Magnetische materialen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Magnetische materialen"

Transcriptie

1 1 Hoofdstuk 1: Fysische beschouwingen 1. Inleiding magnetische afstandswerking = afstandswerking tussen bewegende ladingen Om de krachtwerking tussen twee stroomvoerende geleiders te beschrijven voeren we het begrip magnetisch veld in: de eerste geleider veroorzaakt in zijn omgeving een magnetisch veld B, de tweede geleider ondervindt een kracht als gevolg van zijn aanwezigheid in het magnetisch veld van de eerste geleider. De juiste benaming voor B is de magnetische inductie, we zullen verder in dit hoofdstuk het onderscheid maken met de magnetische veldsterkte H.

2 2 Wet van Biot & Savart: µ 0 idl r db = 4 π r³ (v1.1) Eenheid van B is de Tesla = N/Am. µ 0 = permeabiliteit van het vacuüm (of lucht) = 4π.10-7 Tm/A.

3 3 oneindig lange rechte geleider: B µ I 2πr = 0 cirkelvormige stroomkring: µ 0 IR² B = 2 ( R² + x²) 2

4 4 spoel net N windingen: In het midden van de spoel: µ 0NI B = l Aan de uiteinden van de spoel is B: µ 0NI B = 2l De veldlijnendichtheid in het midden van de spoel is dus groter dan aan de uiteinden: een deel van de veldlijnen lekt door de wanden van de spoel naar buiten, men noemt dit de lekflux.

5 5 De elementaire magnetische kracht df die een stroomelement idl van een geleider in een magnetisch veld B ondervindt is gelijk: df = i( dl B ) De magnetische krachtwerking op een lading q met snelheid v. F = qv ( B )

6 6 Een stroomkring in een magnetisch veld ondervindt een krachtenkoppel gegeven door: T = µ B Hierin is µ het magnetisch moment van de stroomkring. De grootte van µ is S.i, met i de stroom en S het oppervlak van de stroomkring. De zin van µ wordt bepaald met de regel van de kurkentrekker ( zie figuur 1.4).

7 7 Magnetische veldlijnen zijn steeds gesloten lijnen waaruit volgt dat de oppervlakte-integraal van B over een gesloten oppervlak: BdS. = 0 (v1.9) De lijnintegraal van B langs een gesloten lijn is echter niet noodzakelijk gelijk aan nul. Volgens de stelling van Ampère is: Bdl. = µ i (v1.10) 0 waarin i de netto stroom is die door de kring wordt omsloten.

8 8 2. Het magnetisch veld in magnetische middenstoffen. Het magnetisch veld van de magnetische dipolen.

9 9

10 10 Beschouwen we nu een volume-element dv rond een bepaald punt P in de magnetische middenstof. Figuur 2.3 Een volume-element dv met B M, B 0 en B Het magnetisch veld B bestaat uit twee componenten: B : de magnetische inductie die representatief is voor het magnetisch veld in P dat veroorzaakt is 0 door bewegende vrije ladingen en door magnetische dipolen buiten dv. B : de magnetische inductie die representatief is voor het magnetische veld in P dat veroorzaakt is M door de magnetische dipolen in dv.

11 11 Het totale magnetische veld B in het volume-element dv is dan gelijk aan: B = B + B (v2.1) 0 M Voor een lineaire magnetische stof is B m evenredig met B : B m = χ m B (v2.2) χ m noemt men de magnetiseerbaarheid van de middenstof. Substitutie van (v2.2) in (v2.1) geeft: B0 B = χ 1 m Stellen we: 1 µ r = 1 χm (v2.3) Dan bekomen we: B = µ B (v2.4) r 0 µ r is de relatieve permeabiliteit en is een dimensieloze materiaalconstante.

12 12 3. De magnetische veldsterkte H. B onafhankelijk is van de materie in P 0 B /µ 0 is onafhankelijk van de middenstof in P 0 daar B 0= B/µ r geldt: B is onafhankelijk van de middenstof in P µ µ 0 r B H = µ µ 0 r en wij noemen deze grootheid de magnetische veldsterkte. H wordt uitgedrukt in A/m.

13 13 B0 B B B H = = = µ µ µ µ µ m 0 0 r 0 0 De grootheid B M/µ 0 noemen we de magnetisatie M. Aldus bekomen we: B=µ (H+M) 0 B=µ µh 0 r De magnetische inductie B in een volume-element dv bestaat dus uit 2 delen: µ 0 H welke te wijten is aan alle bewegende ladingen (stromen, vrije ladingen en magnetische dipolen) die zich buiten het volume-element bevinden, en µ 0 M veroorzaakt door de magnetisatie van de materie in het volume-element

14 14 In vacuüm is : B=µ H. 0 Dit geldt eveneens voor niet magnetiseerbare stoffen waarvoor χ m = 0 ( of µ r =1 ). Lucht is hiervan een voorbeeld.

15 15 4. De stelling van de kringintegraal van H. Een stroomvoerende geleider en een gesloten lijn L die hem omcirkelt. Wij verwijderen (in gedachten) de middenstof in de directe omgeving van de gesloten lijn B dl = µ i 0 0 In het rechter lid is de totale stroomsterkte opgenomen die het oppervlak waarvan L de randlijn is, doorboort. Het gaat enkel om i: de magnetische dipolen leveren immers geen bijdrage daar zij equivalent zijn met kringstroompjes die het vermeld oppervlak eens in de ene en eens in de andere zin doorboren.

16 16 B dl = µ i en B = µ B 0 0 B dl = i µ µ 0 r Hdl = i Dit geldt ongeacht de vorm van de stroomvoerende geleiders en ongeacht de samenstelling van de middenstof. r 0

17 17 5. Het magnetisch circuit. De wet van Hopkinson in een magnetische kring = de flux F B constant Figuur 5.1 Magnetische kring met veranderlijke doorsnede S en permeabiliteit µ r.

18 18 L L Hdl = Ni B dl = Ni µ µ 0 r L < B > dl = Ni µ µ 0 r L ΦB S µ µ 0 r dl = Ni Aangezien de flux F B een constante waarde heeft: dl Φ B = Ni S µ µ L 0 r

19 19 dl Φ B = Ni S µ µ L 0 r R = L dl Sµ µ 0 r en I =NI I Φ B = de wet van Hopkinson. R R noemen we de reluctantie [eenheid: A/W b ]. Deze is volledig bepaald door de geometrie en samenstelling van de magnetische kring. I =NI noemt men de magnetomotorische kracht of MMK en heeft als eenheid A, of soms ook A-windingen aangezien Iook evenredig is met het aantal windingen N.

20 20 R = L dl Sµ µ 0 r en I =NI I Φ B = de wet van Hopkinson. R Indien men bijvoorbeeld een gesloten magnetische kring heeft die uit twee gedeelte bestaat: een met lengte l 1, doorsnede S 1 en permeabiliteit µ r1 een met lengte l 2, doorsnede S 2 en permeabiliteit µ r2 dan is de totale reluctantie: l1 l2 R = + S µ µ S µ µ 1 0 r1 2 0 r2

21 21 6. Verschillende soorten van magnetisatie. Naargelang de waarde en het teken van χ m onderscheidt men: diamagnetische materialen. χ m en dus µ r < 1 Cu, Ag, Au, Bi paramagnetische materialen. χ m = 10-5 à 10-2 in principe altijd aanwezig ferromagnetische materialen. hoge µ r (10 3 à 10 5 of meer) die op niet lineaire wijze afhangt van H. Fe, Ni en Co Curie temperatuur T c

22 22 Figuur 6.1 BH- curven van een ferro- en ferrimagnetisch materiaal

23 23 antiferromagnetisme χ m is klein (10-5 à 10-3 ) ferrimagnetisme de magnetische momenten van naburige atomen of ionen zijn eveneens antiparallel gericht maar ongelijk zodat een netto magnetisch moment ontstaat in afwezigheid van een uitwendig veld. De bijzonderste vertegenwoordigers van de ferrimagnetische materialen zijn samengestelde oxides die de zgn. spinelstructuur vertonen: XOFe 2 O 3 met X een metaal; men spreekt van ferrieten. Hun gedrag is gelijkaardig met dit van ferromagnetische materialen (gebied structuur, hysteresislus). De verzadigingsmagnetisatie is groot genoeg om commercieel bruikbaar te zijn maar kleiner dan bij ferromagnetische materialen. Ferrieten vertonen echter het voordeel van de zeer grote soortelijke weerstand.

24 24 Flux Fluxdichtheid Mmk Magnetische veldsterkte SI Weber (Wb) 1 Wb = 10 8 M Tesla (T) 1 T = 10 4 G ampèrewindingen ( Aw) 1 Aw = 1,257 Gilbert Aw/m 1 Aw/m = 0,01256 Oe cgs Maxwell (M) 1 M = 10-8 Wb Gauss (G) 1 G = 10-4 T Gilbert 1 Gilbert = 0,7958 Aw Oersted (Oe) 1 Oe = 79,6 Aw/m tabel met de SI-eenheden

25 25 Hoofdstuk 2: Overzicht der voornaamste ferro- en ferrimagnetische materialen.

26 26 Zacht magnetisch materiaal : wanneer de hysteresislus smal is en het remanent magnetisme klein Harde magnetische materialen : vertonen een brede hysteresislus, een sterk remanent magnetisme en een zeer grote coërcitieve veldsterkte. Figuur 2.1. B/H- curve van zacht en hard Figuur 2.2 Energieinhoud (B.H)max magnetisch materiaal

27 27 1. Zachte ferromagnetische materialen. Weekijzer of zachtstaal. Bestaat praktisch volledig uit Fe (koolstofgehalte < 0,05 %). IJzer-Silicium legeringen. Toevoeging van Si aan Fe verhoogt de resistiviteit, vermindert magnetische verliezen en verhoogt de permeabiliteit. IJzer - Nikkel legeringen Worden vnl. gekenmerkt door een zeer grote permeabiliteit. IJzer - kobalt legeringen Bepaalde ijzer - kobalt legeringen (bvb. Permendur = Fe + Co + V) verenigen een hoge permeabiliteit ( > 10000) met een hoge saturatieinductie ( 2T)

28 28 1 kg = 0.1 T Tabel 2.1 Typische eigenschappen van zachte ferromagnetische materialen.

29 29 2. Zachte ferrieten Zachte ferrieten komen in de handel voor onder de benaming ferroxcube. De voornaamste vertegenwoordigers zijn : Mn Zn ferrieten ( MnO - Fe 2 O 3 - ZnO ): ferroxcube 3 Ni Zn ferrieten ( NiO - Fe 2 O 3 - ZnO ): ferroxcube 4 Ni Zn ferrieten hebben een zeer hoge resistiviteit en zijn daarom het meest geschikt voor frequenties boven 1MHz. Mn Zn ferrieten hebben een hogere permeabiliteit en saturatieniveau.

30 30

31 31 3. Harde magnetische materialen Geen leerstof

32 32 Hoofdstuk 3: Technologie en eigenschappen van spoelen

33 33 1. Eigenschappen van zachte ferrieten. a) B /H-curve Deze curve geeft het verloop weer van de magnetische inductie B i.f.v. de magnetische veldsterkte H. Men maakt onderscheid tussen: de normale magnetiseringscurve de hysteresiscurve: Figuur 3.1 a) normale magnetiseringscurve b) open hysteresis + minor loop

34 34 b) De permeabiliteit de initiële permeabiliteit : µ i 1 B = lim H µ H Æ 0 0 de maximum permeabiliteit de incrementele permeabiliteit µ 1 B =. met bv. B < 0,2m T µ H 0

35 35 c) Verliezen in zachte ferrieten De verliezen in magnetische materialen bestaan uit 3 componenten: 1. de wervelstroomverliezen (Eddy current losses). 2. de hysteresisverliezen. 3. de residuele verliezen

36 36 1. de wervelstroomverliezen ε dφb db = = πr² dt dt i db db πr² rd dr = ε = dt = dt R 2πr ρ 2ρ ddr db πr³ d ² P = i² R = dt dr 2ρ

37 37 2. de hysteresisverliezen. De energie W opgehoopt in een magnetisch materiaal met volume V wordt gegeven door de uitdrukking: B W = V Ú HdB. PH = V HdB f Bmax 0 3. de residuele verliezen omvatten alle overige verliezen, bijvoorbeeld deze ten gevolge van magnetostrictie. Dit is de verandering van de relatieve lengte van een magnetisch materiaal o.i.v. een magnetisch veld. De grootste waarde van l/l treedt op bij saturatie.

38 38 De complexe permeabiliteit µ r µ = µ - j µ r r r Z = R K + jω L S = jω L 0. µ = j ω L ( µ - j µ ) r 0 r r met L 0 = µ 0. N 2 S l = zelfinductie van de luchtspoel. R K = ω L 0. µ r L s = L 0. ' µ r ω Ls µ r 1 = = R µ tg δ k r m

39 39 De verliesfactor tg δ/µ i. o beoordelingsgetal van een kernmateriaal o opgegeven in functie van de frequentie o Bij aanwenden van een luchtspleet: tg δ tg δ l = µ µ o houdt enkel rekening met de wervelstroomverliezen en de residuele verliezen en niet met de hysteresisverliezen. i e

40 40 Kernverliezen bij verschillende FXC- soorten, gemeten op standaard ringen bij kleine uitsturing.

41 41 De hysteresis materiaal constante η B tg δ µ e h = η. B B tg δ m = tg δ (wervelstroom-en residuele verliezen) + tg δ h (hysteresisverliezen)

42 42 Het specifiek vermogenverlies Het specifiek vermogenverlies van Ferroxcube 3C90.

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47 2. Het gebruik van een luchtspleet. l la l = + = µ µ S µ S µ µ S 0 r 0 0 e effectieve permeabiliteit van de luchtspleetspoel: µ e µ r = 1+ µ Voor bijvoorbeeld µ r = 1000 en l a /l = 0,001 wordt µ e = 500. r la l Uit de uitdrukking voor µ e leidt men ook af : µ e µ r µ = µ µ µ e r r tg δ tg δ l = µ µ i e e

48 48 Men kan stellen dat : zolang µ r groot genoeg is (en er geen saturatie optreedt), is de effectieve permeabiliteit praktisch volledig bepaald door de geometrieparameters l a en l en niet door de magnetische stof zelf. Het magnetisch circuit is lineair en zelfs regelbaar. luchtspleetspoelen hebben een lagere zelfinductie dan bij afwezigheid van een luchtspleet; eventueel kan de zelfinductie verhoogd worden door meer windingen aan te brengen. de zelfinductie blijft constant tot veel hogere stroomwaarden dan bij een spoel zonder luchtspleet. de zelfinductie is veel minder afhankelijk van de temperatuur ; men moet echter wel rekening houden met de thermische uitzetting van de kern en de daaruit volgende gewijzigde afmetingen van de luchtspleet.

49 49 Figuur 3.6 a) Kernen met luchtspleet; invloed van de luchtspleet op de BH- curve

50 50 3. Eigenschappen van spoelen. de coëfficiënt van zelfinductie L : L = N² A l e e µ µ 0 r de eigencapaciteit C d en de eigenresonantiefrequentie f 0. f 0 1 = 2π LC d

51 51 a) b) Eigencapaciteit en meting van de eigenresonantiefrequentie van een spoel. Gedrag van een spoel in de buurt van de resonantiefrequentie.

52 52 de kwaliteitsfactor Q : ωls Q = R s De verliesweerstand R s kan samengesteld gedacht worden uit verschillende componenten: a) verliezen in de wikkeling (R w ) Ohmse verliezen Wervelstroom verliezen Diëlectrische verliezen b) verliezen in de kern (R K ). hysteresis-, wervelstroom en residuele verliezen: R K = ω L s tgδ m.

53 53 Figuur 3.9 Verliezen en Q- factor van een spoel. R K kan eventueel opgesplitst worden in R K = R h + R e + R r met R h B max.f (hysteresisverliezen) R e f 2.1/ρ (wervelstroomverliezen, ρ = soortelijke weerstand) R r f (residuele verliezen) temperatuursfactor α F : TC = α F. µ e

1 Begrip magnetisatie.

1 Begrip magnetisatie. Hoofdstuk 8. 1 Begrip magnetisatie. 1.1 Verklaring van de magnetisatie Magnetisatie. De franse fysicus Pierre Weiss stelde, rond 1900, een theorie op die het magnetiseren van bepaalde stoffen moest verklaren.

Nadere informatie

1. Langere vraag over de theorie

1. Langere vraag over de theorie . Langere vraag over de theorie. Bereken het magneetveld dat veroorzaakt wordt door een lange, cilindervormige stroomvoerende geleider met straal R en stroom (uniforme stroomdichtheid) en dit zowel binnen

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE MAGNETISME

INHOUDSOPGAVE MAGNETISME INHOUDSOPGAVE MAGNETISME 1. HET ELEKTRISCH VELD 1 1.1 Veldlijnen rondom elektrische ladingen 1 1.2 De Elektrische veldsterkte E 2 1.3 Krachten op elektrische ladingen 3 1.3.1 Wet van Coulomb 4 1.4 Spanningspotentialen

Nadere informatie

Magnetisme. Hoofdstuk 4. 4.1 Inleiding. Doelstellingen

Magnetisme. Hoofdstuk 4. 4.1 Inleiding. Doelstellingen Hoofdstuk 4 Magnetisme Doelstellingen 1. Weten welke magnetische grootheden bestaan en de verbanden ertussen kennen 2. Weten dat er verschillende soorten magnetisme bestaan 3. Weten wat inductie is 4.

Nadere informatie

Fundamentele elektriciteit

Fundamentele elektriciteit KONNKLJKE MLTARE CHOOL Leerstoel Elektriciteit 1 oktober 2002 11 TAW Fundamentele elektriciteit Praktisch werk 6 Oplossingen 1. Twee identieke permanente magneten hebben elk een magnetisch veld van 2 T

Nadere informatie

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden Magnetisch Veld van een Stroomdraad Magneetveld omgekeerd evenredig met afstand tot draad : Constante μ 0 is de permeabiliteit van het vacuum: μ 0 = 4π x 10-7

Nadere informatie

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (1)

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (1) Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (1) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Magnetisme 1.1 Het magnetische veld Voor de beschrijving van een magnetisch veld gaan we uit van een staafvormige

Nadere informatie

Glossary. Begrippenlijst magnetisme

Glossary. Begrippenlijst magnetisme Glossary Begrippenlijst magnetisme ANISOTROOP ISOTROOP Wanneer het persen van een soort magneetmateriaal in een magneetveld plaats heeft dan noemt men het magneetmateriaal voorkeursgericht en anisotroop.

Nadere informatie

Theorie Stroomtransformatoren. Tjepco Vrieswijk Hamermolen Ugchelen, 22 november 2011

Theorie Stroomtransformatoren. Tjepco Vrieswijk Hamermolen Ugchelen, 22 november 2011 Theorie Stroomtransformatoren Tjepco Vrieswijk Hamermolen Ugchelen, 22 november 2011 Theorie Stroomtransformatoren 22 november 2011 Onderwerpen: - Theorie stroomtransformatoren - Vervangingsschema CT -

Nadere informatie

3.3.2 Moment op een rechthoekige winding in een magnetisch. veld... 10

3.3.2 Moment op een rechthoekige winding in een magnetisch. veld... 10 Contents 1 Electrostatica 3 1.1 Wet van Coulomb......................... 3 1.2 Elektrische veldsterkte...................... 3 1.3 Arbeid in het electrisch veld................... 3 1.4 Beweging van lading

Nadere informatie

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit Hoofdstuk 2 Elektrostatica Doelstellingen 1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit 2.1 Het elektrisch

Nadere informatie

ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je

ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je verdwalen zonder kompas. Maar wat is magnetisme nu

Nadere informatie

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (2)

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (2) Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek () E. Gernaat, ISBN 97-9-97-3- 1 Inductiespanning 1.1 Introductie Eén van de belangrijkste ontdekkingen op het gebied van de elektriciteit was het

Nadere informatie

Magnetisme - magnetostatica

Magnetisme - magnetostatica Hoofdstuk 6. Magnetisme - magnetostatica 1 Algemene inleiding 1.1 Inleiding. Magnetostatica is de leer van de magneten in rust. Het moet niet verward worden met gravitatie, noch met elektrostatica. Gravitatiewerking:

Nadere informatie

Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW)

Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW) Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW) Tijd: 27 mei 12.-14. Plaats: WN-C147 A t/m K WN-D17 L t/m W Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad. Eenvoudige handrekenmachine is toegestaan

Nadere informatie

Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI)

Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI) Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI) Tijd: 2 Juni 217, 12: 14: uur Plaats: WN zalen S67; P647; P663; S 623, S 631, S 655; M 639, M 655 Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad.

Nadere informatie

Deeltoets II E&M & juni 2016 Velden en elektromagnetisme

Deeltoets II E&M & juni 2016 Velden en elektromagnetisme E&M Boller, Offerhaus, Dhallé Deeltoets II E&M 201300164 & 201300183 13 juni 2016 Velden en elektromagnetisme Aanwijzingen Voor de toets zijn 2 uren beschikbaar. Vul op alle ingeleverde vellen uw naam

Nadere informatie

V 10.10.23 M.JACOBS INHAALCURSUS SLPL Paardenmarkt Antwerpen

V 10.10.23 M.JACOBS INHAALCURSUS SLPL Paardenmarkt Antwerpen Magnetisme p. 2 INHOUD 17. Magnetisme... 3 17.1. Natuurlijke en kunstmatige magneten... 3 17.2. Soorten magneten... 3 17.3. Enkele begrippen... 4 17.4. Krachtwerking van een magneet... 4 17.5. Magnetisch

Nadere informatie

Materialen en onderdelen. Nadruk verboden 1

Materialen en onderdelen. Nadruk verboden 1 Materialen en onderdelen. Nadruk verboden 1 Opgaven 1. Bereken de weerstand van koperdraad waarvan de diameter 2 mm. en de lengte 30 m. bedraagt. 2. Bereken de weerstand van een aluminiumdraad met een

Nadere informatie

Studiewijzer. de colleges in vogelvlucht

Studiewijzer. de colleges in vogelvlucht Studiewijzer de colleges in vogelvlucht lektrostatica Inhoud 1. Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht. Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld 3. Veldvergelijkingen: Divergentie

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek

HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek 1. Elektrostatica ladingen, velden en krachten lading fundamentele eigenschap van materie geheel veelvoud van elementaire lading = lading proton/elektron

Nadere informatie

I A (papier in) 10cm 10 cm X

I A (papier in) 10cm 10 cm X Tentamen: Fysica en Medische Fysica 2 Tijd: 15:15-18:00 uur, donderdag 28 mei 2009 Plaats: TenT blok 4 (met bijlage van formules, handrekenmachine is toegestaan) Docent: Dr. K.S.E. Eikema Puntentelling:

Nadere informatie

Elektro-magnetisme Q B Q A

Elektro-magnetisme Q B Q A Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y

Nadere informatie

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME TENTMEN ELEKTROMGNETISME 23 juni 2003, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. OPGVE 1 Gegeven is een zeer dunne draad B waarop zch een elektrische lading Q bevindt die homogeen over de lengte

Nadere informatie

Hoofdstuk 13 Magnetische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 13 Magnetische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 13 Magnetische velden Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 13.1 Magnetisme Magneten Z N Z Magnetische veldlijnen: Gaat van N naar Z Als er veel veldlijnen bij elkaar zijn is het

Nadere informatie

1. Twee lichamen zijn op een afstand van 30 cm van elkaar opgesteld. Het ene lichaam is negatief geladen met een lading van

1. Twee lichamen zijn op een afstand van 30 cm van elkaar opgesteld. Het ene lichaam is negatief geladen met een lading van Vraagstukken Theoretische Elektriciteitsleer Elektronica Technicus (Rens & Rens) 1. Twee lichamen zijn op een afstand van 30 cm van elkaar opgesteld. Het ene lichaam is negatief geladen met een lading

Nadere informatie

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020) TENTAMEN ELEKTROMAGNETIME (3D020) 21 juni 1999, 14.00 17.00 uur UITWERKING 1 Op de geleider bevindt zich een totale lading. De lengte van de geleider (een halve cirkel) is gelijk aan πr. y d ϕ R P x Voor

Nadere informatie

HOGERE ZEEVAARTSCHOOL ANTWERPEN SCHEEPSWERKTUIGKUNDE. Basiselektriciteit. Author: Willem MAES

HOGERE ZEEVAARTSCHOOL ANTWERPEN SCHEEPSWERKTUIGKUNDE. Basiselektriciteit. Author: Willem MAES HOGERE ZEEVAARTSCHOOL ANTWERPEN SCHEEPSWERKTUIGKUNDE Basiselektriciteit Author: Willem MAES December 6, 2010 Contents 0.1 INLEIDING............................. 5 0.1.1 Voorkennis.........................

Nadere informatie

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p Opgave 1: alles heeft een richting (8p) Bepaal de richting van de gevraagde grootheden. Licht steeds

Nadere informatie

Langere vraag over de theorie

Langere vraag over de theorie Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak

Nadere informatie

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer Proeven elektriciteit en technisch redeneren Technische proeven onderofficier: o Elektriciteit o Mechanica o Rekentechnieken Proef Engels Elektriciteit Deze test gaat je kennis over elektriciteit na. Je

Nadere informatie

TeTech. Cursus "Spoelen en Transformatoren".

TeTech. Cursus Spoelen en Transformatoren. Crusus "Spoelen en Transformatoren" TeTech M.H. Trompstraat 6 3601 HT Maarssen The Netherlands Tel: + 31 (0) 346 284004 Fax: + 31 (0) 346 283691 Email: info@tetech.nl Web: www.tetech.nl CoC: 30169033 VAT:

Nadere informatie

MAGNETISME & ELEKTRICITEIT

MAGNETISME & ELEKTRICITEIT Hoofdstuk 1 MAGNETISME & ELEKTRICITEIT 1.1 Doelstelling In tegenstelling tot praktisch alle handboeken start je met elektromagnetisme. De reden is eenvoudig omdat alle elektrische toepassingen steeds gepaard

Nadere informatie

8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere

8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere 8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere Enkele opmerkingen: Permanente magneten zijn overal om ons heen. Magnetisme is geassociëerd met bewegende electrische ladingen. Magnetisme: gebaseerd

Nadere informatie

3 Zelfinducties. Andere criteria:

3 Zelfinducties. Andere criteria: Keuze van de component Veel typen worden uitdrukkelijk voor bepaalde toepassingen vervaardigd. Wanneer we geen geschikt type-assortiment kunnen vinden, passen we een eerste selectie toe op basis van het

Nadere informatie

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit 1. Gelijkstroomkringen (DC) De verschillende elektrische grootheden bij gelijkstroom zijn: Elektrische spanning (volt) definitie: verschillend potentiaal

Nadere informatie

Vak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005

Vak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005 Onderstaande opgaven lijken op de de verwachten tentamenvragen. Getallen bij beweringen kunnen zijn afgerond, om te voldoen aan de juiste significantie. BEGIN TOETS 1 Een magnetisch veld kan worden voorgesteld

Nadere informatie

Toelichting bij de gap-berekening2.xls spreadsheet. TeTech, AUG 2004, Versie 1.3, Wim Telkamp. Copyright TeTech 2003-2004.

Toelichting bij de gap-berekening2.xls spreadsheet. TeTech, AUG 2004, Versie 1.3, Wim Telkamp. Copyright TeTech 2003-2004. TeTech M.H. Trompstraat 6 3601 HT Maarssen Tel: 0346 284004 Fax: 0346 283691 E-mail: wimtel@tetech.nl Web: www.tetech.nl Toelichting bij de gap-berekening2.xls spreadsheet. TeTech, AUG 2004, Versie 1.3,

Nadere informatie

. Vermeld je naam op elke pagina.

. Vermeld je naam op elke pagina. Tentamen: Elektriciteit en Magnetisme Docent: J. F. J. van den Brand R. J. Wijngaarden Datum: 30 Mei 2006 Zaal: Q112/M143 Tijd: 15:15-18.00 uur. Vermeld je naam op elke pagina.. Vermeld je collegenummer..

Nadere informatie

Tentamen E&M 25 Juni 2012

Tentamen E&M 25 Juni 2012 / E&M Aanwijzingen De toets bestaat uit twee delen. Het eerste deel behelst begripsvragen en moet na 60 mi;ft,~e ~\'lo.j:ai~tll verd. De antwoorden op de begripsvragen moeten op een apart vel worden gemaakt.

Nadere informatie

Hoofdstuk 29 Electromagnetische Inductie en de wet van Faraday. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Hoofdstuk 29 Electromagnetische Inductie en de wet van Faraday. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Hoofdstuk 29 Electromagnetische Inductie en de wet van Faraday Onderwerpen van H 29 Geinduceerde EMF Faraday s Inductie wet; de wet van Lenz EMF Geinduceerd in een Bewegende Geleider Electrische Generatoren

Nadere informatie

Tentamen. Elektriciteit en Magnetisme 1. Woensdag 22 juni :00-12:00. Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar.

Tentamen. Elektriciteit en Magnetisme 1. Woensdag 22 juni :00-12:00. Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar. Tentamen Elektriciteit en Magnetisme 1 Woensdag 22 juni 211 9:-12: Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar. Maak elke opgave op een apart vel. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen. Alle

Nadere informatie

Formules en begrippen Okt 2006

Formules en begrippen Okt 2006 Elektrische Antenne Factor [EAF] EAF E = 20 log (E/V o ) db/m E de elektrische veldsterkte in V/m (of V/m) V o de antenne spanning in V (of V) De elektrische veldsterkte kan nu bepaald worden door de Elektrische

Nadere informatie

Inleiding Elektriciteit en Magnetisme

Inleiding Elektriciteit en Magnetisme Inleiding Elektriciteit en Magnetisme Inleiding Elektriciteit en Magnetisme W. Buijze R. Roest VSSD VSSD Eerste druk 1992 Tweede druk 1995 Derde druk 2007 Uitgegeven door de VSSD Leeghwaterstraat 42, 2628

Nadere informatie

Addendum: Commentaar ivm de zelfinductie.

Addendum: Commentaar ivm de zelfinductie. Addendum: Commentaar ivm de zelfinductie. De zelf- en mutuele inductiecoefficienten worden berekend aan de hand van de formule van Neumann: M dl i dl j ij ----- --- () 4π r ij l i l j De toepasing van

Nadere informatie

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2014 TOETS 1. 23 APRIL 2014 10.30 12.30 uur

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2014 TOETS 1. 23 APRIL 2014 10.30 12.30 uur TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2014 TOETS 1 23 APRIL 2014 10.30 12.30 uur 1 RONDDRAAIENDE MASSA 5pt Een massa zit aan een uiteinde van een touw. De massa ligt op een wrijvingloos oppervlak waar het

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Elektromagnetisme

Hoofdstuk 6: Elektromagnetisme Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. lektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige

Nadere informatie

Project 5 TEE: Wetenschappelijk onderzoek rond de werking van een inductiekookplaat.

Project 5 TEE: Wetenschappelijk onderzoek rond de werking van een inductiekookplaat. Project 5 TEE: Wetenschappelijk onderzoek rond de werking van een inductiekookplaat. Bepaling van het energieverbruik en rendement van een inductiekookplaat. Een studie gerealiseerd door de studenten van

Nadere informatie

FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS

FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS Wet van Ohm U = I R (1) U = spanning in V, I is stroom in A en r is weerstand in Ohm Eerste wet van Kirchhoff Som van alle stromen in een knooppunt is nul. Tweede wet van

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken

HOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken HOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken 1. Netwerken en netwerkelementen elektrische netwerken situering brug tussen fysica en informatieverwerkende systemen abstractie maken fysische verschijnselen vb. velden

Nadere informatie

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l Opgave 1 Een kompasnaald staat horizontaal opgesteld en geeft de richting aan van de horizontale r component Bh van de magnetische veldsterkte van het aardmagnetische veld. Een spoel wordt r evenwijdig

Nadere informatie

3. De éénfasige transformator

3. De éénfasige transformator 3. De éénfasige transformator Gilbert Van Heerswijnghels / Frank Rubben december 2010 3.1. Inleiding. In hoofdstuk 2 werden de belangrijkste magnetische eigenschappen besproken. In dit hoofdstuk wordt

Nadere informatie

INVLOED VAN MATERIAAL (MEDIUM)

INVLOED VAN MATERIAAL (MEDIUM) Hoofdstuk 2 IVLOED VA MATERIAAL (MEDIUM) Vroeger heb je wellicht met magneten gespeeld. Hierbij moet je onbewust boeiende eigenschappen hebben ontdekt. Het verschijnsel magnetisme was reeds bekend in het

Nadere informatie

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020) TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020) 10 augustus 1999, 14.00 17.00 uur UITWERKING 1 a) De totale weerstand in de keten wor gegeven door de som van de weerstanden van 1 Ω, 5Ω, de parallelschakeling van 30

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektromagnetisme. 4 november Brenda Casteleyn, PhD

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektromagnetisme. 4 november Brenda Casteleyn, PhD Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Elektromagnetisme 4 november 2017 Brenda Casteleyn, PhD Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) 1. Inleiding

Nadere informatie

CURSUS ELEKTRICITEIT. B.Marckx

CURSUS ELEKTRICITEIT. B.Marckx CURSUS ELEKTRICITEIT Naam leerling : Klas : Deze cursus reikt je stenen en mortel aan, het kasteel moet je zelf bouwen. Klasafspraken: 1.Naar het klaslokaal komen: * Je komt rustig naar het klaslokaal.

Nadere informatie

Dimensies, eenheden en de Maxwell vergelijkingen

Dimensies, eenheden en de Maxwell vergelijkingen Dimensies, eenheden en de Maxwell vergelijkingen Alexander Sevrin 1 Inleiding De keuze van dimensies en eenheden in het elektromagnetisme is ver van eenduidig. Hoewel het SI systeem één en ander ondubbelzinnig

Nadere informatie

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen

Nadere informatie

Tentamen ELEKTRISCHE OMZETTINGEN (et2 040)

Tentamen ELEKTRISCHE OMZETTINGEN (et2 040) 1 Tentamen ELEKTRISCHE OMZETTINGEN (et2 040) gehouden op vrijdag, 24 augustus 2001 van 14.00 tot 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 6 bladzijden met 6 opgaven. Het aantal punten dat u maximaal per opgave

Nadere informatie

NATUURKUNDE 8 29/04/2011 KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK

NATUURKUNDE 8 29/04/2011 KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK NATUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK 8 29/04/2011 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (32 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Afbuigen van geladen

Nadere informatie

Deze toets bestaat uit 3 opgaven (34 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes!

Deze toets bestaat uit 3 opgaven (34 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK HOOFDSTUK OOFDSTUK 8 03/05/2010 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (34 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Eerste elektromotor

Nadere informatie

Hertentamen Elektromagnetisme: Theorie (NS-107B)

Hertentamen Elektromagnetisme: Theorie (NS-107B) Hertentamen Elektromagnetisme: Theorie (NS-07B) maandag 9 augustus 203 9:00 2:00 uur Het gebruik van literatuur of een rekenmachine is niet toegestaan. U mag van navolgende algemene gegevens gebruik maken.

Nadere informatie

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar.

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. Mkv Magnetisme Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. In een punt P op een afstand d/2 van de rechtse geleider is

Nadere informatie

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen)

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Ga na of de onderstaande beweringen waar of niet waar zijn (invullen op antwoordblad). 1) De krachtwerking van een magneet is bij

Nadere informatie

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten.

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Uitwerkingen 1 Opgave 1 IJzer, nikkel en kobalt. Opgave 2 ermanente magneten zijn blijvend magnetisch. Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Opgave 4 Weekijzer is

Nadere informatie

1 Overzicht theorievragen

1 Overzicht theorievragen 1 Overzicht theorievragen 1. Wat is een retrograde beweging? Vergelijk de wijze waarop Ptolemaeus deze verklaarde met de manier waarop Copernicus deze verklaarde. 2. Formuleer de drie wetten van planeetbeweging

Nadere informatie

1 ELECTROSTATICA: Recht toe, recht aan

1 ELECTROSTATICA: Recht toe, recht aan 1 ELECTROSTATICA: Recht toe, recht aan We beschouwen eerst een oneindig lange lijnlading met uniforme ladingsdichtheid λ, langs de z-as van ons coördinatenstelsel. 1a Gebruik de wet van Gauss en beredeneer

Nadere informatie

HYSTERESIS. Vakoverschrijdend Practicum. 2 de Kandidatuur Burgerlijk Ingenieur. Prof. dr. Gaston Van Den Berge

HYSTERESIS. Vakoverschrijdend Practicum. 2 de Kandidatuur Burgerlijk Ingenieur. Prof. dr. Gaston Van Den Berge 2 de Kandidatuur Burgerlijk Ingenieur Vakoverschrijdend Practicum Prof. dr. Gaston Van Den Berge HYSTERESIS Practicumopstelling nr. 1 woensdag 01 december 2004 Kenny Van Heuverswijn 151 Koen Verdegem 152

Nadere informatie

Schriftelijk examen: theorie en oefeningen Fysica: elektromagnetisme

Schriftelijk examen: theorie en oefeningen Fysica: elektromagnetisme Schriftelijk eamen: theorie en oefeningen 2010-2011 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgavebladen niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de

Nadere informatie

Extra proeven onderofficier voor technische functie (en meteo)

Extra proeven onderofficier voor technische functie (en meteo) voor technische functie (en meteo) I. ELEKTRICITEIT : te kennen leerstof 1. Bouw van de stof 2. Gelijkstroom Moleculen en atomen Rangschikking van de atomen Structuur van het atoom Samenstelling Energieniveau

Nadere informatie

Wettelijke Eenheden. volgens NBN C 03-001 (1984)

Wettelijke Eenheden. volgens NBN C 03-001 (1984) Pagina 1 Wettelijke Eenheden volgens NBN C 03-001 (1984) J. Rutten A. Struyven Begeleider Mechanica Begeleider Elektriciteit-Elektronica van het Aartsbisdom van het Aartsbisdom Mechelen- Brussel Mechelen-

Nadere informatie

Newton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting

Newton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting Newton - HAVO Elektromagnetisme Samenvatting Het magnetisch veld Een permanente magneet is een magneet waarvan de magnetische werking niet verandert Een draaibare kompasnaald draait met zijn noordpool

Nadere informatie

Supergeleidende magneten in LHC. De beperktheid van traditionele magneten dwingen fysici supergeleidende

Supergeleidende magneten in LHC. De beperktheid van traditionele magneten dwingen fysici supergeleidende Supergeleidende magneten in LHC De beperktheid van traditionele magneten dwingen fysici supergeleidende magneten te gebruiken Magnetiserende veldsterkte H, permeabiliteit, magnetische veldsterkte B De

Nadere informatie

Overgangsverschijnselen

Overgangsverschijnselen Hoofdstuk 5 Overgangsverschijnselen Doelstellingen 1. Overgangsverschijnselen van RC en RL ketens kunnen uitleggen waarbij de wiskundige afleiding van ondergeschikt belang is Als we een condensator of

Nadere informatie

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit Oplossing oefeningen Afhankelijk van je oplossingsmethode en het al dan niet afronden van tussenresultaten, kun je een lichtjes verschillende uitkomst verkrijgen. Deel 1: Elektriciteit Hoofdstuk 1: Elektrische

Nadere informatie

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5)

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) 2.1 Inleiding 1. a) Warmte b) Magnetische Energie c) Bewegingsenergie en Warmte d) Licht (stralingsenergie) en warmte e) Stralingsenergie 2. a) Spanning (Volt),

Nadere informatie

1. Langere vraag over de theorie

1. Langere vraag over de theorie 1. Langere vraag over de theorie Maak gebruik van de methode van de fasoren (teken ook het betreffende diagramma) om het verband tussen stroom en spanning te bepalen in een LC-kring die aangedreven wordt

Nadere informatie

Impedantie V I V R R Z R

Impedantie V I V R R Z R Impedantie Impedantie (Z) betekent: wisselstroom-weerstand. De eenheid is (met als gelijkstroom-weerstand) Ohm. De weerstand geeft aan hoe goed de stroom wordt tegengehouden. We kennen de formules I R

Nadere informatie

Schriftelijk examen: theorie en oefeningen Fysica: elektromagnetisme

Schriftelijk examen: theorie en oefeningen Fysica: elektromagnetisme Schriftelijk examen: theorie en oefeningen 2010-2011 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, dit blad niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de vermelding

Nadere informatie

De BalUn en aanpassingstrafo onder de loep

De BalUn en aanpassingstrafo onder de loep De BalUn en aanpassingstrafo onder de loep De BalUn en aanpassingstrafo hoe zit het precies? Wat is een BalUn Allereerst bestaat er altijd veel verwarring tussen de BalUn en de aanpassingstrafo. BalUn

Nadere informatie

Het elektrisch stick-relais. Opleiding en Vorming

Het elektrisch stick-relais. Opleiding en Vorming Het elektrisch stick-relais Opleiding en Vorming Het elektrisch stick-relais Opleiding en Vorming ~Nederlandsej ~~Spoorwegen) Sector Schrijver : Technische Opleidingen : A.J. Visser Goedgekeurd door: D.

Nadere informatie

E3 H3 Elektromagneten. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

E3 H3 Elektromagneten. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/51306 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Vrijdag 19 augustus, 9.30-12.30 uur

Vrijdag 19 augustus, 9.30-12.30 uur EINDEXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1977 Vrijdag 19 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

Tentamen E&M 13-mei-2004

Tentamen E&M 13-mei-2004 E&M Tentamen E&M 3-mei-2004 Boller, Offerhaus, Verschuur E&M 40305 Aanwijzingen De toets bestaat uit twee delen, waarvan het eerste deel binnen 60 minuten moet worden ingeleverd. In het eerste deel worden

Nadere informatie

Extra College; Technieken, Instrumenten en Concepten

Extra College; Technieken, Instrumenten en Concepten Extra College; Technieken, Instrumenten en Concepten Lorentzkracht: Massa spectrometer Inductie en Generatoren Transformatoren Massa Spectrometer (Bainbridge-type) Eerste zone: snelheidsselectie Tweede

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Weerstand van een geleider

Hoofdstuk 2: Weerstand van een geleider Hoofdstuk 2: Weerstand van een geleider A. isack weerstanden. Waardoor wordt de weerstand van een draad bepaald? 2 1 weerstanden. Waardoor wordt de weerstand van een draad bepaald? ~L 3 weerstanden. Waardoor

Nadere informatie

Elektromagnetische inductie

Elektromagnetische inductie Hoofdstuk 10 Elektromagnetische inductie 1. Wetten en inductieproeven van Faraday. S N v φ i of lamp Figuur 1: inductiewetten van Faraday. Men brengt een magneet in een gesloten wikkeling. Gedurende de

Nadere informatie

Woensdag 21 mei, uur

Woensdag 21 mei, uur I H- ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1975 Woensdag 21 mei, 14.00-17.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Tweede ronde - theorie toets. 21 juni beschikbare tijd : 2 x 2 uur

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Tweede ronde - theorie toets. 21 juni beschikbare tijd : 2 x 2 uur NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE Tweede ronde - theorie toets 21 juni 2000 beschikbare tijd : 2 x 2 uur 52 --- 12 de tweede ronde DEEL I 1. Eugenia. Onlangs is met een telescoop vanaf de Aarde de ongeveer

Nadere informatie

Cursus "Elektromagnetisme voor Antennes en Elektronica" M.H. Trompstraat 6 3601 HT Maarssen The Netherlands

Cursus Elektromagnetisme voor Antennes en Elektronica M.H. Trompstraat 6 3601 HT Maarssen The Netherlands Cursus "Elektromagnetisme voor Antennes en Elektronica" M.H. Trompstraat 6 3601 HT Maarssen The Netherlands TeTech Tel: + 31 (0) 346 284004 Fax: + 31 (0) 346 283691 Email: info@tetech.nl Web: www.tetech.nl

Nadere informatie

Extra proeven onderofficier voor een technische functie

Extra proeven onderofficier voor een technische functie Proeven elektriciteit en technisch redeneren Technische proeven onderofficier: o Elektriciteit o Mechanica o Rekentechnieken Elektriciteit Deze test gaat je kennis over elektriciteit na. Je beschikt over

Nadere informatie

Practicum complexe stromen

Practicum complexe stromen Practicum complexe stromen Experiment 1a: Een blokspanning over een condensator en een spoel De opstelling is al voor je klaargezet. Controleer of de frequentie ongeveer op 500 Hz staat. De vorm van het

Nadere informatie

7 College 01/12: Electrische velden, Wet van Gauss

7 College 01/12: Electrische velden, Wet van Gauss 7 College 01/12: Electrische velden, Wet van Gauss Berekening van electrische flux Alleen de component van het veld loodrecht op het oppervlak draagt bij aan de netto flux. We definieren de electrische

Nadere informatie

Oplossing examenoefening 2 :

Oplossing examenoefening 2 : Oplossing examenoefening 2 : Opgave (a) : Een geleidende draad is 50 cm lang en heeft een doorsnede van 1 cm 2. De weerstand van de draad bedraagt 2.5 mω. Wat is de geleidbaarheid van het materiaal waaruit

Nadere informatie

1. Weten wat elektrische stroom,spanning en vemogen is en het verband ertussen kennen 2. Elektrische netwerken kunnen oplossen

1. Weten wat elektrische stroom,spanning en vemogen is en het verband ertussen kennen 2. Elektrische netwerken kunnen oplossen Hoofdstuk 3 Elektrodynamica Doelstellingen 1. Weten wat elektrische stroom,spanning en vemogen is en het verband ertussen kennen 2. Elektrische netwerken kunnen oplossen Elektrodynamica houdt de studie

Nadere informatie

LES1: ELEKTRISCHE LADING DE WET VAN COULOMB. H21: Elektrische lading en elektrische velden

LES1: ELEKTRISCHE LADING DE WET VAN COULOMB. H21: Elektrische lading en elektrische velden LES1: ELEKTRISCHE LADING DE WET VAN COULOMB ELEKTROSTATICA Studie van ladingen in rust in een intertiaalstelsel. ELEKTRISCH GELADEN LICHAMEN Een massa is steeds positief. H21: Elektrische lading en elektrische

Nadere informatie

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =

Nadere informatie

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020) TENTAMEN ELEKTOMAGNETISME (3D2) 11 augustus 23, 14. 17. uur UITWEKING 1 Op de geleider bevin zich een totale lading. De lengte van de geleider (een halve cirkel) is gelijk aan π. y d ϕ P x Voor de ladingsdichtheid

Nadere informatie

Schriftelijk examen 2e Ba Biologie Fysica: elektromagnetisme 2011-2012

Schriftelijk examen 2e Ba Biologie Fysica: elektromagnetisme 2011-2012 - Biologie Schriftelijk examen 2e Ba Biologie 2011-2012 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgaven niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de

Nadere informatie