AMSTERDAM. FOOD Levensbron voor de haven. Emma at Work. Havenpenning AMSTERDAM IJMUIDEN BEVERWIJK ZAANSTAD. MAGAZINE DECEMBER 2014 nr 6

Transcriptie

1 Havenpenning Emma at Work Kees Jan Hendriks ontvangt Havenbedrijfsleven eervolle onderscheiding schenkt cheque van AMSTERDAM AMSTERDAM IJMUIDEN BEVERWIJK ZAANSTAD FOOD Levensbron voor de haven HISTORISCH HAVENGILDEDINER 2014 DE HAVEN INVESTEERT! MAGAZINE DECEMBER 2014 nr 6

2 INHOUD DECEMBER 2014 THEMANUMMER FOOD 12 Eten is leven. Dat geldt zij het anders geïnterpreteerd zeker ook voor de havenregio. De voedselsector speelt in termen van toegevoegde waarde en werkgelegenheid een dominante rol in het Noordzeekanaalgebied. Of het nu om de vis in IJmuiden gaat, de pootaardappelen in Beverwijk of de cacao in Amsterdam en Zaanstad, food houdt de regio in beweging. Drie keer havenwethouders 36 Op het kruispunt van de haven en de politiek regelt de havenwethouder het verkeer. Kajsa Ollongren doet dat in Amsterdam, Arjen Verkaik in Velsen en Tim de Rudder in Beverwijk. Drie eerlijke gesprekken over drijfveren en ambities. Havengezicht: Rob Hansen 30 Rob Hansen is directeur Benelux van Cargill Grain & Oilseeds Europa. Voor genoemd bedrijf reist hij de wereld rond en woonde hij in zowel Rusland als de Verenigde Staten. In dit nummer is hij het gezicht van de havenregio. Alles is en blijft continue in beweging. 2 ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER 2014

3 COLOFON AMSTERDAM HISTORISCH HAVENGILDEDINER 2014 DE HAVEN INVESTEERT! Havenpenning Emma at Work Kees Jan Hendriks ontvangt Havenbedrijfsleven eervolle onderscheiding schenkt cheque van AMSTERDAM IJMUIDEN BEVERWIJK ZAANSTAD FOOD Levensbron voor de haven Amsterdam is sinds mensenheugenis s werelds belangrijkste overslaghaven voor cacao. Op de foto lost een kraandrijver van Maja Stuwadoors in opdracht van Vollers Holland BV bulkcacao. Locatie is de Hemweg, alwaar Vollers over een loods beschikt. FOTO: VOLLERS HOLLAND ZEEHAVENS AMSTERDAM is het promotiemagazine over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk, IJmuiden en Zaanstad. Verschijnt zes keer per jaar. Zeehavens Amsterdam is een uitgave van Amports De Ruijterkade AA Amsterdam Tel: amports@amports.nl In dit nummer: MAGAZINE DECEMBER 2014 nr 6 05 Van de voorzitter 07 Korte berichten 10 Havengildediner Food voor de havenregio Blik op bedrijven: 16 CWT Commodities Amsterdam 17 MEO 19 Parlevliet & Van der Plas 20 Chocolatemakers 22 Hellema Verpakkingen 23 Daalimpex Velsen 24 Pop Vriend Seeds 26 Meeder 27 Cacaovaarders 28 In beeld: Havengildediner 2014 in cijfers 30 Havengezicht: Rob Hansen, directeur Benelux Cargill 32 Zelf maken: kerstrecept uit de haven 35 Zeesluis als schaalmodel 36 Drie havenwethouders nemen het woord 42 Sterke samenwerking tussen Saedt en De Back 44 Update: offshore-wind 47 Gezocht: foodoperators 49 Oranjewerf viert feest 51 Regelluwe havenzones 52 Goed doel: Metakids 53 Havenberoepen 55 Juridische havenzaken 56 Twitter 57 Amports 58 Shipspotter 59 Historie in de haven Redactie: Laura Keegstra (directeur) Chris van der Deijl (projectmanager) Cees Visser (eindredacteur) Advertenties: Chris van der Deijl vanderdeijl@amports.nl Ontwerp en opmaak: FIZZ Marketing & Communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel Adverteerdersindex: AYOP 40 BAM Industrie Service 34 BCH - THI 45 Bek & Verburg 37 Blom B.V. 14 Breman Offshore 21 CVV IJmuiden 14 De Koperen Ploeg 33 Dura Vermeer 48 Forkliftcenter 25 Groenervaren 43 KVSA Felison Terminal 46 Libelle Service 54 Machinefabriek Saedt 39 Marpol 54 MEO 54 Rabobank 4 Restaurant IJmond 4 SGS Group Netherlands 50 STC Amsterdam 4 Telstar Port of Football 8 Ter Haak Logistics 14 VCK Logistics 6 Waterland Terminal 27 ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

4 Thuis in Nederland Thuis in de wereld 11 International Desks in Europa. Internationaal Zakendoen? De Rabobank is met 11 International Desks thuis in de belangrijkste Europese landen. We kennen er de markt, de wet- en de regelgeving en we hebben het netwerk waar u als ondernemer écht wat aan hebt. Kijk op rabobank.nl/internationaal Samen sterker OPLEIDING, TRAINING, SIMULATIE EN ADVIES ± schrijf nu in! Cursussen Havens en Logistiek - Scheepvaart, Vervoer en Expeditie - ORAM geaccrediteerd 21 dagdelen startdata 18/09/2014 en 08/01/ Expediteur - FENEX en FIATA geaccrediteerd 34 dagdelen startdatum 09/09/ Wij wensen u een goed, gezond en culinair nieuwjaar! Graag tot ziens in Restaurant IJmond. Royaal terras en eigen parkeerplaats aanwezig. Seinpostweg BT IJmuiden info@ijmond-restaurant.nl - Douanedeclarant 2 jaar startdatum 11/09/ Operator Tanker Agency 15 dagdelen start datum 17/09/2014 Kijk voor het complete aanbod op onze website WWWW.AMSTERDAM.STC-BV.NL

5 VAN DE VOORZITTER Food for thought Dit nummer van Zeehavens Amsterdam heeft als thema Food. En ik moet u eerlijk zeggen, dat ik bij dat woord een week na dato voornamelijk aan het Havengildediner kan denken. Wat was het dit jaar een mooie editie! Memorabel en historisch zijn passende etiketten voor het jaarlijkse event waarbij de hele Amsterdamse havenregio samenkomt. Jarenlang hebben we met het Havengildediner voeding gegeven aan de discussie en besluitvorming over de sluis. Ik ben er trots op dat Amports dat podium kan bieden. Op de woensdag voorafgaand aan het diner, ging de Amsterdamse gemeenteraad akkoord met de investering voor de versnelde en vergrote aanleg van de sluis. Vrijdagavond was hét moment om die historische mijlpaal te vieren, in aanwezigheid van minister-resident Rutte en met een feestelijke toost op de nieuwe sluis. In 2019 vieren we weer feest, want dan ligt de nieuwe sluis er gewoon. Met de nieuwe sluis investeren we in de toekomst van onze havenregio en de relatie met onze klanten. Ik ben er trots op! Terug naar de inhoud van deze Zeehavens Amsterdam, die in het teken staat van voedingsmiddelen. Geen gekke keuze in deze decembermaand. Een groot deel van de ingrediënten voor een mooi kerstmenu kunnen we immers betrekken uit de Amsterdamse havenregio. Zuidvruchten, cacao, koffie, diverse halffabricaten, luxe vissoorten; het gaat via de loodsen en fabrieken uit onze regio naar de consument. Cacao vormt nog steeds een van de pijlers in onze havenregio. Als oud-werknemer van SGS heb ik in de jaren negentig voor het eerst kennisgemaakt met de Amsterdamse cacaosector. Die was toen al bijzonder innovatief. In een paar jaar tijd werd overgeschakeld van vervoer in zakken naar vervoer in bulk. Dat almaar zoeken naar nieuwe efficiëntere logistieke concepten is wat de Amsterdamse cacaosector nog steeds kenmerkt. In dit nummer leest u hoe CWT dat doet. Dat innovatieve en vindingrijke loopt door alle verhalen heen. Zeker in de voedingsmiddelensector verandert er FRANS BAUD VOORZITTER AMPORTS Innovatie en vindingrijkheid lopen door alle verhalen heen ontzettend veel. Consumentenvoorkeuren veranderen, demografische ontwikkelingen vragen om inventieve oplossingen om ook in de toekomst de wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Of het nu gaat om logistiek of productie, de bedrijven in onze regio zitten er midden in. En dat blijft fascinerend om te volgen en aan u te laten zien! VOLGEND NUMMER Waar gaan we het in Zeehavens Amsterdam in 2015 over hebben? Uiteraard gaan we zoals u van ons gewend bent - in op actuele ontwikkelingen en achtergronden van de belangrijkste clusters in onze havenregio: energie, cruise, food, logistiek en maritieme dienstverlening. Onderwerpen die bijdragen aan het succes van deze clusters komen ook ZEEHAVENS AMSTERDAM IN 2015 Februari 2015 nr 1 aan de orde: samenwerking, verduurzaming, innovatie, ICT en opleiding en arbeidsmarkt. En dat alles beschreven vanuit het perspectief van de bedrijven; Wat houdt hen bezig? Waar zijn ze goed in? Wat hebben ze nodig? Hoe maken zij onze havenregio uniek? Natuurlijk gaan we ook de aanbesteding en bouw van de nieuwe zeesluis volgen. Een uniek project waar we graag met onze neus bovenop staan. Laat 2015 maar beginnen! Heeft u ideeën en tips voor Zeehavens Amsterdam? Neem dan contact op met de redactie op redactie@amports.nl. ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

6 Port of Amsterdam info@vcklogistics.nl Port of Rotterdam info.ocean@vcklogistics.nl Amsterdam Airport Schiphol info.air@vcklogistics.nl

7 KORTE BERICHTEN WWW. A M P ORTS. NL FOTO: HENK HONING Hij komt! De Amsterdamse gemeenteraad heeft op 26 november ingestemd met de versnelde en vergrote aanleg van de nieuwe grote zeesluis in IJmuiden. Met de daaraan verbonden investering is de bereikbaarheid van de havens en bedrijven aan het Noordzeekanaal zeker gesteld. Bereikbaar, betrouwbaar en beschikbaar. Dat zijn de sleutelwoorden als het gaat om de sluis, de voordeur van de Amsterdamse havenregio. Een bredere sluis maakt de haven beter bereikbaar, want ook geschikt voor de nieuwe generatie grotere zeeschepen. De nieuwe sluis heeft daarnaast een minimale uitval en is dus betrouwbaar zodat het logistieke proces door kan lopen zonder vertraging en bijbehorende kosten. En een diepere sluis is onafhankelijk van het tij beschikbaar, 24 uur per dag, 7 dagen per week. Ook dit verbetert de doorstroom en vermindert vertragingen. De voorbereidende werkzaamheden op de sluis zullen in het voorjaar van 2015 starten. Overigens is het project niet alleen vanwege de omvang uitdagend. Tijdens de bouw namelijk moeten zowel de wegverbinding over het sluizencomplex als het sluizencomplex zelf zo veel mogelijk ongehinderd in gebruik blijven. Naar verwachting zal de nieuwe sluis in 2019 beschikbaar zijn voor de scheepvaart. Shell stapt in Airborne Shell heeft een aandelenbelang genomen in Airborne Oil & Gas, dat een kunststof pijpleiding heeft ontwikkeld die de offshoreoliewinning op zijn kop kan zetten. De buizen van Airborne beloven een grote kostenbesparing voor oliemaatschappijen op te leveren. Waar de huidige leidingen van staal door roest doorgaans om de paar jaar aan vervanging toe zijn, daar gaan de buizen van composiet jarenlang mee. Doordat composieten leidingen bovendien veel lichter zijn, wordt het ook mogelijk op nog grotere dieptes te boren. Met staal ligt de grens rond de drie kilometer, zegt Eric van der Meer, ceo Airborne Oil & Gas. Daarna wordt het te duur. Met buizen van composiet kunnen oliemaatschappijen waarschijnlijk velden ontginnen die nog dieper liggen. Airborne Oil & Gas mikt op een snelle groei. Het bedrijf heeft nu twee productielijnen in IJmuiden en verwacht de komende vijf jaar nog eens acht nieuwe lijnen in bedrijf te nemen. De investering in Airborne is bekendgemaakt door het investeringsfonds Shell Technology Ventures (STV), de Shell-tak voor corporate venturing, waarbij de oliemaatschappij minderheidsbelangen neemt in beginnende, veelbelovende bedrijven. Cool! Op maandag 17 november schonk het havengebied ons andermaal een fraai schouwspel: twee grote reefers tegelijk bij Kloosterboer aan de Vissershaven in IJmuiden. De schepen kwamen uit Noord-Amerika om hier mt diepgevroren heek en koolvis te lossen. Te zien was de ruim 140 meter lange Lapponian Reefer, afkomstig uit Seattle (VS) met een tussenstop in het Spaanse Vigo. Daarnaast de 131 meter lange Green Costa Rica (zie foto), die in Alaska bij de vestiging van Kloosterboer in Dutch Harbor koolvis had geladen en ook de route Seattle-Vigo-IJmuiden aflegde. De ladingen vinden via het netwerk van Kloosterboer met trucks en/of short-sea hun weg naar de afzetmarkten binnen Europa om uiteindelijk te worden verwerkt in vissticks, ready-meals, fish & chips en fingerfood. FOTO: PETER HERWEIJER ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

8 You created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer ( You created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer ( WIJ CREËREN KANSEN PORT OF FOOTBALL THE WHITE LIONS W E C R E A T E O P P O R T U N I T I E S T E L S T A R (2nd to Ajax in Amsterdam region) COME AND JOIN US: Friday October January 24th 16th hrs hrs Telstar Telstar - Ajax FC Eindhoven Saturday Friday January October 24th 31st hrs hrs Telstar Telstar - de MVV Graafschap Maastricht Monday Friday February November 9th 21st hrs hrs Telstar Telstar - Fortuna FC Emmen Sittard Friday Monday February December 20th 1st hrs Telstar Telstar - FC NEC Volendam Friday March December 6th 12th hrs Telstar Telstar - VVV FC Venlo Den Bosch Friday January 16th hrs Telstar Ajax UNDEFEATED FOR THE SAME IN EUROPE MONEY SINCE WE 1963 WIN (Louis van Gaal) PARTICIPANTS PORT OF FOOTBALL: WIJ CREËREN KANSEN Telstar Port of Football is a sponsor scheme of first division football club Telstar. It s a unique platform for companies in the -North sea canal region-. A fun business network combined with great football and beer. Visit a match. Join our sponsor squad and call upon Sales Executive Steef Hammerstein, steef@sctelstar.nl. Telstar Stadium Minister van Houtenlaan 123b 1981 EK VELSEN-ZUID

9 KORTE BERICHTEN MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN RUIM 250 LEDEN: AMPORTS.NL WWW. A MPO R TS. NL Groene afspraken Minder zwerfafval in de Noordzee! Daarvoor gaan het Rijk, de visserij- en de strandsector zich op een creatieve en innovatieve manier inspannen. Onlangs ondertekenden deze partijen twee Green Deals, waarin zij zich verbinden aan concrete plannen. Zeekade Grote Hout (part I) De bouwactiviteiten voor de eerste helft van de nieuwe zeekade aan de Grote Hout in Velsen zijn begin volgend jaar afgerond. De werkzaamheden die mogelijk geluidsoverlast en trillingen konden veroorzaken, waren eind november al klaar. FOTO: REINDER WEIDIJK Die plannen behelzen onder meer dat vissersschepen opgevist en huishoudelijk afval gescheiden inleveren en de strandsector opruimacties op touw zet. Het Rijk op zijn beurt maakt zich binnen de deal sterk voor nationale en internationale uitwisseling van kennis en het verkennen van kansen voor (co)financiering. Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) is blij met de samenwerking: Ik ben trots te zien dat vele partijen in Nederland hun verantwoordelijkheid nemen en actief bijdragen aan het verminderen van zwerfafval op zee. Met de ondertekening van deze Green Deals hebben we iets moois bereikt: zowel vanaf het land als vanaf de zee maken verschillende partijen zich sterk om de hoeveelheid zwerfafval terug te brengen. Wereldwijd komt ongeveer tachtig procent van het zwerfvuil op zee van het land en twintig procent van scheepvaart en visserij. Voor de Noordzee is deze verhouding zestig procent van het land en veertig procent van scheepvaart en visserij (Strandmonitor). Drijvend zwerfvuil op zee bestaat voor ongeveer driekwart uit plastic ( plastic soep ). Vissen eten elk jaar tussen de 12 en 24 miljoen kilo plastic. Het is de omwonenden bijzonder meegevallen; zij zeggen nauwelijks tot geen overlast van de activiteiten te hebben ondervonden. Voor de oude palen is een combinatiewand aangelegd, waarvan de buispalen met zand zijn gevuld om ze extra robuust te maken. Zodra alle ankerbalken zijn geïnstalleerd, krijgt de damwand met schroefinjectie en legankers een stevige bevestiging aan de wal. In februari starten de werkzaamheden voor de tweede helft van de zeekade en verschuift MEO Stuwadoors zijn activiteiten naar het nieuwe gedeelte. Rond de zomer is de kade in zijn geheel klaar waarmee gemeente Velsen een bedrijventerrein met een nieuwe, breed inzetbare zeekade rijker is. Gemeenteraad akkoord met defiscalisatie Binnenhavengeld De Amsterdamse gemeenteraad gaat akkoord met de defiscalisering van het Binnenhavengeld (BHG) voor de Beroepsvaart voor het Amsterdamse havenwater. Het besluit, dat samenviel met de vaststelling van de verordening Binnenwatergeld Beroepsvaart voor 2015, is een belangrijke stap om het BHG Beroepsvaart voor het havenwater per 1 januari 2015 door Havenbedrijf Amsterdam te laten verzorgen. Een mailing zal binnenvaartschippers en -rederijen van de veranderingen op de hoogte brengen. Een belangrijke wijziging is dat opgaven per 2015 volledig digitaal in zijn te dienen; het opgavesysteem is geschikt voor computer, smartphone en tablet. Op deze manier hebben klanten op elk gewenst moment inzage in eerdere opgaven, minder administratieve lasten en altijd up-to-date gegevens. Een andere wijziging is dat binnenvaartschepen met een green award-certificaat per 1 januari 2015 in aanmerking komen voor een korting op het BHG. ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

10 HAVENGILDEDINER HISTORISCH HAVEN Iedereen die ook maar iets met de Amsterdamse havenregio te maken heeft, weet het: op de laatste vrijdag van november ga je naar het Havengildediner. Het jaarlijkse evenement, dat z n 69 e editie beleefde, was deze keer extra feestelijk door het positieve bericht over de definitieve aanleg van de nieuwe zeesluis en de aanwezigheid van minister-president Mark Rutte. Het heugelijke bericht waar velen jaren op hebben gewacht, sloot naadloos aan op het thema van de avond: De Haven investeert!. TEKST: EVELINE PAPA Dertje Meijer en Kajsa Ollongren brengen met de zaal een feestelijk toost uit op de versnelde komst van de zeesluis. FOTO: TOON BUCHNER Kees Jan Hendriks, ontvanger van de Havenpenning. FOTO: TOON BUCHNER 10 ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER 2014

11 GILDEDINER 2014 Na het positieve besluit van de Amsterdamse gemeenteraad om mee te gaan in de plannen voor de investering in de versnelde en vergrote aanleg van de sluis, zijn de grootste drempels genomen. De ontlading bij de aanwezigen in de zaal was goed zichtbaar. Zo werd tijdens het diner elk vrij moment tussen de gangen door aangegrepen om rond te lopen en met elkaar te praten. De voorzitter van Amports, Frans Baud, ging er in zijn speech uitgebreid op in: Hoe vaak hebben we het hier tijdens deze avond over de hoop op en de noodzaak van die sluis gehad? En nu is het zover! Hij roemde de samenwerking en energie waarmee iedereen aan het positieve resultaat heeft gewerkt en het strategische en economische belang van de sluis voor de havenregio. Van de lading die hier aankomt, wordt meer dan de helft (57 procent) in onze regio verwerkt. Dat zorgt voor inkomsten en arbeidsplaatsen in onze regio. Volgens Baud - in het dagelijks leven directeur van logistiek dienstverlener KVSA in IJmuiden - is het belangrijk aan een license to operate te werken. Investeren in innovatie, duurzaamheid en draagvlak zijn daarin sleutelwoorden. En dat doen onze leden. Wij, als Amports, laten graag het creatieve ondernemerschap van onze leden zien aan anderen. Sterk imago in buitenland Op het Havengildediner sprak ook, te midden van zo n vijfhonderd havenondernemers, politici en bestuurders uit het Noordzeekanaalgebied en de rest van Nederland, voor de eerste keer minister-president Mark Rutte. Hij sprak over de positieve reacties die hij ontvangt op zijn buitenlandse handelsmissies als het over de Nederlandse havens gaat en had het over ondernemerschap en handelsgeest. Onze havens zijn goed voor 36 miljard van de Nederlandse inkomsten. Dat is zes procent van alles wat we in Nederland verdienen. En dat komt mede door de hoge kwaliteit van onze dienstverlening, logistiek en infrastructuur. Hij noemde in dat verband het belang van samenwerken: In het buitenland ziet men de havens van Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen als één. Dat maakt het logisch om elkaar nóg meer op te zoeken en te versterken. Ook vroeg de premier speciale aandacht voor de belangrijke opgave om de vele vacatures in de haven te vervullen. Hij riep het aanwezige publiek op om daar mee aan de slag te gaan: Zorg dat je aan jongeren laat zien hoe geweldig het is om in die haven te werken! Havenpenning voor Kees Jan Hendriks Ook feestelijk was de overhandiging van de Havenpenning van Amports. Deze keer overhandigde Frans Baud de eervolle onderscheiding aan de zichtbaar ontroerde Kees Jan Hendriks, directeur van een van de oudste bedrijven in de Amsterdamse haven. Hendriks ontving de prijs voor zijn verdiensten en betrokkenheid bij de Amsterdamse havenregio. De Havenpenning wordt ieder jaar uitgereikt aan een ondernemer of bestuurder die een positieve bijdrage heeft geleverd aan de Amsterdamse havenregio. En dat kan over de directeur van C.J. Hendriks Expeditie- en Veembedrijf zeker worden gezegd. Baud: Kees Jan Hendriks richt zich niet alleen op zijn eigen bedrijf. Hij kijkt verder dan dat. Hij zoekt naar de verbinding tussen de havengemeenschap en de stad Amsterdam. En heeft onderwijs en ontwikkeling hoog in het vaandel staan. Cheque voor Emma at Work De Stichting Emma at Work ontving uit handen van Dertje Meijer, CEO van Havenbedrijf Amsterdam NV, een cheque van euro namens het havenbedrijfsleven en Havenbedrijf Amsterdam NV. Emma at Work spant zich in om jongeren met een chronische ziekte aan werkervaring te helpen. Meijer vertelde hoe belangrijk zij het werk van de stichting vinden: Wij vinden het belangrijk om te investeren in mensen. We zamelen geld in en roepen bedrijven op om werkplekken beschikbaar te stellen. En dat gaat steeds beter. In het afgelopen jaar waren dat maar liefst 38 bedrijven! Prof. Hugo Heymans, voormalig directeur en kinderarts van het Emma Kinderziekenhuis/AMC in Amsterdam en initiatiefnemer van Emma at Work, was blij met de gift: Gezond zijn is mee kunnen doen, ondanks je ziekte. In 2015 is het 70 e Havengildediner. Zet u alvast een kruisje in de agenda? FOTO: TOON BUCHNER FOTO: TOON BUCHNER ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

12 FOOD FOOD DOET LEVEN Hoewel qua tonnage de voedsel- en diervoedersector in het Noordzeekanaalgebied slechts tien procent van het totale overslagvolume uitmaakt, is de sector qua toegevoegde waarde en werkgelegenheid dominant. Of het nu om de vis in IJmuiden gaat of de cacao in Amsterdam en Zaanstad, de regio leeft van Food. Er zijn daarnaast pootaardappelen, plantaardige oliën, alcohol etcetera. Uiteraard gaat in de toekomst de expertise in het verwerken van Food en Feed in de circulaire economie een grote rol spelen. T EKST: RO B SCHOE MAKER Cacao Staande voor een kaart van het Noordzeekanaalgebied komt clustermanager logistiek bij Havenbedrijf Amsterdam N.V. Anthony van der Hoest handen en voeten tekort om aan te wijzen waar in de regio de cacao-gerelateerde bedrijven zitten. De potentie en bedrijvigheid is enorm. We hebben de vemen als CWT (zie ook pagina 16), DSV, Cotterell, Vollers, Steinweg Handelsveem en Katoennatie. We hebben USA-terminal voor de zeevaart en de barge-operators die de cacao nu met name vanuit Antwerpen hiernaar toe lichteren. We hebben een directe cacaotreinverbinding met Berlijn. Daarnaast bedrijven die het onderlinge verkeer uitvoeren, de controlemaatschappijen als SGS. Cacao is een ander woord voor toegevoegde waarde. De combinatie zeeschepen en cacao is op het ogenblik in Amsterdam minder gelukkig. De toenemende containerisering en de sterke prijsgedrevenheid van de verladers heeft ervoor gezorgd dat de cacao met name vanuit Antwerpen per binnenvaartschip aangeleverd wordt. De uitstekende intermodale verbindingen van Amsterdam met omringende havens is in dit geval niet alleen een voordeel. Voor de cacao kent Amsterdam de aanlopen van roro-zeerederij Grimaldi bij USA en in het seizoen van bulkschepen. Van der Hoest: De vemen blijven echter profiteren, ongeacht de wijze van aanlevering, van de zeer gunstige ligging nabij de industrie en de snelle toegangswegen daarnaartoe via hun kadeontsloten terminals. Voor het havenbedrijf heeft het natuurlijk de voor- FOTO: ED SEEDER FOTO: VOLLERS HOLLAND B.V. 12 ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER 2014

13 keur dat de cacao bijvoorbeeld uit West-Afrika weer per zeeschip wordt aangevoerd, liefst aangevuld met andere lading. Het cacaopakket vormt een prachtige basis, stelt de clustermanager. Het Havenbedrijf neemt als matchmaker graag de rol op zich om voor allerlei combinaties diverse partijen in de haven bij elkaar te brengen. De hoop is op de nieuwe zeesluis gevestigd zodat Amsterdam ook voor grote containerschepen op de Noord-Zuid-handel weer in een loop met Rotterdam, Antwerpen en Hamburg wordt opgenomen. Pootaardappelen Ook de toenemende containerisering van pootaardappelen biedt kansen. Een hoofdrolspeler in de pootaardappeloverslag stuwadoor MEO BV (zie ook pagina 17) baat inmiddels de Holland Cargo Terminal (HCT) uit en gebruikt het als tijdelijke opslagplaats voor windmolenonderdelen, maar ook worden hier per zeeschip zo n lege reefercontainers aangevoerd die na controle en reiniging in Beverwijk en Velsen gestuft worden met pootaardappelen. De bij HCT beschikbare reeferplugs kunnen ook heel goed ingezet worden door een organisatie als Greenport die allerlei agrarische gewassen per container wil vervoeren. Ook een nichemarkt als bloementransport is interessant. Wat Food aangaat is er in Amsterdam voor bedrijven ruimte om uit te breiden, er is volop expertise in de behandeling van kwetsbare commodities en er zijn uitstekende achterlandverbindingen. Alcohol, koffie, oliën Een speciale stroom levert het Noord-Europeses Wijnopslagbedrijf (NWB) die in Westpoort als een van de weinige natte-bulkterimals ter wereld exclusief alcohol op- en overslaat ten behoeve van de drankenindustrie (rum) en ook voor industriële toepassingen. De exclusiviteit garandeert FOTO: WILLEM MOOIJEN dat contaminatie met andere stromen uitgesloten is. Een belangrijke vestigingsargument is nog altijd de excellente kwaliteit van het Amsterdamse leidingwater. Het Amerikaanse Starbucks heeft zijn hoofdkantoor, opslag en branderij in Amsterdam vanwege de centrale ligging gevestigd en bedient daarvanuit Europa en het Midden-Oosten. Amsterdam kent voorts een constante stroom in de op- en overslag en bewerking van halffabrikaten zoals plantaardige oliën voor de voedings- en diervoedingsindustrie. Cargill heeft hier twee fabrieken waar sojabonen uit Brazilië en raapzaad en zonnebloempitten uit Europa wordt geperst, palmolie uit Azië (deels Food, deels Cosmetica). OBA verwerkt PKE s Palm Kernel Expellents, een residu van de palmoliewinning, uit Zuidoost-Azië. In totaal passeert in totaal 8 à 9 miljoen ton agriproducten de haven. Dat is ongeveer tien procent van de totale Amsterdamse overslag, zegt Marcel Gorris, die als clustermanager onder meer agriproducten bij Havenbedrijf Amsterdam N.V. in zijn portefeuille heeft. Het aandeel in de toegevoegde waarde is vele malen groter omdat een groot deel van de producten in de regio wordt verwerkt tot half- of eindproduct. Verder worden grondstoffen voor de diervoederindustrie - die bijvoorbeeld bij IGMA, Maja en OBA wordt overgeslagen via boord-boordoverslag - per barge regelrecht naar het achterland gebracht om pas daar te worden verwerkt tot diervoeder. Circulaire economie De Visie 2030 besteedt nadrukkelijk veel aandacht aan de circulaire en bio-based economie, aldus Gorris. De trend is steeds meer agrarische producten als grondstof voor chemische processen in te zetten als vervanging van fossiele producten. De expertise die er in Amsterdam is in Food en Feed is op lange termijn onontbeerlijk om grootschalige stromen te kunnen ontvangen en verwerken. De nieuwe zeesluis is dan hard nodig. Diepgang is bij agribulkschepen doorgaans niet het probleem, maar wel wachttijden, dus een soepele doorstroming bij de sluis is noodzaak. Grondstoffen komen ook uit de regio zelf. In Amsterdam en wijde omtrek wordt afgewerkte frituurolie ingezameld om die als basis voor biodiesel te gebruiken. Biodiesel Amsterdam aan de Hornhaven is in principe goed voor ton per jaar en er zijn plannen de capaciteit te verdubbelen. Over-de-datumvoedsel is een ander stroom. Dat kan worden vergist en omgewerkt tot biogas en compost. Met name tweede-generatie biodiesel, gemaakt uit afval, is heel aantrekkelijk ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER

14 Blom bv C.V.V. Coöperatieve Vereniging van Vletterlieden w.a. SLEEPDIENST EN DEKSCHUITENVERHUURDERIJ Sleepboten (Koppel)dekschuiten met spudpalen Pontons / Beunbakken Watertransporten Op- en overslagmogelijkheden Duurzaam vervoeren * SHIP MOORING / UNMOORING TENDERSERVICE AT ANCHORAGE SHIP COMMUNICATIONS / LAUNCH SERVICE SUPPLEMENTERY CREWSUPPLY ENVIRONMENTAL SERVICES * Duurzaam aan- en afvoeren van bouwstoffen en materialen Blom bv S LEEPDIENST Pier Afrika 10, 1013 BK Amsterdam Tel: Fax: EN DEKSCHUITENVERHUURDERIJ VCA CERTIFIED AND NEN-EN-ISO 9001:2008 Zuidersluisweg Adv. 14 1/2 pag. THL:Opmaak :38 Pagina AK IJmuiden T.+31(0) F.+31(0) cvv@vletterlieden TER HAAK LOGISTICS: Value-added Logistics LOGISTICS STORAGE WAREHOUSING DISTRIBUTION A fully equipped forwarding and shipping company. Providing worldwide transport by sea, road and air, complying with specific customer needs in the best way. We offer a wide range of value added services like warehousing activities, stock control and pick & pack operations. Fully licensed for all custom formalities. ISPS - AEO & FENEX certified TER HAAK LOGISTICS Ter Haak Logistics is, together with 4 other port related companies, part of The Ter Haak Group. Ruijgoordweg 80 - Westpoort HM Amsterdam The Netherlands - Branche office in Almere - Phone thl@terhaakgroup.com ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER 2014

15 kele fundamentele bewerkingen, zoals het verwijderen van ingewanden. FOTO: ED SEEDER voor oliemaatschappijen waarvan slechts 2,5 procent moet worden bijgemengd in plaats van 5 procent bij eerste generatie biodiesel afkomstig van Voedingsgewassen. Food gerelateerd is uiteraard ook de kunstmestfabriek van ICL (volume 1 miljoen ton) die al honderd jaar in de haven opereert en de Europese markt bedient. Deze fabriek is zeer actief bij het recyclen van fosfaten uit bijvoorbeeld rioolwater of verbrandingsassen van afvalverbranding. Vis Visserij, offshore en ferry & cruise. Op die pijlers rust het succes van de IJmuidense haven, waarbij locatie en innovatie bij alle drie een doorslaggevende rol spelen. De vis vers en diepgevroren eist van oudsher een hoofdrol op. Het zit in onze genen, zegt algemeen directeur Peter van de Meerakker van Zeehaven IJmuiden NV. Al vanaf 1899 wordt met de oprichting van de Rijksvischafslag in IJmuiden verse vis vanaf de Noordzee aangevoerd en daar is later de diepgevroren vis bijgekomen uit verderweggelegen Europese wateren. Ook vervult IJmuiden meer en meer een draaischijffunctie in de visdistributie door ook stromen uit Scandinavië en Alaska bestemd voor Europese afzetmarkten naar zich toe te trekken. In 2014 is 14 miljoen kilo, met een waarde van 50 miljoen euro, aan verse plat- en rondvis tong, schol, tarbot, zeebaars aan land gebracht en daarmee heeft IJmuiden in Nederland een marktaandeel van bijna 25 procent. In 2013 was dat nog 12 procent. Van de Meerakker: We zijn als aanlandhaven voor Noordzeevis aantrekkelijker geworden. Vis die hier wordt aangevoerd is binnen een uur na aankoop al in de IJmuidense visverwerkende en handelsbedrijven. Het economisch perspectief van de nog ruim honderd schepen tellende kottervloot is verbeterd, mede door eigen innovaties zoals het elektrische pulskorsysteem dat het vroegere boomkorsysteem heeft vervangen. Dat levert minder verstoring van de zeebodem op, tot tweederde minder brandstofverbruik en minder ongewenste bijvangsten. Kortom, veel duurzamer. Ook de limiet die de Europese vangstquota stellen, draagt bij aan een duurzamer bedrijfsvoering. Daarnaast is in IJmuiden sinds 2009 voor verse vis de internetveiling Pefa operationeel waardoor kopers uit heel Europa op afstand kunnen kopen, met een gunstige ontwikkeling op het prijsniveau. Tachtig procent van de hier aangelande vis gaat is bestemd voor de export, op ijs doorgevoerd na en- Diepgevroren visserij Vanuit IJmuiden is ook de pelagische visserij met hektrawlers ontstaan, schetst Van de Meerakker. In de jaren zestig vóór de tijd van Europese vangstquota - zocht men naar nieuwe vangstgebieden verderweg op zee. Verwerking en ingevroren opslag aan boord in grote schepen bleek de innovatie om pelagische vis als haring, makreel, horsmakreel, blauwe wijting en sardien in de Europese wateren te kunnen vangen. Pelagisch komt van het Griekse woord voor zee, te weten Pelagos. Deze visssoorten zwemmen in scholen in de hele waterkolom van vlak boven de bodem tot aan de oppervlakte. Als uitvloeisel daarvan verrezen in IJmuiden grote koel- en vriesvemen waarmee de gehele keten werd gedekt: aanvoer, opslag, logistieke verwerking, handel en transport (reeferschepen en meer en meer reefercontainers). Hierbij werd een mondiale markt aangeboord: Midden-Oosten, Afrika, Azië. In Nederland zijn Parlevliet en Van der Plas (zie p. 19 en Vrolijk leidende rederijen waarbij 50 procent van de vangst uit de Europese wateren in IJmuiden wordt aangeland, goed voor een omzet van ruim 1 miljard euro per jaar. Kloosterboer, die inmiddels ook het vrieshuis van Daalimpex in Velsen heeft verworven, heeft een dominante positie. De dikte van de in IJmuiden aanwezige ladingstroom en faciliteiten werkt als een magneet, zeker door kostenvoordelen. Mede hierdoor is hier een distributieknooppunt ontstaan, waarbij IJmuiden meer en meer fungeert als een draaischijf voor vis met lijnverbindingen met Scandinavië en Noord-Amerika en Alaska. FOTO: DICK VAN DEN BERG Om een idee te geven, zegt de havendirecteur. Van de totale Europese vriescapaciteit bevindt 25 procent - 7 miljoen m3 - zich in Nederland en daarvan 2 miljoen m3 in IJmuiden/ Velsen. Ook in de pelagische visserij is duurzaamheid een speerpunt. Van de Meerakker: Zo leggen wij de hektrawlers als ze in de haven zijn op walstroom, zodat de generatoren uit kunnen. Vanzelfsprekend worden ook in deze visserij de Europese vangstquota gerespecteerd. Ook hier is het adagium: Laat het kapitaal in zee, en vis alleen de rente eruit. ZEEHAVENS AMSTERDAM DECEMBER