Voortgangsrapportage nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden 2012

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden 2012 Gegevens opdrachtgever: Van Gansewinkel Milieutechniek BV Postbus AR WAALWIJK Tel.: Contactpersoon: De heer W. Boekholt CSO-Milfac Orionweg AH Leeuwarden Tel Fax Contactpersonen: de heer drs. ing. P.K. Zandstra Projectcode: 12F077 Rapportnummer: Status:

2 Autorisatie Opgesteld door: De heer ing. C.S. Kuipers Projectleider Handtekening: Akkoord bevonden door: De heer drs. ing. P.K. Zandstra Projectleider Handtekening:

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Doelstelling Kwaliteitsborging Uitgangspunten en randvoorwaarden Oorspronkelijk verontreinigingssituatie grondwater Doelstelling nazorg Grondwaterbeheersingssysteem Uitbreiding horizontaal drainagesysteem Verticaal grondwateronttrekkingsysteem Monitoring grondwaterkwaliteit Actiewaarden Terugvalscenario Uitgevoerde werkzaamheden Bemonstering en analyse Grondwaterstanden Debieten Resultaten Grondwaterkwaliteit Algemeen Deelgebied 1 (zuidelijke kern, binnen zuidelijke I-contour) Deelgebied 2a (zuidelijke kern, rondom I-contour, binnen S-contour) Deelgebied 2b (zuidelijke kern, rondom I-contour, buiten S-contour) Deelgebied 3 (noordelijke kern) Resultaten effluent Grondwaterstanden Onttrekkingsdebieten Staat van onderhoud Evaluatie beheersmaatregelen Algemeen Grondwaterkwaliteit Grondwaterstanden Onttrekkingsdebieten Conclusies en aanbevelingen Conclusie Aanbevelingen Definitief

4 Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Bijlage 8: Bijlage 9: Overzicht peilbuizen en onttrekkingsfilters Terugvalscenario (Syncera De Straat B.V.) Overzicht getoetste analyseresultaten grondwater Overzicht grondwaterstanden Overzicht resultaten effluent Overzicht onttrekkingsdebieten Staat van onderhoud / overzicht uitgevoerd onderhoud Melding afwijking op het saneringsplan Monitoringsrapportage december 2012 (Van Gansewinkel Milieutechniek BV) Tekeningen Tekening 1: Tekening 2: Tekening 3a: Tekening 3b: Tekening 3c: Tekening 4a: Tekening 4b: Tekening 4c: Tekening 4d: Tekening 4e: Tekening 4f: Tekening 4g: Overzichtstekening onttrekkingssysteem Overzichtstekening peilbuizen Grondwaterstanden 1-7 m-mv Grondwaterstanden 9-16 m-mv Grondwaterstanden m-mv Verontreinigingssituatie grondwater 1-3 m-mv Verontreinigingssituatie grondwater 5-7 m-mv Verontreinigingssituatie grondwater 9-12 m-mv Verontreinigingssituatie grondwater m-mv Verontreinigingssituatie grondwater m-mv Verontreinigingssituatie grondwater m-mv Verontreinigingssituatie grondwater m-mv

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In opdracht van Van Gansewinkel Milieutechniek BV te Waalwijk is door CSO-Milfac in 2012 de periodieke monitoring uitgevoerd van de nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden. In de periode 2005 t/m april 2006 is een bodemsanering uitgevoerd, waarbij verontreinigde (water)bodem is verwijderd. Hiervoor is door Syncera De Straat een saneringsplan opgesteld (kenmerk B04K0071, 9 mei 2005), waarin de volgende saneringsdoelstellingen zijn geformuleerd: 1). verwijderen van de toplaag tot 1,0 m-mv tot onder de interventiewaarde; 2). verwijderen van verontreinigde sliblagen en de vijverpartijen isoleren van de onderliggende sterk verontreinigde bodemlaag; 3). grondwaterbeheersing om verspreiding van sterk verontreinigd grondwater tegen te gaan. De resultaten van de sanering van de verontreinigde (water)bodem is beschreven in het door DHV opgestelde evaluatierapport (kenmerk NN-MI , oktober 2006). Ten behoeve van de grondwaterbeheersing is een onttrekkingssysteem aangebracht bestaande uit horizontale drains en verticale onttrekkingsfilters. Het grondwater wordt middels de drains en onttrekkingsfilters, met een gering debiet onttrokken en geloosd op de gemeentelijke riolering via de lozingsputten LP1 en LP2. Om eventuele verspreiding in het grondwater te controleren worden de onttrekkingsfilters en peilbuizen periodiek bemonsterd en analytisch onderzocht op minerale olie, vluchtige aromaten en PAK (EPA 16). De periodieke monitoring wordt uitgevoerd door CSO-Milfac te Leeuwarden. De uitvoering van de grondwaterbeheersing (in stand houden onttrekking grondwater) wordt uitgevoerd door Van Gansewinkel Milieutechniek BV te Waalwijk. 1.2 Doelstelling De doelstelling van de nazorg (procesmonitoring) is meerledig: het toezien of het nazorgsysteem conform saneringsplan danwel nazorgplan en de beschikking daarop voldoet; het toezien op de juiste instelling en afstelling van de installaties; monsterneming en metingen ten behoeve van vergunningen en ontheffingen. Tevens wordt door de monitoring gecontroleerd of er bij de uitvoering inhoudelijke afwijkingen optreden ten opzichte van de beschikking op het saneringsplan danwel nazorgplan. De resultaten van de procesmonitoring kunnen aanleiding geven tot een aanpassing van het nazorgsysteem en/of een aanpassing van de monitoringsintensiteit. 1.3 Kwaliteitsborging CSO-Milfac is een handelsnaam van CSO Adviesbureau voor Milieu-Onderzoek BV en opereert onder het kwaliteitssysteem van CSO Adviesbureau voor Milieu-Onderzoek BV. CSO Adviesbureau voor Milieu-Onderzoek BV en veldwerkbedrijf Poelsema Veldwerkbureau zijn gecertificeerd volgens ISO 9001, ISO en VCA**. CSO Adviesbureau voor Milieu-Onderzoek BV is tevens gecertificeerd voor BRL SIKB 1000 (protocollen 1001 en 1002), BRL SIKB 2000 (protocollen 2001, 2002, 2003 en 2018) en BRL SIKB 6000 (protocol 6001, 6002, 6003 en 6004). Pagina 1

6 Poelsema Veldwerkbureau is gecertificeerd voor BRL SIKB 1000 (protocollen 1001 en 1002) en de BRL SIKB 2000 (protocollen 2001, 2002, 2003 en 2018). De veldwerkzaamheden met betrekking tot de monitoring van het grondwater zijn uitgevoerd door Poelsema Veldwerkbureau onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2002) en de daarbij behorende protocollen, normen en richtlijnen. Aangezien de onderzoekslocatie geen eigendom is van CSO, Poelsema of de overige aan deze bedrijven gelieerde ondernemingen binnen de holding Karnel, wordt voldaan aan de eisen van onafhankelijkheid uit de BRL SIKB Alle werkzaamheden worden uitgevoerd conform de kwaliteitseisen van deze vereniging. Alle voorschriften zijn in het kwaliteitssysteem van CSO geïmplementeerd. De naleving hiervan wordt periodiek getoetst door externe auditors van SGS-Intron. SGS-Intron is daartoe erkend door de Raad voor Accreditatie. Pagina 2

7 2 Uitgangspunten en randvoorwaarden 2.1 Oorspronkelijk verontreinigingssituatie grondwater Op basis van de oorspronkelijke verontreinigingscontouren is de locatie opgedeeld in drie deelgebieden namelijk: Deelgebied 1, zuidelijke kern, binnen I-contour; Deelgebied 2, zuidelijke kern, rondom I-contour; Deelgebied 3, noordelijke kern; 2.2 Doelstelling nazorg De doelstelling van de nazorg is het voorkomen van verspreiding van verontreinigingen in het grondwater. Het gaat hierbij om verspreiding van verontreinigd grondwater: naar kruipruimtes van woningen (door middel van horizontale drainage); in horizontale richting (door middel van horizontale drainage en verticale onttrekkingsfilters); in verticale richting naar het 1 e en 2 e watervoerend pakket (door middel van verticale onttrekkingsfilters). Omdat het 1 e en 2 e waterpakket reeds zijn verontreinigd is de voornaamste doelstelling om ontoelaatbare verspreiding te monitoren. Hiervoor zijn actiewaarden opgesteld. In de volgende paragraaf is het grondwaterbeheersingsysteem nader beschreven. 2.3 Grondwaterbeheersingssysteem Uitbreiding horizontaal drainagesysteem In de wijk Aldlân-Oost was reeds een drainagesysteem aangelegd. Het bestaande drainagesysteem is uitgebreid, zodat het grondwater in het hele gebied, waar interventiewaarden voor benzeen of PAK worden overschreden, wordt beheerst. Langs de vijver ter hoogte van de Heggewinde is een horizontale drain aangelegd om verspreiding van verontreinigd grondwater richting de vijver te voorkomen. Met de drains wordt de grondwaterstand verlaagd tot circa 0,85 à 1,0 m-mv, zodat het grondwater tenminste beneden het niveau van de kruipruimte blijven. De drains zijn aangesloten op vier pompputten, elk twee aan weerszijden van de Stinzenflora. De drainagesystemen aan weerszijden van de Stinzenflora kunnen onafhankelijk van elkaar functioneren. De situering van het horizontaal drainagesysteem is weergegeven op tekening Verticaal grondwateronttrekkingsysteem Om verticale en horizontale verspreiding in het diepere grondwater te voorkomen is een verticaal onttrekkingssysteem aangebracht. Dit onttrekkingssysteem bestaat uit onttrekkingsfilters in het eerste watervoerend pakket (5-6 m-mv) en in de top van het tweede watervoerend pakket (11-12 m- mv). De onttrekkingsfilters zijn geplaatst in het gebied waar de gehalten aan PAK en benzeen de interventiewaarden overschrijden (zuidelijke kern). Als onderdeel van het terugvalscenario (zie Pagina 3

8 paragraaf 2.6) zijn drie onttrekkingsfilters dieper in het tweede watervoerend pakket geplaatst (15-16 m-mv). Uit de onttrekkingsfilters tot 16 m-mv zal grondwater worden onttrokken, als uit de monitoring blijkt dat er vanaf 13 m-mv verspreiding optreedt. Uit het saneringsplan Aanvullende saneringsmaatregelen voor de locatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, opgesteld door Syncera De Straat bv met kenmerk B04K0071 van 9 mei 2005 op bladzijde 6, blijkt dat het grondwater tot 40 m-mv is verontreinigd. Voor verontreinigingen in de laag van 13 tot en met 40 m-mv zijn geen voorzieningen aangebracht om verspreiding te voorkomen. Verdere maatregelen in deze bodemlaag, inclusief bovenliggende bodemlaag, worden bepaald als de actiewaarden worden overschreden en niet alleen als er verspreiding wordt geconstateerd. In tabel 1 is een overzicht weergegeven van het verticale onttrekkingssysteem. Tabel 1: Overzicht onttrekkingsfilters Onttrekkingsfilter Aantal filters Filterstelling (m-mv) Grondwaterpakket Onttrekkingsdebiet (m³/dag) F1 t/m F3, F5, F7, F8, F10 t/m F e watervoerend pakket 1 F4, F6 en F e watervoerend pakket 4 F14, F15 en F e watervoerend pakket terugvalscenario De situering van verticale onttrekkingsfilters is weergegeven op tekening Monitoring grondwaterkwaliteit Door middel van de monitoring van de grondwaterkwaliteit in de peilbuizen, in de drainage en in de onttrekkingsfilters, wordt gecontroleerd of de doelstelling van de beheersmaatregelen wordt gerealiseerd. Een onverhoopte verspreiding van de verontreiniging via het grondwater wordt op deze wijze tijdig gesignaleerd, zodat het terugvalscenario in werking kan treden (zie paragraaf 2.6). In de zuidelijke kern, binnen I-contour wordt het grondwater tweemaal per jaar gemonitoord, omdat daar de actieve nazorgmaatregelen plaatsvinden. In de noordelijke kern en de zuidelijke kern, rondom de I-contour wordt het grondwater eenmaal per jaar bemonsterd. In afwijking op het saneringsplan bleken een aantal peilbuizen te zijn verdwenen. Deze verdwenen peilbuizen zijn vervangen door nabijgelegen peilbuizen of herplaatst. Naar aanleiding van een overschrijding van de actiewaarde in peilbuis 5000A (14-15 m-mv) zijn er aanvullend peilbuizen geplaatst (5001 t/m 5004). In tabel 2 is een overzicht weergegeven van de peilbuizen. Pagina 4

9 Tabel 2: Overzicht monitoringsfilters Grondwaterpakket Peilbuis Filterstelling (m-mv) Opmerkingen Frequentie Deelgebied 1, zuidelijke kern, binnen I-contour 702 0,5 2 In plaats van peilbuis x per halfjaar Bijgeplaatst 1x per halfjaar Bijgeplaatst 1x per halfjaar Peilbuis is in december 2009 herplaatst, omdat peilbuis Boven sliblaag 2004 onvoldoende watervoerend was. Omdat het filter 2004a 2 3 deels is geplaatst in de verontreinigde sliblaag is deze - peilbuis niet representatief voor de grondwaterkwaliteit boven de sliblaag. 2004b 1,5 2 Peilbuis is in augustus 2010 herplaatst 1x per halfjaar Bijgeplaatst 1x per halfjaar F1/2/3/5/7/ 5 11,5 m-mv 8/10/11/12/ x per halfjaar x per halfjaar F4/6/ x per halfjaar 5000A Peilbuis is herplaatst (voorheen 5000B) 1x per halfjaar Peilbuis is bijgeplaatst in augustus x per halfjaar 11,5 20 m-mv Peilbuis is bijgeplaatst in augustus x per halfjaar Peilbuis is bijgeplaatst in augustus x per halfjaar Peilbuis is bijgeplaatst in augustus x per halfjaar F14/15/ x per halfjaar 5000B 18,5 19,5 Peilbuis is herplaatst (voorheen 5000B) 1x per halfjaar m-mv 5000C Peilbuis is herplaatst (voorheen 5000A) 1x per halfjaar 5000D Peilbuis is herplaatst (voorheen 5000A) 1x per halfjaar Deelgebied 2a, zuidelijke kern, rondom I-contour, binnen S-contour ,5 2 In plaats van peilbuis x per jaar ,1 2,6 1x per jaar ,0 2,5 Peilbuis is in januari 2011 verdwenen 1x per jaar Peilbuis is herplaatst in februari Omdat het filter 0 5 m-mv deels is geplaatst in de verontreinigde sliblaag is deze peilbuis niet representatief voor de grondwaterkwaliteit a 2 3 boven de sliblaag. 1019b 1 2 Peilbuis is herplaatst in maart x per jaar x per jaar 5 11,5 m-mv ,5 9,5 1x per jaar x per jaar 11,5 20 m-mv x per jaar x per jaar m-mv x per jaar Deelgebied 2b, zuidelijke kern, rondom I-contour, buiten S-contour 5 11,5 m-mv x per jaar 11,5 20 m-mv x per jaar m-mv Peilbuis is herplaatst in augustus x per jaar x per jaar Deelgebied 3, noordelijke kern In plaats van peilbuis x per jaar ,4 2,4 1x per jaar Boven sliblaag ,5 In plaats van peilbuis x per jaar ,5 In plaats van peilbuis x per jaar x per jaar 5 11,5 m-mv x per jaar 11,5 20 m-mv x per jaar Pagina 5

10 Door monitoring van het freatische grondwater (boven de sliblaag) in de zuidelijke kern, binnen I- contour kan een mogelijk gevaar voor uitdamping tijdig worden gesignaleerd. De Peilbuis 2004 is herplaatst omdat deze onvoldoende watervoerend was (peilbuis 2004a; 2-3 m-mv). Omdat het filter deels is geplaatst in de verontreinigde sliblaag is deze peilbuis niet representatief voor de grondwaterkwaliteit boven de sliblaag. In augustus 2010 is de peilbuis nogmaals herplaatst, waarbij het filter is geplaatst boven de verontreinigde sliblaag (peilbuis 2004b; 1,5-2 m-mv). Daarnaast is de monitoring gericht op horizontale en verticale verspreiding via het grondwater. Dit geldt tevens voor de zuidelijke kern, rondom I-contour. Hierbij wordt opgemerkt dat peilbuis 1019 is herplaatst, omdat deze door werkzaamheden was verdwenen (peilbuis 1019a; 2-3 m-mv) Omdat het filter deels is geplaatst in de verontreinigde sliblaag is deze peilbuis niet representatief voor de grondwaterkwaliteit boven de sliblaag. In 2011 is de peilbuis nogmaals herplaatst, waarbij het filter is geplaatst boven de verontreinigde sliblaag (peilbuis 1019b; 1-2 m-mv). De monitoring in de noordelijke kern is er op gericht om aan te tonen in hoeverre door nalevering vanuit de sliblaag de concentraties toenemen. Indien blijkt dat nalevering leidt tot hogere gehalten binnen de huidige streefwaardecontour zal in overleg met het bevoegd gezag het terugvalscenario in werking treden. De situering van de peilbuizen is weergegeven op tekening Actiewaarden In bijlage 1 zijn de actiewaarden weergegeven. Indien uit de analyseresultaten blijkt dat in het grondwater (één van) de actiewaarden worden overschreden, worden de betreffende peilbuis(zen) na 1 maand herbemonsterd. Indien de actiewaarden bij herbemonstering nogmaals worden overschreden, wordt in overleg met het bevoegd gezag maatregelen genomen, zoals zijn beschreven in het terugvalscenario (zie paragraaf 2.6). In het eerder genoemde saneringsplan wordt op bladzijde 21 ingegaan op de actiewaarden. Uit 1 e alinea kan worden opgemaakt dat deze waarden, zoals opgenomen in tabel 7 op bladzijde 7, gelden voor de peilbuizen. In afwijking op het saneringsplan is door de gemeente Leeuwarden een voorstel gedaan, om voor die monitoringspeilbuizen die buiten de vastgestelde streefwaardecontour zijn geplaatst, de tussenwaarde als actiewaarde te hanteren (brief met kenmerk 8254/AL d.d. 4 mei 2011). Het bevoegd gezag heeft hiermee ingestemd (brief met kenmerk 9032 d.d. 28 juni 2011). De genoemde brief is opgenomen in bijlage 8. In het saneringsplan zijn geen actiewaarden vastgelegd voor de verontreinigingen ter plaatse van de onttrekkingsfilters. Als gevolg van de onttrekking worden verontreinigingen uit de omgeving op hun plaats gehouden of naar het onttrekkingsfilter getransporteerd. Als gevolg van de onttrekking kunnen daarom de concentraties ter plaatse van het onttrekkingsfilter fluctueren en is het moeilijk om hier actiewaarden voor op te stellen. Binnen deelgebied 1 zuidelijke kern, binnen huidige I-contour dient bij een toename van het stijghoogteverschil met > 10 centimeter in de peilbuizen tussen freatisch en het 1 e en 2 e watervoerend pakket maatregelen te worden genomen (terugvalscenario). Om risico s voor zettingen uit te sluiten mag de grondwaterstand ter plaatse van de woningen maximaal worden verlaagd tot 0,85 à 1,0 m-mv. Door de grondwaterstandsverlaging wordt voorkomen dat er verspreiding van verontreinigd grondwater plaatsvindt in de kruipruimtes. Pagina 6

11 2.6 Terugvalscenario Indien bij de uitvoering van de beschreven saneringsmaatregelen blijkt dat er sprake is van te grote grondwaterstanddwalingen (met daardoor risico s voor zettingen) of voor het geval onverhoopt toch verspreiding optreedt, treedt het terugvalscenario in werking. Het terugvalscenario is in bijlage 2 opgenomen. Pagina 7

12 3 Uitgevoerde werkzaamheden 3.1 Bemonstering en analyse Grondwater Op basis van het saneringsplan (Syncera De Straat, kenmerk B04K0071, 9 mei 2005) is het grondwater afkomstig uit de onttrekkingsfilters en peilbuizen periodiek bemonsterd. Het grondwater is analytisch onderzocht op minerale olie, vluchtige aromaten en PAK (EPA 16). In bijlage 1 is een overzicht weergegeven van de peilbuizen en onttrekkingsfilters. De situering van de onttrekkingsfilters en peilbuizen is weergegeven op respectievelijk tekening 1 en 2. Bij de 1 e monitoringsronde bleken een aantal peilbuizen niet meer aanwezig te zijn. Deze peilbuizen zijn vervangen door nabijgelegen peilbuizen met dezelfde filterstelling (zie tabel 2). Omdat een aantal peilbuizen en onttrekkingsfilters niet bereikbaar waren is op 5 februari 2008 en 12 maart 2008 nogmaals geprobeerd om deze te bemonsteren. Vanwege een geparkeerde auto is onttrekkingsfilter F15 niet bemonsterd. De peilbuizen 1014 en 5000A t/m 5000D zijn naderhand geplaatst en konden pas in april 2008 worden bemonsterd. Bij de 2 e monitoringsronde is gebleken dat peilbuis 2003 droog stond, waardoor geen monster kon worden genomen. Bij de 3 e monitoringsronde is gebleken dat peilbuis 2004 na herhaaldelijke pogingen nauwelijks water geeft. Tijdens de 4 e monitoring is gebleken dat er geen water meer uit de peilbuis kwam en is besloten om de peilbuis te herplaatsen (peilbuis 2004a; 2-3 m-mv). De peilbuis is geplaatst op 8 december 2009 door Sialtech vestiging te Assen onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer S.Y. Hofman. De peilbuizen 702 en 1013 zijn in februari 2009 herbemonsterd naar aanleiding van onverwachte sterk verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten, minerale olie en/of PAK s. Bij de 4 e en 5 e monitoringsronde bleek dat onttrekkingsfilter F15 niet bereikbaar was vanwege een geparkeerde auto. Tevens is peilbuis 2001 (filterdiepten 6-7 en m-mv) herbemonsterd vanwege een overschrijding van de actiewaarden. Bij de 6 e ronde is peilbuis 2004 (2-3 m-mv) herplaatst (peilbuis 2004B; 1,5-2,0 m-mv). Bij peilbuis 2004A bleek het filter niet boven de verontreinigde sliblaag te zijn geplaatst. De peilbuis is geplaatst in augustus 2010 door CSO-Milfac onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer A.B. Zuidema. Peilbuis 2001 (39-40 m-mv) bleek op circa 12 m-mv te zijn volgelopen met zand, de peilbuis is niet meer geschikt voor bemonstering. In overleg met het bevoegd gezag is de peilbuis herplaatst. De peilbuis is geplaatst op 16 augustus 2010 door Sialtech vestiging te Assen onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer R. van Dullemen. Naar aanleiding van de overschrijding van de actiewaarde voor naftaleen in peilbuis 5000A (14-15 m-mv) zijn rondom deze peilbuis vier peilbuizen geplaatst met filterstelling m-mv (5001 t/m 5004). De peilbuizen zijn geplaatst op 16 augustus 2010 door Sialtech vestiging te Assen onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer R. van Dullemen. Bij de 7 e ronde bleek peilbuis 1019 niet meer aanwezig te zijn. In overleg met het bevoegd gezag is de peilbuis herplaatst. De peilbuis (1019A; 2-3 m-mv) is geplaatst op 31 januari 2011 door Sialtech vestiging te Assen onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer R. van Dullemen. Op 22 maart 2011 is de peilbuis nogmaals herplaatst Pagina 8

13 (1019B;1,0-2,5 m-mv) door Sialtech vestiging te Assen onder het BRL SIKB 2000 certificaat (protocol 2001) door de erkende veldwerker de heer D. Nakken. Vanwege een geparkeerde auto is onttrekkingsfilter F15 niet bemonsterd. Vanwege een overschrijding van de actiewaarden zijn de peilbuizen 2001 en 2002 (39-40 m-mv) en peilbuis 2001 (19-20 m-mv) herbemonsterd. Bij de 8e ronde zijn de onttrekkingsfilters F2 en F7 niet bemonsterd. Bij de 9 e ronde is peilbuis 5000a (14-15 m-mv) herbemonsterd vanwege een overschrijding van de actiewaarde. Bij de 10 e ronde is onttrekkingsfilter F3 niet bemonsterd. Bij de 11 e ronde zijn alle peilbuizen en onttrekkingsfilters bemonsterd. In tabel 3 is een overzicht weergegeven van de uitgevoerde monitoringen. Pagina 9

14 Tabel 3: Uitgevoerde bemonsteringen grondwater Monitoringsronde Bemonsteringsdata Peilbuizen en onttrekkingsfilters 1 e ronde 24 en 27 december februari maart april 2008 Opmerkingen Onttrekkingsfilters F9, F15 en F16 zijn niet bemonsterd 1 Bemonstering peilbuis 2001 (39-40 m-mv) en F14 Bemonstering F4 en F6 Bemonstering peilbuis 1014 en 5000A t/m 5000D 2 e ronde 15, 22 en 23 juli 2008 Peilbuis 2003 is niet bemonsterd 2 3 e ronde 7, 8, 9, 13, 28 en 30 januari februari 2009 Peilbuis 2004 is alleen bemonsterd op minerale olie en vluchtige aromaten en peilbuis 2006 alleen op PAK 3 Peilbuis 702 en 1013 zijn herbemonsterd 4 e ronde 10 en 13 augustus september 2009 Onttrekkingsfilter F15 is niet bemonsterd 1 Peilbuis 2004 is niet bemonsterd 2 Herbemonstering peilbuis 5000A (14-15 m-mv) en peilbuis 5000B (18,5-19 m-mv) 5 e ronde 1, 2, 3, 4 en 25 februari april 2010 Onttrekkingsfilter F15 is niet bemonsterd 1 Peilbuis 2004 is herplaatst (peilbuis 2004A; 2-3 m-mv) Herbemonstering peilbuis 2001 (6-7 en m-mv) 6 e ronde 13 augustus september december 2010 Peilbuis 2004A is herplaatst (peilbuis 2004B; 1,5-2 m-mv) Bemonstering herplaatste peilbuis 2001 (39-40 m-mv) en bijgeplaatste peilbuizen 5001 t/m 5004 (14-15 m-mv) Bemonstering peilbuis 2004a 7 e ronde 13, 14 januari februari februari maart 2011 Onttrekkingsfilters F15 is niet bemonsterd 1 Peilbuis 1019 is herplaatst (peilbuis 1019A; 2-3 m-mv) Herbemonstering peilbuis 2001 en 2002 (39-40 m-mv) Herbemonstering peilbuis 2001 (19-20 m-mv) Peilbuis 1019 is herplaatst (peilbuis 1019B; 1,0-2,5 m-mv) 8e ronde 11 en 12 juli 2011 Onttrekkingsfilters F2 en F7 zijn niet bemonsterd. 9 e ronde 7, 8, 9 en 12 december januari 2012 Alle peilbuizen en onttrekkingsfilters bemonsterd Peilbuis 1019B bemonsterd en peilbuis 5000A herbemonsterd vanwege overschrijding actiewaarden 10 e ronde 26 juli en 15 augustus 2013 F3 is niet bemonsterd 11 e ronde 19 en 20 december 2013 Alle peilbuizen en onttrekkingsfilters bemonsterd Toeliching 1 F15 was niet bereikbaar vanwege een geparkeerde auto; 2 peilbuis stond ten tijde van bemonstering droog; 3 peilbuizen zijn slecht watervoerend. Effluent Het effluent wordt op een tweetal plaatsen, namelijk LP1 en LP2, bemonsterd om te bepalen of aan de lozingseisen wordt voldaan. Het effluent is analytisch onderzocht op minerale olie, vluchtige aromaten, cyanide (-totaal en -vrij), fenol(index), Kjeldahl-stikstof, CZV, PAK (EPA 16) en onopgeloste bestanddelen. Pagina 10

15 In tabel 4 is een overzicht weergegeven van de uitgevoerde bemonsteringen van het effluent. Tabel 4: Uitgevoerde bemonsteringen effluent Monitoringsronde Bemonsteringsdata Effluent (LP1 en LP2) 1 e ronde 27 december maart e ronde 15 juli september e ronde 7 januari april e ronde 10 augustus oktober e ronde 3 februari maart mei e ronde 29 juli oktober e ronde 14 januari april e ronde 12 juli oktober e ronde 9 december e ronde 27 juli e ronde 15 augustus december februari 2013 Opmerkingen Overschrijding lozingsnorm voor naftaleen Herbemonstering LP Overschrijding lozingsnorm onopgeloste bestanddelen - - Overschrijding lozingsnorm onopgeloste bestanddelen (LP1) en fenolindex (LP2) Herbemonstering LP1 en LP2 - Herbemonstering LP1 en LP2 Vanwege een overschrijding van de lozingsnorm voor naftaleen is LP2 aanvullend bemonsterd op 4 mei Vanwege een overschrijding van de lozingsnorm voor onopgeloste bestanddelen en fenolindex is LP1 en LP2 herbemonsterd op 15 augustus Vanwege een afwijkend verhoogd gehalte aan CZV in LP2 is bij de herbemonstering het gehalte aan CZV opnieuw bepaald. Vanwege een overschrijding van de lozingsnorm voor onopgeloste bestanddelen is LP1 en LP2 op 7 februari 2013 herbemonsterd. Vanwege de vorstperiode was het niet eerder mogelijk de verzamelputten te bemonsteren. 3.2 Grondwaterstanden Bij de grondwatermonstername zijn de grondwaterstanden in de peilbuizen opgenomen. Een overzicht van de grondwaterstanden is weergegeven in bijlage 4. Op tekening 3a t/m 3c zijn de grondwaterstanden weergegeven. 3.3 Debieten De onttrekkingsdebieten van de drains en de onttrekkingsfilters zijn door Van Gansewinkel Milieutechniek bv geregistreerd met behulp van debietmeters. Een overzicht van de onttrekkingsdebieten is weergegeven in bijlage 6. Pagina 11

16 4 Resultaten 4.1 Grondwaterkwaliteit Algemeen De resultaten van de monitoringen zijn door Van Gansewinkel (voorheen A&G) Milieutechniek bv gerapporteerd: Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 1e monitoringsronde december 2007, A&G Milieutechniek bv, WA057411/700/WB/fk, 6 mei 2008; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 2e monitoringsronde juli 2008, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/1456/WB/idq, 16 september 2008; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 3e monitoringsronde januari 2009, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/589/WB/idq. 31 maart 2009; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 4e monitoringsronde augustus 2009, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/1479/WB/idq. 30 november 2009; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 5e monitoringsronde januari 2010, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/468/WB/fk. 22 april 2010;. Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 6e monitoringsronde augustus 2010, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/1248/WB/idq, 18 november 2010; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 7e monitoringsronde maart 2011, A&G Milieutechniek bv, 516/057411/342/WB/fk, 28 maart 2011; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 8e monitoringsronde juli 2011, Van Gansewinkel Milieutechniek bv, 516/057411/959/WB/fk, 21 juli 2011; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 9e monitoringsronde december 2011, Van Gansewinkel Milieutechniek bv, 516/057411/198/WB/fk, 14 februari 2012; Nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden, 10e monitoringsronde juli 2012, Van Gansewinkel Milieutechniek bv, 516/057411/198/WB/fk, 4 september In bijlage 3 is een overzicht weergegeven van alle analyseresultaten. Op de tekeningen 4a t/m 4g is de verontreinigingssituatie in het grondwater weergegeven. In bijlage 9 is een volledige beschrijving weergegeven van het verloop van gemeten gehalten in het grondwater. In onderstaande subparagrafen zijn de resultaten van de monitoringen kort samengevat Deelgebied 1 (zuidelijke kern, binnen zuidelijke I-contour) Dieptetraject 1-3 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 702 (0,5-2,0 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogd gehalten aan onderzochte parameters aangetoond. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2003 (1-2 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogd gehalten aan onderzochte parameters aangetoond. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2004b (1,5-2 m-mv) worden in juli en december 2012 licht verhoogde gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2005 (1-2 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogd gehalten aan onderzochte parameters aangetoond. Pagina 12

17 Dieptetraject 5-7 m-mv In 2012 zijn in de onttrekkingsfilters F1, F2, F5, F7, F8, F10, F11 en F13 (5-6 m-mv) licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en/of naftaleen aangetoond. In het grondwater afkomstig uit de onttrekkingsfilter F12 (5-6 m-mv) zijn geen verhoogde gehalten aangetoond ten opzichte van de detectiegrens. In het grondwater afkomstig uit de onttrekkingsfilter F2 en F5is een sterk verhoogd gehalte aan minerale olie aangetoond. Dieptetraject 9-12 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1014 (9-10 m-mv) zijn in 2012 nog slechts in zeer geringe mate verhoogde gehalten aan xylenen en/of naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden In het grondwater afkomstig uit onttrekkingsfilter F4, F6 en F9 (11-12 m-mv) zijn tijdens de monitoringsronde in december 2012 licht verhoogde gehalten aangetoond. Dieptetraject m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 5000A (14-15 m-mv) zijn in 2012 licht verhoogd gehalten aan benzeen, xylenen, naftaleen en minerale olie aangetoond. In juli 2012 is een matig verhoogd gehalte aan naftaleen aangetoond. De actiewaarde voor naftaleen wordt overschreden. Ten opzicht van de voorgaande jaren zijn de gehalten aan naftaleen behoorlijk afgenomen. In december 2012 wordt de actiewaarde voor naftaleen niet meer overschreden. In de 'afperkende' peilbuizen 5001 t/m 5004 (filterstelling m-mv) worden maximaal licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en naftaleen aangetoond. In het grondwater afkomstig uit onttrekkingsfilter F14, F15 en F16 (16-17 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogde gehalten aangetoond. Dieptetraject m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 5000B (18,5-19,5 m-mv) zijn in 2012 maximaal licht verhoogde gehalten aan naftaleen en xylenen. De actiewaarden worden niet overschreden Dieptetraject mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 5000C (29-30 m-mv) zijn in 2012 maximaal licht verhoogde gehalten aan xylenen en/of naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Dieptetraject mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 5000D (39-40 m-mv) zijn in 2012 maximaal licht verhoogde gehalten aan naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden Deelgebied 2a (zuidelijke kern, rondom I-contour, binnen S-contour) Dieptetraject 1-3 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1012 (0,5-2,0 m-mv), 1013 (1,1-2,6 m-mv) en 1026 (1-2 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogde gehalten aangetoond. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1019b (1-2 m-mv) is in 2012 alleen het gehalte aan naftaleen licht verhoogd aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Pagina 13

18 Dieptetraject 5-7 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2000 (6-7 m-mv) wordt in 2012 wederom een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. De actiewaarde wordt niet overschreden. Dieptetraject 9-12 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1019 (9-10 m-mv) is in 2012 alleen een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Dieptetraject m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2000 (19-20 m-mv) zijn in 2012 licht verhoogde gehalten aan xylenen en/of naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Dieptetraject mv Ter plaatse van peilbuis 2000 (39-40 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogd gehalten aan onderzochte parameters aangetoond Deelgebied 2b (zuidelijke kern, rondom I-contour, buiten S-contour) Dieptetraject 5-7 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2001 (6-7 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogde gehalten aangetoond. Dieptetraject m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2001 (19-20 m-mv) zijn in 2012 licht verhoogd gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Dieptetraject mv Ter plaatse van peilbuis 2001 (39-40 m-mv) is in 2012 een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2002 (39-40 m-mv) is in 2012 een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden Deelgebied 3 (noordelijke kern) Dieptetraject 1-3 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1002 (1-3 m-mv) en peilbuis 1003 (1,4-2,4 m-mv) zijn in 2012 geen verhoogd gehalten aan onderzochte parameters aangetoond. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1023 (1-2 m-mv) is in 2012 een licht verhoogd gehalte aan naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1033 (2-3 m-mv) is in 2012 een licht verhoogd gehalte aan xylenen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Dieptetraject 5-7 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 2006 (6-7 m-mv) blijkt dat in 2012 een licht verhoogd gehalte aan naftaleen en xylenen is aangetoond. De actiewaarde wordt hierbij niet overschreden. Dieptetraject 9-15 m-mv In het grondwater afkomstig uit peilbuis 1021 (9-10 m-mv) en peilbuis 1021 (14-15 m-mv) zijn in 2012 licht verhoogde gehalten aan naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Pagina 14

19 4.2 Resultaten effluent In bijlage 5 is een overzicht weergegeven van de resultaten van het effluent. Op 27 juli 2012 wordt in het effluent van LP1 en LP2 een overschrijding van de lozingsnorm voor respectievelijk onopgeloste bestanddelen en fenol-index geconstateerd. Tevens was een afwijkend hoog gehalte aan CZV aangetoond. Uit herbemonstering op 15 augustus 2012 blijkt dat de gemeten gehalten voldoen aan de lozingsnormen. Het gemeten gehalte aan CZV bleek bij de herbemonstering een vergelijkbare waarde te hebben dan bij voorgaande monitoringsronden. Op 19 december 2012 wordt in het effluent van LP1 en LP2 een overschrijding van de lozingsnorm voor onopgeloste bestanddelen en fenol-index geconstateerd. Uit herbemonstering op 7 februari 2013 blijkt dat de gemeten gehalten voldoen aan de lozingsnormen 4.3 Grondwaterstanden In bijlage 4 is een overzicht weergegeven van de grondwaterstanden. Op tekening 3a t/m 3c zijn de grondwaterstanden weergegeven. Deelgebied 1 zuidelijke kern, binnen I-contour Uit het overzicht blijkt dat binnen deelgebied 2 zuidelijke kern, binnen I-contour de grondwaterstanden in het freatisch pakket variëren van circa 0,3 tot 1,5 m-mv. In peilbuis 2005 worden in december 2007 en januari 2009 een afwijkende grondwaterstand gemeten, respectievelijk 0,34 en 0,38 m-mv. In februari 2010 en januari 2010 is de grondwaterstand lager namelijk op respectievelijk 0,74 en 0,78 m-mv. In december 2011 bedraagt de grondwaterstand 0,49 m-mv, waarbij de actiewaarde wordt overschreden. In december 2012 bedraagt de grondwaterstand 0,78 m-mv en voldoet daarmee aan de actiewaarde. In het diepere grondwater (1 e of 2 e watervoerend pakket) variëren de grondwaterstanden van circa 1,5 tot 1,7 m-mv. Dit duidt op een wegzijgingssituatie (neerwaartse grondwaterstroming). Deelgebied 2 zuidelijke kern, rondom I-contour De grondwaterstanden in het freatisch pakket variëren tussen de 0,3 en 1,0 m-mv In peilbuis 1026 worden afwijkende grondwaterstanden gemeten van circa 0,3 m-mv In het diepere grondwater (1 e of 2 e watervoerend pakket) variëren de grondwaterstanden van circa 1,5 tot 1,8 m-mv. Dit duidt op een wegzijgingssituatie (neerwaartse grondwaterstroming). Deelgebied 3 noordelijke kern De grondwaterstanden in het freatisch pakket variëren tussen de 0,3 en 0,7 m-mv. In het diepere grondwater (1 e of 2 e watervoerend pakket) schommelen de grondwaterstanden rond de 1,6 m-mv. Dit duidt op een wegzijgingssituatie (neerwaartse grondwaterstroming). 4.4 Onttrekkingsdebieten In bijlage 6 is een overzicht weergegeven van de onttrekkingsdebieten. Omdat in de beginperiode van de onttrekking niet alle onttrekkingsfilters het gewenste debiet van 1 m³/dag haalde is op 3 juli 2008 van alle onttrekkingsfilters de inhanger verlengd. Het resultaat is nu over het algemeen worden de debieten zoals voorgeschreven worden gehaald. Voor de filters F1, F2, F5, F7, F8, F11 en F13 is dit 1 m³/dag. Voor de filters F4, F6 en F9 is dit 4 m³/dag. Pagina 15

20 Op 5 januari 2012 is gebleken dat mogelijk de voedingskabel van DW12 mogelijk beschadigd is. Op 19 juli 2012 is naar de kabelbreuk gezocht en uiteindelijk ook gevonden. De kabelbreuk is hersteld op 20 juli Filters F10 en F12 zouden ook 1 m³/dag moeten doen, maar hier is de toestroming zo slecht dat deze niet wordt gehaald. Voor F10 geldt dat deze sterk afhankelijk blijkt te zijn van de neerslaghoeveelheid. Vanaf 25 november 2010 neemt echter het debiet ter plaatse van F10 toe tot circa 0,6-0,7 m 3 /dag. Ook tijdens droge periodes blijkt het debiet circa 0,6-0,7 m 3 /dag te bedragen. Een verklaring waarom nu opeens wel toestroming in het filters is, is niet voorhanden. Het lage debiet ter plaatse van F10 en F12 zal naar verwachting geen gevolgen hebben voor de beheersmaatregelen, omdat: Onttrekkingsfilter F10 ligt in het centrum van andere onttrekkingsfilters met dezelfde onttrekkingsdiepte. De verwachting is dat de overige onttrekkingsfilters een mogelijke verspreiding naar buiten de contouren, zoals het afgelopen monitoringsjaar ook is gebleken, voorkomen; Ter plaatse van peilbuis 2005 en 1026 en het onttrekkingsfilter F12 zijn er geen of nauwelijks verontreinigingen aangetroffen. Hier kan dus geen verspreiding optreden van gehalten boven de actiewaarden. Op 29 april 2011 is de pomp van DW10 vervangen en op 6 december 2011 is de pomp van DW12 vervangen als gevolg van een thermische storing. De drains werken nog afdoende aangezien ook het debiet van de drains bepaald wordt door neerslag. De totale onttrokken hoeveelheid grondwater over 2012 bedraagt m 3. Pagina 16

21 5 Staat van onderhoud Hieronder zijn de belangrijkste zaken met betrekking tot het uitgevoerde onderhoud in 2011 opgenomen DW12 thermische storing , en spanningsuitval. Reden onbekend voeding- en signaalkabel DW 12 hersteld debietmeters DW2, DW5, DW6 en DW12 schoongemaakt In de bijlage 7 is een overzicht opgenomen. Tevens is in het overzicht opgenomen wat de verwachte vervangingsinvesteringen op korte en lange termijn zijn. Aangezien het systeem eind 2007 is geplaatst en operationeel is geworden, is de verwachting dat op korte termijn enkele vervangingsinvesteringen moeten worden gedaan. Het gaat hierbij dan voornamelijk om het vervangen van debietmeters en niveaupoten. Deze zijn aangetast door het grondwater. Pagina 17

22 6 Evaluatie beheersmaatregelen 6.1 Algemeen In dit hoofdstuk worden de resultaten, zoals beschreven in voorgaande hoofdstuk, vergeleken met de doelstellingen uit het saneringsplan. Indien de resultaten hiertoe aanleiding geven dient het beheerssysteem te worden aangepast danwel te worden uitgebreid. Tevens kunnen de resultaten aanleiding geven tot het intensiveren danwel extensiveren van de monitoringsintensiteit. 6.2 Grondwaterkwaliteit Deelgebied 1 zuidelijke kern, binnen I-contour Over het algemeen kan worden gesteld dat er ten opzichte van de resultaten van de monitoring in de periode van 2007 tot en met 2012 de kwaliteit van het freatische grondwater (tot 3,0 m-mv) niet noemenswaardig is veranderd. De actiewaarden zijn niet overschreden. In het middeldiepe grondwater (1 e watervoerend pakket) worden in peilbuis 1014 (9-10 m-mv) alleen nog licht verhoogde gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond. Ten opzichte van de nulsituatie is de grondwaterkwaliteit verbeterd. Met betrekking tot de grondwaterkwaliteit uit de onttrekkingsfilters blijkt dat de gehalten in 2012 in dezelfde orde van grootte liggen met uitzondering van F2 en F5, waar sterk verhoogde gehalten aan minerale olie zijn aangetoond. De actiewaarden zijn niet overschreden. In het diepere grondwater (2 e watervoerend pakket) worden in de peilbuizen 5000A (14-15 m- mv) en 5000B (18,5-19 m-mv) de actiewaarden in december 2012 niet meer overschreden.. In december 2012 is de grondwaterkwaliteit ter plaatse van de afperkende peilbuizen 5001 t/m 5004 in dezelfde orde van grootte gebleven. In de peilbuizen 5000C (29-30 m-mv) en 5000D (39-40 m-mv) worden in 2012 nog licht verhoogde gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond ten opzichte van de streefwaarden. De actiewaarden zijn niet overschreden. Deelgebied 2 zuidelijke kern, rondom I-contour In het freatische grondwater (tot 3,0 m-mv) wordt alleen nog ter plaatse van peilbuis 1019b (1,0-2,5 m-mv) nog een licht verhoogd gehalte aan naftaleen aangetoond. Hierbij wordt de actiewaarde niet overschreden. In het middeldiepe grondwater (1 e watervoerend pakket) worden maximaal licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. In het diepere grondwater (2 e watervoerend pakket) worden maximaal licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Deelgebied 3 noordelijke kern In het freatische grondwater (tot 3,0 m-mv) worden maximaal licht verhoogde gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. In het middeldiepe grondwater (1 e watervoerend pakket) worden maximaal licht verhoogde gehalten aan xylenen en naftaleen aangetoond. De actiewaarden zijn niet overschreden. Pagina 18

23 6.3 Grondwaterstanden De grondwaterbeheersing heeft ook als doel het dusdanig verlagen van de grondwaterstand, zodat er geen verspreiding van verontreinigd grondwater naar kruipruimtes van woningen plaatsvindt. Uit hoogtemetingen blijkt dat het niveau van de kruipruimte op circa 0,13 m t.o.v. NAP bevindt (woning nr. 34 aan de Maagdenpalm). De grondwaterstanden in het freatisch pakket zijn vergeleken met het niveau van de kruipruimte, daarbij is er vanuit gegaan dat alle kruipruimten van de betreffende woningen ongeveer op hetzelfde niveau zijn aangelegd. Hieruit blijkt dat alleen in peilbuis 2005 (1,0-2,0 m-mv) de grondwaterstand in december 2011, evenals in december 2007 en januari 2009, (theoretisch) hoger is dan het niveau van de kruipruimte. In verband met de in 2008 van kracht geworden Wet Gemeentelijke Watertaken heeft de gemeente Leeuwarden een grondwatermeetnet aangelegd. Zo ook in de wijk Aldlân-Oost. In het deelgebied 1 zijn bevinden zich 2 peilbuizen, namelijk 1563 en 1564, waar hogere grondwaterstanden worden gemeten dan in de peilbuizen ten behoeve van de monitoring van de grondwaterbeheersing. Als er vanuit wordt gegaan dat de NAP-hoogte van deze 2 peilbuizen even hoog is als die van peilbuis 2005, dan is het theoretisch mogelijk dat er in het gebied rondom 1564 water boven de onderkant van de kruipruimtes staat. In het monitoringsjaar 2011 en 2012 zijn er echter geen meldingen binnengekomen over water in de kruipruimten van de woningen ter plaatse van de woonblokken aan de Maagdenpalm 12 t/m 34 en 72 t/m 82. Er worden daarom geen aanvullende maatregelen noodzakelijk geacht. Tot slot blijkt uit de grondwaterstanden dat het freatisch grondwater ter plaatse van de peilbuizen 2003, 2004b en 1019b, evenals in de voorgaande jaren, dieper zijn dan 1,0 m-mv. Voorafgaand aan de grondwaterbeheersing bevond de grondwaterstand in peilbuis 2003 al lager dan 1,0 m-mv (gemeten 1,2 m-mv). Aangenomen wordt dat de grondwaterstanden in de overige beide peilbuizen zich voorafgaand aan de grondwaterbeheersing al beneden 1,0 m-mv bevonden. 6.4 Onttrekkingsdebieten Met uitzondering van de onttrekkingsfilters F10, F12 en F13 worden de voorgeschreven onttrekkingsdebieten gehaald. Voor de filters F1 t/m F3, F5, F7, F8, F11 en F13 met filterstelling 5-6 m-mv is dit 1 m³/dag. Voor de filters F4, F6 en F9 met filterstelling is dit 4 m³/dag. Het systeem werkt daarnaast vrijwel storingsvrij. Gezien de resultaten van de grondwaterkwaliteit ter plaatse van de filters F2 en F5 (geen overschrijding van de actiewaarden in omliggende peilbuizen) worden aanvullende maatregelen niet noodzakelijk geacht. Met de huidige onttrekkingssysteem en debieten worden de doelstellingen, zoals genoemd in paragraaf 2.2, bereikt. Pagina 19

24 7 Conclusies en aanbevelingen 7.1 Conclusie In opdracht van Van Gansewinkel Milieutechniek bv te Waalwijk is door CSO-Milfac in 2012 de periodieke monitoring uitgevoerd van de nazorglocatie Aldlân-Oost te Leeuwarden. In de periode 2005 t/m april 2006 is een bodemsanering uitgevoerd, waarbij verontreinigde (water)bodem is verwijderd. Ten behoeve van de nazorg (grondwaterbeheersing) is een onttrekkingsysteem aangebracht bestaande uit horizontale drains en verticale onttrekkingsfilters. Om eventuele verspreiding in het grondwater te controleren worden de onttrekkingsfilters, deepwells en peilbuizen periodiek bemonsterd en analytisch onderzocht op minerale olie, vluchtige aromaten en PAK (EPA 16). Op basis van de resultaten van de monitoring uitgevoerd in 2012 zijn de volgende zaken geconstateerd: in peilbuis 2005 (1,0-2,0 m-mv) bevond de grondwaterstand zich in 2007, 2009 en 2011 boven het niveau van de kruipruimte. Tussen peilbuis 2005 en de drainsleuf bevindt zich een slecht doorlatende bodem, waardoor het grondwater dat zich buiten de drainsleuf bevindt niet snel genoeg de drain bereikt. De drain werkt echter goed en sinds het begin van 2008 zijn er geen meldingen meer geweest van water in de kruipruimtes. In december 2012 bevond de grondwaterstand zich beneden het niveau van de kruipruimte; in peilbuis 2003 (1,0-2,0 m-mv), 2004b (1,0-2,0 m-mv) en 1019b (1,0-2,0 m-mv) is het freatisch grondwater dieper dan 1,0 m-mv. Gezien de metingen tijdens de nulsituatie (voorafgaand aan de grondwaterbeheersing) kan worden gesteld dat het grondwater zich, zonder de onttrekking al beneden 1,0 m-mv bevind; gemiddeld gezien is de kwaliteit van het freatische grondwater (tot 3,0 m-mv) deelgebied 1 zuidelijke kern, binnen I-contour in 2012 niet verslechterd. Aangezien de actiewaarden niet worden overschreden zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk; de eerder in het diepere grondwater (2 e watervoerend pakket) van deelgebied 1 zuidelijke kern, binnen I-contour aangetoonde sterk verhoogde gehalten met naftaleen in peilbuis 5000A (14,0-15,0 m-mv), waarbij de actiewaarde werd overschreden, zijn verder afgenomen tot beneden de tussenwaarde. De actiewaarde wordt niet meer overschreden. In de bijgeplaatste peilbuizen 5001 t/m 5004 (14-15 m-mv) zijn maximaal licht verhoogde gehalten aangetoond. De actiewaarden worden hierbij eveneens niet overschreden; in deelgebied 2 zuidelijke kern, rondom I-contour worden maximaal licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden; in deelgebied 3 noordelijke kern worden maximaal licht verhoogde gehalten aan vluchtige aromaten en naftaleen aangetoond. De actiewaarden worden niet overschreden. Op basis van de resultaten van de grondwatermonitoring in 2012 kan worden geconcludeerd dat er ten opzichte van voorgaande jaren een lichte verbetering van de grondwaterkwaliteit heeft plaatsgevonden. De actiewaarden worden nergens overschreden. Aangezien de aangetoonde verhoogde gehalten de streefwaarden slechts in zeer geringe mate worden overschreden kan er worden geconcludeerd dat er geen verspreiding van verontreinigingen in het grondwater heeft plaatsgevonden. Pagina 20

25 7.2 Aanbevelingen Gezien de minimale overschrijdingen van de actiewaarden en aangezien er geen significante verspreiding heeft plaatsgevonden, wordt aanbevolen om het terugvalscenario niet in werking te stellen, maar om de situatie te blijven monitoren. De monitoring is voldoende om vroegtijdig een verdere verslechtering te signaleren. De tot nu toe uitgevoerde maatregelen waren gericht op het voorkomen van ontoelaatbare verspreiding van verontreiniging in het grondwater door middel van een grondwaterbeheersing. Op basis van alle nu beschikbare meetresultaten is er mogelijk al sprake van een stabiele eindsituatie. De waargenomen (geringe) fluctuaties in grondwaterkwaliteit vallen binnen het bereik wat 'normaal' wordt geacht in een complexe bodem. De verontreiniging verplaatst zich niet, wat deels het gevolg zal zijn van het immobiele karakter van de verontreinigende stoffen, en deels van de werking van het beheerssysteem. De resultaten van het effluent van de afgelopen jaren geven al aan dat er nauwelijks tot geen verontreinigingsvracht wordt opgepompt. Anno 2013 is het met name de vraag hoe de verontreiniging zich zou ontwikkelen als er geen maatregelen zouden worden getroffen. Is de overgrote meerderheid van de vracht/bron inmiddels verwijderd en is de restfractie nog wel mobiel? Het strategische doel van de sanering is risico's voor de volksgezondheid en van verspreiding uitsluiten, maar de vraag is of deze risico s nog wel aanwezig zijn. Aanbevolen wordt om de huidige nazorg te heroverwegen op basis van de meetresultaten en het gewijzigd bodembeleid. Bij deze heroverweging zullen ook de huidige actiewaarden worden overwogen. Indien gekozen wordt voor een meer extensieve aanpak zal er een (herzien) saneringsplan moeten worden opgesteld en ter goedkeuring worden voorgelegd aan het bevoegd gezag. Pagina 21