Staatsexamen vmbo tl/gl. Vakinformatie, algemene tips en reglement 2013/2014

Transcriptie

1 Staatsexamen vmbo tl/gl Vakinformatie, algemene tips en reglement 2013/2014

2 Inhoud Inleiding... 3 Commissie van begeleiding... 5 Staatsexamen biologie... 6 Staatsexamen economie... 9 Staatsexamen Engels Staatsexamen geschiedenis Staatsexamen maatschappijleer (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen maatschappijleer II Staatsexamen Nederlands Staatsexamen wiskunde Rekentoets VO Het sectorwerkstuk Oriëntatie op leren en werken Tips voor kandidaten Examenreglement Herexamen Verlenging van het examen Mogelijke onderwerpen Zorg en Welzijn en economie Naar het VMBO?

3 Inleiding Voor jullie ligt de informatiegids over de staatsexamens VMBO-T. Elke leerling die zijn persoonlijke checklist (zie achterin het boekje) voor de vakken: Nederlands, Engels, wiskunde, economie, maatschappijleer, biologie en geschiedenis voldoende heeft afgerond, mag naar de examenklas voor het VMBO-T. In deze examenklas, die in principe twee jaar duurt, word je geholpen met de voorbereidingen voor het afleggen van het staatsexamen. Het eerste examen kan worden afgelegd in mei Je kunt examen doen in de vakken: Nederlands, Engels, wiskunde, economie, maatschappijleer gemeenschappelijk, maatschappijleer 2, geschiedenis en biologie. Ook moet je een sectorwerkstuk maken voor de sector economie of zorg en welzijn. Als je alle vakken hebt behaald en het sectorwerkstuk als voldoende is beoordeeld, heb je genoeg certificaten verzameld voor een volwaardig VMBO-T diploma in de sector economie of zorg en welzijn. Natuurlijk hoef je niet alle vakken tegelijk te doen. Je kunt er ook voor kiezen om eerst een paar certificaten te halen en het volgende jaar de andere vakken te doen. Staatsexamens: Wat en Waar? Het staatsexamen bestaat voor de meeste vakken uit een centraal schriftelijk eindexamen in mei en een mondeling college-examen in het begin van juli. Voor maatschappijleer gemeenschappelijk is er alleen een college-examen en moet je een werkstuk maken, dat je begin april van het jaar 2014 bij je docent moet inleveren. Ook het sectorwerkstuk moet begin april 2014 klaar zijn. 3

4 De examens worden afgenomen op de VSO-school De Ortolaan,Graaf van Loonlaan 2, 6093 BV Heythuysen. Met deze school voor speciaal onderwijs werkt het Mundium College NT2 samen op het gebied van het afleggen van de staatsexamens in de genoemde vakken. Voordat we examen gaan doen zullen we een kennismakingsbezoek brengen aan de Ortolaan. In deze gids kun je informatie vinden wat je voor elk vak moet leren en doen om mee te kunnen doen aan het staatsexamen. Maar ook over de gang van zaken tijdens het examen en over hoe je je moet voorbereiden. Belangrijke websites exameninformatie vind je op: De informatie van deze sites kun je voor een groot deel terugvinden in deze informatiegids. Oude examens waarmee je kunt oefenen kun je vinden op: Natuurlijk zullen de docenten hier in de les veel aandacht aan besteden. 4

5 Het sectorwerkstuk Om een diploma VMBO-T te kunnen behalen moet je ook een sectorwerkstuk maken. Dit moet gaan over een onderwerp dat hoort bij de sector economie of de sector zorg en welzijn. Het onderwerp mag je zelf kiezen, als het maar binnen een van deze twee sectoren past. Natuurlijk krijg je daarbij hulp van de docenten die het sectorwerkstuk begeleiden. Het sectorwerkstuk bestaat uit het werkstuk zelf, een plan van aanpak en een logboek. Daarnaast moet je een poster over de kern van je werkstuk en je conclusies ontwerpen en dit presenteren tijdens het college-examen. Uiteraard gaan we hiermee oefenen in de les. Achterin deze informatiegids kun je een lijst vinden van mogelijke onderwerpen. Oriëntatie op leren en werken. Samen met het sectorwerkstuk moet je een verslag in tweevoud maken van jouw eigen oriëntatie op een beroeps -of vervolgopleiding in je sector. Je kunt hiervoor een Open Dag bezoeken, iemand interviewen die op de vervolg opleiding van jouw keuze zit of een bedrijf bezoeken waar je graag zou willen werken. Vervolgens maak je hiervan een verslag. Hierover moet je vragen kunnen beantwoorden tijdens het collegeexamen over je sectorwerkstuk. Natuurlijk kun je hierbij hulp krijgen van je decaan, je mentor en de docenten van het sectorwerkstuk. Commissie van begeleiding De commissie van begeleiding is samengesteld uit een tweetal personen, de directeur van de school en een vakdocent. Bij deze commissie kan je terecht voor vragen of klachten die te maken hebben met de aanmelding voor het Staatsexamen. De commissie van begeleiding draagt zorg voor het aanmelden van de kandidaten voor de Staatsexamens en eventuele verlenging van het examen. Wanneer mag je op examen? Je mentor (samen met de vakdocent) neemt de uiteindelijke beslissing of je op examen mag. Hiervoor moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen: Je moet gemiddeld een voldoende hebben voor het vak.(hoger dan 5,5) Bij een ongeoorloofde afwezigheid van meer dan 30%, kun je niet op examen. 5

6 Staatsexamen biologie Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten (zie examenrooster). 6

7 Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Toegestane hulpmiddelen: - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) - Roosterpapier in cm 2 - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Elektronisch rekenapparaat Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). Het college-examen heeft betrekking op alle exameneenheden. Tijdens het college-examen kan gebruik gemaakt worden van modellen en/of afbeeldingen. 7

8 De beoordeling van het college-examen Bij het mondelinge college-examen worden tenminste drie onderwerpen, ter keuze van de examinator uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Het cijfer voor het college-examen is het gemiddelde van de deelcijfers, afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 8

9 Staatsexamen economie Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten 9

10 Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Toegestane hulpmiddelen: - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) - Roosterpapier in cm 2 - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Elektronisch rekenapparaat Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli op scholen voor VSO eind juni/begin juli ). Het college-examen heeft betrekking op alle exameneenheden. 10

11 De beoordeling van het college-examen Bij het mondeling examen worden tenminste drie onderwerpen, ter keuze van de examinator uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Het cijfer voor het college-examen is het gemiddelde van de aparte deelcijfers, afgerond op 1 decimaal. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 11

12 Staatsexamen Engels Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten (zie examenrooster). Dit centraal schriftelijk examen betreft de examenonderdelen: a. Leesvaardigheid Het uitvoeren van een leesopdracht: het betreft de exameneenheden MVT/K/3, MVT/K/4, MVT/V/1 en MVT/V/5. b. Schrijfvaardigheid Het uitvoeren van een schrijfopdracht: het betreft de exameneenheden MVT/K/7, MVT/V/2 en MVT/V/5. 12

13 Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Toegestane hulpmiddelen: - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) - woordenboek Nederlands Engels, Engels - Nederlands - Roosterpapier in cm 2 - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Elektronisch rekenapparaat Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten en vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). Direct vóór het mondeling examen krijgt de kandidaat 20 minuten de tijd om zich voor te bereiden aan de hand van door de examinator aangeleverde teksten. Er kunnen voorgestructureerde gesprekjes gebruikt worden. Een gesprek kan gevoerd worden n.a.v. teksten en/of afbeeldingen, bv. foto s, cartoons, e.d. 13

14 De teksten betreffen onderwerpen uit een actuele zaak of over praktische zaken uit het dagelijks leven of een beroep. Over de voorbereide teksten wordt met de kandidaat een gesprek in de Engelse taal gevoerd. Tijdens de voorbereiding van het mondeling examen mag gebruik gemaakt worden van een zelf meegebracht woordenboek Nederlands Engels, Engels Nederlands en van het basispakket hulpmiddelen. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Bij het mondeling examen komen aan de orde: a. alle eenheden van het examenprogramma met uitzondering van MVT/K/7 (schrijfvaardigheid) Engelse taal vmbo b. kennis van gelezen werken (MVT/K/4 en MVT/V3 t/m MVT/V/5): - Kandidaat dient tenminste 360 pagina s tekst te hebben gelezen. Samen 6 titels. 3 titels dienen betrekking te hebben op teksten in verhaalvorm (3 boeken); 2 artikelen; 1 songtekst of gedicht. De kandidaat dient een eigen mening te kunnen geven over de teksten, artikelen en songtekst/gedicht. - Het gesprek over de gelezen teksten wordt in het Engels gevoerd. De nadruk ligt op het navertellen van de inhoud van de boeken en artikelen. Verder kan ter sprake komen: genre, thema, plaats, ruimte en tijd, de verhaallijn, personen, eigen mening enz. - Gebruik bijlage 1 als voorblad. 14

15 De kandidaat dient een exemplaar van zijn literatuurlijst (indien van toepassing) inclusief de gedichten of songteksten mee te nemen naar het examen. Inzenden lijst gelezen werken De lijst met gelezen titels, artikelen en songtekst moeten in tweevoud vóór 1 mei van het jaar waarin het examen wordt afgenomen, worden opgestuurd naar: Dienst Uitvoering Onderwijs, Examendiensten, Afdeling staatsexamens vwo/havo/vmbo, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. N.B. Alles dient op papier te worden aangeleverd. In digitale vorm inzenden wordt niet geaccepteerd. Van lijst met gelezen titels, artikelen en songtekst die Examendiensten ontvangt, krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij/zij contact opnemen met Examendiensten. De lijst met gelezen titels wordt niet door Examendiensten beoordeeld, dit wordt tijdens het mondeling examen door de examinatoren gedaan. Als de kandidaat voor een taal in het geheel geen lijst met gelezen titels, artikelen en songtekst instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor dat vak niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. Als de kandidaat na het insturen van de boekenlijst nog wijzigingen of aanvullingen aanbrengt in de boekenlijst, dient hij de gewijzigde literatuurlijst in drievoud in te leveren. Dit betreft ten hoogste één werk. Deze wijziging dient op de dag van het examen vóór 9.30 uur bij het secretariaat te worden afgegeven. Indien er geen wijziging wordt afgegeven, wordt de kandidaat geëxamineerd en beoordeeld aan de hand van de lijst die hij vóór 1 mei heeft ingestuurd. 15

16 De beoordeling van het college-examen Voor het college-examen worden de volgende deelcijfers gegeven: één deelcijfer voor gespreksvaardigheid inclusief uitspraak, basisvaardigheden en kijk- en luistervaardigheid: deelcijfer a één deelcijfer voor de kennis van gelezen werken: deelcijfer b Het cijfer voor het college-examen wordt als volgt berekend: ( 8a + 2b) : 10 = cijfer voor het mondelinge examen, afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 16

17 Bijlage 1 Literatuurlijst Engelse taal Staatsexamen vmbo gl/tl (inzenden vóór 1 mei 2014) Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. Naam en voorletters:.. Postcode en woonplaats:.. 17

18 Staatsexamen geschiedenis Opzet van het examen Het examen bestaat uit een schriftelijk examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen en afgenomen in mei/juni. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling in juli wordt afgenomen. De examenstof 18

19 Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten (zie examenrooster). Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Het gebruik van het basispakket hulpmiddelen is toegestaan. Basispakket, bestaande uit: - Schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli ). Het college-examen gaat over de onderwerpen van het centraal examen en de exameneenheden GS/K/1 t/m 6, GS/K/8 t/m 10, GS/V/2,3, 5, 7,

20 De beoordeling van het college-examen Bij het mondeling examen worden tenminste drie onderwerpen, ter keuze van de examinator uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Het cijfer voor het college examen is het gemiddelde van de aparte deelcijfers, afgerond op 1 decimaal. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 20

21 Staatsexamen maatschappijleer (gemeenschappelijk deel) Opzet van het examen Het examen bestaat uit een college-examen. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling wordt afgenomen. De examenstof Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). Het college-examen bestaat uit: 1. twee zelfstandig bestudeerde onderwerpen, 2. een mondeling examen dat betrekking heeft op de exameneenheden ML1/K/1 t/m ML1/K/7. 21

22 Zelfstandig bestudeerde onderwerpen (praktische opdracht) 1. de kandidaat dient een praktische opdracht te maken over twee van de onderstaand(e) maatschappelijke onderwerpen; Voorbeelden van maatschappelijke onderwerpen: - dubbele nationaliteit, - veiligheid op straat, - fileproblematiek, - verlenging van de leerplicht, - dierproeven, - is de multiculturele samenleving geslaagd? - moeten mobieltjes verboden worden op school? - adoptie, - nieuwe arbeidsmigranten, - huisvesting nieuwe arbeidsmigranten, - uitzettingsbeleid asielzoekers, - loverboys, - internationaal gerechtshof, - de invloed van de massamedia op het gevoel van onveiligheid - monarchie of republiek - aanvaardbaarheid van kerncentrales, - bieden van hulp bij internationale rampen, - vervuiling, - mobielverslaving, - de invloed van televisiegeweld, - gokken (internet poker), - hangjongeren, - gameverslaving, - gevolgen van bezuinigingen, - handicap en de maatschappij, - maatschappelijke stage, - jeugdwerkloosheid, - alternatieve straffen - schulden van jongeren (door mobiele telefoon). - hoe ver gaat de vrijheid van meningsuiting - dubbele nationaliteit, - hoe betrek je jongeren bij de politiek? - heeft stemmen wel zin? - moet de studiebeurs worden afgeschaft? - moet de TBS worden afgeschaft?, - is bezuinigen een noodzaak? - de vergrijzing van de samenleving, Er mag ook zelf een onderwerp gekozen worden, passend binnen het vak maatschappijleer. 2. de kandidaat dient bij elk gekozen onderwerpen drie artikelen te verzamelen; 22

23 3. deze artikelen kunnen afkomstig zijn uit kranten, tijdschriften, internet, enz.; er mag maximaal één artikel van internet worden gedownload; 4. van ieder artikel moet de bron vermeld worden: naam van de schrijver, de titel van het artikel, datum van publicatie, naam van krant of blad. Vermeld bij een artikel van internet de site, de titel van het artikel en de datum van verschijnen 5. de artikelen moeten afkomstig zijn uit de periode vanaf de maand september tot het examen; aan de kopie moet duidelijk te zien zijn dat het een kopie is van een artikel uit een krant, tijdschrift, enz.; 6. gebruik bijlage 1 als voorblad van de praktische opdracht; 7. van ieder artikel geeft de kandidaat met ongeveer 100 woorden aan waar het artikel over gaat en wat de mening is van de schrijver; 8. de kandidaat schrijft over ieder onderwerp een eigen mening en gebruikt daarbij de drie artikelen; De eigen mening dient woorden groot te zijn. 9. De meningen van de schrijvers en de eigen mening moet worden getypt in het formaat A4 met standaard regelafstand en met lettergrootte De onderwerpen, de bijbehorende artikelen en de eigen meningen dienen vóór 1 mei in tweevoud gekopieerd, goed leesbaar, op A4- formaat in een mapje te worden ingestuurd; 11. tijdens het college-examen kiezen de examinatoren tenminste één van de onderwerpen; de kandidaat geeft een over presentatie met behulp van een poster over het gekozen onderwerp. Omdat tijdens het college-examen gekozen wordt welk onderwerp gepresenteerd moet worden dient de kandidaat van ieder onderwerp een poster te maken. 23

24 Tijdens de presentatie moet aan de orde komen: - het gekozen onderwerp; - de mening van de schrijvers van de artikelen; - de eigen mening over het onderwerp; daarna zullen de examinatoren vragen stellen over het onderwerp/de onderwerpen. De kandidaat dient één exemplaar van het zelfstandig bestudeerd onderwerp voor eigen gebruik mee te brengen naar het examen. Inzenden werkstuk zelfstandig bestudeerd onderwerpen. Vóór 1 mei van het examenjaar dient de kandidaat in tweevoud de praktische opdracht over de zelfstandig bestudeerd onderwerpen op te sturen naar: Dienst Uitvoering Onderwijs, Examendiensten, Afdeling staatsexamens vwo/havo/vmbo, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. De poster dient u zelf mee te brengen naar het examen. Een poster die met de praktische opdracht wordt meegestuurd, kan niet worden verwerkt en wordt vernietigd. N.B. De stukken dienen op papier te worden aangeleverd. In digitale vorm ingezonden werkstukken e.d. worden niet geaccepteerd. Van de praktische opdracht die Examendiensten ontvangt, krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij/zij contact opnemen met Examendiensten. Als de kandidaat in het geheel geen praktische opdracht van de zelfstandig bestudeerd onderwerpen instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor dat vak niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. Als de kandidaat na het insturen van de praktische opdracht nog wijzigingen of aanvullingen aanbrengt, dient hij de gewijzigde opdracht van het zelfstandig bestudeerde onderwerp in drievoud mee brengen naar het examen. Twee exemplaren van het aangepaste praktische opdracht dienen uiterlijk op de dag van het examen vóór 9.30 uur bij het secretariaat te worden afgegeven. De kandidaat wordt dan geëxamineerd over het aangepaste werkstuk. Zonder een gewijzigd opdracht wordt de kandidaat geëxamineerd en beoordeeld aan de hand van de praktische opdracht die hij vóór 1 mei heeft ingestuurd. 24

25 De regeling over het inzenden van het werkstuk geldt alleen voor de staatsexamenkandidaten. Het werkstuk van VSO-kandidaten moet op 1 mei 2013 gereed zijn, maar hoeft niet te worden opgestuurd. De beoordeling van het college-examen Bij het mondeling examen worden tenminste twee onderwerpen, ter keuze van de examinator, uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Voor het zelfstandig bestudeerd onderwerp/bestudeerde onderwerpen wordt een apart deelcijfer gegeven. Het cijfer voor het college-examen is het gemiddelde van de aparte deelcijfers. Het eindcijfer Het eindcijfer is gelijk aan het cijfer voor het college-examen, afgerond op een geheel getal. 25

26 Bijlage Praktische opdracht maatschappijleer (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vmbo tl/gl (inzenden vóór 1 mei 2014) Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. Naam en voorletters:.. Postcode en woonplaats:.. 26

27 Staatsexamen maatschappijleer II Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal schriftelijk examen en een collegeexamen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen. Het college-examen bestaat uit een examen, dat mondeling wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten 27

28 Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Het gebruik van het basispakket hulpmiddelen is toegestaan. Basispakket, bestaande uit: - Schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). Het college-examen heeft betrekking op alle exameneenheden. Het zwaartepunt van het examen zal liggen op de eenheden ML2/K/5, ML2/K/6 en ML2/K/7. 28

29 De beoordeling van het college-examen Bij het mondeling examen worden tenminste drie onderwerpen, ter keuze van de examinator uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Het cijfer voor het college-examen is het gemiddelde van de aparte deelcijfers, afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 29

30 Staatsexamen Nederlands Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de VO scholen en wordt afgenomen in mei/juni. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling in juli wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten (zie examenrooster). Tijdens het centraal examen worden de volgende vaardigheden getoetst: a: Leesvaardigheid Het uitvoeren van een leesopdracht. Het betreft de exameneenheden NE/K/3 en NE/K/6. b: Schrijfvaardigheid Het uitvoeren van een schrijfopdracht op basis van documentatie. Het betreft de exameneenheden NE/K/7. 30

31 Bij het onderdeel schrijfvaardigheid krijgt de kandidaat verschillende opdrachten voorgelegd, die hij moet maken. De opgaven gaan over aangeboden teksten. Het examen vmbo tl Nederlands bestaat uit de volgende onderdelen: - teksten met tekstbegripvragen - een samenvatting opdracht - een advertentie met vragen naar beeld en opmaak - 1 schrijfopdracht Toegestane hulpmiddelen tijdens het centraal examen Toegestane hulpmiddelen: - Roosterpapier in cm 2 - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Elektronisch rekenapparaat - een ééndelig verklarend Nederlands woordenboek (3.1) Toelichting bij de Toegestane hulpmiddelen 3.1 woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. 31

32 Noodzakelijke hulpmiddelen: Tijdens het centraal examen wordt geacht dat de kandidaat de volgende hulpmiddelen meebrengt: - Schrijfmateriaal (incl. millimeterpapier) - Tekenpotlood - Blauw en rood kleurenpotlood - Vlakgum Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten en vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). Direct vóór het mondeling examen krijgt de kandidaat 20 minuten de tijd om zich voor te bereiden aan de hand van door de examinator aangeleverde teksten. De teksten betreffen onderwerpen uit een actuele zaak of over praktische zaken uit het dagelijks leven of een beroep. Aan de hand van de voorbereide tekst(en) wordt met de kandidaat een gesprek gevoerd. Tijdens de voorbereiding van het mondeling examen mag gebruik gemaakt worden van het basispakket hulpmiddelen. Bij het mondeling examen wordt aandacht besteed aan: 1. Basisvaardigheden kijk-, lees- en luistervaardigheid Hierbij wordt aandacht besteed aan de exameneenheden NE/K/1 t/m 7 en NE/V/3. 2. Spreekvaardigheid NE/K/5 3. Kennis van bestudeerde werken Verslag uitbrengen van en reageren op bestudeerde en bekeken fictiewerken. 32

33 Kennis van bestudeerde werken (NE/K/6, NE/K/8 en NE/V/3): De kandidaat dient tenminste 10 boeken van oorspronkelijke Nederlandse literatuur te lezen. Samen dienen deze titels betrekking te hebben op tenminste 960 pagina s tekst. Eén van de boeken mag vervangen worden door een verfilming van een Nederlands literair boek of een toneelstuk van een Nederlands literair boek. 1. Als een kandidaat ook vertaalde werken op zijn/haar lijst wil opnemen dan mag dat tot een maximum van twee en deze komen dan bovenop de bovengenoemde 10 boeken. Onder die 10 boeken mogen ook maximaal 4 boeken jeugdliteratuur worden opgenomen (jeugdliteratuur voor jarigen). Ook mag 1 boek (van die 10) vervangen worden door een gedichtenbundel (dus niet door een gedicht, maar door een gedichtenbundel). 2. Als de kandidaat een gedichtenbundel op zijn lijst heeft, wordt hij verondersteld de gebruikte rijmsoorten, rijmschema s, gedichtsoorten, voor zover ze betrekking hebben op het gelezene, te beheersen. 3. In plaats van een dichtbundel mag op de literatuurlijst ook een bundel met Nederlandstalige liedteksten staan. - De liedteksten mogen uit één bundel, van één cd komen. - De kandidaat mag ook teksten nemen van verschillende auteurs/ zangers. - De kandidaat mag teksten nemen van één auteur/zanger maar uit diverse bundels of van diverse cd's. De teksten kunnen bijvoorbeeld gekozen zijn naar aanleiding van een thema. 4. Boeken mogen niet worden vervangen door niet-fictionele artikelen. De titels moeten worden gespreid over verschillende auteurs: twee titels per auteur mag, maar is slechts een maal toegestaan. Van tenminste vijf werken moet de kandidaat aan kunnen geven wat hij hiervan vindt. 5. Over de gelezen werken vragen gesteld worden over het genre, thema, plaats, ruimte en tijd, het perspectief, opbouw, de verhaallijn, het onderwerp, personen, eigen mening en over de schrijver. 6. Gebruik bijlage 1 als voorblad. De kandidaat dient een exemplaar van zijn literatuurlijst (indien van toepassing) inclusief de gedichten of songteksten mee te nemen naar het examen. 33

34 Inzenden lijst gelezen werken: De lijst met gelezen titels en teksten moeten in tweevoud vóór 1 mei van het jaar waarin het examen wordt afgenomen, worden opgestuurd naar: Dienst Uitvoering Onderwijs, Examendiensten, Afdeling staatsexamens vwo/havo/vmbo, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. Van de lijst met gelezen titels die Examendiensten ontvangt, krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij/zij contact opnemen met Examendiensten. Als de kandidaat voor in het geheel geen lijst met gelezen titels instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor dat vak niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. N.B. Alles dient op papier te worden aangeleverd. In digitale vorm inzenden wordt niet geaccepteerd. De beoordeling van het college-examen: Voor het mondeling examen worden de volgende deelcijfers gegeven: één deelcijfer voor de beheersing van de basisvaardigheden exameneenheden NE/K/1 t/m 7 en NE/V/3 (o.a. kijk-, lees- en luistervaardigheid): deelcijfer a één deelcijfer voor het gesprek over de bestudeerde en bekeken werken (NE/K/8): deelcijfer b één deelcijfer voor de mondelinge taalvaardigheid (spreek- en gespreksvaardigheid), (NE/K/5): deelcijfer c Het cijfer voor het college-examen wordt als volgt berekend: (2a + 4b + 4c) : 10 = cijfer voor het college-examen afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. 34

35 Bijlage 1 Literatuurlijst Nederlandse taal Staatsexamen vmbo gl/tl (inzenden vóór 1 mei 2014) Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. Naam en voorletters:.. Postcode en woonplaats:.. 35

36 Staatsexamen wiskunde Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de VO scholen en wordt afgenomen in mei/juni. Het college-examen bestaat uit een examen dat mondeling in juli wordt afgenomen. De examenstof Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen uit één zitting van 120 minuten. Bij de exameneenheid Meetkunde van het centraal examen moet de kandidaat enkele oppervlakte- en inhoudsformules kunnen toepassen. De kandidaat hoeft deze formules echter niet te kennen. De kandidaat moet eenvoudige meetkundige berekeningen (zoals de oppervlakte van een rechthoekige driehoek) kunnen uitvoeren zonder de bijgeleverde formule. Alle formules worden opgesomd in één tabel in het examen. 36

37 Toegestane hulpmiddelen tijdens centraal examen Noodzakelijke hulpmiddelen: Tijdens het centraal examen wordt geacht dat de kandidaat de volgende hulpmiddelen meebrengt: - Schrijfmateriaal incl. millimeterpapier - Roosterpapier in cm 2 - Tekenpotlood - Blauw en rood kleurenpotlood - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Vlakgum - Elektronisch rekenapparaat ( Naast de grondbewerkingen dient de rekenmachine tevens beschikken over toetsen voor pi, x tot de y e macht, x 2, 1/x en sin/cos/tan in graden (en hun inversen). Toegestane hulpmiddelen: - Woordenboek Nederlands ( een verklarend Nederlands woordenboek. Dat mag een Nederlands - Nederlands woordenboek zijn, maar ook het beeldwoordenboek of een woordenboek van het Nederlands naar de thuistaal van de leerling is toegestaan. In dat laatste geval is het toegestaan dat hetzelfde woordenboek ook thuistaal Nederlands bevat (al is dat niet zinvol). Niet toegestaan is: - lichtnetaansluiting tijdens het examen, - opladen tijdens het examen, - schrijfrol, - alarm of ander geluid, - alfanumeriek (letters op scherm),* - grafieken weergeven, - zend- of ontvanginstallatie. * Bedoeld is dat er geen teksten kunnen worden ingevoerd of uitgelezen, zoals bijvoorbeeld met de mobiele telefoon wel kan. De letters sin als afkorting van sinus worden in dit verband dus niet als alfanumeriek beschouwd. 37

38 Het college-examen Het college-examen bestaat uit een mondeling examen van 25 minuten. Het examen vindt plaats in de maand juli. Het college-examen heeft betrekking op alle exameneenheden. De kandidaat dient een elektronische rekenmachine en een geometrische driehoek en/of een windroos mee te brengen. De beoordeling van het college-examen Bij het mondeling examen worden tenminste drie onderwerpen, ter keuze van de examinator uit de mondelinge examenstof geëxamineerd, waarvoor aparte deelcijfers worden gegeven. Het cijfer voor het college-examen is het gemiddelde van de aparte deelcijfers, afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2. 38

39 Rekentoets VO Afnameperiode De reguliere afnameperiode is in maart, de herkansingsperiode is in juni. De kandidaat heeft recht op één herkansing. Toetsduur Alleen vooruit navigeren In de rekentoets VO is het alleen mogelijk om vooruit te navigeren. Een kandidaat kan dus niet terug naar een eerder beantwoorde vraag. Dit wijkt af van digitale centrale examens waarbij een kandidaat vrij door het examen kan navigeren. De beoordeling van de rekentoets VO De rekentoets VO maakt in schooljaar 2013/2014 en 2014/15 nog geen deel uit van slaag/zakregeling. Het cijfer komt wel op de cijferlijst, maar de kandidaat kan er niet op zakken. Vanaf schooljaar 2015/2016 gaat de rekentoets meetellen in de slaag/zakregeling. De kandidaat is geslaagd voor rekentoets VO indien hij een 5 of hoger heeft behaald. 39

40 Hulpmiddelen Noodzakelijke hulpmiddelen: Bij de afname van de rekentoets VO is het gebruik van pen/potlood en kladpapier toegestaan. Het kladpapier mag de toetsruimte niet verlaten en dient na afloop van de zitting ingeleverd te worden. Toegestane hulpmiddelen: - Schrijfmateriaal incl. millimeterpapier - Roosterpapier in cm 2 - Tekenpotlood - Blauw en rood kleurenpotlood - Liniaal met millimeterverdeling - Passer - Geometrische driehoek en/of een windroos - Vlakgum - Woordenboek Nederlands ( een verklarend Nederlands woordenboek. Dat mag een Nederlands - Nederlands woordenboek zijn, maar ook het beeldwoordenboek of een woordenboek van het Nederlands naar de thuistaal van de leerling is toegestaan. In dat laatste geval is het toegestaan dat hetzelfde woordenboek ook thuistaal Nederlands bevat (al is dat niet zinvol). Andere hulpmiddelen zijn niet toegestaan. 40

41 Het sectorwerkstuk De kandidaten moeten voor een volledig examen VMBO tl/gl een sectorwerkstuk inleveren en presenteren. Het sectorwerkstuk dient te gaan over een maatschappelijk relevant onderwerp dat past bij de beroepswereld van de betreffende sector. Samenstelling van het sectorwerkstuk: 1. het sectorwerkstuk moet gemaakt worden in de Nederlandse taal; 2. titelpagina / voorblad sectorwerkstuk", zie bijlage 1; 3. inhoudsopgave en paginanummering; 4. inleiding met hoofdvraag en waarom het onderwerp gekozen is; 5. plan van aanpak en logboek; 6. beantwoorden van hoofdvraag en deelvragen; 7. verslag van enquête, interview of bezoek aan een bedrijf of instelling; 8. eigen mening/conclusie met wat je er van geleerd hebt; 9. bronvermelding. Opmerkingen: 1. Om technische redenen mag de titel/naam van het werkstuk niet langer zijn dan 60 tekens, inclusief de spaties. 2. De uitwerking van de deelvragen dient te bestaan uit minimaal vijf A4- tjes tekst, exclusief de illustraties en de bijlagen. De tekst dient getypt te worden met lettergrootte 12 en met standaard regelafstand. 3. Het is belangrijk dat u de bronnenlijst zo volledig mogelijk invult, bijvoorbeeld: - bij een interview vermeldt u de naam en het beroep van de geïnterviewde; - bij een enquête vermeldt u de hoeveelheid afgenomen enquêtes en de doelgroep; - bij een boek vermeldt u de auteur en de titel; - bij een artikel vermeldt u de auteur, de titel van het artikel en de naam van het tijdschrift waaruit het artikel afkomstig is. Het sectorwerkstuk, inclusief plan van aanpak en logboek en Oriëntatie op leren en werken moet vóór 1 mei van het examenjaar in tweevoud worden opgestuurd naar: Dienst Uitvoering Onderwijs, Examendiensten, Afdeling staatsexamens vwo/havo/vmbo, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. 41

42 De poster dient u zelf mee te brengen naar het examen. Een poster die met de praktische opdracht wordt meegestuurd, kan niet worden verwerkt en wordt vernietigd. N.B. De stukken dienen op papier te worden aangeleverd. In digitale vorm ingezonden werkstukken e.d. worden niet geaccepteerd. Van werkstukken die Examendiensten ontvangt, krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij/zij contact opnemen met Examendiensten. De werkstukken worden niet door Examendiensten beoordeeld, maar door de examinatoren tijdens het college-examen. Als de kandidaat geen sectorwerkstuk instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor het sectorwerkstuk niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. Consequentie hiervan is, dat de kandidaat, indien hij/zij een volledig examen aflegt, niet kan slagen. De kandidaat dient zelf voor eigen gebruik een exemplaar van het profielwerkstuk mee te brengen naar het examen (inclusief logboek, plan van aanpak). N.B. Het sectorwerkstuk kan niet tegelijkertijd gelden als werkstuk voor het vak maatschappijleer (gem. deel) en een werkstuk voor maatschappijleer (gem. deel) kan ook niet gelden als sectorwerkstuk. Evenmin kan het sectorwerkstuk gebruikt worden als verslag voor Oriëntatie op leren en werken. Presentatie: Tijdens de periode van het mondeling examen dient de kandidaat van het werkstuk een posterpresentatie te geven voor twee examinatoren van het College voor Examens. Van de kandidaat wordt verwacht dat hij het werkstuk met behulp van een poster presenteert. Op de poster (A2-formaat) wordt het volgende vermeld: - het onderwerp en/of de centrale vraag; - een deel van de verzamelde gegevens; - de conclusie; - eventueel afbeeldingen en/of grafieken. 42

43 Gedurende minimaal 5 minuten wordt de poster mondeling toegelicht. Daarna stellen de examinatoren hierover vragen aan de kandidaat. Bij de staatsexamens wordt een presentatie van video-opnames, audioopnamen en/of het gebruik van een computer bij de presentatie niet geaccepteerd. Voor deze posterpresentatie en de bespreking daarvan wordt 25 minuten ingeroosterd (inclusief het beantwoorden van vragen over Oriëntatie op leren en werken ). De kwaliteit van het sectorwerkstuk, de posterpresentatie en de beantwoording van vragen over het werkstuk worden in samenhang beoordeeld met de kwalificatie niet afgerond, voldoende of goed. Oriëntatie op leren en werken Gelijktijdig met het inleveren van het sectorwerkstuk dient de kandidaat in aparte mapjes in tweevoud een verslag in te leveren over zijn oriëntatie op leren en werken. De kandidaat dient na te gaan welke vervolgopleiding die met deze leerweg / dit vakkenpakket mogelijk is hij waarschijnlijk gaat volgen, hoe lang de gekozen opleiding duurt, of stage een onderdeel is van de opleiding, in welk leerjaar de stage plaatsvindt en hoe lang de stageperiode duurt, welke beroepsmogelijkheden er zijn na afronding van de vervolgstudie en of er na de vervolgopleiding nog specialisatiemogelijkheden zijn. De kandidaat dient daarvoor deel te nemen aan minimaal één van de hierna genoemde activiteiten: a. bezoek aan (een) open dag/avond(en) om te komen tot een keuze voor een vervolgopleiding; b. een excursie (bijvoorbeeld een bezoek aan een bedrijf of instelling) die in verband staat met de door hem/haar gewenste opleiding en beroep; c. iemand interviewen die de opleiding volgt of heeft gevolgd waar de belangstelling naar uit gaat; d. het afnemen van een enquête over de vervolgopleiding of over de beroepsmogelijkheden. 43

44 Van deze activiteiten dient een verslag (minimaal een half en maximaal twee A4-tjes tekst, exclusief illustraties en bijlagen) te worden gemaakt. Dit verslag dient te worden getypt met standaard regelafstand en met lettergrootte 12. Tijdens de bespreking van het sectorwerkstuk (na de posterpresentatie) worden vragen gesteld over Oriëntatie op leren en werken. Vragen hierover dienen naar behoren te worden beantwoord. Zonder het in voldoende mate hebben uitgevoerd van oriëntatie op leren en werken is het niet mogelijk een beoordeling goed of voldoende te krijgen voor het sectorwerkstuk. Als een kandidaat geen vervolgopleiding gaat volgen na de VMBOopleiding dient hij toch een verslag in te leveren over zijn/haar oriëntatie op (leren en) werken. De kandidaat dient aan te geven waarom hij besloten heeft geen vervolgopleiding meer te gaan volgen en welke toekomstmogelijkheden er zijn zonder vervolgopleiding. De kandidaat dient voor eigen gebruik een exemplaar van het verslag van Oriëntatie op leren en werken mee te brengen naar de het mondeling examen. 44

45 Bijlage 1: Voorblad sectorwerkstuk 2014 Staatsexamen vmbo (Inzenden vóór 1 mei 2014) Vak: Sector waarop dit werkstuk betrekking heeft:. Titel van het sectorwerkstuk: Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. (meisjes)naam en voorletters:... Woonplaats:... 45

46 Bijlage 2: Bronnenlijst bij het sectorwerkstuk Toelichting Bij Soort bron kunt u bijvoorbeeld invullen: boek, artikel, interview, enquête, website. Het is belangrijk dat u de bronnenlijst zo volledig mogelijk invult. Bijvoorbeeld: - bij een interview vermeldt u de naam en het beroep van de geïnterviewde; - bij een enquête vermeldt u het aantal afgenomen enquêtes en de doelgroep; - bij een boek vermeldt u de auteur en de titel; - bij een artikel vermeldt u de auteur, de titel van het artikel en de naam van het tijdschrift waaruit het artikel afkomstig is. 46

47 Bijlage 3: Voorblad Oriëntatie op leren en werken 2014 Staatsexamen vmbo (Inzenden vóór 1 mei 2013) Titel: Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. (meisjes)naam en voorletters:.. Woonplaats:... 47

48 Bijlage 4: Beoordelingsformulier Sectorwerkstuk en Oriëntatie op leren en werken Naam kandidaat:.. Examennummer:... Titel sectorwerkstuk:.. 48

49 Opmerkingen: 1. Indien titelpagina, inhoudsopgave, plan van aanpak, logboek, voorwoord / inleiding, hoofdvraag, deelvragen en beantwoording deelvragen, eigen mening/conclusie, bronvermelding ontbreekt, -2p per ontbrekend onderdeel; 2. indien 5x (of meer) voor de onderdelen Poster en Presentatie de deelscore 0 punten is toegekend, dan de waardering niet afgerond toekennen. Normering bij beoordeling werkstuk, poster en presentatie sectorwerkstuk en beantwoorden van vragen. Normering: 1. Als het verslag Oriëntatie op leren en werken ontbreekt, dan de waardering niet afgerond toekennen. 2. Als drie van de punten genoemd onder Beoordeling niet zijn uitgevoerd of niet naar behoren zijn uitgevoerd, dan de waardering niet afgerond toekennen. 49

50 Tips voor kandidaten Staatsexamen vmbo Examenjaar

51 Inhoudsopgave Algemene tips Nederlandse taal Moderne vreemde talen Wiskunde, Biologie Geschiedenis, Maatschappijleer 1, Maatschappijleer 2, Economie Sectorwerkstuk 51

52 Algemene tips Lees de vakinformatie voor elk vak waarin u examen doet goed door. Hierin kunt u vinden welke stof tot het centraal examen behoort en welke tot het college-examen. Op basis hiervan weet u wat u moet voorbereiden. De examenstof is niet ieder jaar gelijk! Maak bij het bestuderen van de examenstof zo mogelijk gebruik van een lesmethode of examenkatern. Zorg dat u de toegestane hulpmiddelen per vak meebrengt naar elk examen (zie hiervoor de regeling toegestane hulpmiddelen bij de vakinformatie op de website Schriftelijke examens (centrale examens en schriftelijke collegeexamens) Maak bij schriftelijke examens gebruik van een examenbundel of oude examens om ervaring op te doen en laat het gemaakte werk door een ander nakijken. Oude centrale examens zijn te vinden op onder andere (stel linksboven een bepaald jaar in en vind onder het gewenste niveau en gewenste vak de examendocumenten van dat jaar). Voor de schriftelijke college-examens staan oefenexamens op (onder oefenexamens bij de staatsexamens vwo-havo-vmbo). Controleer bij schriftelijke examens of u alle opgaven gemaakt hebt, voordat u uw werk inlevert. 52

53 Mondelinge college-examens Kijk, ter voorbereiding op de mondelinge college-examens, de informatiefilm mondeling staatsexamen op de website onder oefenexamens bij de staatsexamens vwohavo- vmbo. Meld u bij mondelinge college-examens tijdig bij het voorbereidingslokaal, zodat u voldoende tijd hebt om de aangeboden tekst, het gedicht of de casus voor te bereiden. Maak tijdens deze voorbereiding (doorgaans 20 minuten voor aanvang van het mondeling college-examen; 30 minuten voor kandidaten met tijdverlenging) aantekeningen bij de tekst of casus. Nederlandse taal Centraal examen beantwoord de vragen met volledige zinnen, dus zinnen die beginnen met een hoofdletter en eindigen met een punt; probeer van de onderdelen van de samenvatting een samenhangend geheel te maken; in oude examens staan voldoende voorbeelden van schrijfopdrachten (zie algemene tips); vaak is de opdracht het schrijven van een brief; zorg dat u de eisen kent waaraan een brief moet voldoen. 53

54 Mondeling college-examen zorg dat u op tijd bent voor de voorbereiding (zie algemene tips); zorg voor voldoende basisvaardigheden door samen met anderen te oefenen; oefen uw spreekvaardigheid en laat anderen controleren of u gebruik maakt van goede zinnen en een logische opbouw. Literatuurlijst controleer of uw literatuurlijst na het samenstellen nog steeds aan de gestelde eisen voldoet (zie vakinformatie); zorg dat u op de hoogte bent van de bij fictie behorende begrippen; gelezen werken alleen op hoofdlijnen kennen is niet voldoende; tijdens het examen wordt ook naar details gevraagd; als u een dichtbundel op de lijst zet, zijn een paar gedichten niet voldoende; zet ook eigentijdse boeken op uw boekenlijst. 54

55 Moderne vreemde talen Centraal examen bij sommige vragen wordt gevraagd te citeren; dit betekent een deel van een tekst letterlijk overnemen. Zorg dat u op de hoogte bent van de juiste wijze van citeren; let er bij het beantwoorden van vragen op of het antwoord in het Nederlands of in de doeltaal gegeven moet worden. Een inhoudelijk correct antwoord in de verkeerde taal wordt fout gerekend; zorg dat u het goede woordenboek bij u hebt; lenen van een andere kandidaat tijdens het examen is niet toegestaan. Een Nederlands woordenboek mag u altijd gebruiken. Schriftelijk college-examen bij de talen bestaat de schrijfopdracht uit bijvoorbeeld een persoonlijke brief of een ; deze zijn op veel punten voorspelbaar, zoals begin, afsluiting, jezelf voorstellen, leeftijd,jongen/meisje, woonplaats, land; op deze onderdelen kunt u zich dus voorbereiden; de opzet van de brief is niet bij iedere taal hetzelfde; besteed daar voldoende aandacht aan bij het voorbereiden; maak uw brief eerst in het klad en daarna in het net. In het net betekent zonder wijzigingen en doorhalingen. 55