De vergrieksing van Griekenland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De vergrieksing van Griekenland"

Transcriptie

1 Hero Hokwerda De vergrieksing van Griekenland aan de hand van Thessaloníki (HOVO, okt. 2014)

2 Bevolkingssamenstelling Griekenland 19 e /20 e eeuw -Grieken vs. andere etnische/talige groepen -Grieken vs. Grieken Vergrieksing bevolking -wijziging bevolkingssamenstelling -beleid van vergrieksing (taal/geschiedenis/onderwijs) -maatschappelijke ontwikkelingen Algemeen kader -van polyetnisch/multicultureel (Osmaans) rijk -naar nationale (Griekse) staat -naar moderne samenleving case-study : Thessaloniki -Noord-Griekenland i/h algemeen -én: Thessaloníki eigen geval (grote Joodse gemeenschap)

3 3

4 4

5 In t verleden ligt het heden, in het nu wat komen gaat (Bilderdijk) -in 1912 al 2012 te zien??? -veel uit 1912 is géén heden geworden -in 2012 nauwelijks iets van 1912 te zien -en wat van 2112 te zien??? : cesuur in geschiedenis van Thessaloníki -eeuw van vergrieksing -vg. Gioconda en Mazowers City of Ghosts -ikzelf: 1969 / 1976 / etc. -schrijver Yorgos Ioannou -nu: keurig aangeharkte stad -maar: tegels lichten (joodse grafstenen!) 5

6 6

7 Heimwee naar situatie rond 1900 wat wás die situatie? -polyetnische/multiculturele (Osmaanse) samenleving -vg. Constantinopel, Smyrna, Alexandrië, Beiroet, Odessa - West-europeaans heimwee? (pre-nationaal?) -eigen Grieks heimwee? (eigen handels-/burgerklasse?) Bont geheel van rassen, talen, godsdiensten, kleding -leefden in goede orde samen (?) dooreen / naast elkaar -idealisering/romantisering achteraf -(ook) armoede/ellende -Thessaloníki: alleen villa s nog over! -merendeel: van sappelaars tot sloebers 7

8 8

9 Thessaloníki rond 1900 (1912) -deel van polyethnisch rijk: Osmaans rijk, onder Turkse leiding (sultan) -criterium was godsdienst, niet natie (volk) -Turk(s) = moslim // Griek(s) = orthodox -modernisering Osmaanse rijk, Othomanen -eigen Turks nationalisme (na Grieks, Servisch etc.) - Jong-Turken : van internationalisme naar nationalisme -Joden / Turken (moslims incl. dönmedes) / Grieken -Serven, Bulgaren, Arvanites, zigeuners, Armeniërs, Franken -eigen begraafplaatsen Armeniërs/ Franken -plattegrond 9

10 (Uit Mazower, City of ghosts) 10

11 Grieks bevolkinsdeel Thessaloniki (ca ) -Griekse stad? -bevolkingssamenstelling (ca. 20%) -historische afkomst aansluiting bij Griekenland, bevrijding -stichting in hellenistische tijd -Romeinse tijd (Paulus; later keizerstad) -Byzantium -bloei in laat-byzantijnse tijd -Athos, hesychasme -Tourkokratía; negentiende eeuw -1912: ca. 20% van de bevolking -op het nippertje Grieks (Bulgaren!) -eerst stad veiligstellen (joden, Turkse burgemeester) -20 e eeuw: vergrieksing ( vanzelf en verdringing ; straks meer) 11

12 12

13 Turken (moslims) -sinds bovenstad (en klooster, moskeeën, tekke s, hamams) -1912: ca. 25% (incl. Dönme s) -na 1912 eerst nog Turkse burgemeester -1923, bevolkingsuitwisseling 13

14 14

15 Joden Hellen./Romeinse tijd: Paulus Byzantijnse tijd: Romaniotes -vg. Yánnena 1430 (Osmaans): cesuur (ontvolking Th/níki) 1492 etc.: herbevolking (door Sultan) met sefardische Joden -assimilatie andere joden aan sefardische -eerst: per synagoge (namen) -later één joodse gemeente 1660 Sabathai Zwi, dönme s (aparte groep) 1912: ca. 45%? -grootste bevolkingsgroep -(niet: meer dan de helft) 15

16 Negentiende eeuw Tanzimat in Osmaanse rijk -vg. Griekse opbloei in Klein-Azië (Smyrna) -zeemuur, haven, treinverbinding Europa -vernieuwing/opbloei joodse gemeenschap -Alliance Israélite, onderwijs, sociale voorzieningen -Allatini, Baron de Hirsch -bij alle groepen: gisting -zionisme -socialisme (internationalisme), Federacion -Macedonische Strijd (Grieks consulaat) - Jong-Turken (latere Atatürk) -van internationalistisch naar Turks-nationalistisch 16

17 Joodse bevolking van Osmaans rijk over naar nationale Griekse staat -Grieks staatsburger -Joodse ideeën over internationalisering Th/níki -Venizelos -eerst en later -Venizelos vs. Venizelisten (van Th/níki) -vg. Tripolitsá (Trípoli), in-/aanpassing -taal (Ladino/Spaans / Frans / Grieks) -onderwijs -zondagssluiting -muziek (rebétika, joodse liedjes, Savvina Yannatou) -huwelijken (geloofsovergang, uitstoting) 17

18 18

19 19

20 Aspecten van gelijkschakeling -weinig Griekse consideratie -vg. zondagssluiting -vg. Grote Brand (1917) -herbouwplannen: niet tegen joden, -maar voor moderne (Griekse ) stad (na 1912) 1923, bevolkingsuitwisseling -rivaliteit, concurrentie -venizelisten van Th/níki (vs. Venizelos) -antisemitisme -Drie Epsilons, pers, Campbell-pogrom (1931) Nawoord Gioconda: te vergoelijkend? -deels onontkombare inburgering in Griekse staat -deels toevallige historische omstandigheden -Grote Brand, deels antisemitisme 20

21 21

22 Einde Joodse Gemeenschap Th/níki -1941, Italiaanse oorlog -Duitse bezetting -juni 1942, vernedering op Vrijheidsplein -dec. 1942, ruiming Joodse begraafplaats -sinds 20 druk van Gemeente Th/niki -dec zonder consideratie geruimd -mrt. aug. 1943: deportatie, A.-Birkenau -1912: , 1941 : , 1945: 2500, nu: vg. Athene (meer ingeburgerd, meer gered) -toenadering vs. wegdrukken/agressie - huwelijk? -pas in 1943 besef van Joodse medeburgers? - literaire spijt achteraf? (Ioannou) 22

23 23

24 Thessaloníki Turken/moslims: consulaat/huis Atatürk, moskeeën/baden. Bovenstad -nieuwe moslims: Pomaken, Paki s etc. -joden (ca. 1000): 2 synagoges, nieuwe begraafplaats -Joods Museum -monument (nu op Vrijheidsplein) -Grieken (in soorten) - oudbakken, Kretenzers, hoofdstad der vluchtelingen, import van platteland -vergriekst, moderne Griekse stad -nieuwe import -uitvalspoort Griekenland naar Balkan (maar: Athene) -nieuwe bloei? - (ligt) in het nu wat komen gaat? 24

25 25

26 I.v.m. De vergrieksing van Thessaloníki: Gioconda. De Joden van Thessaloníki in de Griekse literatuur, samenstelling, vertaling en nawoord H. H. (Groningen 2004, uitg. Ta Grammata, reeks Grieks Proza nr. 19) (zie ook H.H., Ligt in 't heden ook 't verleden? De vergrieksing van Thessaloníki in de twintigste eeuw, in Tetradio. Tijdschrift van het Griekenlandcentrum [Gent] 16 (2007) 41-56). I.v.m. Na tweestrijd in rustiger vaarwater? : Yannis Kiourtsakis, Bij wijze van roman. Het zelfde en het andere, vertaling en nawoord H.H. (Groningen 2014, uitg. Ta Grammata, reeks Grieks Proza nr. 28). Zie h.hokwerda@rug.nl 26

Na tweespalt in rustiger vaarwater?

Na tweespalt in rustiger vaarwater? Hero Hokwerda Na tweespalt in rustiger vaarwater? Griekenland in de 20ste eeuw (en een beetje de 21 ste ) (Hovo, okt. 2014) Tweespalt tijdens de crisis (vanaf 2009) - Europa (+ IMF etc.: memorandum/trojka)

Nadere informatie

Toespraak gehouden bij de gedenkbijeenkomst over de deportatie van Joodse burgers uit Dordrecht in November 1942.

Toespraak gehouden bij de gedenkbijeenkomst over de deportatie van Joodse burgers uit Dordrecht in November 1942. Toespraak gehouden bij de gedenkbijeenkomst over de deportatie van Joodse burgers uit Dordrecht in November 1942. Burgemeester A.W. Kolff, 12 november 2017 De burgemeester kan in zijn toespraak afwijken

Nadere informatie

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars In deze opdracht maak je een interview met een of meer personen over de Joodse bevolkingsgroep in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je moet in

Nadere informatie

Welkom! Taal- & Cultuurweken in Thessaloniki

Welkom! Taal- & Cultuurweken in Thessaloniki Welkom! Taal- & Cultuurweken in Thessaloniki Nieuwgriekse taal- en cultuurweek Tijdens deze taal en cultuurweek leer je het Dimotiki (Dimos = Volk); de Griekse omgangstaal die de meerderheid van het Griekse

Nadere informatie

Eyüp de wijk: De geschiedenis van de Eyüp Moskee:

Eyüp de wijk: De geschiedenis van de Eyüp Moskee: Hoofdonderwerpen: - Eyup de wijk. - De geschiedenis van de Eyüp Moskee. - De geschiedenis van Eyüp Ensari. - Architectuur. - De tombes. - Café Pierre Loti. Nadia & Moniek: Eyup de wijk, Piere loti café

Nadere informatie

Cyprus. Inleiding. Nicosia (Lefkosia)

Cyprus. Inleiding. Nicosia (Lefkosia) Cyprus Inleiding Cyprus ligt in Zuidoost Europa. Het is het derde grootste eiland in de Middellandse Zee. Het bevindt zich ongeveer op 70 km onder de zuidkust van Turkije, en op 150 km van Syrië. Voor

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg ter gelegenheid van in ontvangst nemen boek Klein en groot zijn daar gelijk, 23 november 2009

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg ter gelegenheid van in ontvangst nemen boek Klein en groot zijn daar gelijk, 23 november 2009 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg ter gelegenheid van in ontvangst nemen boek Klein en groot zijn daar gelijk, 23 november 2009 Dames en heren, Een nieuwe stad komt pas tot leven

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog Praktische-opdracht door een scholier 2051 woorden 13 september 2006 5,7 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het Kosovo conflict Waar ligt Kosovo en wat

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

macht heeft toegeëigend, zonder de toestemming van de volkeren en zelfs tegen de wil van bevolkingen die wel om hun oordeel werd gevraagd!

macht heeft toegeëigend, zonder de toestemming van de volkeren en zelfs tegen de wil van bevolkingen die wel om hun oordeel werd gevraagd! IMPERIUM EUropa. De reden waarom ik op 25 mei ek. niet voor de NVA zal stemmen is dat de NVA voor en niet tegen de EU is, en derhalve automatisch het Vlaamse volks nationalisme en de Vlaamse volksaard

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis pilot havo 2009 - II

Eindexamen geschiedenis pilot havo 2009 - II Door de tijd heen De volgende historische verdragen staan in willekeurige volgorde: 1 Door de Vrede van Brest-Litovsk tussen het Duitse keizerrijk en het communistische Rusland kunnen de Duitse generaals

Nadere informatie

Hero Hokwerda over Bij wijze van roman van Yannis Kiourtsakis

Hero Hokwerda over Bij wijze van roman van Yannis Kiourtsakis Hero Hokwerda over Bij wijze van roman van Yannis Kiourtsakis In 2009 was er een Vertalersnummer van het tijdschrift Tirade nr. 428; daarin mochten allerlei vertalers een titel noemen-enbeschrijven, waarvan

Nadere informatie

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN e-book Deze serie bestaat uit... 978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-book) 978-94-6175-967-2 (e-book) 978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)

Nadere informatie

Ché(z) Marx:: De crisis en opstand. in Griekenland

Ché(z) Marx:: De crisis en opstand. in Griekenland Ché(z) Marx:: De crisis en opstand in Griekenland De KKE De Communistische partij van Griekenland Sterke positie in Griekenland Engagement tijdens dictaturen (jaren '30 en '67-'73) Speelde rol bij WOII

Nadere informatie

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Hoofdstuk 3 Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Waarom NL? Nederland was een neutraal land. Bleef in NL tot aan zijn dood. Vrede van Versailles Vs, Eng, Fra winnaars. Duitsland als enige schuldig

Nadere informatie

CONSTANCE SEVEREIN IS OP 2 APRIL 1942 GEBOREN IN HET CENTRUM VAN BOEKAREST. Midden in de oorlog Boekarest ligt in het zuiden van Roemenië, aan de

CONSTANCE SEVEREIN IS OP 2 APRIL 1942 GEBOREN IN HET CENTRUM VAN BOEKAREST. Midden in de oorlog Boekarest ligt in het zuiden van Roemenië, aan de CONSTANCE SEVEREIN IS OP 2 APRIL 1942 GEBOREN IN HET CENTRUM VAN BOEKAREST. Midden in de oorlog Boekarest ligt in het zuiden van Roemenië, aan de rivier de Dâmbovita. Het is de hoofdstad en tevens het

Nadere informatie

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt bedoeld: het Israël dat wij ontmoeten in de bijbel en

Nadere informatie

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag AUG 2015 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Welkom in onze groep! 25 26 27 28 29 30 31 SEP 2015 1 2 3 4 5 6 7 8 Topotoets groep 6 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 aardrijkskunde

Nadere informatie

Beeldverslag van een Haagse wijk

Beeldverslag van een Haagse wijk Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Het Midden-Oost conflict

Praktische opdracht Geschiedenis Het Midden-Oost conflict Praktische opdracht Geschiedenis Het Midden-Oost conflict Praktische-opdracht door een scholier 2131 woorden 19 februari 2002 7,1 77 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Inleiding Ik heb ervoor gekozen

Nadere informatie

Bachelor Europese Studies overgang naar 8 8 4. Propedeuse. Oude programma tot en met 2011/12 Nieuwe programma 8 8 4 vanaf 2012/13.

Bachelor Europese Studies overgang naar 8 8 4. Propedeuse. Oude programma tot en met 2011/12 Nieuwe programma 8 8 4 vanaf 2012/13. 1 Bachelor Europese Studies overgang naar 8 8 4 Propedeuse Naam Studentnummer Oude programma tot en met 2011/12 Nieuwe programma 8 8 4 vanaf 2012/13 Propedeuse Europese studies (35 EC) Culturele vormgeving

Nadere informatie

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Griekenland 336 v. Chr (bij de dood van Philippos van Macedonië ) Alexander de Grote opvolger Philippos van Macedonië.

Griekenland 336 v. Chr (bij de dood van Philippos van Macedonië ) Alexander de Grote opvolger Philippos van Macedonië. Kenmerkende aspecten: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat De klassieke vormentaal van de Grieks Romeinse cultuur De ontwikkeling

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari 2004 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 4 een multiculturele samenleving Opdracht 1 a) Aardappelen

Nadere informatie

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert Antwoordkernen bij Eureka 2mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De

Nadere informatie

De eerste Amsterdamse joden

De eerste Amsterdamse joden WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: De eerste Amsterdamse joden Pesachbord Vervaardiger: Delfts aardewerkfabriekje

Nadere informatie

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden. De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders (500 1000 n. Chr.) 3.4 De islam in Europa. Allah. Het ontstaan en de verspreiding van de islam.

Tijd van monniken en ridders (500 1000 n. Chr.) 3.4 De islam in Europa. Allah. Het ontstaan en de verspreiding van de islam. 570 n Chr Profeet Mohammed geboren in Mekka 610 n Chr Openbaringen Allah via de aartsengel Gabriël, De woorden worden opgeschreven in de Koran 622 n Chr Vlucht Mohammed naar Medina, begin islamitische

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Master Geschiedenis van de Oudheid

Master Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis van de Oudheid Masterniveau Master Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis Specifieke eis: talenkennis Lange traditie (sinds 1930) Verschil Ba - Master Bouwt op basisvaardigheden

Nadere informatie

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie

Dit product wordt u aangeboden door ComputerBijbel (http://www.computerbijbel.com) ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/5

Dit product wordt u aangeboden door ComputerBijbel (http://www.computerbijbel.com) ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/5 ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/5 STROMINGEN IN HET JUDAISME. De verschillende afdelingen of denominaties binnen het Judaisme worden over het algemeen stromingen genoemd. De verschillen zijn

Nadere informatie

Kasstaat Contante verkopen feb-10

Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstuk 1 tm 233 Afleverdatum: 1-28 februari 45 Villa 225,00 10.125,00 110 Lodge 180,00 19.800,00 78 Cabin 150,00 11.700,00 Bedrag exclusief omzetbelasting 41.625,00 Omzetbelasting

Nadere informatie

1 Belangrijk in deze periode

1 Belangrijk in deze periode 1 Belangrijk in deze periode De Romeinen en de Grieken zijn in hun tijd twee machtige volkeren. Ze hebben beiden zaken bedacht en uitgevoerd die ook nu voor ons eigen, hedendaagse leven belangrijk zijn.

Nadere informatie

Boekbespreking Yannis Kiourtsakis, Bij wijze van roman. Het zelfde en het andere

Boekbespreking Yannis Kiourtsakis, Bij wijze van roman. Het zelfde en het andere tetradio23.book Page 165 Friday, February 13, 2015 4:54 PM Boekbespreking Yannis Kiourtsakis, Bij wijze van roman. Het zelfde en het andere. Vertaling en nawoord: Hero Hokwerda. Groningen: Uitgeverij Ta

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis nieuwe stijl havo 2008-I

Eindexamen geschiedenis nieuwe stijl havo 2008-I Door de tijd heen De volgende gebeurtenissen hebben met verschillende godsdiensten te maken en staan in willekeurige volgorde: 1 Jezus Christus wordt geboren. 2 De profeet Mohammed trekt van Mekka naar

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Paragraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1

Paragraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1 Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis pilot havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis pilot havo 2009 - I Door de tijd heen De volgende historische gebeurtenissen hebben allemaal te maken met migratie en staan in willekeurige volgorde: 1 Afrikanen worden op slavenschepen naar Amerika gebracht om te werken

Nadere informatie

Proza, non-fictie, kinder- en jeugdromans

Proza, non-fictie, kinder- en jeugdromans Proza, non-fictie, kinder- en jeugdromans Aline Sax Grensgangers KJ romans Duits 4.225,00 2018 Grensgangers KJ romans Spaans 3.330,00 2018 Totaal 2018 7.555,00 Annelies Verbeke Dertig dagen Proza Frans

Nadere informatie

- Dossier 10.1: Globalisering en de behoefte aan versterking van de nationale identiteit

- Dossier 10.1: Globalisering en de behoefte aan versterking van de nationale identiteit 1 - Dossier 10.1: Globalisering en de behoefte aan versterking van de nationale identiteit (hoofdstuk 10, MtH) In het begin van de eenentwintigste eeuw bleek dat een groeiende groep Nederlanders behoefte

Nadere informatie

Tallin - grafstenen in de stad ESTLAND: TALLIN begraafplaats = kalmistu Tallin - Toomkirk (Dom) SISELINNA KALMISTU (begraafplaats binnen de stad ) Dit

Tallin - grafstenen in de stad ESTLAND: TALLIN begraafplaats = kalmistu Tallin - Toomkirk (Dom) SISELINNA KALMISTU (begraafplaats binnen de stad ) Dit BALTISCHE STATEN ESTONIA, LATVIA, LITHUANIA - ESTLAND, LETLAND, LITOUWEN In Noord- en Midden-Europa ligt de nadruk van de begraafplaats op de natuur. De wens om na de dood terug te keren naar de natuur

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch

Nadere informatie

Emma Vanden Berghe ( )

Emma Vanden Berghe ( ) HOOFDSTUK 1 DE INDO-EUROPESE OORSPRONG 1. Ontdekking van de verwantschap tussen de Indo-Europese talen 1.1 W. Jones: On the Hindus 1.2 Verwantschap, taalfamilie 1.3 Onderscheid geërfd >< ontleend 1.4 Verwantschap

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks

Nadere informatie

De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1)

De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) Onderzoeksvraag: Wat waren de oorzaken van de 1 e Wereldoorlog en wat maakte deze oorlog uniek in de geschiedenis tot dan toe? Kenmerkende aspecten: * Het voeren van

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Master Geschiedenis van de Oudheid. Faculteit Letteren, OG Geschiedenis van de Oudheid

Master Geschiedenis van de Oudheid. Faculteit Letteren, OG Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis van de Oudheid Bachelor Geschiedenis Oudheid Oudheid tot heden Masterniveau Master Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis Specifieke eis: talenkennis Lange traditie (sinds

Nadere informatie

WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is:

WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is: b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT g n i g l o v r e v Joden Baal stof met jodensterren

Nadere informatie

geschiedenis (nieuwe stijl)

geschiedenis (nieuwe stijl) Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis (nieuwe stijl) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen.

Nadere informatie

Fan B E S I K T A S V S K R C G E N K o k t o b e r ASL TRAVEL

Fan B E S I K T A S V S K R C G E N K o k t o b e r ASL TRAVEL Fan B E S I K T A S V S K R C G E N K 2 3-2 6 o k t o b e r 2 0 1 8 ASL TRAVEL b e s t e m m i n g Istanbul Info REISDOCUMENTEN TIJDZONE VALUTA KLIMAAT TAAL ASL TRAVEL Internationaal paspoort of Identiteitskaart

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen. Voor

Nadere informatie

De Joodse kinderen bezochten de openbare school en hadden na schooltijd en op zondag van een godsdienstleraar joodse les.

De Joodse kinderen bezochten de openbare school en hadden na schooltijd en op zondag van een godsdienstleraar joodse les. Joden in Aalten 1600 1796 In Nederland heerste na de Unie van Utrecht vrijheid van godsdienst. Daardoor kwamen in het begin van de 17 e eeuw veel Joden naar Nederland. Met name Portugese Joden waren economisch

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Lesaanbod Museum Amstelland

Lesaanbod Museum Amstelland Lesaanbod Museum Amstelland Museum Amstelland beschikt over een schat aan informatie en voorwerpen op het gebied van erfgoed, geschiedenis en aardrijkskunde. De thema s die bijvoorbeeld in het museum behandeld

Nadere informatie

Cultureel verslag Geschiedenis Welke invloed heeft het Jodendom op Praag gehad?

Cultureel verslag Geschiedenis Welke invloed heeft het Jodendom op Praag gehad? Cultureel verslag Geschiedenis Welke invloed heeft het Jodendom op Praag gehad? Cultureel-verslag door een scholier 2725 woorden 17 april 2012 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis PRAAG Welke invloed heeft

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Les 2 De basis van het jodendom Doel

STUDIEWIJZER. Les 2 De basis van het jodendom Doel STUDIEWIJZER JODENDOM Les 1 Kennismaking met het jodendom Doel Je maakt kennis met het jodendom. Je kunt uitleggen welke stromingen er binnen het jodendom zijn, wat hun belangrijkste kenmerken zijn en

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door N. 1928 woorden 24 februari 2012 6,4 61 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat: ik meer wilde weten hoe de kruistochten zijn ontstaan. De hoofdstukken

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

De Bijbel Open het boek Daniël seizoen programma uitgebreid t/m 23 juli 2011

De Bijbel Open het boek Daniël seizoen programma uitgebreid t/m 23 juli 2011 De Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011 programma uitgebreid t/m 23 juli 2011 25 sep Daniël 1 in de school van God 23 okt Daniël 2 God kent de toekomst 27 nov Daniël 3 in het vuur 18 dec Daniël

Nadere informatie

Master Geschiedenis van de Oudheid

Master Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis van de Oudheid Bachelor Geschiedenis Oudheid Oudheid tot heden Masterniveau Master Geschiedenis van de Oudheid Master Geschiedenis Specifieke eis: talenkennis Lange traditie (sinds

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Griekenland 336 v. Chr (bij de dood van Philippos van Macedonië ) Alexander de Grote opvolger Philippos van Macedonië. Tijd van Grieken en Romeinen

Griekenland 336 v. Chr (bij de dood van Philippos van Macedonië ) Alexander de Grote opvolger Philippos van Macedonië. Tijd van Grieken en Romeinen Griekenland 336 v. Chr (bij de dood van Philippos van Macedonië ) Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Alexander de Grote opvolger Philippos van Macedonië. Alexander de Grote opvolger Philippos

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

De Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219

De Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Voor Israël en voor de palestijnen!

Voor Israël en voor de palestijnen! Voor Israël en voor de palestijnen! Door Dr. Ir. F. van der Rhee Connectie van de geschiedenis van Israël met de Bijbel De Bijbel is niet het bestaansrecht van Israël! De staat Israël ontleent haar recht

Nadere informatie

Burgerschap: Aanbod per hoofddoel

Burgerschap: Aanbod per hoofddoel Burgerschap: Aanbod per hoofddoel HOOFDDOEL 1 We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen omgaan met de medemens.) Trefwoord De

Nadere informatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie 12 januari 2016 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Jaarcijfers 4 1.1 Meldingen per maand 4 1.2 Bron van de uitingen 6 1.3 Vervolgacties naar aanleiding van meldingen 7 2. Discriminatiegronden 8 2.1 Type discriminatiegronden

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VAN DE KLASSIEKE OUDHEID. Inhoudstafel. Emma Vanden Berghe (2013-2014)

GESCHIEDENIS VAN DE KLASSIEKE OUDHEID. Inhoudstafel. Emma Vanden Berghe (2013-2014) GESCHIEDENIS VAN DE KLASSIEKE OUDHEID Inhoudstafel 1 Inleiding: p. 23-46 I. INLEIDING 1. Bronnen en chronologie Bronnen Geschreven bronnen Ongeschreven bronnen Brongebruik Chronologie Relatieve en absolute

Nadere informatie

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Actuele relatie met O&O De geschiedenis collectie is vooral bedoeld ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs in het Instituut voor Geschiedenis. Het Instituut

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

- Onderwijs. - Sport. - Sport. - Onderwijs. - Sport. - Molens. - Onderwijs. - Sport

- Onderwijs. - Sport. - Sport. - Onderwijs. - Sport. - Molens. - Onderwijs. - Sport -LIJST VAN ONDERWERPEN BEHO- REND BIJ DE KRANTENKNIPSELVER- ZAMELING VAN HET STREEKDOCU- MENTATIECENTRUM. In deze collectie zijn naast krantenknipsels tevens opgenomen kopiëen van allerhande publicaties,

Nadere informatie

DE SLOOP VAN JOEGOSLAVIË. Het relaas van een boedelscheiding

DE SLOOP VAN JOEGOSLAVIË. Het relaas van een boedelscheiding Raymond Detrez DE SLOOP VAN JOEGOSLAVIË Het relaas van een boedelscheiding Hadewijch Antwerpen-Baarn, BRTN-VAR INHOUD WOORD VOORAF 13 1. DE BALKAN-CONTEXT 15 1. Osmaans "federalisme avant-la-lettre" 15

Nadere informatie

het boek Daniël seizoen 2010-2011 in de school van God in het vuur oorlog en vrede

het boek Daniël seizoen 2010-2011 in de school van God in het vuur oorlog en vrede De Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011 25 sep 23 okt 27 nov 18 dec 29 jan 26 feb 26 mrt 23 apr Dan. 1 Dan. 2 Dan. 3 Dan. 4-5 Dan. 6 Dan. 7-8 Dan. 9 Dan. 10-12 in de school van God God kent de

Nadere informatie

De tijd van: Wereldoorlogen

De tijd van: Wereldoorlogen De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun

Nadere informatie

Welkom bij: Taal- en cultuurstudies

Welkom bij: Taal- en cultuurstudies Welkom bij: Wat is bijzonder aan? De meerwaarde van taal en talen breed denken Programma Wat kun je ermee? Test jezelf voor Taal- en cultuuurstudies Student en afgestudeerde Vragen (panel ) Wat is bijzonder

Nadere informatie

De 1 e Wereldoorlog. inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898)

De 1 e Wereldoorlog. inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898) De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898) Onderzoeksvraag: Wat waren de oorzaken van de 1 e Wereldoorlog en wat maakte deze oorlog uniek in

Nadere informatie

toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de inwijding van de Sefer Thora in de Grote Synagoge Deventer

toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de inwijding van de Sefer Thora in de Grote Synagoge Deventer toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de inwijding van de Sefer Thora in de Grote Synagoge Deventer Deventer, 8 november 2014, rond 11.00 uur Geachte leden van de Joodse Gemeente Beth Shoshanna in Deventer,

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie