TOEC Boek Informatica & Informatiekunde. Thalia Onderwijscommissie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TOEC Boek Informatica & Informatiekunde. Thalia Onderwijscommissie"

Transcriptie

1 TOEC Boek Informatica & Informatiekunde Thalia Onderwijscommissie 25 december 2007

2 Medewerkers aan dit TOEC boek: Johan Janssen Marc Schoolderman Eelco Versloot Contact:

3 TOEC Boek Voorwoord Beste lezer, Nadat we eerder dit jaar na lange tijd weer een nieuw TOEC boek hebben samengesteld is er nu een vervolg. Inmiddels bestaat het boek uit evaluaties van het gehele collegejaar Ter informatie, TOEC is een afkorting voor Thalia s Onderwijs Evaluatie Commissie. Het TOEC boek is vooral bedoeld als aanvulling op de studiegids. Zoek je nog een leuk bijvak, of weet je nog niet welke richting je op wilt, dan kun je eens kijken hoe andere studenten over een bepaald vak denken. Verder wordt het TOEC boek ook gebruikt om docenten meer feedback te geven dan de standaard enquetes die momenteel gehouden worden (al blijven ook TOEC-stukjes in principe volledig anoniem). Houd er wel rekening mee dat de stukjes niet geheel representatief voor een vak zijn, aangezien ieder stukje door 1 student wordt geschreven. Het kan dus zijn dat andere studenten een andere mening over het vak hebben, ook al proberen we na te gaan in hoeverre argumenten ondersteund worden door meerdere studenten. Mocht je zelf nog opmerkingen hebben, of bereid zijn om voor het volgende TOEC boek een recensie te schrijven dan kun je altijd iemand van Thalia aanspreken, of mailen naar toecboek@thalia.nu. Het zou mooi zijn als we in de toekomst alle colleges kunnen behandelen in ons TOEC boek. Veel plezier bij het lezen! Johan Janssen Voorzitter onderwijscommissie ( ) iii

4 Voorwoord TOEC Boek iv

5 TOEC Boek Inhoudsopgave Voorwoord iii I. Najaar Eerstejaarsvakken Introductiecursus Informatica & Informatiekunde Talen & Automaten Discrete Wiskunde Algoritmen & Programma s Wiskunde (schakelcursus) Bachelorvakken Security Informatiesystemen ICT & Samenleving Gedistribueerde Software Systemen Onderzoeksmethoden Knowledge Management Mastervakken System Development Management Informatiearchitectuur Security In Organizations Introduction to Computer Security Onderzoeksmethoden (vervolg) Kwaliteit van Informatiesystemen II. Voorjaar Eerstejaarsvakken Beweren & Bewijzen Research & Development Recursieve Datastructuren Berekenbaarheid Getallen & Lineaire Algebra Bachelorvakken Software Engineering Lerende & Redenerende Systemen Semantiek & Logica Geheugen, Distributie & Netwerken Information Management Strategie v

6 Inhoudsopgave TOEC Boek 6. Mastervakken System Development Management Information Retrieval Computational Intelligence Beeldverwerking Verification of Security Protocols Financieel Economisch Management Recensie richtlijnen 83 vi

7 Deel I. Najaar

8

9 TOEC Boek 1. Eerstejaarsvakken 1.1. Introductie Informatica & Informatiekunde (III) Informatica, Informatiekunde Docenten Hanno Wupper Stijn Hoppenbrouwers Erik Poll Erik Barendsen Wolter Pieters Literatuur Geen. Er is toch geen tijd om iets te lezen. Cursusopzet Heeft niemand jullie soms verteld over het academisch kwartiertje? aldus Hanno Wupper bij het binnenkomen van een al ietwat ongeduldig wordende collegezaal. En meteen heb je iets geleerd. En dat vat ook eigenlijk het hele lesprogramma van de Introductiecursus Informatica & Informatiekunde goed samen: Welkom bij je opleiding. Natuurlijk, elke dag van het III-programma is 8 uur lang, met in de ochtend interactieve hoorcolleges, in de middag werken aan opdrachtjes, en ja, er komt extreem veel op je af: functionele netwerken, Little Man Computers, Chinese dozen, Uppaal, vertalers, en eigenlijk alles waar je later in je studie nog doodgegooid mee gaat worden. Maar in III gaat het vooral om feeling. Dat blijkt ook uit de keus voor onderwijsvormen (het beruchte technodrama), het optionele pauzeprogramma (wandeling of terrasje met de docenten) en de verplicht deel uitmakende van de cursus! afsluitende borrel. Wat aardig is, is dat er binnen de vastgestelde opzet ruimte blijft voor gast-onderwerpen die aan een kersverse student eigenlijk niet eens besteed zijn. Bijvoorbeeld Wolter Pieters die komt vertellen waarom hij zich druk maakt om stemmachines, Erik Barendsen die in vogelvlucht uitlegt hoe JPEG-compressie werkt, en een presentatie over het "Chinese room argument". De rest van je propedeuse werk je misschien in meer detail, maar niet meer in deze breedte. Nu zijn er natuurlijk onderdelen aan III die wat minder zijn, maar dit verschilt sterk per student, en of je voor informatica of informatiekunde gekozen hebt. Het III programma is wel aardig gebalanceerd of misschien hebben we geluk gehad dat de visitatie dit jaar een zwaarder programma in de weg stond. Maar nog steeds ben je na twee weken van s ochtends tot s avonds non-stop les krijgen wel zat, maar dan is het ook afgelopen. Na die twee weken heb je een breed overzicht waar je studie zich mee bezig houdt en weet je of je een goede keuze hebt gemaakt, en moet je je wel vreselijk hebben misdragen wil je die 3EC zijn misgelopen en leg dát dan maar eens aan je oma uit. Reactie van de docent Het docententeam verheugt zich ieder jaar weer op deze cursus en past de inhoud altijd een beetje aan nieuwe ontwikkelingen aan, waarbij de rode draad al jaren dezelfde is want bestendig tegen de 3

10 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek waan van de dag. Het loopt ieder jaar goed, verlangt een enorme inspanning van studenten en docenten, en aan het einde is men ook echt toe aan de borrel. In elke evaluatie wordt geklaagd over lange dagen, maar daar gaan we lekker niets aan veranderen, want deze inspanning bestaat vooral uit communicatie, inspiratie en samen goed nadenken in de breedte en punctueel ook in de diepte zoiets doet goed. Voorafgaand aan de cursus zijn er introductieweken, informatiedagen, een intreedag, en krijgen de nieuwe studenten allerlei brieven en mapjes. Dat daarin niets verteld wordt over het academisch kwartiertje wil niet in mijn hoofd. H.W. 4

11 TOEC Boek 1.2. Talen & Automaten 1.2. Talen & Automaten (T1a) Informatica, HBO-schakelprogramma Informatica Docent Wil Dekkers Literatuur Languages and Machines (Thomas Sudkamp) Cursusopzet Met 3 EC is T1a een klein maar nuttig vak, dat al snel wordt vergeten tussen zware eerstejaars vakken zoals Discrete Wiskunde en Algoritmen en Programma s. Maar dat is alleen maar een goed teken want er zitten dan ook niet zo veel haken en ogen aan. Het vak wordt namelijk redelijk helder gegeven, en uitstekend begeleidt. Het college De stof staat allemaal in het boek Language s and Machines ; maar kom vooral naar de les want het is bijna niet te doen om het boek zelf door te werken. De oorzaak is vooral de ongelofelijk onoverzichtelijke formele manier van schrijven. Helaas wordt het boek ook in vervolgvakken gebruikt en bovendien voor opgaven. In het college worden de belangrijkste delen van de stof makkelijk en snel uitgelegd waar het boek een paar paragrafen vol onnodige definities over doet. Overigens kon zelfs de leraar de algoritmes uit het boek soms niet helemaal volgen. Nu is er niets mis met formele definities, maar ze laten de stof alleen maar een stuk ingewikkelder lijken dan hij is, want zo moeilijk is het eigenlijk niet. Een nadeel is wel dat de uitleg van de leraar en dat van het boek niet helemaal op dezelfde golflengte zitten. Dus kies een van de twee. De leraar kiest de belangrijkste opgaven van het boek uit en dat is helemaal niet zo veel werk. Als je deze opgaven maakt is het bijna onmogelijk om het vak niet te halen. De stof is niet moeilijk, maar er zijn wel een aantal valkuilen waar je het liefst achterkomt terwijl je opgaven aan het maken bent en niet het tentamen. Het werkcollege Als je er echt zeker van wilt zijn dat je het goed doet (want er staan geen antwoorden op de opgaven in het boek) moet je het huiswerk inleveren bij de student-assistent en dan krijg je feedback. Ik zelf heb dit nooit gedaan, maar ik heb van iedereen gehoord dat de feedback uitstekend was en de begeleiding tijdens het werkcollege laat dat ook zien. Soms leek het alsof de student-assistent de stof een stuk beter had voorbereid dan de leraar zelf. Het tentamen Het ingeleverde huiswerk wordt niet beoordeeld; waar het om gaat zijn de drie toetsen en het tentamen. Allemaal waren deze goed te doen met als enige vervelende punt een aantal vragen in de zin van Los dit probleem op met behulp van algoritme Dus je moet wel even opletten hoe de belangrijkste algoritmen heten. Persoonlijk vind ik het fijner om zelf te mogen bepalen hoe je een probleem oplost zolang het klopt. Maar op dit detail na zijn de toetsen en het tentamen niet zo moeilijk en alleen de vaardigheden die in de opgaven en tijdens de les uitgebreid aan bod komen worden getoetst. Verkijk je niet, maar met een beetje inzet is dit vak prima te doen en niet te moeilijk. 5

12 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek Reactie van de docent De docent heeft geen reactie gegeven. 6

13 TOEC Boek 1.3. Discrete Wiskunde 1.3. Discrete Wiskunde Informatica, HBO-schakelprogramma Informatica Docent Wim Gielen Literatuur Discrete Wiskunde voor Informatici (dictaat) Cursusopzet Discrete Wiskunde is een vak dat gevolgd wordt door zowel eerstejaars informatica-studenten als door HBO-doorstromers. Het verschil is echter dat de HBO ers alleen de eerste helft hoeven te volgen, die goed is voor 3 EC, terwijl eerstejaars studenten de volle 6 EC cursus moeten volgen. Natuurlijk is het voor HBO ers toegestaan om ook de 6 EC-variant te volgen. Het vak Discrete Wiskunde is eigenlijk bedoeld om de student een aantal basisvaardigheden van de wiskunde bij te brengen. Dit vak zou (eventueel samen met de schakelcursus Wiskunde) als basisvak voor de verdere opleiding beschouwd kunnen worden. Er worden een aantal niet al te ingewikkelde thema s behandeld, die soms wel en soms geen samenhang met elkaar vertonen. De stof wordt aangeboden in hapklare brokken: elke week wordt er tijdens het college een hoofdstuk uit het dictaat behandeld, waarna er dezelfde week nog een toets over wordt gegeven. De uitleg in het dictaat is over het algemeen helder, maar verwacht niet dat je alles tot in de details begrijpt als je alleen het dictaat leest. De colleges zijn ontzettend nuttig om de stof echt te begrijpen en je zult het ook in je toetscijfer terugzien als je het betreffende college gevolgd hebt. De docent Verwacht overigens geen saaie hoorcolleges waarbij het moeite kost om je ogen open te houden. De docent is namelijk Wim Gielen (te herkennen aan de gele trui), een man die de kunst verstaat om de stof voor iedereen begrijpbaar te maken, kort en bondig uit te leggen, doch doorspekt met een flinke dosis humor. Er is voldoende gelegenheid om vragen te stellen en er is zelfs plaats voor de nodige flauwekul. Zo wordt werkelijk alle stof uitgelegd aan de hand van de tien katten van Wim (die overigens een begrip zijn op de beta-faculteit). Dit zorgt ervoor dat de colleges niet alleen nuttig, maar ook gewoon leuk zijn om bij te wonen! Verder kun je Wim altijd opzoeken in zijn kamer, bijvoorbeeld om je laatste toets te komen ophalen, om extra uitleg te vragen, of gewoon om een praatje te maken. Het werkcollege Naast het hoorcollege (van twee lesuren) en de wekelijkse toets (van één lesuur) is er een werkcollege van één uur. Gedurende dit uur heb je de gelegenheid om onder begeleiding van een studentassistent wat opgaven te maken. Het tentamen Je eindcijfer voor het vak wordt hoofdzakelijk bepaald door het gemiddelde van je wekelijkse toetsen. Als dit gemiddelde voldoende is, hoef je het tentamen niet te maken en ben je geslaagd. Zo niet, dan heb je het tentamen als redmiddel. De truc om voor een toets van Discrete Wiskunde te slagen is in feite de volgende: ga naar het college, spendeer een middag aan het maken van opgaven, ga naar het werkcollege om uitleg te krijgen over de dingen die je nog niet snapt, en maak vervolgens 7

14 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek de toets. Het niveau van de toets is over het algemeen lager dan het niveau van de oefenopgaven. Daarbij komt dat je je dictaat en aantekeningen erbij mag houden. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat je een groot deel van de opgaven van de toets kunt halen uit het dictaat, een ander deel uit de aantekeningen van het college, en als er dan nog wat overblijft... dan mag je pas echt gaan nadenken! Literatuurbeschrijving Het dictaat dat je nodig hebt is geschreven door Wim Gielen zelf. Het heet Discrete Wiskunde voor Informatici en kost een euro of 20. Dezelfde luchtige stijl van de colleges is ook hierin terug te vinden. En inderdaad: het gros van de opgaven gaat over katten. Het is ten zeerste aan te bevelen om dit dictaat aan te schaffen, want ook voor later is het een nuttig naslagwerk. Reactie van de docent De resultaten van Discrete Wiskunde braken dit jaar alle records: handjevol afvallers, twee pechvogels, maar verder iedereen geslaagd. Dat had zeker te maken met de ruim 90% opkomst bij hoor- en werkcolleges om half negen s morgens(!) Voor mij was het daarom een genoegen om als docent te mogen optreden, en ik hoop dat ik volgend jaar opnieuw word aangewezen voor deze cursus. Maar een andere cursus mag ook hoor, zolang het maar wiskunde is want dat is het enige waar ik iets van snap. Wim Gielen 8

15 TOEC Boek 1.4. Algoritmen & Programma s 1.4. Algoritmen & Programma s (P1) Informatica Docenten Sjaak Smetsers Pieter Koopman Literatuur Big C++ (Horstmann, Budd) Cursusopzet A&P is een lastig vak om meerdere redenen. Waar het om gaat is voor het eerst leren programmeren in C++. Maar als je echt voor het eerst gaat programmeren in C++ wordt het knap lastig om het vak te halen. De uitleg van de docenten en vooral de voorbeelden vereisen nogal eens wat voorkennis en geavanceerde constructies worden nonchalant met een paar zinnen uitleg als verantwoording gebruikt. Ook worden er vaak allerlei shortcuts gebruikt die het niet makkelijker of overzichtelijker maken. En dat is jammer want het is tenslotte een inleidend programmeervak, niet een opfriscursus voor C++-programmeurs. De stof is een beetje een rommeltje en dat maakt het vak niet makkelijker. In plaats van C++ wordt eigenlijk gewerkt in C met streams en de andere voordelen van C++ worden amper benut. Het gepruts met Cstrings het hele vak lang is een goed voorbeeld hiervan. (Als je nog niet weet wat dat zijn kom je er snel genoeg achter..) Ook wordt er volgens de cursusbeschrijving niet aan OOP (Object-geOriënteerd Programmeren) gedaan, maar er worden wel opeens classes en inheritance behandeld. Als eindopdracht moet je zelfs opeens een GUI in elkaar zetten. Dit komt voor beginnende programmeurs nogal uit de lucht vallen. Door dit soort onduidelijkheden komen de belangrijkste en interessantste delen van de stof (recursie en sorteeralgoritmes) een beetje in de verdrukking te staan en komen ze te weinig aan bod. Terwijl het daar juist om gaat. Het college Deze gebreken zouden allemaal wel mee vallen als de leraren duidelijk college zouden geven maar dat valt vaak tegen. Ze behandelen naar mijn idee het college vaak ook als opfriscursus, niet als serieuze inleiding C++. De voorbeelden van de sheets compilen meestal niet zonder een aantal fouten, en dan heb ik het nog niet eens over de spelfouten in de opdrachten. En de software en libraries die voor de opdrachten gebruikt worden aan de praat krijgen heeft vaak, zelfs met hulp van de student-assistenten, de nodige voeten in de aarde. Je bent vooral op jezelf aangewezen en zal de opdrachten moeten maken om de vaardigheden met C++ te leren die je niet in het college zult leren. Nog een groot minpunt is wat mij betreft de behandeling van het onderwerp complexiteit. Dat het belangrijk is blijkt wel uit het feit dat bijna de helft van het tentamen ermee te maken had. Maar in de les is het niet voldoende en heel schetsmatig aan bod gekomen. Het practicum De opdrachten en het tentamen zijn wel te doen maar vaak veel meer werk dan ze aanvankelijk lijken, mede ook door de problemen met de software en de computers. Bovendien kreeg ik sterk de indruk dat er bij het nakijken van de opdrachten en ook het tentamen veel meer gelet wordt op programmeerstijl dan op werkende code. Dat is een rare keuze voor een inleidend programmeervak want stijl is iets dat je ontwikkelt op het moment dat je een beetje vertrouwd bent met een programmeertaal. Hoewel het niet zo vreemd is enige voorkennis aan C++ te verwachten bij informatica 9

16 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek studenten, is het absurd om hier bij het eerste programmeervak meteen al in deze mate vanuit te gaan. Dus als je het vak wilt halen ben je vooral op jezelf en de student-assistenten aangewezen. Het vak is dan nog een behoorlijke kluif, maar als je iedere week veel werk steekt in de opdrachten is het toch, zonder de schijnbaar verwachtte programmeerervaring, te doen. Reactie van de docent Wat ons in ieder geval direct opvalt is de behoorlijk negatieve teneur van het verhaal. Deze verbaast ons enigszins, niet omdat we ons niet bewust zijn van enkele knelpunten binnen de cursus maar meer omdat ook de delen van de cursus waarvan wij dachten dat deze positief gewaardeerd zouden worden in de recensie negatief worden afgeschilderd. Onze eigen mening is gebaseerd op eigen ervaring maar ook zeker op de cursusevaluaties die al sinds jaar en dag door nagenoeg alle deelnemende studenten worden ingevuld. En inderdaad, hierin wordt geconstateerd dat het verschil in voorkennis erg groot is: de programmeerervaring van binnenkomende cursisten varieert van geen enkele tot bijzonder veel. Het valt natuurlijk niet te ontkennen dat de studenten behorende tot de laatste categorie een voorsprong hebben en dat de overige studenten zeker aan het begin van de cursus behoorlijk moeten aanpoten. We weten dat Algoritmen & Programma s door een groot deel van de studenten als lastig ervaren wordt en behoorlijk veel tijd kost. Uit gedetailleerd onderzoek blijkt echter dat de cursus gemiddeld niet meer tijd vergt dan de 168 uur (6EC * 28uur) die er voor staan. De recensie bevat naast een aantal feitelijke onjuistheden ook een aantal meningen waarvan wij denken dat ze niet door meerderheid van de studenten worden gedragen. Deze meerderheid is al jarenlang tevreden over dit vak en vindt de gekozen aanpak (zeer) geschikt. Natuurlijk is er ruimte voor verbetering. Daar werken we ieder jaar aan. We staan ook altijd open voor het bespreken van problemen met dit vak en suggesties voor verbeteringen. Pieter Koopman, Sjaak Smetsers 10

17 TOEC Boek 1.5. Wiskunde (schakelcursus) 1.5. Wiskunde (schakelcursus) HBO-schakelprogramma Informatica (Eerste recensie) Docenten Dick van Leijenhorst Russell O Connor Literatuur Diverse dictaten. Cursusopzet De Schakelcursus Wiskunde is bedoeld om de middelbare school wiskundekennis van HBOdoorstromers op te halen en bij te spijkeren. Na afronding van deze stoomcursus zou je genoeg wiskundekennis moeten bezitten om het niveau van de rest van de vakken van Informatica aan te kunnen. De cursus is goed voor 3 EC. Het college De cursus wordt gegeven door Dick van Leijenhorst en zijn studentassistent Russell O Connor. Er is 1 uur college per week. Het is ten zeerste aan te bevelen om dit bij te wonen, want Dick gaat in een sneltreinvaart door de stof heen. Het is soms dan ook moeilijk om een goede balans te vinden tussen aandachtig opletten (en bij te blijven ) en aantekeningen maken (waardoor je ongetwijfeld dingen mist). Om de stof goed onder de knie te krijgen is het noodzakelijk dat je in je eigen tijd het behandelde stuk dictaat doorneemt, en vooral oefenopgaven maakt. Naast het college is er 1 uur werkcollege waarin Russell de opgaven voor die week behandelt en er gelegenheid is om vragen te stellen. Het werkcollege wordt gegeven in het Engels. Literatuurbeschrijving Er is eigenlijk niet één dictaat dat gebruikt wordt; Dick zet elke week een digitaal stukje dictaat op zijn website. Dit is soms door hemzelf geschreven en soms door anderen en behandelt de stof voor die week. De moeilijkheidsgraad van de dictaten varieert nogal, maar over het algemeen zijn ze beknopt, en daardoor juist extra ingewikkeld. Je zult merken dat je stukken tekst twee- of driemaal moet lezen om te begrijpen wat er nu eigenlijk gezegd wordt. Internet (bijvoorbeeld Wikipedia) is bij de meesten een onontbeerlijk hulpmiddel als aanvulling op de dictaten. Een punt van kritiek is dan ook dat de dictaten iets begrijpelijker en uitgebreider mogen worden geschreven. De docent In het verlengde hiervan is er ook een opmerking over Dick te maken: hij overschat de wiskundekennis van zijn studenten. Hij gaat ervan uit dat men de middelbare schoolkennis nog vers in het geheugen heeft zitten, terwijl het gros van de HBO ers al jaren niets wezenlijks meer met wiskunde gedaan heeft. Dit zorgt soms voor situaties waarbij iets voor Dick compleet voor de hand liggend is, maar waar de klas als geheel vol onbegrip tegenaan kijkt. Hier staat tegenover dat Dick en Russell altijd open staan voor vragen. Zowel tijdens de (werk)college s als daarbuiten kun je beiden aanspreken als je extra uitleg nodig hebt. 11

18 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek Het tentamen De cursus kent geen tussentijdse toetsen. Zij wordt afgesloten met een tentamen waarin de volledige stof aan bod komt. Het niveau van dit tentamen sluit goed aan bij de cursus. Het tentamen is prima te maken als je er een paar middagen voorbereiding aan besteedt. Conclusie Samenvattend is de Schakelcursus Wiskunde een van de meer pittige vakken. De stof is erg interessant, maar je zult waarschijnlijk verrast worden door het niveau en het tempo waarmee het wordt behandeld. Echter, als je de oefenopgaven elke week bestudeert en zelf aanvullende informatie zoekt, wordt het allemaal wel te behappen. In het begin lijkt alles behoorlijk ingewikkeld, maar na de nodige zelfstudie zul je zeggen: Was dit nu alles? Reactie van de docent Het college was een soort stoomcursus in een hoog tempo; en vergde veel energie van studenten (en docenten). Ik ben erg verheugd dat de meeste studenten het college, net als vorig jaar, toch kunnen waarderen en het nut ervan inzien. Ik probeer elk jaar een nieuw stuk dictaat te voltooien, zodat ik de stof optimaal kan brengen. Ook dit jaar is dat gelukt. Tenslotte: de snelheid van presenteren is helaas inherent aan het vak maar ik poog er het beste van te maken. De inzet en interesse van de studenten maakten het wederom een leuk college om te geven. Dick van Leijenhorst 12

19 TOEC Boek 1.5. Wiskunde (schakelcursus) Wiskunde (schakelcursus) HBO-schakelprogramma Informatica (Tweede recensie) Docenten Dick van Leijenhorst Russel O Connor Cursusopzet Het vak Schakelcursus Wiskunde is verplicht voor alle HBO-doorstromers Informatica. Het is bedoeld om mensen van het HBO bij te spijkeren op het gebied van wiskundekennis. Er wordt een korte inleiding gegeven in enkele wiskundige onderwerpen (Getallen, Complexe getallen, differentiatie/integratie, lineaire algebra) die van belang zijn voor de studie informatica. Dit ter aanvulling van tekortkomingen in de vooropleiding, of ook het ophalen en uitbreiden van ver weggezakte stof. De kennis die wordt opgedaan is vooral nuttig voor het daaropvolgende verplichte college T2, complexiteitstheorie. Het vak kan in principe goed gedaan worden d.m.v. zelfstudie, alleen is het voor de gemiddelde HBO-er wel sterk aan te raden de colleges te volgen en de daarbijbehorende opdrachten te maken. Bij elk onderwerp dat wordt behandeld wordt een praktisch voorbeeld gegeven waar de behandelde theorie voor gebruikt wordt. Maar het vak is verder theoretisch van aard. Elke week is er 1 uur college, en 1 uur werkcollege. Tijdens het college wordt stof behandeld. Tijdens het werkcollege wordt het huiswerk van de afgelopen week behandeld. Het college Het tempo van het college ligt vrij hoog. De docent moet relatief veel stof in weinig tijd stoppen. Het gevolg hiervan is dat de uitleg erg snel wordt gegeven, waardoor het niet altijd even goed tot je doordringt. De docent staat wel altijd open voor vragen, maar als het zo snel gaat dat je het niet echt volgt, valt er ook niet veel (gericht) te vragen. Doordat het tempo soms ook zo hoog ligt, wordt het ook niet altijd leuker om het college te volgen. De stof is als je net begint aan de opleiding ook niet echt interessant. De docent De docent gaat in sneltreinvaart door de stof. Vooral omdat dit een bijspijkercursus is, kan het soms erg lastig zijn om de docent nog te kunnen volgen. Je kunt wel goed merken dat de docent zijn vak echt leuk vind en zijn kennis graag overdraagt. Hij laat duidelijk zijn liefde voor de wiskunde merken. Daarnaast staat hij ook altijd open voor vragen. Als je iets niet snapt kun je het tijdens het college, maar ook daarbuiten gewoon vragen. Je kunt gewoon bij hem langslopen. Je kunt ook een mailtje sturen en krijgt daar, relatief tot andere docenten, vrij snel antwoord op. Het college is meestal een druk, soms wat chaotisch, monoloog van de docent. Hij schrijft veel op het bord, maar als je het allemaal wilt volgen heb je geen tijd om het op te schrijven. Opletten(en het begrijpen) en schrijven tegelijk kan dus niet. Het practicum Het practicum bestaat uit wekelijks op eigen houtje sommen maken. Het betreft elke week de stof die behandeld is door de docent. Tijdens het werkcollege worden deze sommen dan behandeld en is er tijd voor vragen. Dit werkcollege is vooral nuttig om te verifiëren of je de stof nou wel onder de knie hebt. Ook kan je hier vragen stellen als je dingen niet snap(te). De werkcollegedocent was 13

20 1. Eerstejaarsvakken TOEC Boek niet altijd even duidelijk qua uitleg. Als je moeite met de stof hebt is het werkcollege zeker aan te raden. Als je de sommen zonder moeite hebt gemaakt heb je vrij weinig aan het werkcollege. Literatuurbeschrijving Voor elk onderwerp dat er behandeld wordt is er een ander dictaat. Van elk dictaat is een elektronische (pdf) versie op de website van de docent. Hierin staat alle stof en de opgaven die gemaakt dienen te worden. Dus zonder college van de docent zou je het ook alleen met de dictaten aankunnen. Het tentamen Het tentamen zou goed te doen moeten zijn als je de opgaven begrijpt. Toch komt er op het tentamen wel iets dat niet is behandeld bij de opgaven. Afhankelijk van hoe je de stof hebt bijgehouden kost het veel of weinig tijd om het tentamen voor te bereiden. Over elk onderwerp dat in het college is behandeld wordt er een vraag gesteld. Dit zijn echte inzichtvragen. Communicatie De docent gebruikt één webpagina voor alle communicatie omtrent het vak. Het is misschien een beetje een warrige pagina, maar het is wel erg makkelijk dat het allemaal op één pagina staat. Hier wordt elke week bijgezet wat het huiswerk is, de dictaten aangeboden en de cijfers gepubliceerd. Daarnaast krijg je ook een als het nodig is. (dit scheelt weer dat je bijv. elke dag op blackboard moet kijken of de docent weer eens iets belangrijks te melden heeft). Aanbevelingen Meer studiepunten voor de cursus geven, zodat de stof beter/uitgebreider aangeboden kan worden. Of anders minder onderwerpen behandelen. Reactie van de docent Grote eer twee keer te worden gerecenseerd. Ik wil opmerken (zoals ook al op het college) dat alles opschrijven van wat ik op het bord zet niet echt nodig is. Het college gaat inderdaad snel, maar je leert wel een hoop. Ik zal echter nadenken over enige vermindering van de werkdruk. Dick van Leijenhorst 14

21 TOEC Boek 2. Bachelorvakken 2.1. Security Informatica, Informatiekunde, HBO-schakelprogramma Informatiekunde Docenten Bart Jacobs Chris Heunen Peter van Rossum Literatuur Computer Networks (Andrew Tanenbaum) Het college Security is een vak dat door reguliere informatica- en informatiekunde studenten in het eerste semester van het derde jaar wordt gevolgd. Ook de HBO-instromers volgen dit vak in hun schakelprogramma. Het vak is erop gericht studenten een inleiding te geven in de algemene aspecten van computer security. Tijdens het hoorcollege tracht Bart Jacobs vooral een inzicht te geven in de achterliggende security-vraagstukken. Als eerste komen de algemene security-doelen aan bod. Vervolgens worden technieken voor data-versleuteling behandeld en verschillende algoritmes die hiervoor ontwikkeld zijn. Security in context werd ook behandeld, zoals en web-security, evenals sociale implicaties van securitymaatregelen. Het vak was zodanig opgebouwd dat er om de twee weken hoorcollege werd gegeven (door Bart Jacobs), afgewisseld met om de twee weken werkcollege (door Chris Heunen en Peter van Rossum). Het hoorcollege vond ik zelf nuttig om bij te wonen. Bart haalde veel praktijkvoorbeelden aan, deze gaven voor mij een duidelijke illustratie van de situatie. De uitleg over technieken voor versleuteling of algoritmes was voor mij onmisbaar, omdat hier wiskundige kennis voor nodig was die ik miste. Over het algemeen werd deze uitleg door informatici als overbodig gezien, terwijl informatiekundigen hem hard nodig vonden. Het tempo werd ook zeer verschillend beoordeeld. Voor mij was het goed te doen, alhoewel ik het met bepaalde lastige algoritmes erg prettig vond om het na te lezen in het boek. Echter zag ik veel mensen verveeld voor zich uit kijken, deze vonden het tempo te langzaam. Over het algemeen waren dit informatici. Er was geen practicum bij het vak, maar elke week was er een opdracht die ingeleverd moest worden. Tijdens het werkcollege werd deze behandeld, maar daar kan ik niet veel over zeggen, want ik ben niet bij de werkcolleges aanwezig geweest. Kreten die ik van mede-informatiekundigen heb gehoord waren echter niet erg positief: veel sommetjes, weinig snappen. De opdrachten konden in tweetallen of alleen gemaakt worden. De moeilijkheidsgraad van de opdrachten varieerde enorm per week. De eerste drie weken waren ze erg makkelijk, en daarna kregen we ineens vraagstukken waar een behoorlijk wiskundig inzicht voor nodig was. Ik had zelf het geluk dat ik een partner had die me alles uit kon leggen, anders had ik deze opdrachten niet zonder hulp kunnen maken. 15

22 2. Bachelorvakken TOEC Boek Ik vind wel dat de opdrachten goed bijdragen tot het eigenmaken van de stof. De in het hoorcollege besproken onderwerpen werden altijd in de opdrachten in de praktijk gebracht, zodat je in ieder geval wat oefening kreeg met de stof en af en toe gedwongen werd delen van het boek te lezen. De stof zelf vond ik wel erg interessant en leuk om te volgen. Het college heeft een goede balans tussen praktische en theoretische onderwerpen. Ook het aantal studiepunten vond ik voldoende. Zelf ben ik per week zo n 2 uur kwijt geweest aan de opdrachten/college volgen. Tijdens de tentamenperiode meer, omdat ik toen het boek moest gaan lezen. Ik denk persoonlijk dat er aan het hoorcollege niet veel verbeterd hoeft te worden. De enige problemen die zich openbaarden was het verschil in wiskundige voorkennis. Daarom vind ik dat informatiekundigen in het eerste en tweede jaar meer voorbereidende wiskundige vakken moeten krijgen, zodat het tempo-probleem zichzelf op zal lossen. De docenten Omdat ik alleen het hoorcollege heb bijgewoond, kan ik alleen iets vertellen over Bart Jacobs. Ik vind dat hij een inspirerende en leuke manier van lesgeven heeft. Je merkt dat hij echt geinteresseerd is in zijn vakgebied, en begint zo n beetje elk college met een anekdote/nieuwsbericht over actuele security-issues. De stof wordt voornamelijk gebracht in de vorm van verteller-luisterend publiek, maar er is zeker de nodige ruimte voor interactie. Bart stelt de studenten genoeg vragen; of hierop gereageerd wordt is een andere kwestie... Ik moet eerlijk zeggen dat ik qua structuur niet echt te spreken ben over het college. Op mij kwam het voornamelijk over als: begin met actualiteiten, en dan na de pauze, oja er moet nog <techniek x> behandeld worden. Misschien dat de structuur nog een punt van verbetering kan zijn. Wel kan ik zeggen dat alle docenten, ook die van het werkcollege, via altijd goed bereikbaar waren en erg snel waren in het beantwoorden van vragen. Ook als we persoonlijk langsgingen werden we goed geholpen. Literatuurbeschrijving De literatuur bij het vak was: hoofdstuk 8 (Network Security) uit Computer Networks van Andrew Tanenbaum. Het hele boek kost ongeveer 80 euro (rond de 40 euro bij Bookstunter.com, als je tevreden bent met een Eastern Economy Edition op heel dun papier uit India). De meeste informatici hebben dit boek bij eerdere vakken aan moeten schaffen, de meeste informatiekundigen hebben enkel hoofdstuk 8 gekopieerd. Ik heb zelf wel het boek gekocht, en ik vind het een nuttig naslagwerk. Tanenbaum heeft een prettige schrijfstijl, met vele voorbeelden, waarbij je de aandacht niet snel verliest. Ik vond het boek ook noodzakelijk voor het begrijpen van de stof, omdat er behoorlijk wat achtergrondinformatie bij staat die in het college niet aan bod komt. Qua algoritmes staan alle werkingen en uitleg goed beschreven in het boek, alleen als Bart extra voorbeeldjes geeft of dingen uit de actualiteit verteld, kun je aantekeningen maken tijdens college. Bart heeft ons ook vaak aangemoedigd om het boek bijtijds te lezen. Ik heb dit zelf niet gedaan, maar heb daar achteraf best spijt van gehad. Ik zou dus ook aanbevelen dit wel in etappes te lezen in plaats van alles achteraf, maar vaak is dit zo n onhaalbaar ideaal met allerlei projecten die wel strakke deadlines hebben... Het tentamen Als voorbereiding op het tentamen heb ik de literatuur helemaal doorgelezen (erg handig, vooral de eerste 6 paragrafen) en geoefend met oude tentamens (hele goede oefening, dan krijg je de manier van denken van de docenten enigszins door). Dit heeft me in totaal gedurende twee weken ongeveer 3 a 4 uur per dag gekost. 16

23 TOEC Boek 2.1. Security Het tentamen begon met multiple choice vragen die inzicht in security toetsen. Bij elke vraag werd een korte motivatie gevraagd, omdat meerdere antwoorden plausibel waren. Daarna kregen we vragen over authenticatie-protocollen, waarbij we aan moesten geven of het goed of fout ging, wat eraan verbeterd kon worden, en enkele weet-vraagjes over de gebruikte technieken. De laatste vraag ging over het Euclidische algoritme, dat we toe moesten passen op een situatie. De tentamens van vorige jaren hadden ongeveer dezelfde opzet. Ik vond de moeilijkheidsgraad van het tentamen lastig in te schatten. Over het algemeen waren de reacties van het type "Het ging best aardig". Zo dacht ik er zelf ook over. Ik heb het wel gehaald, maar niet erg overtuigend. Het bleek dus moeilijker te zijn geweest dan ik had gedacht. Overigens wordt het eindcijfer gevormd door het practicumcijfer met het tentamencijfer te middelen als het tentamencijfer hoger dan een 5.0 is. Mijn tip is vooral: denk niet te moeilijk. Vaak is de fout in een situatie veel flauwer en voordehandliggender dan gedacht wordt. En het helpt echt om oude tentamens te maken, en dan met een werkcollegedocent de antwoorden te bespreken. Dat geeft inzicht in de structuur van de opgaven en hun manier van beoordelen. Reactie van de docent De docent gaf aan zich uitstekend in deze recensie te kunnen vinden, en had verder geen commentaar. 17

24 2. Bachelorvakken TOEC Boek 2.2. Informatiesystemen 1 (IS1) Informatica, Informatiekunde Docent Patrick van Bommel Literatuur Advanced information models (dictaat) Cursusopzet IS1 is een 6 ECTS vak uit het 2e jaar van het bachelor programma van informatica en informatiekunde. Tevens zit het in het schakel-cursusprogramma van enkele HBO ers. Het college Het vak IS1 gaat voornamelijk over ORM, een modelleer taal. Er wordt verwacht dat je al enige kennis van ORM hebt, maar die heb je als het goed is opgedaan bij het 1e-jaarsvak Domein Modellering. Wekelijks zijn er 2 blokken college van 1 uur. Deze zijn niet strikt noodzakelijk als je de discipline op kan brengen om af en toe zelf het boek te bekijken. De colleges zijn vrij theoretisch, echt concrete voorbeelden moet je niet verwachten. In de meeste voorbeelden wordt bijvoorbeeld een A en B gebruikt in plaats van een student en een cursus. Het tempo van de colleges is te vergelijken met de andere vakken in het curriculum. Als je regelmatig aanwezig bent zal het geen probleem zijn om de stof te begrijpen. De 6 ECTS die je voor dit vak krijgt staan dan ook goed in verhouding met de meeste andere informatica vakken. De colleges zijn goed opgezet, Patrick kan duidelijk uitleggen en maakt zelfs af en toe een grapje. De docent De docent, Patrick van Bommel, is een docent die prettige colleges geeft. Een monoloog hoef je niet te verwachten, er is altijd de mogelijkheid om opmerkingen en vragen te stellen waar de docent duidelijk op in zal gaan. Ook zal de docent vaak om interactie van de klas vragen. Patrick presenteert de stof met redelijk wat voorbeelden, echter zijn deze voorbeelden vrij theoretisch. Indien je iets wil bespreken is het altijd mogelijk om een afspraak te maken met de docent. De didactische kwaliteiten van de docent zijn verder in orde. Het practicum Na afloop van 1 van de 2 blokken college is er 1 uur practicum. In dit practicum zal de docent samen met de klas enkele sommetjes maken. Als je dit practicum volgt hoef je eigenlijk weinig tot niks aan zelfstudie te doen. Literatuurbeschrijving Als literatuur wordt het boek Advanced information models van Arthur ter Hofstede en Patrick van Bommel gebruikt. Dit dictaat is te downloaden van Blackboard en kun je zelf uitprinten. Dit dictaat is in het Engels geschreven en is de investering (3 euro om het uit te printen) waard. Als voorbereiding op de toets is het handig om het dictaat door te lezen. Maar ook later zou het handig kunnen zijn, mocht je wat op willen zoeken over ORM. Het bevat vrijwel alle leerstof, aantekeningen 18

25 TOEC Boek 2.2. Informatiesystemen 1 maken is naar mijn dan idee dan ook niet nodig. Het merendeel van de sommetjes en theorie is gewoon in het dictaat te vinden. Het enige mindere is dat het dictaat vrij weinig opgaven bevat. Het tentamen Op het einde van het semester is er een tentamen. De meeste studenten zullen niet echt veel moeite hoeven besteden aan de voorbereiding hiervan. Van vrijwel de gehele inhoud van de cursus is wel een vraag te verwachten. Een duidelijk structuur zit er niet in het tentamen, het bestaat uit 4 vragen bestaande uit 3 of 4 los van elkaar staande deelvragen. Echt lastig is het tentamen niet, vrijwel iedereen heeft het tentamen dan ook in de 1e keer gehaald. Qua cijfers zijn er ook geen uitzonderlijke resultaten, van de meeste studenten weet ik dat ze een 6 of 7 hadden. Er wordt vooral veel waarde gehecht aan een uitleg in natuurlijke taal, enkel een wiskunde uitleg is niet voldoende. Tijdens het practicum is 1 keer een oefentoets geven. Deze toets is een goede afspiegeling van het tentamen, echter kreeg je hier geen feedback op. Je moest het maar met een studiegenoot bespreken. Hierdoor kreeg ik in ieder geval geen idee wat de docent als belangrijkste ervaart bij het nakijken van het tentamen. Werkstuk Naast het tentamen is er ook een werkstuk, dit jaar ging het over Data warehousing. Dit is een vrij breed onderwerp waar je vele richtingen mee op kan, je bent dan ook vrij om zelf een wat specifieker gebied te kiezen. Wat precies het doel van het werkstuk is is vrij vaag, ook hoe het in relatie staat met de rest van het vak is niet al te duidelijk. Om de 4 weken moet je 3 pagina s inleveren. Hier krijg je geen feedback op, tenzij je met de docent een afspraak maakt. Echter werkt dit naar mijn idee niet echt, ik heb geen zin om 3 wekelijks met de docent mijn werkstuk te bespreken, ik wil gewoon wat geschreven commentaar bij mijn ingeleverde werk zien. Dan weet ik direct wat ik moet verbeteren in de volgende versie. Gedurende de cursus is het de bedoeling dat elke cursist een presentatie over zijn werkstuk houdt. Wat je tijdens deze presentatie moet vertellen is ook vrij onduidelijk. Een beoordeling krijg je overigens niet voor deze presentatie. Ook krijg je geen feedback, tenzij je daar expliciet om vraagt. Conclusie De colleges zitten goed en duidelijk in elkaar. Het werkstuk is daarnaast een leuke afwisseling op de rest van de cursus, echter mogen de doelen van het werkstuk wel wat duidelijker gemaakt worden. Het gene waar de meeste verbetering in kan komen is feedback. Desondanks dat je altijd met de docent een afspraak kan maken zou wat geschreven commentaar op je werk erg handig zijn. Deze kun je tenslotte op elk moment bekijken en scheelt je een hoop tijd ten opzichte van een afspraak met de docent. Vooral bij de oefentoets is het jammer dat er geen feedback is gegeven. Reactie van de docent De docent had geen opmerkingen naar aanleiding van deze recensie. 19

26 2. Bachelorvakken TOEC Boek 2.3. ICT & Samenleving 1 Informatica, Informatiekunde Docenten Luca Consoli Literatuur Aanvullende literatuur uitgedeeld tijdens lessen Cursusopzet Zoals de naam van het vak doet vermoeden gaat het om de relatie tussen ICT en de samenleving waarin deze technieken worden toegepast. Het vak begint met wat algemene definities van wetenschap, kennis, techniek en ethiek en wordt dan specifieker door een aantal issues uit de wereld van de ICT te behandelen. Het gaat dan niet direct om concrete systemen maar om veranderingen in maatschappelijke context, ondersteund door ICT. Zo komt bijvoorbeeld privacy ter sprake, wat is privacy eigenlijk? Maar ook veelgehoorde, gehypte, termen als e-governance en e-democracy worden tegen het licht gehouden. Het college De colleges worden gegeven door Luca Consoli, zoals je aan de naam al kan zien geen Nederlander van oorsprong. Desalniettemin beheerst hij de Nederlandse taal goed, dus geen problemen op dat gebied. Hij legt de stof goed uit en doet dat ook met een zekere (droge) humor. De stof kan soms wel een beetje eentonig zijn, ook wat herhaling, en de werkwijze is ook elke les hetzelfde het is toch vooral een monoloog. Natuurlijk kan je vragen stellen maar in de praktijk gebeurt dat toch weinig. Dit jaar hadden we voor de verandering ook een interactief college ertussen zitten, waarin er werd gediscussieerd over het nut van Wikipedia en dan vooral de vraag hoe betrouwbaar de kennis is. Dit college vond ik persoonlijk erg interessant temeer omdat Wikipedia tegenwoordig een vanzelfsprekendheid is. Het practicum Het cijfer dat je uiteindelijk krijgt wordt bepaald door een vijftal opdrachten, waarbij de eerste vier als het ware een voorbereiding vormen op de vijfde, tenminste dat is de bedoeling. De eerste vier opdrachten tellen elk voor 12,5% mee (dus samen 50%) voor het eindcijfer en de laatste opdracht, een research paper telt voor de overige 50%. De cijfers voor de opdrachten bepalen dus je eindcijfer. Van de kleine opdrachten gaan de eerste 2 over cases die behandeld zijn in het college. In de derde opdracht wordt gevraagd een argumentatie-analyse van een gegeven artikel te doen en in de vierde een literatuurstudie over een bepaald onderwerp. Vooral de derde en de vierde opdracht geven een goed idee van wat je moet doen voor de research paper. Deze research paper is dus de laatste opdracht in de reeks en telt voor de helft van je cijfer. Geef deze dus ook prioriteit als je de opdrachten op het laatste moment maakt en de druk toeneemt. Het tentamen Dit vak kent geen schriftelijk tentamen, alleen een formele tentamendatum. 20

27 TOEC Boek 2.3. ICT & Samenleving 1 Aanbevelingen Zoals misschien al wel blijkt uit het bovenstaande verhaal is het over het algemeen een goed vak en is de inhoud best interessant. De docent zou misschien het college iets interactiever kunnen maken, wat meer de discussie uitlokken. Daarmee neemt misschien ook het bezoekersaantal wel wat toe (over het algemeen worden de college s niet zo druk bezocht). Ook het bordschrift van de docent zou ietsje netter mogen, de N en de H zijn lastig te onderscheiden. Cijfer: 7+ Reactie van de docent Ik kan me eigenlijk prima vinden in de beoordeling van de cursus zoals gegeven. Het is inderdaad zo dat interactiviteit een wat ondergeschikte rol speelt in de cursus (al is dat meer geworden in de cursus , o.a. door de studentenevaluaties), maar er zijn naar mijn mening goede redenen voor. De onderwerpen en de gebruikte modellen en benaderingen zijn voor de studenten in het algemeen nieuw en vereisen een andere manier van reflecteren dan bij technische vakken. Het is daarom niet eenvoudig om discussies op niveau te voeren, wat natuurlijk wel de bedoeling is tijdens een academische cursus. Ik ben verder heel blij dat de recensent de cursus als een meerwaarde voor de opleiding ziet, het is altijd mijn streven om reflexieve vakken als een integraal deel van een curriculum over te brengen en niet als een soort afterthought. De mix van informatica en informatiekunde studenten is ook in mijn visie een pluspunt, omdat je dan verschillende perspectieven op een soms verrassende manier ziet interageren tijdens de colleges. Luca Consoli 21

28 2. Bachelorvakken TOEC Boek 2.4. Gedistribueerde Software Systemen (GSS) Informatiekunde Docent Martijn Oostdijk Literatuur Object-Oriented Design & Patterns (Cay Horstmann) Cursusopzet Het doel van dit vak is feitelijk het leren ontwikkelen (vooral programmeren) in Java. De bedoeling is dat je dit bereikt door twee uur per week hoorcollege te volgen, thuis nog wat te studeren, en in tweetallen zo n vier uur aan de opdrachten te werken tijdens de practica. Het college De colleges werden gegeven door Martijn Oostdijk. Doordat de groep deelnemers klein was en Martijn de colleges vrij losjes weet te geven ontstaat een ongedwongen interactie met de deelnemers. De docent staat hierbij open voor alle vragen en commentaren. Ik vond het vooral erg prettig dat hij stukjes code programmeerde tijdens het college ter demonstratie, waardoor je vanzelf mee gaat denken over een oplossing. Literatuurbeschrijving Ik heb alleen voor de laatste opdracht thuis nog wat uit het boek moeten doornemen, voor de colleges en practica hoef je verder niet echt iets uit het boek voor te bereiden, mits je de colleges volgt. Het is echter wel een goed boek met duidelijke voorbeelden. Het practicum Het practicum werd begeleid door Bram Vonk en Mark Blokpoel, beide inmiddels ervaren practicumassistenten. Wanneer je een vraag stelt is het antwoord meestal een wedervraag, bedoeld als een duwtje in de goede richting; hoewel soms frustrerend toch zeker wel didactisch verantwoord. Doordat de opkomst bij deze practica soms erg laag is lijken ze vaak minder waardevol, toch zijn ze dit wel. Een dergelijke bijeenkomst dwingt je namelijk serieus met je werkstuk bezig te zijn. Aanvullende opmerkingen Dit vak vulde tot dit jaar 6 ects, verspreid over een semester en liep toen vrijwel gelijk met de informatica variant P3. Sinds dit jaar beslaat het vak nog slechts 3 ects. Omdat ik vorig jaar te weinig tijd had om de 6 ects variant tot een goed einde te brengen, heb ik dit jaar de 3 ects variant gedaan (met een aanvullende opdracht) en ik kan de twee dus mooi vergelijken. Ik vind het zelf werkelijk jammer dat het vak ingekort is, en de diepgang daardoor minder. Java is na C++ (Algoritmiek, Datastructuren) voor veel mensen een verademing, misschien doordat de opdrachten leuker (makkelijker?) zijn, maar waarschijnlijk ook door de aard van de taal. Bij andere programmeervakken werd sterk benadrukt dat leren programmeren vooral veel uren maken is, dit is in dit geval niet meer aan de orde. 22

29 TOEC Boek 2.4. Gedistribueerde Software Systemen Reactie van de docent De docent heeft geen reactie gegeven. 23

30 2. Bachelorvakken TOEC Boek 2.5. Onderzoeksmethoden Informatiekunde, HBO-schakelprogramma Informatiekunde Docenten Erik Barendsen Wolter Pieters Literatuur Methoden voor de maatschappijwetenschappen (Jo Segers) Cursusopzet Onderzoeksmethoden is een derdejaarsvak voor reguliere informatiekundige alsmede een verplicht vak voor HBO-instromers van informatiekunde. Echter zitten er ook veel mensen van andere jaren aangezien toch een redelijk aantal studenten dit vak niet in 1 keer succesvol afsluit, inclusief ondergetekende. Het is een vak wat je een voorbereiding geeft op het doen van wetenschappelijk onderzoek. Dit onderzoek is voornamelijk gericht op de sociale wetenschappen. Het moet je met een statistiek enige handvaten geven om je bachelor- en masterscriptie succesvol te kunnen afronden. En dat doet het ook. Het laat je het onderscheid inzien tussen verschillende onderzoeksvariabelen en wat voor relaties deze hebben. Verder laat het je ook zien in wat voor een formaat je een onderzoek kunt gieten en wat hierbij de verplichte onderdelen zijn. Dit wordt gedaan aan de hand van een aantal hoorcolleges en bijbehorende opdrachten. Deze opdrachten zijn verplicht voor de personen die het vak voor het eerst volgen, recidivisten krijgen vrijstelling van deze opdrachten, behalve de opdrachten betreffende het eindpaper. Op dit eindpaper komen we later terug. Het college De hoorcolleges (twee per week in het algemeen) zijn nuttig als je het vak wilt bijhouden. Echter kun je het ook prima halen als je alleen naar de colleges gaat waar het eindproduct wordt besproken. Dit komt vooral door de duidelijke sheets die op de website verschijnen. Dit betekent niet dat de colleges heel saai zijn. Over het algemeen zijn methoden voor de meeste mensen een noodzakelijk kwaad, echter door het gebruik van een aantal praktijkvoorbeelden zijn de hoorcolleges prima te doen. Als je nog een met een bepaald onderwerp moeite hebt, kun je de docenten altijd benaderen. Dit hebben ze ook meermaals benadrukt. Het practicum Zoals ik al zei heb je behalve de opdrachten die betrekking hebben op het eindproduct, het maken van een onderzoeksopzet, ook een aantal kleinere opdrachten. Die zijn er vooral op gericht om in contact te komen met de stof die je later hebt in je eindopdracht. Je doet er goed aan om vroeg te beginnen met deze opdracht en alle deadlines te halen. Na een deadline krijg je namelijk nuttige feedback van je klasgenoten over je product, tenminste als je geluk hebt. De helft van de keren dat ik feedback heb gekregen, heb ik deze gelijk aan de kant gegooid omdat het duidelijk was dat deze persoon er nog niet heel veel van snapte. Het nadeel van de eindopdracht is alleen dat de docenten verwachten dat je het in een bepaalde vorm giet, door hun van te voren aangegeven middels de deelopdrachten. Ze willen perse een aantal zaken terugzien in de eindopdracht, die volgens mij niet altijd nodig zijn. Ik heb dan ook het gevoel dat als je hiervan afwijkt, dit ook invloed heeft op je punt. 24

Citaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig.

Citaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig. Evaluatie opleiding Industrieel Ontwerpen Vak Applicatiebouw Vakcode 280111 Verantwoordelijke docent Mw. dr. A.H.M.E. Reinders Aantal studiepunten 2,9 EC Programma B1 Periode 2 e semester 2006-2007 Rapportage

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen 201600091 Ir. J.P. Schilder Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten

Nadere informatie

Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013

Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013 Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013 Emile Hendriks Opleidingsdirecteur TI/CS Waarom? TU-breed project Studiesucces omdat Rendement te laag Studieduur te lang In 2011: slechts 22% haalde

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

Darling Dong :49 Formatted: Position:Horizontal: Right, Relative to: Margin, Vertical: 0 cm, Relative to: Paragraph, Wrap Around

Darling Dong :49 Formatted: Position:Horizontal: Right, Relative to: Margin, Vertical: 0 cm, Relative to: Paragraph, Wrap Around 1 2 3 4 5 6 7 8 9 * De opbouw en het onderwerp 3x * Dat ik nu meer over iets totaal onbekends weet 2x * Samenwerken (5x) * een nieuwe religie leren kennen * Yoga onderzoeken, dieper erop ingaan en meditatieles

Nadere informatie

Onderwerp: Welke rol speelt de interface bij het wekken van vertrouwen voor de consument?

Onderwerp: Welke rol speelt de interface bij het wekken van vertrouwen voor de consument? Trust Bart Moonen & Martijn Hendrikx 5564395 5547229 Team 48 Introductie Dit was onze initiële hypothese etc.: Onderwerp: Welke rol speelt de interface bij het wekken van vertrouwen voor de consument? We

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 8 Mechatronica

Evaluatierapport Module 8 Mechatronica Evaluatierapport Module 8 Mechatronica 201500322 dr. ir. J. van Dijk Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten de

Nadere informatie

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden Afdeling ICT&O, Cleveringa Instituut,

Nadere informatie

14. Wat zijn volgens jou positieve (leuke, boeiende, leerzame) aspecten van deze cursus?

14. Wat zijn volgens jou positieve (leuke, boeiende, leerzame) aspecten van deze cursus? Ik geef deze cursus het volgende rapportcijfer: 1. Ik vind de inhoud van de cursus interessant. 2. Mijn voorkennis voor deze cursus is toereikend. 3. Ik weet wat ik aan het einde van deze cursus moet kennen

Nadere informatie

Evaluatierapport Module Ontwerpen van een Werktuig (201500165)

Evaluatierapport Module Ontwerpen van een Werktuig (201500165) 2015 2016 Evaluatierapport Module Ontwerpen van een Werktuig (201500165) 201500165 ir. W.de Kogel-Polak De evaluatiecommissie heeft verschillende moduleonderdelen van Module Ontwerpen van een Werktuig

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen

Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen 201500272 Dr. ir. T. Bor Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 11 Production Systems Engineering

Evaluatierapport Module 11 Production Systems Engineering Evaluatierapport Module 11 Production Systems Engineering 00313 dr.ir. W.W. Wits Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen

Nadere informatie

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2 Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren

Nadere informatie

COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder

COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN Tim Veerman Klas: IG_203 Studentnummer: 500676694 Periode: 2015-2016 Loopbaanadviseur: Alexander Mulder Inhoudsopgave Visie op Studie en beroep... 2 Studievoortgang... 3 SWOT

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Dynamische Systemen

Evaluatierapport Project Dynamische Systemen Evaluatierapport Project Dynamische Systemen 201400150 dr. ir. J. van Dijk XX% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Dynamische Systemen en module 7 via een e-mailenquête geëvalueerd.

Nadere informatie

ROLLENSPEL: FORUM THEATER

ROLLENSPEL: FORUM THEATER METHODIEK 1. WAT Oplossingen voorstellen van op je debatstoel is één, ze uitvoeren in de praktijk is een ander paar mouwen. In het forum theater moet je je voorstellen niet alleen verbaal uiten en verdedigen,

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Evaluatierapport Inleiding Technologisch Onderzoek

Evaluatierapport Inleiding Technologisch Onderzoek Evaluatierapport Inleiding Technologisch Onderzoek 191155210 drs. E.M. Gommer 100% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft het vak Inleiding Technologisch Onderzoek via een e-mailenquête

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 3 Energie en Duurzaamheid

Evaluatierapport Module 3 Energie en Duurzaamheid Evaluatierapport Module 3 Energie en Duurzaamheid 201500273 dr. ir. G.G.M. Stoffels Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Het cursusmateriaal 7 3 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 4 Voorkennis 9 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Het tentamen 11 Introductie tot de

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Tekstboek 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen 8 2.4 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Evaluatierapport Module Consumentenproducten

Evaluatierapport Module Consumentenproducten Evaluatierapport Module 201500198 Consumentenproducten 201500198 G.T. Havinga Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College

Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College mei 2018 Wat zal je het meeste bijblijven van de training: - De PMA methodiek. - De 5 stappen van de PMA methodiek. - De groepsgesprekken.

Nadere informatie

Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006

Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006 Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006 Basisgegevens naam van de cursus cursuscode academisch jaar, semester (herfst/lente) docenten Analysis

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1

Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 201300028 Ir. W. De Kogel-Polak 100% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1

Nadere informatie

BIJEENKOMST 1: De automatische piloot

BIJEENKOMST 1: De automatische piloot BIJEENKOMST 1: De automatische piloot Huiswerk Formele oefening Eén keer per dag, 6 dagen per week: de bodyscan, duur ± 45 min Doe de bodyscanoefening zes keer voor de volgende sessie. Verwacht niet iets

Nadere informatie

Hoe ervaar je de les (sen) die krijgt van Dhr Talman? De lessen van meneer talman zijn leerzaam, duidelijk. Hij legt het allemaal rustig uit.

Hoe ervaar je de les (sen) die krijgt van Dhr Talman? De lessen van meneer talman zijn leerzaam, duidelijk. Hij legt het allemaal rustig uit. Hoe ervaar je de les (sen) die krijgt van Dhr Talman? De lessen van meneer talman zijn leerzaam, duidelijk. Hij legt het allemaal rustig uit. Goed, duidelijke manier van les geven Goed en zinvol. Goed

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Persoonlijk Ontwikkelingsplan Naam: Erik Oord Studienummer: 16086600 Datum: (versie) 25-01-2019 SLB-er: Mevr. Hollegien 1. Reflectie Wie ben ik? Ik ben Erik Oord, derdejaars student aan de Haagse Hogeschool

Nadere informatie

Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica

Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica Auteur: Marco Kleine Deters Opleiding: Bedrijfskundige Informatica Klas: BIEV2B Studentcode: 1550275 Datum: 8-6-2009 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 Aantal ECTS: 8.5

EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 Aantal ECTS: 8.5 EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 ECTS: 8.5 1. Hoeveel tijd heb je in totaal < 120 uren 14 aan het vak IEEE besteed, 120160 uren 19 exclusief het

Nadere informatie

Leren van Jezus. Gespreksvragen voor gebruik in kleine groepen

Leren van Jezus. Gespreksvragen voor gebruik in kleine groepen Leren van Jezus Gespreksvragen voor gebruik in kleine groepen InleIdIng Wat je nu in handen hebt, zijn gespreksvragen voor gebruik in kleine groepen. Dit zijn andere vragen dan de persoonlijke verwerkingsvragen

Nadere informatie

Nederland in de poule des verderfs

Nederland in de poule des verderfs Nederland in de poule des verderfs Hans van Maanen Nieuwe Wiskrant, juni 2006 Inleiding Hoe groot is de kans dat Nederland in de finale van het wereldkampioenschap voetbal van 2006 komt? Hoe groot is,

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006

Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006 Cursusevaluatie Onderwijsinstituut voor Informatica en Informatiekunde format versie 2 april 2006 Basisgegevens naam van de cursus cursuscode academisch jaar, semester (herfst/lente) docenten Design of

Nadere informatie

een schot in de Zelfgemaakte melk ONDERNEMENDEBOERIN Ze maakte haar school niet af. Maar met twee handen aan je lijf en

een schot in de Zelfgemaakte melk ONDERNEMENDEBOERIN Ze maakte haar school niet af. Maar met twee handen aan je lijf en ONDERNEMENDEBOERIN boerin: Wendy Dekker leeftijd: 30 partner: Wim Keysers woonplaats: Zoersel kinderen: Elke (11), Emre (10), Fleur (3) en Robbe (2) bedrijf: 160 melkkoeien en 12 waterbuffels met eigen

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 1.1 Positie in de opleiding 7 1.2 Functie 7 2 Cursusmateriaal 8 2.1 Tekstboek 8 2.2 Werkboek 8 2.3 Software 9 2.4 Cursussite 9 3 Planning 10

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Persoonlijk Ontwikkelingsplan Naam Erik Oord Studienummer 16086600 Datum (versie) 20-06-2017 SLB-er Mevr. Hollegien 1. Reflectie Wie ben ik? Ik ben Erik Oord, eerstejaars student aan de Haagse Hogeschool

Nadere informatie

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2015-2016 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2015 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

Observatie l gedrag leerlingen

Observatie l gedrag leerlingen Observatie l gedrag leerlingen Datum: 27 Maart Student: Carolien Kliffen Student nr.: 500617968 School: PCC Fabritiusstraat Klas: 1a1 Lesuur: 2 e, 4 e, 5 e, 6 e uur Inleiding Ik wil weten wat de invloed

Nadere informatie

Enkele medewerkers van Studiecentrum Groningen

Enkele medewerkers van Studiecentrum Groningen Enkele medewerkers van Studiecentrum Groningen Een interview met medewerkers van een studiecentrum De student centraal Studiecentrum Groningen is ruim 350 kilometer verwijderd van de hoofdvestiging in

Nadere informatie

Evaluatierapport Module Ontwerp en Productie

Evaluatierapport Module Ontwerp en Productie Evaluatierapport Module 201600100 Ontwerp en Productie 201600100 ir. W. de Kogel -Polak Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen

Nadere informatie

Usability Engineering en User Experience 2012/2013

Usability Engineering en User Experience 2012/2013 Usability Engineering en User Experience 2012/2013 Opdracht 3 Persona s Uitleg en begeleiding Deze opdracht gaat over usability testing met behulp van persona s. De persona s ontwerp je zelf en gebruik

Nadere informatie

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2

Nadere informatie

Notulen OAC-vergadering 11 november 2016

Notulen OAC-vergadering 11 november 2016 Notulen OAC-vergadering 11 november 2016 Michael van den Hoogenband 5 aanwezig: Johan van de Leur Barbara van den Berg Gil Cavalcanti Thijs Ruijgrok Jan Hogendijk Babette de Wolff Michael van den Hoogenband

Nadere informatie

Ervaringen van tutoren en tutees in een same-age-in-class PAL setting

Ervaringen van tutoren en tutees in een same-age-in-class PAL setting Ervaringen van tutoren en tutees in een same-age-in-class PAL setting Departement Technische Wetenschappen - Opleidingen Elektrotechniek, Bouw en Logistiek Academiejaar 2009-2010 Inhoud 1 Situering same-age-in-class

Nadere informatie

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2014-2015 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2014 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN

EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN WEBWORK Na tegenvallende tentamenresultaten en relatief hoog uitvalpercentage in vorige jaren is in blok 1 van studiejaar 2016-2017

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12

Nadere informatie

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG)

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) zomer 2009 Algemene tijdsvolgorde van de gesprekken Tijd Locatie Wat Wie Opmerkingen a. Een presentielijst wordt bijgehouden 9.30-10.00 T3 hal Ontvangst

Nadere informatie

Werkinstructie Nieuwe dienstverleners

Werkinstructie Nieuwe dienstverleners Werkinstructie Nieuwe dienstverleners INHOUDSOPGAVE Welkom bij LekkerLeven 3 Inloggen 4 Profiel bewerken 4 Zorg dat je een goed beoordelingscijfer hebt! 5 Je krijgt een aanvraag. Hoe pak je de aanvraag op?

Nadere informatie

Video directe instructie

Video directe instructie Video directe instructie Docente: Mevr. A.M.J.A. Spiegels-Jongen Auteur: Erik van den Hout (studentnummer: 2047837) Contact: http://www.arachnion.nl/wiskunde/ Neutronstraat 14, 6227 CP Maastricht telefoon:

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 September 2018 Doel van het project Het doel van dit project

Nadere informatie

Observatie ll interactie leerling

Observatie ll interactie leerling Observatie ll interactie leerling Datum: 16 Mei Student: Carolien Kliffen Student nr.: 500617968 School: PCC Fabritiusstraat Vak: Biologie Lesuur: 4 e uur Klas: 2b3 Docent: Mevr. Klasssen Inleiding Als

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:

Nadere informatie

Impact op zijn. leven

Impact op zijn. leven Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

E-health in de huisartsenzorg

E-health in de huisartsenzorg E-health in de huisartsenzorg Met e-(mental-)health in de huisartsenpraktijk kunnen patiënten met psychische klachten, vaak in combinatie met face-to-face gesprekken, ook zelf online aan de slag om de klachten

Nadere informatie

GROTE WOONONDERZOEK. Hoe woonwinkelt Nederland in 2015? WHITEPAPER

GROTE WOONONDERZOEK. Hoe woonwinkelt Nederland in 2015? WHITEPAPER GROTE WOONONDERZOEK Hoe woonwinkelt Nederland in 2015? 01 WHKMP S GROTE WOONONDERZOEK van inspiratie tot aankoop DirectResearch heeft meer dan 750 respondenten ondervraagd in opdracht van wehkamp Toen

Nadere informatie

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding Evaluatie weblectures bij FLOT aanleiding In september 2013 is bij de lerarenopleiding wiskunde van FLOT gestart met het project weblectures. Het plan was om deze in te zetten bij de cursussen calculus

Nadere informatie

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8

Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8 Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8 201400151 dr.ir. J. van Dijk 90% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Mechatronica via een e-mailenquête geëvalueerd. De enquête is naar

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren

Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren Bastiaan Heeren Master Software Engineering (60 ec) Thema Vakken EC Software architecture - Design patterns -

Nadere informatie

Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6

Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6 Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6 201400149 dr. ir. H.A. Visser 71% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft project Productontwerpen en Module 6 via een e-mailenquête

Nadere informatie

Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk)

Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk) Christine Prast, onderwijskundige Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk) Vooraf Onderwijskundig kader waarbinnen herontwerp plaatsvond Uitgangspunt bij het hier

Nadere informatie

Gebruik ICT binnen Content and Language Integrated Learning

Gebruik ICT binnen Content and Language Integrated Learning Evaluatierapport Gebruik ICT binnen Content and Language Integrated Learning Bevindingen van leraren en leerlingen Drs. Gerard Baars Inleiding In de tweede helft van 2008 is op zes basisscholen in Rotterdam

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Uitgangspunten, plaats en globale doelstelling van de cursus 5 2 Inhoud van de cursus 5 3 De structuur van het schriftelijk materiaal 6 4 Het bestuderen van de cursus

Nadere informatie

Opleidingsplan. Studenten. MDL- referentie. Clermond de Hullu Wiebren Wolthuis Simon Wels Maik Gosenshuis D04

Opleidingsplan. Studenten. MDL- referentie. Clermond de Hullu Wiebren Wolthuis Simon Wels Maik Gosenshuis D04 Opleidingsplan Studenten Clermond de Hullu Wiebren Wolthuis Simon Wels Maik Gosenshuis MDL- referentie D04 Versiebeheer Versie Datum Wijzigingen Door wie 0.1 20-09- 2009 Eerste opzet voor het document.

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen 201500122 Dr. ir. J.P. Schilder De evaluatiecommissie heeft verschillende moduleonderdelen van Module 5 Dynamische Systemen via emailenquêtes geëvalueerd.

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde 1 Faculteit Management, Science and Technology Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatiekunde U2014/02463 De uitvoeringsregeling treedt in werking

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Tanja Vos, Remko Helms, Janine Voncken, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 19 november 2016 Nieuwe koers De Open Universiteit wil

Nadere informatie

Wiskunde Lesperiode 1

Wiskunde Lesperiode 1 Wiskunde Lesperiode 1 Proefwerk analyse & Voorbereiding op de herkansing of hoe je je wiskunde materiaal ook kunt gebruiken. Wat gaan we doen? Overzicht creëren. Planning maken. Fouten opsporen en verbeteren.

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica

Bijlage bacheloropleiding Informatica Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

Persoonlijk ontwikkelingsplan.

Persoonlijk ontwikkelingsplan. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Naam: Michael Botermans Studienummer: 15103471 Email: 15103471@student.hhs.nl Datum: 26-01-2017 Coach: Dhr. A. Verkuilen, Email: A.Verkuilen@hhs.nl 1. Introductie Beste lezer,

Nadere informatie

PDCA+ V7. Blok 2.3 Longziekten & gaswisselingsstoornissen

PDCA+ V7. Blok 2.3 Longziekten & gaswisselingsstoornissen PDCA+ Curriculumonderdeel: Blok 2.3 Longziekten & gaswisselingsstoornissen Jaargang: Deel I: Nabespreking Bijzonderheden tijdens nabespreking Datum: 18-04-16 TBL! De pilot is wat ons betreft geslaagd.

Nadere informatie

Competentie-ontwikkelplan. Dyon Jacobs september februari 2017 Tinka overzier

Competentie-ontwikkelplan. Dyon Jacobs september februari 2017 Tinka overzier Competentie-ontwikkelplan Dyon Jacobs 500725783 september 2016 - februari 2017 Tinka overzier Inhoudsopgave Visie op studie en beroep..2 Studievoortgang...4 Sterkte zwakte analyse......5 Ontwikkeldoelen

Nadere informatie

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Het leven bestaat voor 10% uit gebeurtenissen en wordt voor de overige 90% bepaald door jouw reactie.

Het leven bestaat voor 10% uit gebeurtenissen en wordt voor de overige 90% bepaald door jouw reactie. Toelichting Verantwoordelijkheid Nemen Het leven bestaat voor 10% uit gebeurtenissen en wordt voor de overige 90% bepaald door jouw reactie. Verantwoordelijkheid nemen is in de onderlinge communicatie

Nadere informatie

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB.

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB. SLB reflectie eindverslag Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: 12043273 Datum: 05.11.2012 Vak: SLB 1 Inhoudsopgave Bijeenkomst 1 Blz. 3 Bijeenkomst 2 Blz. 4 Reflectie 3 + competenties

Nadere informatie

Simon de schildpad. 2012 J van Weert 1

Simon de schildpad. 2012 J van Weert 1 Programmeren met Simon Simon de schildpad 2012 J van Weert 1 Inleiding: Wat is programmeren eigenlijk? Een computer doet niets zonder een programma. Die programma s worden geschreven door mensen: programmeurs.

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

15 16 Evaluatie Korte Docentencursus Zuyd, april Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1

15 16 Evaluatie Korte Docentencursus Zuyd, april Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1 15 16 Evaluatie Korte Docentencursus Zuyd, april 2016 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 Geef bij de onderstaande stellingen aan of u ermee zeer mee oneens/oneens/eens/zeer mee eens bent, dan wel

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: introductie Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent: Jeannette de

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit

Cultuureducatie met Kwaliteit Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn literatuur Groep 7 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door Bibliotheek Zoetermeer. Schrijversbezoek Informatie over Schrijversbezoek Groep

Nadere informatie

De eerste 100 dagen op het HBO

De eerste 100 dagen op het HBO De eerste 100 dagen op het HBO De eerste 100 dagen bij TP: hoe kunnen wij als opleiding de aansluiting verbeteren door middel van een progressiegerichte aanpak? Marjette Slijkhuis j.m.slijkhuis@pl.hanze.nl

Nadere informatie

Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie

Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2010-2011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op

Nadere informatie

Dossier opdracht 12. Vakproject 2: Vakdidactiek

Dossier opdracht 12. Vakproject 2: Vakdidactiek Dossier opdracht 12 Vakproject 2: Vakdidactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 12 november, 2007 Samenvatting Dit document is onderdeel van mijn

Nadere informatie