Bestuursverslag & jaarrekening 2010

Transcriptie

1 Bestuursverslag & jaarrekening 2010 Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren 1

2 Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren Nieuwezijds Voorburgwal RK Amsterdam telefoon Dit jaarplan is gedrukt op milieuvriendelijk FSC-papier. 2

3 Inhoudsopgave voorwoord Over de Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren Geschiedenis Organisatie Medewerkers Bureau Pand Omgevingsanalyse Huisdieren in Nederland Omvang, kenmerk Huisdierenleed ACTIVITEITEN Voorlichting Hulp aan zwerfkatten Wetgeving en politieke beïnvloeding Fondsenwerving Nawoord...22 Jaarrekening

4 Voorwoord Voor u ligt het Jaarverslag 2010 van de Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren, waarin wij u informeren over de resultaten van de organisatie. In dit jaarverslag kunt u lezen over de activiteiten in Voor onze organisatie geldt bij uitstek dat deze gezien kunnen worden in het licht van een lange geschiedenis. Opgericht in 1867 beschikt de Sophia-Vereeniging over bijna 150 jaar ervaring in het beschermen van dieren. Onze voorgangers kwamen op voor trekhonden en cavaleriepaarden, protesteerden tegen palingtrekken en leverden een belangrijke bijdrage aan de Wet op de Dierenbescherming in Activiteiten om zwerfkatten te helpen, maar ook afgeschreven proefdieren en duiven, een campagne tegen wilde dieren in het circus; het archief van de Sophia-Vereeniging puilt uit van initiatieven om kwetsbare dieren te helpen. Gelukkig staat de Sophia-Vereeniging niet alleen in haar missie om dierenleed te bestrijden. Tal van dierenbeschermingsorganisaties zetten zich in, meestal met een afgebakend werkgebied en een specifieke werkwijze. Ook de Sophia-Vereeniging heeft er in 2009 voor gekozen om haar focus aan te scherpen en zich exclusief te richten op het beschermen van huisdieren. Dit doen wij met voorlichting, hulp aan zwerf- en afstandsdieren en politieke lobby gericht op beschermende wetgeving. Met het motto Dieren begrijpen is dieren beschermen lichten we huisdiereigenaren voor over het natuurlijke gedrag van dieren. Want hoewel de meeste mensen houden van hun huisdieren, biedt dit geen garantie voor een goede verzorging. Hoe goed de bedoelingen ook zijn, veel eigenaren zijn zich niet bewust van de behoeften van hun dier. Huisdieren krijgen verkeerde voeding, worden slecht gehuisvest of krijgen veel te weinig aandacht. Het gevolg: zieke en zwakke huisdieren, hun leven slijtend in een ongeschikte omgeving, wegkwijnend door verveling en eenzaamheid. Een andere doorn in ons oog is het lot van de vele tienduizenden zwerfkatten. Valt een ronddolende hond vaak meteen op, voor katten geldt het tegendeel. Zwervend over straat vallen ze ten prooi aan honger, ziekte en kou. Als ze worden opgevangen door een asiel krijgen ze een tweede kans. Maar opvang is duur, net als medische zorg. Daarom ondersteunen wij opvangadressen voor katten door het hele land en werken onze vrijwilligers keihard om in het dunbevolkte, uitgestrekte Zeeuws-Vlaanderen het aantal verwilderde zwerfkatten met vang- en neutralisatieacties te verminderen. Via de Sophia DierenSpreekuren waarschuwt de Sophia-Vereeniging voor ondoordachte aanschaf van dieren. Op deze manier draagt de organisatie eraan bij dat minder dieren in een opvang belanden. Via politieke lobby behartigt de Sophia-Vereeniging de belangen van huisdieren bij de overheid. Wij vinden dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen op het gebied van dierenwelzijn. Er moet zelfstandige dierenbeschermingswetgeving bestaan waarin de intrinsieke waarde van dieren leidend is. Want enkel voorlichting kan niet voorkomen dat het mis gaat: fokkers die hun minder populaire, maar kerngezonde dieren doden of ongezonde rassen fokken, eigenaren die hun huisdieren verwaarlozen of zelfs mishandelen, de losgeslagen verkoop van dieren op het internet, et cetera. Zonder regelgeving zijn miljoenen dieren overgeleverd aan de grillen van mensen of de markt. Dit jaarverslag geeft weer hoe de Sophia-Vereeniging in 2010 invulling gaf aan voorlichting, hulp aan zwerfkatten en politieke lobby. Daarnaast doen we verslag van de activiteiten om het ledental te laten groeien, een doelstelling die ook in 2010 hoog op de prioriteitenlijst stond. Groei van de organisatie is geen doel op zich; de activiteiten om dieren te beschermen vormen het hart van de Sophia-Vereeniging. Maar zonder achterban is er geen Sophia-Vereeniging: een vereniging zonder leden is geen vereniging! De toekomst ziet er zonnig uit. Met het Sophia SnuffelCollege heeft de Sophia-Vereeniging een paradepaardje in huis. Tienduizenden kinderen leren van onze vrijwilligers en hun hond hoe ze veilig en respectvol met dieren omgaan. In honderden media-uitingen wordt er bovendien aandacht besteed aan het project, waardoor de boodschap een enorm bereik heeft. Ondertussen helpt de Sophia KattenBond vele zwerfkatten aan een beter bestaan en boekt prachtige resultaten in het geven van voorlichting over de aanschaf en verzorging van katten, onder andere tijdens de jaarlijkse Week van het Kitten. Aangevuld met de Sophia DierenSpreekuren, de campagne over het belang van gezelschap voor sociale huisdieren, het protest tegen het zelf doden van huisdieren en tegen het 4

5 doorgeslagen fokken op uiterlijke kenmerken van rasdieren hebben we waardevolle activiteiten in huis. Met de jaarlijkse uitreiking van de Sophia Penning tenslotte, doet de vereniging haar naam eer aan. Op 17 juni, de verjaardag van koningin Sophia, worden dierenvrijwilligers geëerd en wordt een bijzondere vrijwilliger uitgeroepen tot Dierenvrijwilliger van het Jaar. In dit jaarverslag komen al deze activiteiten uitgebreid aan bod. Hoofdstuk 1 beschrijft de organisatie achter de Sophia-Vereeniging en geeft weer binnen welke verhouding bestuur, directie, medewerkers en vrijwilligers aan het werk zijn. In hoofdstuk 2 wordt de situatie van huisdieren in Nederland geschetst. In het kort wordt uitgelegd met welke strategie de Sophia-Vereeniging haar doelen verwezenlijkt. Publieksvoorlichting, hulp aan zwerfkatten en lobby voor beschermende wetgeving vormen de kern. In hoofdstuk 3 wordt beschreven welke activiteiten er in het afgelopen jaar uitgevoerd werden en hoofdstuk 4 benoemt de strategie voor fondsenwerving. Helma van de Vondevoort,

6 1. Over de Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren Opgericht in 1867 behoort de Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren tot de oudste dierenbeschermingsorganisaties van Nederland. Vanuit haar kantoor in de historische binnenstad van Amsterdam zetten bestuur, ledenraad, medewerkers en vrijwilligers zich in voor huisdieren in Nederland en groei van de organisatie. 1.1 Geschiedenis In 1867 schonk Koningin Sophia der Nederlanden haar naam aan de Sophia-Vereeniging. Hiermee plaatst deze zich in het rijtje van oudste dierenbeschermingsorganisaties van Europa. Als echtgenote van Willem III was Sophia in de gelegenheid veel te reizen en te zien dat Nederland achterop liep als het ging om de behandeling van dieren. Geheel volgens de tijdsgeest moest het onbeschaafde volk opgevoed worden. Veredeling van den mensch was dan ook een belangrijk doel. 19e eeuw De Sophia-Vereeniging maakte dankbaar gebruik van het koninklijk netwerk om voor dieren op te komen. Vanaf de start waren internationale contacten van levensbelang. Tijdens de Frans-Duitse oorlog eind 19e eeuw vestigde de vereniging de aandacht op het lot van cavaleriepaarden in een schrijven aan de Duitse keizer Wilhelm I. Ook werd er toen al campagne gevoerd tegen het wrede transport van slachtpaarden en slachtmethoden. 20e eeuw Een eerste wapenfeit voor de Sophia-Vereeniging was de inperking van het gebruik van trekhonden. Ook tegen de jacht trok men ten strijde. Rond 1900 was de vereniging in Amsterdam duidelijk zichtbaar op straat. In die tijd van paarden- en hondenkarren werden overal in de stad drinkbakken voor dieren geplaatst. In 1929 startte de EHBO-cursus voor dieren, gericht op het verzorgen van gewonde dieren. Een kar met koetsier deed dienst als dierenambulance. Tijdens de Zeeuwse watersnoodramp in 1953 kreeg de Sophia-Vereeniging nationale bekendheid toen zij vele dieren van de verdrinkingsdood redde. Wet op de Dierenbescherming Op het gebied van wetgeving boekten dierenorganisaties begin jaren 60 succes: in 1961 werd de Wet op de Dierenbescherming van kracht. In die jaren ontstond ook steeds breder maatschappelijk protest tegen misstanden in de bio-industrie, op veemarkten en in laboratoria. Er ontstonden vele kleine en grote, vrijwillige en professionele organisaties die zich inzetten voor dieren. De Sophia- Vereeniging profileerde zich in deze periode door talloze dierenorganisaties te helpen, financieel en inhoudelijk. 21e eeuw Steeds meer kleine dierendoelen ontwikkelden zich in de afgelopen decennia tot professionele organisaties. Hierdoor werd de toegevoegde waarde van ondersteuning door de Sophia-Vereeniging minder. De vereniging ging zich richten op eigen activiteiten, zoals het Oscar & Rufusproject (nu Sophia SnuffelCollege), het herplaatsen van ex-proefdieren en zwerfkattenacties. Huisdieren In 2008 besloot de vereniging te kiezen voor een nieuwe focus en haar activiteiten per 2009 enkel te richten op huisdieren. Deze profilering biedt belangrijke voordelen op het vlak van positionering, fondsenwerving en deskundigheid, tot uiting komend in een toenemend aantal dierenbeschermende activiteiten plus bijbehorende publiciteit. Ook vond een groei van honderd procent plaats in het aantal leden in de afgelopen twee jaar. 6

7 1.2 Organisatie De organisatie van de Sophia-Vereeniging wordt gevormd door een bestuur en een ledenraad, een directeur en negen medewerkers, ondersteund door hondervijftig vrijwilligers. Het bestuur van de Sophia-Vereeniging bestaat net als in 2009 uit voorzitter Rutger van Versendaal, penningmeester Casper van der Salm, secretaris Joke Arendse en de algemene leden Sietze Kornelis en Peter Jan van Lookeren Campagne. Hiermee is zij op de door het Centraal Bureau Fondsenwerving vereiste sterkte van vijf personen. Het bestuur bepaalt het beleid en de algemene strategie. Minimaal acht keer per jaar komen de bestuursleden bijeen om de voortgang van de activiteiten en het budget te toetsen. De ledenraad bestaat op dit moment uit voorzitter Steven de Bruijn en de drie leden Marissa Kruiswijk, Pien Kelholt en Wilianne Schilstra. In 2010 traden voorzitter Ronald de Jager, Marijn Carlquist, Annemarie van Parreren, Loes Westerman, Lea van Laeré en Ellen Waaijer af tijdens de Algemene Ledenvergadering. Het streven is om komend jaar minimaal twee extra leden erbij te werven. De directie wordt gevormd door een eenhoofdige (statutaire) directie in de persoon van Helma van de Vondevoort. Zij trad begin 2007 aan en zet haar werkzaamheden in 2011 voort. Het bestuur bepaalt het beleid en de algemene strategie, opgesteld door de directeur in samenwerking met de senior medewerkers op het gebied van communicatie, fondsenwerving en beleid. Jaarplan en jaarbegroting worden voorafgaand aan een nieuw jaar ter goedkeuring aan het bestuur voorgelegd, aangevuld en gecorrigeerd. Daarna is de directeur autonoom in haar initiatieven, mits deze passen binnen de parameters van jaarplan en budget. Activiteiten die niet zijn opgenomen in het jaarplan, moeten van tevoren door het bestuur worden goedgekeurd. Ook bewaakt het bestuur de voortgang en de financiën. Een belangrijke taak van het bestuur is het vermogensbeheer. De beleggingsportefeuille van de Sophia-Vereeniging heeft als doelstelling het genereren van inkomsten. In de begroting wordt uitgegaan van een rendement van 6% op het vermogen aan het einde van het boekjaar. Dit rendement wordt aangewend ten bate van de exploitatie. Ook dient het vermogen als buffer voor jaren waarin de organisatie te maken krijgt met financiële tegenvallers, zodat de continuiteit van de activiteiten gewaarborgd is. Uitgaande van deze doelstellingen heeft de vereniging een defensief profiel. Als criterium wordt verder gehanteerd dat alleen belegd wordt in fondsen die ethisch niet conflicteren met de doelstellingen van de vereniging. De vermogensbeheerders verstrekken maandelijks een overzicht aan de penningmeester. De beleggingsresultaten worden elk kwartaal door het bestuur besproken. Hiernaast wordt elke beheerder eenmaal per jaar uitgenodigd een presentatie te houden voor bestuur en ledenraad. Het bestuur kwam in 2010 tien keer bijeen om de uitvoering van het jaarplan en het budget te toetsen. Dit gebeurt op basis van voortgangs- en budgetrapportages. Kortlopende activiteiten worden elk kwartaal geëvalueerd, langlopende campagnes en projecten minimaal eens per jaar. De ledenraad van de Sophia-Vereeniging heeft een adviserende functie en benoemt nieuwe bestuursleden. Zij kwam in 2010 twee keer bijeen. Tijdens de Algemene Ledenvergadering in april legde het bestuur verantwoording af aan de ledenraad en de leden en werd haar decharge verleend. Bestuursleden en ledenraadsleden kunnen voor daadwerkelijk gemaakte kosten in verband met het uitoefenen van hun functie een vergoeding krijgen. Meestal maakt men van deze mogelijkheid geen gebruik. Bij avondvergaderingen wordt een maaltijd aangeboden. In 2010 bedroegen de totale kosten hiervoor Є 700,-. De directeur is een betaald medewerker in dienst van de vereniging. Het jaarsalaris in 2010 bedroeg Є ,- bruto. Daarnaast ontvangt de directeur een pensioenregeling en een vergoeding voor daadwerkelijk gemaakte onkosten. Overuren worden niet vergoed. Bestuursleden en ledenraadsleden worden geworven en benoemd door het zittende bestuur en de zittende ledenraad, voor een periode van vier jaar. Hierna zijn zij nog tweemaal herbenoembaar. In dit verslagjaar was geen sprake van aan dierenorganisaties 7

8 gereletareerde nevenfuncties bij bestuur, ledenraad of directeur. 1.3 Medewerkers De medewerkers van de Sophia-Vereeniging worden aangestuurd door een eenhoofdige (statutaire) directie. Zij worden in de uitvoering van hun taken bijgestaan door honderdvijftig vrijwilligers, die actief zijn binnen het Sophia SnuffelCollege, de Sophia KattenBond, de Sophia DierenSpreekuren en op kantoor. Ook stagiairs helpen mee op kantoor en verlenen assistentie bij de verschillende activiteiten. Vrijwilligers en stagiairs ontvangen een vergoeding voor daadwerkelijk gemaakte onkosten. In 2010 werd deze werkwijze voortgezet. Op 31 december 2010 waren in dienst: Helma van de Vondevoort, directeur Steffie van Horck, communicatiemanager Frank Wassenberg, beleidsmedewerker Nadine Goudsmit, office manager Yvonne Stroomer, projectleider Sophia SnuffelCollege en Sophia DierenSpreekuren Dorith Gelberg, projectleider Sophia KattenBond Jon Blok, marketingmanager Sjoerd Basie, campaigner Sarah Engels, medewerker ledenadministratie en communicatie Leander Hansen, marketingmedewerker Het team van de Sophia-Vereeniging is toegerust op haar taak; elke medewerker beschikt over specifieke kennis en vaardigheden op het niveau HBO+. Op seniorniveau is bovendien jarenlange ervaring in fondsenwerving, communicatie en beleid aanwezig. Het team is stabiel; er is weinig verloop in personeel. 1.4 Bureau De Sophia-Vereeniging streeft naar een heldere en transparante communicatie met al haar belanghebbenden. Zo biedt zij haar leden de mogelijkheid aan om het kwartaalblad Dierenhulp en de digitale nieuwsbrief te ontvangen. Dierenhulp, Nieuws en de website geven een eenduidig en compleet overzicht van alle ondernomen activiteiten en de actualiteit rondom het welzijn van huisdieren, aangevuld met berichtgeving via de sociale media Hyves, Facebook en Twitter. Jaarverslagen zijn gratis op te vragen. Telefonisch en via is de vereniging vijf dagen per week bereikbaar. 1.5 Pand Het kantoor van de Sophia-Vereeniging bevindt zich aan de Nieuwezijds Voorburgwal in Amsterdam. Het pand is in eigen bezit en beheer. De bovenste verdieping wordt verhuurd aan de Nederlandse Vegetariërsbond, de onderste verdieping aan een reisbureau. De huurinkomsten leveren voldoende op (> Є ,- op jaarbasis) om het onderhoud van het oude pand te bekostigen, zodat de Sophia- Vereeniging zelf kosteloos gehuisvest is. De medewerkers van de vereniging houden kantoor op de 1e en 2e etage, waar ook bestuurs- en ledenraadsvergaderingen plaatsvinden. Op verzoek biedt de Sophia-Vereeniging andere dierendoelen en de Coalitie DierenwelzijnsOrganisaties Nederland, waar de Sophia-Vereeniging deel van uitmaakt, de mogelijkheid om in het pand te vergaderen. In 2010 is een hek aangeschaft dat toegang tot het portiek aan de straatkant verhindert, en de oude telefooncentrale is vervangen. Ook zijn er werkzaamheden verricht aan het electriciteitsnetwerk. Het kantoor op de 1e etage is voorzien van nieuwe kasten en een klein 8

9 kamertje op de 2e etage is in gebruik genomen als extra werkplek en kleine vergaderruimte. 1.6 Omgevingsanalyse De Sophia-Vereeniging is niet de enige organisatie die zich bezighoudt met huisdierenwelzijn. Ook de Dierenbescherming zet zich in voor het welzijn van huisdieren en het Landelijk Informatie Centrum Gezelschapsdieren (LICG) biedt informatie aan mensen die een huisdier hebben of willen aanschaffen. Het grootste verschil met de Sophia-Vereeniging is dat de Dierenbescherming een algemene organisatie is, die haar aandacht verdeelt over verschillende diergroepen: circusdieren, proefdieren, landbouwdieren, wilde dieren, et cetera. Ook de wijze waarop de Dierenbescherming opereert is anders, vanwege de grootte van de organisatie, de hoeveelheid medewerkers, de afdelingen in het land en de koppeling met de asielen, de Landelijke Inspectiedienst Gezelschapsdieren en de dierenambulances. De Sophia- Vereeniging kiest juist een persoonlijke, preventieve benadering en is via korte lijnen mensen en dieren van dienst. Het LICG is een koepelorganisatie waarin de overheid, de Dierenbescherming, de stichting Platform Verantwoord Huisdierenbezit en de diervoederfabrikanten (verenigd in Divebo) participeren. Het LICG begeeft zich gedeeltelijk op dezelfde markt als de Sophia-Vereeniging. Door de deelname van de overheid is het LICG echter beperkt in haar uitingen, die niet strijdig mogen zijn met het rijksoverheidbeleid. Aan lobby doet het LICG niet. Bovendien behartigt het LICG niet alleen de belangen van de dieren, maar ook die van de kopers en houders van huisdieren. Het onderscheid met de strategie van de vereniging is duidelijk: de Sophia-Vereeniging is een dierenbeschermingsorganisatie, het LICG een door de overheid en diervoederfabrikanten ingericht informatiepunt. Het volgende hoofdstuk schetst de situatie van huisdieren in Nederland en duidt het belang van de Sophia-Vereeniging als dierenbeschermingsorganisatie. 9

10 2. Huisdieren in Nederland In Nederland leven ongeveer zeven miljoen huisdieren, waarvan honden en katten het meest populair zijn. Huisdierenleed wordt vooral veroorzaakt door een slechte of ondeskundige verzorging, zowel qua voeding en huisvesting als qua interactie tussen baasje en dier. Daarnaast is het een groot probleem dat tienduizenden dieren als zwerver op straat of in het asiel belanden. Op het vlak van wetgeving ontbreekt het in Nederland aan voldoende daadwerkelijke bescherming van huisdieren. 2.1 Omvang, kenmerk In Nederland worden miljoenen dieren als huisdier gehouden. Dat zijn vooral honden (1,8 miljoen), katten (3,2 miljoen), konijnen ( ), cavia s en hamsters ( ) en paarden ( ). De lijst aan gehouden dieren is lang; naast de hierboven genoemde dieren worden vogels gehouden (2,5 miljoen), sier- en vijvervissen (17 miljoen) en verschillende andere diersoorten, waaronder exoten. De Sophia-Vereeniging richt zich op honden, katten, konijnen, knaagdieren, vogels, vissen en paarden. Wat betreft konijnen, de meeste hamstersoorten en vogels wordt een ontmoedigingsbeleid gevoerd: deze dieren zijn in de praktijk zo lastig op een verantwoorde manier te houden dat de Sophia-Vereeniging ze ongeschikt acht als huisdier. Dit geldt ook voor exoten. Het is onmogelijk om alle soorten huisdieren onder een noemer te scharen; daarvoor is de lijst te gevarieerd. Maar er is een kenmerk dat geldt voor de meeste diersoorten die worden gehouden als huisdier: het zijn bijna allemaal dieren die van nature in sociale verbanden leven. Honden, paarden, konijnen, cavia s, de meeste knaagdieren, vissen en zelfs katten zijn allemaal diersoorten die van nature sociale structuren kennen, ook al zijn die per diersoort heel verschillend. 2.2 Huisdierenleed Voor veel mensen is een leven zonder huisdieren ondenkbaar; zij genieten van het contact met hun dier en ervaren de verzorging ervan als een zinvolle tijdsbesteding. Toch lijden veel huisdieren in Nederland onder een slechte gezondheid of een beroerd welzijn, soms zonder dat het goedbedoelende baasje zich hiervan bewust is. Ook ontstaat veel leed doordat huisdieren ondoordacht en impulsief worden aangeschaft, waarna er spijt ontstaat en het dier als zwerver op straat of in een opvang belandt. Sommige dieren zijn het slachtoffer van kwaadwillende of geesteszieke mensen, die hen mishandelen, verwaarlozen of enkel zien als middel om geld te verdienen. Veel van de gezondheid- en welzijnsproblemen zijn grofweg terug te voeren op twee (met elkaar samenhangende) misverstanden: met het natuurlijke gedrag en de natuurlijke behoeften van het dier wordt geen rekening gehouden. Hierdoor ontstaan tal van problemen: dieren worden (veel) te dik of juist te mager. Ze krijgen bot-, gewrichts- of gebitsproblemen door verkeerde voeding, te veel voeding en te veel of te weinig beweging. Ze worden slecht gehuisvest, ze vertonen stoornissen in dag- en nachtritmes, et cetera. met het feit dat de meeste huisdieren sociale dieren zijn, wordt geen rekening gehouden. Eenzaamheid is het gevolg. Door het ontbreken van normale of bijna-normale sociale contacten kunnen de dieren afwijkend gedrag gaan vertonen. Dat is een sluipend en langdurig proces, dat lastig omkeerbaar is. Sommige dieren worden apathisch, anderen hypernerveus. Daardoor ontstaan allerlei problemen, zoals onzindelijkheid, zelfbeschadiging en soms zelfs een voortijdige dood. 10

11 De Vijf O s Kort gezegd is de verkeerde behandeling van huisdieren te wijten aan een van de volgende vijf O s (of een combinatie daarvan). De Sophia-Vereeniging bestrijdt de Vijf O s met voorlichting, hulp aan zwerfkatten en politieke lobby. Onwetendheid over wat een adequate verzorging en huisvesting van dieren inhouden en over het natuurlijke gedrag van dieren. Onnadenkendheid bij de aanschaf van een dier, waardoor geen rekening wordt gehouden met de consequenties die het verzorgen van een dier met zich meebrengt. Onvermogen om een dier goed te verzorgen, door bijvoorbeeld financiële problemen, gezinsuitbreiding, gezondheidsproblemen, een andere baan. Onverschilligheid over de gezondheid- en welzijnsproblemen die het gevolg zijn van een verkeerde verzorging of huisvesting van een huisdier. Onwil om een dier goed te behandelen: de eigenaar verwaarloost of mishandelt zijn dier. Voorlichting In de voorlichting van de Sophia-Vereeniging staat de natuurlijke aard van het dier centraal. Het welzijn van een dier kan pas gegarandeerd worden, als het baasje de biologische achtergrond van het dier kent. Dat stelt hem in staat zich verplaatsen in het dier en de verzorging en huisvesting erop aan te passen. Onder het motto Dieren begrijpen is dieren beschermen wordt onwetendheid, onnadenkendheid, onvermogen en onverschilligheid bestreden. Hulp aan zwerf- en afstandskatten Het helpen van zwerf- en afstandsdieren is een kostbare zaak. De kosten voor opvang, medische zorg, neutralisatie en herplaatsing zijn hoog. Daarom zamelt de Sophia-Vereeniging gelden in die geschonken worden aan organisaties die zwerfkatten helpen. Ook stuurt de Sophia-Vereeniging een eigen werkgroep aan, die in Zeeuws-Vlaanderen verwilderde katten medische zorg biedt en neutraliseert. Via de Sophia DierenSpreekuren waarschuwt de Sophia-Vereeniging voor ondoordachte aanschaf van dieren, waardoor minder dieren in een opvang belanden. Beschermende wetgeving Sommige mensen zijn niet ontvankelijk voor het leed van dieren, zoals fokkers die willens en wetens een ras fokken dat gebukt gaat onder gezondheidsproblemen. Of fokkers die hun minder populaire dieren doden, omdat ze als verkoopproduct minder geld in het laatje brengen. Ook de malafide huisdierenhandel kent veel dierenleed, met name bij honden. Om via het internet snel veel geld te verdienen, wordt gestreefd naar zo veel mogelijk nestjes in zo min mogelijk tijd. Het gevolg: zieke pups die veel te vroeg bij de moeder worden weggehaald en vaak vroegtijdig sterven en fokteven die wegkwijnen in donkere schuren. En wie kent niet de voorbeelden van mishandelde dieren in de media? Om te voorkomen dat dieren slachtoffer worden van kwaadwillenden, is het belangrijk dat de overheid beschermende wetten maakt en handhaaft. Met politieke lobby strijdt de Sophia-Vereeniging voor goede wetgeving. Strategie De Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren komt op voor huisdieren. Onder het motto Dieren begrijpen is dieren beschermen voorkomt zij dierenleed met voorlichtende campagnes en projecten. Afstands- en zwerfdieren helpt de Sophia-Vereeniging door opvangcentra te ondersteunen en neutralisaties te bekostigen. Via politieke lobby strijdt de Sophia-Vereeniging voor beschermende wetgeving voor huisdieren. Missie De Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren zet zich in voor een samenleving waarin mensen zo met huisdieren omgaan, dat recht wordt gedaan aan de aard van het dier. Daarom is het belangrijk dat mensen weten hoe dieren verzorgd moeten worden en welke huisvesting geschikt is. Door rekening te houden met die biologische achtergrond kan veel dierenleed worden voorkomen. 11

12 3. Activiteiten De Sophia-Vereeniging beschermt huisdieren via voorlichting, hulp aan zwerf- en afstandsdieren en politieke lobby voor beschermende wetgeving. Met de uitreiking van de Sophia Penning wordt het belang van vrijwilligerswerk voor dieren benadrukt. 3.1 Voorlichting De Sophia-Vereeniging geeft voorlichting via het Sophia SnuffelCollege, de Sophia KattenBond, de Sophia DierenSpreekuren, de cursus Sophia DierenEHBO en de Eenzaamheidscampagne. Maar ook het bereik via de website, de dierenrubrieken in lokale huisaan-huisbladen en externe publicaties stelt de Sophia-Vereeniging in staat om kennis over te dragen over de natuurlijke aard en de behoeften van huisdieren. Het motto: Dieren begrijpen is dieren beschermen. A) Sophia SnuffelCollege Het Sophia SnuffelCollege brengt basisschoolkinderen in contact met een echte hond. Hierin is het project uniek in Nederland, al negentien jaar lang. Het doel is om kinderen te leren hoe ze veilig en respectvol met honden omgaan. Bijtincidenten Tijdens het Sophia SnuffelCollege leren kinderen hoe ze veilig met honden omgaan. Vrijwilligers bezoeken met hun speciaal geteste hond overal in het land de laagste groepen van de basisschool. In drie lessen wordt de kinderen uitgelegd hoe ze het gedrag en de lichaamstaal van een hond moeten interpreteren, zodat bijtincidenten voorkomen worden. Daarna ontvangen zij een SnuffelDiploma, een werkboekje met spelletjes, de basisregels voor de omgang met honden en informatie voor hun ouders. Vaak zijn journalisten aanwezig tijdens de lessen, zodat de boodschap via mediakanalen een groot bereik krijgt. Ter aanvulling op de lessen in de klas, kan op het Sophia SnuffelSpel gespeeld worden. Daarbij kunnen kinderen thuis samen met hun ouders oefenen in het veilig omgaan met honden. Respect voor dieren Door kinderen te leren hoe ze hondengedrag juist interpreteren, kan het aantal hondenbeten worden verminderd en neemt angst voor honden af. Maar de invloed van het Sophia SnuffelCollege reikt verder: als kinderen op jonge leeftijd leren veilig en respectvol met dieren om te gaan en dieren te erkennen als wezens met een intrinsieke waarde, zullen ze ook op latere leeftijd beter met dieren omgaan. Verwaarlozing van dieren en dierenmishandeling worden daarmee voorkomen. SnuffelDiploma s Het Sophia SnuffelCollege is een mediageniek project, waardoor de boodschap een groot bereik heeft. In 2010 werd met 54 actieve vrijwilligers aan bijna kinderen een SnuffelDiploma uitgereikt, waarvan in 160 mediakanalen verslag gedaan werd. Er werden 10 testdagen georganiseerd, waarbij 28 honden slaagden. Een workshop Lesgeven vond vier keer plaats en eenmaal een bijscholingsdag, verzorgd door de Universiteit Utrecht, afdeling pedagogiek. 12

13 B) Sophia KattenBond De Sophia KattenBond voorkomt kattenleed met voorlichting over de aanschaf, het gedrag en de verzorging van katten. Tijdens de jaarlijkse Week van het Kitten gaat speciale aandacht uit naar hun socialisatie en het belang van een lange speentijd. Website Via de website geeft de Sophia KattenBond informatie over het natuurlijke gedrag van katten, hun verzorging, de huisvesting en de aanschaf. Het is onduidelijk hoeveel van de in totaal websitebezoekers in 2010 specifiek op zoek waren naar informatie over katten. Wel is duidelijk dat er tienduizenden malen via Google werd gezocht naar informatie over aanschaf kat, verzorging kitten en andere relevante kattenzoekwoorden, waarna men bij de Sophia-Vereeniging op de kattenpagina s terecht kwam. Week van het Kitten: Een goede kat kost twaalf weken De Sophia KattenBond organiseert elk voorjaar de Week van het Kitten. Met de slogan Een goede kat kost twaalf weken wordt de boodschap uitgedragen dat katjes minimaal twaalf weken bij de moeder in het nest moeten blijven, zowel in de media (zo n 50 uitingen in print, online en op de radio) als via bannering op In 2010 vond de Week van het Kitten plaats van 26 april tot 2 mei. Geadviseerd wordt om kittens minimaal twaalf weken bij de moederpoes in het nest te laten, zodat ze belangrijke lessen leren die nodig zijn om uit te kunnen groeien tot gelukkige, gezonde katten. Wanneer een kitten deze opvoeding mist, kan later probleemgedrag ontstaan zoals hinderlijk miauwen, zelfmutilatie, spullen kapot maken en onzindelijkheid. Bovendien heeft de kat niet geleerd wanneer de grens bereikt is, wat een goede omgang met mensen en andere katten moeilijk maakt. Tijdens de Week van het Kitten 2010 startte op een voorlichtingscampagne om de onwetendheid over het belang van een langere speentijd aan te pakken. Er verschenen banners met de tekst Een schatje van een katje maar de kater komt later! Wie erop klikte, werd voorzien van informatie. Daarnaast kregen alle vragers en aanbieders van katjes op Marktplaats een , waarin hen werd uitgelegd waarom ze beter nog even kunnen wachten met het aanschaffen van een kitten tot het diertje ouder is. Vak- en special interestbladen De Sophia KattenBond blijkt op positieve belangstelling van vak- en special interestbladen over katten te kunnen rekenen. Ook in 2010 verscheen vijfmaal een inhoudelijk artikel over kattenwelzijn, zodat informatie over aanschaf, verzorging en huisvesting zo breed mogelijk verspreid werd onder een doelgroep van kattenbezitters en -liefhebbers. C) Sophia DierenSpreekuren Veel mensen realiseren zich onvoldoende hoeveel tijd, energie, ruimte en geld een huisdier kost en schaffen het dier impulsief aan. Het gevolg is dat veel dieren tegenvallen en in een opvangcentrum of op straat belanden. Andere dieren zijn veroordeeld tot een leven waarin de verzorging niet is afgestemd op hun natuurlijke behoeften. Het is daarom van groot belang om dierenbezitters goed te informeren over de aanschaf en verzorging van een dier. Op de websitepagina s van de Sophia DierenSpreekuren wordt deze informatie aangeboden, en dankzij de goede vindbaarheid van de website worden deze bezocht door honderdduizenden belangstellenden per jaar. De eerste doelgroep van de Sophia DierenSpreekuren bestaat uit mensen die al een hond, kat, konijn of knaagdier bezitten en problemen ervaren. Doelstelling is een betere omgang met het dier, waarbij meer rekening gehouden wordt met de biologische achtergrond. De tweede groep bestaat uit mensen die een dier willen aanschaffen. Zij worden geïnformeerd over de vereiste investering in tijd, geld, ruimte en energie zodat weloverwogen gekozen wordt voor het al dan niet aanschaffen van een of meerdere huisdieren. Wanneer zij de beslissing hebben genomen om een huisdier aan te schaffen, dan worden zij gestimuleerd om naar een opvang of asiel te gaan en een dier een tweede kans te bieden. 13

14 HondenSpreekuur Bij het HondenSpreekuur biedt hondengedragstherapeut Flora van Dijk informatie over het natuurlijke gedrag en de sociale behoeften van honden, over de omgang tussen honden en jonge kinderen en over angst voor honden. Ook geeft zij tips voor de aanschaf van een hond. Waar moeten mensen op letten als zij een hond uit het asiel halen? Hoe herken je een malafide hondenhandelaar? Wat komt er kijken bij het kopen van een pup? En hoe zorg je voor een goede opvoeding en verzorging van een hond? KattenSpreekuur Bij het KattenSpreekuur is informatie te vinden over het natuurlijke gedrag en de sociale behoeften van katten, over de problemen die er bij het fokken van raskatten ontstaan en over zwerfkatten. Kattengedragsdeskundige Marcellina Stolting beantwoordt vragen over het gedrag, de aanschaf en de verzorging van katten. Waar moeten mensen op letten als zij een kat uit het asiel halen? Wat zijn de oplossingen voor probleemgedrag bij katten? Hoe kom je tegemoet aan de natuurlijke behoeften van een kat? En is een raskat een verstandige keuze? Konijnen- en KnaagdierenSpreekuur Voor veel kinderen is een konijn of knaagdier het eerste huisdier waarmee ze kennismaken. Ouders schaffen een dier aan om de kinderen te leren omgaan met dieren. Mensen gaan ervan uit dat ze nauwelijks omkijken hebben naar zo n onschuldig speelkameraadje. Toch is het houden van konijnen en knaagdieren lang niet zo makkelijk als het lijkt. En een gebrek aan goede informatie levert ernstige welzijnsproblemen op. Bij het Konijnen- en KnaagdierenSpreekuur is informatie te vinden over hoe de dieren van nature leven, wat ze eten, wat ze kosten en of ze bijvoorbeeld het beste alleen of juist met soortgenoten kunnen worden gehouden. Gedragsdeskundige Yvonne Stroomer staat mensen te woord die specifieke vragen hebben over de verzorging, het gedrag of de aanschaf van konijnen en knaagdieren. D) Sophia DierenEHBO Al decennia lang organiseert de Sophia-Vereeniging een EHBO-cursus voor dieren. Van origine was de Sophia DierenEHBO een praktijkgerichte cursus, met workshops op het kantoor. Inmiddels is de cursus omgebouwd naar een thuisstudie. Cursisten kunnen het cursusmateriaal zelfstandig bestuderen. Twee keer per jaar vindt er op het kantoor van de Sophia-Vereeniging een examen plaats. Cursusmateriaal De cursus Sophia DierenEHBO is te bestellen via de website van de Sophia-Vereeniging. De kosten voor het materiaal bedragen Є 35,-. Voor het afnemen van het examen betalen de cursisten Є 25,-, voor leden is het examen gratis. E) Sophia NoodSticker Sinds 2008 jaar heeft de Sophia-Vereeniging een eigen sticker in beheer, die hulpdiensten waarschuwt dat er dieren in huis zijn. Want stel: er breekt brand uit in een woning, er is ingebroken of er vindt een ongeval plaats. Mensen kunnen rekenen op hulpdiensten, maar huisdieren worden vaak vergeten. Met de Sophia NoodSticker op de deur kunnen brandweer, politie en ambulance gewaarschuwd worden dat er huisdieren aanwezig zijn. Schaalvergroting Op grote schaal uitgevoerd, is het onbetaalbaar om elke aanvraag van de Sophia NoodSticker op eigen kosten te verzorgen. Daarom experimenteerde de organisatie vorig jaar met het aanbieden van de Sophia NoodSticker tegen een vergoeding van Є 1,50 via sms. Om een bereik van minimaal te genereren, werd eind 2010 een mailing verspreid via Hyves. Dankzij sponsoren als Proteq en Huisdiersuper.nl kon de Sophia NoodSticker gratis verzonden worden aan alle aanvragers. 14

15 F) Eenzaamheid bij huisdieren De meeste huisdieren in Nederland zijn van nature sociale dieren, voor wie voedsel en een dak boven het hoofd onvoldoende zijn om een gezonde leefomgeving te creëren. Contact met soortgenoten of met het baasje is voor hen een eerste levensbehoefte. Toch leven de meeste huisdieren in hun eentje en krijgen ze maar een paar minuten aandacht per dag. Zindelijkheidsproblemen, lusteloosheid, apathie en zelfs vroegtijdig sterven zijn het gevolg. Belang van gezelschap Op de website, die in 2010 zo n bezoekers van informatie voorzag, geeft de Sophia-Vereeniging uitgebreide informatie over de behoefte van huisdieren aan interactie met soortgenoten en in sommige gevallen mensen. Ook in haar algemene voorlichtingsmaterialen is de eenzaamheidsproblematiek een speerpunt. Eenzame honden Om naast de reguliere voorlichting extra aandacht op eenzaamheid bij honden te vestigen, zond de Sophia-Vereeniging vanaf december 2009 tot februari 2010 televisiespotjes uit via het Ster-netwerk en online kanalen. Uw hond heeft u nodig, geef uw hond de aandacht die hij verdient!, zo luidde het appèl. Het doel van het filmpje was om hondeneigenaren erop te attenderen dat honden welzijnsproblemen ondervinden als ze te weinig aandacht krijgen. Dat uit zich in afwijkend gedrag: blaffen en janken, spullen kapot maken, apathie en onzindelijkheid. Het spotje werd door meer dan 5 miljoen kijkers gezien. Eenzame paarden Daarnaast voerde de Sophia-Vereeniging in 2010 campagne om de situatie van paarden onder de aandacht te brengen. Want paarden zijn van nature zeer sociale dieren. Toch staan duizenden paarden langdurig alleen in een stal, box of wei. Als fysiek contact met soortgenoten te lang uitblijft, gaan zij abnormaal gedrag vertonen. De dieren gaan weven (op en neer deinen met hoofd en lichaam), kribbebijten, schrapen en luchtzuigen. Sommige dieren beschadigen zichzelf uit frustratie. Op zondag 12 september 2010 vond voor de eerste keer de Sophia Paardenverkiezing plaats, waarvan de winnaar bekend werd gemaakt tijdens het internationale Horse Event in Deurne. Meer dan paarden hadden gestreden om de titel Leukste paard van Nederland. Vooral tijdens de promotie van het evenement maar ook tijdens de uitreiking van de prijzen greep de Sophia-Vereeniging de kans om grootschalige voorlichting te geven. De boodschap werd goed opgepikt; meer dan honderd media (print, online, radio) deden verslag en meer dan informatieve folders over het belang van gezelschap voor paarden werden uitgedeeld. G) Sophia Penning Elk jaar op 17 juni, de verjaardag van koningin Sophia, wordt de Sophia Penning uitgereikt aan de Dierenvrijwilliger van het Jaar. In 2010 gebeurde dit voor het eerst, met in de jury filosoof/publicist Paul Cliteur, voorzitter van de Sophia-Vereeniging en dierenarts Rutger van Versendaal en actrice en dierenvrijwilliger Georgina Verbaan, die de prijzen aan de gehuldigden overhandigde. Het doel is om het vrijwilligerswerk voor dieren in Nederland te stimuleren vrijwilligers een hart onder de riem te steken. Tevens biedt de Sophia Penning de Sophia-Vereeniging de kans om haar naam te duiden aan een groot publiek. Dierenvrijwilliger van het Jaar 2010 In 2010 werd de Sophia Penning uitgereikt aan Henderikus Kamminga (77, Stadskanaal), die als dierenambulancechauffeur werkzaam is voor Dierentehuis Ter Marse. Aan de Sophia Penning zit een bedrag vast van Є 2.500,-, te besteden aan het dierendoel waarvoor de vrijwilliger werkt. Drie vrijwilligers kregen een Schouderklopje ter waarde van Є 750,-. Er werd in meer dan 50 media (print, online, radio) aandacht besteed aan het evenement, onder andere bij SBS6 in het programma Hart van Nederland. De sponsoren Proteq en Yarrah hielpen mee in de financiering, in totaal voor een bedrag van Є 7.500,-. 15

16 H) Externe media Voorlichting geeft de Sophia-Vereeniging enerzijds via gratis publiciteit (persberichten, opiniestukken, ingezonden brieven, de dierenrubrieken in de Echo, de Postiljon en het Zondagsnieuws, de website en sociale netwerken als Hyves en Twitter), anderzijds via betaalde advertenties en bannering, commercials op radio en televisie en participatie aan het jaarlijkse Dierenbal. Persberichten, opiniestukken, ingezonden brieven Journalistieke aandacht is het meest efficiënte middel om een boodschap te communiceren. Vooral via persberichten over activiteiten van het Sophia SnuffelCollege, de Sophia KattenBond en de Sophia Penning werd in 2010 media-aandacht gegenereerd voor de Sophia-Vereeniging. In totaal werd in 2010 bijna 400 keer bericht over de Sophia-Vereeniging, zowel landelijk als regionaal, op radio, televisie en in de geschreven pers. Dierenrubrieken Wekelijks levert de Sophia-Vereeniging een dierenrubriek aan het Amsterdamse blad Echo, de Rotterdamse Postiljon en het Zuid- Limburgse Zondagsnieuws (gezamenlijke oplage ruim ). Het doel is om lezers te informeren over dierenwelzijn in de regio. Daarmee wordt dierenwelzijn bevorderd, want hoe meer mensen weten over dieren, hoe meer respect en begrip ze krijgen voor de dieren in hun omgeving. Website De website van de vereniging is in 2008 volledig vernieuwd en aangepast aan de eisen van zoekmachinemarketing. In 2009 is dit proces op professionele wijze onderhouden, wat resulteerde in een beloning van Google: maandelijks mag de Sophia-Vereeniging voor de waarde van $ ,- aan online advertenties uitzetten. De website trok in 2010 meer dan bezoekers. Dit komt de bekendheid van de vereniging en haar activiteiten ten goede, evenals de voorlichtende waarde van de website. Hyves Via het sociale netwerk Hyves bereikt de Sophia-Vereeniging dagelijks duizenden dierenvrienden. Op interactieve wijze informeert de vereniging de leden van de eigen Hyve over de activiteiten van de Sophia-Vereeniging en over dierenwelzijn. Dit gebeurt door middel van forumdiscussies, enquêtes en blogs, waarbij de vereniging haar belangrijkste boodschappen uitdraagt. Ook de Sophia KattenBond en het Sophia SnuffelCollege beschikken over een eigen Hyve. Enorm bereik Als beheerder van de KattenHyve ( leden) en medebeheerder van de Hyve Stop Dierenleed Nu ( leden) heeft de Sophia-Vereeniging een enorm bereik om haar communicatiedoelstellingen te verwezenlijken. Dit bereik bleek in 2010 bepalend in het succes van de rashondencampagne, die met de actie Wie is de Winner in beeld kwam van de redactie van ZEMBLA. Bovendien is het bereik van zeer grote waarde in de propositie die de organisatie aan sponsoren en adverteerders kan doen, zoals in het geval van de Sophia Penning. I) Achterban Met haar achterban communiceert de Sophia-Vereeniging via het kwartaalblad Dierenhulp en de digitale nieuwsbrief Sophi@- Nieuws. Dierenhulp Ieder kwartaal verschijnt het blad Dierenhulp, waarin leden van de Sophia-Vereeniging kunnen lezen over de activiteiten van de vereniging. In 2009 werd Dierenhulp inhoudelijk aangepast aan de eisen van het CBF, dat stelt dat de leden via Dierenhulp actief geïnformeerd moeten worden over de financiële verslaggeving van de vereniging. Daarnaast verschijnt er jaarlijks een korte samenvatting van het jaarverslag in het blad. In 2010 werd deze strategie gehandhaafd, zodat de leden volledig op de hoogte waren van zowel de financiële als de inhoudelijke resultaten. 16

17 Ongeveer eens in de twee maanden wordt een digitale nieuwsbrief verspreid onder degenen die zich hiervoor hebben aangemeld. Het doel is om lezers op de hoogte te brengen van de activiteiten van de Sophia-Vereeniging en zo hun binding en loyaliteit met de organisatie te vergroten. De digitale nieuwsbrief wordt bovendien ingezet voor de communicatiedoelstellingen van alle activiteiten. 3.2 Hulp aan zwerfkatten De tweede poot waarop de activiteiten van de Sophia-Vereeniging stoelen, is hulp aan zwerf- en afstandsdieren, zwerfkatten in het bijzonder. Exacte getallen ontbreken, maar aangenomen wordt dat er meer dan katten in Nederland geen thuis hebben. Zij zwerven op straat of worden opgevangen door asielen. Daar is altijd geld tekort. De Sophia KattenBond biedt hulp, door geld in te zamelen tijdens haar KattenActies en publiciteit te organiseren. Bovendien is een eigen werkgroep actief, die in Zeeuws-Vlaanderen verwilderde zwerfkatten helpt en neutraliseert. A) KattenActies Alle kattenopvangadressen in Nederland kampen met een gebrek aan financiële middelen. De meesten zijn afhankelijk van een eventuele subsidie van de gemeente en van giften van particulieren. Het is een hele toer om de standaardkosten voor voeding en huisvesting te dragen, laat staan dat er extra uitgaven voor medische zorg of neutralisatie mogelijk zijn. CBF-Keurmerk Een collecte is in zulke situaties een goed middel om extra gelden te verzamelen. Maar omdat een opvang geen CBF-keurmerk heeft, kan de verplichte vergunning niet worden aangevraagd. Daarom organiseert de Sophia KattenBond sinds 2010 KattenActies: collecteren met vrijwilligers in de regio, op de vergunning van de Sophia KattenBond, die tevens zorg draagt voor media-aandacht, promotiematerialen en een aanvullende sms-actie. Collecte en sms-actie Een KattenActie bestaat uit twee componenten: een collecte, uitgevoerd door vrijwilligers van de betreffende opvang in de eigen regio en een sms-actie, uitgevoerd en geregisseerd door de Sophia KattenBond. Ook draagt de Sophia KattenBond zorg voor collectebussen, publiciteit en communicatiematerialen. Gemiddeld wordt Є 2.000,- per KattenActie ingezameld, een bedrag dat volledig ten goede komt aan het goede kattendoel. In 2010 kon er dankzij een KattenActie die ruim Є 2.600,- opleverde bijvoorbeeld een belangrijke reparatie uitgevoerd worden aan De Poezenboot in Amsterdam. Met een bijeengebracht bedrag van ruim Є 3.000,- kon voor de asielkatten in Oldenzaal een nieuwe blokhut gebouwd worden. B) Sophia KattenBond Werkgroep Zeeuws-Vlaanderen Onder de vlag van de Sophia KattenBond is een werkgroep van ervaren vrijwilligers actief die de enorme populatie van verwilderde zwerfkatten in Zeeuws-Vlaanderen beheersbaar maakt. De situatie in die regio is ronduit dramatisch, door een combinatie van factoren: de nabijheid van België, waar de problematiek erger is dan in Nederland, de uitgestrektheid van een dunbevolkte regio, waardoor zwerfkatten snel verwilderen en de aanwezigheid van kampeergebieden. Campinggasten verzorgen de zwerfkatten van mei tot september. Net in de periode dat er kittens geboren worden, is er veel voedsel aanwezig. Hierdoor overleven bijna alle dieren hun zoogtijd. Maar als de campings dichtgaan, blijven de katten over. Sommigen worden opgevangen door een asiel, de rest verwildert. Trap, Neuter and Return (TNR)-methode De vrijwilligers maken gebruik van de Trap, Neuter and Return (TNR)-methode: vangen, castreren en terugplaatsen van katten die zo verwilderd zijn dat ze niet meer kunnen worden geplaatst bij particulieren. Hun enige kans op een fatsoenlijk bestaan is leven in een stabiele groep van zwerfkatten. Ook het opsporen van zieke dieren en het aanbieden van extra voedsel is een belangrijk aspect van het monitoren van populaties. In 2010 werden met een budget van ongeveer Є 6.000,- 160 katten geholpen door een dierenarts voor 17

18 behandelingen uiteenlopend van inenten tot castraties. Veertien populaties vielen onder het beheer van de vrijwilligers. 3.3 Wetgeving en politieke beïnvloeding De derde pijler van de Sophia-Vereeniging is politieke beïnvloeding. De Nederlandse overheid onttrekt zich aan de verantwoordelijkheid voor het welzijn van dieren. Zelfregulering door de markt is het toverwoord en de waarde van een dier wordt bepaald door de economie. Deze strategie staat haaks op het beschermen van dieren tegen mensen die zich niets aantrekken van hun leed. Daarom ijvert de Sophia-Vereeniging voor beschermende wetgeving. Haar lobby-activiteiten spitsen zich toe op een verantwoord fokbeleid voor rasdieren en op wetgeving die het zelf doden van dieren verbiedt. Ook is de Sophia-Vereeniging lid van de Coalitie DierenwelzijnsOrganisaties Nederland. A) Fokken met rashonden Bij het fokken van rashonden draait het om het uiterlijk. Vaak gaat dat ten koste van de gezondheid van de dieren. Zo hebben Cavalier King Charles spaniëls zo n kleine schedel, dat de hersenen er niet meer in passen. Daardoor hebben ze hevige pijn en epileptische aanvallen. Door al zijn rimpels heeft de shar-pei huidproblemen zoals ontstekingen en eczeem. De Boston terriër en de Engelse bulldog kunnen vaak nauwelijks eten, drinken en ademen met hun veel te korte snuit. Overheid is verantwoordelijk Het probleem in de rashondenwereld is dat men wel weet dat het flink mis is, maar dat iedereen iemand anders de schuld geeft. Keurmeesters, eigenaren, fokkers, de Raad van Beheer voor Kynologie: allemaal zeggen ze er zélf niks aan te kunnen doen. Ondertussen zijn de honden de pineut. Daarom vindt de Sophia-Vereeniging dat de overheid maatregelen moet nemen. Want die is verantwoordelijk voor het welzijn van alle dieren in Nederland. Wie is de Winner? Om het onderwerp maatschappelijk maar ook politiek onder de aandacht te brengen, lanceerde de Sophia-Vereeniging eind 2010 de online campagne Wie is de Winner. Men kon stemmen op De zieligste hond van Nederland, waarbij duidelijk werd dat veel rashonden geen winnaars maar vooral verliezers zijn. Aanleiding was de Amsterdam Winner Show, die op 27 en 28 november plaatsvond in de RAI en waar alles draait om het uiterlijk. Dat de dieren daar soms ernstig onder lijden, wordt genegeerd. Bij de campagne kon een brief aan staatssecretaris Henk Bleker ondertekend worden, met het verzoek rashondenleed te stoppen via wetgeving. ZEMBLA De publiekscampagne verliep succesvol: ruim mensen betuigden hun steun. Wie is de Winner kwam tevens onder de aandacht van de makers van ZEMBLA, het documentaireprogramma van de VARA. In de uitzending van 11 december 2010, getiteld Einde van de rashond, was de Sophia-Vereeniging aan het woord en werd aandacht besteed aan de actie. Ook Bleker gaf zijn visie, waarbij hij als oplossing wees naar de Raad van Beheer. Dat deze niet bij machte is om de gehele rashondenwereld aan banden te leggen, liet hij daarbij buiten beschouwing. Deze reactie van Bleker werd begin 2011 besproken tijdens een commissievergadering, waarmee het onderwerp op de politieke agenda verscheen. 18

19 B) Doden van huisdieren door particulieren In Nederland zijn geen regels voor het doden van huisdieren door particulieren. Met name het zogenaamde culling is de Sophia- Vereeniging een doorn in het oog: het doden van dieren met bijvoorbeeld een minder populaire vachtkleur omdat ze minder geld opbrengen. Dit is in Nederland niet strafbaar. Pas als het doden gepaard gaat met pijn of letsel bij het dier, kan de politie optreden. Niet het doden is dan strafbaar, maar het toebrengen van pijn. Zelf doden strafbaar In 2009 ging een publiciteitscampagne van start om de ministers van Landbouw en Justitie ertoe te bewegen een verbod op te nemen in de nieuwe Wet Dieren, waardoor het strafbaar wordt om huisdieren zelf te doden. In het wetsvoorstel voor de nieuwe Wet Dieren is een paragraaf gewijd aan het doden van dieren, maar niet duidelijk is of dit uiteindelijk zal leiden tot een ondubbelzinnig verbod op het zelf doden van dieren. De Sophia-Vereeniging blijft het onderwerp kritisch volgen en zal opnieuw protest laten horen wanneer een duidelijk verbod achterwege blijft. C) Coalitie DierenwelzijnsOrganisaties Nederland (CDON) Samen met 22 andere dierenorganisaties participeert de Sophia-Vereeniging in de Coalitie DierenwelzijnsOrganisaties Nederland (CDON). De CDON verbetert de afstemming tussen dierenbeschermingsorganisaties, zoekt overlap in standpunten en stimuleert samenwerking. De activiteiten van de CDON betreffen voornamelijk politieke lobby, maar ook het mobiliseren van de publieke opinie behoort tot de mogelijkheden. Wet Dieren Sinds 2008 richt de CDON zich vooral op de nieuwe Wet Dieren van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (inmiddels opgenomen in het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie), die de belangen van dieren onvoldoende beschermt. Niet de bescherming van dieren, maar de productie en het gebruik van dieren staan centraal in de nieuwe wet. Eind 2009 is de wet door de Tweede Kamer aangenomen. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel nog niet goedgekeurd. De val van het kabinet Balkenende IV en het moeizame formatieproces na de verkiezingen van 9 juni 2010 heeft verdere stappen voor de invoering van de Wet Dieren vertraagd. De CDON streeft ondertussen naar door de overheid vastgestelde en gehandhaafde normen, in plaats van een systeem van zelfregulering door de sector. Dit streven sluit naadloos aan bij de campagne van de Sophia-Vereeniging voor een verantwoord fokbeleid voor rasdieren, dat dezelfde insteek kent. 19

20 4. Fondsenwerving De fondsenwerving van de Sophia-Vereeniging richt zich sinds 2009 primair op groei van de achterban. In dat jaar groeide het aantal leden van 861 naar Deze stijgende lijn zette zich voort in 2010, met een eindstand van leden. Bovendien werd voor het eerst in zee gegaan met sponsoren, die voor Є 7.500,- bijdroegen aan de Sophia Penning. A) Ledenwerving Ledenwerving is geen doel op zich. Maar kon de organisatie het zich jarenlang permitteren om zich enkel te richten op activiteiten voor dieren, met een structureel dalend aantal leden moet ook de Sophia-Vereeniging zich op het pad van actieve ledenwerving begeven. Om de activiteiten ook in de toekomst te kunnen uitvoeren, is het belangrijk om de financiële situatie veilig te stellen. Bovendien toont een groeiende achterban aan dat er maatschappelijk draagvlak bestaat voor de missie en doelstellingen van de Sophia-Vereeniging. De verklaring voor het dalende aantal leden in de afgelopen tien jaar is dat de achterban een hoge gemiddelde leeftijd kent. In 2008 zakte de teller onder de leden, vooral omdat veel leden die de Sophia-Vereeniging al decennia lang steunen in een leeftijdsfase zijn gekomen waarbij ze geen deel meer kunnen uitmaken van een verenigingsleven. Ook bereiken de ledenadministratie veel overlijdingsberichten. Aanwas van nieuwe leden is een noodzakelijkheid om het tij te keren. In 2009 begaf de Sophia-Vereeniging zich op het ledenwervende pad. De organisatie groeide met 539 leden en deze lijn zet zich door in 2010, waarbij de teller steeg naar leden. Ook de komende jaren is het belangrijk deze stijging vast te houden, waarbij het streven is binnen vijf jaar te groeien naar leden. Straatwerving en online werving Straatwerving en online werving leverden goede resultaten in kwantitatieve maar ook in kwalitatieve zin, gemeten naar het rendement en het risicoprofiel. Verrijken van de database Naast directe ledenwerving richtte de strategie zich in 2010 op het verrijken van de database met warme ( )adressen, die in de toekomst gebruikt kunnen worden voor werving. Vooral de Sophia NoodSticker, de Eenzaamheidscampagne en in mindere mate de Sophia DierenSpreekuren vullen de database met contactgegevens. Deze contacten worden via online direct marketing of via een mailpack benaderd, waarbij gepoogd wordt ze te verzilveren in leden. B) Eigen leden Huidige leden werden ook in 2010 gestimuleerd om de verenigingsactiviteiten actief te ondersteunen met een extra financiële bijdrage. Gemiddeld werd Є 3,50 extra gegeven per lid, in totaal bijna Є 6.000,-. C) Institutionele markt In 2010 begaf de Sophia-Vereeniging zich voor het eerst op de markt van sponsorwerving. Vooral het bereik van de Sophia-Vereeniging op Hyves blijkt op belangstelling te kunnen rekenen van commerciële partijen. Maar ook imagobevestiging en publiciteit zijn belangrijke factoren. Met huisdierverzekeraar Proteq, biologische diervoederfabrikant Yarrah en Huisdierensuper.nl werd succesvol samengewerkt in het organiseren en uitreiken van de Sophia Penning (Є 7.500,-) en het aanbieden van een welkomstgeschenk voor nieuwe leden (Є 7,50). Deze contacten zijn waardevol en bieden kansen voor verdere uitbreiding van de activiteiten van de Sophia- Vereeniging. 20