Rapportage uitstroomresultaten Wet werk en bijstand (Wwb)

Transcriptie

1 Rapportage uitstroomresultaten Wet werk en bijstand (Wwb) 2 e kwartaal 2013 Kenmerk: Z Versiedatum: juli/augustus 2013 Afdeling Ruimte en Welzijn Denise Last 1

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Vooraf 1.2 Samenvatting 1.3 Kader 1.4 Leeswijzer 2 Historie 2.1 Ontwikkeling instroom Wwb 2.2 Ontwikkeling uitstroom Wwb 2.3 Ontwikkeling in- en uitstroom Wwb 2.4 Ontwikkeling WWB-klantenbestand 2.5 Opbouw Wwb-klantenbestand 2.6 Ontwikkeling andere uitkeringen 3 Inzet uitstroominstrumenten 3.1 Overzicht inzet uitstroominstrumenten in Uitstroom naar werk in Resultaten SEV 4 Financiën Wwb/ IOAW/ IOAZ/ Bbz 4.1 Ontwikkeling inkomensdeel 4.2 Ontwikkeling werkdeel Bijlagen: toelichtende schema s Instroom Wwb Uitstroom Wwb Ontwikkeling bestand WWB Ontwikkeling andere uitkeringen Financiële gevolgen Wwb/ IOAW/ IOAZ/ Bbz Uitstroominstrumenten 2

3 1. Inleiding Periodiek wordt door de afdeling Sociale Zaken de uitstroomresultaten van bijstandsgerechtigden in Groesbeek onder uw aandacht gebracht. Met deze rapportage informeren wij u over de resultaten van het tweede kwartaal van Daarnaast bevat dit de verslag aanvullende informatie die de helpen de resultaten te verklaren. Samenvatting In het tweede kwartaal van 2013 is het Wwb-klantenbestand toegenomen van 283 naar 298 Wwbgerechtigden. Dit is een toename van 5% ten opzichte van 1 april Gerekend vanaf 1 januari 2013 is het Wwb-klantenbestand zeer fors toegenomen met 20%. Instroom Net als in het eerste kwartaal van 2013 is het aantal ingediende bijstandsaanvragen in het tweede kwartaal van 2013 nog steeds hoog. In totaal zijn dit kwartaal 38 nieuwe Wwb-uitkeringen toegekend. Met name de groep instromers met als instroomreden het wegvallen van inkomsten/ en of vermogen en einde van de WW-uitkering (max. WW) was erg hoog. Uitstroom In het tweede kwartaal van 2013 zijn 23 personen uitgestroomd uit de uitkering, een verdubbeling ten opzichte van de uitstroom in het eerste kwartaal van 2013 (11 personen uitgestroomd). In vergelijking met het jaar 2012 is de uitstroom in het tweede kwartaal van 2013 gemiddeld te noemen. Ook vond er een stijging plaats van het aantal IOAW-gerechtigden in de gemeente Groesbeek. In het tweede kwartaal van 2013 is het IOAW-bestand toegenomen van 24 naar 27 IOAW-gerechtigden. Het Bbz-klantenbestand is licht toegenomen van 6 naar 7 Bbz-gerechtigden. Kader Voor het kader rond het onderwerp uitstroom zijn de volgende documenten van belang: Beleidsplan Re-integratie , "Zelfstandig waar het kan, ondersteuning waar het moet"; Uitvoeringsplan re-integratie WWB gemeente Groesbeek 2012; Re-integratieverordening Wwb, Ioaw en Ioaz gemeente Groesbeek 2012; Het Beleidsplan Re-integratie wordt op basis van het door u vastgestelde beleidskader op dit moment uitgewerkt. Leeswijzer Voor het bredere perspectief informeren wij u niet alleen over de WWB, maar ook over de door de gemeente uit te voeren regelingen Wet Inkomensvoorziening Oudere En Gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkloze Werknemers (IOAW) en het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz), alsmede de landelijke regeling Werkloosheidswet (WW), uitgevoerd door het UWV. Aan de orde komen achtereenvolgens: de historie vanaf 2009; aangevuld met de cijfers over het tweede kwartaal 2013 met conclusies; en de bijlagen met detailinformatie. 3

4 2 Historie In de hierna volgende schema s ziet u de ontwikkeling van het Wwb-bestand tot en met het tweede kwartaal Ontwikkeling instroom Wwb In het tweede kwartaal van 2013 zijn er in totaal 38 nieuwe Wwb-gerechtigden ingestroomd. In het eerste kwartaal van 2013 zijn 46 nieuwe Wwb-uitkeringen toegekend. In vergelijking met 2011 en 2012 is te zien dat de instroom nieuwe Wwb-gerechtigden in de eerste helft van 2013 zeer fors toeneemt. De reden van instroom in het tweede kwartaal van 2013 is zeer divers. Enkele opvallende zaken: De gevolgen van de economische crises zijn zichtbaar doordat instroom in de Wwb vanwege het einde van de WW-uitkering (max. WW), sterk is toegenomen ten opzichte van de afgelopen twee jaar. In totaal zijn er het eerste half jaar van personen ingestroomd wegens einde van de WW-uitkering (in heel 2012 ging het in totaal om 19 personen). Daarnaast is er in de eerste helft van 2013 een sterke toename van nieuw verstrekte Wwbuitkeringen, vanwege einde dienstbetrekking of einde ZW(Ziektewet)-uitkering. In totaal zijn er het eerste half jaar van personen ingestroomd wegens einde dienstbetrekking of einde ZW(Ziektewet)-uitkering (in heel 2012 ging het in totaal om 3 personen). Ook is er een toename aan instroom in de Wwb wegens te weinig, of geen inkomsten (meer) uit eigen bedrijf. In totaal bedroeg deze groep 6 personen in de eerste helft van In heel 2012 ging het in totaal om 2 personen. In het tweede kwartaal van 2013 zijn er in totaal 9 personen ingestroomd door het wegvallen van inkomen en/of vermogen. In het eerste kwartaal ging het om 15 personen. Dit is een verdubbeling ten opzichte van de kwartalen in 2011 en In schema 1 van de bijlage is deze groep nieuwe Wwb-gerechtigden weergegeven onder het kopje inkomsten < norm. In onderstaand schema is de ontwikkeling van de instroom weergegeven. Voor detail informatie over de reden van instroom, zie schema 1 in de bijlage. Niet alle Wwb-uitkeringsaanvragen leiden tot een toekenning van een Wwb-uitkering. Door scherp te zijn aan de poort zijn in het tweede kwartaal van 2013 in totaal 3 aanvragen afgewezen/ingetrokken of niet in behandeling genomen (7% van het totaal aantal Wwb-uitkeringsaanvragen). In het eerste kwartaal van 2013 bedroeg dit aantal eveneens 3. 4

5 2.2 Ontwikkeling uitstroom Wwb Tijdens het tweede kwartaal van 2013 zijn er in totaal 23 personen uitgestroomd uit de uitkering. In vergelijking met het jaar 2012 is de uitstroom in het tweede kwartaal van 2013 gemiddeld te noemen. Wat opvalt is dat uitstroom in het tweede kwartaal van 2013 verdubbelt is ten opzichte van de uitstroom in het eerste kwartaal van 2013 (11 personen uitgestroomd). Deels komt dit omdat er een inhaalslag van de werkvoorraad is gemaakt. De reden van uitstroom is in het eerste kwartaal van 2013 zeer divers te noemen. In het tweede kwartaal van 2013 zijn er in totaal 7 personen uitgestroomd door inkomsten boven de (bijstands)norm en 2 personen zijn uitgestroomd door start als zelfstandige (samen 39% van de totale uitstroom). Ondanks de toename ten opzichte van het eerste kwartaal (4 personen) ligt dit aantal lager dan de gerealiseerde uitstroom in 2011 en In onderstaand schema is de ontwikkeling van de uitstroom weergegeven. Voor detail informatie over de reden van uitstroom, zie schema 2 in de bijlage. 2.3 Ontwikkeling in- en uitstroom Wwb In onderstaand schema is de ontwikkeling van de uitstroom afgezet tegen de ontwikkeling van de instroom. 5

6 2.4 Ontwikkeling Wwb-klantenbestand Uiteindelijk gaat het om de grootte van het actuele klantenbestand. In onderstaand overzicht is te zien dat gedurende de periode medio 2010 tot eind 2012 het klantenbestand redelijk stabiel is, (tussen de Wwb-gerechtigden). De zeer sterke stijging van het Wwb-klantenbestand in de eerste 2 kwartalen van 2013 is opvallend. Het aantal Wwb-gerechtigden in de gemeente Groesbeek is in de eerste helft van 2013 toegenomen van 248 Wwb-gerechtigden naar 298 Wwb-gerechtigden. Net als in het eerste kwartaal van 2013 is het aantal ingediende bijstandsaanvragen nog steeds hoog. De uitstroom is in het tweede kwartaal van 2013 is gemiddeld te noemen, in vergelijking met het jaar De werkvoorraad aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 is hoog met 22 Wwbaanvragen (normaal is 8-12 aanvragen). In onderstaand schema is de ontwikkeling Wwb-klantenbestand weergegeven. In onderstaand schema is de ontwikkeling van het Groesbeekse Wwb-klantenbestand en het landelijke Wwb-klantenbestand weergegeven. Het Wwb-klantenbestand in de gemeente Groesbeek is in de eerste 2 kwartalen van 2013 toegenomen met 20,0 % (ten opzichte van ). Ontwikkeling Wwb- klantenbestand Voorgaande jaren Wwb- klantenbestand (stand einde jaar) Ontwikkeling Wwb Groesbeek Ontwikkeling Wwb Landelijk ( pers < 65jr) ,2 % + 8,5 % ,7 % + 9,3 % ,3 % + 2,8 % ,4 % + 2,9 % 2013 Maart 13 Juni Bron: CBS, Algemene bijstand; uitkeringen op grond van de WWB + 14,1 % + 3,8 % + 20,0 % 1 Nog niet voorhanden 1 Betreft Wwb bestandsontwikkeling t.o.v. 1 januari

7 2.5 Opbouw Wwb-klantenbestand In de hierna volgende schema s ziet u de opbouw van het Groesbeekse Wwb-klantenbestand per 1 juli 2013 in werk, werk/zorg en zorgklanten. Werk, werk/zorg en zorgklanten Het klantenbestand bestaat uit werkklanten, werk/zorgklanten en zorgklanten. Het kenmerk van werkklanten is dat deze personen binnen 12 maanden geheel of gedeeltelijk aan het werk kunnen, indien er passend werk voorhanden is. Bij werk/zorgklanten is de verwachting dat deze personen, afhankelijk van de aanwezige problematiek, zeker niet binnen 12 maanden aan de slag kunnen. Bij zorgklanten bestaan er geen verwachtingen meer rond uitstroom naar reguliere arbeid. Bestandsopbouw per 01/07/ (13%) werkklanten 80 (27%) 62 (21%) 117 (39%) werk/zorgklanten Zorgklanten Nog niet gecategoriseerd 7

8 2.6 Ontwikkeling andere uitkeringen Naast de Wwb kennen we nog andere uitkeringssoorten. Hier gaan we kort in op het Inkomensbesluit oudere en (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt werknemers (IOAW), het Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz) -beiden uitgevoerd door de gemeente- en de WW, uitgevoerd door het UWV. Ontwikkeling IOAW In het schema ziet u de ontwikkeling van het IOAW-bestand. Het IOAW-bestand is in de periode redelijk stabiel. In de eerste 2 kwartalen van 2013 is een sterke toename van het IOAW-bestand te zien, van 20 IOAW-gerechtigden naar 27 IOAW-gerechtigden. Voor detail informatie wordt verwezen naar schema 4 in de bijlage. Ontwikkeling Bbz In het schema ziet u de ontwikkeling van het Bbz-bestand. Het Bbz-bestand is redelijk stabiel, waarbij opgemerkt wordt dat het om zeer kleine aantallen gaat. Voor detail informatie wordt verwezen naar schema 5 in de bijlage. Ontwikkeling WW In het schema ziet u de ontwikkeling van het WW-bestand. Het gaat om inwoners van de gemeente Groesbeek met een WW-uitkering. Te zien is dat in het eerste kwartaal van 2013 het aantal WWgerechtigden sterk is toegenomen (toename van 10 % t.o.v ). Landelijk is het aantal WWgerechtigden in de periode tot toegenomen met 11,6%. Voor detail informatie wordt verwezen naar schema 6 in de bijlage. Bron: CBS, WW-bestand gemeente Groesbeek, cijfers 2 e kwartaal 2013 zijn nog niet beschikbaar 8

9 3 Inzet uitstroominstrumenten Het is ook financieel van belang dat wordt ingezet op uitstroom. De gemeente zet, ter bevordering van de uitstroom, verschillende instrumenten in en werkt daarbij samen met diverse partijen. In deze paragraaf kijken we naar de verschillende uitstroominstrumenten en de mate waarin ieder instrument in het eerste en tweede kwartaal van 2013 is ingezet, ter bevordering van uitstroom. 3.1 Overzicht inzet uitstroominstrumenten in 2013 In het schema ziet u de verschillende uitstroominstrumenten en de mate waarin ieder instrument in het eerste en tweede kwartaal van 2013, is ingezet ter bevordering van uitstroom. De ingezette werkervaringsplekken bij werkgevers en bij de klussendienst SWG zijn opgenomen in het SEV resultaten overzicht in paragraaf 3.3. Voor een overzicht van de verschillende uitstroominstrumenten, inclusief doelstelling en nadere toelichting, wordt verwezen naar schema 10 in de bijlage. 3.2 Uitstroom naar werk in 2013 We zijn voor de re-integratie van Wwb-gerechtigden sterk afhankelijk van de arbeidsmarkt. De werkeloosheid ligt in de arbeidsmarktregio Zuid-Gelderland de laatste jaren boven de landelijke werkeloosheid. Landelijk lag het percentage werkzoekenden in mei 2013 op 8,1% van de beroepsbevolking. 2 In de arbeidsmarktregio Zuid-Gelderland lag het percentage werkzoekenden in mei 2013 met 9,7% van de beroepsbevolking, boven het landelijke gemiddelde. Gedurende het tweede kwartaal van 2013 zijn 7 personen uitgestroomd naar werk en 2 personen gestart als zelfstandige. In het eerste kwartaal van 2013 zijn 4 personen uitgestroomd naar werk. In onderstaand schema is te zien welke instrumenten, in het eerste en het tweede kwartaal van 2013, tot welke uitstroomaantallen hebben geleid. 2 Factsheet arbeidsmarktregio Zuid-Gelderland mei

10 3.3 Resultaten SEV Via de SEV (de Sociaal Economische Versterkingsimpuls) wil de gemeente Groesbeek haar samenwerking op gelijkwaardige basis met het bedrijfsleven versterken en uitbreiden. In onderstaand overzicht zijn de SEV resultaten zichtbaar die gerealiseerd zijn in het eerste en tweede kwartaal van Gedurende het eerste en tweede kwartaal van 2013 zijn er 20 betaalde banen gerealiseerd en 31 werkervaringsplaatsen. 3.3 Conclusie re-integratie Ondanks de intensivering van de re-integratieactiviteiten verwachten we dat uitstroom de komende tijd moeilijk zal zijn. Het realiseren van uitstroom blijft natuurlijk wel het doel. Om de kandidaten een zo goed mogelijke uitgangspositie op de arbeidsmarkt te geven wordt daarnaast sterk ingezet op werkervaringsplekken. Kandidaten op een werkervaringsplek hebben de kleinst mogelijke afstand tot de arbeidsmarkt, wat de kans op werk voor hen zo groot mogelijk maakt. Zodra de arbeidsmarkt aantrekt verwachten wij het effect hiervan in onze statistieken terug te zien. We zien in het grote aantal gerealiseerde werkervaringsplekken de effecten van de werkgeversbenadering van de SEV. De verwachting is dat dit aantal de komende periode nog verder zal stijgen en dat dit resulteert in een toename aan betaalde banen. 10

11 4. Financiën Wwb/ IOAW/ IOAZ/ Bbz 4.1 Ontwikkeling Inkomensdeel Een toe- of afnemend Wwb-klantenbestand heeft financiële gevolgen. In een negatief scenario, waarbij de gemeente meer uitgeeft aan uitkeringen dan dat er van het Rijk aan Inkomensdeel Wwb wordt ontvangen, draait de gemeente zelf op voor het teveel verstrekte. Inkomensdeel 4.2 Ontwikkeling Werkdeel De gemeente ontvangt voor de uitvoering van de re-integratietaken middelen van het Rijk in het participatiebudget: het deel voor re-integratie (voorheen het Wwb-Werkdeel). Vanaf 2009 is te zien dat het Rijksbudget sterk afneemt. De sterke teruggang van middelen voor de re-integratie activiteiten, zijn in de afgelopen jaren vanuit de eerder gevormde voorziening aangevuld. Het overschot uit het jaar 2012 ad is beschikbaar voor de re-integratie activiteiten in het jaar Werkdeel 11

12 Bijlagen: toelichtende schema s Instroom Wwb Schema 1: Instroom Wwb Kwartaal Inkomen < norm Einde dienstbetrekking/ ZW / AO-uitkering Te weinig inkomen uit bedrijf, ex-zelfstandige Werkloosheid zonder WW-recht Einde WW-uitkering Einde studie/ schoolverlater Einde huwelijk/relatie Einde detentie Verhuizing Ex-asielzoeker Anders Per kwartaal Totaal per jaar Uitstroom Wwb Schema 2: Uitstroom Wwb kwartaal Inkomsten > norm Start als zelfstandige WAO/Wajong AOW Voorliggende voorz Verhuizing Samenwoning Studie Fraude Overlijden Detentie 1 1 Overig Onbekend Per kwartaal Totaal per jaar

13 Bestandsontwikkeling Wwb Schema 3: Ontwikkeling bestand Wwb kwartaal Beginstand Instroom Uitstroom Eindstand Ontwikkeling andere uitkeringen Schema 4: Ontwikkeling bestand IOAW kwartaal Beginstand Instroom Uitstroom Eindstand Schema 5: Ontwikkeling bestand Bbz kwartaal Beginstand Instroom Uitstroom Eindstand Schema 6: Ontwikkeling WW-bestand gemeente Groesbeek kwartaal Beginstand Instroom / Uitstroom / Eindstand Bron: CBS, WW-bestand gemeente Groesbeek, cijfers 2 e kwartaal 2013 zijn nog niet beschikbaar 13

14 Financiële gevolgen Wwb/ IOAW/ IOAZ/ Bbz Inkomensdeel Schema 7: Betaalde uitkeringen e kwartaal e kwartaal * 3e kwartaal e kwartaal Totaal * Cijfers 2 e kwartaal zijn nog niet voorhanden N.B.: - De uitbetaalde uitkeringen in mei zijn inclusief de uitbetaling van het vakantiegeld; - Herberekening van de loonheffing van de uitkeringen gedurende het hele jaar wordt toegerekend aan de maand december. Schema 8: Beschikbaar rijksbudget en uitgaven Uitgaven Rijksbijdrage * Tekort * Op 28 juni 2013 is de rijksbijdrage bijgesteld naar (de oorspronkelijke raming was ). In het najaar van 2013 zal het rijksbijdrage definitief worden vastgesteld. Werkdeel Schema 9: Beschikbare en uitgegeven re-integratie middelen Rijksbijdrage Meeneem-regeling Totaal beschikbaar Uitgaven Restant

15 Uitstroominstrumenten Schema 10: Toelichting uitstroominstrumenten Instrument Werkervaringsplaats (Met behoud van uitkering, begeleiding door klantmanager) Proefplaatsing (Met behoud van uitkering, begeleiding door klantmanager) Loonkostensubsidie (Uit de uitkering, tijdelijke aanvulling in de vorm van loonkostensubsidie) Scholing (Met behoud van uitkering, extra kosten) Voorbereiding op eigen bedrijf (Met behoud van uitkering, extra kosten) Interculturele coaching (Met behoud van uitkering, extra kosten). Inburgering Begeleiding van WWB-gerechtigden door klantmanagers Omschrijving Het opdoen van werkervaring met behoud van uitkering, geen uitzicht op een baan bij deze werkgever. Proefplaatsing is een aparte vorm van het opdoen van werkervaring, hier is uitzicht op een baan bij deze werkgever. Dit instrument kan ingezet worden om een klant te laten uitstromen naar een reguliere baan, waarbij nog niet de volledige prestatie kan worden geleverd. Het instrument loonkostensubsidie is niet beschikbaar voor NUG-gers en Anw-ers. Scholing wordt beroepsgericht ingezet, bij voorkeur met baangarantie. Beginnende en gevestigde ondernemers kunnen een beroep doen op ondersteuning van de gemeente op grond van het Besluit bijstand zelfstandigen (Bbz). De gemeentelijke ondersteuning kan bestaan uit een periodieke uitkering of een lening, of inhoudelijke ondersteuning. Training Bewustwording eigen situatie in Nederland. Doel is het helder krijgen van de eigen positie in Nederland. Het leren van de Nederlandse taal (NT 2 bij ROC) Doel van de klantmanager is om WWBgerechtigden te laten uitstromen uit de uitkering, door middel van intensieve begeleiding en sturing bij het vinden van werk. Duidelijk is dat de klantmanager hier altijd een bijdrage aan geleverd heeft. 15

16 Projecten / samenwerking met: Omschrijving BORN bouw-opleidingen (Geen uitkering, wel bijdrage in scholings-kosten) Klussendienst SWG (Met behoud van uitkering) Basalt project 2012 (Met behoud van uitkering en kosten Basalt en evt. scholing) Career en kids (Met behoud van uitkering en extrakosten i.v.m. begeleiding) Randstad HR Solutions (Met behoud van uitkering en extra kosten i.v.m. begeleiding) Scholing via WEB middelen Stichting BORN is een regionale opleidingsorganisatie voor jongeren in de bouw. De trajectduur is 2 jaar en onze bijdrage is 3.000,- per traject. Deze klussendienst in Groesbeek wordt gebruikt als voorschakeling voor re-integratietrajecten Doel van dit project is uitstroom van WWBgerechtigden. Doel is verbetering van de arbeidsmarktpositie van alleenstaande ouders verbeteren. Doel van dit project is uitstroom van WWBgerechtigden. Scholing via de Wet Educatie Beroepsbevolking. 16

17 Intergemeentelijke samenwerking: Omschrijving Jongerenloket / Regionaal loket voor jongeren (Preventief middel, kosten per jaar) Bij de invoering van de WIJ per 1 oktober 2009 is gezamenlijk door de regio-gemeenten en andere partijen (o.a. RMC) het regionale Jongerenloket te Nijmegen gestart. Regionaal Mobiliteits-centrum (Preventief middel, per 2011 geen kosten meer) Bij het begin de economische crisis gestart door UWV Werkbedrijf met (financiële) ondersteuning van het Rijk en de regio-gemeenten (2009/2010). Doel: voorkoming van werkloosheid bij dreigend ontslag door herplaatsing elders. Scharnierfunctie MUG (samenwerking met gemeenten Millingen aan de Rijn en Ubbergen en het UWV Werkbedrijf) Begin 2010 overeenkomst voor 2 jaar met werkgevers om 30 vacatures te vervullen en 40 werkervaringsplaatsen te leveren. Schakel tussen werkgever en werkzoekende. Op verzoek van werkgevers worden geschikte kandidaten gezocht binnen de lokale uitkeringsbestanden (WW)B. Vanuit de gemeente worden werkgevers actief benaderd om klanten werkervaring op te laten doen en klanten te laten uitstromen. Het project Scharnierfunctie MUG is inmiddels geëvalueerd. Uit de evaluatie komt naar voren dat het actief benaderen van werkgevers goede resultaten oplevert. In de periode zijn er 37 vacatures en 51 werkervaringsplaatsen vervuld. 17