Pensioeninformatie. De heer A. Voorbeeld Pensioenweg AA VERZEKERINGSTAD. polisnummer onderwerp UPO 2014

Transcriptie

1 Pensioeninformatie Nationale-Nederlanden Weena 505, Rotterdam Postbus AV Den Haag De heer A. Voorbeeld Pensioenweg AA VERZEKERINGSTAD NNCCWVBU telefoon (088) onderwerp UPO 2014 polisnummer pensioenfonds Stichting Pensioenfonds Werk datum mei 2014 Geachte heer Voorbeeld, Via Stichting Pensioenfonds Werk is bij Nationale-Nederlanden voor u een pensioenregeling afgesloten. Bij deze brief ontvangt u twee pensioenoverzichten met gegevens die betrekking hebben op uw pensioensituatie per 31 december Het Uniform Pensioenoverzicht (UPO); 2. Overzicht met de waarde van de beleggingen, de premies voor aanvullende verzekeringen en alle kosten die Nationale-Nederlanden op uw pensioen verzekering in rekening brengt. Beide overzichten laten een samenvatting van uw persoonlijke pensioengegevens en een toelichting met uitleg per rubriek zien. Wij raden u aan beide overzichten te bewaren bij andere informatie over uw pensioen(en). Uniform Pensioenoverzicht (UPO) Kloppen de gegevens op het UPO niet? Neem dan contact op met uw werkgever. Hij geeft de wijzigingen door aan Nationale-Nederlanden. In het volgende overzicht dat u ontvangt, zijn deze wijzigingen dan verwerkt. Factor A Op het UPO is de factor A vermeld. U heeft de factor A nodig als u lijfrentepremies wilt aftrekken van de inkomstenbelasting. Let op: U heeft meerdere UPO's ontvangen. Voor het bepalen van de factor A moet u de factoren A van de verschillende UPO s bij elkaar optellen. Voorbeeldrente bij pensioenindicaties Sinds vorig jaar wordt de voorbeeldrente bij pensioenindicaties elk jaar opnieuw vastgesteld. De voorbeeldrente is dit jaar 2,8%. Het voorbeeldrendement waarmee we de mogelijke beleggingswaarde op de pensioendatum berekenen blijft 4,0%. Overzicht pensioenbeleggingsverzekering Het overzicht bestaat uit twee onderdelen: Het overzicht met informatie over uw pensioenbeleggingsverzekering; Toelichting op het overzicht, met uitleg per rubriek. Door dit overzicht ziet u wat in 2013 de waarde van uw pensioenkapitaal aan het begin en aan het eind van het jaar was. In de toelichting ziet u een uitleg over de verschillende onderdelen op het overzicht. We raden u aan het overzicht te bewaren bij andere informatie over uw pensioen(en).

2 Resultaat van de beleggingen De waarde van uw pensioenbeleggingsverzekering is een momentopname. In de toekomst kan deze waarde zowel stijgen als dalen. Uw uiteindelijke pensioenuitkering is afhankelijk van de waarde van de beleggingen op dat moment. Vragen? Op staat meer informatie over uw pensioenoverzicht. Op staat naast meer informatie ook een filmpje met uitleg over de 'Informatie over uw pensioenbeleggingsverzekering' Beantwoorden de sites uw vraag niet, stel deze dan via het contactformulier op de site (zie kader Kunnen wij u helpen?). Of neem op werkdagen tussen 8.00 en uur contact op met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer (lokaal tarief). Met vriendelijke groet, Rene Verhoeven Senior Manager Klantenservice Pensioen

3 Antwoorden op de 5 meest gestelde vragen: Waarom staat mijn ex-partner nog op het Uniform Pensioenoverzicht (UPO)? Op het Uniform Pensioenoverzicht ziet u de gegevens zoals deze per 31 december in onze administratie stonden. Mogelijk was uw echtscheiding, einde samenwoning of einde geregistreerd partnerschap op 31 december 2013 nog niet in onze administratie verwerkt, of hadden wij nog geen melding hiervan ontvangen vanuit de gemeentelijke basis administratie (GBA). Waarom staat mijn partner niet op het Uniform Pensioenoverzicht? Dit kan verschillende redenen hebben. Het kan zijn dat er geen pensioen voor uw partner verzekerd is in deze pensioenregeling. Of dat er wel pensioen verzekerd is, maar wij pas op het moment dat er sprake zou zijn van een uitkering kijken of u een partner heeft. Deze gegevens ontvangen wij via de gemeentelijke basis administratie (GBA). Misschien zijn de gegevens van uw partner nog niet aan ons doorgegeven, dit kunt u doen via uw werkgever. Mijn basisgegevens kloppen niet, kunt u dit aanpassen? Wijzigingen in uw basisgegevens moet u aan uw werkgever doorgeven. Uw werkgever geeft deze wijzigingen door aan Nationale-Nederlanden. Uw gegevens passen wij vervolgens aan in onze administratie. In het volgende Uniform Pensioenoverzicht dat u van ons ontvangt, zijn de wijzigingen dan verwerkt. Zijn de gevolgen van het Pensioenakkoord al zichtbaar op het Uniform Pensioenoverzicht? Nee, deze gevolgen zijn nog niet zichtbaar op uw Uniform Pensioenoverzicht. Het Uniform Pensioenoverzicht 2014 geeft de situatie weer per 31 december Dat betekent dat de gevolgen van de wijzigingen die 1 januari 2014 zijn ingegaan hier nog niet in verwerkt zijn. De Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd regelt onder andere dat de pensioenleeftijd van 65 naar 67 jaar gaat. Ook gelden er nieuwe regels voor hoeveel pensioen u jaarlijks maximaal kunt opbouwen. Als dit gevolgen heeft voor uw pensioenregeling dan ziet u dat volgend jaar op het Uniform Pensioenoverzicht Waar vind ik meer informatie? Op onze website vindt u meer informatie over het Uniform Pensioenoverzicht. Op de website kunt u met behulp van uw DigiD een compleet overzicht van uw pensioengegevens raadplegen. Kijk voor meer informatie over de wetswijzigingen die 1 januari 2014 zijn ingegaan op nn.nl/gevolgenpensioenregeling.

4 Samenvatting van uw Uniform Pensioenoverzicht Overzicht pensioenaanspraken Onderstaand vindt u een overzicht van de polissen die geleid hebben tot de aanspraken die op de pensioenoverzicht(en) staan, gegroepeerd per pensioenoverzicht. Kenmerk UPO : Verzekerd via Pensioenfonds Werk Basisregeling Te bereiken Opgebouwd polisnummer Levenslang ouderdomspensioen , ,66 Levenslang partnerpensioen; risicoduur één jaar 8.435,00 n.v.t. Wezenpensioen 1.687,00 n.v.t. polisnummer Levenslang partnerpensioen; risicoduur één jaar 4.026,00 n.v.t. Wezenpensioen 805,00 n.v.t. polisnummer Arbeidsongeschiktheidspensioen 364,02 n.v.t. Kenmerk UPO : Verzekerd via Werk B.V. Bijspaarregeling Levenslang Ouderdomspensioen Te bereiken Opgebouwd polisnummer Beleggingswaarde op ,05 Voorbeeldkapitaal bij Leven , ,02 Hiervan kan worden aangekocht: Levenslang ouderdomspensioen 5.227,00 936,00 Levenslang partnerpensioen 3.658,90 655,20 Voorbeeldkapitaal bij Overlijden 7.865, ,14 Hiervan kan worden aangekocht: Levenslang partnerpensioen 240,00 240,00 Samenvatting van uw Uniform Pensioenoverzicht

5 Overzicht Sociale Zekerheid AOW-uitkering Wanneer u de AOW-leeftijd bereikt ontvangt u van de overheid een AOW-uitkering. De hoogte hiervan hangt af van uw persoonlijke situatie. De overheid kijkt hierbij naar uw burgerlijke staat: bent u gehuwd, samenwonend of alleenstaand; heeft u kinderen onder de 18 jaar; heeft u in het buitenland gewoond, dan is het mogelijk dat u minder AOW-pensioen ontvangt. De AOW-uitkering per 1 januari 2014 (bruto jaarbedragen, inclusief vakantietoeslag): Gehuwde/samenwonende : 9.414,24 Ongehuwde : ,92 De Sociale Verzekeringsbank regelt de AOW-uitkeringen namens de overheid. Kijk voor meer informatie op Tot 1 april 2015 geldt de zogenaamde toeslagregeling voor de AOW. Wordt u 65 vóór 1 januari 2015, dan is er ook hierna nog recht op toeslag zolang uw partner nog niet de AOW-leeftijd heeft bereikt. Samenvatting van uw Uniform Pensioenoverzicht

6 Stand per Pensioenfonds: Stichting Pensioenfonds Werk Pensioenovereenkomst: Uitkeringsovereenkomst Herkenningsnummer: Uniform Pensioenoverzicht 2014 BEWAAR UW PENSIOENOVERZICHT ZORGVULDIG. LEES OOK DE TOELICHTING. DEZE IS ONDERDEEL VAN HET UNIFORM PENSIOENOVERZICHT. Voor wie is dit pensioenoverzicht bedoeld? Voor u Voor uw partner De heer A. Voorbeeld Geboren op BSN Mevrouw B. Voorbeeld Geboren op Welk pensioen kunt u verwachten? Let op: alle vermelde uitkeringen zijn bruto bedragen per jaar. Hierover moeten dus nog premies en belasting worden betaald. Uw pensioen wordt in maandelijkse termijnen uitgekeerd. Dit overzicht bevat geen informatie over uw AOW-uitkering. Wilt u meer weten over uw AOW? Kijk op voor een totaaloverzicht van uw pensioenen en uw AOW. Dit overzicht geeft de stand weer van Een (eventuele) wijziging van uw pensioenregeling na 31 december 2013 is niet meegenomen in dit pensioenoverzicht. De hoogte van het na 2013 te bereiken pensioen zal hierdoor wijzigen. U ziet de gevolgen van deze wijziging in het eerstvolgende pensioenoverzicht. Bij pensionering Opgebouwd pensioen per U ontvangt vanaf 65 jaar zolang u leeft 2.181,66 Te bereiken pensioen Als u uw huidige dienstverband voortzet tot 65-jarige leeftijd ontvangt u vanaf 65 jaar zolang u leeft ,00 Let op: een scheiding kan invloed hebben op de hoogte van het door u te ontvangen pensioen. Zie ook de toelichting. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 1 van 8

7 Bij overlijden Let op: als u uit dienst gaat voor uw pensioendatum, kan het zijn dat de uitkeringen bij overlijden lager worden of vervallen. Kijk in de toelichting voor meer informatie. Bij uw overlijden vóór uw pensioendatum Uw partner ontvangt vanaf uw overlijden tot zijn/haar 65-jarige leeftijd ,00 vanaf zijn/haar 65-jarige leeftijd zolang hij/zij leeft ,00 Uw kinderen ontvangen per kind vanaf uw overlijden tot 18-jarige leeftijd 2.492,00 of als uw kind studeert of invalide is tot 27-jarige leeftijd Bij uw overlijden ná uw pensioendatum Uw partner ontvangt 0,00 Uw kinderen ontvangen per kind 0,00 Bij arbeidsongeschiktheid Bij arbeidsongeschiktheid ontvangt u een aanvulling op de WIA-uitkering die u van de overheid krijgt. Als u volledig arbeidsongeschikt wordt, ontvangt u vanaf moment arbeidsongeschiktheid tot 65-jarige leeftijd 364,02 excl. WIA Kijk in de toelichting voor meer informatie, ook over de gevolgen van arbeidsongeschiktheid voor de verdere opbouw van uw pensioen. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 2 van 8

8 Houdt uw pensioen zijn waarde? - Als u in dienst bent geldt: Uw pensioenfonds probeert ieder jaar per 1 januari de opgebouwde pensioenen te verhogen met de loonontwikkeling. Uw pensioenfonds betaalt de toekomstige verhogingen van de pensioenen uit beleggingsrendement. De opgebouwde pensioenen volgens uw pensioenregeling zijn dit jaar met 0,00% verhoogd. Dit geldt als u in dienst bent. Uw opgebouwde pensioen volgens deze regeling is de afgelopen drie jaar als volgt verhoogd: Over het jaar 2012 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 2,45% omhoog. Over het jaar 2011 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 2,34% omhoog. Over het jaar 2010 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 1,27% omhoog. U hebt door deze verhoging en de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht op verhogingen in de toekomst. - Als u uit dienst bent en als uw pensioen is ingegaan geldt: Uw pensioenfonds probeert ieder jaar per 1 januari de ingegane pensioenen te verhogen met de prijsontwikkeling. Dit geldt ook voor nog niet ingegane pensioenen van de werknemers die niet meer aan de pensioenregeling deelnemen. Uw pensioenfonds betaalt de toekomstige verhogingen van de pensioenen uit beleggingsrendement. De opgebouwde pensioenen volgens uw pensioenregeling zijn dit jaar met 0,00% verhoogd. Dit geldt als u uit dienst bent en als uw pensioen is ingegaan. Uw opgebouwde pensioen volgens deze regeling is de afgelopen drie jaar als volgt verhoogd: Over het jaar 2012 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 2,45% omhoog. Over het jaar 2011 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 2,34% omhoog. Over het jaar 2010 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 1,27% omhoog. U hebt door deze verhoging en de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht op verhogingen in de toekomst. Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd? Indiensttreding Begin pensioenopbouw Deeltijdpercentage 100,0000% Voltijd pensioengevend salaris ,00 Voltijd franchise ,00 Voltijd pensioengrondslag ,00 Opbouwpercentage 2,0000% Vervaardigingsdatum Factor A (voor uw belastingaangifte) Wilt u weten hoeveel fiscale ruimte u heeft om uw pensioen aan te kunnen vullen met lijfrentes? Dan heeft u het bedrag van de jaarlijkse pensioenaangroei, de factor A, nodig. Pensioenaangroei (factor A) in ,99 Kijk in de toelichting voor meer informatie. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 3 van 8

9 Heeft u vragen? Op staat meer informatie over het Uniform Pensioenoverzicht. Beantwoordt deze site uw vraag niet, stel deze dan via het contactformulier op de site (zie kader Kunnen wij u helpen?). Of neem op werkdagen tussen 8.00 en uur contact op met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer (lokaal tarief). Op vindt u een totaaloverzicht van uw pensioenen, AOW-aanspraken en een netto pensioenindicatie. Dat is handig als u bij uw vorige werkgever(s) heeft deelgenomen aan een andere pensioenregeling. Dit pensioenoverzicht is op zorgvuldige wijze tot stand gekomen. Wij zijn uitgegaan van de ons bekende gegevens en uw pensioenreglement. Het pensioenreglement is uiteindelijk bepalend. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 4 van 8

10 Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Dit Uniform Pensioen Overzicht is afgedrukt op papier van Nationale-Nederlanden. Let op, u heeft géén pensioenaanspraken bij Nationale-Nederlanden, maar bij uw pensioenfonds. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner en/of kinderen krijgen als u overlijdt. Dit pensioenoverzicht ontvangt u elk jaar. Wij adviseren u om dit overzicht te bewaren, samen met de overzichten die u van andere pensioenuitvoerders ontvangt. Zo houdt u een helder overzicht van uw pensioen. Op staan al uw pensioenen van de verschillende pensioenuitvoerders bij elkaar. Op vindt u algemene informatie over pensioen. Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Sommige gebeurtenissen in uw leven hebben invloed op uw pensioen. Bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid en uw overlijden. Wat de invloed daarvan is, ziet u terug op het pensioenoverzicht. Maar ook trouwen, samenwonen, scheiden en veranderen van baan hebben gevolgen voor uw pensioen of het nabestaandenpensioen. Daarover leest u meer in uw pensioenreglement. Dat kunt u bij ons opvragen. Heeft u vragen? Neem dan contact op met Nationale-Nederlanden of uw verzekeringsadviseur. Op onze website kunt u de antwoorden vinden op veelgestelde vragen. Welke pensioenregeling heeft u? Uw pensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloonregeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren die u deelneemt in deze pensioenregeling. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 5 van 8

11 Welk pensioen kunt u verwachten? Bij pensionering Opgebouwd pensioen tot en met Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met heeft opgebouwd. Stel dat uw dienstverband is beëindigd op , dan is dit de uitkering die u kunt verwachten als u met pensioen gaat. Uw pensioen gaat in op de eerste dag van de maand dat u de pensioenleeftijd bereikt. Te bereiken pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u ontvangt vanaf de pensioenleeftijd die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag als u tot die datum blijft werken en zonder wijzigingen pensioen blijft opbouwen in uw huidige pensioenregeling. Scheiding Als er sprake is van een echtscheiding of een beëindiging van het geregistreerde partnerschap kan het zijn dat u met uw ex-partner afspraken heeft gemaakt over de verdeling van uw pensioen. Als de gewenste verdeling aan ons is doorgegeven en wij hebben de verdeling bevestigd, dan ontvangt uw ex-partner van ons vanaf uw pensionering het overeengekomen deel. Dit deel wordt bij uitbetaling in mindering gebracht op het getoonde pensioen bij pensionering. U zult dan dus minder pensioen ontvangen dan op het overzicht staat vermeld. Het kan ook zijn dat u met uw ex-partner bent overeengekomen dat een deel van uw pensioen wordt omgezet in een eigen pensioen voor uw ex-partner. Dit heet conversie. Als wij de conversie hebben bevestigd, is het pensioen dat bestemd is voor uw ex-partner in mindering gebracht op uw pensioen. Het pensioen dat op het overzicht staat vermeld wordt dan geheel aan u uitbetaald. Kijk voor meer informatie over pensioen en scheiding op Bij overlijden Uw partner en kinderen krijgen alleen een uitkering als u nog in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Gaat u uit dienst? Dan kunt u ervoor kiezen om een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten in een uitkering bij uw overlijden voor uw partner en/of kind(eren). Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen soms recht op een uitkering. Dit is het partner- en wezenpensioen. Het begrip 'partner' kan in het dagelijkse taalgebruik een andere betekenis hebben dan het in een pensioenregeling heeft. In het dagelijkse taalgebruik bedoelen we de echtgenoot, de partner en/of de kinderen die na overlijden achterblijven. In pensioenregelingen kunnen beperkingen opgenomen zijn inzake de kring van gerechtigden voor het partnerpensioen. Zo vallen partners met een geregistreerd partnerschap wel binnen de dekking, maar kunnen partners met (alleen) een samenlevingscontract zijn uitgesloten. Raadpleeg daarom altijd de beschrijving van het partnerpensioen in uw pensioenreglement. Het bedrag aan wezenpensioen wordt verdubbeld nadat u en uw partner beiden niet meer in leven zijn. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 6 van 8

12 Bij arbeidsongeschiktheid De opbouw van uw pensioen gaat door zolang u arbeidsongeschikt bent. U behoudt het pensioen dat u al opgebouwd heeft. Bent u langer dan twee jaar ziek (wettelijk 104 weken) en voor 35% of meer arbeidsongeschikt verklaard? Dan komt u in aanmerking voor een uitkering bij arbeidsongeschiktheid. U ontvangt deze uitkering van het UWV namens de overheid op grond van de Wet Werk en inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Naast deze uitkering en uw eventuele salaris, ontvangt u van ons een aanvullende arbeidsongeschiktheidsuitkering. De dekking van het arbeidsongeschiktheidspensioen eindigt wanneer u niet meer in dienst bent bij uw werkgever. Eindigt uw dienstbetrekking terwijl u al een uitkering van ons ontvangt (dus als u arbeidsongeschikt bent), dan loopt uw uitkering gewoon door. De hoogte van deze uitkering hangt af van uw percentage arbeidsongeschiktheid. De uitkering kan hierdoor lager zijn. Indien u directeur-grootaandeelhouder (DGA) bent dan kan het zijn dat u niet in aanmerking komt voor een uitkering van het UWV op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Dit heeft geen gevolgen voor de in het overzicht vermelde uitkering bij arbeidsongeschiktheid. Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd? De onderstaande gegevens zijn gebruikt voor de berekening van de bedragen die op het pensioenoverzicht staan. Indiensttreding Dit is de datum waarop u bij uw huidige werkgever in dienst bent gekomen. Begin pensioenopbouw Dit is de datum vanaf wanneer u pensioen opbouwt in deze pensioenregeling. Deeltijdpercentage Dit is het percentage dat u werkt in verhouding tot een volledig dienstverband. Een voorbeeld: iemand werkt halve dagen (20 uur per week) en een voltijd dienstverband is 40 uur. Dan is het deeltijdpercentage 50%. Pensioengevend salaris Dit is het deel van uw bruto jaarsalaris dat meetelt voor uw pensioenopbouw. Het pensioenreglement bepaalt welke delen van het salaris meetellen voor de pensioenopbouw en dus pensioengevend zijn. Vermeld is het pensioengevend salaris bij volledig dienstverband. Franchise Dit is het deel van uw pensioengevend salaris waarover u geen pensioen opbouwt. U bouwt hierover geen pensioen op, omdat u vanaf uw AOW-leeftijd een uitkering ontvangt van de overheid. Vermeld is de franchise bij volledig dienstverband. Pensioengrondslag Dit is uw pensioengevend salaris minus de franchise. Uw pensioenopbouw is op dit bedrag gebaseerd. Vermeld is de pensioengrondslag bij volledig dienstverband. Opbouwpercentage Dit is het percentage van de pensioengrondslag dat u per jaar aan pensioen opbouwt. Vervaardigingsdatum Datum waarop dit Uniform Pensioenoverzicht is vervaardigd. Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 7 van 8

13 Keuzemogelijkheden Eerder of later met pensioen U kunt uw ouderdomspensioen eerder laten ingaan, of juist later. Als u kiest uw ouderdomspensioen eerder in te laten gaan, wordt uw ouderdomspensioen verlaagd. Het ouderdomspensioen moet dan namelijk langer worden uitgekeerd. Daarnaast mist u een aantal jaren pensioenopbouw. Kiest u ervoor om uw ouderdomspensioen later in te laten gaan, dan ontvangt u een hoger ouderdomspensioen. Dit komt doordat het ouderdomspensioen dan korter wordt uitgekeerd. De hoogte van uw pensioen variëren Ook kunt u binnen bepaalde grenzen de hoogte van uw ouderdomspensioen variëren. U kunt bijvoorbeeld kiezen eerst een aantal jaren een hoger en daarna een lager pensioen te ontvangen, of andersom. Ouderdomspensioen ruilen voor partnerpensioen Zowel als u uit dienst gaat als op de pensioendatum kunt u een deel van het ouderdomspensioen ruilen voor partnerpensioen, waarbij de hoogte van het partnerpensioen maximaal 70% bedraagt van het ouderdomspensioen dat na uitruil resteert. Factor A (voor uw belastingaangifte) Factor A Het bedrag op het pensioenoverzicht kunt u nodig hebben voor uw belastingaangifte over het jaar Heeft u meerdere pensioenoverzichten ontvangen? Dan moet u de factor A bedragen op deze pensioenoverzichten bij elkaar tellen. Wilt u een berekening maken van uw fiscale ruimte? Gebruikt u dan de Rekenhulp Lijfrentepremie van de Belastingdienst. Deze vindt u op Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van de toelichting nog vragen? Op staat meer informatie over het Uniform Pensioenoverzicht. Beantwoordt deze site uw vraag niet, stel deze dan via het contactformulier op de site (zie kader Kunnen wij u helpen?). Of neem op werkdagen tussen 8.00 en uur contact op met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer (lokaal tarief). Heeft u de Kijk op Pensioen app gedownload op uw telefoon? Open de app en klik op Scan de QR code. Richt uw camera op de QR-code. De belangrijkste gegevens uit uw pensioenoverzicht worden nu getoond. FE43F8 821A08 BA1AE8 BA62E8 BA2AE8 82FA08 FEABF B BAD28 D8FAD8 C F08 FE3AF0 82B480 BA15C0 BA8998 BA78A8 823D40 FEC210 Pensioenoverzicht 1 van 2 - Pagina 8 van 8

14 Stand per Pensioenuitvoerder: Nationale-Nederlanden Pensioenovereenkomst: Premieovereenkomst Werkgever: Werk B.V. Herkenningsnummer: Uniform Pensioenoverzicht 2014 BEWAAR UW PENSIOENOVERZICHT ZORGVULDIG. LEES OOK DE TOELICHTING. DEZE IS ONDERDEEL VAN HET UNIFORM PENSIOENOVERZICHT. Voor wie is dit pensioenoverzicht bedoeld? Voor u Voor uw partner De heer A. Voorbeeld Geboren op BSN Mevrouw B. Voorbeeld Geboren op Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? U heeft een premieovereenkomst waarbij voor uw pensioen belegd wordt. Op uw pensioendatum wordt met de beleggingswaarde een pensioenuitkering aangekocht. Het is nu nog niet duidelijk wat de beleggingswaarde is op uw pensioendatum. Beleggingswaarde op ,05 Mogelijke beleggingswaarde op 65-jarige leeftijd bij een voorbeeldrendement van 4%: - als uw huidige dienstverband zou zijn beëindigd op ,02 - als u uw huidige dienstverband voortzet ,85 Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 1 van 9

15 Welk pensioen kunt u verwachten? Let op: alle vermelde uitkeringen zijn bruto bedragen per jaar. Hierover moeten dus nog premies en belasting worden betaald. Uw pensioen wordt in maandelijkse termijnen uitgekeerd. Dit overzicht bevat geen informatie over uw AOW-uitkering. Wilt u meer weten over uw AOW? Kijk op voor een totaaloverzicht van uw pensioenen en uw AOW. Dit overzicht geeft de stand weer van Een (eventuele) wijziging van uw pensioenregeling na 31 december 2013 is niet meegenomen in dit pensioenoverzicht. De hoogte van het na 2013 te bereiken pensioen zal hierdoor wijzigen. U ziet de gevolgen van deze wijziging in het eerstvolgende pensioenoverzicht. Bij pensionering De hier vermelde bedragen zijn voorbeelden. We weten nu nog niet wat de beleggingswaarde op uw pensioendatum is en hoeveel pensioen u daarmee kunt aankopen. Bij de pensioenindicaties is uitgegaan van de huidige aankooptarieven en een rentestand van 2,80% op de pensioendatum. Pensioenindicatie bij beëindiging dienstverband Met de mogelijke beleggingswaarde op 65-jarige leeftijd van ,02 kan, naast de uitkering bij overlijden, onderstaand jaarlijks pensioen worden aangekocht: vanaf 65 jaar zolang u leeft 936,00 Pensioenindicatie bij voortzetting dienstverband Met de mogelijke beleggingswaarde op 65-jarige leeftijd van ,85 kan, naast de uitkering bij overlijden, onderstaand jaarlijks pensioen worden aangekocht: vanaf 65 jaar zolang u leeft 5.227,00 Let op: een scheiding kan invloed hebben op de hoogte van het door u te ontvangen pensioen. Zie ook de toelichting. De hoogte van deze pensioenen is niet zeker. Uw pensioen kan hoger of lager zijn. Kijk in de toelichting voor meer informatie. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 2 van 9

16 Bij overlijden Let op: als u uit dienst gaat voor uw pensioendatum, kan het zijn dat de uitkeringen bij overlijden lager worden of vervallen. Kijk in de toelichting voor meer informatie. Pensioenindicatie bij uw overlijden vóór uw pensioendatum Als u tijdens uw dienstverband overlijdt, komt een kapitaal beschikbaar. De hoogte van het kapitaal is afhankelijk van de waarde van de beleggingen op het moment van uw overlijden en bedraagt per ,14. Met dit kapitaal kunnen uw partner en/of kinderen onderstaande uitkering ontvangen. Daarbij is uitgegaan van de huidige aankooptarieven en een rentestand van 2,80%. Uw partner ontvangt vanaf uw overlijden tot zijn/haar 65-jarige leeftijd 240,00 vanaf zijn/haar 65-jarige leeftijd zolang hij/zij leeft 240,00 Uw kinderen ontvangen per kind 0,00 De hoogte van deze pensioenen is niet zeker. Het pensioen kan hoger of lager zijn. Kijk in de toelichting voor meer informatie. Pensioenindicatie bij uw overlijden ná uw pensioendatum Met de mogelijke beleggingswaarde van ,85 kunnen uw partner en/of kinderen onderstaande uitkering ontvangen. Daarbij is uitgegaan van de huidige aankooptarieven en een rentestand van 2,80% op de pensioendatum. Uw partner ontvangt vanaf uw overlijden tot zijn/haar 65-jarige leeftijd 3.658,90 vanaf zijn/haar 65-jarige leeftijd zolang hij/zij leeft 3.658,90 Uw kinderen ontvangen per kind 0,00 De hoogte van deze pensioenen is niet zeker. Het pensioen kan hoger of lager zijn. Kijk in de toelichting voor meer informatie. Bij arbeidsongeschiktheid Bij arbeidsongeschiktheid ontvangt u geen aanvulling op de WIA-uitkering die u van de overheid krijgt. Kijk in de toelichting voor meer informatie, ook over de gevolgen van arbeidsongeschiktheid voor de verdere opbouw van uw pensioen. Houdt uw pensioen zijn waarde? Kunt u met uw pensioen in de toekomst nog evenveel kopen? Die vraag kunnen we niet beantwoorden. Hoe hoog uw pensioen straks is, weten we nog niet. Hoeveel pensioen u krijgt, hangt namelijk vooral af van: hoeveel pensioenpremie is betaald; hoeveel kapitaal er is na het beleggen van de pensioenpremies; hoeveel pensioen u met dat kapitaal kunt kopen. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 3 van 9

17 Op welke basisgegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd? Indiensttreding Deeltijdpercentage 100,0000% Voltijd pensioengrondslag ,00 Beschikbare premie 1.630,00 Vervaardigingsdatum Factor A (voor uw belastingaangifte) Wilt u weten hoeveel fiscale ruimte u heeft om uw pensioen aan te kunnen vullen met lijfrentes? Dan heeft u het bedrag van de jaarlijkse pensioenaangroei, de factor A, nodig. Pensioenaangroei (factor A) in ,84 Kijk in de toelichting voor meer informatie. Heeft u vragen? Op staat meer informatie over het Uniform Pensioenoverzicht. Beantwoordt deze site uw vraag niet, stel deze dan via het contactformulier op de site (zie kader Kunnen wij u helpen?). Of neem op werkdagen tussen 8.00 en uur contact op met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer (lokaal tarief). Op vindt u een totaaloverzicht van uw pensioenen, AOW-aanspraken en een netto pensioenindicatie. Dat is handig als u bij uw vorige werkgever(s) heeft deelgenomen aan een andere pensioenregeling. Dit pensioenoverzicht is op zorgvuldige wijze tot stand gekomen. Wij zijn uitgegaan van de ons bekende gegevens en uw pensioenreglement. Het pensioenreglement is uiteindelijk bepalend. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 4 van 9

18 Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner en/of kinderen krijgen als u overlijdt. Dit pensioenoverzicht ontvangt u elk jaar. Wij adviseren u om dit overzicht te bewaren, samen met de overzichten die u van andere pensioenuitvoerders ontvangt. Zo houdt u een helder overzicht van uw pensioen. Op staan al uw pensioenen van de verschillende pensioenuitvoerders bij elkaar. Op vindt u algemene informatie over pensioen. Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Sommige gebeurtenissen in uw leven hebben invloed op uw pensioen. Bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid en uw overlijden. Wat de invloed daarvan is, ziet u terug op het pensioenoverzicht. Maar ook trouwen, samenwonen, scheiden en veranderen van baan hebben gevolgen voor uw pensioen of het nabestaandenpensioen. Daarover leest u meer in uw pensioenreglement. Dat kunt u bij ons opvragen. Heeft u vragen? Neem dan contact op met Nationale-Nederlanden of uw verzekeringsadviseur. Op onze website kunt u de antwoorden vinden op veelgestelde vragen. Wat voor pensioenregeling heeft u? Uw pensioenregeling is een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de pensioengrondslag als premie betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Wij beleggen de premies onder aftrek van kosten in beleggingsfondsen. De beleggingswaarde is onder andere afhankelijk van koersontwikkelingen. Met het pensioenkapitaal moet u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aankopen. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 5 van 9

19 Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Beleggingswaarde op Bij een beleggingsverzekering wordt de premie onder aftrek van kosten belegd in fondsen. In die fondsen worden beleggingseenheden aangekocht. De waarde van een beleggingseenheid wordt bepaald door de koersontwikkeling van het onderliggende fonds. Mogelijke beleggingswaarde op pensioendatum bij beëindiging dienstverband Dit is een berekening van de mogelijke beleggingswaarde op basis van het rendement dat op het pensioenoverzicht staat. Dit is een voorbeeldrendement. Het daadwerkelijke rendement hangt af van de koersontwikkelingen van de beleggingen. De uiteindelijke beleggingswaarde kan dus hoger of lager zijn. Bij deze berekening hebben wij gedaan alsof uw dienstverband is geëindigd op En dat vanaf die datum geen premies meer worden betaald. Mogelijke beleggingswaarde op pensioendatum bij voortzetting dienstverband Dit is ook een berekening van de mogelijke beleggingswaarde op basis van het rendement dat op het pensioenoverzicht staat. Bij deze berekening zijn wij ervan uitgegaan dat u blijft werken en dat tot uw pensioendatum premies betaald worden, zonder wijzigingen. Ook dit is een voorbeeldrendement. Het daadwerkelijke rendement hangt af van de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het kan dus hoger of lager zijn. De premie stijgt naarmate u ouder wordt. Dit is meegenomen in de berekening van het mogelijke beleggingswaarde. Hoe de premie stijgt, vindt u in uw pensioenreglement. Voorbeeldrendement Het voorbeeldrendement genoemd op het pensioenoverzicht is een bruto percentage dat alle pensioenuitvoerders inzake beleggingsverzekeringen uniform toepassen. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 6 van 9

20 Welk pensioen kunt u verwachten? Bij pensionering Pensioenindicatie Dit is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks pensioen dat u met de mogelijke beleggingswaarde kunt ontvangen. Daarbij is gerekend met de tarieven die nu gelden en de rentestand die op het pensioenoverzicht staat. Deze rentestand is een voorbeeldrente die jaarlijks in oktober vastgesteld wordt en zoveel mogelijk aansluit bij de rentestand in de markt op dat moment. Als de jaarlijkse rente schommelt, leidt dat jaarlijks tot andere pensioenindicaties. Ook de tarieven kunnen in de loop van de tijd veranderen. Bij de daadwerkelijke aankoop van pensioen gaan we uit van de tarieven en rentestand die op dat moment gelden. Uw pensioen gaat in op de eerste dag van de maand dat u de pensioenleeftijd bereikt. Belangrijke wijziging in de pensioenindicaties In eerdere pensioenoverzichten werden de pensioenindicaties berekend met een vaste rente van 4,0%. Voortaan wordt de rente waarmee gerekend wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. U krijgt zo een actuele indicatie van de uitkering na pensionering. Als de jaarlijkse rente schommelt, leidt dat jaarlijks tot andere pensioenindicaties. Het voorbeeldrendement waarmee de mogelijke beleggingswaarde op de pensioendatum wordt berekend blijft 4,0%. Scheiding Als er sprake is van een echtscheiding of een beëindiging van het geregistreerde partnerschap kan het zijn dat u met uw ex-partner afspraken heeft gemaakt over de verdeling van uw pensioen. Als de gewenste verdeling aan ons is doorgegeven en wij hebben de verdeling bevestigd, dan ontvangt uw ex-partner van ons het overeengekomen deel. Dit deel wordt bij uitbetaling in mindering gebracht op het getoonde pensioen bij pensionering. U ontvangt dan dus minder pensioen dan op het overzicht staat vermeld. Het kan ook zijn dat u met uw ex-partner bent overeengekomen dat een deel van uw pensioen wordt omgezet in een eigen pensioen voor uw ex-partner. Dit heet conversie. Als wij de conversie hebben bevestigd, is het pensioen dat bestemd is voor uw ex-partner in mindering gebracht op uw pensioen. Het pensioen dat op het overzicht staat vermeld wordt dan geheel aan u uitbetaald. Kijk voor meer informatie over pensioen en scheiding op Bij overlijden Uw partner en kinderen krijgen de uitkering die in dit pensioenoverzicht staat, als u nog in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Gaat u uit dienst? Dan wordt de uitkering bij overlijden lager. Hoeveel lager is afhankelijk van de aanwezige beleggingswaarde op dat moment. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen soms recht op een uitkering. Dit is het partner- en wezenpensioen. Het begrip 'partner' kan in het dagelijkse taalgebruik een andere betekenis hebben dan het in een pensioenregeling heeft. In het dagelijkse taalgebruik bedoelen we de echtgenoot, de partner en/of de kinderen die na overlijden achterblijven. In pensioenregelingen kunnen beperkingen opgenomen zijn inzake de kring van gerechtigden voor het partnerpensioen. Zo vallen partners met een geregistreerd partnerschap wel binnen de dekking, maar kunnen partners met (alleen) een samenlevingscontract zijn uitgesloten. Raadpleeg daarom altijd de beschrijving van het partnerpensioen in uw pensioenreglement. De hoogte van de uitkering wordt bij overlijden gebaseerd op 90% van de opgebouwde beleggingswaarde. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 7 van 9

21 Bij arbeidsongeschiktheid Als u arbeidsongeschikt wordt, dan is er geen verdere opbouw van pensioen meer. U behoudt het pensioen dat u al opgebouwd heeft. Bent u langer dan twee jaar ziek (wettelijk 104 weken) en voor 35% of meer arbeidsongeschikt verklaard? Dan komt u in aanmerking voor een uitkering bij arbeidsongeschiktheid. U ontvangt deze uitkering van het UWV namens de overheid op grond van de Wet Werk en inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). U bent bij ons niet aanvullend verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd? De onderstaande gegevens zijn gebruikt voor de berekening van de bedragen die op het pensioenoverzicht staan. Indiensttreding Dit is de datum waarop u bij uw huidige werkgever in dienst bent gekomen. Deeltijdpercentage Dit is het percentage dat u werkt in verhouding tot een volledig dienstverband. Een voorbeeld: iemand werkt halve dagen (20 uur per week) en een voltijd dienstverband is 40 uur. Dan is het deeltijdpercentage 50%. Pensioengrondslag Dit is uw pensioengevend salaris minus de franchise. Uw pensioenopbouw is op dit bedrag gebaseerd. Vermeld is de pensioengrondslag bij volledig dienstverband. Beschikbare premie Dit is het totale bedrag dat in een jaar als premie is betaald. Vervaardigingsdatum Datum waarop dit Uniform Pensioenoverzicht is vervaardigd. Keuzemogelijkheden Eerder of later met pensioen U kunt uw ouderdomspensioen eerder laten ingaan, of juist later. Als u kiest uw ouderdomspensioen eerder in te laten gaan, wordt uw ouderdomspensioen verlaagd. Het ouderdomspensioen moet dan namelijk langer worden uitgekeerd. Daarnaast mist u een aantal jaren pensioenopbouw. Kiest u ervoor om uw ouderdomspensioen later in te laten gaan, dan ontvangt u een hoger ouderdomspensioen. Dit komt doordat het ouderdomspensioen dan korter wordt uitgekeerd. De hoogte van uw pensioen variëren Ook kunt u binnen bepaalde grenzen de hoogte van uw ouderdomspensioen variëren. U kunt bijvoorbeeld kiezen eerst een aantal jaren een hoger en daarna een lager pensioen te ontvangen, of andersom. Partnerpensioen ruilen voor extra ouderdomspensioen Het partnerpensioen kunt u op uw pensioendatum ruilen voor extra ouderdomspensioen. Als u dan een partner heeft, moet hij of zij hiermee wel akkoord gaan. Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 8 van 9

22 Factor A (voor uw belastingaangifte) Het bedrag op het pensioenoverzicht heeft u nodig voor uw belastingaangifte over het jaar Heeft u meerdere pensioenoverzichten ontvangen? Dan moet u de factor A bedragen op deze pensioenoverzichten bij elkaar tellen. Wilt u een berekening maken van uw fiscale ruimte? Gebruikt u dan de Rekenhulp Lijfrentepremie van de Belastingdienst. Dat vindt u op Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van de toelichting nog vragen? Op staat meer informatie over het Uniform Pensioenoverzicht. Beantwoordt deze site uw vraag niet, stel deze dan via het contactformulier op de site (zie kader Kunnen wij u helpen?). Of neem op werkdagen tussen 8.00 en uur contact op met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer (lokaal tarief). Heeft u de Kijk op Pensioen app gedownload op uw telefoon? Open de app en klik op Scan de QR code. Richt uw camera op de QR-code. De belangrijkste gegevens uit uw pensioenoverzicht worden nu getoond. FE43F8 821A08 BA1AE8 BA62E8 BA2AE8 82FA08 FEABF B BAD28 D8FAD8 C F08 FE3AF0 82B480 BA15C0 BA8998 BA78A8 823D40 FEC210 Pensioenoverzicht 2 van 2 - Pagina 9 van 9

23 Jaarlijks overzicht pensioenbeleggingsverzekering 2013 Dit overzicht van uw pensioenbeleggingsverzekering heeft betrekking op polisnummer Onderdeel 1: Informatie over uw pensioenbeleggingsverzekering in 2013 In dit overzicht geven wij u informatie over uw pensioenbeleggingsverzekering in 2013 Hoe heeft de waarde van uw verzekering zich ontwikkeld? Hoeveel premie is in 2013 betaald? Hoeveel kosten hebben wij in 2013 in rekening gebracht? Wat is in 2013 het resultaat van de beleggingen? En wat is op de waarde van de beleggingen? De antwoorden op deze vragen staan in deze tabel. Saldo per Hoeveel premie is in 2013 voor uw pensioenbeleggingsverzekering betaald? Subtotaal 1: saldo per plus inleg in , , ,57 Hiermee is verrekend: bonus bij in leven zijn + 0,26 Totaal premies + 0,26 kosten verzekeringsmaatschappij kosten bemiddelaar of verzekeringsadviseur aan- en verkoopkosten -/- 23,04 + 0,00 + 0,00 Totaal kosten Subtotaal 2 Wat is in 2013 het resultaat van de beleggingen? Saldo per /- 23, , , ,05 Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 1 van 6

24 Onderdeel 2: Wat is de waarde van de beleggingen? In deze tabel laten we de volgende informatie zien: hoeveel eenheden u aan het eind van 2012 had. Hoeveel eenheden u nu heeft. Wat de koers van de eenheden aan het einde van de periode is. En hoeveel de beleggingen nu waard zijn. Fondsbeheerkosten die fondsbeheerders maken zijn door hen in mindering gebracht op de koers. Heeft u toegang tot uw online pensioengegevens via mijn.nn.nl? Dan vindt u daar informatie over uw beleggingsfondsen. Of kijk op Beleggingsfonds Eenheden 2012 Eenheden 2013 Koers per Waarde beleggingen Long Duration 6,1644 0, ,06 0,00 Lng Dur N 0,0000 6, , ,66 Eur Inflation 1,1969 0, ,24 0,00 Infl lnk N 0,0000 1, ,33 391,76 First Class 60, , , ,02 Global Emerg 8, , ,33 423,17 Glob Fund 27, , , ,57 Global Opp 11, , ,69 436,66 Real Estate 1,9560 2, ,00 203,95 HD Aandelen 24, , ,04 884,26 Saldo per ,05 Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 2 van 6

25 Algemene toelichting Inleiding Met dit overzicht ontvangt u meer informatie over uw pensioenbeleggingsverzekering die uw (voormalige) werkgever bij Nationale-Nederlanden heeft afgesloten: het Nationale-Nederlanden Prestatie Pensioen. In dit overzicht is geen rekening gehouden met de gevolgen van een eventuele echtscheiding of einde partnerrelatie. Een deel van de beleggingswaarde is mogelijk bestemd voor uw ex-partner. Uw deel van de beschikbare beleggingswaarde kan hierdoor afwijken van het in onderdeel 1 opgenomen saldo. Met dit overzicht heeft u inzicht in de in rekening gebrachte kosten tussen 1 januari en 31 december van vorig jaar. We tonen de kosten die zijn verrekend met de pensioenpremie of ten laste komen van de waarde van de beleggingen. Bent u nog in dienst bij de werkgever die voor u deze verzekering sloot? Dan staan in het overzicht ook de betaalde pensioenpremie, stortingen en risicopremies voor aanvullende verzekeringen. In het overzicht staat: - het saldo op 1 januari; - de eventueel betaalde pensioenpremie en/of stortingen; - een overzicht van de totaal verrekende kosten en/of onttrekkingen; - het saldo op 31 december; - uw beleggingsresultaat (het rendement) tijdens deze periode. De pensioenpremie in het overzicht is de premie die uw werkgever voor u aan ons heeft betaald. Werkt u niet meer bij deze werkgever? Dan staat hier 0 euro. Van de ontvangen pensioenpremie houden we eerst de risicopremies voor aanvullende risicoverzekeringen in. Met de resterende pensioenpremie kopen we de eenheden aan in de door u gekozen beleggingsfondsen. In dit overzicht staan alleen bedragen die tussen 1 januari en 31 december daadwerkelijk door Nationale- Nederlanden zijn ontvangen en verwerkt. Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 3 van 6

26 Toelichting onderdeel 1 Hieronder volgt een uitleg over de verschillende onderdelen uit het overzicht. Saldo vanaf 1 januari van de periode plus inleg Subtotaal 1 is het saldo op 1 januari van de periode (de waarde van uw beleggingen). Dit is vermeerderd met het totaal aan ingelegde pensioenpremies tijdens deze periode. Eventuele aanvullende stortingen staan ook in het bedrag bij Subtotaal 1. Aanvullende verzekeringen Zolang u in dienst bent bij uw huidige werkgever is er niet alleen sprake van pensioenopbouw. Binnen de pensioenregeling komen ook aanvullende risicoverzekeringen voor. De daarvoor verschuldigde risicopremies voldoen we met een deel van de pensioenpremie. Bonus bij in leven zijn We voegen, zolang u in leven bent, maandelijks een bedrag toe aan uw pensioenkapitaal. Dit noemen we een bonus bij in leven zijn. Dit bedrag is een aanvulling op uw pensioenkapitaal. Bij overlijden voor de pensioendatum vindt er geen uitkering van het ouderdomspensioen plaats. Een onderdeel van uw pensioenregeling is dat bij overlijden voor de pensioendatum een bedrag wordt uitgekeerd. Uw eventuele partner en/of kinderen dienen het bedrag te gebruiken voor (aanvullend) partner- en/of wezenpensioen. Dat bedrag is lager dan het opgebouwde pensioenkapitaal op het moment van overlijden. Vanwege dit risico ontvangt u maandelijks bij 'in leven zijn' een bonus. De hoogte van de bonus is onder andere afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw opgebouwde pensioenkapitaal. Totaal premies Het bedrag achter Totaal premies geeft aan wat in totaal met de pensioenpremie en met de waarde van uw pensioenkapitaal is verrekend. Is de bonus bij in leven zijn hoger dan alle aanvullende risicopremies voor risicoverzekeringen? Dan wordt er waarde toegevoegd aan uw pensioenkapitaal. Kosten verzekeringsmaatschappij Tijdens de duur van uw pensioenbeleggingsverzekering maken we kosten. Het bedrag dat in het overzicht is vermeld als kosten verzekeringsmaatschappij bestaat uit: - kosten voor het invoeren en bijhouden van de gegevens in onze administratie; - kosten voor het maken en opsturen van informatie over pensioen, zoals pensioenoverzichten en pensioenpolissen. - kosten voor het beheer van beleggingsfondsen. Tevens zitten in dit bedrag de kosten voor het betalen van eenmalige provisie (afsluitprovisie) aan pensioen- of verzekeringsadviseurs. In de rubriek afsluitprovisie verderop in het overzicht staat daarom 0 euro vermeld. Kosten bemiddelaar of verzekeringsadviseur Vaak is bij de totstandkoming van een pensioenregeling een pensioen- of verzekeringsadviseur betrokken. Afhankelijk van de gemaakte afspraken onttrekken we ook kosten voor het voldoen van jaarlijkse provisie (doorlopende provisie) aan de adviseur. Met ingang van 1 januari 2013 geldt een verbod op provisie. Echter voor verzekeringen die zijn gesloten voor 1 januari 2013 geldt dat er nog provisie uitgekeerd mag worden. De provisieafspraken blijven in beginsel gelden gedurende de overeengekomen duur van het contract (eerbiedigende werking). De eventuele kosten voor de betaling van eenmalige provisie (afsluitprovisie) is meegenomen in het bedrag bij kosten verzekeringsmaatschappij. Aan- en verkoopkosten Afhankelijk van de afspraken die uw werkgever met Nationale-Nederlanden heeft gemaakt, kunnen er kosten verbonden zijn aan de aan- en verkoop van de eenheden in beleggingsfondsen. Totaal kosten Hier is het totaalbedrag aan in rekening gebrachte kosten tijdens deze periode opgenomen. Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 4 van 6

27 Subtotaal 2 Hier staan alle bedragen bij elkaar opgeteld. Wat is het resultaat van de beleggingen? Het verschil tussen het saldo op 31 december en subtotaal 2 is het beleggingsresultaat van uw beleggingen over de gehele periode. Dit beleggingsresultaat kan bestaan uit: - koersontwikkeling van de diverse beleggingsfondsen (rendement); - ontvangen dividend; - variabele rentevergoeding op het spaardeel van uw pensioenverzekering; - een rendementscompensatie en/of rendementscorrecties door wijzigingen binnen uw pensioenregeling; - Lopende kosten. Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 5 van 6

28 Toelichting onderdeel 2 De in de tabel genoemde beleggingsfondsen zijn de beleggingsfondsen waarin u met uw pensioenpremie investeert. Nationale-Nederlanden toont de totale waarde van de ingelegde pensioenpremie via het aantal eenheden in beleggingsfondsen en de geldende koers op 31 december. Deze waarde bepalen we door het aantal eenheden in de beleggingsfondsen te vermenigvuldigen met de koers van het betreffende fonds. Uw opgebouwde pensioenkapitaal betalen wij op de pensioendatum niet in één keer aan u uit. Bent u op de pensioendatum in leven? Dan moet u met het opgebouwde pensioenkapitaal een periodiek oudedagspensioen (eventueel in combinatie met een partnerpensioen) aankopen. Dit bent u wettelijk verplicht. Zie hiervoor ook het voor u van toepassing zijnde pensioenreglement. Uw beleggingsfondsen In uw overzicht staat in welke beleggingsfondsen u belegt. Omdat de namen van de beleggingsfondsen zijn afgekort, vindt u hieronder een vertaaltabel. Daarachter staan de Lopende kosten* van het beleggingsfonds. Naam in overzicht (verkort) Fondsnaam Lopende kosten* Boekjaar Long Duration ING (L) Renta Fund Euro Long Duration 0,91 % 2013 Lng Dur N ING (L) Renta Fund Euro Long Duration N 0,45 % 2013 Eur Inflation ING (L) Renta Fund Global Inflation Linked 0,95 % 2013 Infl lnk N ING (L) Renta Fund Global Inflation Linked N 0,65 % 2013 First Class ING First Class Obligatie Fonds 0,93 % 2013 Global Emerg ING Global Emerging Markets Fund 1,58 % 2013 Glob Fund ING Global Fund 1,28 % 2013 Global Opp ING Global Opportunities Fund 1,29 % 2013 Real Estate ING Global Real Estate Fund 1,29 % 2013 HD Aandelen ING Hoog Dividend Aandelen Fonds 1,48 % 2013 * Lopende kosten Beheerders van beleggingsfondsen maken kosten voor het beheren van de beleggingsfondsen. In de koersontwikkelingen van de verschillende beleggingsfondsen is daarom een percentage kosten op jaarbasis ingehouden. Naar aanleiding van Europese wetgeving zijn per 1 juli 2012 aanpassingen doorgevoerd op beleggingsfondsen die onder toezicht vallen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Doel van deze wetgeving is de fondsen die in de Europese Unie worden aangeboden beter met elkaar te kunnen vergelijken. Dit heeft onder andere tot gevolg dat in plaats van de Total Expense Ratio (TER) voortaan de Lopende kosten worden vastgesteld. De berekening van het cijfer voor de "Lopende kosten" is wettelijk voorgeschreven. De post Lopende kosten wordt berekend door alle kosten die aan het vermogen van het fonds onttrokken worden gedurende het jaar te delen door de gemiddelde waarde van dit fonds gedurende die periode. Kosten waaraan gedacht moet worden, zijn de kosten die de beheerder van het fonds maakt om het fonds te kunnen beheren waaronder de management vergoeding, juridische kosten en kosten van toezicht. Daarnaast worden de kosten meegerekend die de beheerder inhoudt voor bijzondere beleggingsactiviteiten zoals het uitlenen van effecten evenals die kosten die te maken hebben met eventuele doorbeleggingen in andere beleggingsfondsen. De Lopende kosten worden door het jaar heen regelmatig herberekend en bij een grote afwijking zal een nieuw kostencijfer gepubliceerd worden. De Lopende kosten verschillen per fonds en worden, na afloop van een boekjaar, in het jaarverslag opgenomen. De Lopende kosten worden verwerkt in de koers. Dit betekent dat op de rendementen, die we bijvoorbeeld tonen op internet of in de krant, de beheerkosten al in mindering zijn gebracht. Overzicht pensioenbeleggingsverzekering(en) - Pagina 6 van 6