Goed bestuur Ervaringen uit de bestuurskamers van ondernemingen
|
|
- Camiel de Smet
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studiedag ziekenhuisgovernance Zorgnet Vlaanderen Brussel 17 juni 2015 Goed bestuur Ervaringen uit de bestuurskamers van ondernemingen Herman Daems Deze presentatie is onvolledig zonder de mondelinge toelichting van de spreker. Gelieve niet te citeren zonder het voorafgaandelijk akkoord van de spreker. Voor meer informatie neem contact via: 1
2 Wat aan bod komt Wat is goed bestuur? Wat doet een raad van bestuur? Hoe steek je een raad van bestuur in elkaar? Lost een goede bestuursstructuur alles op? Wat moet van bestuurders verwacht worden? Wat is de rol van de voorzitter? Wanneer werkt de raad van bestuur goed? 2
3 Corporate governance, goed bestuur, is niet eenvoudig te definiëren. Een korte maar simplistische definitie uit het Angelsaksische bedrijfsleven: How to make sure that managers do not steal from the shareholders (consult Andreii Schleiffer and Robert Vishny: Survey of Corporate Governance, Journal of Finance, 1997) Deze definitie is niet echt relevant voor ziekenhuizen (of toch??) ze is ook niet relevant voor Europese bedrijven (of toch??) Dit bewijst dat corporate governance geen absoluut maar wel een relatief begrip is. Het moet gekoppeld zijn aan de organisatie waarvoor corporate governance gedefinieerd wordt. Voor ziekenhuizen zou een mogelijke definitie kunnen zijn: Corporate governance zorgt ervoor dat het ziekenhuis zijn opdracht op de best mogelijke manier en duurzaam kan vervullen met de beschikbare middelen. Goed bestuur behartigt op een faire en correcte manier de belangen van de groepen en instellingen die bij het ziekenhuis betrokken zijn zoals met hen afgesproken werd en in lijn met de traditie, de waarden en de toekomstige roeping van het ziekenhuis. 3
4 Wat een raad van bestuur moeten doen?twee elementen 1. Zoekt een evenwicht tussen de verschillende belangen die bij de organisatie betrokken zijn Raad van bestuur is de plaats waar verschillende belangen van aandeelhouders (en stakeholders) een consensus te zoeken in het belang van de onderneming. Een raad van bestuur moet collegiaal werken.dat is een wettelijke verplichting!!!! Machtsstructuren hangen af van aandeelhoudersstructuren en verhoudingen. Verschillende aandeelhoudersstructuren leiden tot verschillende types van raden van bestuur. Het type voorbeeld van de raad van bestuur bestaat niet!!!! Elke raad is anders. 2. Bestuurt de onderneming. 4
5 Wat een raad van bestuur moeten doen? Twee elementen 1. Zoekt een evenwicht tussen de verschillende belangen die bij de organisatie betrokken zijn 2. Bestuurt de onderneming. Formuleert ambitie, visie voor de onderneming. Wie of wat wil de onderneming zijn? Zoekt (of zoekt mee) naar leiding om strategie te ontwikkelen die onderneming in staat stelt ambitie waar te maken Keurt strategie goed maar maakt strategie meestal niet!!!!!. (bestuurders hebben daarvoor niet de tijd en de kennis) Houdt resultaten in het oog en dwingt directie tot bijsturingen van werking en van strategie. Zorgt ervoor dat er middelen zijn (management en centen). Controleert gebruik van middelen en risico's die genomen worden. Neemt verantwoordelijkheid voor daden en risico s van de onderneming. 5
6 Rol van raad bestuur kort samengevat De raad van bestuur zorgt ervoor.. dat de onderneming een leiding heeft en dat die goed functioneert, een strategie heeft die past bij de ambities en dat strategie uitgevoerd wordt, het gebruik van de middelen gecontroleerd wordt, bindende contracten afsluit en draagt verantwoorde lijkheid. 6
7 Zes bouwelementen voor een raad van bestuur Comités Audit Remuneratie Benoemingen Soms ook strategische comité Samenstelling Betrokkenen en onafhankelijken Maar best geen direct betrokkenen, anders worden prive belangen vermengd met ondernemingsbelang Iedereen moet werken in belang van onderneming Volledige directie? Of alleen directie? Elementen nodig voor goed bestuur Voorzitter Rol en afstemming met algemene directie Werking charters Vergaderfrekwentie Informatie doorstroming Spelregels en gedrag Openheid Discussie Belangrijker dan structuur? Evaluatie Afstemming tussen RVB en directie Bij voorkeur via algemeen directeur Goed bestuur komt minstens evenveel van de kwaliteit van de bestuurders dan van de kwaliteit van de structuren. 7
8 Wat moet verwacht worden van een bestuurder Zoek een evenwicht tussen de belangen die u vertegenwoordigt en de het belang van de onderneming. Het belang van de onderneming gaat altijd voor!!!!! Vergeet ook niet dat u collegiaal verantwoordelijk bent. Bereid u goed voor Probeer de echte problemen te begrijpen. Het is altijd anders dan gedacht Stel vragen, wees kritisch maar wees oplossing gedreven. Geef aanbevelingen. Hou u niet bezig met details, probeer niet om slimmer te zijn dan de directie, word geen schaduw directeur. Wees u bewust van uw wettelijke en sociale verantwoordelijkheden en verplichtingen. Zeg uw gedacht, wees moedig maar blijf charmant. Vermijd vergelijkingen met uw vroegere carrière of ervaringen in andere ondernemingen, Vergeet niet: discussies zijn confidentieel!!!!! 8
9 Hoe bestuurders de onderneming verder kunnen brengen Door een goede samenstelling van en de juiste diversiteit in het bestuur Geeft meer diepgang aan de discussie over de te voeren strategie en aan de evaluatie van de behaalde resultaten Biedt toegang tot alle standpunten, verschillende ervaringen en kennis. Schuift objectieve opinies naar voren. Neemt een beslissing nadat alle standpunten gehoord en behandeld werden. Houdt rekening met alle belanghebbenden Klanten Werknemers Hou rekening met maatschappelijke ontwikkelingen Helpt zoeken naar het juiste talent talentenvijver wordt groter niet kleiner Maar diversiteit mag niet leiden tot versnippering, er moet een samenhang zijn. Er moet een gemeenschappelijke kern bij de bestuurders zijn Anders is een zinvolle discussie niet mogelijk Kritische evaluatie is niet mogelijk als sommige bestuurders een monopolie op kennis hebben. 9
10 Portretten van voorzitters Oppervlakkige kennis van het bedrijf Weinig kennis van het bedrijf Heeft bedrijfservaring Heeft bestuurs-en vergaderervaring Kent het bedrijf en de sector zeer goed Kent het bedrijf vooral financieel Ambassadeur Ceremoniemeester Neemt contact op met overheden, vakbonden, Treedt alleen op bij de grote gelegenheden klanten Heeft een goed Zorgt voor relaties met referentieaandeelhouder gezicht Doet vooral extern lobbywerk Vooral aangetrokken wegens naam, faam en netwerk Coach Moderator Staatsman Vertrouwensman Is een klankbord voor het management, meestal de CEO Is een ervaren manager en leider Hoeft het bedrijf niet heel goed te kennen maar kan wel snel toestanden en uitdagingen inschatten Meestal wel ervaren met sector Leidt de vergaderingen van de raad, sommige comités en de AV Heeft daarin grote ervaring Maar geeft geen sturing of leiding Meer procedure en proces gedreven dan inhoudelijk Geeft sturing aan bedrijf, via strategie, heeft daarover een eigen visie die uitgewerkt wordt door het management Klankbord voor sommige sleutel aandeelhouders Zorgt ervoor dat zij geïnformeerd zijn en weet wat zij wensen van het management Zorgt voor controle en toezicht 10
11 Portretten van voorzitters Ambassadeur Ceremoniemeester Coach Moderator Staatsman Vertrouwensman Voorzitters kunnen vele rollen vervullen Meestal is het vervullen van één rol niet voldoende om een goede voorzitter te zijn De combinatie van rollen zal wisselen naar gelang de rol wordt uitgeoefend in: een beursgenoteerde onderneming, een familiale onderneming, een onderneming met één of meerdere aandeelhouders of een private equity onderneming Goede voorzitters zullen verschillende rollen vervullen 11
12 Taken van de voorzitter Zorgt ervoor dat de raad van bestuur zijn taken goed uitvoert Waakt erover dat de raad van bestuur besluitvaardig is en tijdig beslissingen neemt Organiseert de corporate governance.is geen taak van CEO! Voorzitter zou moeten weten wat er bij aandeelhouders leeft Weet wat er leeft bij de bestuurders en zorgt voor consensus tussen bestuurders Is vertrouwd met de strategie en de strategische uitdagingen van de onderneming Weet wat er in de onderneming leeft en kan de kwaliteiten van het management beoordelen Is last resort voor klokkenluiders Helpt diepgang te brengen in de besluitvorming Neemt snel deskundige initiatieven wanneer er iets misloopt met de strategie en de leiding van de onderneming of met de zelfstandigheid van de onderneming Is wanneer nodig een brandweerman!!! Heeft een goed gevoel voor timing, wanneer is wat mogelijk met wie? 12
13 Hoe Voorzitter en CEO kunnen samenwerken Voorzitter moet geen CEO willen zijn: Voorzitter is klankbord voor iedereen, informeert de CEO over wat hij hoort en ziet maar laat conclusies en beslissingen over aan CEO CEO informeert de voorzitter best tijdig en volledig Een CEO die het principe huldigt keep him/her dumb eindigt in de problemen, doorgaans wint voorzitter CEO betrekt voorzitter liefst bij wat er aan de gang is in de markt en bij de onderneming CEO helpt voorzitter zijn functie uit te oefenen Voorzitter is transparant over wat hij in de markt hoort en ziet en over wat hij denkt van het management team Voorzitter helpt CEO functie uit te oefenen en steunt CEO Voorzitter speelt cruciale rol bij beoordeling en bonusbepaling CEO Voorzitter en CEO houden regelmatig contact Voorzitter kent het bedrijf en de markt en kan echt adviseren 13
14 Wat een voorzitter moet doen Moet de markt en het bedrijf begrijpen en bereid zijn bij te leren over de veranderingen die zich voordoen Niet in mijn tijd Bereikbaar zijn en voldoende tijd kunnen vrij maken Weten maar niet doen Ruimte kunnen laten Moedig zijn om moeilijke beslissingen te nemen of er vragen bij te stellen Zorgen dat alle bestuurders hun rol kunnen spelen, maar dat er toch collectieve beslissingen genomen worden in het belang van de onderneming Vooruit denken over de toekomstige samenstelling van de raad van bestuur Betrekken van CEO bij samenstelling raad van bestuur Initiatieven nemen voor evaluatie raad van bestuur 14
15 Welke conflicten kunnen er ontstaan? Karakters kunnen niet met elkaar samenwerken Voorzitter en CEO hebben best een andere ingesteldheid, een ander profiel Het niet kunnen verdragen dat iemand te veel voor het voetlicht komt Meningsverschillen over strategieën, resultaten, leiderschap, medewerkers of investeringen Ontevredenheid over vergoedingen 15
16 Waarom goede bestuurders een verschil kunnen maken Doorbreken van de traditionele manier van denken en discussiëren van de problemen of uitdagingen waarmee de onderneming geconfronteerd wordt. Wij doen dat hier altijd zo. Maar ook niet. in mijn bedrijf doen we het zo. Creatief denken over het specifieke probleem van het bedrijf is cruciaal. De opmerking maken of de vraag durven stellen die niemand tot noch toe heeft durven formuleren. De objectivering van de besluitvorming. Inbreng van kennis van andere bedrijven of markten. Zonder te willen suggereren dat het daar beter is. Wel er op wijzen dat dingen veranderen. 16
17 Enkele tips Over wat het bedrijf moet doen.. Over wat bestuurders moeten doen. Juiste, maar vooral relevante informatie geven. Overdonder bestuurders niet met pakken papier Maar geef de relevante problemen en kom daar openlijk voor uit niet als we het zo doen, zullen ze het niet zien. Heb vertrouwen in bestuurders, neem ze ernstig!!!! Wie vertrouwen geeft, krijgt vertrouwen. Als je denkt dat bestuurders lekken, benoem ze dan niet. Luister naar hun opinie, dreig ze niet af. Besef dat bestuurders parttime zijn en bijgevolg nu en dan herinnerd moeten worden aan bepaalde problemen of uitdagingen. Geef niet de indruk dat directie dommer is dan jezelf, behandel ze niet als schoolkinderen, die moeten uitvoeren wat je zegt Advies van bestuurders is vaak fout omdat ze te ver staan van het bedrijf. Hou je niet met details bezig, probeer niet schaduw directeur te worden, probleem tussen CFO en Auditcom. Je zit er niet om voorzitter of eigenaar plezier te doen, maar om bedrijf vooruit te helpen! Bereid je voor lees stukken vóór vergadering. Ken je juridische en sociale verantwoordelijkheid. Zwijg niet, spreek verstandig. Wees moedig, maar blijf vriendelijk!!!!! Vier kernwerkwoorden: Daag uit, Keur goed, Stel kritische vragen, Stimuleer verandering 17
18 Om te onthouden Goed bestuur is meer dan structuren creëren. Goede bestuurders zijn minstens even belangrijk. Bestuurders moeten optreden in het belang van de organisatie, niet in een particulier belang, al zullen ze vaak een particulier belang vertegenwoordigen. Daarom is het belangrijk om voldoende onafhankelijken in de raad van bestuur te hebben. Voorzitter en algemene directeur hebben verschillende taken en moeten coöperatief samenwerken. Raad van bestuur en directie zijn geen vijanden van elkaar. Besturen is meer dan controleren, het is er voor zorgen dat de organisatie vooruit gaat. 18
in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides
in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides 1 Governance principes De ondernemers hebben hun bedrijf nog niet in een vennootschapsstructuur ondergebracht. De ondernemers activeren een raad van
Nadere informatieEvaluatietool Raad van Advies
Evaluatietool Raad van Advies Instructies Deze evaluatietool is bedoeld voor de directie en/of aandeelhouders van MKB-(familie)bedrijven die werken met een Raad van Advies (RvA). Met een RvA bedoelen we
Nadere informatie2. Bepaal de verwachte prestaties van de leveranciers per segment. 4. Waarom je onderhandelt is belangrijker dan hoe je onderhandelt.
Eerste stappen: 1. Splits leveranciers op in segmenten. 2. Bepaal de verwachte prestaties van de leveranciers per segment. 3. Onderhandel op inhoud. 4. Waarom je onderhandelt is belangrijker dan hoe je
Nadere informatieTOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE. 8 februari
TOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE 8 februari 2017 1 Inleiding In deze toezichtvisie geven wij als de Raad van Toezicht van het Nova College aan waarom wij toezicht houden, wat we daarmee willen
Nadere informatieWij zijn ING. En wij hebben samen een doel: mensen in staat stellen een stap voor te blijven, in het leven en in zaken.
The Orange Code Wij zijn ING. En wij hebben samen een doel: mensen in staat stellen een stap voor te blijven, in het leven en in zaken. De Orange Code is ons manifest waarin we hebben vastgelegd hoe we
Nadere informatieREGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN
REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK
Nadere informatieProfielschets Raad van Commissarissen Versie
Profielschets Raad van Commissarissen Versie 1.3-16-07-2014 1. Uitgangspunten De profielschets voor de Raad van Commissarissen van Clavis wordt bepaald door: De verantwoordelijkheden taken, en bevoegdheden
Nadere informatieProfiel leden Raad van Toezicht vereniging Ingrado
Profiel leden Raad van Toezicht vereniging Ingrado Vastgesteld tijdens Algemene Vergadering 18 april 2019 2 1. Inleiding Ingrado is een landelijke opererende vereniging waarvan de gemeenten en de RMC-regio
Nadere informatieHoe richt je een RvA op? Weten wat te doen
Hoe richt je een RvA op? Weten wat te doen Je bent op zoek naar een groep vertrouwenspersonen waarmee je regelmatig een goed gesprek kunt voeren, los van je accountant of bank. Een Raad van Advies (RvA)
Nadere informatieDag van het Commissariaat 2015
Dag van het Commissariaat 2015 Corporate Governance en de rol van de commissaris op Aruba. Jossy Laclé 22 januari 2015 Wat is Corporate Governance Corporate Governance Curaçao Corporate Governance Aruba
Nadere informatieGOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING. Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen
GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen 2 trajecten Werkgroep Bilsen Fonds Leidraad: principes governance op organisatieniveau
Nadere informatieWat heeft Qmentum te vertellen over ziekenhuisbestuur? Zorgnet Studiedag ziekenhuisgovernance Woensdag 17 juni 2015 Jo Leysen
Wat heeft Qmentum te vertellen over ziekenhuisbestuur? Zorgnet Studiedag ziekenhuisgovernance Woensdag 17 juni 2015 Jo Leysen Nalevingstoezicht Accreditering Indicatoren Continue verbetering van kwaliteit,
Nadere informatieWillem de Zwijger College
Functieprofiel Raad van Toezicht 17 september 2018 Willem de Zwijger College 1 Functieprofiel Raad van toezicht Hoofdtaak De raad van toezicht functioneert als eenheid en waakt over het integrale belang
Nadere informatiePROFIELSCHETS RAAD VAN TOEZICHT. 1. Beschrijving van de aard en de omvang van de stichting
PROFIELSCHETS RAAD VAN TOEZICHT 1. Beschrijving van de aard en de omvang van de stichting NMG Een mooi en duurzaam Groningen. Dat is waar de Natuur en Milieufederatie Groningen (NMG) voor staat. De organisatie
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL. Lid Raad van Toezicht, portefeuille Financiën, Lid Raad van Toezicht, portefeuille Onderwijs (-kwaliteit)
FUNCTIEPROFIEL Functies: Lid Raad van Toezicht, portefeuille Financiën, Lid Raad van Toezicht, portefeuille Onderwijs (-kwaliteit) 1. ORGANISATIEBESCHRIJVING De Meerwegen scholengroep is een christelijke
Nadere informatieProfiel raad van toezicht Jeroen Bosch Ziekenhuis
BIJLAGE A Profiel raad van toezicht Jeroen Bosch Ziekenhuis Dit profiel is vastgesteld op 28 mei 2013 op grond van het bepaalde in artikel 3.1 van het reglement van de raad van toezicht. 1. Profiel raad
Nadere informatieGovernance FUMO Samen aan het stuur
Governance FUMO Samen aan het stuur Vastgesteld door het algemeen bestuur van de FUMO pm Inhoud 1 Governance op hoofdlijnen... 3 1.1 Governance FUMO... 3 1.2 Doel... 3 2 De governance toegelicht... 4 2.1
Nadere informatieFebruari Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie
Februari 2018 Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie De tekst van deze brochure is een samenvatting van het NEMACC-rapport MKB Goed bestuur en toezicht in Nederland, een verkennend
Nadere informatieProfielschets voorzitter Raad van Toezicht
Profielschets voorzitter Raad van Toezicht Ieder lid van de Raad van Toezicht beschikt over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn specifieke taak, binnen de Raad van
Nadere informatiepraktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek
praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence
Nadere informatieProfielschets Raad van Commissarissen
Profielschets Raad van Commissarissen Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 18 maart 2009 en laatstelijk gewijzigd in 2014. 1. Doel profielschets 1.1 Het doel van deze profielschets is om uitgangspunten
Nadere informatiecollegiale visitatie collegiale visitatie collegiale visitatie Ik zie, ik zie wat jij niet ziet wat is het niet?
meer dan een kijkje nemen bij de collega s reinhilde.everts@vsko.be Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Prof. Peter Van Petegem en Paul Cautreels wat is het niet? bij elkaar op visite gaan raadvragen aan
Nadere informatieGeïnteresseerd in het vak van trainer/adviseur? Solliciteer via sollicitatie@dekrommerijn.nl. Lees hieronder verder over:
Geïnteresseerd in het vak van trainer/adviseur? Solliciteer via sollicitatie@dekrommerijn.nl Lees hieronder verder over: Het werk van ondernemingsraden. Het werk van de trainer/adviseur. De ideale trainer/adviseur.
Nadere informatieVragenlijst zelfevaluatie RvC
Vragenlijst zelfevaluatie RvC Naam: Datum: 1. Verantwoordelijkheden en samenstelling van de RvC 1.1 Ik heb een duidelijk beeld van het mandaat en de verantwoordelijk heden van de RvC. 1.2 De RvC heeft
Nadere informatiePROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL
PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL 1. Uitgangspunten Deze profielschets is vastgesteld en goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Commissarissen d.d. 17 mei 2013
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Februari
Nadere informatieKEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN
KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN Rapportering corporate governance Brussel, 18 november 1999 Mevrouw, Mijnheer, De Commissie voor het Bank en Financiewezen en
Nadere informatieCorporate Governance Verklaring Alumexx N.V. 2017
Corporate Governance Verklaring Alumexx N.V. 2017 Inleiding De vigerende Nederlandse Corporate Governance Code d.d. 8 december 2016 (de Code) richt zich op de governance van beursgenoteerde vennootschappen
Nadere informatieProfielschets Raad van Toezicht
Inleiding De Raad van Toezicht van de Stichting Sherpa, hierna Sherpa, werkt voor het bepalen van zijn samenstelling met een profielschets. Wanneer zich een vacature in de Raad van Toezicht voordoet, stelt
Nadere informatie20 tips voor een goed debat!
20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook
Nadere informatieGOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING
2 trajecten Werkgroep BilsenFonds GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen Leidraad: principes governance op organisatieniveau
Nadere informatieStrategische Personeelsplanning
Strategische Personeelsplanning De basis voor effectief en duurzaam functioneren 1 Wie is Hubé Maaike Huisman HR Business Coach Hubé zet mensen in hun kracht Van intuïtie tot intellect Van binnen naar
Nadere informatieProfielschets. Twee leden Raad van Toezicht (RvT) Het ABC
Profielschets Twee leden Raad van Toezicht (RvT) Het ABC Het ABC Baarsjesweg 224, 1058 AA Amsterdam 12 april 2017 1 Het ABC Het ABC is een ambitieus en innovatief expertisecentrum voor het onderwijs in
Nadere informatieCoöperatief Vergaderen
Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen met betrokken deelnemers Dr. Spencer Kagan Met Betty de Jaeger en Dook Kopmels Inhoud Hoe dit boek tot stand kwam 4 Voorwoord 5 Hoofdstuk
Nadere informatie11/04/2018. Hoe werken aan een succesvol team? Een (h)echt team? Liesbeth Vanhelmont. Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team?
Hoe werken aan een succesvol team? Liesbeth Vanhelmont Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team? Evaluatie van je eigen team De 5 teamfrustraties Tips Concrete casussen Onderhuidse spanningen
Nadere informatie5 lessen uit een businessroman over een vastgelopen ceo - MT.nl
Website: MT.nl 5 lessen uit een businessroman over een vastgelopen ceo 13 november 2015 5 managementlessen uit een businessroman over een ogenschijnlijk succesvolle ceo die volkomen vastloopt. Het staat
Nadere informatieProfiel lid Raad van Toezicht
Profiel lid Raad van Toezicht De huidige Raad van Toezicht (RvT) bestaat uit zes leden. De RvT streeft naar een maatschappelijk heterogene samenstelling van leden die herkenbaar en geloofwaardig zijn in
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Bijlage A: profielschets Raad van Toezicht
Reglement Raad van Toezicht Bijlage A: profielschets Raad van Toezicht Versie: 2017.01 Vastgesteld door Raad van Toezicht: 23 november 2017 Inhoudsopgave 1. Profielschets Raad van Toezicht... 2 1.1. Uitgangspunten
Nadere informatieProfiel leden Raad van Toezicht Ingrado
Profiel leden Raad van Toezicht Ingrado Februari 2017 1 1. Inleiding Ingrado is een landelijke opererende vereniging waarvan de gemeenten en de RMC-regio s lid zijn. Binnen die gemeenten en regio s zijn
Nadere informatieSTAKEHOLDERS. Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 BUSINESS ASSURANCE
BUSINESS ASSURANCE STAKEHOLDERS Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 1 DNV GL 2014 Stakeholders 19 November 2015 SAFER, SMARTER, GREENER
Nadere informatieInhoudstafel keuzemoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht:... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel keuzemoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht:... 2 Praktische voorbereiding... 2 Duur... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Voorbereiding...
Nadere informatieREGLEMENT SELECTIE- EN REMUNERATIECOMMISSIE STICHTING WOONLINIE d.d. 1 januari 2017
Artikel 1 Definities REGLEMENT SELECTIE- EN REMUNERATIECOMMISSIE STICHTING WOONLINIE d.d. 1 januari 2017 In dit reglement hebben onderstaande begrippen de navolgende betekenis: Bestuur: Deelneming: Het
Nadere informatieFunctieprofiel Raad van Toezicht
Functieprofiel Raad van Toezicht Opgesteld: november 2014 Vastgesteld: 25 november 2014 Functieprofiel Raad van Toezicht SALTO 1 Functieprofiel Raad van Toezicht SALTO Organisatieschets In 2001 zijn de
Nadere informatieWillen leiders leren van incidenten?
Willen leiders leren van incidenten? Een voorbeeld uit de praktijk van Schiphol Robert van den Bergh 7 februari 2019 1 Wat wil ik met jullie delen? Schiphol werkt langs meerdere lijnen aan een proactieve
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ
BIJLAGE 2. INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ Dit intern reglement maakt integraal deel uit van het Corporate Governance Charter van de Vennootschap. Deze bijlage is een aanvulling op de toepasselijke
Nadere informatieDE NIEUWE COMMISSARIS
DOSSIER TOEZICHT ONDER ZOEK Tekst Peter Rikhof Illustratie Yvonne Kroese DE NIEUWE COMMISSARIS Meer diversiteit, permanente opleiding en jaarlijkse evaluatie van het team en de individuele commissarissen.
Nadere informatieBekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag.
Vragen bij Leercasus Leiderschap, management en macht Vraag 1 Bekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je dit al beheerst, waarbij N = nee, O = om
Nadere informatieplan facilitators Werkvorm: problemen verbinden
Werkvorm: problemen verbinden Problemen helder formuleren helpt al vaak om een oplossing te vinden, maar meestal hebben we te maken met een hele berg problemen die allemaal om een oplossing schreeuwen.
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ
BIJLAGE 2 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Verantwoordelijkheden... 3 3.
Nadere informatieLEFIER PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN MAART 2014. Profielschets raad van commissarissen Lefier ten behoeve van de werving 1
LEFIER PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN MAART 2014 Profielschets raad van commissarissen Lefier ten behoeve van de werving 1 PROFIEL RAAD VAN COMMISSARISSEN 1. Kerntaken van de raad van commissarissen
Nadere informatietwee nieuwe leden waaronder een beoogd voorzitter
Vacature twee leden Raad van Toezicht waaronder een beoogd voorzitter Stichting Voortgezet Vrijeschool Onderwijs Noord-Holland De Stichting De Stichting Voortgezet Vrijeschool Onderwijs Noord-Holland (SVVONH),
Nadere informatieMatrix Comply-or-Explain Code Banken 2017
Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017 In oktober 2014 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken de herziene Code Banken (de "Code Banken"), onderdeel van een pakket met de naam "Future Oriented Banking"
Nadere informatieAan de slag met je jaarverslag. Whitepaper
Aan de slag met je jaarverslag Whitepaper Index Aan de slag met je jaarverslag 3 Vorm 6 Online of offline 7 Video 9 Welke vorm past bij jou? 11 Inhoud 12 Doelgroeponderzoek 12 Maak het persoonlijk 13 Blik
Nadere informatieDe wettelijk verankerde regels van goede corporate governance en de Governance Code Verzekeraars;
Algemene profielschets Raad van Bestuur Menzis maart 2014 1. Algemeen De Coöperatie Menzis U.A. (Menzis) omvat onder andere de drie zorgverzekeraars Menzis, Anderzorg en Azivo, en het Zorgkantoor dat in
Nadere informatieDe raad van bestuur en financiën
De raad van bestuur en financiën Intro en concept van de uiteenzetting 1 Belangrijkste eigenschappen van een goed functionerende raad van bestuur Financiële aandachtspunten voor de raad van bestuur Financieel
Nadere informatieVERNIEUWEND SAMENWERKEN
VERNIEUWEND SAMENWERKEN Samen vernieuwen we de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden 12 PUNTEN VOOR VERNIEUWEND SAMENWERKEN Beter samenwerken betekent veranderen. Maar hoe doe je dat? In deze
Nadere informatieFunctieprofiel lid Raad van Toezicht
Functieprofiel lid Raad van Toezicht Bestuursbureau Postbus 245, 6710 BE Ede Bovenbuurtweg 27, 6717 XA Ede 088 020 70 00 aeres.nl info@aeres.nl Doel van de functie De Raad van Toezicht staat het College
Nadere informatieProfielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden
Bijlage a Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden De functie van de Raad van Commissarissen. In deze profielschets wordt eerst ingegaan op de achtergronden
Nadere informatieVisie op besturen en toezicht houden
Visie op besturen en toezicht houden Vastgesteld door directeur-bestuurder en raad van commissarissen op 14 februari 2018 Inleiding De nieuwe woningwet die op 1 juli 2015 in werking is getreden en de nieuwe
Nadere informatieInleiding. Toezichtvisie
Toezichtvisie Inleiding De raad van toezicht van de Stichting Zorggroep West- en Midden Brabant (hierna: Thebe) ziet de raad van toezicht als een orgaan dat namens de samenleving toezicht uitoefent. Deze
Nadere informatie4/04/2019. Hoe werken aan een succesvol team? Een (h)echt team? Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team?
Hoe werken aan een succesvol team? Liesbeth Vanhelmont 1 Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team? De 5 frustraties van een team (Lencioni) Concrete toepassing Tips Met het model aan de slag in
Nadere informatiemet de juiste inhoudelijke ondersteuning. Wij leveren vanuit onze Twin-Management Methode deze combinatie van dienstverlening op maat.
Twin-Management Inspirerend en veelzijdig bestuurlijk advies Vanuit de gedachte dat ieder vraagstuk en probleemstelling meer dan één dimensie kent en dat naast inhoud ook het proces doorslaggevend is voor
Nadere informatieRaad van Toezicht Marketing Drenthe
Algemeen functieprofiel i Raad van Toezicht Marketing Drenthe versie 1.0 RBe okt 2017 Inleiding De Raad van Toezicht is een belangrijk intern toezichthoudend orgaan van Marketing Drenthe. Het is daarom
Nadere informatieToezichtdynamica. Masterclass BTN 18 juni Dr. Marc van Ooijen MBA-H
Toezichtdynamica Masterclass BTN 18 juni 2015 Dr. Marc van Ooijen MBA-H Curriculum vitae M. van Ooijen 2012 heden bestuurder PSW 2011 2012 directeur Dichterbij 2006 2010 interim manager en senior consultant
Nadere informatieProfielschets burgemeester Woudenberg m/v
Profielschets burgemeester Woudenberg m/v Waarom een nieuwe burgemeester? Het wetsvoorstel over de samenvoeging van Woudenberg met de gemeenten Renswoude en Scherpenzeel is recent ingetrokken, waardoor
Nadere informatieOm, tijdens en rond. Een gids bij het voorbereiden van een studentengesprek in het COBRA-model
Om, tijdens en rond. Een gids bij het voorbereiden van een studentengesprek in het COBRA-model Studenten en COBRA Diest Onderwijsprofessionalisering & Onderwijsondersteuning (KU Leuven) Studentenraad KU
Nadere informatieDe profielschets voor de Raad van Toezicht van Thuisvester wordt bepaald door:
Profielschets Raad van Toezicht Thuisvester 1. Uitgangspunten De profielschets voor de Raad van Toezicht van Thuisvester wordt bepaald door:. De verantwoordelijkheden taken, en bevoegdheden van de Raad
Nadere informatieORGANISATIE- EN PERSONEELSBELEID
ORGANISATIE- EN PERSONEELSBELEID maart 2018 Inleiding In onderhavige notitie is het organisatie- en personeelsbeleid van de gemeente Rucphen beschreven. Dit organisatie- en personeelsbeleid is in samenspraak
Nadere informatieVITP jaarcongres Intern Toezicht GOED, BETER, BEST..
VITP jaarcongres Intern Toezicht GOED, BETER, BEST.. 25 september 2018 Nelly Altenburg Voorzitter VITP Opening Flip Klopper Oud-voorzitter VITP en actief toezichthouder in de pensioensector Video column
Nadere informatieEen bestuur dat goed dealt met de (G)MR komt met draagvlak in de organisatie heel ver
Een bestuur dat goed dealt met de (G)MR komt met draagvlak in de organisatie heel ver Jan Stuijver adviseur AVS Landelijk WMS congres 9 november 2016 Wat gaan we doen? voorstellen Waarom zit u vandaag
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Onderwijsstichting Esprit
Reglement College van Bestuur Onderwijsstichting Esprit Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 4 december 2015, door het College van Bestuur in haar vergadering van 7 december
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatieREGLEMENT DIRECTIE - De directie van de stichting: Stichting SOS-Kinderdorpen Nederland, statutair gevestigd te Amsterdam (hierna: "de stichting");
REGLEMENT DIRECTIE - De directie van de stichting: Stichting SOS-Kinderdorpen Nederland, statutair gevestigd te Amsterdam (hierna: "de stichting"); in aanmerking genomen het volgende: A) de statutaire
Nadere informatieTOEZICHT BIJ MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES Een bewerkelijk werkje
TOEZICHT BIJ MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES Een bewerkelijk werkje 4 juli 2011 Bijeenkomst KPMG door Marry de Gaay Fortman Partner HouthoffBuruma m.fortman@houthoff.com Tel: 020 6056365 Toezicht bij maatschappelijke
Nadere informatieJanuari 2011. Visiedocument Bestuurdersaansprakelijkheid Woningcorporaties. Governance, Risk & Compliance
Januari 2011 Visiedocument Bestuurdersaansprakelijkheid Woningcorporaties - Governance, Risk & Compliance Agenda Bespreken ontwikkelingen Governance, Risk & Compliance Invloed op bestuurdersaansprakelijkheid
Nadere informatieLeiderschap in de nieuwe ISO 9001 / HKZ norm. Door: Bartel Debbaut & Marly Dekkers
Leiderschap in de nieuwe ISO 9001 / HKZ norm Door: Bartel Debbaut & Marly Dekkers Opdracht Inleiding Inleiding ISO als KMS 2 kanten HARDE KANT - Meten - Monitoring - Analyse - Evaluatie -. ZACHTE KANT
Nadere informatie1. Kijk en luister naar de bewoner/gast 2. Zorg voor de bewoner/gast en diens omgeving 3. Verkoop geen 'nee', zoek naar alternatieven 4.
1. Kijk en luister naar de bewoner/gast 2. Zorg voor de bewoner/gast en diens omgeving 3. Verkoop geen 'nee', zoek naar alternatieven 4. Ben trots op je werk en werk samen 5. Durf verwachtingen van de
Nadere informatieVERBETERPLANNEN KWALITEITS- CRITERIA 2.1
JAARCONGRES VBWTN 2013 VERBETERPLANNEN KWALITEITS- CRITERIA 2.1 Robert Forkink, Oranjewoud Han van den Broeke, Yacht 24 oktober 2013 EVEN VOORSTELLEN Han van den Broeke Yacht Robert Forkink Oranjewoud
Nadere informatieBENCHMARKRAPPORTAGE PERSOONLIJK RAPPORT. De heer VOORBEELD
BENCHMARKRAPPORTAGE Raad van Commissarissen VOORBEELDORGANISATIE PERSOONLIJK RAPPORT De heer VOORBEELD Introductie Geachte heer VOORBEELD, Dit rapport geeft een beeld van (1) uw opvattingen over het functioneren
Nadere informatieProfielschets Raad van Commissarissen Woongoed Middelburg 2014
Woongoed Middelburg Profielschets Raad van Commissarissen Woongoed Middelburg 1 Profielschets Raad van Commissarissen Woongoed Middelburg 2014 Versie 2.1 (aangepast 23 september 2014) De Raad van Commissarissen
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS EN LID GOVERNANCECOMMISSIE STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 22 MEI 2015
FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS EN LID GOVERNANCECOMMISSIE STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 22 MEI 2015 Inhoudsopgave 1. Het pensioenfonds... 3 2. Het bestuur... 3 3. Taken van het bestuur...
Nadere informatieDe hei voorbij. Samenwerken als team en het managen van conflictsituaties 10-7-2014. Wat is een conflict? 1. Situatie: er is een tegenstelling
De hei voorbij Samenwerken als team en het managen van conflictsituaties Wat is een conflict? 1. Situatie: er is een tegenstelling 2. Besef : beide partijen zijn zich bewust van de situatie 3. Emoties:
Nadere informatieProfielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera
Profielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera 1 Uitgangspunten Het toezicht richt zich vooral op het bewaken van de maatschappelijke doelstellingen van de rechtspersoon. Continuïteit bij
Nadere informatieEthiek bij Best Buy. Wat we geloven. Waarom we dat geloven. Wat we er aan doen.
Ethiek bij Best Buy Wat we geloven. Waarom we dat geloven. Wat we er aan doen. ONTKETEN DE KRACHT VAN ONZE MENSEN LEER VAN UITDAGINGEN EN VERANDERINGEN TOON RESPECT, NEDERIGHEID EN INTEGRITEIT GENIET,
Nadere informatieStudiedag / Journée d études
Studiedag / Journée d études Paleis der Academiën - Palais des Académies Brussels 6.11.2013 De controleactoren in de overheids- en in de privésector: verwachtingen en uitdagingen Les acteurs de l audit
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ
BIJLAGE 4 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Benoeming... 3 3. Bevoegdheden
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL. lid Raad van Toezicht (profiel openbaar bestuur en profiel kwaliteit en veiligheid )
FUNCTIEPROFIEL Opdrachtgever: Functienaam: GGZ Friesland lid Raad van Toezicht (profiel openbaar bestuur en profiel kwaliteit en veiligheid ) 1. ORGANISATIE GGZ Friesland biedt op 12 locaties in Friesland
Nadere informatieFeedback geven en confronteren
Feedback geven en confronteren Masterclass Hans van Oosten Definitie feedback Feedback is wat je anderen teruggeeft over hoe zij op jou overkomen (hun communicatie, hun gedrag), hoe dit door jou geïnterpreteerd
Nadere informatieProtocol belangenverstrengeling Vereniging Hendrick de Keyser
Protocol belangenverstrengeling Vereniging Hendrick de Keyser Preambule Binnen het juridisch model van Vereniging Hendrick de Keyser fungeert de Raad van Commissarissen als toezichthouder op het Bestuur
Nadere informatieStichting Sirius Reglement Raad van Toezicht
Stichting Sirius Reglement Raad van Toezicht Stichting Sirius Openbaar primair onderwijs Amsterdam Zuidoost Versie: 2014-04-14 Inhoudsopgave 1 Reglement voor de Raad van Toezicht... 3 Artikel 1 - Begripsbepalingen...
Nadere informatieVisie op Bestuur en Toezicht
Visie op Bestuur en Toezicht Februari 2019 Inleiding Laurens Wonen is een categorale woningcorporatie, een toegelaten instelling op grond van de Woningwet. Laurens Wonen is actief in Rotterdam en heeft
Nadere informatieLeidinggeven bij de stad Antwerpen
Visietekst Leidinggeven bij de stad Antwerpen 1. Inleiding Leidinggevenden zijn sleutelfiguren in onze organisatie. Zij hebben een voorbeeldfunctie, zorgen voor de vertaling van doelstellingen naar concrete
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )
INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale
Nadere informatieDEEP DEMOCRACY. Jitske Kramer: www.humandimensions.nl www.deepdemocracy.nl www.academievoororganisatiecultuur.nl. www.deepdemocracy.
DEEP DEMOCRACY Jitske Kramer: www.humandimensions.nl www.deepdemocracy.nl www.academievoororganisatiecultuur.nl www.deepdemocracy.nl DE TRAININGEN Het leren van de Lewis methode van Deep Democracy gaat
Nadere informatieDe hei voorbij 3-7-2014. Samenwerken als team en het managen van conflictsituaties. Wat is een conflict? Escalatieladder
De hei voorbij Samenwerken als team en het managen van conflictsituaties Wat is een conflict? 1. Situatie: er is een tegenstelling 2. Besef : beide partijen zijn zich bewust van de situatie 3. Emoties:
Nadere informatieVUISTREGELS VOOR EEN KWALITEITSVOLLE EXPLAIN
VUISTREGELS VOOR EEN KWALITEITSVOLLE EXPLAIN Motivering bij het uitwerken van de vuistregels Door het K.B. van 6 juni 2010 is de Belgische Corporate Governance Code 2009 dè referentiecode geworden voor
Nadere informatieP r o e f l e s Overtuigend communiceren en adviseren Thema > Adviseren kan je leren Door Astrid Kies
Proefles Overtuigend communiceren en adviseren Thema > Adviseren kan je leren Door Astrid Kies Docent van de cursus Overtuigend Communiceren en Adviseren www.secretary.nl/adviseren Inhoudsopgave 1.Standaard
Nadere informatieSuccesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018
E-BOOK Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018 0 Inhoudsopgave 1. Voorwoord... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Inleiding... 3 Wie is Monique Dekker?... 3 3. Bewustzijn... 4 Zijn wie
Nadere informatieMedisch specialist 2015 Een werkbaar samenwerkingsmodel
Medisch specialist 2015 Een werkbaar samenwerkingsmodel Een werkbaar samenwerkingsmodel Achtergrond In een groot aantal ziekenhuizen wordt het samenwerkingsmodel uitgewerkt Motieven daarvoor zijn: - behoud
Nadere informatieAce! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management
Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Den Haag Amsterdam Den Bosch Rotterdam Zwolle Utrecht Arnhem Amersfoort Breda Eindhoven Maastricht Brussel Antwerpen Ace! E-book
Nadere informatie