Niet-financiëleinformatie: definitie en toegevoegde waarde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Niet-financiëleinformatie: definitie en toegevoegde waarde"

Transcriptie

1 Studiedag- Journée d études Maatschappelijke verantwoordelijkheid en deugdelijk bestuur Hoe transparantie en kwaliteit van niet-financiële informatie verbeteren? Studiedag- Journée d études Niet-financiëleinformatie: definitie en toegevoegde waarde Lieven Acke Voorzitter van de studiedag

2 Het begrip Niet Financiële Informatie NIVRA: NFI bestaatuit alle kwantitatieve en kwalitatieve gegevens NFI omvateenbreed scalavan gegevensen heeftdiverse verschijningsvormen waarmeeverantwoordingwordtafgelegdover het gevoerde beleid, de bedrijfsvoering en de uitkomsten van dit beleid De notie verantwoording doetde vraagstellennaarde kwaliteiten de betrouwbaarheid van de verstrekte informatie zonderdatersprakeis van eendirectekoppelingmet een financieel registratiesysteem FI leent zich bij uitstek tot standaardisatie, sluitende registratiesystemenen algemeenaanvaardepresentatie-grondslagen. NFI wordtgekenmerktdoor diversiteit, moeilijkemeetbaarheid, evenveel kenmerken die een uniform en sluitend registratiesysteem bemoeilijken. Het begrip Niet Financiële Informatie NFI Kwantitatief NF kwantitatieve informatie laat zich ookuitdrukkenin getallen, dochis minder uniform dan FI. Ofschoon meetbaar, wordt deze NFI niet of niet direct gecapteerd door het financieel registratiesysteem. Kwalitatief NF kwalitatieve informatie is bij uitstekbeschrijvendvan aard. Uniforme meeteenheden zijn niet voorhanden, laat staan een sluitend registratiesysteem. FI FI is bijuitstek kwantitatiefen uniform van aarden wordt gegenereerd door een gestandaardiseerd financieel registratiesysteem.

3 Het belang van Niet Financiële Informatie Meting performantie en beleidsresultaten - beleidsverantwoording Maatschappelijkeeffecten Publieke sector Private sector De publieke sector is gericht op maatschappelijke dienstverlening. Hierover wordt bij uitstek gerapporteerd via NFI. De financiële staten zijn duidelijk schatten: ondergeschikt aan prestatieindicatoren die de meting van beleidseffecten tot doel hebben. De rapportering onder de vorm van de jaarrekening is niet langer voldoende om de positie van een onderneming volledig en correct in te Non-financial information helps to put historical performance into context and portrays the risks, opportunities and prospects for future growth. In beide sectoren wordt via NFI gerapporteerd over de maatschappelijke gevolgen van de uitgevoerde activiteit, of nog, in welke mate erin geslaagd wordt op economisch verantwoorde wijze welvaart en welzijn te creëren voor de huidige generatie zonder afbreuk te doen aan het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien. Private sector - beleidsverantwoording Enquête Measuresthatmatter: an exploratoryinvestigation of investor s information needs and value priorities 1998: Indicator Financieel(F) / Niet financieel(nf) Relatief belang Groei van de markt NF 92% Winst F 92% Investeringen F 90% Nieuwe producten NF 90% Kasstromen F 90% Strategische doelstellingen NF 86% Kwaliteit producten NF 84% Investeringen R&D F 84% Productiekosten F 84%

4 Private sector - beleidsverantwoording Enquête Measuresthatmatter: an exploratoryinvestigation of investor s information needs and value priorities VERVOLG: Indicator Financieel(F) / Niet financieel(nf) Relatief belang Marktaandeel NF 82% Gegevens per segment F 77% Arbeidsomgeving NF 73% Klantengetrouwheid NF 64% Intellectuele eigendom NF 59% Klantentevredenheid NF 57% Kwaliteit industrieel proces NF 55% Kenmerken van Niet Financiële Informatie Geen uitgewerkt referentiekader In tegenstelling tot de FI bestaan er nog geen algemeen aanvaarde grondslagen voor de verantwoording Diversiteit De diversiteitvan de NFI is groot Kwalitatief en kwantitatief KwantitatieveNFI laatzichgetalsmatiguitdrukken. KwantitatieveNFI vertoont verwantschap met FI, maar is minder uniform van karakter. Kwalitatieve NFI is beschrijvend van aard, volgens diverse grootheden. Registratiesystemen Registratiesystemen moeten in functie van de te verzamelen NFI geval per geval worden uitgewerkt.

5 Kwaliteitseisen Niet Financiële Informatie Betrouwbaarheid Begrijpelijkheid Relevantie Vergelijkbaarheid Toetsbaarheid Afwezigheid van materiële fouten Door vormgeving en naar taal toe begrijpbaar Bruikbaar / van betekenis voor de besluitvorming, tijdig en actueel Volgtijdig bij dezelfde organisatie Gelijktijdig met andere organisaties Op kwaliteitskenmerkenen naarde onderliggende info toe. Referentiekader Eenreferentiekadergeeftde criteria weervoorde registratieen presentatievan informatie(waarderen, rubriceren ). VoorFI zijndiverse referentiekadersbeschikbaaren in functie van een aantal criteria van verplichte toepassing. De referentiekadersvoornfi zijnin volleontwikkeling. Veelalbetreffenhet privé-initiatieven, zoalsgri (Global Reporting Initiative). Daar waar de wetgever NFI verplicht maakt, wordt nagelaten het referentiekader te definiëren.

6 Het belangvan NFI NFI en de rolvan de bedrijfsrevisor KPMG 2008 Survey drijfveren voor waarmerking NFI 1. Reinforce credibility among stakeholders 2. Improve quality of reported information 3. Improve reporting processes

7 NFI en de rolvan de bedrijfsrevisor KPMG 2008 Survey Applied audit standards Standard ISAE % 62% AA % 33%

Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland

Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland Koninklijk NIVRA Michèl J.P. Admiraal RA IBR 7 december 2009 1 Inhoud van deze presentatie 1. Voorstellen spreker 2. State of the art in Nederland 3. NIVRA

Nadere informatie

Verslaggeving Duurzaam Ondernemen. I.B.R. I.R.E. Belgium

Verslaggeving Duurzaam Ondernemen. I.B.R. I.R.E. Belgium Verslaggeving Duurzaam Ondernemen I.B.R. I.R.E. Belgium Verslaggeving Duurzaam Ondernemen Rosita Van Maele Ernst & Young 1. Definities Duurzaam Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Societal

Nadere informatie

Prof dr Philip Wallage 2 JUNI 2010 AMSTERDAM SEMINAR EUMEDION, NIVRA EN VBA

Prof dr Philip Wallage 2 JUNI 2010 AMSTERDAM SEMINAR EUMEDION, NIVRA EN VBA Wat is de feitelijke rol van de accountant ten aanzien van het jaarverslag en elders opgenomen niet financiële informatie? In hoeverre matcht deze rol met de verwachtingen van beleggers? Prof dr Philip

Nadere informatie

Deze 3 verslagen dienen in onderlinge samenhang te worden gelezen en kunnen niet afzonderlijk van elkaar worden gezien of gebruikt.

Deze 3 verslagen dienen in onderlinge samenhang te worden gelezen en kunnen niet afzonderlijk van elkaar worden gezien of gebruikt. Hoofding van het kantoor XYZ Verslagen van de bedrijfsrevisor (1) aan de raad van bestuur (2) van de Vlaamse rechtspersoon in uitvoering van artikel 9 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 7 september

Nadere informatie

Copro Controleprotocol m.b.t. het onderdeel CO 2 van de VOBN benchmark

Copro Controleprotocol m.b.t. het onderdeel CO 2 van de VOBN benchmark Controleprotocol m.b.t. het onderdeel CO 2 van de VOBN benchmark 1. Doel en opzet van het controleprotocol 1.1. Het doel van het controleprotocol is het verstrekken van duidelijkheid over de door de VOBN

Nadere informatie

Niet-financiële informatie in beweging. Het NIVRA in het maatschappelijk debat

Niet-financiële informatie in beweging. Het NIVRA in het maatschappelijk debat Het NIVRA in het maatschappelijk debat Niet-financiële informatie in beweging Een wegwijzer voor de verantwoording en assurance van niet-financiële informatie in de publieke sector Niet-financiële informatie

Nadere informatie

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006. Prijs 2007

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006. Prijs 2007 Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006 20 NOVEMBER 2007 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE RAPPORT DUURZAAM ONDERNEMEN 2006 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE RAPPORT DUURZAAM ONDERNEMEN 2006 Doelstellingen

Nadere informatie

Hoe kunnen we onze gegevens vertrouwen? NORA-gebruikersdag 29 mei 2018 Themasessie over Kwaliteit van Gegevensmanagement

Hoe kunnen we onze gegevens vertrouwen? NORA-gebruikersdag 29 mei 2018 Themasessie over Kwaliteit van Gegevensmanagement Hoe kunnen we onze gegevens vertrouwen? NORA-gebruikersdag 29 mei 2018 Themasessie over Kwaliteit van Gegevensmanagement Gegevensmanagement Werkdefinitie: Gegevensmanagement betreft het integraal en beheerst

Nadere informatie

Informatiesessie Session d information Organisatie van bedrijfsrevisorenkantoren L organisation des cabinets de révision

Informatiesessie Session d information Organisatie van bedrijfsrevisorenkantoren L organisation des cabinets de révision Informatiesessie Session d information Organisatie van bedrijfsrevisorenkantoren L organisation des cabinets de révision 25.09.2008 Informatiesessie Session d information Organisatie van bedrijfsrevisorenkantoren

Nadere informatie

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006 Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006 P r i j s 2 0 07 2 0 N O V E M B E R 2 0 0 7 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE RAPPORT DUURZAAM ONDERNEMEN 2006 Prijs 2007 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden. Aan: Gemeenteraad van Druten Druten, 27 juli 2015 Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, In de eerste rekenkamerbrief van 2015 komt inkoop en aanbesteding aan bod. Dit onderwerp heeft grote relevantie,

Nadere informatie

HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie. 27 november 2008 Martine Willems

HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie. 27 november 2008 Martine Willems HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie 27 november 2008 Martine Willems Programma Ontwikkelingen in MVO De Duurzaamheid Strategie Scan (DSS) vernieuwd Een tweede maal de DSS

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability

Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem

Nadere informatie

Toenemende vraag naar niet-financiële informatie

Toenemende vraag naar niet-financiële informatie Relevant, betrouwbaar en realistisch Toenemende vraag naar niet-financiële informatie Frank van Kuijck RA RO EMIA en Dennis Leus RA Deloitte Accountants B.V. Stakeholders van organisaties vragen in toenemende

Nadere informatie

Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein

Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein Gemeente Wassenaar februari 2016 Pagina 2/9 2 Pagina 3/9 1 Inleiding Kader en achtergrond Kenmerkend voor het transformatieproces in het sociaal

Nadere informatie

Het jaarverslag, verklaring inzake Corporate Governance en het remuneratieverslag

Het jaarverslag, verklaring inzake Corporate Governance en het remuneratieverslag Studiedag- Journée d études Maatschappelijke verantwoordelijkheid en deugdelijk bestuur Hoe transparantie en kwaliteit van niet-financiële informatie verbeteren? 1 7.12.2009 Studiedag - Journée d études

Nadere informatie

Outline. Beleidsevaluatie: een inleiding

Outline. Beleidsevaluatie: een inleiding Beleidsevaluatie: een inleiding CPS-studiedag: "Evaluatie van veiligheidsbeleid en -plannen: integraal en geïntegreerd?" 22 februari 2011 - Antwerpen Bart De Peuter Instituut voor de Overheid, K.U.Leuven

Nadere informatie

Materialiteit en waardecreatie. Jos Reinhoudt 21 mei 2015

Materialiteit en waardecreatie. Jos Reinhoudt 21 mei 2015 Materialiteit en waardecreatie Jos Reinhoudt 21 mei 2015 JOS REINHOUDT MVO Nederland Speerpuntonderwerpen: Transparantie Stakeholderdialoog Impact MVO Trendrapport 2015 j.reinhoudt@mvonederland.nl @JosReinhoudt

Nadere informatie

Met de gebruiker aan tafel

Met de gebruiker aan tafel Met de gebruiker aan tafel Brainstormen over niet-financiële informatie (NFI) Met de gebruiker aan tafel 1 Dagprogramma 12 mei 2009 10.00 12.00 : De bestuurlijke agenda 12.00 13.00 : Pauze met lunch 13.00

Nadere informatie

Materieel belang in de jaarrekening. Nationale Verslaggevingsdag 26 juni 2012 Ton Meershoek Hoofd toezicht financiële verslaggeving

Materieel belang in de jaarrekening. Nationale Verslaggevingsdag 26 juni 2012 Ton Meershoek Hoofd toezicht financiële verslaggeving Materieel belang in de jaarrekening Nationale Verslaggevingsdag 26 juni 2012 Ton Meershoek Hoofd toezicht financiële verslaggeving Agenda Inleiding Doel van de jaarrekening Wat is materieel belang Wat

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening 2016

Controleprotocol jaarrekening 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wettelijk kader 3 1.2 Doel 4 2. Accountantscontrole 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen 5 2.2 Controle rechtmatigheid in het bijzonder 5 2.3 Controletoleranties

Nadere informatie

ISA 320, Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle

ISA 320, Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 320, Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle Copyright IFAC Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2015 in de Engelse taal

Nadere informatie

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges

Nadere informatie

THE BALANCED SCORECARD FINANCE VISION & MISSION LEARNING & GROWTH

THE BALANCED SCORECARD FINANCE VISION & MISSION LEARNING & GROWTH GROWTH PAST EXTERN INTERN FUTURE PAST EXTERN INTERN FUTURE GROWTH 'To succeed financially, how should we appear to our shareholders?' 'To achieve our vision, how should we appear to our customers?' 'To

Nadere informatie

Datum 26 april 2017 Betreft Antwoorden op inbreng schriftelijk overleg over het nieuwe stelsel van rapporteringstoleranties

Datum 26 april 2017 Betreft Antwoorden op inbreng schriftelijk overleg over het nieuwe stelsel van rapporteringstoleranties > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus

Nadere informatie

Benchmarkmodel. Bedrijf XYZ. eindresultaten klanten beleid. Analyse en leggen verbanden. Kwaliteit Tevredenheid Kosten. Waardering.

Benchmarkmodel. Bedrijf XYZ. eindresultaten klanten beleid. Analyse en leggen verbanden. Kwaliteit Tevredenheid Kosten. Waardering. Benchmarken In feite is benchmarken meten, vergelijken, leren en vervolgens verbeteren. Dit kan op zeer uiteenlopende gebieden. Van de behandelresultaten van een zorgmedewerker tot de resultaten van het

Nadere informatie

Uitbesteding in de pensioensector:

Uitbesteding in de pensioensector: Uitbesteding in de pensioensector: Bevindingen vanuit de toezichtspraktijk Prof. Dr. O.C.H.M. Sleijpen EYe on Pensions 14 januari 2014 Uitbesteding in de Pensioensector Topics: A. Wettelijke bepalingen

Nadere informatie

Alternatieve financiële prestatie-indicatoren. Toezicht Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving

Alternatieve financiële prestatie-indicatoren. Toezicht Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving Alternatieve financiële prestatie-indicatoren Toezicht Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving April 2014 Inhoudsopgave 1 Conclusie en samenvatting 4 2 Doelstellingen, onderzoeksopzet en definiëring

Nadere informatie

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Situering van de Kwaliteitscode Afstemming op Europese referentiekaders De regie-pilots De uitgebreide instellingsreview In de periode 2015-2017 krijgen de universiteiten

Nadere informatie

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014 Behoort bij raadsbesluit d.d. 29 januari 2015 tot vaststelling van het 'Controleprotocol 2014'. Controleprotocol Jaarrekening 2014 Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 3 2. Inleiding... 3 2.1 Doelstelling...

Nadere informatie

RUM. requirements Management. SPIder session Project. driven by requirements 25th april. Risk assessed User

RUM. requirements Management. SPIder session Project. driven by requirements 25th april. Risk assessed User RUM Risk assessed User requirements Management - SPIder session Project driven by requirements 25th april Copyright 2006 ps_testware - Gijs Kuiper Risk assessed User requirement Management Personalia Gijs

Nadere informatie

Toetsingskader Veilig Thuis 2015

Toetsingskader Veilig Thuis 2015 Toetsingskader Veilig Thuis 2015 Utrecht, juni 2015 De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie Toetsingskader voor toezicht naar Veilig Thuis in 2015

Nadere informatie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 1 Publieke versus private audit Gelijkenissen en verschillen een persoonlijke-ervaringsgebaseerde toelichting Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 2 2 1 Context

Nadere informatie

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand Controleprotocol 2016 Gemeente Loon op Zand Financien & Belastingen Oktober 2016 1. Inleiding De gemeente Loon op Zand geeft ieder jaar opdracht om de accountantscontrole als bedoeld in artikel 213 GW

Nadere informatie

QUICKVIEW CIRCULAR IQ

QUICKVIEW CIRCULAR IQ 1 2 IN HET KORT QUICKVIEW Softwaretool die organisaties ondersteunt om de duurzame en circulaire impact van producten én organisaties zichtbaar en transparant te maken. VOOR WIE? Zowel aankopers als leveranciers

Nadere informatie

SAS 70 maakt plaats voor ISAE 3402

SAS 70 maakt plaats voor ISAE 3402 SAS 70 maakt plaats voor ISAE 3402 Sinds enkele jaren is een SAS 70-rapportage gemeengoed voor serviceorganisaties om verantwoording af te leggen over de interne beheersing. Inmiddels is SAS 70 verouderd

Nadere informatie

ONDERZOEKSPLAN VASTGOED

ONDERZOEKSPLAN VASTGOED ONDERZOEKSPLAN VASTGOED Rekenkamer Utrecht, 22 december 2017 1. AANLEIDING Met het vastgoedbeleid van de gemeente zijn grote financiële en maatschappelijke belangen gemoeid. In de Programmabegroting 2018

Nadere informatie

VEP Studiedag 2009: Plaats en rol van indicatoren bij beleidsnota s, beheersovereenkomsten en convenanten. Gelijkenissen en verschillen.

VEP Studiedag 2009: Plaats en rol van indicatoren bij beleidsnota s, beheersovereenkomsten en convenanten. Gelijkenissen en verschillen. VEP Studiedag 2009: Plaats en rol van indicatoren bij beleidsnota s, beheersovereenkomsten en convenanten. Gelijkenissen en verschillen. In welk breder verhaal passen de indicatoren waarmee jullie werken?

Nadere informatie

Visie en cultuur. datageletterdheid opbrengstgericht werken schoolleiding/ilb/ leerkrachten. Datagestuurd werken. inhoud onderwijs doelen

Visie en cultuur. datageletterdheid opbrengstgericht werken schoolleiding/ilb/ leerkrachten. Datagestuurd werken. inhoud onderwijs doelen Visie en cultuur datageletterdheid opbrengstgericht werken schoolleiding/ilb/ leerkrachten Planmatig teamoverleg werkwijze doelen analyse resultaten reflectie professionalisering Datagestuurd werken Onderwijsleerproces

Nadere informatie

Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen

Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen Primair bieden wij met onze web-applicatie en de daarbinnen aanwezige tools een structuur en omgeving aan waarmee de aanvraag, beoordeling en ontwikkeling

Nadere informatie

Studiedag De modernisering van het begroten in België. Brussel, 11 mei 2004

Studiedag De modernisering van het begroten in België. Brussel, 11 mei 2004 Studiedag De modernisering van het begroten in België Brussel, 11 mei 2004 Internationale trends in overheidsbegroten Prof. dr. Geert Bouckaert A. Internationale trends Inhoud 1. Gebruik van prestatiegegevens

Nadere informatie

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut Juryverslag Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs 2006 Instituut der Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut Inleiding Het Instituut der Bedrijfsrevisoren heeft, op initiatief van de Association

Nadere informatie

Afdeling : Planning & Control Organisatie : Thuisvester Functie : Medewerker Planning & Control Datum : augustus 2014

Afdeling : Planning & Control Organisatie : Thuisvester Functie : Medewerker Planning & Control Datum : augustus 2014 FUNCTIEDOCUMENT CONTEXT De afdeling Planning & Control richt zich op de effectieve en efficiënte uitvoering van planning & controlcyclus governance, financiering & treasury en risicomanagement. De medewerker

Nadere informatie

BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version

BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version Introductie Quickscan De financiële organisatie moet, net zo als alle andere ondersteunende diensten, volledig gericht zijn

Nadere informatie

Resultaten verantwoordingsonderzoek Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag

Resultaten verantwoordingsonderzoek Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag Inhoud 1 Conclusies 2

Nadere informatie

Kleine scholen en leefbaarheid

Kleine scholen en leefbaarheid Kleine scholen en leefbaarheid Een samenvatting van de resultaten van een praktijkonderzoek onder scholen en gemeenten in Overijssel over de toekomst van kleine scholen in relatie tot leefbaarheid Inleiding

Nadere informatie

Prestatie-indicatoren openbare gezondheidszorg Opzet plenaire bijeenkomst. dhr.dr.johan de Koning

Prestatie-indicatoren openbare gezondheidszorg Opzet plenaire bijeenkomst. dhr.dr.johan de Koning Prestatie-indicatoren openbare gezondheidszorg Opzet plenaire bijeenkomst dhr.dr.johan de Koning Agenda 13.30 13.50 uur Achtergrond bij prestatie-indicatoren (Johan de Koning) 13.50 14.00 uur Uitleg werkwijze

Nadere informatie

Uniforme Rapportage en Indicatoren voor de kwaliteit van de huisartsenzorg

Uniforme Rapportage en Indicatoren voor de kwaliteit van de huisartsenzorg Uniforme Rapportage en Indicatoren voor de kwaliteit van de huisartsenzorg vrijdag 31 oktober 2008 Uniforme Rapportage en Indicatoren voor de kwaliteit van de huisartsenzorg Versie 1.0 TR. van Althuis,

Nadere informatie

Het meten van performantie in het operatiekwartier. Project HIPS

Het meten van performantie in het operatiekwartier. Project HIPS Het meten van performantie in het operatiekwartier Project HIPS Samenwerking Doelstelling 3 Dashboard Een dashboard brengt een organisatie zijn KPI s in één enkele display (Lapointe 2005). Ontwerpen van

Nadere informatie

Naar een optimale relatie tussen mens en werk

Naar een optimale relatie tussen mens en werk Naar een optimale relatie tussen mens en werk Wij optimaliseren de mens-werkrelatie In een veranderende omgeving kan uw bedrijf of organisatie niet achterblijven. Meer dan ooit wordt u uitgedaagd om de

Nadere informatie

Code voor Informatiekwaliteit

Code voor Informatiekwaliteit NIIQ Code voor Informatiekwaliteit ICTU Café, Den Haag, 11 maart 2014 Peter van Nederpelt (CBS, Auditor/Kwaliteitsmedewerker) 2 Agenda 1. Doel en gebruik 2. Totstandkoming 3. Uitgangspunten 4. Commentaar

Nadere informatie

Voorstel van de Rekenkamer

Voorstel van de Rekenkamer Voorstel van de Rekenkamer Opgesteld door Rekenkamer Vergadering Commissie Stad en Ruimte Vergaderdatum 14 juni 2018 (onder voorbehoud) Jaargang en nummer 2018, nr. 43 Geheim Nee Rekenkameronderzoek: Zicht

Nadere informatie

Opleiding in cijfers

Opleiding in cijfers Opleiding in cijfers Inhoud Ontstaansgeschiedenis Overzicht opleiding in cijfers Uitleg indicatoren Gebruik Verschil HOR + onderwijskiezer Ontstaansgeschiedenis Hervorming kwaliteitszorgstelsel Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Overige Hoge Colleges

Nadere informatie

Quality Qube - Onderzoek Kwaliteitservaringen Langdurige Zorg. Factsheet

Quality Qube - Onderzoek Kwaliteitservaringen Langdurige Zorg. Factsheet - Onderzoek Kwaliteitservaringen Langdurige Zorg Factsheet Deze typering van de methodiek is bedoeld als oriëntatie. Voor meer informatie: neem contact op met btc@buntinx.org T 0620798066 Naam methodiek

Nadere informatie

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5 Project Balanced Scorecard Vakcode 56012 Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham ECTS 6 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1, IBL2, IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3,

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU. ROC Midden-Nederland

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU. ROC Midden-Nederland ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU ROC Midden-Nederland Plaats : Amersfoort BRIN nummer : 25LH Onderzoeksnummer : 289213 Datum onderzoek : 24 juni 2016 en 20 januari 2017 Datum

Nadere informatie

ISA 320, MATERIALITEIT BIJ DE PLANNING EN UITVOERING VAN EEN CONTROLE

ISA 320, MATERIALITEIT BIJ DE PLANNING EN UITVOERING VAN EEN CONTROLE INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 320, MATERIALITEIT BIJ DE PLANNING EN UITVOERING VAN EEN CONTROLE Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2009 in de Engelse taal gepubliceerd door

Nadere informatie

Eindbeoordeling Stage 1 Code: ST1

Eindbeoordeling Stage 1 Code: ST1 Eindbeoordeling Stage 1 Code: ST1 CIJFER: 8 Studiepunten: 17 Naam student: Guido van Vugt Stagebedrijf: Omroep Dordrecht Docentbegeleider: Gie Meeuwis Praktijkbegeleider: Peter Tromp Stageperiode: p4 2014

Nadere informatie

Instituut van de Bedrijfsrevisoren Institut des Réviseurs d'entreprises. Konin klijk Instituut -Institut royal

Instituut van de Bedrijfsrevisoren Institut des Réviseurs d'entreprises. Konin klijk Instituut -Institut royal Instituut van de Bedrijfsrevisoren Konin klijk Instituut -Institut royal OMZENDBRIEF! 2011/5 VAN HET INSTITUUT VAN DE BEDRIJFSREVISOREN De Voorzitter Correspondent sg@ibr-ire.be Onze referte DSINH/cs Uw

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

NUMMER OMSCHRIJVING Pagina( s) in verslag JV = Jaarverslag 2015 TV = Transparantieverslag 2015

NUMMER OMSCHRIJVING Pagina( s) in verslag JV = Jaarverslag 2015 TV = Transparantieverslag 2015 GRI-TABEL 4.0 BDO De afgelopen jaren hebben wij de eerste stappen gezet om duurzame economische, ecologische, sociale en bestuurlijke resultaten te integreren in onze verslaggeving. Wij hebben daarbij

Nadere informatie

DE ROL VAN DE ACTUARIS EN SOLVENCY II

DE ROL VAN DE ACTUARIS EN SOLVENCY II DE ROL VAN DE ACTUARIS EN SOLVENCY II Oktober 2011 1 1. Inleiding De actuariële onderbouw van Solvency II De Europese richtlijn 2009/138/EC (de Solvency II richtlijn), introduceert een nieuw kader voor

Nadere informatie

T oetsingskader voor toezicht naar Veilig Thuis in 2015

T oetsingskader voor toezicht naar Veilig Thuis in 2015 T oetsingskader voor toezicht naar Veilig Thuis in 2015 Utrecht, juni 2015 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie

Nadere informatie

Kwaliteit van leven en zorg. Van meten naar verbeteren van de ketel

Kwaliteit van leven en zorg. Van meten naar verbeteren van de ketel Kwaliteit van leven en zorg Van meten naar verbeteren van de ketel : Inhoudsopgave 1 Kwaliteit van leven en zorg: van meten naar verbeteren... 3 1.1 Welke instrumenten?... 3 1.2 Belang van breed toepasbare

Nadere informatie

Ministerie van Algemene Zaken (III)

Ministerie van Algemene Zaken (III) Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het

Nadere informatie

Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek

Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek Wim Krijnen Lector Analyse Technieken voor Praktijk Onderzoek Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Hanze University of Applied Sciences

Nadere informatie

Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008

Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008 Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008 1 Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden Vastgesteld

Nadere informatie

Partnering Trust in online services AVG. Vertrouwen in de keten

Partnering Trust in online services AVG. Vertrouwen in de keten AVG Partnering Trust in online services Vertrouwen in de keten De deadline voor het naleven van de nieuwe privacyregelgeving, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), nadert snel. De AVG maakt

Nadere informatie

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid)

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid) Controleprotocol voor de accountantscontrole 2013 van de gemeente Sliedrecht 1. Inleiding Voor het jaar 2013 heeft de gemeenteraad aan Deloitte Accountants B.V. opdracht verstrekt om de accountantscontrole

Nadere informatie

INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA)

INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 706, PARAGRAFEN TER BENADRUKKING VAN BEPAALDE AANGELEGENHEDEN EN PARAGRAFEN INZAKE OVERIGE AANGELEGENHEDEN IN DE CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE AUDITOR

Nadere informatie

Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen

Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen Hans Schoolderman Building trust in food Food Supply and Integrity Services October 2015 VMT congres, 13 oktober Hans Schoolderman

Nadere informatie

Dieter Vander Beke. Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014

Dieter Vander Beke. Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014 Dieter Vander Beke Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014 Overzicht van de presentatie 1. Vertrouwen in de overheid? 2. Maatschappelijke

Nadere informatie

Corporate presentation. Risicomanagement Jeroen Baart

Corporate presentation. Risicomanagement Jeroen Baart Corporate presentation Risicomanagement Jeroen Baart Leading specialist in safe, productive and innovative solutions for working at height Since 1968, 48 years experience Offices in 16 countries, 57 depots

Nadere informatie

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Welke informatie is voor

Nadere informatie

De gevolgen van het openbaar maken van Key Audit Matters (KAMs): Een literatuuroverzicht

De gevolgen van het openbaar maken van Key Audit Matters (KAMs): Een literatuuroverzicht De gevolgen van het openbaar maken van Key Audit Matters (KAMs): Een literatuuroverzicht Anna Gold Vrije Universiteit Amsterdam & NHH Melina Heilmann Technische Universität Dortmund 11 maart 2019 Achtergrond

Nadere informatie

KPI: PI: Norm: Q1 Q2 Q3 Q4. Alle (deel)processen zijn geïnventariseerd, vastgesteld en beschreven.

KPI: PI: Norm: Q1 Q2 Q3 Q4. Alle (deel)processen zijn geïnventariseerd, vastgesteld en beschreven. De begroting bevat een lijst met succesbepalende factoren en daarbij behorende (kritische) prestatie-indicatoren met daarbij behorende normen die van belang zijn met het oog op (de kwaliteit van) de bedrijfsvoering.

Nadere informatie

Duurzame bedrijventerreinen

Duurzame bedrijventerreinen Duurzame bedrijventerreinen Duurzaamheid: meer dan enkel energie Duurzaam bedrijventerrein Energie, water, afval, sociale aspecten, samenwerkingen, Wordt ingewikkelde oefening Gegevens? Project SIS (Sustainable

Nadere informatie

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice

Nadere informatie

Sustainable News Editie 1, 2014

Sustainable News Editie 1, 2014 Sustainable News Editie 1, 2014 Rotterdam/Amersfoort,maart 2014 Geachte relatie, Als gewaardeerde zakelijk partner doet het ons genoegen u de eerste editie toe te zenden van Sustainable News die dit jaar

Nadere informatie

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden.

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden. MVO meetbaar gemaakt Themabijeenkomst VNO NCW 22 november 2010 MVO-Prestatieladder MVO Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s People Planet Profit MVO kan bijdragen om deze balans te vinden Wat valt

Nadere informatie

Resultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag

Resultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De Algemene Rekenkamer

Nadere informatie

Kernwaarden versus principes. Johan Hobelman Nieuwegein, november 2011

Kernwaarden versus principes. Johan Hobelman Nieuwegein, november 2011 Kernwaarden versus principes Johan Hobelman Nieuwegein, november 2011 Enkele definities van architectuurprincipes: Fundamentele organisatiespecifieke keuzes Richtinggevende afspraken Regels en richtlijnen

Nadere informatie

Verordening ambtelijke bijstand provinciale staten van Drenthe

Verordening ambtelijke bijstand provinciale staten van Drenthe 2003-55 Verordening ambtelijke bijstand provinciale staten van Drenthe Voorgestelde behandeling: - provinciale staten op 23 april 2003 - fatale beslisdatum: n.v.t. Voorgestelde status: B-stuk Behandeld

Nadere informatie

Voor betrouwbare, realtime en eenvoudig toegankelijke informatie voor al uw stakeholders

Voor betrouwbare, realtime en eenvoudig toegankelijke informatie voor al uw stakeholders PLANON MANAGEMENTinformatie Voor betrouwbare, realtime en eenvoudig toegankelijke informatie voor al uw stakeholders Planons managementinformatieoplossing bevat onder andere: Planon Report Generator Planon

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen CONTROLEPROTOCOL Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2014 2017 Juni 2014 Gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave Object van controle...4 Doelstelling...4 Te hanteren goedkeurings- en rapporteringtoleranties...4

Nadere informatie

Transparantie in de zorg

Transparantie in de zorg Transparantie in de zorg Beschikbaarheid en gebruik van kwaliteitsinformatie Jozé Braspenning Inhoud Transparantie in de zorg: doel en mechanismen Inhoud kwaliteitsinformatie Huidige beschikbaarheid en

Nadere informatie

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is.

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 06 november 2003 heeft de gemeenteraad Deloitte Accountants aangewezen

Nadere informatie

SIKA S NORMEN EN WAARDEN

SIKA S NORMEN EN WAARDEN SIKA S NORMEN EN WAARDEN SIKA EEN WERElDlEIDER MEt NORMEN EN tradities Sinds de oprichting ruim 100 jaar geleden in zwitserland door de vooruitstrevende uitvinder Kaspar Winkler heeft Sika zich ontwikkeld

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Inhoud 1. Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 1.2 Wettelijk kader... 1 1.3 Procedure... 2 2 Algemene uitgangspunten

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden:

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden: Concretisering Code Goed Bestuur voor Onderwijs Primair Inleiding De leden van de PO-Raad hebben in 2010 de Code Goed Bestuur vastgesteld als leidraad voor goed bestuur in het primair onderwijs. Het bestuur

Nadere informatie

Organisatieprestatiescan. Deze techniek wordt gebruikt in de focus- en analysefase bij het analyseren van de huidige situatie.

Organisatieprestatiescan. Deze techniek wordt gebruikt in de focus- en analysefase bij het analyseren van de huidige situatie. 1 Bijlage 2 De organisatieprestatiescan Techniek: Organisatieprestatiescan Toepassingsgebied: Achtergrond: Deze techniek wordt gebruikt in de focus- en analysefase bij het analyseren van de huidige situatie.

Nadere informatie

Onderzoek KwaliteitsErvaringen in de Langdurige Zorg. Quality Qube Overzicht

Onderzoek KwaliteitsErvaringen in de Langdurige Zorg. Quality Qube Overzicht Onderzoek KwaliteitsErvaringen in de Langdurige Zorg Quality Qube 2013 Overzicht Buntinx Training & Consultancy W www.buntinx.org T 0620798066 E btc@buntinx.org 1. Doel 1. Onderzoek van kwaliteitservaringen

Nadere informatie

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck 2016-2017 Inhoud Voorwoord... 3 Doelstellingen monitor sociaal domein... 3 Meetbare doelstellingen... 4 Rol van raad en college... 4 Visie,

Nadere informatie

De meerwaarde van contractmanagement

De meerwaarde van contractmanagement De meerwaarde van contractmanagement Welke kansen zijn er voor u? Wouter Schipperheijn Directeur Het NIC 1 Agenda Voorstellen Contractmanagement Het NICV model Hoe volwassen is uw contractmanagement? Kansen

Nadere informatie

Het succes van samen werken!

Het succes van samen werken! White paper Het succes van samen werken! Regover B.V. Bankenlaan 50 1944 NN Beverwijk info@regover.com www.regover.com Inleiding Regover B.V., opgericht in 2011, is gespecialiseerd in het inrichten en

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Nederlandse Waterschapsbank N.V. Verklaring over de jaarrekening 2015

Nadere informatie