussen de gemeenten Bolsward, Nijefurd, Wûnseradiel, Wymbritseradiel en Sneek. Oorspronkelijk kende zij 69 kernen, bestaande uit 6 steden en 63 dorpen. Op 1 januari 2014 is het aantal kernen van de gemeente uitgebreid met een vijftal dorpen van de opgeheven gemeente Boarnsterhim. Het gaat hierbij om de dorpen Deersum, Poppingawier, Rauwerd, Sijbrandaburen en Terzool. Concentratiegebieden Binnen de gemeente zijn Sneek en Bolsward aangewezen als stedelijke horecaconcentratiegebieden. Daarnaast zijn er 5 plattelandsconcentratiegebieden. Dit zijn de recreatieve/toeristische plekken: Heeg, Makkum, Stavoren, Workum en Woudsend. Horeca (gerelateerde) aantallen Het aantal horeca (gerelateerde) bedrijven in de gemeente dat ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel is 800. Volgens het vergunningenbestand van de gemeente zijn er in de gemeente 860 inrichtingen met een DHW-vergunning. Een verklaring van een verschil in aantallen is gelegen in het feit dat er sprake is van een gedateerd vergunningenbestand. Een inventarisatie om een eenduidig en geactualiseerd vergunningenbestand op te zetten is reeds van start gegaan. Beschikbare capaciteit Binnen de gemeente zijn 4 Buitengewoonopsporingsambtenaren (BOA s) werkzaam die toezicht houden op de naleving van de Drank- en Horecawet. Daarnaast is in ieder geval voor 2014 budget vrij gemaakt voor de administratieve werkzaamheden en juridische ondersteuningen ten aanzien van handhaving en voor het verlenen van vergunningen. 3.2 Preventie De aanpak van alcoholmatiging is een continu proces. In onze gemeente moet daarvoor draagvlak gecreëerd worden. Het bepalen van de doelgroep en de doelstellingen is daarbij van belang. Doelgroep Primaire doelgroep van dit PenH-plan zijn jongeren en jongvolwassenen tot 24 jaar. Het accent ligt nadrukkelijk op de groep onder de 18 jaar. De gezondheidsschade door alcoholgebruik is het grootst bij jongeren onder de 18 jaar. Jongeren onder de 24 jaar zijn fysiek nog niet geheel volgroeid en met name de hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. Hierdoor kunnen ze ook nog niet goed voorzien welke gevolgen hun acties kunnen hebben. Het (overmatig) gebruik van alcohol kan deze ontwikkeling (ernstige) schade toebrengen. Hoewel de primaire doelgroep van dit plan de jongeren tot 24 jaar zijn, speelt het alcoholgebruik onder ouderen (groep 65+) ook een belangrijke rol in het lokaal Gezondheidsbeleid. Doelen Bij het bepalen van de doelstellingen is uitgegaan van de in het project De Nuchtere Fries gestelde doelen, waarbij het tegengaan van alcohol gebruik door jongeren tot en met 17 jaar en het stimuleren van een verantwoord alcoholgebruik door jongeren van 18 tot en met 23 jaar centraal staan. 3.3 Handhaving De Handhavingsnota Súdwest-Fryslân bevat de hoofdlijnen van het handhavingsbeleid. De uitwerking van het beleid is te vinden in het HUP. Doelstellingen In het HUP zijn voor 2014 de volgende doelstellingen opgenomen: Het realiseren van een veilige en gezonde woon- leefomgeving door toezicht te houden op het verstrekken en consumeren van alcohol; Alcoholgebruik onder jongeren terugdringen; Alcoholgerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken; Naleving van vergunningvoorschriften (DHW- en exploitatievergunning). 6/12 O

7 4. Probleemanalyse 4.1 Inleidend Om het naleefgedrag bij verstrekkers van alcohol te bepalen kan een mystery shopper onderzoek worden uitgevoerd. Hierbij worden 14/17 jarigen ingezet, die aankooppogingen doen. Daarbij wordt gekeken of naar de legitimatie wordt gevraagd en of de aankooppoging slaagt. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft zelf geen onderzoek laten uitvoeren naar het naleefgedrag van drankverstrekkers. Voor het PenH-plan is een representatief naleefbeeld ontleend aan diverse landelijke en gemeentelijke onderzoeken en mede gebaseerd op de kennis en ervaring van deskundigen uit diverse disciplines. In 2012 is in de gemeente De Friese Meren 1 een mystery-onderzoek uitgevoerd. Bij dit onderzoek zijn in totaal 126 aankooppogingen voor alcoholhoudende dranken gedaan. De aankooppogingen zijn bij zes typen verkooppunten uitgevoerd, te weten supermarkten, slijterijen, horeca, evenementen, cafetaria s en paracommerciële instellingen. Van de 126 aankooppogingen zijn 109 aankopen geslaagd. Er is een gemiddeld nalevingspercentage van 13,5%. Het naleefgedrag bij de slijterijen is het hoogst, namelijk 50% en bij de cafetaria s en paracommerciële instellingen is het naleefgedrag NIHIL (0%). Deze cijfers wijken niet erg af van de landelijke cijfers. In 2011 heeft de Universiteit Twente, in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, een landelijk onderzoek uitgevoerd naar de alcoholverkoop onder jongeren. Het landelijk gemiddelde nalevingspercentage is 28%. Ook landelijk is het naleefgedrag bij de slijterijen het hoogst (62%) en bij cafetaria s en bij sportkantines het laagst (15% en 3 %). 4.2 Bepalen van hotspots en prioriteiten Hotspots Het is van belang om te bepalen wat de hotspots binnen de gemeente Súdwest-Fryslân zijn. Dit zijn locaties waar veel jongeren komen en proberen om alcohol te kopen. Daarbij kan gedacht worden aan discotheken, jongeren cafés, evenementen, schoolfeesten, winkels, keten etc. Om de hotspots aan te kunnen wijzen is een analyse gemaakt. Door deze analyse kunnen de inspanningen van de gemeente gericht worden ingezet op plaatsen waar de grootste gezondheidsen/of veiligheidswinst behaald kan worden. Omdat de alcoholproblematiek onderhevig is aan trends, wordt de risicoanalyse idealiter ieder jaar opnieuw uitgevoerd zodat doelstellingen kunnen worden aangescherpt en de focus kan worden verlegd. In combinatie met een evaluatie geeft dit een inzicht in de resultaten en biedt dat aanknopingspunten voor het volgende PenH-plan. Om een praktijkgerichte en integrale analyse uit te kunnen voeren is, onder leiding van medewerkers van het Centrum Criminaliteitspreventie en Veiligheid, met de volgende partijen een bijeenkomst gehouden: Interne partijen Buurtsportcoach Beleidsadviseur Gezondheidsbeleid Beleidsadviseur Jeugd Contactpersoon dorpshuizen en MFC s DHW BOA s Horeca coördinator (Juridisch) medewerker OOV (Beleids-)adviseur Juridische Handhaving Externe partijen Politie Noord-Nederland, basisteam Sneek GGD Noord Nederland Voorzitter Platform Nuchtere Fries Timpaan Welzijn Buurtsport Jongerenwerkers Aan deze partijen is gevraagd een inschatting te maken van de locaties waar de jongeren onder de 18 alcohol kunnen kopen. Daarbij is aangegeven wat als belangrijkste risico s worden gezien. 1 Jong Proef onderzoek BHBW, Gemeente Skarsterlân, Lemsterland, Gaasterlân-Sleat, juni/september /12 O

8 De aard van deze risico s kan herleid worden tot 4 categorieën: Categorie Gezondheidsschade Openbare orde problemen Financieeleconomische schade Bestuurlijk afbreukrisico Uitleg Jongeren kunnen bijvoorbeeld thuis al beginnen met het drinken van alcohol en dan tijdens of na het uitgaan met een alcoholvergiftiging eindigen in het ziekenhuis, of ze kunnen geregeld veel alcohol tot zich nemen en daardoor hersenschade oplopen. Door (overmatig) alcoholgebruik neemt de kans op verstoring van de openbare orde toe. Bijvoorbeeld door (overmatig) drank gebruik tijdens een evenement bij warm weer kunnen rellen ontstaan. In het geval dat een paracommerciele instelling aan een minderjarige drank verkoopt terwijl de commerciële horeca zich wel aan de leeftijdsgrenzen houdt. Stel dat er iets mis gaat op het gebied van alcohol en jongeren, een paar kinderen belanden naar een schoolfeest met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis, kun je als bestuurder dan verantwoorden wat er wel en niet in werk is gesteld om dit alles te voorkomen? Resultaat en prioriteiten stellen Hotspots Sportkantines (met name de voetbalkantines) Multifunctionele Centra (MFC) Horeca (met name de nachthoreca in het uitgaansgebied) Dorpsfeesten, Sneekweek en andere evenementen Schoolfeesten Keten Het resultaat is in lijn met de landelijke en gemeentelijke onderzoeken. Gelet op het aantal horeca (gerelateerde) bedrijven die zijn ingeschreven in het register van de Kamer van Koophandel is het onhaalbaar om alles in een keer te willen doen. Met een projectmatige aanpak op basis van de problematiek dient een integrale aanpak te worden gekozen met acties die het beste aansluiten op de motieven van de doelgroep om overtredingen te maken. Om goed te kunnen handhaven is het echter eerst van belang om een geactualiseerd vergunningenbestand te hebben. De wijziging van de DHW heeft ook met zich meegebracht dat er andere vergunningsvoorwaarden gelden en dienen (verleende) vergunningen eerst gecontroleerd en geactualiseerd te worden. Daarom is gekozen voor een gefaseerde aanpak op basis van de onderstaande categorieën. Fase Categorie 1 Avond-, nachthoreca en slijterijen en supermarkten 2 Paracommerciële instellingen: sportkantines, dorpshuizen en MFC s 3 Overige paracommerciële inrichtingen 4 Cafetaria s en dergelijke 5 Hotels, restaurants en dagzaken 8/12 O

9 5. Acties 5.1 Integrale benadering op basis van drie pijlers Recent onderzoek van het RIVM Centrum voor Gezond Leven, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en het Trimbos-instituut bevestigt dat het beleid op het gebied van alcoholmatiging het meest effectief is als het integraal wordt aangepakt. 2 De belangrijkste pijlers waarop het beleid gebaseerd dient te zijn, zijn 1. Regelgeving (grenzen stellen); 2. Handhaving (grenzen bewaken); 3. Educatie (grenzen overdragen). Omgevingsfactoren Drinkgedrag wordt bepaald door verschillende factoren uit de omgeving. Hierbij moet gedacht worden aan de normen in de sociale omgeving (ouders, vrienden), het productaanbod, de prijs van alcohol, verkooppunten etc. De World Health Organization laat in een overzichtsstudie naar alcoholbeleid zien dat maatregelen die de beschikbaarheid van alcohol beperken het meest effect hebben op het terugdringen van alcoholgebruik. 3 Een eenzijdige aanpak, gericht op slechts een of twee factoren, zal niet werken. Preventie strategieën gebaseerd op handhaving van wet- en regelgeving, training van alcoholverstrekkers, instellen van alcoholvrije zones en intensieve media-aandacht zijn potentieel succesvol Preventie Het creëren van bewustwording bij alcoholverstrekkers en ouders is een van de routes naar gedragsverandering, die wordt ingegeven door een helder beleid over alcoholpreventie bij jongeren. Door het versterken van de handhaving via de instrumenten uit de Drank- en Horecawet, kunnen er aanvullende effecten bereikt worden op het terugdringen van de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren. Dit is ook het uitgangspunt van het landelijke en lokaal alcoholpreventiebeleid. Daarnaast is het beleid gericht op het terugdringen van alcoholgerelateerde criminaliteit en overlast. Eerder is aangegeven dat er in ieder geval voor 2014 budget is vrijgemaakt om met het toezicht op de naleving van de DHW aan te vangen. De forse bezuinigingsopdracht waarvoor de gemeente staat zal ook effect hebben op de uitvoering van toezicht op de DHW. Veelal zal de uitvoering binnen de bestaande budgettaire en personele ruimte plaats moeten vinden. Er moeten dus prioriteiten gesteld worden. Dit betekent dat de doelstellingen in dit beleid, op hoofdlijnen, uitgewerkt worden in speerpunten en bijbehorende activiteiten. Pijler Regelgeving Speerpunt Toezicht en Handhaving - Actualisatie van het vergunningenbestand - Opstellen en door de gemeenteraad laten vaststellen van een integraal PenH-plan Alcohol - Opstellen en door de burgemeester laten vaststellen van het Sanctiebeleid Alcohol en Horeca - Evalueren paracommerciële verordening Pijler Handhaving Speerpunt: verbinding tussen preventie en Handhaving - Bevorderen van de samenwerking tussen verschillende partijen op het thema jeugd & alcohol 2 Mulders, Boven, Franken & Sannen, Proces in Uitvoering; Een zoektocht naar de operationalisatie van cruciale procesfactoren in de uitvoering van regionale alcoholprojecten, Utrecht: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP), juni Babor, T., e.a. (2010). Alcohol: no ordinary commodity. Research and public policy. Second Edition. Oxford: Oxford University Press. 4 Holder, H.D. (1999). Alcohol and the community. A systems approach to prevention. Cambridge: Cambridge University Press. 9/12 O

10 - Deelname aan het programma De Nuchtere Fries voortzetten - Voortzetten van een integraal genotsmiddelenprogramma op scholen - Groei van het aantal gezonde scholen (via GGD) met daarbij aandacht voor alcoholmatiging en preventie - Informeren van paracommerciële instellingen over wetswijzigingen DHW en de gevolgen van alcoholgebruik door jongeren - Bevordering van deskundigheid van verkopers en verstrekkers van alcohol Pijler Educatie Speerpunt bewustwording - Voorlichting van ouders op ouderavonden of middels folders, brieven etc. - Alcoholadviesgesprekken, welke JGZ-verpleegkundigen houden met de ouders van leerlingen in groep 7 van het basisonderwijs - Voortzetten van een integraal genotsmiddelenprogramma op scholen - Groei van het aantal gezonde scholen (via GGD) met daarbij aandacht voor alcoholmatiging en preventie - Adviseren en informeren alcoholverstrekkers - Inzet van social media om jongeren bewuster te maken van de gevolgen van alcoholgebruik 5.3 Handhaving Het houden van toezicht en het handhavend optreden zijn geen doelen op zich, maar door naleving van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving te bevorderen, leveren zij een bijdrage aan de verwezenlijking van de gestelde doelen. Toezichtstrategie Binnen de gemeente Súdwest-Fryslân zijn 4 BOA s werkzaam die zich bezig houden met de controles op de naleving van de DHW. Zij hebben te maken met verschillende vormen van toezicht: Basiscontrole Hieronder vallen de controles van horeca-inrichtingen en richt zich dus op naleving van DHW-regels voor drankverstrekkende inrichtingen. Daarbij gaat het vooral over de aanwezigheid en actualiteit van de vergunning en het voldoen aan de voorschriften. Deze controles vinden op afspraak plaats. Er is dus direct contact met de drankverstrekker, waardoor ook bewustwordingsinstrumenten zijn in te zetten. Specifieke controles Hieronder valt de controle op de leeftijdgrenzen. De controle hierop vindt voornamelijk plaats in de avonduren/weekenden. Steekproefsgewijs Toezicht op tijdelijke activiteiten en gericht op de naleving van leeftijdsgrenzen. Hierbij kan gedacht worden aan schoolfeesten, dorpsfeesten en andere festiviteiten, voor zover daar alcohol geschonken wordt. Surveillance in de openbare ruimte Dit ter controle van het verbod voor 18-minners om alcoholhoudende drank bij zich te houden en het verbod op het van het bij zich houden van alcoholhoudende drank in de aangewezen gebieden Bolsward en Sneek. Passief toezicht Deze vorm van toezicht vindt plaats naar aanleiding van klachten, meldingen en handhavingsverzoeken. Hercontroles Deze controle vindt plaats nadat de geboden termijn om de overtreding(en) te herstellen, is verstreken. Relatie tot de gefaseerde aanpak Vooralsnog vinden de basis- en specifieke controles plaats in de 2 horecakerngebieden Sneek en Bolsward. De BOA s worden zowel door de week als in het weekend ingezet in de dag- en avondperiode. Voor wat betreft de nachthoreca heeft de politie een signaleringsfunctie. 10/12 O

11 Sanctiestrategie De gemeente Súdwest-Fryslân heeft een beginselplicht tot handhaving. Dat betekent dat er handhavend opgetreden moet worden als er sprake is van een overtreding van een wettelijk voorschrift. Alleen onder bijzondere omstandigheden mag van handhavend optreden afzien worden. Er is sprake van zo n bijzondere omstandigheid als handhavend optreden onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen of als er sprake is van een concreet zicht op legalisatie. Bevoegdheid De bevoegdheid voor het handhavend optreden is gelegen in artikel 125 van de Gemeentewet en in hoofdstuk 5 van de Algemene wet bestuursrecht. Daarnaast is in bijzondere gevallen de handhavingsbevoegdheid geregeld in de DHW of APV. De burgemeester heeft op grond van de artikelen 172 t/m 178 van de Gemeentewet diverse bevoegdheden verkregen om handhavend op te treden in het kader van de openbare orde. Instrumenten De wijziging van de DHW heeft het instrumentarium van de burgemeester om handhavend op te kunnen treden uitgebreid. Handhavingsinstrumenten Artikel Opmerkingen Three strikes out Artikel 19a DHW Hiermee kan de burgemeester de nietvergunningplichtige bedrijven het recht om alcohol te verkopen ontnemen als ze in een periode van 12 maanden drie keer hetzelfde artikel overtreden. Intrekken DHW-vergunning Artikel 31 DHW Schorsen van de vergunning Artikel 32 DHW De DHW-vergunning kan voor maximaal 12 weken geschorst worden. Verwijderen van bezoekers Artikel 36 DHW Bestuurlijke Boete Artikel 44a e.v. DHW In een aantal gevallen kan de burgemeester een bestuurlijke boete opleggen. De hoogte hiervan is vastgelegd in de bijlage van het Besluit Bestuurlijke Boet Drank- en Horecawet. Last onder bestuursdwang Artikel 125 Gemeentewet jo artikel 5:21 Awb Last onder dwangsom Artikel 125 Gemeentewet jo. Artikel 5:32 Awb (Tijdelijke) sluiting van een horeca-inrichting Artikel 174 Gemeentewet Door feitelijk handelen wordt de overtreding door of namens de gemeente ongedaan gemaakt. De kosten van het toepassen worden op de overtreder verhaald. Onder dreiging van het betalen van een geldbedrag moet de overtreding ongedaan gemaakt worden. De last kan ook preventief worden opgelegd. Sanctiebeleid Horeca en Alcohol Als uitvloeisel van dit plan is een sanctiebeleid vastgesteld waarin per overtreding uiteengezet is welke sanctie opgelegd wordt en welke stappen gevolgd worden. 11/12 O

12 6. Resultaten Begin 2017 worden vanuit het provinciale programma trends en ontwikkelingen verwacht. Dit zijn niet direct de effecten van een interventie of maatregel. Zoals eerder vermeld wordt het drinkgedrag van jongeren door verschillende factoren beïnvloed. Ook algemene aandacht in de media, lokale initiatieven en andere omstandigheden kunnen bijdragen aan veranderingen in de alcoholconsumptie van jongeren. Dat is ook de reden van het niet benoemen van eindresultaten in termen van percentages, maar in termen van substantiële verandering ten opzichte van de huidige situatie. Op provinciaal niveau worden de volgende resultaten verwacht: De gemiddelde startleeftijd van jongeren voor het drinken van alcohol is verder toegenomen. (In 2012 waren de jongeren gemiddeld 13,5 jaar oud); Het percentage jongeren van 12 t/m 17 dat de afgelopen maand alcohol heeft gedronken, is verder afgenomen (42% in 2012); Het percentage jongeren van 12 t/m 17 jaar dat in de afgelopen maand 5 of meer drankjes bij één gelegenheid dronk, is verder afgenomen (32% in 2012); Het aantal jongeren van 12 t/m 17 jaar dat met alcoholvergiftiging wordt behandeld in het ziekenhuis, is verder afgenomen (11% in 2012); Het stimuleren van verantwoord alcoholgebruik door jongeren van 18 t/m 24 jaar: Het percentage zware drinkers van 18 t/m 24 jaar is verder afgenomen (20% in 2012). Lokaal te behalen resultaten Cijfers uit het Gezondheidsonderzoek Jeugd 2012 van de GGD geven aan dat het alcoholgebruik van jongeren binnen de gemeente Súdwest-Fryslân hoger is dan het gemiddelde in Friesland. Op lokaal niveau worden, conform eerder genoemde doelstellingen, de volgende resultaten verwacht: Het percentage jongeren van 12 t/m 17 dat de afgelopen maand alcohol heeft gedronken is afgenomen (44% in 2012); Het percentage bingedrinken door jongeren van 12 t/m 17 jaar is afgenomen (35% in 2012). Aan de hand van o.a. het Gezondheidsonderzoek en het GO Jeugd van de GGD Fryslân wordt gemeten of de genoemde resultaten zijn behaald. Tot slot In de aankomende periode zal meer kennis en ervaring opgedaan worden omtrent de Drank- en Horecawet. Indien dit nodig is, zal deze kennis en ervaring kunnen leiden tot een bijstelling van dit PenH-plan. 12/12 O